Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 28 Φεβρουαρίου 2017 (OR. en) 6767/17 CH 25 AELE 27 MI 168 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 6160/17 CH 23 AELE 23 MI 113 Θέμα: Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τις σχέσεις της ΕΕ με την Ελβετική Συνομοσπονδία Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τις σχέσεις της ΕΕ με την Ελβετική Συνομοσπονδία, όπως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο (Περιβάλλον) στις 28 Φεβρουαρίου 2017. 6767/17 ΙΑ/μκρ 1 DGC 2A EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τις σχέσεις της ΕΕ με την Ελβετική Συνομοσπονδία 1. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2014, το Συμβούλιο αξιολόγησε την κατάσταση των σχέσεων της ΕΕ με την Ελβετική Συνομοσπονδία στο σύνολό τους. Το Συμβούλιο θα αξιολογήσει εκ νέου την κατάσταση των σχέσεων αυτών καθώς και των σχέσεων με τις υπόλοιπες δυτικοευρωπαϊκές χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ έως τα τέλη του 2018, κατά περίπτωση. 2. Η ΕΕ και η Ελβετία αποτελούν βασικούς οικονομικούς εταίρους και οι κοινωνίες μας είναι στενά συνυφασμένες. Υπό το πρίσμα αυτό, η ύπαρξη καλών και αξιόπιστων αμοιβαίων σχέσεων είναι προς όφελος και των δύο πλευρών. Το Συμβούλιο λαμβάνει υπό σημείωση την επιστολή της 27ης Ιουλίου 2016, με την οποία η Ελβετία γνωστοποιεί στην ΕΕ ότι η αίτησή της για προσχώρηση στην ΕΕ θα πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει αποσυρθεί. Εν προκειμένω, το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την επιβεβαίωση εκ μέρους του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της σταθερής δέσμευσής του να διατηρηθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία του με την ΕΕ και ενθαρρύνει την ανάπτυξη της συνεργασίας αυτής, μεταξύ άλλων σε βασικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. 3. Το Συμβούλιο θεωρεί ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της πολιτικής της ΕΕ και ότι η εσωτερική αγορά και οι τέσσερις ελευθερίες της αποτελούν αδιαίρετο σύνολο. Το Συμβούλιο έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στη νομοθετική διαδικασία που επακολούθησε στην Ελβετία μετά το αποτέλεσμα της λαϊκής πρωτοβουλίας «Κατά της μαζικής μετανάστευσης» της 9ης Φεβρουαρίου 2014. Το κείμενο που προέκυψε ως αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής και εγκρίθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2016 από την Ελβετική Ομοσπονδιακή Συνέλευση μπορεί να εφαρμοστεί κατά τρόπο σύμφωνο με τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ δυνάμει της συμφωνίας για την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων (ΣΕΚΠ), εφόσον στο απαιτούμενο εκτελεστικό διάταγμα αποσαφηνιστούν ορισμένα ανοικτά ζητήματα που παραμένουν εκκρεμή, όπως το δικαίωμα ενημέρωσης για τις κενές θέσεις εργασίας και η διαδικασία θέσπισης περαιτέρω μέτρων, ιδίως με σκοπό να διασφαλιστεί ο σεβασμός των δικαιωμάτων των μεθοριακών εργαζομένων. Το Συμβούλιο θεωρεί ενθαρρυντική την προθυμία της Ελβετίας να συζητήσει οποιοδήποτε τέτοιο ζήτημα που θα μπορούσε να ανακύψει στο πλαίσιο της Μεικτής Επιτροπής ΕΕ-Ελβετίας, η οποία συστάθηκε δυνάμει της εν λόγω συμφωνίας. 6767/17 ΙΑ/μκρ 2
4. Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την επέκταση της ΣΕΚΠ στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Κροατία, με την οποία παρέχονται στους πολίτες των χωρών αυτών δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας χωρίς περιορισμούς στην Ελβετία. Σε ό,τι αφορά την Κροατία, το Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι η Ελβετία εκπλήρωσε τις δεσμεύσεις της στις 16 Δεκεμβρίου 2016 και κατέθεσε την πράξη επικύρωσης. Ωστόσο, το Συμβούλιο σημειώνει ότι η καθυστερημένη επικύρωση του Πρωτοκόλλου III από την Ελβετία ανέβαλε την έναρξη των μεταβατικών περιόδων που ισχύουν για τους υπηκόους της Κροατίας. Το ζήτημα αυτό θα πρέπει να επιλυθεί με τη νέα εκτελεστική νομοθεσία για την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και να επανεξετάζεται τακτικά. Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την επακόλουθη πλήρη σύνδεση της Ελβετίας με το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» και για τις προοπτικές συνέχισης των διαπραγματεύσεων σχετικά με τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα Erasmus. 5. Το Συμβούλιο λαμβάνει υπό σημείωση την επιβεβαίωση εκ μέρους της Ελβετίας της προσήλωσής της στην τομεακή προσέγγιση. Ωστόσο, το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι προϋπόθεση για την περαιτέρω ανάπτυξη της τομεακής προσέγγισης παραμένει η θέσπιση κοινού θεσμικού πλαισίου για τις υπάρχουσες και μελλοντικές συμφωνίες μέσω των οποίων η Ελβετία συμμετέχει στην ενιαία αγορά της ΕΕ, προκειμένου να εξασφαλίζονται η ομοιογένεια και η ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Το Συμβούλιο τονίζει την κοινή αντίληψη μεταξύ της ΕΕ και της Ελβετίας ως προς την ανάγκη να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τη συμφωνία για το θεσμικό πλαίσιο το συντομότερο δυνατό. Η σύναψη της εν λόγω συμφωνίας θα δώσει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί στο έπακρο η συνολική εταιρική σχέση ΕΕ-Ελβετίας. 6. Η Ελβετία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος οικονομικός εταίρος της ΕΕ, η δε ΕΕ αποτελεί τον κυριότερο εμπορικό εταίρο της Ελβετίας. Μολονότι σήμερα οι διμερείς εμπορικές σχέσεις λειτουργούν σε γενικές γραμμές ομαλά προς όφελος αμφότερων των εταίρων, υπάρχουν ωστόσο διάφοροι περιορισμοί στην πρόσβαση των φορέων εκμετάλλευσης από την ΕΕ στην ελβετική αγορά, ιδίως στον τομέα γεωργικών ειδών διατροφής και τον τομέα των υπηρεσιών. Οι περιορισμοί αυτοί πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να διορθωθούν οι ασυμμετρίες στις διμερείς οικονομικές σχέσεις. Το Συμβούλιο εκφράζει ανησυχία για τη μη συνεκτική εφαρμογή ορισμένων συμφωνιών και τη θέσπιση επακόλουθων νομοθετικών μέτρων και πρακτικών από την Ελβετία, σε ομοσπονδιακό επίπεδο και σε επίπεδο καντονίων, που δεν συνάδουν με τις εν λόγω συμφωνίες, ιδίως τη ΣΕΚΠ. Το Συμβούλιο καλεί την Ελβετία να καταργήσει τέτοιου είδους συνοδευτικά μέτρα και να μην θεσπίσει νέα μέτρα που δεν συνάδουν με την προαναφερόμενη συμφωνία. 6767/17 ΙΑ/μκρ 3
7. Το Συμβούλιο λαμβάνει υπό σημείωση τη θέσπιση νέας νομικής βάσης για τη χρηματοδοτική συνεισφορά της Ελβετίας στις 30 Σεπτεμβρίου 2016. Η εν λόγω χρηματοδοτική συνεισφορά αποσκοπεί στη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων στην ΕΕ και θα πρέπει να είναι ανάλογη προς τα σημαντικά οφέλη που αποκομίζει η Ελβετία από τη συμμετοχή της στην ενιαία αγορά. Το Συμβούλιο παροτρύνει την Ελβετία να προχωρήσει στις απαραίτητες συζητήσεις με την ΕΕ ώστε να συμφωνηθεί η ανανέωση της χρηματοδοτικής συνεισφοράς το συντομότερο δυνατό. 8. Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την επικύρωση και την έγκαιρη έναρξη ισχύος, από τη συμφωνηθείσα ημερομηνία της 1ης Ιανουαρίου 2017, του υπογραφέντος στις 27 Μαΐου 2015 Τροποποιητικού πρωτοκόλλου της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετίας που προβλέπει μέτρα ισοδύναμα με τα θεσπιζόμενα στην οδηγία 2003/48/ΕΚ του Συμβουλίου για τη φορολόγηση των υπό μορφή τόκων εισοδημάτων από αποταμιεύσεις. 9. Το Συμβούλιο σημειώνει το αρνητικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, στις 12 Φεβρουαρίου 2017, με θέμα την ελβετική νομοθεσία που είχε ως στόχο την αντικατάσταση, με νέα δέσμη μέτρων, ορισμένων προτιμησιακών φορολογικών καθεστώτων και πρακτικών που συνιστούν επιζήμιο φορολογικό ανταγωνισμό. Το Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη θεμιτού φορολογικού ανταγωνισμού και παροτρύνει ένθερμα την Ελβετία να τηρήσει τις διεθνείς δεσμεύσεις της και να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις για την πραγματική και ταχεία εξάλειψη των πέντε σχετικών φορολογικών καθεστώτων, σύμφωνα με την κοινή δήλωση του 2014 μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και της Ελβετίας σχετικά με ζητήματα φορολογίας επιχειρήσεων. Το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί το ζήτημα με προσοχή. 10. Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την αξιόλογη πρόοδο που σημείωσε η Ελβετία στην κατασκευή της νέας σιδηροδρομικής σύνδεσης μέσω των Άλπεων, σύμφωνα με το άρθρο 34 της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τις σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών. Τα εγκαίνια της Σήραγγας βάσης Γκόταρντ (της επιμηκέστερης σιδηροδρομικής σήραγγας στον κόσμο) που πραγματοποιήθηκαν την 1η Ιουνίου 2016 αποτελούν ορόσημο που θα συμβάλει περαιτέρω στην ανάπτυξη αποτελεσματικών και περιβαλλοντικά βιώσιμων μεταφορών στην Ευρώπη. 6767/17 ΙΑ/μκρ 4
11. Η Ελβετία αποτελεί στενό εταίρο στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, ιδίως σε σχέση με την εφαρμογή του κεκτημένου Σένγκεν. Λαμβάνοντας υπόψη τις άνευ προηγουμένου μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη, το Συμβούλιο αναγνωρίζει τη συμβολή της Ελβετίας καθώς και την εποικοδομητική και θετική συνεργασία της, κυρίως στο πλαίσιο της εφαρμογής του ευρωπαϊκού θεματολογίου για τη μετανάστευση. 12. Το Συμβούλιο εκτιμά τη συνεχή συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Ελβετίας στον τομέα της ΚΕΠΠΑ, ιδίως τη θετική συμμετοχή της Ελβετίας σε αποστολές ΚΠΑΑ και τη στενή συνεργασία της στους τομείς της ανθρωπιστικής βοήθειας και της πολιτικής προστασίας, προσβλέπει δε στην ενίσχυση της υπάρχουσας συνεργασίας. Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την πρόσφατη σύναψη δύο συμφωνιών σχετικά με τη συμμετοχή της Ελβετίας, αφενός, στη συμβουλευτική αποστολή της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση του τομέα της μη στρατιωτικής ασφάλειας στην Ουκρανία και, αφετέρου, στην αποστολή ΚΠΑΑ της ΕΕ στο Μάλι (EUCAP Sahel Mali). Επιπλέον, το Συμβούλιο σημειώνει την εθελοντική ευθυγράμμιση της Ελβετίας με τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ ανάλογα με την περίπτωση. Το Συμβούλιο παροτρύνει την Ελβετία να παραμείνει πιστή και συνεπής στην εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων, καθώς επίσης και στην αποτροπή της καταστρατήγησής τους. Το Συμβούλιο καλεί την Ελβετία να διατηρήσει και να βελτιώσει περαιτέρω την ευθυγράμμισή της με τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ για ενέργειες που υπονομεύουν ή απειλούν την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας και λόγω ενεργειών της Ρωσίας που αποσταθεροποιούν την κατάσταση στην Ουκρανία. 6767/17 ΙΑ/μκρ 5