ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΤΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (ΡΣΑ) 1.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΤΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (ΡΣΑ) 1. Η.1 ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΑΘΗΝΑΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ. Η.1.1 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Σε µια απόπειρα νοµοθετικού ορισµού του Ρυθµιστικού Σχεδίου, το άρθρο 2 παρ. 3 του ν. 1032/80 «Περί συστάσεως του Υπουργείου Χωροταξίας Οικισµού και Περιβάλλοντος» ορίζει ως ρυθµιστικό σχέδιο το σύνολο των ρυθµίσεων για τον σχεδιασµό, τις επεµβάσεις και τον έλεγχο της ανάπτυξης µιας αστικής περιοχής, σχετικά µε τις χρήσεις γης και την έντασή τους, τα δίκτυα υποδοµής και τα σηµαντικά δηµόσια έργα. Το άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 1515/85 για το ΡΣΑ, ορίζει το περιεχόµενό του ως το σύνολο των στόχων, κατευθύνσεων, προγραµµάτων και µέτρων που προβλέπονται από τον νόµο αυτό ως αναγκαία για τη χωροταξική και πολεοδοµική οργάνωσή του, στα πλαίσια των 5ετών προγραµµάτων οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Είναι προφανές ότι ο ορισµός αυτός δεν ανταποκρίνεται στην φύση του Ρυθµιστικού Σχεδίου στα πλαίσια του νέου θεσµικού χωροταξικού και οικιστικού πλαισίου (ν. 2742/99 και ν.2508/97). Η αναµόρφωση του περιεχοµένου του ΡΣΑ καθίσταται αναγκαία κατά τη γνώµη µας µε την επαναδιατύπωση και της διατάξεως του άρθρου 1 παρ. 1 ν. 1515/85. Η.1.2 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΚΟΠΟ ΤΟΥ ΡΣΑ Όπως ορίζεται στο ν. 1515/85, το Ρ.Σ.Α. αποσκοπεί: στο σχεδιασµό και προγραµµατισµό της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας µέσα στα πλαίσια της εθνικής χωροταξικής πολιτικής, στη χωροταξική δοµή και οργάνωσή της σε επίπεδο περιφέρειας, στη χωροταξική διάρθρωση των τοµέων παραγωγής, του συστήµατος µεταφορών, της λοιπής τεχνικής υποδοµής και του κοινωνικού εξοπλισµού, στην πολιτική γης και κατοικίας, στη λήψη µέτρων και στο σχεδιασµό για τη χωροταξική και τη νέα πολεοδοµική δοµή της πρωτεύουσας, στο σχεδιασµό περιοχών ή ζωνών ειδικού ενδιαφέροντος ή ειδικών προβληµάτων, στη λήψη µέτρων, όρων και περιορισµών για την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος, στο συντονισµό των προγραµµάτων και των µελετών που έχουν σχέση µε το Ρ.Σ.Α. και που εκπονούνται από όλους τους άλλους φορείς, προκειµένου να εξασφαλίζεται η εφαρµογή τους κατά τις διατάξεις του παρόντος, στον καθορισµό των απαιτούµενων για την εφαρµογή τους παρεµβάσεων, προτεραιοτήτων πραγµατοποίησης και χρηµατοδότησης καθώς και των θεσµικών, οικονοµικών και διοικητικών µέτρων που πρέπει να ληφθούν. Σύµφωνα µε το παραπάνω καταγεγραµµένο νοµοθετικό πλαίσιο µπορούµε να επισηµάνουµε ότι ο σκοπός του ΡΣΑ είναι ευρύτερος αυτού που καθορίζεται από το νοµοθέτη και τη θεωρία ως αντικείµενο του ρυθµιστικού σχεδίου, δεδοµένου ότι στο ΡΣΑ δεν περιλαµβάνονται µόνο χωρικοί στόχοι αφορώντες την πολιτική γης, τις χρήσεις γης, τα δίκτυα υποδοµής, τα µεγάλα δηµόσια έργα κλπ., αλλά και ευρύτερες κατευθύνσεις χωροταξικού σχεδιασµού σε περιφερειακό επίπεδο ακόµη και κατευθύνσεις περιφερειακής ανάπτυξης. 1 Το παρόν Κεφάλαιο έχει συνταχθεί από τους κ.α.πανταζή δρ.πολεοδ-χωροτ-(υπεύθυνο), κ. ηµόπουλο δρ.πολεοδ, Ε.Παπαδάκη δρ.πολεοδ-οικονοµολόγο. 438

Ως προς το πρώτο τµήµα του σκοπού του ΡΣΑ, η διατύπωσή του δεν κρίνεται πλέον κατ' αρχάς αναγκαία, δεδοµένου ότι κατ ουσία απλώς αναφέρεται και επιβεβαιώνει την ύπαρξη ιεραρχικής σχέσης ΠΠΧΣΑΑ και ΡΣΑ, και ειδικώτερα το γεγονός ότι κάθε ρυθµιστικό σχέδιο, οφείλει να εναρµονίζεται µε το πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασµού, διαφορετικά, η αναφορά του εδώ αρκεί ως επανάληψη του αντίστοιχου στόχου προερχόµενου από το Περιφερειακό Πλαίσιο. Ως προς το δεύτερο αναφερόµενο τµήµα του σκοπού, πρέπει κατά την γνώµη µας να απαλειφθεί εξ ολοκλήρου, δεδοµένου ότι αναφέρεται στην χωροταξική οργάνωση της περιφέρειας, και, κατ' ακολουθία, συµπίπτει µε το περιεχόµενο των στόχων του περιφερειακού χωροταξικού πλαισίου, που σύµφωνα µε το ν. 2742/99, επίσης υποδεικνύει "τις κατευθύνσεις για τη χωρική διάρθρωση των βασικών δικτύων και υπηρεσιών διοικητικής, κοινωνικής και τεχνικής υποδοµής περιφερειακού και διανοµαρχιακού ενδιαφέροντος" Η 1.3. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Όπως προαναφέρθηκε, το ΡΣΑ, όπως αποτυπώθηκε µε το ν. 1515/85, ενσωµάτωσε ρυθµίσεις χωροταξικού και πολεοδοµικού χαρακτήρα, καταστρώνοντας παράλληλα και ένα πρόγραµµα για την προστασία του περιβάλλοντος του λεκανοπεδίου που περιλαµβάνει: τα µέτρα και τις κατευθύνσεις για την αναβάθµιση και προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας και ιδίως, µέσα στα πλαίσια των κείµενων διατάξεων, µέτρα για: α) Την οικολογική ανασυγκρότηση της Αθήνας, την προστασία της γεωργικής γης, των δασών, των υγροτόπων και των άλλων στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος. β) Την προστασία του τοπίου, των ακτών και των ειδικών περιοχών φυσικού κάλλους. γ) Την προστασία της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς. δ) Τον περιορισµό της ρύπανσης από κάθε πηγή και ιδίως την αντιµετώπισή της ατµοσφαιρικής ρύπανσης, της ρύπανσης του εδάφους και των νερών και της ηχορύπανσης. ε) Την αναβάθµιση ιδιαίτερα υποβαθµισµένων περιοχών. Αν και το πρόγραµµα αυτό περιλαµβάνεται ως αυτοτελής ενότητα στο ρυθµιστικό σχέδιο, ωστόσο πρέπει να γίνει δεκτό ότι τελεί σε εξάρτηση µε αυτό, και συνεπώς πρέπει να συσχετιστεί µε τους στόχους για το περιβάλλον του ρυθµιστικού σχεδίου, του οποίου αποτελεί την περιβαλλοντική διάσταση, καθώς επίσης να εµπλουτισθεί µε αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασµού όπως η βιώσιµη ανάπτυξη. Η.1.4 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ Ως προς τη στοχοθεσία, εν συντοµία, το ΡΣΑ περιλαµβάνει στόχους και κατευθύνσεις που διακρίνονται σε α) γενικότερους στόχους για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας β) ειδικότερους στόχους για την εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής σε σχέση µε το εθνικό επίπεδο γ) ειδικότερους στόχους και κατευθύνσεις για την εξέλιξη της ίδιας της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας και δ) ειδικότερους στόχους και κατευθύνσεις για τη χωροταξική οργάνωση της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας και τη νέα πολεοδοµική δοµή της. 1.4.1. Γενικότεροι στόχοι Οι γενικότεροι στόχοι, που καθορίζονται για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, είναι οι ακόλουθοι: α) Η ανάδειξη της ιστορικής φυσιογνωµίας της Αθήνας και η αναβάθµιση της κεντρικής περιοχής της. β) Η βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους τους κατοίκους της και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. γ) Η εξισορρόπηση των κοινωνικών ανισοτήτων από περιοχή σε περιοχή. δ) Η διεύρυνση των επιλογών κατοικίας και εργασίας, αναψυχής και ψυχαγωγίας σε κάθε περιοχή της πρωτεύουσας. 439

ε) Η ποιοτική αναβάθµιση κάθε γειτονιάς, και η προστασία των περιοχών κατοικίας από ο- χληρές λειτουργίες και χρήσεις. Οι στόχοι αυτοί, που χαράσσουν γενικότερες κατευθύνσεις, αφορούν στην πλειοψηφία τους τον πολεοδοµικό ή τοπικό χωρικό σχεδιασµό της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας, οφείλουν όµως να αναδιατυπωθούν ώστε να προκύπτει µε σαφήνεια ο εξειδικευµένος χαρακτήρας τους σε σύγκριση µε τον γενικότερο χαρακτήρα του περιφερειακού χωρικού σχεδιασµού. Αντίθετα, ο τρίτος αναφερόµενος στην υποενότητα αυτή στόχος, αφορά την εξισορρόπηση των κοινωνικών ανισοτήτων της ευρύτερης περιοχής, δηλαδή εµπίπτει στη στοχοθεσία του περιφερειακού χωροταξικού πλαισίου που αφορά σύµφωνα µε το ν. 2742/99, την καταγραφή και αξιολόγηση των παραγόντων που επηρεάζουν την µαροπρόθεσµη ανάπτυξη και διάρθρωση του χώρου. εδοµένου, εξάλλου, ότι ο χωροταξικός σχεδιασµός αποτελεί ακριβώς την χωρική διάσταση του κοινωνικού και οικονοµικού κρατικού προγραµµατισµού, ο προαναφερόµενος αυτός στόχος είναι γενικότερος και έχει ευρύτερο χωροταξικό χαρακτήρα και πρέπει κατά την άποψή µας ή να απαλειφθεί, ή να συµπεριληφθεί, εφόσον εξειδικευθεί και µόνο κατά το µέρος που αφορά την προσφορά κοινωνικού εξοπλισµού. Σηµειώνεται ότι οι γενικότεροι στόχοι δεν έχουν µεταξύ τους τον ίδιο βαθµό γενίκευσης, ο β και ο γ είναι γενικότεροι των α, δ και ε. Οπωσδήποτε πάντως οι «γενικοί» στόχοι του ΡΣΑ θα πρέπει να εναρµονίζονται µε αυτούς του ΠΠΧΣΑΑ και να τους εξειδικεύουν. 1.4.2. Ειδικότεροι στόχοι σε εθνικό επίπεδο Είναι οι ακόλουθοι: α) Σταθεροποίηση του πληθυσµού της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας µε απώτερη προοπτική τη µείωσή του. β) Ανάσχεση της διόγκωσης των οικονοµικών δραστηριοτήτων στην πρωτεύουσα µε λήψη όλων των αναγκαίων µέτρων για αναπροσανατολισµό των δηµόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην περιφέρεια της Χώρας κατά προτεραιότητα. γ) Ανάδειξη της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας ως εθνικού κέντρου επιτελικών λειτουργιών διακυβέρνησης, µε αποκέντρωση προς την περιφέρεια της χώρας των υπηρεσιών που δεν είναι επιτελικού επιπέδου ή δεν εξυπηρετούν την ίδια την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Οι αναφερόµενοι στην ενότητα αυτοί στόχοι αφορούν, κατ' αρχάς την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας όπως αυτή διευκρινίζεται στο ίδιο το ΡΣΑ, δηλαδή την σηµερινή περιφέρεια, πλην Κυθήρων και κατά το µέρος αυτό θα πρέπει να σηµειωθεί ότι ο χώρος αναφοράς των στόχων του ΡΣΑ ταυτίζεται ουσιαστικά µε αυτόν του ΠΠΧΣΑΑ. Η ταύτιση του χώρου αναφοράς δεν σηµαίνει απαραίτητα και την ταυτόσηµη διατύπωση των στόχων. Οι προαναφερόµενοι στόχοι που αφορούν στην σχέση της Περιφέρειας µε τον εθνικό χώρο στα θέµατα του πληθυσµού της οικονοµίας και της διοίκησης, αποτελούν στη γενική τους διατύπωση αντικείµενο του ΠΠΧΣΑΑ, που, όπως προαναφέρθηκε, υποδεικνύει τις κατευθύνσεις για τη χωρική διάρθρωση των βασικών δικτύων και υπηρεσιών διοικητικής, κοινωνικής και τεχνικής υποδοµής, τις κατευθύνσεις για τη διοικητική και οικονοµική ανασυγκρότηση του περιφερειακού χώρου καθώς και για τη χωροθέτηση των βασικών παραγωγικών δραστηριοτήτων των τοµέων παραγωγής. Η εξειδίκευσή τους σε θέµατα που επηρεάζουν την οργάνωση του χώρου µπορεί να αποτελέσει αντικείµενο του ΡΣΑ. Εξάλλου, οι στόχοι αυτοί είναι σκόπιµο να αναδιατυπωθούν ώστε να αποτελούν, όπως θα όφειλαν, εξειδίκευση των γενικότερων στόχων του ΡΣΑ, όπως αυτοί θα διατυπωθούν τελικά και όχι να είναι εντελώς διαφοροποιηµένοι κατά περιεχόµενο στόχοι και κατευθύνσεις. Η παρατήρηση αυτή αφορά και τους λοιπούς αναφερόµενους ως "ειδικότερους" στόχους που ακολουθούν. Συνεπώς, οι προαναφερόµενοι στόχοι, ωφείλουν ή να απαλειφθούν ή να συµπεριληφθούν ως απλή αναφορά στους σχετικούς στόχους του ΠΠΧΣΑΑ µε παράλληλη εξειδίκευση και εναρµόνιση µε τις αντίστοιχες κατευθύνσεις του περιφερειακού χωροταξικού σχεδίου. 1.4.3. Ειδικότεροι στόχοι και κατευθύνσεις για την εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας Είναι οι ακόλουθοι: 440

α) Η ανάδειξη και προστασία των ιστορικών στοιχείων και η οικολογική ανασυγκρότηση, ανάδειξη και προστασία του αττικού τοπίου, των ορεινών όγκων, των τοπίων φυσικού κάλλους και των ακτών. β) Η µείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος για να εξασφαλισθεί η επιθυµητή ποιότητα των φυσικών αποδεκτών, µε λήψη µέτρων που αφορούν τις κάθε είδους πηγές εκποµπής ρύπων, µε κατασκευή απαραίτητων έργων υποδοµής, παροχή κινήτρων, επιβολή τελών και διοικητικών ποινών. γ) Η βελτίωση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής µε βελτίωση της λειτουργίας της πόλης, ανακατανοµή λειτουργιών και δραστηριοτήτων, ενίσχυση του συστήµατος µαζικών µεταφορών, αποµάκρυνση οχληρών εγκαταστάσεων και λειτουργιών από τις περιοχές κατοικίας. δ) Η οικονοµική ανασυγκρότηση της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας µε ενίσχυση του πρωτογενούς τοµέα, εκσυγχρονισµό των µεταποιητικών δραστηριοτήτων, σχετική ενίσχυση της βιοτεχνίας και ελαφράς βιοµηχανίας, µε περιβαλλοντικά κριτήρια και ανάσχεση, έλεγχο και εκσυγχρονισµό του τριτογενούς τοµέα. ε) Η άµβλυνση των ανισοτήτων στην κατανοµή του κοινωνικού εξοπλισµού και στην ποιότητα του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος µε ανακατανοµή χρήσεων, λειτουργιών και επενδύσεων προς όφελος κυρίως των δυτικών και των λοιπών υποβαθµισµένων περιοχών. στ) Ο σχεδιασµός και προγραµµατισµός της πολεοδοµικής και οικιστικής ανάπτυξης µε εφαρµογή κοινωνικής πολιτικής κατοικίας και γης και επεκτάσεις του σχεδίου πόλεως στις διαµορφωµένες περιοχές αυθαιρέτων µε στόχο την αναβάθµισή τους και την ενσωµάτωσή τους στον πολεοδοµικό ιστό. ζ) Η διαφύλαξη της πρωτεύουσας από θεοµηνίες και ο απρόσκοπτος εφοδιασµός της µε λήψη των αναγκαίων µέτρων για αντιπληµµυρική και αντισεισµική προστασία, εξοπλισµό της µε τα απαραίτητα δίκτυα υποδοµής και ανάπτυξη των τοπικών δυνατοτήτων παραγωγής ειδών διατροφής. Η δέσµη των στόχων της παρούσας υποενότητας είναι εξειδικευµένη και προσανατολισµένη σε ζητήµατα οικιστικής οργάνωσης, χρήσεων γης και ανάδειξης της ποιότητας ζωής των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής (περιφέρειας) της πρωτεύουσας, παρόλο που αναφέρεται και σε στόχους και κατευθύνσεις που αφορούν ως προς το περιεχόµενό τους τον Περιφερειακό Σχεδιασµό (ΠΠΧΣΑΑ). Κατά τη γνώµη µας είναι σκόπιµο να αναδιατυπωθεί ολόκληρη η ενότητα ώστε να εναρµονισθεί και να εξειδικεύσει τους αντίστοιχους στόχους και κατευθύνσεις που θέτει το περιφερειακό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασµού, δεδοµένου ότι και σε αυτό περιλαµβάνονται αντίστοιχοι στόχοι, όπως αυτοί για την προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς (αντιστοιχία µε πρώτο στόχο της παρούσας υποενότητας), οι κατευθύνσεις για τη διοικητική και οικονοµική ανασυγκρότηση του περιφερειακού χώρου καθώς και για τη χωροθέτηση των βασικών παραγωγικών τοµέων (αντιστοιχία µε τον τέταρτο στόχο της παρούσας υποενότητας), κλπ. 1.4.4. Ειδικότεροι στόχοι και κατευθύνσεις για την χωροταξική οργάνωση και την πολεοδοµική δοµή της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας Είναι οι ακόλουθοι: α) Η θεώρηση της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας, όπως αυτή ορίζεται στα διαγράµµατα του άρθρ. 15, ως αυτοτελούς χωροταξικής ενότητας της Χώρας που µπορεί να υποδιαιρείται σε χωροταξικές υποενότητες έτσι ώστε να επιτυγχάνεται: - Αξιοποίηση των παραγωγικών δυνατοτήτων υποενότητας µε βάση τα συγκριτικά της πλεονεκτήµατα και ειδικότερα πλήρη αξιοποίηση των ιδιαίτερων δυνατοτήτων του ανθρώπινου δυναµικού της, των φυσικών και πλουτοπαραγωγικών της πόρων. - Ισόρροπη κατανοµή των κεντρικών λειτουργιών που καλύπτουν τις ανάγκες κάθε υποενότητας µε σκοπό να λειτουργεί µε σχετική αυτάρκεια. β) Η ανασυγκρότηση του αστικού ιστού µε την ανάσχεση της εξάπλωσης και την εξυγίανση της πόλης, τη δηµιουργία πολυκεντρικής δοµής, τον έλεγχο χρήσεων γης καθώς και των πυκνοτήτων, την ανασυγκρότηση της γειτονιάς καθώς και την αναβάθµιση και αποσυµφόρηση της κεντρικής περιοχής της Αθήνας και του Πειραιά µε έµφαση στη διατήρηση και ανάδειξη του ιστορικού τους χαρακτήρα. γ) Η ανακατανοµή βασικών χρήσεων και λειτουργιών, δ) Η βελτίωση και οργάνωση ενιαίου συστήµατος µεταφορών µε λειτουργική διασύνδεση όλων των µέσων µεταφοράς. ε) Ο προγραµµατισµός ποιοτικών παρεµβάσεων µεγάλης κλίµακας. 441

Από την ίδια την εισαγωγική διατύπωση της παρούσας υποενότητας στόχων, καθίσταται σαφές ότι αυτοί αποσκοπούν και στην ρύθµιση ζητηµάτων χωροταξικής οργάνωσης του αστικού συγκροτήµατος της πρωτεύουσας. Συνεπώς, καθίσταται κι εδώ αναγκαία η αναδιατύπωση, ώστε να ειδικεύονται οι στόχοι και κατευθύνσεις του ΠΠΧΣΑΑ, ως προς την χωρική οργάνωση και την πολεοδοµική δοµή. Εξάλλου, παρατηρείται ότι η θεώρηση της Αττικής ως αυτοτελούς χωροταξικής ενότητας (και µάλιστα µετά τον καθορισµό της ως Περιφέρειας) και η υποδιαίρεσή της σε υποενότητες αποτελεί πρωταρχικώς αντικείµενο του ΠΠΧΣΑΑ, και συνεπώς είναι σκόπιµο να περιληφθεί στο ΡΣΑ ως στόχος αναφερόµενος στην αντίστοιχη κατεύθυνση του ΠΠΧΣΑΑ. Η αξιολόγηση του ρόλου και της θέσης κάθε περιφέρειας, συµπεριλαµβανοµένης και της ευρύτερης περιφέρειας της πρωτεύουσας, σε εθνικό επίπεδο, περιλαµβάνεται και ως στόχος του Περιφερειακού Χωροταξικού πλαισίου, όπως έχει ήδη προαναφερθεί. Επειδή, πάντως, η αποσπασµατική απάλειψη ορισµένων µόνο λέξεων και φράσεων από το υφιστά- µενο νοµοθετικό κείµενο του ΡΣΑ πιθανώς να οδηγήσει σε µεγαλύτερη σύγχυση ως προς την στοχοθεσία των δύο κειµένων - σχεδίων, ορθότερη παρουσιάζεται η αναδιατύπωση των στόχων της παρούσας υποενότητας στόχων του ΡΣΑ, ώστε να οριοθετηθεί το εύρος των στόχων του ΡΣΑ και να τονιστεί ο χωρικός τους χαρακτήρας, π.χ. όσον αφορά τον έλεγχο των χρήσεων γης (τρίτος στόχος) την οργάνωση των δικτύων υποδοµής και των µεταφορικών δικτύων (τέταρτος στόχος), ο προγραµµατισµός µεγάλων παρεµβάσεων (πέµπτος στόχος). 1.4.4. Ειδικότεροι στόχοι και κατευθύνσεις για την χωροταξική οργάνωση και την πολεοδοµική δοµή της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας Εποµένως όσον αφορά τους στόχους και τις κατευθύνσεις του ΡΣΑ, είναι απαραίτητο: α) Όσοι στόχοι αφορούν το χωροταξικό πλαίσιο στόχων σε περιφερειακό επίπεδο να αφαιρεθούν και στη θέση τους να γίνει αναφορά στους στρατηγικούς, γενικούς και ειδικούς στόχους και κατευθύνσεις του Στρατηγικού Πλαισίου Χωροταξικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας, που συσχετίζονται και µε το ΓΠΧΣΑΑ της χώρας και προς τους οποίους θα προσαρµόζονται οι στόχοι του ΡΣΑ. (βλ. Κεφ. ) β) οι υπόλοιποι στόχοι του ΡΣΑ θα πρέπει να ελεγχθούν και εµπλουτιστούν ώστε να εναρµονίζονται µε τους στόχους του Στρατηγικού Πλαισίου Χωροταξικής Ανάπτυξης, αποτελώντας εξειδίκευση και µάλιστα µε εν γένει χωρική διάσταση. γ) η δοµή των στόχων του ΡΣΑ είναι σκόπιµο να αναδιαρθρωθεί ώστε να υπάρξει µια σαφής ιεράρχηση από τους γενικότερους στους ειδικότερους, γεγονός που στην σηµερινή τους έκφραση δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. H.2. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟ Η.2.1. ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΧΩΡΙΚΗ ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Στα πλαίσια αυτής της µελέτης (βλέπε κεφάλαιο ΣΤ. 4) έχει αναφερθεί ότι τα σηµερινά όρια της Περιφέρειας και µέχρι το τέλος του Γ ΚΠΣ δεν είναι σκόπιµο να επαναπροσδιοριστούν. Μετά όµως το 2006 θεωρείται σκόπιµο να υπάρξουν µικρής κλίµακας αλλαγές, ώστε τα όρια να ανταποκρίνονται σε µια περισσότερο λειτουργική διάρθρωση της περιφέρειας. Εποµένως χρειάζεται να αποσαφηνιστούν σε ότι αφορά το ΡΣΑ τα όρια της περιοχής αναφοράς του που σήµερα συµπίπτουν µε αυτά της περιφέρειας, σε µελλοντική όµως αναθεώρηση των ορίων της τελευταίας µπορεί να µη συµπίπτουν. Στις Χωρικές Ολοκληρωµένες Ενότητες -ΧΟΕ- µε τις οποίες οργανώνεται η περιφέρεια, προτείνεται η ανάπτυξη πολυδιάστατων υπερτοπικών πλεγµάτων δραστηριοτήτων (ΠΥΠ ). 442

(βλέπε κεφάλαιο ΣΤ. 5). Μέσα σε κάθε ΧΟΕ προτείνεται µία σαφής ιεράρχηση των δικτυωµένων οικισµών-κέντρων 2. Ο διαχωρισµός της περιφέρειας σε ΧΟΕ γίνεται ως εξής: Το Λεκανοπέδιο της Αθήνας, που δηµιουργεί µια υπερµεγέθη ενότητα, προτείνεται για λόγους λειτουργικούς και διοικητικούς να υποδιαιρεθεί σε επιµέρους πέντε «Ολοκληρωµένες Χωρικές Ενότητες» -ΧΟΕ- (µε όρια που συµπίπτουν µε όρια ΟΤΑ) οι οποίες µπορεί να επαναπροσδιοριστούν από εξειδικευµένες µελέτες. Στις εκτός Λεκανοπεδίου περιοχές της Περιφέρειας Αττικής προτείνονται τρεις ΧΟΕ. Με την οργάνωση της περιφέρειας σε οκτώ «Ολοκληρωµένες Χωρικές Ενότητες» διευκολύνεται η λειτουργία της Πρωτεύουσας ως συνόλου µε παράλληλη δυνατότητα οι ΧΟΕ αυτές να µπορούν να αποτελέσουν τις µελλοντικές Νοµαρχίες της Αττικής (έναντι των τεσσάρων σηµερινών). Οι ΧΟΕ υποδιαιρούνται σε µικρότερες λειτουργικές ενότητες που παρουσιάζουν συνάφεια χωρικής δοµής και προσφέρονται για την ανάπτυξη διαδηµοτικής συνεργασίας ή και τον ορισµό Συµπολιτειών, σε κάποιες ακόµη περιπτώσεις θα ήταν πιθανά σκόπιµος ο καθορισµός Καποδιστριακού ΟΤΑ. Έτσι, η χωρική οργάνωση της Περιφέρειας ακολουθεί την λογική της διαµόρφωσης µιας πολυπολικής ανάπτυξης που βασίζεται σε δίκτυα οικισµών, που ιεραρχούνται µεταξύ τους και στο εσωτερικό τους (βλέπε Κεφ. ΣΤ 4 & 5 Χωρική δοµή και οικιστικό δίκτυο κέντρα & χάρτες 5.1 και 5.2). Ο αντίστοιχος διαχωρισµός της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας από το ΡΣΑ (Ν.1515/85 άρθρο 15) αφορά πέντε χωρικές ενότητες οι οποίες και είναι: Λεκανοπέδιο και Σαλαµίνα µε κέντρο την Αθήνα υτική Αττική µε κέντρο τα Μέγαρα Βόρεια Αττική µε κέντρο το Καπανδρίτι Ανατολική Αττική µε κέντρο το Λαύριο Νησιωτική Αττική µε κέντρο την Αίγινα Είναι απαραίτητο εποµένως οι χωρικές ενότητες των δύο επιπέδων σχεδιασµού να προσαρµοστούν µε τις αντίστοιχες τροποποιήσεις των χωρικών ενοτήτων του ΡΣΑ και την ταύτισή τους µε τις οκτώ ΧΟΕ του ΣΠΧΑΑ, δεδοµένου ότι η οργάνωση του χώρου της περιφέρειας σε µεγάλες λειτουργικές και (διοικητικές µελλοντικά) ενότητες, θεωρείται αντικείµενο του στρατηγικού περιφερειακού σχεδιασµού (βλ. χάρτη 4.1). Η.2.2. ΚΕΝΤΡΑ - ΙΚΤΥΑ ΚΕΝΤΡΩΝ Σε ότι αφορά τα κέντρα διαπιστώθηκαν βασικές αλλαγές από την εποχή της θεσµοθέτησης του ΡΣΑ, στο δίκτυο των κεντρικών λειτουργιών, το οποίο επεκτείνεται διαρκώς λόγω της αυξανόµενης κυριαρχίας των σύγχρονων τριτογενών δραστηριοτήτων και παράλληλα τείνει να διαµορφώσει χωρικά συµπλέγµατα και δικτυώσεις µε αλληλοσυµπληρούµενη συνεργασία µεταξύ του δικτύου (βλέπε κεφάλαιο Β.3, Β.4): Κατά µήκος του βασικού πλέγµατος των οδικών κυκλοφοριακών αξόνων του ανατολικού, του δυτικού και του νοτίου λεκανοπεδίου όπου δηµιουργούνται διάδροµοι / κανάλια µε σηµαντικές υπερτοπικές λειτουργίες ή κατά µήκος των σηµαντικότερων οδικών κυκλοφοριακών αξόνων. Στα κέντρα τόπους ορισµένων δήµων, τα οποία ενδυναµόνωνται και αποκτούν τοπικές οικονοµίες υπερτοπικού χαρακτήρα. Στις βιοµηχανικές συγκεντρώσεις κυρίως του Ελαιώνα, Αχαρνών Κηφισιάς - Μεταµόρφωσης, που σταδιακά µετασχηµατίζονται σε σηµαντικά Επιχειρησιακά Πάρκα Μητροπολιτικών Λειτουργιών (ΕΠΜΛ) µε αξιόλογο αριθµό εδρών επιχειρήσεων Στις γραµµικές συγκεντρώσεις κεντρικών λειτουργιών στους παραθαλάσσιους άξονες και στο δίκτυο διασύνδεσης των περιφερειακών οικισµών µεταξύ τους και µε το ΠΣΠ (Πολεοδοµικό Συγκρότηµα Πρωτεύουσας) Η διεθνής και µητροπολιτική εµβέλεια του διπόλου των κέντρων της Αθήνας και του Πειραιά διατηρείται παρ όλο που οι περιοχές τους εµφανίζουν τάσεις αποµείωσης σε διευθυντικές λειτουργίες του τριτογενή τοµέα. 2. Ως µονάδα οικισµού λαµβάνεται η διοικητική µονάδα ήµος ή Κοινότητα που ανταποκρίνεται στον τρόπο της ιστορικής ανάπτυξης της Πρωτεύουσας και στον τρόπο ανάπτυξης των κέντρων πόλεων, φαίνεται όµως να αγνοεί τη συµπαγή πλέον συγκρότηση µεγάλων περιοχών του Λεκανοπεδίου που περιλαµβάνει πολλούς ήµους µε δικτυωµένα πλέον κέντρα. Για τον λόγο αυτό η χωρική οργάνωση παρ ότι χρησιµοποιεί την µονάδα ήµος, βασίζεται στην ενότητα δικτύου κέντρων ήµων. 443

Ωστόσο το Μαρούσι και άλλα πολεοδοµικά κέντρα του Π.Σ.Π. αλλά και της Απλλήνης και κυρίως οι αντίστοιχα κυκλοφοριακοί άξονες προσελκύουν σύγχρονες δραστηριότητες του χρη- µατοοικονοµικού και ασφαλιστικού συστήµατος και του εµπορίου και γενικότερα του συστήµατος παροχής υπηρεσιών. Από τα υπόλοιπα δευτερεύοντα υπερτοπικά κέντρα του ΡΣΑ, που θεσµοθετήθηκαν αργότερα, οι περιοχές Ελληνικού, Αχαρνών και Χαϊδαρίου εµφανίζονται αδύναµα σήµερα ενώ διαγράφονται εξελίξεις για τις Αχαρνές σε σχέση µε τη διεθνή ζώνη, (ΣΚΑ), το Ολυµπιακό Χωριό και τη µεταολυµπιακή χρήση του καθώς και για το Ελληνικό σε σχέση µε το ρόλο που θα ασκήσει στους χωρικούς µετασχηµατισµούς της περιοχής το Μητροπολιτικό Πάρκο του Ελληνικού στη θέση του µεταφερθέντος αεροδροµίου. Τα υπερτοπικά κέντρα παρουσιάζονται στο ΡΣΑ, µεµονωµένα ανεξάρτητα εκτός δικτυώσεων. Αγνοείται η πραγµατοποιηµένη αξονική ανάπτυξη. Ορισµένα από αυτά συνεχίζουν να ισχυροποιούνται σε σχέση µε τις ζώνες επιρροής τους, λόγω της σταδιακής µεγέθυνσης του τριτογενή τοµέα, ενώ συγχρόνως εµφανίζουν ταχύτατο δυναµισµό σε κεντρικές λειτουργίες και συγκέντρωση εδρών επιχειρήσεων οι παλιές βιοµηχανικές συγκεντρώσεις που µεταµορφώνονται προς την κατεύθυνση του τριτογενή (Ελαιώνας, Μεταµόρφωση, Λυκόβρυση, Κηφισιά, Αγ. Στέφανος, Κρυονέρι, Ανθούσα). Στον εκτός Λεκανοπεδίου χώρο, το κέντρο της Β. Αττικής (έδρα Καπανδρίτι) καθώς και τα κέντρα των Μεγάρων και του Λαυρίου δεν έχουν επαληθευτεί στη πράξη. Στις αστικά ανεπτυγµένες χωρικές ενότητες που έχουν προταθεί(βλέπε κεφάλαιο ΣΤ.2, ΣΤ. 5 και χάρτη 5.1) αναπτύσσονται «δίκτυα κέντρων Πολυδιάστατα Υπερτοπικά Πλέγµατα ραστηριοτήτων (ΠΥΠ )» που αποτελούνται από: α. υπερτοπικά ή / και Μητροπολιτικά πολεοδοµικά κέντρα πολυλειτουργικά, που ασκούν την επιρροή τους στο σύνολο της χωρικής ενότητας. β. πολεοδοµικά δηµοτικά κέντρα πολυλειτουργικά που ασκούν επιρροή σε έναν ή περισσότερους δήµους. γ. κέντρα συνοικιών-γειτονιών µε περιορισµένη επιρροή, µε λειτουργίες κυρίως συνυφασµένες µε την εξυπηρέτηση των κατοίκων. δ. µεγάλης κλίµακας εγκαταστάσεις αναψυχής, πολιτισµού, ελευθέρων χώρων, πάρκων πρασίνου και αθλητισµού. ε. µεγάλης κλίµακας εγκαταστάσεις παραγωγικών δραστηριοτήτων όπως επιχειρηµατικών κέντρων, τεχνολογικών πάρκων, πάρκων βιοµηχανίας χονδρεµπορίου εκθέσεων κλπ. στ. µεγάλης κλίµακας εγκαταστάσεις κοινωνικού εξοπλισµού π.χ. µεγάλες νοσοκοµειακές µονάδες, εγκαταστάσεις τριτοβάθµιας εκπαίδευσης κλπ. Τα δίκτυα κέντρων ΠΥΠ περιέχουν λιγότερες ή περισσότερες από τις παραπάνω λειτουργίες που συνδέονται µεταξύ τους µε τα κατάλληλα ΜΜΜ (Μέσα Μαζικής Μεταφοράς), συνεργάζονται µεταξύ τους και αλληλοσυµπληρώνονται στοχεύοντας στην εξυπηρέτηση όλων των αναγκών των κατοίκων και στη µείωση των µετακινήσεων. Η χωρική ανάπτυξη των κέντρων τύπου α, β, γ, προτείνεται να γίνεται κατά το δυνατόν πυρηνικά (γύρω από υφιστάµενα κέντρα) και να αποφευχθεί η παραπέρα ανάπτυξή τους κατά µήκος των αξόνων και βασικών οδικών δικτύων. Τα ειδικευµένα κέντρα ή περιοχές (περιπτώσεις δ,ε,στ), προτείνεται να αναπτύσσονται είτε σε υπάρχουσες σχετικές περιοχές µε την απαραίτητη σύγχρονη οργάνωση, είτε σε νέες περιοχές. Προτείνεται επίσης ως κρίσιµη κατεύθυνση πολιτικής, η αποθάρρυνση της παραπέρα συγκέντρωσης κεντρικών λειτουργιών αιχµής στο δίκτυο των οδικών αξόνων, εκτός από τις περιπτώσεις όπου αυτό θεωρείται επιθυµητό από ειδικό σχεδιασµό. Αντιθέτως προτείνεται ο προσανατολισµός των κεντρικών λειτουργιών αιχµής, είτε στα υπερτοπικά κέντρα του ΠΣΠ, είτε η αναζήτηση σύγχρονων χώρων ανάπτυξης κεντρικών λειτουργιών όπως πάρκα γραφείων, τεχνολογικά πάρκα κλπ., για εγκαταστάσεις δραστηριοτήτων επιχειρηµατικού ενδιαφέροντος του τοµέα των υπηρεσιών. Οι προτάσεις του ΠΠΧΣΑΑ όσον αφορά τη διάρθρωση ιεράρχηση δικτύωση των κέντρων και κεντρικών λειτουργιών είναι σκόπιµο να υιοθετηθούν στο υπό αναθεώρηση ΡΣΑ διότι στηρίζονται αφ ενός µεν σε µια επικαιροποιηµένη υπάρχουσα κατάσταση σε σχέση µε αυτή που στηρίχθηκαν οι προτάσεις του ΡΣΑ του 1985 και αφ ετέρου σε αντιλήψεις σύγχρονες που εισάγουν την έννοια της δικτύωσης στην οργάνωση των κέντρων και των κεντρικών λειτουργιών µιας Μητροπολιτικής περιοχής, διατηρώντας ταυτόχρονα την αρχή της πολυκεντρικότητας του αρχικού Ρ.Σ.Α. Με την καινούργια αυτή θεώρηση της έννοιας των κέντρων και κεντρικών λειτουργιών επιπέδου ΧΟΕ ή υπο-χοε µε τη δηµιουργία ιεραρχηµένων πλεγµάτων όπου οι δραστηριότητες 444

που περιλαµβάνονται σε αυτά είναι πολυσύνθετες γίνεται µια νέα κατανοµή ρόλων στα κέντρα που τα καθιστά πιο ανταγωνιστικά το καθένα στο επίπεδο του και συνολικά δοµούν ένα σύστηµα κεντρικών λειτουργιών που ανταποκρίνεται πιο αποτελεσµατικά στην Μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας και στο ρόλο που πρόκειται αυτή να παίξει τόσο στον Ευρωπαϊκό όσο και στο ιεθνή χώρο. Επιπλέον η δικτύωση των κεντρικών λειτουργιών δεν προκαλεί σπατάλη του διαθέσιµου χώρου και υπέρµετρες ανάγκες σε νέους χώρους κέντρων για την δια- µόρφωση τεράστιων κεντρικών συγκροτηµάτων, αλλά αντίθετα εξοικονοµεί χώρο εκµεταλλευόµενη τις δυνατότητες των σηµερινών κεντρικών αναπτύξεων. Στην πρόταση του Στρατηγικού τα κέντρα διαµορφώνονται σε δίκτυα πλέγµατα κέντρων, µε έντονο το χαρακτήρα της συνέργιας και της αλληλοεξάρτησης από την οποία προκύπτει συγχρόνως και µια κατηγοριοποίηση ιεράρχηση τους στο επίπεδο της περιφέρειας. (βλέπε Κεφ. ΣΤ 5 και ΣΤ 6 Κέντρα Κεντρικές Λειτουργίες και χάρτη 5.1). Η. 2.3. ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ (ΒΛΕΠΕ ΚΕΦ. ΣΤ.6 ) Σχετικά µε τον οικιστικό ιστό υπάρχει συµφωνία του ΠΠΧΣΑΑ µε το ΡΣΑ όσον αφορά στο θέµα της ανάσχεσης της εξάπλωσης της πόλης και της ανασυγκρότησης του αστικού ιστού. Στο Στρατηγικό Πλαίσιο προτείνονται επιπλέον µε στόχο την ανάπλαση ανασυγκρότηση και αναβίωση του αστικού χώρου εκτός από τις αναπλάσεις στις περιοχές κατοικίας και την ανασυγκρότηση της γειτονιάς που προβλέπονται στο ΡΣΑ: Επεµβάσεις στρατηγικής σηµασίας σε κρίσιµες περιοχές Ανάπλαση υποβαθµισµένων ή µη κεντρικών περιοχών Ανάδειξη του υπάρχοντος οικιστικού ιστού µε νέες αναβαθµισµένες δραστηριότητες και ειδικούς όρους και δηµιουργία στον υπάρχοντα ιστό υποδοχέων κατοικίας και επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων (κέντρα Αθήνας, Πειραιά Αµαρουσίου / Κηφισιάς, κέντρα υτ. Λεκανοπεδίου κλπ.) Εφαρµογή εξαιρετικά περιορισµένων πρότυπων οικιστικών προγραµµάτων που αφορούν νέες οικιστικές αναπτύξεις επεκτάσεις µε εφαρµογή νέων τρόπων πολεοδόµησης (π.χ. ΠΕΡΠΟ, πιλοτικά προγράµµατα οργανωµένης δόµησης για χαµηλά εισοδήµατα, Ολυµπιακό Χωριό, τουριστική κατοικία κ.α.) ή και πρότυπα οικιστικά προγράµµατα σε περιοχές επέκτασης που προβλέπονται από εγκεκριµένα ΓΠΣ. Προσδιορισµός ζωνών µεταφοράς Σ σε αναπτυσσόµενες περιοχές µε χαµηλό Σ (περιοχή Μεγάρων, Ασπρόπυργου, Καπανδριτίου, περιοχές στα Μεσόγεια κ.α.) Εφαρµογή πιλοτικών προγραµµάτων αξιοποίησης και ανάδειξης Ειδικών Περιοχών (περιοχές προστασίας, περιοχές παραγωγικών δραστηριοτήτων κ.α.) Συστηµατική εφαρµογή των πολεοδοµικών και λοιπών κινήτρων και ιδιαίτερα των εργαλείων των ΣΟΑΠ, ΠΟΑΠ, πολεοδοµικών αναπλάσεων. Προτείνεται επίσης µια δέσµη ειδικών στόχων και κατευθύνσεων, όπως ο έλεγχος της ποιότητας του δοµηµένου περιβάλλοντος, η µείωση των µεγάλων διαφορών στις κτιριακές πυκνότητες, ο έλεγχος της οικοδοµικής δραστηριότητας καθώς και η δραστική µείωση της άναρχης ανάµειξης χρήσεων γης και η ανακατανοµή των δοµικών χρήσεων. Το πλέγµα των επιπέδων σχεδιασµού του ν.2508/97 (ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ και Πολεοδοµικές µελέτες) θα πρέπει να χρησιµοποιηθεί ως εργαλείο προκειµένου να υλοποιηθούν οι προτάσεις του Χωροταξικού Πλαισίου Ανάπτυξης της Αττικής. Επιπλέον και πιο εξειδικευµένα, οι διατάξεις του άρθρ. 8, αρθ. 14 κλπ. δίνουν τη δυνατότητα προκειµένου να πραγµατοποιηθούν οι προτάσεις που αφορούν τις αναπλάσεις στον αστικό ιστό. Ειδικότερα, η ΖΟΕ ως εργαλείο Σχεδιασµού, είναι σκόπιµο να προωθηθεί στις περιοχές που έχει ήδη αρχίσει η διαδικασία εφαρµογής τους. Η. 2.4. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Η έρευνα του Στρατηγικού Πλαισίου Χωρικής Ανάπτυξης στις τελικές της προτάσεις περιλαµβάνει άξονες ράσεων και Προγράµµατα(βλέπε κεφάλαιο Ζ). Αυτά αφορούν ένα βασικό πλαίσιο στρατηγικών δοµικών παρεµβάσεων που κινούνται στο συγκεκριµένο επίπεδο σχεδιασµού (χωροταξικό). Επιπλέον έχουν ενσωµατωθεί προγράµµατα, που βρίσκονται σε εξέλιξη από προτάσεις που έχουν διαµορφωθεί και δεν έχουν υλοποιηθεί ακόµη κατά τη διάρκεια προώθησης του ΡΣΑ και τα οποία πρόκειται να επηρεάσουν σηµαντικά τη δοµή, τη λειτουργία και την ανάπτυξη της Πρωτεύουσας. 445

Τέλος η ερευνητική οµάδα θεώρησε σκόπιµο, λόγω της χρονικής συγκυρίας κατά την οποία προωθείται το θέµα της επικαιροποίησης του ΡΣΑ, να περιλάβει και ορισµένες προτάσεις για προγράµµατα επιπέδου ΡΣΑ προκειµένου να βοηθηθεί ακόµη περισσότερο η επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί από το Χωροταξικό Πλαίσιο. Η συνολική καταγραφή αυτών των προγραµµάτων θεωρήθηκε αναγκαία προκειµένου να διαµορφωθεί µια καθολική εικόνα προγραµµατισµού η οποία καθίσταται πιο σηµαντική όταν τα προγράµµατα και οι παρεµβάσεις καταγράφονται ανά χωρική ενότητα - ΧΟΕ. Στη συνέχεια καταγράφονται συνολικά οι οµάδες των προγραµµάτων και δράσεων τα οποία θα πρέπει να ληφθούν υπ όψη στην επικαιροποίηση του ΡΣΑ (βλ. και χάρτη 4.2). Οι παρεµβάσεις αυτές αφορούν: Παρεµβάσεις που έχουν προωθηθεί για την οργάνωση των Ολυµπιακών αγώνων (Ζ.2.1) και αναφέρονται κυρίως σε µεγάλες µονάδες αθλητικών εγκαταστάσεων µε τις οποίες εµπλουτίζεται η Αττική Στρατηγικές παρεµβάσεις ανάπτυξης και ανάπλασης (Ζ.2.2). Αυτές κατά ένα µεγάλο µέρος έχουν περιληφθεί στα προγράµµατα του ΡΣΑ (Πρόγραµµα ράσης Αττικής SOS, 1994-1999). Προγράµµατα οικιστικών αναπλάσεων (Ζ.2.3). Στα προγράµµατα αυτά περιλαµβάνονται ήδη δροµολογηµένα προγράµµατα τα οποία είτε έχουν υλοποιηθεί εν µέρει π.χ. Ενοποίηση και Αρχαιολογικών Χώρων κ.α., είτε βρίσκονται ακόµη στο στάδιο του προγραµµατισµού και τα οποία θα πρέπει να υλοποιηθούν. Στις παραλιακές ζώνες ραπετσώνα Κερατσίνι και παραλία Ασπροπύργου Ελευσίνας προτείνονται ΣΟΑΠ (Σχέδια Ολοκληρωµένων Αστικών Παρεµβάσεων) που περιλαµβάνουν και την περιβαλλοντική αποκατάσταση και ιδιαίτερα την αποκατάσταση µολυσµένων εδαφών. Ειδικότερα στις περιοχές των Α. Λιοσίων, Ζεφυρίου, Αχαρνών, Ασπροπύργου, Περάµατος, Λαυρίου, Θριασίου Πεδίου, οι οποίες είναι περιοχές µε προβλήµατα κοινωνικού αποκλεισµού και περιβαλλοντικά υποβαθµισµένες, προτείνεται η προώθηση ολοκληρωµένων στρατηγικών αστικού σχεδιασµού µε την εφαρµογή Σχεδίων Ολοκληρωµένων Αστικών παρεµβάσεων (ΣΟΑΠ) στα οποία περιλαµβάνεται και η αποκατάσταση µολυσµένων εδαφών στις περιοχές που αυτό είναι αναγκαίο. Προγράµµατα αναπλάσεων ακτών: περιλαµβάνει προγράµµατα (Ζ.2.5) που αφορούν τις ακτές της Αττικής (Φαληρικός Όρµος, Ακτές Αστικού Συγκροτήµατος από τη Μαρίνα του Φλοίσβου ως τις ακτές και του Κορωπιού, Ακτές Λαυρεωτικής, ακτές Ευβοϊκού, Ακτές Ασπρόπυργου). Αστικά Πάρκα Αναψυχής πολιτισµού αθλητισµού (Ζ.2.6). Η πρόταση για τους πέντε πόλους Μητροπολιτικών Πάρκων Πρασίνου επεκτείνεται και στη δηµιουργία µικρότερων πάρκων περιορισµένης εµβέλειας κυρίως επιπέδου ΧΟΕ µε στόχο τη δηµιουργία ενός δικτύου πόλων πρασίνου ελεύθερων χώρων αναψυχής πολιτισµού που διατρέχει το Λεκανοπέδιο, συναντά το περιαστικό πράσινο στις παρυφές των ορεινών όγκων και µέσω αυτών φτάνει στις δασικές περιοχές, επιτυγχάνοντας µια σειρά σηµαντικών στόχων που αφορούν το περιβάλλον. Πρόγραµµα δηµιουργίας εξωαστικών πάρκων πόλων, πρασίνου αναψυχής, αθλητισµού, πολιτισµού (Ζ.2.7 και χάρτες 9 και10). Στον εξωαστικό χώρο προτείνεται να αναπτυχθούν πάρκα ειδικής µορφής σε συνδυασµό µε περιβαλλοντικά ευαίσθητες ή γεωργικές περιοχές (Αττικό Πάρκο στα Μεσόγεια, Νέος Ιππόδροµος και Ιππικό Κέντρο στο Μαρκόπουλο, στην περιοχή Σχοινιά το Κοπηλατοδρόµιο σε συνδυασµό µε τους αρχαιολογικούς χώρους, τον υγροβιότοπο, το δάσος και την ακτή του Σχοινιά, το Πάρκο - ρυµός στην Λαυρεωτική που αποτελεί και προστατευόµενο δάσος, οι ζώνες αναψυχής και τουρισµού στην Πεντέλη και στην Πάρνηθα). Παράλληλα µε τα πιο πάνω έχει προταθεί ένα ολοκληρωµένο πρόγραµµα προστασίας των ορεινών όγκων το οποίο περιλαµβάνει σειρά µέτρων και πιο εξειδικευµένα προγράµµατα. Χωροθέτηση υποδοµών και παραγωγικών δραστηριοτήτων 446

Στο Στρατηγικό Πλαίσιο περιλαµβάνονται προτάσεις (Ζ.2.9 και χάρτη 14) που αφορούν την εγκατάσταση παραγωγικών δραστηριοτήτων όπως Επιχειρηµατικά Πάρκα (ΕΠΑ), Ειδικές Ζώνες Χονδρεµπορίου Αποθηκών Εµπορικών Ανταλλαγών, Βιοµηχανικά Πάρκα (ΒΙΠΑ), Τεχνολογικά Πάρκα. Για την χωροθέτηση των δραστηριοτήτων αυτών προτείνονται ευρύτερες περιοχές όπως π.χ. το ΕΠΑ Μεσογείων Σπάτων, Παλλήνης, ΒΙΠΑ Θριασίου Πεδίου κλπ. Μέσα σ αυτές τις περιοχές είναι σκόπιµο να προσδιοριστούν οι ακριβείς θέσεις χωροθέτησης αυτών των δραστηριοτήτων από τα άλλα επίπεδα σχεδιασµού. Στις Ζώνες των παραγωγικών δραστηριοτήτων ειδικότερα στα ΒΙΠΑ ΒΙΟΠΑ µπορεί να αναζητηθεί η δυνατότητα δηµιουργίας ΠΟΑΠ (Περιοχών Οργανωµένης Ανάπτυξης Παραγωγικών ραστηριοτήτων), ή ΒΕΠΕ, ενώ στις Ζώνες Χονδρεµπορίου και επιχειρήσεων ΠΟΑΠ. Προγράµµατα ηµόσιας ιοίκησης (Ζ.2.8 και χάρτη 4.2). Σε αυτά αναφέρονται προτάσεις που αφορούν την αποκεντρωµένη χωροθέτηση της ηµόσιας διοίκησης, όπου επισηµαίνεται ότι η ανάγκη αποσυµφώρησης του Μητροπολιτικού Κέντρου και κυρίως του ιστορικού, δεν πρέπει να οδηγήσει σε µια άναρχη διασπορά των υπουργείων ανάλογα µε τη δυνατότητα εξεύρεσης δηµόσιας γης. Η πρόταση του ερευνητικού προγράµµατος σχετικά µε τη χωροθέτηση της δηµόσιας διοίκησης επικεντρώνεται σε πέντε σηµεία: o Στο Μητροπολιτικό Κέντρο της Αθήνας o Στις δυτικές επεκτάσεις του Μητροπολιτικού Κέντρου o o Σε κέντρα των ανωτάτων ιεραρχικών βαθµίδων (Πειραιάς, Μαρούσι) Σε νέες περιοχές όπου βρίσκονται σε εξέλιξη µεγάλα προγράµµατα παρεµβάσεις (Ελληνικό, Ελαιώνας) o Στον ήδη διαµορφωµένο πόλο δηµόσιας διοίκησης στην περιοχή Μεσογείων Κατεχάκη που αποτελεί και απόληξη του Μητροπολιτικού Κέντρου. Σχετικό µε το πρόγραµµα αποκέντρωσης της ηµόσιας ιοίκησης είναι και το πρόγραµµα επανοργάνωσης κεντρικών λειτουργιών στο Κέντρο Μητροπολιτικών ραστηριοτήτων (ΚΜ ) όπου προβλέπονται, η αποµάκρυνση µη επιθυµητών δραστηριοτήτων και η ενδεχόµενη προσέλκυση επιθυµητών δραστηριοτήτων που δεν υπάρχουν σήµερα στο ΚΜ. Τουρισµός πολιτισµός σύνδεση µε το φυσικό περιβάλλον (Ζ.2.10 και χάρτες Ε.2.5.1., 7 και 10). Σύµφωνα µε τις προτάσεις που διαµορφώθηκαν καθορίζονται δύο τύποι ζωνών σχεδιασµού σύµφωνα µε τις οποίες θα κατευθύνεται µεσοπρόθεσµα (2006) και µακροπρόθεσµα (2015) η εξέλιξη του στην Αττική. Οι ζώνες αυτές είναι: o Ζώνες αστικού τουρισµού ή τουρισµού παραδοσιακών µορφών (περιοχές αναβάθµισης και εκσυγχρονισµού της υφιστάµενης ανωδοµής και των καταλυµάτων περιοχές συνδυασµένης επέκτασης νέας ανωδοµής και υποδοµής. o Ζώνες εναλλακτικών µορφών ήπιου τουρισµού (περιοχές περιβαλλοντικού ή οικολογικού τουρισµού ή ζώνες προστασίας µε ελάχιστες ανωδοµές καταλυµάτων, προσαρµοσµένες στο περιβάλλον, περιοχές υπαίθριας αναψυχής και αθλητισµού). Ο αναπτυξιακός τοµέας του τουρισµού έχει αντιµετωπιστεί στο Στρατηγικό Πλαίσιο κάτω από την οµπρέλα και των τεσσάρων στρατηγικών στόχων του. Η φύση των τουριστικών πόρων στους οποίους κυριαρχεί το πολιτιστικό στοιχείο καθορίζει τον χαρακτήρα και το περιεχόµενο της τουριστικής εικόνας της περιφέρειας Αττικής. Οι ειδικές µορφές τουρισµού που µπορούν να αναπτυχθούν στη περιφέρεια της Αττικής είναι: πολιτιστικός τουρισµός, θρησκευτικός τουρισµός, εκπαιδευτικός τουρισµός, εξειδικευµένος αστικός τουρισµός, ειδικός τουρισµός επαγγελµατικών κινήτρων. Σχετικά µε τον πολιτισµό έχουν προταθεί µια σειρά µέτρων και προγραµµάτων στον µεσοπρόθεσµο και µακροπρόθεσµο χρονικό ορίζοντα προγραµµατισµού προκειµένου να αποκατασταθεί, να αναδειχθεί η σηµαντικότητα της Αθήνας στον τοµέα του πολιτισµού και να κατακτήσει την θέση που της αναλογεί µεταξύ των ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Τα προγράµµατα που έχουν προταθεί και που θα πρέπει να ενσωµατωθούν στο ΡΣΑ οργανώνονται σε τέσσερις µεγάλες οµάδες. Πρόγραµµα για την προστασία και ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων Πρόγραµµα για τον εκσυγχρονισµό και την αναβάθµιση των Μουσείων Πρόγραµµα αναπλάσεων σηµαντικών πλατειών και οδών Πρόγραµµα αναπλάσεων ιστορικού κέντρου 447

Το θέµα του πολιτισµού στις προτάσεις που διαµορφώθηκαν έχει αντιµετωπιστεί σε άµεση συσχέτιση και σύνδεση µε το φυσικό περιβάλλον. Έχει προταθεί ένα ολοκληρωµένο πρόγραµµα για τη δηµιουργία Οικολογικού Πολιτιστικού ικτύου στη Περιφέρεια ώστε να αναδειχθεί το Αττικό τοπίο. Η σύνδεση των χώρων προβλέπεται να είναι και λειτουργική ώστε να αποτελέσουν Οικολογικές Πολιτιστικές διαδροµές. Όσον αφορά το φυσικό περιβάλλον έχει διαµορφωθεί ένα σηµαντικό πακέτο προτάσεων µεταξύ των οποίων είναι αυτές που αφορούν την αντιµετώπιση των εν γένει προβληµάτων ρύπανσης τη προστασία των φυσικών τύπων, τη διαφύλαξη και ανάκτηση των ρεµάτων, και τη δηµιουργία πάρκων - ελεύθερων χώρων, την αποκατάσταση των υποβαθµισµένων τοπίων, την προστασία της χλωρίδας και πανίδας της Αττικής κλπ. Μεταφορές και λοιπές τεχνικές υποδοµές (Ζ.2.9 και χάρτες 11 και 13) Το συγκοινωνιακό σύστηµα είναι σε γενικές γραµµές προκαθορισµένο στα πλαίσια του ΣΟΣΜ και του Γ ΚΠΣ µέχρι το έτος 2006. Οι προτάσεις που διαµορφώνονται στα πλαίσια αυτής της µελέτης θα πρέπει να προγραµµατιστούν άµεσα µετά τους Ολυµπιακούς Αγώνες. Όσον αφορά στις λοιπές τεχνικές υποδοµές έχουν διαµορφωθεί προτάσεις: Για την ενέργεια. Συµπλήρωση των αστικών υποδοµών διανοµής φυσικού αερίου και ανάπτυξη προγράµµατος εγκατάστασης αιολικών πάρκων µε ενδεικτικές χωροθετήσεις σε ορεινούς όγκους. Για την διαχείριση απορριµµάτων µε στόχο το πέρασµα της διαχείρισης απορριµµάτων σταδιακά στην τρίτη γενιά και στην εξελιγµένη µορφή τους των ΧΥΤΑ µε ενδεικτικές χωροθετήσεις σε ορισµένες περιοχές. Για την ύδρευση. Προτείνονται µια σειρά µέτρων που στοχεύουν στη επαρκή αντιµετώπιση των σηµερινών και µελλοντικών αναγκών στη Πρωτεύουσα, στη διαχείριση των υπόγειων υδάτινων διαθέσιµων της Περιφέρειας και στην αξιοποίηση τους και κυρίως στην λήψη µέτρων για την προστασία από πληµµύρες µε ανάσχεση των υδάτων. Για την αναβάθµιση της τεχνικής υποδοµής του Κέντρου Μητροπολιτικών ραστηριοτήτων. Το σύνολο των χωρικών επιπτώσεων από το Στρατηγικό Πλαίσιο χωρικής ανάπτυξης στο ΡΣΑ παρουσιάζεται στο χάρτη 15. Οι προτάσεις του Στρατηγικού Πλαισίου που αφορούν προγράµµατα και ράσεις προσδιορίστηκαν αναλυτικότερα κατά χωρική ολοκληρωµένη ενότητα (ΧΟΕ). Άµεσα και στα πλαίσια του ΡΣΑ θα πρέπει να προωθείται ένα συντονισµός του σχεδιασµού που αφορά τον χώρο κάθε ΧΟΕ, όπως (συντονισµός των Γενικών Πολεοδοµικών σχεδίων κλπ.), η προώθηση συνεργασιών των δήµων που περιλαµβάνονται στα όρια τους, σύµφωνα µε τις κατευθύνσεις που δίνονται από τις προτάσεις του ΠΠΧΣΑΑ οι οποίες θα εξειδικευθούν και θα προωθηθούν µε τα κατάλληλα θεσµικά εργαλεία από το ΡΣΑ. Η.3 ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΡΣΑ Η. 3.1. TO ΡΣΑ ΩΣ ΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Από όσα αναπτύχθηκαν σ αυτό το κεφάλαιο είναι φανερό ότι οι προτάσεις που διαµορφώθηκαν από το ερευνητικό πρόγραµµα που αφορά το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης για την Αττική, και οι επιταγές του νέου νοµοθετικού πλαισίου (ν. 2742/99 χωροταξικός σχεδιασµός και αειφόρος ανάπτυξη, ν.2508/97 βιώσιµη οικιστική ανάπτυξη των πόλεων και οικισµών, κ.α.) καθώς και τα καινούργια δεδοµένα της σηµερινής πραγµατικότητας δηµιουργούν µια σηµαντική υποδοµή και ανάγκη για την αναθεώρηση του ΡΣΑ. 448

Σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία είναι απαραίτητο να προωθηθεί η θεσµοθέτηση του Χωροταξικού Σχεδίου για την Περιφέρεια της Αττικής, όπως και για τις άλλες δώδεκα περιφέρειες της Χώρας. Όταν η θεσµοθέτηση αυτή πραγµατοποιηθεί οι προτάσεις που περιλαµβάνονται στο Χωροταξικό Σχέδιο θα αποτελέσουν αναγκαστικά ένα πλαίσιο κατευθύνσεων και προγραµµατισµού για τα κατώτερα επίπεδα σχεδιασµού (ΡΣΑ ΓΠΣ κλπ.) τα οποία σύµφωνα µε τον νόµο θα πρέπει να προσαρµοστούν ανάλογα. Εποµένως η αναθεώρηση/ επικαιροποίηση του ΡΣΑ καθίσταται επιτακτική ανάγκη. Στην αναθεώρηση αυτή είναι φανερό κατ αρχή ότι πρέπει να αφαιρεθούν τα στοιχεία που αναφέρονται σε στρατηγικό χωροταξικό σχεδιασµό. Επίσης όσα στοιχεία και προτάσεις του ΡΣΑ δεν βρίσκονται σε αρµονία µε το πλαίσιο των στόχων και κατευθύνσεων που θέτει το Στρατηγικό Πλαίσιο είναι σκόπιµο να αναθεωρηθούν και προσαρµοστούν ανάλογα. Επιπλέον η παρούσα έρευνα µελέτη όπως έχει ήδη αναφερθεί στις προτάσεις της περιλαµβάνει προτάσεις και προγράµµατα που αντιστοιχούν στο επίπεδο του ΡΣΑ. Η επεξεργασία αυτή έγινε προκειµένου να εντοπισθούν οι επιπτώσεις του ΠΠΧΣΑΑ στο ΡΣΑ και να διαµορφωθούν προτάσεις επιπέδου ΡΣΑ σε άµεση συνέχεια µε το χωροταξικό πλαίσιο που έθετε αυτή η έρευνα. Τα κύρια σηµεία που θα πρέπει να αναθεωρηθεί το ΡΣΑ µε σκοπό την εναρµόνιση του µε το ανώτερο από αυτό επίπεδο σχεδιασµού, το Περιφερειακό Πλαίσιο Χ.Σ.Α.Α. της Αττικής και σε συνδυασµό µε την προώθηση της επικαιροποίησης του είναι: Αναθεώρηση των στόχων και κατευθύνσεων Προσαρµογή στην προτεινόµενη από το ΠΠΧΣΑΑ διάρθρωση της περιφέρειας σε Χωρικές Ολοκληρωµένες Ενότητες - ΧΟΕ Προσαρµογή στη νέα θεώρηση της οργάνωσης των κέντρων και κεντρικών λειτουργιών στην Μητροπολιτική Αθήνα µέσω ιεραρχηµένων πλεγµάτων κέντρων και κεντρικών λειτουργιών Όσον αφορά την οικιστική ανάπτυξη o Προώθηση των αναπλάσεων µέσω και της νέας αντίληψης για αυτές που προβλέπει η σχετική νοµοθεσία (2508/97, αρθρ. 8). o Περιορισµός των επεκτάσεων σε περιοχές που θα αναπτυχθούν µε οργανωµένο τρόπο o Υιοθέτηση του πλαισίου χωρικών κατευθύνσεων από άποψη µεθοδολογίας σχεδιασµού αναφορικά µε τις ζώνες και τους παραγωγικών επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων που τέθηκε από το ΠΠΧΣΑΑ ειδικά για την µητροπολιτική περιοχή της Αθήνας το οποίο οδηγεί και σε ανάλογες προσαρµογές στο θεσµικό πλαίσιο χρήσεων γης. o Προσαρµογές στα θέµατα των προτάσεων πολιτικής γης. Ενσωµάτωση στο ΡΣΑ των προτάσεων στρατηγικής σηµασίας ιερεύνηση για τη δυνατότητα υιοθέτησης των προτάσεων προγραµµάτων που έχουν διαµορφωθεί στα πλαίσια της έρευνας αυτής και αναφέρονται στο επίπεδο του ΡΣΑ Τα στοιχεία που έχουν αναφερθεί στο παρόν κεφάλαιο Η απεικονίζονται στον χάρτη 15 Επιπτώσεις στο ΡΣΑ που εναρµονίζεται µε τον χάρτη 4.2 Χωροταξικής οργάνωσης χρήσεων γης Στο χάρτη αυτό εκτός των άλλων έχουν προσδιοριστεί και Περιοχές Ειδικών Χωρικών Παρεµβάσεων (ΠΕΧΠ) & Περιοχές οργανωµένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠ ) Η.3.2. ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΡΣΑ ΩΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕ ΤΟ Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ο Οργανισµός Ρυθµιστικού Σχεδίου της Αθήνας προωθεί την επικαιροποίηση του ΡΣΑ ως ενιαίου κειµένου µε το Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. για την Αττική, και κατά την διαδικασία αυτή απέστειλε στην ερευνητική οµάδα την Τρίτη Έκθεση για ενηµέρωσή της. Η παρούσα έρευνα και σύµφωνα µε τη Σύµβαση οφείλει να διατυπώσει το Στρατηγικό Πλαίσιο και τις επιπτώσεις του στο ΡΣΑ, ως δύο διακεκριµένα κείµενα. Εντούτοις, η ερευνητική οµάδα θεώρησε σκόπιµο να αναφερθεί µέσα στα πλαίσια των επιπτώσεων του Στρατηγικού Σχεδιασµού στο Ρυθµιστικό Σχέδιο της Αθήνας, στην Τρίτη Έκθεση που αφορά την Στήριξη του ΟΡΣΑ κατά την επικαιρο- 449

ποίηση του ΡΣΑ 3 και κυρίως στα σηµεία που έρχονται σε αντίθεση ή σε µη ταύτιση µε τις προτάσεις της παρούσας έρευνας. Προϋπόθεση της αναφοράς αυτής, όπως είναι ευνόητο, αποτελεί η παραδοχή ότι το Περιφερειακό Πλαίσιο ή το ενιαίο κείµενο Π.Π.Χ.Σ.Α.Α.-ΡΣΑ (αν αυτό επιλεγεί ως πολιτική) θα ακολουθήσει τις προτάσεις του Στρατηγικού Πλαισίου που αναφέρονται στην έρευνα. 1. Αναφέρεται στην επικαιροποίηση ότι το ΡΣΑ επέχει και θέση περιφερειακού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασµού και αειφόρου ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής, καλύπτει πλήρως όλους τους ρόλους και τις συνέπειες έγκρισης των περιφερειακών πλαισίων. Σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο Ν. 2742/99 Η έρευνα αυτή, όπως εξ άλλου και ο σχετικός νόµος 4 προβλέπει, θεωρεί ότι τα αντικείµενα του Χωροταξικού Σχεδιασµού της Περιφέρειας (Στρατηγικού Σχεδιασµού) και του ΡΣΑ είναι διακεκριµένα και αφορούν δύο διαδοχικά επίπεδα σχεδιασµού. Εποµένως όλα όσα αναφέρονται για το χωροταξικό πλαίσιο στην επικαιροποίηση δεν αφορούν το επίπεδο σχεδιασµού του ΡΣΑ που πρέπει να είναι προσανατολισµένο προς τον τοπικό (νοµαρχιακό και ενδονοµαρχιακό) χωρικό σχεδιασµό δίνοντας κατευθύνσεις προς τα πολεοδοµικά σχέδια αποτελώντας ουσιαστικά το συνολικό πλαίσιο του πολεοδοµικού σχεδιασµού για τα ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ στην περίπτωση των µεγάλων αστικών συγκεντρώσεων. 2. Θετικές θεωρούνται οι θέσεις που εκφράζονται ως προς την διαδικασία αναθεώρησης του ΡΣΑ ανά πενταετία, δεδοµένου ότι και τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια αναθεωρούνται και αυτά ανά πενταετία ώστε µπορεί οι αναθεωρήσεις του να ταυτιστούν ακολουθώντας µια διαδοχή από το χωροταξικό πλαίσιο στο ΡΣΑ. 3. Η αναφορά που γίνεται στην αναδιοργάνωση των κεντρικών λειτουργιών όπου προτείνεται ένα πολυκεντρικό µοντέλο µε την εξυγίανση των υπαρχόντων κέντρων και τη δηµιουργία των πυρήνων κεντρικών λειτουργιών, είναι σκόπιµο να συσχετισθεί µε την πρόταση του Στρατηγικού Πλαισίου, η οποία προσανατολίζεται στη ιεραρχηµένη δικτύωση των κέντρων και κεντρικών λειτουργιών µε την δηµιουργία πολυδιάστατων Υπερτοπικών Πλεγµάτων ραστηριοτήτων (ΠΥΠ ). 4. Οι χωροταξικές υποενότητες οι οποίες προτείνονται από την έκθεση επικαιροποίησης είναι έξι (6) και δεν συµπίπτουν µε αυτές που προτείνονται από την παρούσα έρευνα που θα αντιστοιχούσε µε το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού. 5. Οι κατευθύνσεις που προτείνονται για την χωροθέτηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων είναι απαραίτητο να είναι συµβατές και σε συνέπεια µε αυτές που προτείνονται από την παρούσα µελέτη. 6. Όσον αφορά τους µηχανισµούς για την εφαρµογή του Χωροταξικού Πλαισίου Σχεδιασµού ΠΟΑΠ, ΠΕΧΠ, ΣΟΑΠ στην έκθεση επικαιροποίησης προτείνονται οι ζώνες Α και Η 5 στις εκτός σχεδίου περιοχές οι οποίες και θεωρούνται ως ζώνες αναζήτησης ΠΟΑΠ, ΠΕΧΠ και ΣΟΑΠ. Περιοχές αναζήτησης τέτοιων Μηχανισµών Ειδικών Μελετών, έχουν προταθεί και στο Στρατηγικό Πλαίσιο δεδοµένου ότι αποτελούν αντικείµενο των προτάσεων του σύµφωνα µε τον ν. 2742/99 και προσδιορίζονται πιο συγκεκριµένα και ως προς τον ευρύτερο χώρο που θα αναζητηθούν και ως προς τις χρήσεις, δραστηριότητες κλπ. 7. Όσον αφορά τον περιορισµό των οικιστικών επεκτάσεων, την προώθηση καινοτόµων µορφών πολεοδόµησης, υπάρχει σηµαντική ταύτιση απόψεων στις προτάσεις της παρούσας έρευνας και της έκθεσης για την επικαιροποίηση του ΡΣΑ. 3. Η έκθεση αυτή έχει συνταχθεί από το Πανεπιστήµιο της Θεσσαλίας Εργαστήριο Πολεοδοµικού και Χωροταξικού Σχεδιασµού Επιστηµονικός υπεύθυνος: Καθηγητής ηµήτρης Οικονόµου Μαϊος 2001. 4. Ο ν. 2742/99 αναφέρει: i. στο αρθρ. 8 παρ. β όταν η διαδικασία σύνταξης κινείται από την περιφέρεια η σχετική µελέτη πρέπει να συνοδεύεται από γνωµοδότηση του οικείου Περιφερειακού Συµβουλίου. Ειδικά για την σύνταξη περιφερειακού πλαισίου για τις περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας απαιτείται επιπλέον της προαναφερόµενης γνωµοδότησης, η γνώµη της Εκτελεστικής Επιτροπής του Οργανισµού Αθήνας και Θεσ/νικης αντίστοιχα. ii. στο αρθρ. 9 παρ. 2 συγκεκριµένα κατά την έναρξη της ισχύος του νοµού αυτού ρυθµιστικά σχέδια, γενικά πολεοδοµικά σχέδια. επιβάλλεται να τροποποιηθούν ή αναθεωρηθούν µε τη διαδικασία που ορίζεται στις διατάξεις που τα διέπουν προκειµένου να εναρµονιστούν προς τις κατευθύνσεις του εγκεκριµένου Γενικού και των εγκεκριµένων Ειδικών και Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης. 5. Στην έκθεση προτείνεται οι εκτός σχεδίου περιοχές να διαχωριστούν σε τρεις κατηγορίες ζωνών: Αναπτυξιακές ζώνες (Α), ζώνες Ήπιας Ανάπτυξης (Η), και ζώνες Προστασίας (Π) για τις οποίες και προσδιορίζονται αναλυτικότερα θέµατα που αφορούν δόµηση, κατάτµηση χρήσεις κ.α. 450