Παρουσίαση του Ν. 4412/2016 για τις συμβάσεις προμηθειών - υπηρεσιών (Α Μέρος) Εισηγήτρια: Καλλιόπη Παπαδοπούλου, Νομική Σύμβουλος ΔήμοςΝΕΤ
Ι. Γενική παρουσίαση του Ν.4412/2016 1. Θετικά σημεία Οι διατάξεις του νέου νόμου: -Είναι κοινές για τους Δήμους και για το Δημόσιο -Είναι κοινές για προμήθειες, υπηρεσίες, έργα και μελέτες -Ρυθμίζουν συμβάσεις άνω και κάτω των ορίων -Ρυθμίζουν τόσο το στάδιο της ανάθεσης της σύμβασης, όσο και της εκτέλεσης -Ενσωμάτωση νομολογίας
2. Αρνητικά σημεία -Έναρξη ισχύος από τη δημοσίευση -Έλλειψη ρυθμίσεων για αρμοδιότητες οργάνων -Πολλές παραπομπές - Κατ εξουσιοδότηση νομοθεσία
2. Οργάνωση νόμου [ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ] Άρθρα 1 και 2: Αντικείμενο, πεδίο εφαρμογής και ορισμοί ΒΙΒΛΙΟ Ι: Δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών ΜΕΡΟΣ Α: Πεδίο εφαρμογής, γενικές αρχές και κανόνες (άρθρα 3 έως 128) ΜΕΡΟΣ Β: Κανόνες εκτέλεσης (άρθρα 129 έως 220) ΜΕΡΟΣ Γ: Όργανα διενέργειας διαδικασιών σύναψης συμβάσεων (άρθρο 221) ΒΙΒΛΙΟ ΙΙ: Συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών πρώην εξαιρούμενων τομέων [συμβάσεις στους τομείς ύδατος, ενέργειας, μεταφορών και ταχυδρομικών υπηρεσιών](άρθρα 222 338) ΒΙΒΛΙΟ ΙΙΙ: Διακυβέρνηση (άρθρα 339 έως 344) ΒΙΒΛΙΟ ΙV: Έννομη προστασία κατά τη σύναψη συμβάσεων (άρθρα 345 έως 374) ΒΙΒΛΙΟ V: Τελικές διατάξεις (άρθρα 375 έως 379)
3. Πεδίο εφαρμογής Βιβλίου Ι Το Βιβλίο Ι (άρθρα 3 έως 221) θεσπίζει κανόνες για τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης συμβάσεων και διαγωνισμών μελετών που πραγματοποιούνται από αναθέτουσες αρχές, ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας αυτών, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο παρόν άρθρο. (άρθρο 3 παρ.1 του Ν.4412/2016) Ως «αναθέτουσες αρχές» νοούνται το κράτος, οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή οι ενώσεις μιας ή περισσότερων από αυτές τις αρχές ή ενός ή περισσότερων από αυτούς τους οργανισμούς δημοσίου δικαίου και οι αναθέτουσες αρχές κατά την έννοια του άρθρου 223 και β) ως «αναθέτοντες φoρείς» νοούνται οι αναθέτοντες φoρείς κατά την έννοια του άρθρου 224 (άρθρο 2 παρ.1 περιπτ.1 του Ν.4412/2016)
Ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου» νοούνται οι οργανισμοί που έχουν όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: α) έχουν συσταθεί για το συγκεκριμένο σκοπό της κάλυψης αναγκών γενικού συμφέροντος, που δεν έχουν βιομηχανικό ή εμπορικό χαρακτήρα, β) έχουν νομική προσωπικότητα και γ) χρηματοδοτούνται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή η διαχείριση των οποίων υπόκειται σε έλεγχο ασκούμενο από τους οργανισμούς αυτούς ή έχουν διοικητικό, διευθυντικό ή εποπτικό συμβούλιο, του οποίου περισσότερο από το ήμισυ των μελών διορίζεται από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή από άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου, (άρθρο 2 παρ.1 περιπτ.4 του Ν.4412/2016) Η σύναψη συμβάσεων ανάθεσης των έργων, υπηρεσιών, μελετών και προμηθειών των κοινωφελών επιχειρήσεων, καθώς και η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου διενεργείται σύμφωνα με τις αντίστοιχες ρυθμίσεις που ισχύουν για τους Ο.Τ.Α.. Το διοικητικό συμβούλιο μπορεί να συντάσσει αντίστοιχους κανονισμούς στο πλαίσιο των ανωτέρω κανόνων. (άρθρο 257 παρ.2 του Ν.3463/2006, όπως τροποποιήθηκε από την περιπτ.38 της παρ.1 του άρθρου 377 του Ν.4412/2016)
Η σύναψη συμβάσεων ανάθεσης έργων, προμηθειών, μελετών και υπηρεσιών από τις ανώνυμες εταιρείες Ο.Τ.Α. διενεργείται βάσει κανονισμού, ο οποίος καταρτίζεται από το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. Σε αυτόν περιλαμβάνονται ρυθμίσεις σχετικές με τα αρμόδια όργανα της εταιρείας, τις προϋποθέσεις και τους όρους ανάθεσης ανάλογα με την εφαρμοζόμενη διαδικασία (ανοικτός, κλειστός διαγωνισμός, ανάθεση με διαπραγμάτευση) τα κριτήρια, τη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής και την εκτέλεση των συμβάσεων, ούτως ώστε να εξασφαλίζονται οι αρχές της διαφάνειας και αντικειμενικότητας, όπως αυτές συνάγονται από την ισχύουσα νομοθεσία. Για τις αναθέσεις της παραγράφου αυτής, των οποίων ο προϋπολογισμός υπερβαίνει τα όρια που προβλέπουν οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές οδηγίες, εφαρμόζονται οι διατάξεις αυτών. (άρθρο 265 παρ.7 του Ν.3463/2006, το οποίο καταργήθηκε με την περιπτ.38 της παρ.1 του άρθρου 377 του Ν.4412/2016)
(α) ως «δημόσιες συμβάσεις εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών» νοούνται αυτές με αντικείμενο την εκπόνηση μελετών και την παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών κατά την έννοια των στοιχείων α' και β', αντίστοιχα, της περίπτωσης 6 της παραγράφου 3, σύμφωνα με το Παράρτημα I του Προσαρτήματος Γ', όταν οι μελέτες δεν εκπονούνται και οι υπηρεσίες δεν παρέχονται από το προσωπικό της αναθέτουσας αρχής, Ως «δημόσιες συμβάσεις» και ως «συμβάσεις έργων, υπηρεσιών και προμηθειών» νοούνται οι συμβάσεις εξ επαχθούς αιτίας οι οποίες συνάπτονται γραπτώς μεταξύ ενός ή περισσότερων οικονομικών φορέων και μιας ή ενός ή περισσότερων αναθετουσών αρχών/ αναθετόντων φορέων, αντίστοιχα, και έχουν ως αντικείμενο την εκτέλεση έργων, την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών. (άρθρο 2 παρ.1 περιπτ.5 του Ν.4412/2016) Ως «δημόσιες συμβάσεις προμηθειών» και ως «συμβάσεις προμηθειών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την αγορά, τη χρηματοδοτική μίσθωση, τη μίσθωση ή τη μίσθωση-πώληση, με ή χωρίς δικαίωμα αγοράς, προϊόντων. Μια σύμβαση προμηθειών μπορεί να περιλαμβάνει, παρεμπιπτόντως, εργασίες τοποθέτησης και εγκατάστασης, (άρθρο 2 παρ.1 περιπτ.8 του Ν.4412/2016) Ως «δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών» και ως «συμβάσεις υπηρεσιών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, πλην των αναφερομένων στην περίπτωση 6 [δημόσιες συμβάσεις έργων].
(β) ως «δημόσιες συμβάσεις γενικών υπηρεσιών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, πλην των αναφερομένων στην υποπερίπτωση α' της παρούσας περίπτωσης συμπεριλαμβανομένων των συμβουλευτικών υπηρεσιών, που ως τέτοιες νοούνται εκείνες που, έχουν ως αντικείμενο το σχεδιασμό, προγραμματισμό, οργάνωση, διαχείριση, παρακολούθηση, έλεγχο και αξιολόγηση επιχειρησιακών και αναπτυξιακών προγραμμάτων και δράσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας, καθώς και σε οριζόντιου χαρακτήρα παρεμβάσεις, την υποστήριξη της υλοποίησης τους με τη μεταφορά της απαραίτητης σχετικής τεχνογνωσίας, καθώς και την παροχή εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing) υλοποίησης των ανωτέρω προγραμμάτων και δράσεων. Στις συμβουλευτικές υπηρεσίες υπάγονται ιδίως οι οικονομικές μελέτες, οι κοινωνικές μελέτες, οι μελέτες οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας, οι περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς και οι μελέτες συστημάτων πληροφορικής, εκτός εάν σχετίζονται με έργο κατά την έννοια της περίπτωσης 7 ή με εκπόνηση μελετών και παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών κατά την έννοια της υποπερίπτωσης α' της παρούσας περίπτωσης. (άρθρο 2 παρ.1 περιπτ.9 του Ν.4412/2016)
4. Κατώτατα όρια α. Δημόσιες συμβάσεις έργων: 5.225.000 ευρώ β. Δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών: 209.000 ευρώ γ. Δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που αφορούν κοινωνικές και άλλες ειδικές υπηρεσίες: 750.000 ευρώ (άρθρο 5 παρ.1 του Ν.4412/2016) 5. Εξαιρέσεις Άρθρα 7 έως 13 του Ν.4412/2016 6. Καταργήσεις - ΕΚΠΟΤΑ - ΠΔ 28/1980 - Ν.3316/2005 - Ν.3669/2008