ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων 2014/2230(INI) 1.4.2015 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων προς την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων σχετικά με την τρέχουσα πολιτική κατάσταση στο Αφγανιστάν (2014/2230(INI)) Συντάκτρια γνωμοδότησης: Mariya Gabriel AD\1056094.doc PE549.341v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PA_NonLeg PE549.341v02-00 2/8 AD\1056094.doc
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων καλεί την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις: Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί στόχο της ΕΕ στο πλαίσιο των διεθνών στόχων Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναπτυξιακή συνεργασία της ΕΕ ενσωματώνει την ισότητα των φύλων στο πλαίσιο των διεθνών στόχων Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόσυρση των διεθνών στρατιωτικών δυνάμεων θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για τις εθνικές και τοπικές αρχές να αναλάβουν πλήρως την ευθύνη για την πρόοδο που σημειώθηκε την τελευταία δεκαετία όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελική έκθεση της ομάδας εκλογικής αξιολόγησης της ΕΕ του 2014 αναφέρει ότι οι ανησυχίες όσον αφορά την ασφάλεια αποτελούν ένα από τα κυριότερα εμπόδια στη συμμετοχή των γυναικών στις εκλογές λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση συσχετίζει ρητά τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική με τις ανισότητες υπαίθρου/πόλης ως προς την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στον κόσμο της πολιτικής και στους ανώτατους πολιτικούς θεσμούς Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, με βάση το Σύνταγμα του 2004, τα δύο φύλα είναι ίσα ενώπιον του νόμου λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή των συνταγματικών και νομοθετικών διατάξεων για την ισότητα των φύλων παραμένει ατελής και ότι η κατάσταση των γυναικών εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά ανησυχητική λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ακτιβίστριες, οι γυναίκες βουλευτές και οι γυναίκες που συμμετέχουν στον δημόσιο βίο είναι συχνά αποδέκτριες απειλών και βίας και ότι πολλές διάσημες υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των γυναικών και γυναίκες αξιωματούχοι του Υπουργείου Γυναικείων Υποθέσεων έχουν στοχοποιηθεί και δολοφονηθεί τα τελευταία χρόνια, ενώ ένοπλες ομάδες έχουν επίσης στοχοποιήσει σχολεία θηλέων και έχουν επιτεθεί εναντίον δασκάλων και μαθητριών ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στις θέσεις εξουσίας και λήψης αποφάσεων και ότι, σύμφωνα με την πλατφόρμα δράσης του Πεκίνου, η ενεργός συμμετοχή των γυναικών και η ενσωμάτωση των απόψεων των γυναικών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων είναι σημαντικές για την επίτευξη των στόχων της ισότητας, της ανάπτυξης και της ειρήνης Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μία στις 11 γυναίκες στο Αφγανιστάν χάνει τη ζωή της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού το 87% των γυναικών υφίστανται ενδοοικογενειακή βία 1 το 13% των γυναικών άνω των 15 ετών είναι εγγράμματες, ενώ 1 «Living With Violence: A National Report on Domestic Abuse in Afghanistan», Global Rights. Μάρτιος 2008, σ. 1. AD\1056094.doc 3/8 PE549.341v02-00
το αντίστοιχο ποσοστό για τους άντρες ανέρχεται σε 43% 1 η μέση Αφγανή δεν θα ζήσει έως την ηλικία των 50 ετών 2 Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, από τα μέσα του 2012 έως τις αρχές του 2013, δολοφονήθηκαν 30 γυναίκες με ηγετικό ρόλο στην πολιτική και στην κοινωνία των πολιτών το 90% του συνόλου των απειλών κατά υποψήφιων πολιτικών στο Αφγανιστάν στρέφονται κατά των γυναικών 3 οι στοχευμένες επιθέσεις κατά άμαχων γυναικών και παιδιών όταν πηγαίνουν στη δουλειά ή στο σχολείο αυξήθηκαν κατά 20% το 2012 σε σύγκριση με το 2011 4 Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ωμή δολοφονία της 27χρονης αφγανής Φαρκχούντα, η οποία ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από εξεγερμένο πλήθος στο κέντρο της Καμπούλ, στις 19 Μαρτίου 2015, προκάλεσε διάχυτο πένθος και αποτροπιασμό, καταδεικνύοντας τη φρικώδη πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στο Αφγανιστάν 1. εκφράζει την πεποίθηση ότι οι γυναίκες του Αφγανιστάν διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση και στην ανάπτυξη της χώρας τους αναγνωρίζει ότι το καθεστώς που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας μετά τους Ταλιμπάν έχει δώσει τη δυνατότητα στις γυναίκες να αναδειχτούν στη δημόσια σφαίρα, υπογραμμίζει όμως ότι η εξέλιξη αυτή ανιχνεύεται σχεδόν αποκλειστικά στα αστικά κέντρα, όπου οι δυνατότητες απασχόλησης και κατάρτισης είναι περισσότερες από ό, τι στις αγροτικές περιοχές καταδικάζει απερίφραστα τις αλλεπάληλες βίαιες επιθέσεις κατά γυναικών και τα εγκλήματα τιμής και καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν την προστασία των γυναικών και την πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη, καθώς και την ελεύθερη και ασφαλή άσκηση των δραστηριοτήτων τους ζητεί από τις αφγανικές αρχές και τους διεθνείς διαμεσολαβητές να μη θέσουν σε κίνδυνο τα πρόσφατα επιτεύγματα στον τομέα των δικαιωμάτων των γυναικών για να διευκολύνουν τις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Ταλιμπάν εμμένει στην άποψη ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ουσιαστική και επαρκής εκπροσώπηση των γυναικών σε όλα τα στάδια των ειρηνευτικών συνομιλιών 2. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το ενδεχόμενο τα δικαιώματα των γυναικών να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγής στις τρέχουσες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της αφγανικής κυβέρνησης και των Ταλιμπάν, επισημαίνοντας ότι μόνο το 16% των ειρηνευτικών συμφωνιών των δύο τελευταίων δεκαετιών περιλάμβαναν αναφορά στις γυναίκες και το φύλο 5 καλεί τον Πρόεδρο του Αφγανιστάν, ο οποίος εξελέγη τον Απρίλιο του 2014, να διασφαλίσει ότι τα δικαιώματα των γυναικών προστατεύονται, προάγονται και είναι αδιαπραγμάτευτα 3. τονίζει ότι πολλοί υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των γυναικών του Αφγανιστάν ανησυχούν μήπως η μείωση της διεθνούς χρηματοδότησης και επιρροής που επήλθε μετά τη μείωση των διεθνών στρατευμάτων το 2014 δώσει στους Ταλιμπάν εξουσιοδότηση εν λευκώ και υπάρξει ο κίνδυνος να αναστραφεί εν μέρει η πρόοδος που έχει σημειωθεί όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών, καθώς επίσης για το γεγονός ότι αυξάνεται, 1 «Country Profile: Afghanistan», Learning for Life: Ινστιτούτο Διά Βίου Μάθησης της UNESCO. 2 «State of the World's Mothers 2012», Save The Children, Μάιος 2012, σ. 49. 3 ΗΕ Γυναίκες. 4 Υπηρεσία Ειδήσεων των Ηνωμένων Εθνών. 5 «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια», ΗΕ Γυναίκες. PE549.341v02-00 4/8 AD\1056094.doc
μεταξύ των αφγανών πολιτικών, η αντίσταση σε έναν προγραμματισμό των δικαιωμάτων, και ιδίως των δικαιωμάτων των γυναικών, ο οποίος αντλεί την έμπνευση και τον προσανατολισμό του από τη Δύση 4. υπενθυμίζει ότι ο αναλφαβητισμός των γυναικών και των κοριτσιών, που σήμερα ανέρχεται σε ποσοστό 88%, αποτελεί εμπόδιο στη συμμετοχή τους στη δημόσια ζωή ενθαρρύνει τις αρχές να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για να αντιμετωπίσουν τους παράγοντες που εμποδίζουν την πρόσβαση των κοριτσιών στην εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων του πρόωρου και καταναγκαστικού γάμου, της πρόωρης τεκνοποίησης, της έλλειψης ασφάλειας, των επιθέσεων ανταρτών σε σχολεία, της έλλειψης πόσιμου νερού και κατάλληλης αποχέτευσης και της ανεπαρκούς γεωγραφικής κάλυψης σε επίπεδο διαύλων επικοινωνίας και σχολικών υποδομών τονίζει ότι η πρόσβαση των κοριτσιών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι κλειδί για την ανάπτυξη και τη σταθεροποίηση της χώρας είναι πεπεισμένο ότι η εκπαίδευση είναι ένα από τα πλέον αποτελεσματικά μέσα για τη χειραφέτηση των γυναικών και την καταπολέμηση των στερεοτύπων φύλου 5. εκφράζει την ανησυχία του διότι, παρά την απαγόρευση των γάμων παιδιών, το αφγανικό Υπουργείο Δημόσιας Υγείας υπολογίζει ότι το 21% του συνόλου των γυναικών παντρεύονται πριν από την ηλικία των δεκαπέντε ετών και ένα 53% επιπλέον πριν από την ηλικία των δεκαοκτώ ετών 6. υπενθυμίζει ότι το Αφγανιστάν έχει τον δεύτερο υψηλότερο δείκτη μητρικής θνησιμότητας στον κόσμο και απευθύνει έκκληση για περαιτέρω ενέργειες στον τομέα της μητρικής υγείας επισημαίνει ότι σε πολλές γυναίκες δεν επιτρέπεται να εισαχθούν σε νοσοκομείο, με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται να γεννήσουν στο σπίτι, υπό άσχημες συνθήκες υγιεινής, ότι οι υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα της υγείας είναι ευρέως διαδεδομένες στη χώρα αλλά συχνά οικονομικά απρόσιτες και ότι υπάρχει έλλειψη καταρτισμένου γυναικείου ιατρικού προσωπικού ενθαρρύνει τις αρχές να ευαισθητοποιήσουν τον πληθυσμό στα ζητήματα αυτά και να αναπτύξουν δημόσιες υποδομές που θα επιτρέπουν σε όλες τις Αφγανές να γεννούν υπό καλές συνθήκες υγιεινής, και καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να χρηματοδοτήσουν προγράμματα κατάρτισης ιατρικού προσωπικού για γυναίκες 7. επισημαίνει ότι η ενίσχυση του κράτους δικαίου, η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και η δημιουργία κρατικού μηχανισμού - με μεγαλύτερη αριθμητική παρουσία των γυναικών στα κρατικά όργανα - αποτελούν βασικά στοιχεία για την επιβολή των νομικών διατάξεων που αφορούν την ισότητα των φύλων και την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και σημαντικό παράγοντα για την άρση των φραγμών που παρεμποδίζουν τη συμμετοχή των γυναικών στην παιδεία, την αύξηση του αριθμού των γυναικών που συμμετέχουν στη δημόσια ζωή και τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική 8. αναγνωρίζει τον συσχετισμό ανάμεσα στην υιοθέτηση προσεγγίσεων για την οικοδόμηση της ειρήνης οι οποίες ενσωματώνουν τη διάσταση του φύλου και σε περισσότερο ισότιμες και βιώσιμες λύσεις υπενθυμίζει το ψήφισμα 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο επιβεβαιώνει τον σημαντικό ρόλο των γυναικών στην πρόληψη και την επίλυση των συγκρούσεων, τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, την AD\1056094.doc 5/8 PE549.341v02-00
οικοδόμηση και διατήρηση της ειρήνης, την ανθρωπιστική απόκριση και την ανασυγκρότηση μετά τις συγκρούσεις, και καλεί την ΕΕ να υλοποιήσει και να επεκτείνει τα υφιστάμενα προγράμματα για την κοινωνία των πολιτών, προκειμένου να ενισχύσει τον ρόλο των γυναικών του Αφγανιστάν στις δραστηριότητες οικοδόμησης της ειρήνης και πρόληψης των συγκρούσεων που συνδέονται με το προβλεπόμενο Αφγανικό Εθνικό Πρόγραμμα Δράσης 9. καταδικάζει σθεναρά τη χρήση του ισλαμικού νόμου της σαρία σε ορισμένες περιοχές του Αφγανιστάν για να δικαιολογηθούν τιμωρίες ακραίας βίας, όπως ο λιθοβολισμός, η μαστίγωση ή η δουλεία των γυναικών υποστηρίζει την απαγόρευση του λιθοβολισμού, ο οποίος πλήττει δυσανάλογα τις γυναίκες, και τονίζει ότι αποτελεί την πλέον βάρβαρη μορφή εκτέλεσης στον κόσμο καταδικάζει τις χώρες στις οποίες εξακολουθεί να υφίσταται ο λιθοβολισμός γυναικών και ανδρών μέχρι θανάτου 10. ζητεί ισχυρότερη εφαρμογή της νομοθεσίας για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, βάσει της οποίας ασκούνται ελάχιστες διώξεις και ακόμη λιγότερες είναι οι καταδικαστικές αποφάσεις που λαμβάνονται τονίζει πόσο σημαντική είναι η καταπολέμηση της ατιμωρησίας, καθώς και η καλύτερη πρόσβαση στο επίσημο σύστημα δικαιοσύνης υπενθυμίζει ότι οι Ταλιμπάν έχουν αποτρόπαιο ιστορικό παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο ως κυβερνώντες όσο και ως αντάρτες, και ότι σήμερα, όπως και την εποχή που κατείχαν την εξουσία, στις περιοχές που ελέγχουν ή επηρεάζουν, περιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τα δικαιώματα των κοριτσιών και των γυναικών, μεταξύ άλλων στερώντας τους την εκπαίδευση, την εργασία, την ελευθερία κινήσεων και την πολιτική συμμετοχή και εκπροσώπηση 11. επιδοκιμάζει θερμά την πρόσφατη ανακοίνωση, εκ μέρους της Ύπατης Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας/Αντιπροέδρου της Επιτροπής Federica Mogherini, μιας σειράς προγραμμάτων κατάρτισης αφιερωμένων στις νέες γυναίκες του Αφγανιστάν και χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ επισημαίνει ότι στα προσφερόμενα αυτά προγράμματα θα περιλαμβάνονται περίοδοι πρακτικής άσκησης σε διάφορα όργανα της ΕΕ, εκπαίδευση στη δημόσια διοίκηση στα ειδικευμένα ευρωπαϊκά ιδρύματα και δυνατότητες περισσότερο μακροχρόνιας παραμονής, στο πλαίσιο ενός νέου προγράμματος ανταλλαγών 12. απευθύνει θερμή παρότρυνση στην αφγανική κυβέρνηση να εντείνει τις προσπάθειες για την αύξηση της πολιτικής εκπροσώπησης των γυναικών, ιδίως σε επίπεδο υπουργικού συμβουλίου και διορισμών σε υψηλές θέσεις ενθαρρύνει την κυβέρνηση να προτείνει περισσότερες υποψήφιες για υπουργικές θέσεις καλεί την κυβέρνηση να εγκρίνει πρόσθετα μέτρα για την προώθηση της ισότητας των φύλων στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων 13. επισημαίνει ότι η εκπροσώπηση των γυναικών στις αστυνομικές δυνάμεις και στο δικαστικό σώμα στο Αφγανιστάν είναι ανεπαρκής και ότι μεταξύ 1.577 δικαστών μόνο 119 είναι γυναίκες 14. αποτίνει φόρο τιμής στις γυναίκες του Αφγανιστάν και στις ομάδες της κοινωνίας των πολιτών που πραγματοποιούν εκστρατεία για μεγαλύτερη πολιτική εκπροσώπηση PE549.341v02-00 6/8 AD\1056094.doc
15. τονίζει ότι έχει σημασία η συνέχιση των διακοινοβουλευτικών ανταλλαγών μεταξύ της Wolesi Jirga (κάτω Βουλής) και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισημαίνει τις ευκαιρίες που παρέχουν οι ανταλλαγές αυτές για την ενθάρρυνση του πολιτικού διαλόγου και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ βουλευτών σε θέματα ισότητας των φύλων. AD\1056094.doc 7/8 PE549.341v02-00
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ημερομηνία έγκρισης 31.3.2015 Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας +: : 0: 29 0 1 Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Daniela Aiuto, Maria Arena, Catherine Bearder, Beatriz Becerra Basterrechea, Malin Björk, Vilija Blinkevičiūtė, Anna Maria Corazza Bildt, Viorica Dăncilă, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Elisabeth Köstinger, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Angelika Mlinar, Krisztina Morvai, Maria Noichl, Marijana Petir, Terry Reintke, Ernest Urtasun, Ángela Vallina, Jadwiga Wiśniewska, Anna Záborská, Jana Žitňanská, Inês Cristina Zuber, Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ Julie Girling, Constance Le Grip, Marc Tarabella, Julie Ward, Marco Zullo Bart Staes PE549.341v02-00 8/8 AD\1056094.doc