ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Κεφάλαιο 10 Το παραγωγής! Ο Νόµος της προσφοράς:! Οι επιχειρήσεις επιθυµούν να παράγουν µεγαλύτερη ποσότητα, όσο υψηλότερη είναι η τιµή! Ως εκ τούτου, η καµπύλη προσφοράς έχει αρνητική κλίση Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 2 1
Ο σκοπός µιας επιχείρησης Ο οικονοµικός στόχος κάθε επιχείρησης υποθέτουµε ότι είναι η µεγιστοποίηση των κερδών της Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 3 Συνολικό έσοδο και συνολικό " Συνολικό έσοδο " Το ποσό που εισπράττει µια επιχείρηση από την πώληση του προϊόντος ή των υπηρεσιών της " Συνολικό " Το ποσό που πληρώνει µια επιχείρηση για την αγορά των εισροών που χρησιµοποιεί στην παραγωγή του αγαθού ή υπηρεσίας Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 4 2
Το κέρδος µιας επιχείρησης! Κέρδος iείναι το σύνολο των εσόδων µείον το σύνολο του Κέρδος = Συνολικό Συνολικό έσοδο Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 5 Το κεφαλαίου σαν ευκαιρίας! Το παραγωγής µιας επιχείρησης συµπεριλαµβάνει το σύνολο των κοστών ευκαιρίας που συνεπάγεται η παραγωγή του προϊόντος ή υπηρεσίας Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 6 3
Φανερό και αφανές! Το παραγωγής µιας επιχείρησης περιλαµβάνει φανερά και αφανή κόστη! Το φανερό είναι το άµεσα πληρωτέο των συντελεστών παραγωγής! Το αφανές δεν ενέχει άµεση πληρωµή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 7 Οικονοµικό και λογιστικό κέρδος " Οι οικονοµολόγοι υπολογίζουν το οικονοµικό κέρδος µιας επιχείρησης ως την διαφορά του συνολικού εσόδου µείον το συνολικό ευκαιρίας (φανερό και αφανές) " Οι λογιστές υπολογίζουν το λογιστικό κέρδος ως την διαφορά του συνολικού εσόδου µείον το φανερό. ηλαδή δεν συµπεριλαµβάνουν τα αφανή κόστη Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 8 4
Οικονοµικό και λογιστικό κέρδος " Όταν τα συνολικά έσοδα υπερβαίνουν το σύνολο των φανερών και αφανών κοστών, η επιχείρηση έχει οικονοµικό κέρδος (από τώρα και στο εξής απλώς κέρδος) " Το οικονοµικό κέρδος είναι πάντοτε µικρότερο του λογιστικού Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 9 Οικονοµικό και λογιστικό κέρδος Θεώρηση της επιχείρησης από οικονοµολόγους Θεώρηση της επιχείρησης από λογιστές Οικονοµικό κέρδος Λογιστικό κέρδος Συνολικό έσοδο Αφανές Φανερό Συνολικό ευκαιρίας Φανερό Συνολικό έσοδο Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 10 5
Συνάρτηση παραγωγής! Η συνάρτηση παραγωγής είναι η σχέση ανάµεσα στην ποσότητα των εισροών που χρησιµοποιούνται για την παραγωγή ενός αγαθού και στην παραγόµενη ποσότητα του αγαθού αυτού Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 11 Συνάρτηση παραγωγής και συνολικό Αριθµός εργαζοµένων Παραγωγή Οριακόc προϊόν εργασίας Κόστος εργοστασίου Κόστος εργασίας Συνολικό εισροών 0 0 1 50 2 90 3 120 4 140 5 150 Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 12 6
Συνάρτηση παραγωγής... Ποσότητα προϊόντος 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 Συνάρτηση παραγωγής 0 1 2 3 4 5 Αριθµός εργατών Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 13 Οριακό προϊόν! Το οριακό προϊόν κάθε εισροής είναι η αύξηση της παραγωγής που προκύπτει από µια πρόσθετη µονάδα εισροής του µεταβλητού συντελεστή Οριακό προϊόν = Πρόσθετο προϊόν Πρόσθετη εισροή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 14 7
Φθίνον οριακό προϊόν " Φθίνον οριακό προϊόν είναι η ιδιότητα την οποία έχει το οριακό προϊόν µιας εισροής να µειώνεται καθώς αυξάνει η ποσότητα της χρησιµοποιούµενης εισροής " Παράδειγµα: Καθώς µια επιχείρηση προσλαµβάνει όλο και περισσότερους εργάτες, ο κάθε νέος εργάτης συνεισφέρει λιγότερο, καθώς η επιχείρηση έχει περιορισµένο εξοπλισµό βραχυχρόνια Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 15 Φθίνον οριακό προϊόν " Η κλίση της συνάρτησης παραγωγής µετρά το οριακό προϊόν µιας εισροής, όπως στο προηγούµενο διάγραµµα το οριακό προϊόν της εργασίας " Καθώς το οριακό προϊόν µειώνεται, η συνάρτηση παραγωγής γίνεται πιο οριζόντια Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 16 8
Συνάρτηση παραγωγής και συνολικό Αριθµός εργαζοµένων Παραγωγή Οριακόc προϊόν εργασίας Κόστος εργοστασίου Κόστος εργασίας Συνολικό εισροών 0 0 1 50 50 2 90 40 3 120 30 4 140 20 5 150 10 Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 17 Από τη συνάρτηση παραγωγής στην καµπύλη συνολικού " Η σχέση µεταξύ της παραγόµενης ποσότητας και του παραγωγής προσδιορίζει την τιµολογιακή πολιτική της επιχείρησης " Η καµπύλη συνολικού δείχνει την παραπάνω σχέση γραφικά Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 18 9
Συνάρτηση παραγωγής και συνολικό Αριθµός εργαζοµένων Παραγωγή Οριακόc προϊόν εργασίας Κόστος εργοστασίου Κόστος εργασίας Συνολικό εισροών 0 0 30 0 30 1 50 50 30 10 40 2 90 40 30 20 50 3 120 30 30 30 60 4 140 20 30 40 70 5 150 10 30 50 80 Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 19 Συνολικό 80 70 Η καµπύλη συνολικού 60 50 40 30 20 10 Καµπύλη συνολικού 0 20 40 60 80 100 120 140 Ποσότητα προϊόντος Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 20 10
ιάφορες κατηγορίες! Το παραγωγής µπορεί να χωριστεί σε σταθερό και µεταβλητό! Σταθερά κόστη είναι τα κόστη τα οποία δεν µεταβάλλονται καθώς µεταβάλλεται η παραγόµενη ποσότητα! Μεταβλητά κόστη είναι τα κόστη τα οποία µεταβάλλονται καθώς µεταβάλλεται η παραγόµενη ποσότητα Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 21 ιάφορες κατηγορίες συνολικού " Συνολικό σταθερό (TFC) " Συνολικό Μεταβλητό Κόστος (TVC) " Συνολικό Κόστος (TC) TC = TFC + TVC Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 22 11
Παράδειγµα Ποσότητα Συνολικό Σταθερό Μεταβλητό 0 $ 3.00 $3.00 $ 0.00 1 3.30 3.00 0.30 2 3.80 3.00 0.80 3 4.50 3.00 1.50 4 5.40 3.00 2.40 5 6.50 3.00 3.50 6 7.80 3.00 4.80 7 9.30 3.00 6.30 8 11.00 3.00 8.00 9 12.90 3.00 9.90 10 15.00 3.00 12.00 Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 23 Μέσο " Το µέσο υπολογίζεται διαιρώντας την κάθε κατηγορία µε την παραγόµενη ποσότητα " Το µέσο είναι το της αντιπροσωπευτικής παραγόµενης µονάδας. Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 24 12
ιάφορες κατηγορίες µέσου " Μέσο Σταθερό Κόστος (AFC) " Μέσο Μεταβλητό Κόστος (AVC) " Μέσο συνολικό (ATC) ATC = AFC + AVC Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 25 ιάφορες κατηγορίες µέσου AFC AVC ATC = = = FC Q VC Q TC Q Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 26 13
ιάφορες κατηγορίες µέσου Ποσότητα AFC AVC ATC 0 1 2 $3.00 1.50 $0.30 0.40 $3.30 1.90 3 1.00 0.50 1.50 4 0.75 0.60 1.35 5 0.60 0.70 1.30 6 0.50 0.80 1.30 7 0.43 0.90 1.33 8 0.38 1.00 1.38 9 0.33 1.10 1.43 10 0.30 1.20 1.50 Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 27 Οριακό " Το οριακό (MC) µετρά την αύξηση του συνολικού που προκύπτει από την αύξηση της παραγωγής κατά µία µονάδα MC = TC Q Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 28 14
Οριακό Ποσότητα Συνολικό Οριακό Ποσότητα Συνολικό Οριακό 0 3.00 1 3.30 0.30 6 7.80 1.30 2 3.80 0.50 7 9.30 1.50 3 4.50 0.70 8 11.00 1.70 4 5.40 0.90 9 12.90 1.90 5 6.50 1.10 10 15.00 2.10 Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 29 Καµπύλη συνολικού $16.00 $14.00 Καµπύλη συνολικού Συνολικό $12.00 $10.00 $8.00 $6.00 $4.00 $2.00 $0.00 0 2 4 6 8 Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης Ποσότητα 30 15
Καµπύλες µέσου και οριακού $3.50 Κόστος (οριακό, µέσο) $3.00 $2.50 $2.00 $1.50 $1.00 MC ATC AVC $0.50 AFC $0.00 0 2 4 6 8 10 Ποσότητα Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 31 Οι µορφές των καµπυλών! Το οριακό (MC) αυξάνει καθώς αυξάνει η παραγόµενη ποσότητα! Είναι συνέπεια της ιδιότητας του φθίνοντος οριακού προϊόντος Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 32 16
Οι µορφές των καµπυλών $2.50 $2.00 MC Οριακό $1.50 $1.00 $0.50 $0.00 0 2 4 6 8 10 Παραγωγή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 33 Οι µορφές των καµπυλών! Η καµπύλη του συνολικού µέσου (ATC) είναι σχήµατος! Σε πολύ χαµηλά επίπεδα παραγωγής το συνολικό µέσο είναι πολύ ψηλό επειδή το σταθερό µοιράζεται σε πολύ λίγες µονάδες! Το συνολικό µέσο µειώνεται καθώς η παραγωγή αυξάνει! Σε υψηλά επίπεδα παραγωγής το συνολικό µέσο αυξάνει καθώς αυξάνει σηµαντικά το µέσο µεταβλητό Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 34 17
Οι µορφές των καµπυλών! Στο κατώτατο σηµείο της καµπύλης σχήµατος U εµφανίζεται η ποσότητα η οποία ελαχιστοποιεί το µέσο συνολικό! Η ποσότητα αυτή ονοµάζεται συνήθως αποτελεσµατική κλίµακα (efficient scale) παραγωγής της επιχείρησης Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 35 Οι µορφές των καµπυλών $3.50 $3.00 Συνολικό µέσο $2.50 $2.00 $1.50 $1.00 ATC $0.50 $0.00 0 2 4 6 8 10 Παραγωγή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 36 18
Σχέση µεταξύ οριακού και µέσου συνολικού " Όταν το οριακό είναι µικρότερο του µέσου συνολικού, το µέσο συνολικό µειώνεται " Όταν το οριακό είναι µεγαλύτερο του µέσου συνολικού, το µέσο συνολικό αυξάνει Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 37 Σχέση µεταξύ οριακού και µέσου συνολικού! Η καµπύλη οριακού τέµνει την καµπύλη µέσου συνολικού στην αποτελεσµατική κλίµακα παραγωγής! Η αποτελεσµατική κλίµακα παραγωγής είναι αυτή που ελαχιστοποιεί το µέσο συνολικό Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 38 19
Σχέση µεταξύ οριακού και µέσου συνολικού $3.50 $3.00 Μέσο και οριακό $2.50 $2.00 $1.50 $1.00 MC ATC $0.50 $0.00 0 2 4 6 8 10 Παραγωγή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 39 ιάφορες κατηγορίες (παράδειγµα)! Θα εξετάσουµε τώρα τις σχέσεις µεταξύ των διαφόρων κατηγοριών χρησιµοποιώντας ένα παράδειγµα (Big Bob s Bagel Bin) Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 40 20
ιάφορες κατηγορίες (Big Bob s Bagel Bin) Μέσο σταθερό Μέσο Μέσο συνολικό Ποσότ ητ α Συνολικό Σταθερό Μεταβλη µεταβλητ Οριακό Bagels τ 0 $2,00 $2,00 $0,00 1 $3,00 $2,00 $1,00 $2,00 $1,00 $3,00 $1,00 2 $3,80 $2,00 $1,80 $1,00 $0,90 $1,90 $0,80 3 $4,40 $2,00 $2,40 $0,67 $0,80 $1,47 $0,60 4 $4,80 $2,00 $2,80 $0,50 $0,70 $1,20 $0,40 5 $5,20 $2,00 $3,20 $0,40 $0,64 $1,04 $0,40 6 $5,80 $2,00 $3,80 $0,33 $0,63 $0,97 $0,60 7 $6,60 $2,00 $4,60 $0,29 $0,66 $0,94 $0,80 8 $7,60 $2,00 $5,60 $0,25 $0,70 $0,95 $1,00 9 $8,80 $2,00 $6,80 $0,22 $0,76 $0,98 $1,20 10 $10,20 $2,00 $8,20 $0,20 $0,82 $1,02 $1,40 11 $11,80 $2,00 $9,80 $0,18 $0,89 $1,07 $1,60 12 $13,60 $2,00 $11,60 $0,17 $0,97 $1,13 $1,80 13 $15,60 $2,00 $13,60 $0,15 $1,05 $1,20 $2,00 14 $17,80 $2,00 $15,80 $0,14 $1,13 $1,27 $2,20 Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 41 Οι καµπύλες του Big Bob $20.00 Συνολικό $18.00 $16.00 $14.00 $12.00 $10.00 $8.00 $6.00 Καµπύλη συνολικού $4.00 $2.00 $0.00 0 2 4 6 8 10 12 14 Παραγωγή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 42 21
Οι καµπύλες του Big Bob 3 Κόστη 2.5 2 1.5 1 MC ATC AVC 0.5 AFC 0 0 2 4 6 8 10 12 14 Παραγωγή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 43 Τρεις σηµαντικές ιδιότητες των κοστών παραγωγής " Το οριακό τελικά αυξάνεται καθώς αυξάνεται η παραγωγή " Η καµπύλη του µέσου συνολικού έχει σχήµα U " Η καµπύλη του οριακού τέµνει την καµπύλη µέσου συνολικού στο ελάχιστο του συνολικού µέσου Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 44 22
Μακροχρόνια κόστη " Για πολλές επιχειρήσεις, ο διαχωρισµός µεταξύ σταθερών και µεταβλητών κοστών εξαρτάται από τον χρονικό ορίζοντα στον οποίο λειτουργούν " Βραχυχρόνια κάποια κόστη είναι σταθερά " Μακροχρόνια όµως µπορούν να γίνουν µεταβλητά Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 45 Μακροχρόνια κόστη! Επειδή πολλά κόστη είναι σταθερά βραχυχρόνια αλλά µπορούν να µεταβληθούν µακροχρόνια, οι µακροχρόνιες καµπύλες διαφέρουν από τις βραχυχρόνιες Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 46 23
Μέσο συνολικό Μέσο συνολικό βραχυχρόνια και µακροχρόνια Βραχυχρόνιο ATC µε µικρό εργοστάσιο Βραχυχρόνιο ATC µε µεσαίο εργοστάσιο Βραχυχρόνιο ATC µε µεγάλο εργοστάσιο Μακροχρόνιο (LR)ATC 0 Ποσότητα Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 47 Οικονοµίες κλίµακας και αρνητικές οικονοµίες κλίµακας " Έχουµε οικονοµίες κλίµακας όταν το µακροχρόνιο µέσο συνολικό (LRATC) µειώνεται καθώς αυξάνει η παραγωγή " Έχουµε αρνητικές οικονοµίες κλίµακας όταν το µακροχρόνιο µέσο συνολικό (LRATC) αυξάνει καθώς αυξάνει η παραγωγή " Έχουµε σταθερές αποδόσεις κλίµακας όταν το µακροχρόνιο µέσο συνολικό (LRATC) δεν µεταβάλλεται καθώς αυξάνει η παραγωγή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 48 24
Οικονοµίες κλίµακας και αρνητικές οικονοµίες κλίµακας Μέσο συνολικό LRATC 0 Οικονοµίες κλίµακας Σταθερές αποδόσεις κλίµακας Αρνητικές οικονοµίες κλίµακας Ποσότητα Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 49 Περίληψη " Υποθέτουµε ότι ο στόχος της επιχείρησης είναι η µεγιστοποίηση των κερδών της (συνολικά έσοδα µείον συνολικά κόστη) " Οι οικονοµολόγοι όταν εξετάζουν τα κόστη µιας επιχείρησης συµπεριλαµβάνουν όλα τα κόστη ευκαιρίας (φανερά και αφανή) Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 50 25
Περίληψη " Το µιας επιχείρησης υπολογίζεται από την παραγωγική διαδικασία " Η συνάρτηση παραγωγής της επιχείρησης γίνεται πιο οριζόντια καθώς η ποσότητα µιας εισροής αυξάνει, ιδιότητα η οποία ονοµάζεται φθίνον οριακό προϊόν " Τα συνολικά κόστη µιας επιχείρησης διαχωρίζονται σε σταθερά (τα οποία δεν µεταβάλλονται καθώς µεταβάλλεται η παραγόµενη ποσότητα) και µεταβλητά Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 51 Περίληψη " Το µέσο είναι το συνολικό διηρηµένο µε την παραγόµενη ποσότητα " Το οριακό είναι η αύξηση του συνολικού που επιφέρει η αύξηση της παραγωγής κατά µία µονάδα " Το οριακό αυξάνει καθώς αυξάνει η παραγωγή Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 52 26
Περίληψη " Η καµπύλη µέσου συνολικού είναι σχήµατος U " Η καµπύλη οριακού τέµνει πάντοτε την καµπύλη µέσου συνολικού στο ελάχιστο της ATC " Το µιας επιχείρησης εξαρτάται από τον χρονικό ορίζοντα (βραχυχρόνια και µακροχρόνια κόστη) Μικροοικονοµική Ε. Σαρτζετάκης 53 ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Τέλος 10ου Κεφαλαίου 27