Medical Express Έτος 21ο / Τεύχος 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ISSN 1106-3157 Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102 166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ e-mail: info@pitsilidis.gr > EIΔΙΚΟ ΘΕΜΑ Νέα δεδομένα στη νοσοκομειακή πνευμονία από MRSA > ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Σιγά τα αυγά > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Μύθοι και αλήθειες για τα γενόσημα φάρμακα > Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Αλά ελληνικά... ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ «Απουσιάζει η πολιτική βούληση» Δημοσιεύτηκε ο νόμος των υπουργείων Υγείας και Εργασίας Επισκεφτείτε τη νέα μας ιστοσελίδα www.medicalexpress.gr Username και Password στη σελίδα των περιεχομένων
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Medical Express ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ: Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα, τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551, www.pitsilidis.gr, e-mail: info@pitsilidis.gr 20 32 EDITORIAL Μύθοι και αλήθειες για τα γενόσημα φάρμακα 10 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Αλά ελληνικά... 14 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 16 ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ & ΠΕΡΑΣΕ ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ Κίνδυνος για «λουκέτο» 24 ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Δημοσιεύτηκε ο νόμος 24 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΦΕΕ Δραματικές συνέπειες στην αγορά φαρμάκων 26 NHS On-line φροντίδα για τον Άγγλο ασθενή 26 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ «Απουσιάζει η πολιτική βούληση» 28 ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ Νέα δεδομένα στη νοσοκομειακή πνευμονία από MRSA 34 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 36 ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Σιγά τα αυγά 58 www.medicalexpress.gr username: abcd / password: 1234 ΚΩΔΙΚΟΣ: 1985 ΕΚΔOΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ΔIEYΘYΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH ΔIEYΘYΝΣΗ Κωνσταντίνος Σπίγγος Μιχάλης Πιτσιλίδης ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔIEYΘYΝΣΗ Ειρήνη Πιτσιλίδη OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Νεκταρία Καρακώστα, Έλενα Κιουρκτσή, Βιβέττα Λαϊνιώτη ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη Ανυπόγραφα άρθρα: Copyright Medicart SA Αποκλειστικά δικαιώματα για την Ελλάδα Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. 8 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
E D I T O R I A L Μύθοι και αλήθειες για τα γενόσημα Του Μιχάλη Πιτσιλίδη pitsilidis@gmail.com Οι κίνδυνοι δεν αφορούν το δίπολο «γενόσημο πρωτότυπο», αλλά π.χ. τη δυνατότητα να παρεισφρήσουν στην αγορά πλαστά φάρμακα. Μέσα στο πλαίσιο αυτού που λέμε ελληνική υπερβολή ή ελληνική ιδιαιτερότητα, σε ένα πραγματικό ρεσιτάλ αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, πολιτικοί και «παπαγαλάκια» κατόρθωσαν να μετατρέψουν σε πρωτοσέλιδο ένα καθαρά τεχνικό θέμα της φαρμακευτικής περίθαλψης: τα γενόσημα φάρμακα. Πρωτοστατούντος μεγάλου ομίλου ΜΜΕ, η πίτα επιχειρείται να μοιραστεί βίαια. Η θεαματική είσοδος μεγάλων παικτών στην Ελλάδα φαίνεται να εξαρτάται πλέον από τη διατύπωση που θα χρησιμοποιηθεί στις αναμενόμενες υπουργικές αποφάσεις Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να ξεκαθαρίσουμε το τοπίο. 1Τι είναι τα γενόσημα φάρμακα; Είναι νέα κατηγορία; Γενόσημα είναι τα φάρμακα που περιέχουν δραστική ουσία η οποία δεν καλύπτεται πλέον από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (πατέντα). Παλαιότερα, πριν κατακτήσουν μεγάλο μέρος της αγοράς αλλά και την εκτίμηση των γιατρών, τα έλεγαν, υποτιμητικά, «αντίγραφα». Κάθε νέο φάρμακο, πρωτότυπο, κυκλοφορεί για ορισμένα χρόνια προστατευμένο, χωρίς δηλαδή να μπορεί άλλη εταιρεία να κυκλοφορήσει όμοιο. Όταν λήξει η πατέντα, πολλές εταιρείες κυκλοφορούν τα δικά τους φάρμακα, ίδια με το πρωτότυπο, που λέγονται γενόσημα (generics). Επομένως δεν πρόκειται για κάτι νέο, αφού ήδη, δεκαετίες τώρα, τα γενόσημα κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο. 2Γιατί τα γενόσημα είναι φθηνότερα έως πολύ φθηνότερα από τα πρωτότυπα; Είναι θέμα ποιότητας; Όχι. Στην τιμή των πρωτοτύπων ενσωματώνονται και οι δαπάνες έρευνας. Στις μεγάλες εταιρείες, το ποσόν που απαιτείται να επενδυθεί για να ανακαλυφθεί μια νέα φαρμακευτική ουσία και να φτάσει στα ράφια των φαρμακείων είναι της τάξης του 1 δις δολαρίων. Στατιστικά, σε κάθε 4 νέα φάρμακα, 1 είναι κερδοφόρο, 1 ζημιογόνο και 2 βγάζουν τα έξοδά τους. Όταν λήξει η πατέντα, αφενός θεωρείται πως όλα αυτά έχουν αποσβεστεί κι αφετέρου αρχίζει να λειτουργεί ο σκληρός ανταγωνισμός, με αποτέλεσμα τη μείωση των τιμών. 10 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
φάρμακα 3Το τελευταίο διάστημα ακούγονται πολλά για επικίνδυνα φάρμακα που θα γεμίσουν την αγορά και για την υγεία μας που κινδυνεύει από τα γενόσημα. Που βρίσκεται η αλήθεια; Όπως συχνά συμβαίνει στην Ελλάδα, φωνές που αντιπροσωπεύουν συμφέροντα διατυμπανίζουν η καθεμιά την «αλήθεια» της. Τα επώνυμα γενόσημα φάρμακα, συγκεκριμένων και γνωστών παραγωγών, είναι εξίσου ασφαλή, ποιοτικά και πιστοποιημένα με τα πρωτότυπα, όπως αποδεικνύεται, άλλωστε, από το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται ευρύτατα και σε πολύ μεγάλο βαθμό, σε όλες τις χώρες του κόσμου. Οι κίνδυνοι δεν αφορούν το δίπολο «γενόσημο πρωτότυπο», αλλά π.χ. τη δυνατότητα να παρεισφρήσουν στην αγορά πλαστά φάρμακα, όπως συμβαίνει με τις αγορές από το ίντερνετ ή όταν άσχετες ή απελπισμένες κυβερνήσεις προωθούν αποκλειστικά το πιο φθηνό, όπως συμβαίνει π.χ. στην Πολωνία, την Ουγγαρία ή τη Λιθουανία και είναι ενδεχόμενο πλέον να συμβεί και στην Ελλάδα αν επιμείνουμε στο «φθηνότερο». 4Το υπουργείο Υγείας ανακοινώνει τακτικά αποτελέσματα ηλεκτρονικών διαγωνισμών, μέσω των οποίων προσφέρονται γενόσημα φάρμακα π.χ. με τιμή 1 ευρώ η συσκευασία, όταν η τιμή του ίδιου πρωτότυπου είναι 24 ευρώ. Πώς δικαιολογείται αυτό; Κάποιος κλέβει πολύ ή κάποιος πουλάει σκουπίδια αντί για φάρμακα; Ο κ. Λοβέρδος χρειάζεται την κατανόησή μας. Αυτές οι καταπληκτικές εκπτώσεις αφορούσαν την περίοδο που διεκδικούσε την αρχηγία του ΠαΣοΚ. Οι διαγωνισμοί έχουν μείνει Θα ζούμε λιγότερο; στα χαρτιά, συμβάσεις δεν έχουν υπογραφεί, η διάρκεια ισχύος των «προσφορών» παρέρχεται ή έχει παρέλθει ήδη και οι καταπληκτικές εκπτώσεις του 95% (!!!) μένουν στα χαρτιά. Οπωσδήποτε, όμως, όταν πρόκειται για μαζικές ή και αποκλειστικές πωλήσεις, διεθνώς επιτυγχάνονται σημαντικές εκπτώσεις, της τάξης 30-50%. Στην Ελλάδα της προχειρότητας, οι εκπτώσεις φαίνονται μεγαλύτερες, απλώς επειδή υπολογίζονται πάνω σε υψηλότερες αρχικές τιμές! Αν, δηλαδή, εσείς αγοράσετε κάτι π.χ. με 48 ευρώ από έναν που το πουλούσε 60 κι από έναν που το πουλούσε 96, ο πρώτος σας έκανε έκπτωση 20% κι ο δεύτερος 50%, αλλά τι σημασία έχει; Στα φάρμακα χρειάζεται γνώση και εμπειρία, γιατί συχνά οι μεγάλες εκπτώσεις χρησιμοποιούνται από ξένους φαρμακευτικούς κολοσσούς ως πολιορκητικός κριός για την είσοδο στην αγορά και την εξουδετέρωση της ντόπιας βιομηχανίας. Κι αυτό πάει να γίνει στην Ελλάδα, εξαιτίας της ασχετοσύνης των πολιτικών, της διαφθοράς των παρατρεχάμενων,αλλά και της πίεσης που ασκούν τα θλιβερά «παπαγαλάκια» 5Τα φθηνά γενόσημα φάρμακα κατέχουν τεράστια ποσοστά πωλήσεων στις πλούσιες χώρες, γιατί όχι και στην Ελλάδα; Πρέπει να πληρώνουμε εμείς ακριβά αυτό που Γερμανός πληρώνει φθηνά; Στα δήθεν ποσοστά χρήσης των γενοσήμων, η εξαπάτηση πάει σύννεφο! Στις ξένες χώρες μετράνε τα κουτιά ενώ στην Ελλάδα τη δαπάνη! Έτσι, τα «παπαγαλάκια» μας «πληροφορούν» ότι στην Ελλάδα έχουμε 18% κατανάλωση γενόσημων ενώ στη Γερμανία έχουν 60% και στην Αγγλία 65%. Ακούγονται και μεγαλύτερα ποσοστά. Στην Ελλάδα, όμως, μετράμε ευρώ ενώ τα ποσοστά αυτά στις Δυστυχώς ναι! Η κυβέρνηση αποφάσισε ότι η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα δεν θα ξεπερνάει τα 23 ευρώ το μήνα κατά κεφαλή, δηλαδή τα 276 ευρώ το χρόνο ή 367 δολάρια. Το ποσόν αυτό αποσπά τη χώρα μας από την ομάδα των χωρών με προσδόκιμο επιβίωσης τα 80+ χρόνια και μας φέρνει στην ομάδα των χωρών με προσδόκιμο επιβίωσης τα 70-75 χρόνια, μαζί με Τσεχία, Πολωνία, Σλοβακία, και Ουγγαρία και λίγο πάνω από Βουλγαρία, Ρουμανία και Τουρκία. Έτσι, μειώνοντας αρκετά τη διάρκεια ζωής των Ελλήνων, εξοικονομούνται χρήματα όχι μόνο από τα φάρμακα αλλά και από τις συντάξεις Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την ειδική μελέτη Life Expectancy των Ηνωμένων Εθνών που συνδέει τη φαρμακευτική κατανάλωση με το προσδόκιμο επιβίωσης. Βλέπε σελ. 2 στην (http://www. imshealth.com/imshealth/global/content/document/market_ Measurement_TL/Generic_Medicines_GA.pdf) ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 / TEYXOΣ 205 / MEDICAL EXPRESS / 11
E D I T O R I A L ξένες χώρες αφορούν κουτιά! Κι όχι μόνον αυτό, αλλά στις άλλες χώρες οι μετρήσεις αφορούν την εκτός πρωτοτύπων, την μη προστατευόμενη δηλαδή αγορά (unprotected market). Πράγματι, στην αγορά αυτή, στις ΗΠΑ των 40 εκατομμυρίων ανασφάλιστων ανθρώπων, το 90% των συνταγών είναι πάμφθηνα γενόσημα, στη Γαλλία 52%, στη Γερμανία 75% κ.ο.κ. Με αυτόν τον τρόπο μέτρησης όμως, τα γενόσημα στην Ελλάδα πλησιάζουν ήδη το 40%, την ώρα που ο κ. Λοβέρδος βάζει στόχο να ανέβουμε στο 30%!!! Σε γενικές γραμμές αυτό που αποτελεί στόχο, σε όλες τις υγειονομικά, επιστημονικά και βιομηχανικά προηγμένες χώρες είναι, στο σύνολο της αγοράς, η αναλογία 30-70 ως εξής: τα γενόσημα θα έχουν το 70% των συνταγών αλλά θα απορροφούν το 30% της δαπάνης, ενώ τα πρωτότυπα θα έχουν το 30% των συνταγών αλλά το 70% της δαπάνης. Το σύνολο και στις δυο περιπτώσεις παραμένει 100. Στην Ευρώπη το 2009, τα γενόσημα είχαν μερίδιο περίπου 50% στην κατανάλωση και 20% στη δαπάνη. Υπάρχει, λοιπόν, δρόμος ακόμα 6Είναι καλό για τους ασφαλισμένους να χορηγούνται τα φάρμακα με τη δραστική ουσία ή απλώς το κράτος μειώνει τη φαρμακευτική δαπάνη, εις βάρος της δημόσιας υγείας; Το μέτρο από μόνο του δεν είναι καλό ή κακό. Αν έχεις κάνει καλά τη δουλειά σου είναι απλώς περιττό. Εξαρτάται από τον τρόπο εφαρμογής. Αρχικά ο κ. Λοβέρδος είχε προτείνει, με το γνωστό του βερμπαλισμό και μαξιμαλισμό, ο φαρμακοποιός να δίνει υποχρεωτικά το πιο φθηνό (!!!) φάρμακο και ο γιατρός να γράφει μόνο το δραστικό συστατικό και όχι συγκεκριμένο, επώνυμο φάρμακο. Η λύση αυτή δεν εφαρμόζεται πουθενά στον κόσμο, εκτός των άλλων και γιατί καταπατάει βάναυσα τα ανθρώπινα δικαιώματα των ασφαλισμένων ενώ θα μετατρέψει τάχιστα τους φαρμακοποιούς σε «φαρμακοβιομήχανους» φαρμάκων δικής τους εισαγωγής! Το σωστό, όπως γράφτηκε για πρώτη φορά στον Ελεύθερο Τύπο πριν δυο εβδομάδες και τελικά θα ακολουθήσει η κυβέρνηση, είναι ο ασφαλισμένος να μην πληρώνει συμμετοχή αν επιλέγει το φθηνότερο και να πληρώνει τη διαφορά αν θέλει να διαλέξει κάποιο ακριβότερο ή αυτό που του προτείνει ο γιατρός του. Τελικά, αυτό που συμβαίνει είναι ότι, στην ουσία ορίζεται μια ασφαλιστική τιμή κι από κει και πέρα να επιβαρύνεται ο ασθενής, όπως συμβαίνει π.χ. με τα γυαλιά: το ταμείο δίνει ορισμένο ποσόν κι από κει και πέρα τη δαπάνη καλύπτει ο ασφαλισμένος Τι (θα έπρεπε) να κάνουμε; Εντέχνως ο κ. Λοβέρδος και τα «παπαγαλάκια» έχουν στρέψει το ενδιαφέρον στα φάρμακα και μάλιστα τα γενόσημα ενώ, βεβαίως, το ζητούμενο είναι η μείωση των δαπανών Υγείας γενικά, αφού η Ελλάδα βρίσκεται, σε ότι αφορά τις δαπάνες Υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ, στην τέταρτη θέση παγκοσμίως (!) μετά το Πουέρτο Ρίκο, τις ΗΠΑ και τον Καναδά (2008). Τα γενόσημα φάρμακα αποτελούν μόλις 18% της φαρμακευτικής δαπάνης, η οποία αποτελεί 20% των δαπανών Υγείας. Επομένως, τα γενόσημα αποτελούν το 3,6% (!!!) των δαπανών Υγείας και πάνω σ αυτό το 3,6% «χτυπιέται» για «σπατάλη» ο κ. Λοβέρδος, αδιαφορώντας (ή μήπως προστατεύοντας;) για το όργιο που συμβαίνει στα διαγνωστικά κέντρα, τα ιδιωτικά νοσοκομεία και τη διαφθορά του ΕΣΥ. Η κυβέρνηση, προκειμένου να εξοικονομήσει χρήματα χωρίς να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα της περίθαλψης θα έπρεπε απλά (α) να κοστολογεί τα νέα φάρμακα με βάση το μέσο όρο των τριών φθηνότερων τιμών της Ευρωζώνης και να τα χορηγεί χωρίς καθυστερήσεις από τα ασφαλιστικά ταμεία (β) να καθιερώσει rebate 0-15% επί των πωλήσεων των ταμείων στα πρωτότυπα, αναλόγως του τζίρου (γ) να μειώνει κατά 50% την τιμή των πρωτότυπων μόλις λήγει η πατέντα και να αφήνει στην ίδια τιμή και τα γενόσημα, για να ενισχύσει την εγχώρια βιομηχανία (δ) να υποχρεώσει σε 50% ποσοστό αναγραφής γενοσήμων τους ταμειακούς γιατρούς (ε) να εξορθολογήσει τα ποσοστά κέρδους των φαρμακείων και (στ) να επανεξετάσει το ζήτημα της συμμετοχής των ασφαλισμένων. Είναι ντροπή που σήμερα π.χ. ο συνταξιούχος του ΙΚΑ πληρώνει για συμμετοχή όσα και ο μισθωτός των 5 ή 10 χιλιάδων το μήνα 12 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
E Ξ Ε Ρ Χ Ο Μ Ε Ν Α Αλά ελληνικά... Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου t.papavasiliou@pitsilidis.gr Ψηφίστηκε εν μέσω αντιδράσεων, απεργιών και...εντυπωσιακών δηλώσεων ο νόμος των υπουργείων Υγείας και Εργασίας με όλες τις αλλαγές που επιβάλλει εντός ή εκτός εισαγωγικών το μνημόνιο 2. Αυτό δεν σημαίνει, για την ώρα, τίποτα παραπάνω από μια άμεση, πλην «τυπική» τήρηση των δεσμεύσεών μας απέναντι στους ευρωπαίους εταίρους. Οι υπουργικές αποφάσεις που επιβάλλει ο νέος νόμος για την «ενεργοποίηση» πολλών διατάξεων, θα καθορίσουν εν καιρώ το τελικό περιεχόμενό του. Ας σταθούμε για την ώρα λίγο στην στάση του υπουργού Υγείας, κ. Ανδρέα Λοβέρδου και στις δηλώσεις που έκανε στη Βουλή, για τον πόλεμο που κηρύχθηκε εναντίον του από κυκλώματα και συμφέροντα, τα οποία θέλουν να εμποδίσουν το θεάρεστο έργο του στο Υγείας. Καταρχάς, οι περισσότερες και πιο έντονες αντιδράσεις αφορούσαν στο μέτρο για συνταγογράφηση της δραστικής ουσίας. Για το συγκεκριμένο θέμα, έχει επανειλημμένα εκφράσει τις επιφυλάξεις του και ο ίδιος ο υπουργός, τονίζοντας ωστόσο πως επιβάλλεται από την τρόικα. Ακόμη, όμως, κι αν αγνοήσουμε αυτό το μέτρο και δούμε τον νόμο στο σύνολό του, το παράλογο θα ήταν να μην προκαλούσε καμία αντίδραση. Όχι γιατί είναι λάθος όλες οι αλλαγές που «Ο υπουργός περίμενε να μην αντιδράσει κανείς και, αντιθέτως, να ξεσπάσουν όλοι σε χειροκροτήματα για τις ηρωικές προσπάθειες που καταβάλλει για το νοικοκύρεμα του χώρου!» προβλέπει, αλλά επειδή «βλέπει» επιλεκτικά και, ενδεχομένως...θολά, υπό την πίεση του χρόνου. Η δύσκολη οικονομική συγκυρία μας έβαλε κυριολεκτικά τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι, περιορίζοντας σημαντικά την ικανότητά μας να...βαδίσουμε μπροστά. Η φαρμακευτική δαπάνη, αποτελεί μόλις το 18% των δαπανών υγείας. Ωστόσο, τα μέτρα που λαμβάνονται τα τελευταία χρόνια, αφορούν αποκλειστικά το κομμάτι αυτό, αφήνοντας στο απυρόβλητο ή έστω μόνο σε επίπεδο ενυπόγραφων ή προφορικών δεσμεύσεων, το υπόλοιπο 80% των δαπανών. Με απανωτά μέτρα εισπρακτικού χαρακτήρα, προσπαθεί η κυβέρνηση να δώσει μια προσωρινή πνοή στο κρατικό πορτοφόλι, χτυπώντας την ίδια ώρα ένα υγιές από τα λίγα που υπάρχουν στην παρούσα φάση- κομμάτι της ελληνικής οικονομίας, που μπορεί άμεσα και μακροπρόθεσμα να προσφέρει στην εθνική οικονομία και την ανάπτυξη. Επιβάλλονται μέτρα, χωρίς να υπάρχει η πολυτέλεια του χρόνου για συζήτηση με τους εμπλεκόμενους φορείς, χωρίς να γίνει προσαρμογή τους στα ελληνικά δεδομένα και χωρίς να εξετάσει κανείς τι πραγματικά θα αποδώσει το κάθε μέτρο σε βάθος χρόνου. Ο υπουργός ζητά άμεσα από τους φαρμακοποιούς rebate, αλλαγή ωραρίου, μείωση κέρδους κτλ, αλλά δεν μπορεί να εξασφαλίσει και την άμεση πληρωμή τους από τα ταμεία και δεν λαμβάνει υπόψη τα προβλήματα ρευστότητας. Ζητά απ τους γιατρούς «ευρωπαϊκή συμπεριφορά», ενώ τους προσφέρει τριτοκοσμικές συνθήκες εργασίας σε ένα υπό κατάρρευση ΕΣΥ. Ζητά άμεση εφαρμογή μέτρων που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς ωστόσο να εξετάζει τις ιδιαιτερότητες των χωρών αυτών, αλλά και τον χρόνο και τα μέσα που χρειάστηκαν για να υιοθετήσουν σωστά τα μέτρα αυτά. Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα της αλά ελληνικά αντιμετώπισης των προβλημάτων. Παρόλα αυτά, ο υπουργός περίμενε να μην αντιδράσει κανείς και, αντιθέτως, να ξεσπάσουν όλοι σε χειροκροτήματα για τις ηρωικές προσπάθειες που καταβάλλει για το νοικοκύρεμα του χώρου! Αν στο παρελθόν το «οι Έλληνες την τελευταία στιγμή κάνουν θαύματα» το χρησιμοποιούσαμε ως δείγμα μαγκιάς, τώρα, προσπαθώντας εν μία νυκτί να διορθώσουμε όλα τα κακώς κείμενα δεκαετιών, ενδέχεται να προκαλέσουμε ακόμη μεγαλύτερα τραύματα, με αποτέλεσμα στο τέλος να μας «φύγει η μαγκιά»... 14 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α > PFIZER HELLAS Δώρο Αγάπης από τους εργαζόμενους Το «Χαμόγελο του Παιδιού» και την «Κιβωτό του Κόσμου», αποφάσισαν να ενισχύσουν οι εργαζόμενοι της Pfizer Hellas με δωρεά ύψους 75.000e στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και της προσφοράς της εταιρείας στον άνθρωπο και την κοινωνία. Στόχος τους είναι η στήριξη των προσπαθειών και του πολύτιμου έργου των δύο μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίες μεριμνούν για τα εγκαταλελειμμένα παιδιά και για τις οικογένειες που έχουν ανάγκη, αυτή τη δύσκολη περίοδο. Οι εργαζόμενοι της Pfizer Hellas διέθεσαν τις δωροεπιταγές που λαμβάνουν κάθε χρόνο την περίοδο των Χριστουγέννων για τη συγκέντρωση του ποσού της δωρεάς. Κατόπιν ψηφοφορίας ανάμεσα σε πέντε οργανώσεις, επέλεξαν να ενισχύσουν το «Χαμόγελο του Παιδιού» και την «Κιβωτό του Κόσμου». Τα χρήματα θα δοθούν στους ξενώνες φιλοξενίας των οργανώσεων, προκειμένου να καλύψουν πάγια έξοδά τους και τη στελέχωσή τους από κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό (κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους κ.λπ). Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Pfizer Hellas, κ. Λουκιανός Ντεπόρτου επισήμανε ότι, «είμαστε περήφανοι που θα συνεισφέρουμε στο δύσκολο έργο αυτών των οργανισμών, ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά και τις οικογένειες τους που έχουν πραγματικά ανάγκη. Η αγάπη και η αλληλεγγύη αποδεικνύονται έμπρακτα από το ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας μας». Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του «Χαμόγελου του Παιδιού», κ. Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος και ο πάτερ Αντώνιος Παπανικολάου, ιδρυτής της «Κιβωτού του Κόσμου», ευχαρίστησαν τους εργαζόμενους και τη διοίκηση της Pfizer για την πολύτιμη συνεισφορά τους, τονίζοντας ότι τέτοιες πρωτοβουλίες δίνουν σημαντική ώθηση στη δράση τους και λειτουργούν ως παράδειγμα και για άλλους φορείς. > ΑΓΚΥΛΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΤΙΔΑ Καλά νέα για τους πάσχοντες Τα αποτελέσματα της 5ετούς ανοικτής μελέτης επέκτασης της ATLAS, η οποία αξιολόγησε τη μακροχρόνια επίδραση της θεραπείας με HUMIRA (adalimumab) στην ενεργότητα της νόσου, συμπεριλαμβανομένης της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης, σε ασθενείς με ενεργό αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα (ΑΣ), ανακοίνωσε η Abbott. Η βελτίωση της ενεργότητας της νόσου υπολογίστηκε από την έναρξη της μελέτης μέχρι το πέμπτο έτος. Κατά την έναρξη και το πέμπτο έτος, η μελέτη εμφάνισε μέση τιμή του δείκτη ενεργότητας BASDAI (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity) 6,0 (+/-2,0) και 1,8 (+/-1,9), αντίστοιχα. Ο δείκτης BASDAI είναι μια σύνθετη μέτρηση της ενεργότητας της νόσου, που αξιολογεί τη σοβαρότητα της κόπωσης, του πόνου των σπονδυλικών και περιφερικών αρθρώσεων, της εντοπισμένης ευαισθησίας και της πρωινής δυσκαμψίας σε μία κλίμακα 0-10. Για τους ασθενείς εκείνους που έλαβαν ανοικτή θεραπεία με HUMIRA, μέχρι το πέμπτο έτος, παρατηρήθηκαν επίσης βελτιώσεις στην κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης και την ποιότητα ζωής. Η αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα είναι μία φλεγμονώδης νόσος που προσβάλλει ποσοστό έως και 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Επηρεάζει τη σπονδυλική στήλη και τις μεγάλες περιφερικές αρθρώσεις, συμπεριλαμβανομένων των ισχίων, και μπορεί να συσχετιστεί με άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος, των οφθαλμών και του εντέρου. Συνήθως, τα πρώτα συμπτώματα της ΑΣ είναι ήπια και ενδέχεται να περιλαμβάνουν συχνό πόνο και δυσκαμψία στο χαμηλότερο τμήμα της σπονδυλικής στήλης και των γλουτών. Στις πιο προχωρημένες περιπτώσεις, η ΑΣ ενδέχεται να οδηγήσει σε σχηματισμό νέου οστού στη σπονδυλική στήλη, που ενδέχεται να προκαλέσει αγκύλωσή της σε μία συγκεκριμένη θέση με εξαιρετικά περιορισμένη κινητικότητα. «Η ΑΣ είναι μία πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία και ενδέχεται να μην διαγνωσθεί ακόμα και 16 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
για δέκα χρόνια, επομένως είναι σημαντικό για άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα να επισκεφθούν έγκαιρα έναν ρευματολόγο ώστε να ξεκινήσουν την κατάλληλη αγωγή», λέει η Καθηγήτρια Désirée van der Heijde από το Ιατρικό κέντρο του Πανεπιστημίου του Leiden, στο Leiden της Ολλανδίας. Στη μελέτη ATLAS οι ασθενείς με ενεργό ΑΣ τυχαιοποιήθηκαν σε 40 mg HUMIRA κάθε δεύτερη εβδομάδα ή σε εικονικό φάρμακο (placebo) για 24 εβδομάδες και στη συνέχεια συμμετείχαν σε ανοικτή επέκταση για διάστημα πέντε ετών, κατά την οποία επιτράπηκε στους ασθενείς να αλλάξουν τη δόση τους σε εβδομαδιαία. Από τους 125 ασθενείς που ολοκλήρωσαν την πενταετή αγωγή με HUMIRA, οι 30 (ποσοστό 24%) λάμβαναν εβδομαδιαία δόση. Η συνιστώμενη δόση HUMIRA για τη θεραπεία της ΑΣ είναι 40 mg κάθε δεύτερη εβδομάδα με υποδόρια ένεση. «Η ελεγχόμενη φάση της μελέτης ATLAS έδειξε βελτίωση στα σημεία και τα συμπτώματα, καθώς και σε άλλες παραμέτρους της νόσου με τη χρήση του adalimumab», πρόσθεσε η κυρία Désirée van der Heijde. «Το HUMIRA έχει εγκριθεί για χρήση σε άτομα με ΑΣ από το 2006 και με την ανοικτή επέκταση της μελέτης ATLAS, το HUMIRA είναι ανάμεσα στους πρώτους αναστολείς TNF που παρουσιάζουν στοιχεία αποτελεσματικότητας πέντε ετών για την αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα», λέει ο John Leonard, M.D., senior vice president, Global Pharmaceuticals Research and Development, Abbott. > ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ Χρειάζονται συνεχή παρακολούθηση από ειδικό ιατρό Με βασικό μήνυμα ότι οι ασθενείς με Συγγενείς Καρδιοπάθειες, χρειάζονται συνεχή παρακολούθηση από ειδικό γιατρό πραγματοποιήθηκε πρό- > BOEHRINGER INGELHEIM ΕΛΛAΣ Α.Ε. Δημιουργία νέας παραγωγικής μονάδας Η Boehringer Ingelheim Ελλάς A.E. παρουσίασε, στο πλαίσιο της ετήσιας γιορτής της εταιρείας, τη δημιουργία νέας παραγωγικής μονάδας στο Κορωπί, η οποία θα αυξήσει την εξαγωγική δραστηριότητα της εταιρείας στην Ελλάδα κατά 347%. Η δημιουργία της νέας παραγωγικής μονάδας της Boehringer Ingelheim στο Κορωπί προήλθε μετά από συμφωνία με τη μητρική εταιρεία για τη δημιουργία μιας πρόσθετης γραμμής παραγωγής στο εργοστάσιο της Ελλάδας, η οποία θα χρησιμοποιηθεί πρωτίστως για την παραγωγή και εξαγωγή ενός νέου, καινοτόμου φαρμακευτικού ιδιοσκευάσματος, που θα κυκλοφορήσει από την εταιρεία σε ολόκληρο τον κόσμο. Η επένδυση είναι ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ και θα οδηγήσει στη σημαντική αύξηση των εξαγωγών του εργοστασίου από 115 εκατομμύρια το 2011 σε περίπου 400 εκατομμύρια το 2014, καθώς και στην αύξηση των θέσεων εργασίας στο εργοστάσιό κατά 10%, στόχος που ευθυγραμμίζεται πλήρως με τη φιλοσοφία και την ανάγκη για την ενίσχυση των εξαγωγών της ελληνικής οικονομίας. Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Boehringer Ingelheim Ελλάς, κ. Κώστας Οικονόμου σημείωσε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ότι, «για πρώτη φορά η Boehringer Ingelheim εμπιστεύεται σε εργοστάσιο εκτός Γερμανίας, ΗΠΑ και Ιαπωνίας, την παραγωγή ενός φαρμάκου το οποίο κυκλοφορεί για πρώτη φορά στην αγορά. Οι πρωτοβουλίες της Boehringer Ingelheim Ελλάς συνοψίζονται στο τρίπτυχο Επένδυση, Ανάπτυξη και Στήριξη. Επενδύουμε για την ανάπτυξη της εταιρείας και στηρίζουμε την Ελλάδα». Την εκδήλωση τίμησαν ο Εκτελεστικός Πρόεδρος του Invest In Greece, κ. Α. Συγγρός, καθώς και ο Γερμανός Πρέσβης στην Ελλάδα, Dr. Roland Michael Wegener. ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 / TEYXOΣ 205 / MEDICAL EXPRESS / 17
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α σφατα Συνέντευξη Τύπου με αφορμή δύο πολύ σημαντικά γεγονότα: Την Επιστημονική Εκδήλωση για τα Σύγχρονα Δεδομένα στην Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση, σχετιζόμενη με τις Συγγενείς Καρδιοπάθειες, με διεθνή συμμετοχή και την αιγίδα της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, καθώς και τον εορτασμό της Παγκόσμιας Εβδομάδας για τις Συγγενείς Καρδιοπάθειες. Χορηγός και των δύο γεγονότων για τη χώρα μας ήταν η φαρμακευτική εταιρεία βιοτεχνολογίας Actelion. Όπως επεσήμανε ο Καθηγητής Καρδιολογίας Παν. Αθηνών κ. Ι. Λεκάκης, αν και η πλειονότητα των καρδιακών ελλειμμάτων ανιχνεύονται πριν τη γέννηση (με ηχοκαρδιογραφία) ή πολύ πρώιμα κατά τη νεογνική ηλικία και διορθώνονται χειρουργικά σε πρώιμη φάση στη ζωή του ασθενούς, ωστόσο, αυτή η χειρουργική προσέγγιση δεν ισχύει για όλες τις περιπτώσεις. Κάποια ελλείμματα είναι μικρά και δεν απαιτούν χειρουργική διόρθωση, ενώ κάποια > MERCK SERONO Δεκαπλασιάζει τη δωρεά κατά της σχιστοσωμίασης Την επιδίωξή της για εξάλειψη της τροπικής νόσου σχιστοσωμίαση σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), ανακοίνωσε Τρίτη η φαρμακευτική Merck Serono, κλάδος της Merck KgaA που εδρεύει στο Ντάρμσταντ Γερμανίας. Η κύρια δράση για την προσπάθεια αυτή, είναι η δέσμευση της Merck Serono να αυξήσει στο δεκαπλάσιο, από 25 εκατομμύρια σε 250 εκατομμύρια, την ετήσια δωρεά των δισκίων πραζικουαντέλης, της πιο αποτελεσματικής θεραπείας της νόσου σχιστοσωμίασης που προκαλείται από παρασιτικούς σκώληκες. Πρόκειται για μια δέσμευση, αξίας 23 εκ. ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., με τη δωρεά αυτή των 250 εκατ. δισκίων πραζικουαντέλης ετησίως, θα μπορούσε να καλυφθεί η τρέχουσα έλλειψη δισκίων. Η εταιρία, δεσμεύθηκε παράλληλα, να συνεχίσει τις προσπάθειές της μέχρι την εξάλειψη της νόσου διεξάγοντας έρευνα για την ανάπτυξη νέας σύνθεσης του φαρμάκου, προκειμένου να είναι δυνατή η χορήγησή του και σε μικρά παιδιά, καθώς σήμερα, τα δισκία πραζικουαντέλης είναι κατάλληλα μόνο για παιδιά ηλικίας πέντε ετών και άνω. Με αφορμή τις παραπάνω ανακοινώσεις, ο Διευθυντής του Τμήματος Ελέγχου των Παραμελημένων Τροπικών Νοσημάτων του Π.Ο.Υ. Δρ. Lorenzo Savioli δήλωσε τα εξής: «Καλύπτοντας το κενό που υπάρχει σε ό,τι αφορά την πρόσβαση στην πραζικουαντέλη, η Merck Serono επαυξάνει την προοπτική εξάλειψης της σχιστοσωμίασης, της σημαντικότερης παρασιτικής νόσου μετά την ελονοσία». Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Merck Serono και Executive Board Member της Merck KGaA κ. Stefan Oschmann, τόνισε: «Δεσμευόμαστε για την εξάλειψη της σχιστοσωμίασης σε συνεργασία με τον ΠΟΥ και άλλους φορείς. Θα πρέπει να αυξήσουμε τη δυναμικότητά μας προκειμένου να επιτύχουμε τις απαιτούμενες ποσότητες. Μια ομάδα έργου συνεργάζεται στενά με τον Π.Ο.Υ. για να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί ο στόχος των 250 εκατ. δισκίων ετησίως». Οι σχετικές ανακοινώσεις της Merck Serono έγιναν στο Λονδίνο, στη διάρκεια συνεδρίασης που διοργανώθηκε από το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates. Στη συνεδρίαση αυτή παραβρέθηκαν κορυφαίες διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες, εκπρόσωποι των κυβερνήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων χωρών, καθώς και ο Π.Ο.Υ., η Παγκόσμια Τράπεζα και πολλοί αναπτυξιακοί οργανισμοί. Σκοπός τους είναι να στηρίξουν τον Π.Ο.Υ. στην επίτευξη του στόχου να θέσει υπό έλεγχο ή να εξαλείψει δέκα παραμελημένα τροπικά νοσήματα, συμπεριλαμβανομένης της σχιστοσωμίασης, ώστε να βελτιώσει και να σώσει τις ζωές πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Οι συμμετέχοντες ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους σε ένα έγγραφο με τίτλο: «Η Διακήρυξη του Λονδίνου για τα Παραμελημένα Τροπικά Νοσήματα». 18 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α από αυτά θα κλείσουν στην πορεία του χρόνου. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, τα ελλείμματα μπορεί να είναι τόσο μικρά ώστε να μην ανιχνευτούν εγκαίρως και να προκαλέσουν συμπτώματα έπειτα από πολλά χρόνια, ενώ σε άλλες περιπτώσεις όπου γίνεται η διάγνωση του ελλείμματος, το χειρουργείο ενδέχεται να μην αποτελεί εφικτή επιλογή. Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ενηλίκων οι οποίοι ζουν με συγγενή καρδιοπάθεια. Για το λόγο αυτό, η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, με χορηγό και σ αυτή την προσπάθειά της τη φαρμακευτική εταιρεία Βιοτεχνολογίας Actelion, θέτει σε εφαρμογή Μητρώο καταγραφής Ενηλίκων Ασθενών με Συγγενείς Καρδιοπάθειες. Το Μητρώο έχει ακρωνύμιο CHALLENGE (Adult Congenital Heart Disease Registry. A Registry from the Hellenic Cardiology Society). Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας κάθε χρόνο γεννιούνται 1.000 μωρά με Συγγενείς Καρδιοπάθειες, ενώ ο κίνδυνος θανάτου για τις γυναίκες με Συγγενείς Καρδιοπάθειες, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ανέρχεται στο 1 ανά 1.000 άτομα, όταν στις υγιείς εγκύους, ο κίνδυνος είναι μόλις 1 γυναίκα στις 20.000. Η έγκαιρη διάγνωση, η κατάλληλη χειρουργική και φαρμακευτική αντιμετώπιση και η μακροχρόνια και συχνή παρακολούθηση σε ειδικά οργανωμένα κέντρα καθώς και η ευαισθητοποίηση των πασχόντων μπορούν να συνεισφέρουν στην καλύτερη ποιότητα ζωής. Δυστυχώς όμως, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, παγκοσμίως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ασθενών, οι οποίοι χειρουργούνται σε παιδική ηλικία για συγγενή καρδιοπάθεια, με το πέρασμα του χρόνου παύουν να παρακολουθούνται από εξειδικευμένους ιατρούς. Το γεγονός αυτό ελλοχεύει τον κίνδυνο οι ασθενείς αυτοί να αναπτύξουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση, που αποτελεί επιπλοκή στους ασθενείς με Συγγενείς Καρδιοπάθειες. Υπολογίζεται ότι το 10% των ανθρώπων με συγγενείς καρδιοπάθειες αναπτύσσουν Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση, η οποία εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε δραματικές συνέπειες για τη ζωή τους. Η εξέλιξη της νόσου οδηγεί σε περιορισμό της ροής του αίματος στις πνευμονικές αρτηρίες, με αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης στα πνευμονικά αγγεία. Η υπέρταση που παρατηρείται επιβαρύνει την καρδιακή λειτουργία και πιο συγκεκριμένα τη δεξιά πλευρά της καρδιάς, οδηγώντας σε καρδιακή ανεπάρκεια και πρόωρο θάνατο του ασθενούς. Σύμφωνα δε με την κλινική μελέτη BREATHΕ-5, η χρήση της θεραπευτικής ουσίας bosentan σε ασθενείς με Συγγενείς Καρδιοπάθειες βελτιώνει σημαντικά την πνευμονική κυκλοφορία και την ικανότητα σωματικής άσκησης των ασθενών σε 16 μόλις εβδομάδες από την έναρξή της, γεγονός που συμβάλλει στην καλύτερη ποιότητα της καθημερινής ζωής. Η νέα ουσία έχει δοκιμαστεί με εξαιρετικά αποτελέσματα τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Είναι ασφαλής για μακροχρόνια χρήση, ενώ χορηγείται από το στόμα δύο φορές την ημέρα. Όλες οι ειδήσεις για τον χώρο της υγείας με ένα κλικ! www. diagnosispress.gr 20 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ Κίνδυνος για «λουκέτο» Ο «Σύνδεσμος Ελλήνων Προμηθευτών Επιστημών και Υγείας» (Σ.Ε.Π.Ε.Υ. HELLASMES), ο «Πανελλήνιος Σύλλογος Προμηθευτών Εμφυτεύσιμου Ορθοπεδικού Υλικού» (ΠΑ.ΣΥ.Π.Ο.Υ.) και ο «Πανελλήνιος Σύλλογος Προμηθευτών Ιατρικών Ειδών» (ΠΑΣΥΠΙΕ ) αποφάσισαν την παύση παροχής υπηρεσιών και υλικών από τις επιχειρήσεις μας προς τα Νοσοκομεία, μέχρι την 12η Μαρτίου, 2012, διαμαρτυρόμενοι για το «κούρεμα» των ομολόγων και τα συσσωρευμένα χρέη. Με αφορμή την υπαγωγή των εις χείρας μας ομολόγων ως «επιλέξιμων τίτλων» προς τροποποίηση, βάσει της από 24 Φεβρουαρίου 2012 πρόσκλησης του ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Δημοσιεύτηκε ο νόμος Ελληνικού Δημοσίου, σε εφαρμογή του Nόμου 4050/2012, καταγγέλλουμε την πρακτική που ακολουθείται, χωρίς κανένα πρόγραμμα και σχεδιασμό όσον αφορά στην δική μας, όλως ιδιαίτερη περίπτωση. Σε ενδεχόμενη ενεργοποίηση της αναγκαστικής διαδικασίας που προβλέπεται με πρόσχημα την προστασία του υπέρτατου δημοσίου συμφέροντος, ο χώρος της υγείας στην χώρα μας οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην πλήρη ερήμωση, αφού η πλειοψηφία των επιχειρήσεών μας θα κλείσει. Με 213 υπέρ, 58 ψήφους κατά και 12 «παρών» υπερψηφίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης από την Ολομέλεια της Βουλής ο εφαρμοστικός νόμος που περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τις διαρθρωτικές αλλαγές στην Υγεία, ρυθμίσεις στο ΕΣΥ, συγχώνευση επικουρικών Ταμείων και ρυθμίσεις που αφορούν στο φάρμακο και τα φαρμακεία. Η ψηφοφορία ήταν ονομαστική έπειτα από σχετικό αίτημα του ΚΚΕ. Το νομοσχέδιο υπερψήφισαν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, ενώ το ΚΚΕ δήλωσε όχι σε όλα, όπως και ο ΛΑΟΣ, πλην του άρθρου 35 (που αφορά στην ενοποίηση των επικουρικών ταμείων) το οποίο υπερψήφισε, καθώς και ο ΣΥΡΙΖΑ, που δήλωσε παρών μόνο για το άρθρο 89. Ο νόμος δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της κυβερνήσεως (Αρ. Φύλλου 41, 1η Μαρτίου 2012) και εκκρεμούν πλέον μια σειρά από υπουργικές αποφάσεις που θα καθορίζουν τις επιμέρους λεπτομέρειες. Μπορείτε να διαβάσετε το ΦΕΚ στο οποίο δημοσιεύτηκε ο εν λόγω νόμος στο www.medicalexpress.gr. Σημειώνουμε ότι τα άτοκα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου τα οποία ουσιαστικά δοθήκαν, βάσει του Νόμου 3867/2010, από το Ελληνικό Δημόσιο έναντι των ληξιπρόθεσμων αξιώσεών μας των ετών 2008 και 2009 από τα Νοσοκομεία, παραιτούμενοι των νόμιμων απαιτήσεών μας για τόκους συνολικού ύψους πάνω από 40%, περιλαμβάνουν ΦΠΑ, φόρους και ειδικές εισφορές που έχουμε ήδη καταβάλλει και ανέρχονται συνολικά σε ποσό που υπερβαίνει κατά πολύ το κεφάλαιο των επιχειρήσεών μας, με αποτέλεσμα ενδεχόμενο «κούρεμά» τους να οδηγεί μαθηματικά σε πλήρη αδυναμία συνέχισης της λειτουργίας μας», αναφέρουν οι προμηθευτές στην επιτολή τους. «Επιπλέον καταγγέλλουμε την τακτική των μεθοδεύσεων του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σχετικά με τις υποσχέσεις για την αποπληρωμή των συσσωρευμένων χρεών προς τον κλάδο μας των ετών 2010 και 2011. Πέραν των ηχηρών υποσχέσεων του ΥΥ&ΚΑ, περί άμεσης και πλήρους αποπληρωμής ως το τέλος του Ιανουαρίου 2012, αλλά και ιδιαίτερα των διαβεβαιώσεων του Υφυπουργού κου Τιμοσίδη και του Γενικού Γραμματέα κου Πολύζου την 4η Ιανουαρίου περί πλήρους αποπληρωμής των οφειλών του έτους 2010 και των 7 πρώτων μηνών του 2011, που συγκεκριμενοποιήθηκε ρητά στις 9 Ιανουαρίου με την αναφορά σε συγκεκριμένα εντάλματα και ποσά ύψους 392 εκ. ευρώ, τίποτε δεν έχει γίνει αν και έχουν περάσει δύο μήνες», τονίζουν. 24 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ Δραματικές συνέπειες στην αγορά φαρμάκων αναμένονται οι συνέπειες στη φαρμακευτική αγορά «Δραματικές από τα σκληρά μέτρα που πρόσφατα ελήφθησαν στο χώρο του φαρμάκου τόσο με την ψήφιση των σχετικών νόμων όσο και με τις αντίστοιχες Υπουργικές Αποφάσεις», τονίζει σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος. Ο ΣΦΕΕ κάνει λόγο για πλήρη αποσυντονισμό της εύρυθμης λειτουργίας της αλυσίδας διανομής φαρμάκων (φαρμακαποθήκες, φαρμακεία) λόγω της ύφεσης και της συνακόλουθης έλλειψης ρευστότητας, με αποτέλεσμα να έχουν αρχίσει να παρουσιάζονται ελλείψεις φαρμάκων. «Ο κίνδυνος να κουρευτούν τα Πολλές εταιρείες θα βρεθούν σε οικονομικό αδιέξοδο και θα κινδυνεύσουν με κλείσιμο. ομόλογα που κατέχουν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις για χρέη περασμένων ετών είναι πλέον ορατός, επομένως, η κατάσταση θα πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, καθώς πολλές εταιρείες θα βρεθούν σε οικονομικό αδιέξοδο και θα κινδυνεύσουν με κλείσιμο, με συνέπεια να χαθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας, να διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία της αγοράς και να πληγεί η Δημόσια Υγεία με ορατό τον κίνδυνο σοβαρών ελλείψεων φαρμάκων. Η εξέλιξη αυτή, σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι φόβοι για το κούρεμα των ομολόγων, θα έχει αντίκτυπο τόσο στην εσωτερική αγορά, όσο και διεθνώς. Η φερεγγυότητα του κράτους θα πληγεί και θα καταστήσει πολύ πιο δυσχερή την αξιοπιστία αντίστοιχων μεθόδων αποπληρωμής χρεών στο μέλλον. Το γεγονός αυτό θα πλήξει καίρια τον φαρμακευτικό κλάδο και θα δημιουργήσει εμπόδια στην ομαλή διάθεση στην ελληνική αγορά φαρμάκων με κομβική σημασία για τη θωράκιση της δημοσίας υγείας, ενώ θα αποτρέψει τη ροή ξένων επενδύσεων στη χώρα μας», τονίζει ο ΣΦΕΕ. NHS On-line φροντίδα για τον Άγγλο ασθενή Περίπου 3 εκατομμύρια πολίτες, έως το 2017, θα συμβουλεύονται τον γιατρό τους και θα φροντίζουν την υγεία τους μέσω Διαδικτύου, σε μια κίνηση που σαν στόχο έχει την εξοικονόμηση 1.2 δισεκατομμυρίου λιρών για το βρετανικό σύστημα υγείας, σημείωσε ο υπουργός Υπηρεσιών Φροντίδας, Paul Burstow. Το υπουργικό συμβούλιο φαίνεται ότι βλέπει με πολύ καλό μάτι την τηλεϊατρική, η οποία θα επιτρέψει σε ασθενείς που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και οι καρδιοπάθειες, να ελέγχουν την πάθησή τους από το σπίτι, χωρίς να χρειάζονται επίσκεψη σε γιατρό, πολλώ δε εισαγωγή σε νοσοκομείο. Οι ασθενείς, μέσω ειδικών εφαρμογών, θα μπορούν να στέλνουν στον γιατρό τις μετρήσεις τους (π.χ. της αρτηριακής πίεσης, των επιπέδων γλυκόζης), οι γιατροί θα τις εξετάζουν και αναλόγως θα συμβουλεύουν για το επόμενο βήμα του ασθενούς. Ένα σύστημα συναγερμού θα ειδοποιεί τον θεράποντα ιατρό σε περίπτωση ανάγκης. Μελέτη του υπουργείου Υγείας σε 6.000 ασθενείς, έδειξε ότι η χρήση της τηλεϊατρικής μειώνει τις επισκέψεις στα ΤΕΠ κατά 15%, τις εισαγωγές στο νοσοκομείο κατά 20% και τη θνησιμότητα κατά 45%, γεγονός που έκανε τον πρωθυπουργό να δηλώσει χαρακτηριστικά ότι επιθυμεί την επέκταση αυτής της τεχνολογίας σε «βιομηχανική κλίμακα» και τον Burstow να πει: «Κρατώντας τους ασθενείς έξω από το νοσοκομείο και περιορίζοντας τον χρόνο παραμονής τους στα νοσηλευτικά ιδρύματα, στον άκρως αναγκαίο, εκτιμούμε ότι η ευρεία χρήση της τηλεϊατρικής θα μπορούσε να οδηγήσει το NHS σε εξοικονόμηση έως και 1.2 δισεκατομμυρίων λιρών, σε ορίζοντα 5ετίας». Όπως πρόσθεσε, μιλώντας σε ένα συνέδριο με το συγκεκριμένο θέμα, 7 στα 10 νοσοκομειακά κρεβάτια καταλαμβάνονται από ασθενείς που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις. Υπολογίζεται ότι περίπου 15 εκατομμύρια είναι οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα και ο αριθμός αυτός βαίνει αυξανόμενος, όσο ο πληθυσμός γερνά. 26 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΠIΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤHΣ ΣΤΟ ΤΜHΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓIΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΤΕIΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜIΟΥ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤHΣ ΤΟΥ «ΙΣΤΑΜΕ Α. ΠΑΠΑΝΔΡEΟΥ» «Απουσιάζει η πολιτική βούληση» Τα μέτρα της κυβέρνησης είναι, σε γενικές γραμμές, προς τη σωστή κατεύθυνση, αφού αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης και στην εξοικονόμηση πόρων. Ωστόσο, αναμένεται επίσης να εμφανιστούν σοβαρά προβλήματα στην πρόσβαση των υπηρεσιών υγείας, τα οποία θα εγείρουν ζητήματα δικαιοσύνης και ισοτιμίας στην πρόσβαση των υπηρεσιών από τους πολίτες, ιδιαίτερα για αυτούς που έχουν χαμηλό εισόδημα. Ο κ. Οικονόμου υποστηρίζει ότι η παρούσα οικονομική κρίση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα παράθυρο ευκαιρίας για την ανατροπή κατεστημένων πρακτικών, συμπεριφορών και πολιτικών, προκειμένου να κάνουμε αυτά που δεν κάναμε τα προηγούμενα 20 χρόνια Κύριε Οικονόμου, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα για την περικοπή των δαπανών υγείας, θεωρείτε πως είναι προς τη σωστή κατεύθυνση; Tα περισσότερα από αυτά είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Δίνουν έμφαση στην αποδοτική λειτουργία του συστήματος υγείας, επιχειρούν να αντιμετωπίσουν τις ανεπάρκειες της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, προσπαθούν να εξορθολογίσουν τη χρηματοδότηση των νοσοκομείων και να εισαγάγουν σύγχρονες τεχνικές διοίκησης και διαχείρισης των μονάδων υγείας και, τέλος, να ελέγξουν τις δαπάνες για προμήθειες υλικών και φάρμακα. Ωστόσο, κάποια άλλα μέτρα, παρά το γεγονός ότι μπορεί να συμβάλλουν στον περιορισμό της χρησιμοποίησης των υπηρεσιών υγείας και να έχουν οικονομικό όφελος για το σύστημα, καθώς συγκρατούν τις δαπάνες και αυξάνουν τα έσοδα, θα επιφέρουν σοβαρά προβλήματα στην πρόσβαση των υπηρεσιών υγείας και θα εγείρουν ζητήματα δικαιοσύνης και ισοτιμίας στην πρόσβαση των υπηρεσιών από τους πολίτες, ιδιαίτερα για αυτούς που έχουν χαμηλό εισόδημα. Για παράδειγμα, η δέσμευση κλινών σε δημόσια νοσοκομεία για αποκλειστική χρησιμοποίηση από ασφαλισμένους ιδιωτικών εταιρειών, θα αυξήσει τα έσοδα των νοσοκομείων, ωστόσο θα δυσκολέψει την πρόσβαση των πολιτών σε αυτά, ιδιαίτερα για ειδικότητες όπου υπάρχουν μεγάλες λίστες αναμονής. Το πρόβλημα θα ενταθεί, δεδομένης της στροφής που παρατηρείται από τους πολίτες προς τη χρησιμοποίηση δημόσιων υπηρεσιών υγείας και περιορισμού της προσφυγής τους σε ιδιωτικές υπηρεσίες, δεδομένου του σημαντικού περιορισμού του εισοδήματός τους, λόγω της πολιτικής ακραίας λιτότητας που εφαρμόζεται. Η πρόβλεψη ότι οι ιδιώτες ιατροί που είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ θα προσφέρουν υπηρεσίες μια φορά την εβδομάδα στα εξωτερικά ιατρεία των δημόσιων νοσοκομείων, μπορεί να αντιμετωπίζει εν μέρει τις ελλείψεις ιατρικού δυναμικού, αλλά είναι πιθανό, εάν δεν αναπτυχθούν μηχανισμοί ελέγχου, να οδηγήσει σε αύξηση της παραοικονομίας στο σύστημα υγείας και σε αθέμιτες πρακτικές άγρας πελατείας και κατεύθυνσης των πολιτών προς ιδιωτικά ιατρεία. Η αύξηση της συμμετοχής των ασθενών από 3 σε 5 ευρώ κατά την επίσκεψη στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων και η επέκταση του μέτρου αυτού και για τις επισκέψεις στα κέντρα υγείας, καθώς και η επέκταση του θεσμού των απογευματινών επί πληρωμή ιατρείων των δημόσιων νοσοκομείων, θέτουν έντονο προβληματισμό για το βαθμό στον οποίο η βασική αρχή της ισότιμης πρόσβασης για όλους στις υπηρεσίες υγείας τελικά τηρείται. Πιστεύετε ότι παρέχεται ο απαραίτητος χρόνος για να δούμε τι απο- 28 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
δίδει το κάθε μέτρο ή λαμβάνονται αποφάσεις υπό το καθεστώς πανικού; Είναι γεγονός ότι όλοι όσοι ασχολούνται με το σύστημα υγείας στην Ελλάδα γνωρίζουν τα προβλήματα που αυτό εμφανίζει και γνωρίζουν και τις λύσεις. Η σχετική επιστημονική έρευνα και βιβλιογραφία είναι εκτενής. Οι τόσες προτάσεις που έχουν διατυπωθεί από την ακαδημαϊκή κοινότητα και ο μεγάλος αριθμός των επιχειρούμενων θεσμικών παρεμβάσεων για τη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας κατά τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 τεκμηριώνουν την παραπάνω θέση. Συνεπώς, το καθεστώς του πανικού δεν δικαιολογείται, υπό την έννοια ότι όλα ήταν γνωστά. Το πρόβλημα όμως βρίσκεται αλλού. Στην απουσία πραγματικής πολιτικής βούλησης για την προώθηση των αναγκαίων αλλαγών. Αλλά και όταν αυτή η βούληση εκφράστηκε, συνάντησε σοβαρές αντιστάσεις από τα κατεστημένα συμφέροντα, οι οποίες οδήγησαν στη μη υλοποίηση ή στην ατελή εκπλήρωσή της. Έτσι, χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η παρούσα οικονομική κρίση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα παράθυρο ευκαιρίας για την ανατροπή κατεστημένων πρακτικών, συμπεριφορών και πολιτικών, προκειμένου να κάνουμε αυτά που δεν κάναμε τα προηγούμενα 20 χρόνια. Εδώ, όμως, ανακύπτει το ζήτημα κατά πόσο η ικανότητα του κρατικού διοικητικού μηχανισμού είναι τέτοια ώστε να φέρει σε πέρας επιτυχώς ταχείες μεταρρυθμίσεις. Η εμπειρία άλλων χωρών δείχνει ότι απότομες και βίαιες αλλαγές στο σύστημα υγείας, χωρίς προηγούμενη πιλοτική εφαρμογή τους έτσι ώστε να μπορεί αποτιμηθεί η επάρκεια και η λειτουργικότητά τους, εμφανίζουν σημαντικά προβλήματα στην υλοποίησή τους και σοβαρές αστοχίες, ιδιαίτερα αναφορικά με την αρχή της ισοτιμίας. Κάτω από αυτό το πρίσμα, η άποψή μου είναι ότι θα χρειαστούν σημαντικές διορθωτικές παρεμβάσεις στα μέτρα που τον τελευταίο 1,5 χρόνο έχουν ληφθεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι παραβλέπεται το τιτάνιο έργο που έχει αναλάβει το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Σημαίνει ότι θα πρέπει να είμαστε ανοικτοί στη φωνή των πολιτών και των εργαζομένων στο σύστημα υγείας και να μην Φαρμακευτική περίθαλψη στην Eλλάδα Η φαρμακευτική περίθαλψη ενέχει ιδιαίτερη βαρύτητα στην Ελλάδα π.χ. λόγω των πολλών περιοχών που έχουν αυξημένη δυσκολία πρόσβασης σε νοσοκομειακές υπηρεσίες. Επιπλέον, συνιστά τη φθηνότερη προσέγγιση στην αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας. Γιατί οι πολιτικοί συνήθως αδυνατούν να αντιληφθούν τις θετικές παραμέτρους και βλέπουν μόνο «δαπάνες»; Αυτό κατά τη γνώμη μου οφείλεται στο ότι οι έλληνες πολιτικοί σκέπτονται πάντα σε βραχυπρόθεσμη και όχι μακροπρόθεσμη προοπτική. Η βραχεία διάρκεια της θητείας των υπουργών υγείας, όπως δείχνουν τα ιστορικά δεδομένα, έχει ως αποτέλεσμα αυτοί να επιδιώκουν την εφαρμογή μέτρων με άμεσα ορατά αποτελέσματα, προκειμένου να δείξουν ότι είναι αποτελεσματικοί και να εξασφαλίσουν την πολιτική τους επιβίωση. Έτσι, δίνουν έμφαση στο σκέλος του κόστους και των δαπανών που είναι άμεσα μετρήσιμο. Το άλλο σκέλος όμως, που είναι το όφελος, επειδή η μέτρησή του δεν περιλαμβάνει μόνο οικονομικούς όρους αλλά και κοινωνικούς, οι οποίοι δεν είναι άμεσα ορατοί αλλά προϋποθέτουν ένα βάθος χρόνου, παραβλέπεται. Μια δεύτερη πιθανή αιτία, συμπληρωματική της πρώτης, η οποία είναι εμφανής στην παρούσα συγκυρία, είναι ότι η κυριαρχία των αριθμών και της ποσοτικής διάστασης στη λήψη των αποφάσεων επισκιάζει οποιοδήποτε κοινωνικό, ποιοτικό κριτήριο. Με αυτό τον τρόπο όμως, υπάρχει ο κίνδυνος η υγεία του κάθε πολίτη να μετατραπεί απλώς σε ένα ψυχρό ποσοστό, σε βάρος της ανθρώπινης διάστασης και ευζωίας, που είναι η πεμπτουσία της πολιτικής υγείας. ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 / TEYXOΣ 205 / MEDICAL EXPRESS / 29
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η διστάσουμε να διορθώσουμε τις ανεπάρκειες που αυτοί θα εντοπίσουν. Υπάρχουν αξιόπιστα στατιστικά δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος υγείας, τις δαπάνες, την αξιοποίηση των πόρων κ.λπ., ώστε να λαμβάνονται στοχευμένα μέτρα και αποφάσεις; Μέχρι πρόσφατα, η αξιοπιστία των στατιστικών δεδομένων ήταν περιορισμένη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία εφαρμογής τεκμηριωμένης πολιτικής υγείας και ορθολογικής διαχείρισης και κατανομής των υλικών, χρηματικών και ανθρώπινων υγειονομικών πόρων. Η κατάσταση αυτή τον τελευταίο χρόνο έχει αλλάξει σε σημαντικό βαθμό. Σε αυτό συνέβαλαν τόσο η προσπάθεια ολοκλήρωσης του Χάρτη Υγείας, όπου καταγράφεται η περιφερειακή κατανομή των αναγκών και των πόρων υγείας, όσο και η λειτουργία του Esy.net, της ηλεκτρονικής εφαρμογής του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στην οποία εισάγονται λειτουργικά και οικονομικά στοιχεία των μονάδων υγείας. Σύμφωνα με έρευνές σας, η αποδοτικότητα του συστήματος υγείας της χώρας μας είναι, ουσιαστικά, δυσανάλογη των δαπανών που καταβάλλονται για αυτό. Τώρα, με τις σημαντικές περικοπές στις δαπάνες, πώς βλέπετε να εξελίσσονται τα πράγματα; Ποιο θα είναι το σύστημα υγείας στη μετά ΔΝΤ εποχή; Οι περικοπές των δαπανών υγείας είναι δυνατό να γίνουν με δύο τρόπους. Ο ένας είναι με τον περιορισμό των παρεχομένων υπηρεσιών και τη μείωση των κινδύνων που καλύπτονται καθώς και των δικαιούχων περίθαλψης από τα ασφαλιστικά ταμεία. Με άλλα λόγια, μέσω του περιορισμού της πρόσβασης και της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας. Ο δεύτερος είναι μέσα από τον εξορθολογισμό του συστήματος και τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών. Έτσι, επιτυγχάνεται η εξοικονόμηση πόρων, οι οποίοι μπορούν να διοχετευθούν στη συνέχεια για τη βελτίωση της κάλυψης του πληθυσμού. Η δεύτερη περίπτωση είναι φυσικά η επιθυμητή και σε μεγάλο βαθμό τα μέτρα που λαμβάνονται στην Ελλάδα κατά την παρούσα φάση, σε μεγάλο βαθμό εντάσσονται εδώ. Δυστυχώς όμως, εξίσου αρκετά μέτρα υπάγονται στην πρώτη περίπτωση. Στη μεταβατική φάση στην οποία βρισκόμαστε, όπου Ο έλεγχος των φαρμακευτικών δαπανών και των υπερτιμολογημένων προμηθειών των νοσοκομείων σωστά αποτέλεσαν προτεραιότητες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. οι μεταρρυθμίσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί αλλά βρίσκονται εν τω γίγνεσθαι, είναι ακόμα νωρίς να γίνει πρόβλεψη για το ποιο θα είναι το σύστημα υγείας στη μετά το ΔΝΤ εποχή. Υποστηρίξατε, επίσης, πως η υπέρμετρη γραφειοκρατία είναι εμπόδιο στον έλεγχο των δαπανών. Παράλληλα με τα μέτρα που λαμβάνονται, ποιες διαρθρωτικές ενέργειες πρέπει να γίνουν για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα στο θέμα αυτό; Θα πρέπει επιτέλους να επιδιώξουμε την πραγματική αποκέντρωση και την περιφερειακή οργάνωση του συστήματος υγείας. Μέχρι σήμερα, ο έλεγχος του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ως προς μια σειρά διαδικασιών είναι ασφυκτικός. Εκτείνεται από τον καθορισμό των αμοιβών των επαγγελματιών υγείας και των προμηθευτών υπηρεσιών, μέχρι την οικονομική διαχείριση και τη στελέχωση όλων των μονάδων υγείας. Η ίδρυση των ΠΕΣΥ, το 2001, αποσκοπούσε ακριβώς στην εκχώρηση των παραπάνω αρμοδιοτήτων στο περιφερειακό επίπεδο, ωστόσο η προσπάθεια έμεινε ημιτελής και στη συνέχεια αναιρέθηκε από τις θεσμικές παρεμβάσεις που ακολούθησαν. Ο ρόλος του Υπουργείου Υγείας θα πρέπει να γίνει περισσότερο επιτελικός και οι υγειονομικές περιφέρειες να αποκτήσουν πραγματικές, ουσιαστικές αρμοδιότητες. Δικαιολογείται η υπερβολική έμφαση που δόθηκε στην περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης, δεδομένου ότι αποτελεί μόλις το 18% των δαπανών υγείας; Η έμφαση δικαιολογείται. Και αυτό γιατί οι φαρμακευτικές δαπάνες εμφανίζουν τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης μεταξύ των δαπανών υγείας. Αρκεί να σημειωθεί ότι κατά την περίοδο 1998-2007, η μέση ετήσια αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών στην Ελλάδα ήταν 11,3%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το σύνολο των δαπανών υγείας ήταν 4,3%. Να επισημάνουμε επίσης ότι στην Ε.Ε. η μέση ετήσια αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών για την ίδια περίοδο ήταν 4,7% και ότι η Ελλάδα, με 584 ευρώ, έχει την υψηλότερη κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε. Τα στοιχεία αυτά είναι ενδεικτικά μιας παθογένειας που, αν δεν αντιμετωπιστεί, με τη δυναμική που παρουσιάζει, θα εξελιχθεί σε μείζονα παράγοντα οικονομικής ανισορροπίας του Ελληνικού συστήματος υγείας. Με το υπόλοιπο 82% τι πρέπει να γίνει; Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει και 30 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η άλλες πηγές οικονομικής σπατάλης στο σύστημα υγείας. Για παράδειγμα, είναι γνωστό το πρόβλημα των τιμών με τις οποίες τα δημόσια νοσοκομεία προμηθεύονται υγειονομικό υλικό και ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό. Σωστά λοιπόν, ο έλεγχος των φαρμακευτικών δαπανών και των υπερτιμολογημένων προμηθειών των νοσοκομείων σωστά αποτέλεσαν δύο από τις προτεραιότητες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Κατά την άποψή μου όμως, προκειμένου να συγκρατηθούν οι δαπάνες υγείας χωρίς να υποβαθμιστεί η ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας, χρειάζεται μια πιο μακροπρόθεσμη πολιτική, η οποία θα αποβλέπει στην αλλαγή φιλοσοφίας και προσανατολισμού του συστήματος υγείας. Το σύστημα υγείας, από κοστοβόρο νοσοκομειοκεντρικό, θα πρέπει να μετατραπεί σε ένα σύστημα το οποίο να δίνει έμφαση στην προαγωγή της υγείας και την πρόληψη της ασθένειας, δηλαδή στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Ο εκσυγχρονισμός του συστήματος υγείας (ηλεκτρονική συνταγογράφηση, μηχανοργάνωση νοσοκομείων κ.λπ.), θα μπορούσε να αποτελέσει τη λύση στο πρόβλημα του ελέγχου των δαπανών; Γιατί έχουμε μείνει τόσο πίσω σε αυτό το θέμα; Πράγματι, τέτοιου είδους μέτρα θα μπορούσαν να ελέγξουν και να περιορίσουν αισθητά τις άσκοπες δαπάνες. Eίναι ακόμα νωρίς να γίνει πρόβλεψη για το ποιο θα είναι το σύστημα υγείας στη μετά το ΔΝΤ εποχή. Ο λόγος της μη υιοθέτησής τους μέχρι πρόσφατα, σχετίζεται με τη γενικότερη αδυναμία εφαρμογής ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων στο σύστημα υγείας και θα μπορούσε να αποδοθεί στην ύπαρξη κατεστημένων οικονομικών συμφερόντων και στην αδυναμία του πολιτικού συστήματος να συγκρουστεί με αυτά. Οι πελατειακές σχέσεις, η κομματικοκρατία, η απουσία μηχανισμών διαμόρφωσης συναίνεσης και η κυριαρχία συγκρουσιακής κατάστασης, τόσο μεταξύ των κομμάτων, όσο και μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, η αδύναμη κοινωνία πολιτών, καθώς επίσης τα παγιωμένα οικονομικά συμφέροντα στον τομέα της υγείας, η κυριαρχία του ιατρικού σώματος και οι περιορισμένες διοικητικές δυνατότητες της γραφειοκρατίας του συστήματος δημόσιας υγείας, παρεμπόδισαν την επιδίωξη και την ολοκλήρωση οποιασδήποτε αλλαγής. Για αυτό μίλησα παραπάνω για την οικονομική κρίση ως παράθυρο ευκαιρίας για μεταρρύθμιση, γιατί αποτελεί έναν εξωτερικό παράγοντα που διακόπτει τον φαύλο κύκλο που είχε αναπτυχθεί στο εσωτερικό του συστήματος υγείας. Με την προϋπόθεση φυσικά ότι αυτό το παράθυρο ευκαιρίας θα το εκμεταλλευτούμε, προκειμένου να εφαρμόσουμε καλά σχεδιασμένες πολιτικές υγείας που να αντιμετωπίζουν όχι μόνο τις ανεπάρκειες του συστήματος υγείας, αλλά και τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού. Ο κ. Οικονόμου επισημαίνει H μεταρρύθμιση που αυτή τη στιγμή λαμβάνει χώρα στο ελληνικό σύστημα υγείας έχει επικεντρωθεί κυρίως στη λειτουργική, οικονομική και διαχειριστική του διάσταση. Αυτό είναι θεμιτό, καθώς επιχειρεί να αντιμετωπίσει σοβαρά μακροχρόνια προβλήματα. Ωστόσο, από την οπτική αυτή φαίνεται να απουσιάζει η πλευρά του πολίτη-ασθενή. Παρά το μεγάλο εύρος των μέτρων που λαμβάνονται, φαίνεται να έχει παραμεληθεί η προσανατολισμένη στον πολίτη παροχή υπηρεσιών. Ένα σύστημα υγείας, για να επιτελεί σωστά το ρόλο του, θα πρέπει να είναι φιλικό προς τον ασθενή και να διευκολύνει την μετακίνησή του μέσα σε αυτό. Το ελληνικό σύστημα υγείας εξακολουθεί να είναι για τον ασθενή χαοτικό, καθώς δεν έχουν αναπτυχθεί διαδικασίες προσανατολισμού και κατεύθυνσής του προς τις υπηρεσίες υγείας, όπως και η εξασφάλιση στη συνέχεια της φροντίδας. Απουσιάζουν διαδικασίες παραπομπής με τη μορφή του γενικού οικογενειακού γιατρού ή της ομάδας πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Απουσιάζουν επίσης υπηρεσίες όπως η ανακουφιστική ιατρική και οι υπηρεσίες για ασθενείς τελικού σταδίου. Επιπροσθέτως, η δικτύωση των υπηρεσιών υγείας με τις υπηρεσίες πρόνοιας είναι ανεπαρκής και μέχρι τώρα δεν έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή. Προκειμένου λοιπόν, η όλη προσπάθεια να μην αναχθεί σε μια τεχνοκρατική-διαχειριστική άσκηση, είναι αναγκαίο να συμπληρωθεί με μέτρα που να αντιμετωπίζουν τα κενά που αναφέρθηκαν παραπάνω. 32 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 205 / ΜΑΡΤΙΟΣ 2012