Ψ Γγ Γ ξ ξ ι ι β Α Γ ξ Α ΙΙΟ ΙΙ ΤΙ Α φ ΑΝ Ν Σ Φ ΑΑΣ Α
Α Ι ΙΧ Ι Ι ΙΝΩ ΙΙ ΑΙ ΔΙΑ Ο ΟΙ Ι Ι Κ Σ ΔΕ Ε Επ κ υ ρ ο Καθ η η τ η τ ο υ Π αν επ ι τη μ ο υ Α θ η ν ν Σ Ι Προλο ικ Παρατηρη ει π τι τρει λ ξει τ υ τ τλ υ του αν γε ρυ ρθρ υ μ νο τ περιε μεν τ υ υνδετικ ι και ε ναι απαλλαγμ ν απ ηματικ γ ι η και παλινδρ μη ει Παρ λ που τ ο η μεταβι μηγα ικη κ ινων α και ι διαν μενοι ε αι ρ ι τ υ καθημερινοδ ω αλλ γ υρα π ντω του ακαδημια κ ι μα λεξιλ γ υ θα υπο π πταψε ο ε φ λμα ε ν υπ θ ταμε τι υπαρ ει αδιαφιλ κητη υνα νε η γδρω απ τ ημα π υ εγκλε υν αι τ ι τ παρα τ οτι ε αι ατα πλα ια ακριβω τη ι γ ρ νηζ ανεπτυγμ νηζ ικ ν μικωζ κ ι νων α τη μεταβι μη ανικη θα λεγε ενδε μ νω κ π ι π υ αναπρ δι ρ ζεται ο ρ λ και η λειτ υργ α των διανο υμι ων α απρ δι ρι μ δε αυτ ε αι τ ιχ ζ με τ ν αυξημ ν ρ λ τη γν δ η τηζ παραγωγη και τη ργ νωσηζ τηζ πληρ φ ρ α ν π ει περιπτ Ι ει μωζ κι αυττ ε αι η μο ρα λων των με ζ νων ε ιων τηζ κ ινωνικη και π λιτικτ θεωρ α τ τ ε ναι η αν ντω υκ ργει η μεταβι μη ανικη κ ινω α πω και τ π ι και π δ λειτ υργ δν ι διαν μεν ι απ τελε πεδ αντιπαρ θε η απ ψεων Στ κε μεν αυτ θα επι ημανθ ι ν τ ερα ημε α γι ρω απ τα π α υγκρ τε ται η και ελ γ εται η περ τη μεταβι μη ανικη κ ινω α υπ θε η καθ δ και τ ερα ακ μη ημε α π υ αντιπρ σω πε υν τ ερι διαφ ρετικ πρ εγγ ει τ ζη ημ των δια υ μ νων Αυτ β βαια δεν εξυπ ε τι υφ ταται μια κ π ια αμ ριμ νο μαντη αντι τοι α των ημε ων π υ αυγκρ τοι ν τι δυ αυτ δ με πρ βληματι μο ντιθ τω ι αυν ψει αν με τ υζ μπ ρε να ε ναι π λλαπλθ και να τ θενται ια τ
εταβιο ιη αι ιι η Κοι ων α Θ αει και Α ντιπαρα ει Ω γνω τ ι ηδη απ την δεκαετ α του ο ρ μιεταβι μ α νικ κ ινιον α θ ει π λιτ γραφηθε τ λεξιλ γιο των ινο νικων και π λιτικιδν επι τημων Θα μιπ ρ ι αμιε να π με μι λι τα τι ιε την ρη η τ υ εγ αινι θηκε η περ τ υ κμετα ρολ γ α π α τα τελευτα α ρ νια παρ υ ι αθηκε επιπ λλ ζ υ α κα στη ελληνικη υζητη η υτ φυ ικ δε ημα ει τι η μεταβι μιη ανικ κ ι νων α ταυτ ζεται η παραλληλ ζεται ανευ ετ ρου και για ολ υ αδια κρ τω υ μετθρ νται τ υ ρ υ ιε την μιεταμ τ ρνα Κ ινω ν α Για λλ υ μεν υπ ρ ει η υν φεια για λλ υ δε ι Π ραν αυτ δ ω τ θα μπ ρ ε κανε να διακρ νει τ ερι τ υ λ ι τον διαφορετικ πρ εγγ ει ττ μεταβιομιη ανικη κ ινω ν α Υπαργει η π ψη τι η μεταβι μ ανικη κοινων α ματοδ τε την θλευ η μια ν α επ η τα πλα ια τ υ δυτικ π λιτι μ ι ια επ π υ διαφ ρει υσιαστικα τ απ την προβι μ ανικτ και τη βι μη ανικη περ δ Η ιδθα αυτη γ νεται απ δεκτη απ θεωρητικοι διαφ ρετικη πρ λευσηζ αι κατεδθυν η π νομ ζει την νθα κ ινων α μετα α τικ μετα ελλειπτικη ενω τε ν τρ νικη και η ρ λ γ α τ υ οπ υ θ ει μι λλ ν επικρατησει στην ετικη υζητη ιετα βι μη ανικη Για λ υ π ντω η ειδ π ι διαφ ρ τη μεταβι μιη ανικη κ ινων α υν ταται ε ριζικ ανακατατ ξειζ στην ικ ν μι α και την κ ι ωνικη δ μη Η κ ινων α αυτ ε ναι κυρ ω μια κ ινω ν α ι πηρε ιων και ι μια κ ινων α παραγωγη αγαθ π τ λε μια αυτ ι ε ναι η λ θνα και μεγαλι τερη συι ιμιετ η των εργαζ μι νων στ ν τριτ γενη τεταρτ γενη και πεμπτ γεν τ μθα και φυ ικ η υρρ κ ω η αφ εν μεν τηζ παραδο ιακη βι μη ανικη ιδι κτη τικη και τηζ εργατικη τ ξη αφ ετθρ υ Σημιαντικ επ η αλλα γθ ημειων νται στην τεχν λ γ α καθ ν η παλαι μη α ικ τε λ γ α αντικαθ ταται απ την νθα διαν τικ τε ν λ γ α π υ εφαρμ ζεται πλθ ν συστηματικω ε τρει τ υλ ιχιστ ν τ με ττ ν δι ικητικη πηδαλι ι ηση των πρ βλημιατων τ ν ηλεκτρ ικη επε ξεργα α των πληροφ ρι ν αι τ ν ρθ λ γικ εδια μ ι μ ν λ απλ ενδεικτικ επ ιι ιι Ι ι α ιι ιι οι ι ι Ι ι Ι Α Λ νδ ν ελ κλπ λ και Α ο ι ιι Λ ο ι Ρ ι Ρ Ι ε χ
τηζ παραγωγη αλλ και τ ζ απαραγωγηζ τηζ παραγωγ ζ ι ανακα ταταξει αυτθ υμπυκ ιδν νται αυτ π υ ο ον μ ιζει αξ νικ αρχη τη μιεταβι μη ανικη κ ινων α την ενεργ π ι τικ εκε η αρ η π υ επιβαλλει τ λογικη τ ζ σε λε τι φα ρε τηζ κ ι ω νικη ζωη πρ κειται για την αυξημιθνη ημια α τη θεωρ τικ επι στημονικηζ γνωσηζ ωζ πηγηζ καιν τ μιιι ν στην ικ νομ α και σχε δια μοι τω κ ρατικι ν π λιτικιδν Σι μφωνα με τ υζ θεωρητικ δζ π υ υπ στ ρ ζ υν την εγγενη δια φ ρετικ τητα τηζ μεταβι μη ανικη κοινων α για τ ν πρ διορι μ τη φ σηζ των ν ω κ ινωνικων δ μων ι ει ιδι κτη α δεν υν πια τ η ημα α αο η εφαρμ γη τη εξειδικευμιθνη γνιδ η η π α τε ει βαθμια ω να εξ μ ιω ει διαφ ρετικ κ ι ω νικ καθε τωτα και διαφορετικ π ιιτικ υ τ ματα Σε παγκ ιι επ πεδ ι επι τημ νεζ ι τε νικ τη πληρ φ ρικη αι ι διευθυ ντ υ ι τ ι ν την ν α δυναμικη και εξ υ ια τικη μ δα π υ στ ν β η τη δι κρι η τ υ ελ γ υ τηζ παραγωγικ διαδικαα α απ την ιδι κτη α των μ αων παραγωγη αντικαθιστ δν τ υ κι ρι υ λειτ υργ ι τη βι μη ανικη κ ινων α τ υ βι μη αν υζ και τ υζ επιχειρ ματ ε ρκε εδω να επικαλε θε κανε τι θ ει δ με ζ νων θεωρητικων ι π ε τ ημε αυτ υγκλ ν υν παρ λ π υ ξεκι ι απ διαφ ρετικ αφετηρ εζ την π ψη τ υ ιι περ τε ν δ μη και τιζ α αλι ει τ υ για την ανασυ γκρ τη η τη ταξικη π λ η τι ι γ ρ νεζ ανεπτυγμθνε κ ι ων ε η πο α δεν θεμελιω εται πια την ιδι κτη α αλλ στην ανισ ατα ν μη τη κυριαρ α Τα κ τρα αναπαραγωγηζ τηζ νθα κ ινων α δεν ε ναι πχ ν ι επι ειρτ ει αλλ τα πανεπιστημιια τα ερευνητι κ κ ντρα τα πειραματικ ι τιτ ι τα κλπ Αν και τη ιδ α τη ν α μεταβι μη ανικη επ η την υν ηδη εν τερνι θε π λλ μελετητ τρ π π υ την α τιμιετωπ ζ υν διαφ ρει αν λ γα με τα θεωρητικ πρ τυπα μθ ω των π ων την λ ο ετικ Β ο ιι ο ιι ιι αι ο ι ο α ρκη με ν α ι αγωγη τ υ Συγγραφ α ελ ο και επ μ Θ η π υ ωζ γνω τ ν πρωτ διατυπιδθηκε απ τ ιτ Ι ι α α ν ο ιι ι Ρ ον Β ομη ανιι Κρ τ Παπαζη η Α ηνα βλ κυ ρ ω ελ Γ α Ια ι Ι ι ι ιι Λ νδ ν ιδια τερα κεφ
Λ Λ αναλι υν ι ημαι τικ τερε κατα τη γ ωμη μα θεωρησειζ τηζ μεταβι μη α ικη κ ι ων α υ πειρων νται σε δδ π λ υ π υ α ντι τ ι ε δι αντιθετικ θεωρητικ πρ τυπα τ ρ ανισ ιι και τ συ Ι ρ υσια Για τ υζ μιεν η μεταβι μη ανικη κ ινων α απ τελε μια π ι τικιδ α ωτερη μ ρφη κ ινωνικη λ κληρω η Για τ υ δε να ν πεδ κ ινωνικων αντιφ εων π υ διαφ ρει απ τι ταξικ υγκρο ειζ τηζ βιομη ανικη κοινω α ημειωθε τι η ργανι μικη και η συγκρ υ ιακη πρ α γγι η τη ν α κ ινων α αντιστ ι δν αε γε ικ γραμμεζ στην γεωπ λιτι μικη πρ λευ η των ε μπνευ τ δν τη ι μερικαν θεωρητικ τ υ μεταβι μη α ι μ ι ρ π υ ο υ τερα στ ν ργανικι μ ε ω ι υρωπα οι υι θετ ι ν κατ τ μ λλ ν η ηττ ν την συγ ρ υ ιακη αντ ληψη Πι υγκεκρι μ να λ ιπ ν ι κυρι τεροι Αμερικαν υπ στηρικτ ζ τηζ ργανισμι η λ ληψη τη μεταβι μη ανικη κοινων α πρ ρ ται απ τ υ κ λ π υζ τηζ μελλ ντ λ γ α ο π υ νθι ε κατ την δεκαετ α τ υ βα ικη υπ θε η τη π α ηταν τ λεγ μεν τ λ των ιδε λ γιων Δεν ε ναι τυ α τι να απ τ υ ιθδν ντε τη θ η περ τ υ τ λ υ των ιδε λ γιων υπηρξε κα σημαντι κ τερ εμπνευ τη τη μεταβιομη ανικη κ ινω α εβα ω η μελλ ντ λ γικη ιδε λ γ α τ υ τ λ υ τω ιδε λ γιω παραμερ θηκε απ τι αναταρα π υ ημειωθηκαν κατ τ τ λ τ υ Ο πλην μω ι ργανισμικ και αρμ νιστικ πρ δε σειζ των υπ τηρικτων τη μεταβιβ αθηκα την απ μ ρ υ τ υ θε δρηση τηζ μεταβι μη ανικη κ ινω α ια ε δι με η τ η πρ π θη ε να εν ωματωαει τη αν λυ η τη νθα κ ινων α τ ν επ ημ μαρξι μ διαφ νηκε τα μθοα τη δεκαετ α τ υ με τιζ ι ρευνε μια διεπι τημ νικτ μ δα τη ε ο λ βακικη καδημ α πι τημ ν υπ την επ πτε α τ υ ΒΧ Πολιτι μ τ Σταυροδρ μι Ι Επι τημ νι κοτε νικι Επανι τααη και οι Συτ ξπει ζ τηζ ια τ λ ν του Κ μου Εκ Ρ ππα σ να π ο κατ να περ εργ τρ π φα νεται να επαναλαμβ νεται τι μ ρε μα μετ την καταρρευση τ υ ανατ λικ δ υνα πι μ και τη μφα η λ ξ τη ιο τ ρ α τ ατ λ τ υ ο ιαλι μο την ααπ τυ α των ιδε λ γιω υ κ κ λ Γ Β ο Ι ο ι Ε Ιιαιι Ι ιι α ι Ρ α δρκη και ι Η και Ιι α Νθα ρκη Θα πρ πει να ημειωθε οτι με το τ λ των ιδε λ γιων δι ε ι ε την ριζ κη αμβλυ η τη ταξικη αντ θε η Δεξ α Αριο τερα τι δυτικ κ ινων ε και ι εν γ νει τη θλλειψη τ υ ιδε λ γικ φαιν μθν υ η την εξαφ νι η των π λιτικων ανταγωνι μ ν κε ν π υ διαπι τωνει ε ναι μια βα ικη υνα
Απ την λλη πλευρ η υρωπα κη υγκρου ιακη πρ γγ ση επηρεα μ νη ωζ να βαθμ απ τη λ α ρι τερ βλ πει με στη μεταβι μη ανικη κ ινων α την κ ινων α τη γνω η και τ υ πρ γραμ ματι μ ι ω τ μω διαπι τι νει τι η ν α αυτη κ ι ων α δεν τερε ται υγκρ εω και αντιφ εων αν με α ε εκε ι υζ π υ ελθγ υν τη επιστημ νικη γ ι η και λαμβ ν υν τιζ πρ γραμματικ απ φ ει και σε εκε ν υ π υ δεν υ πρ βααη την γν δ η και υφ τανται τ ν πρ γραμματι μ Η ν α κ ινων α ε ναι γι αυτ μια κοινωνια με ν ε αντιθ ει με ν υ θι τε και θ ματα αρακτηρι τικ εδιδ ε ναι ι αναλ ειζ τ υ του και τ υ ι κτ μω απ λ υ υ απ δ ονται εν γ νει την ιδ α τη μεταβι μη α ικη κ ινων α υπα γει μια ση μαντικη μερ δω επιστη μ νων π υ αμφιβ λλ υν αν και κατ π μπ ρ ι μιε να μιλ με για μια μεταβι μη ανικη επαν τα η υγκρ ιμηζ σε ημα α με τη βιο μη α ικη επαν τα η τ υ υ αιωνα Πρ κειται δηλαδη για μια τ ταρτη τ η π υ δεν θεωρε τι η μεταβι μη ανικη κοινων α ε ναι μια διαφ ρετικη δ μη κ ινων α ε ι γκρι η ιιε την βι μη ανικη Και αυτ γιατ αι μεν η επιστημ νικη γν δ η και ι ε τε ν λ γ ε υν επιφ ρει ο ημαντικ αχ ναγ στιζ α επτυγμ νε κ ινων ε πλην μω η ανταλλακτικη ργανωτικη αρ η εξακ λουθε να δι πει αυτ τι κ ι ω ε και κλα ικ αντιφ ει τ υ απιταλι μ ι εξακ λ υθ ι ν να ι ι υν παρα τ τι επικαθ ρ ζο ται πλ ν απ ν ε π υ πρ ηλθαν απ τι α ακατατ ξειζ στην αγ ρ εργαο α νεση στ κρ τ πρ ν ια και στιζ διανεμητικ τ υ λειτ υργ ε η π α επετεδ Θη και με την υνδρ μη των διαν υμ νων και η π α πρ περν τι ολικ ιδε λ γ ε περ ριξικη ανα υγκρ τη η τ υ κ μ υ και αλλαγη τ υ ανθρωπ υ Κρ ν ντα τ κε μεν αυτ του μετ απ τρι ντα περ π υ ρ νια δδ τ ι ε α θα μπ ρ δ ε μεταξ των λλων κανε να εξ ρει πριδτ ν η αντ Θε η Δεξι Αρι τερ εξακ λ υθε να υφ ταται ω διαιρετικη τ μτ κ μματικ δν ταυτ εων Δει τερ ν οι διευκρι ν ει τ υ δι υ τ υ ω πρ τ ακριβ περιε μεν τ υ τθλ υ των ιδε λογι δν αγν ηθηκαν εν π λλ απ τ υ ενθ υ ιωδει παδ τ υ εν λ γω τ λ υ για να μετατραπε σε μια μανιχε κ τι που ιδε λ γ α λ π Α ιι ιι α ο ι α ρκη Α Α τ Πρ λεταρι τ θηνα ο α ρο Κ ονν ο και ι Ι ο Α Τ ο Ρ Γ οτ επ ι ο α Ι αι ιιι τι ελ επ λ τ ετικ πρ φατ βιβλ ο των ο και Τ Ε α α α ι Ρ τ π ει υζητηθε και αξι ποιηθε αρκε
Ζ Ξ ρ υμε βεβα ω τι π λλ μιελετητ που απ δ νται την ιδ α τη μεταβι μη ανικη κ ινων α απ δ νται επ η τ γεγ ν τι η κ ινων α αυτη ντω δι πεται απ υγκρ ει και αντιφα ει αρ κετθ απ τι π ε υαν στ ν πρ ηγοι με αιωνα και στιζ αρχ ζ τ υ ι Η διαφων α των μεν α των δε θα ηταν απλ περιγραφικ ζη ημ ρ λ γ α και ω μμονη δθ μιευ η τηζ μιαζ πλευρ τ μαρξι τικ παρ δειγμα θ μα μω δε εξαντλε ται εδω Δεν αφ ρα δηλαδ την ν ματ θε α των ι γ ρ νων πρ ηγμ νων ι νο ιι κω κ ινω ιων ω μεταβι μιη ανικω η ω κ ινωνιων τοι ι τε ρ υ καπιταλι μ δ π υ και στην μια και στην λλη περ πτωση εν ν ι νται τα δια πρ γματα και απλι ηματ δ τ νται μιε διαφ ρετι κθ λ ξει Η διαφων α ε ναι πι ριζικη Συν ταται δε το τι η καθ αυτη ιδ α τη μεταβι μη ανικη κ ινων α ε ναι δ μια του εξελικτι μ ι και τ υ πρ δευτι μ ι τ υ υ αιωνα και φε λει τη α δυ η τηζ στ τι η κ ινωνικη επι τημη κληρ ν μη ε απ τ υ κλα ικ ι τηζ κ ινωνιολ γ α μια λ θ εκτ ιη η αυτ ται τη τη βι μιη α νικη κ ινων α Απ τθλεαμα τηζ αρνητικη αυτη κληρ ν μιι τ την αγγλ αξωνικη βιβλιογραφ α ε τ ν ρ απ ργανωμ ν καπιταλι μ ι υγγραφε ενν ν τι μετ τ ν δε τερ παγκ μιιο π λεμο αλλαγ το καπιταλι τικ τημα διεθνω ι αλλαγ αυτ αφ ρ ν συν τοιζ λλοι την εμφ νι η ν ων με α ων τ ξεων τ υ τριτ γεν τ μ α την απ κθντρωση και την απ εθ ικ π ηαη τ υ κεφαλα υ την αριθμητικ υρρ κνωση τηζ εργατικη τ ξη τη με ω η τη ημα α τ υ νε κ ρπ ρατι μ την εφαρμ γη των ν ων τε ν λ γιων την παραγδγ την απο υμφ ρη η μεγ λων παραγωγικιδν μ ν δων την δι δ η τηζ μιε ταμ ντθρνα αι Θητικη κλπ ε δεδ μθνα τα χαρακτηριστικ αυτ ι ι και Θεωρ ν ελ τι απ ργανωμ ν καπιταλι μ δεν ει θ η με την μεταβι μη ανικ κ ινων α αι αυτ δι τι κατ την π ψ τ υ διατηρε ται καπιταλι τικ αρακτηρα των παραγωγικ δν εων πω επ η και η δομικη ημα α τη εργατικη τ ξη Α ημειωθε τι τ βιβλ των ατηρ θη κε π λι και Η τ π λυ υξητημ ν βιβλ τ υ Ιι ι ιι ο ο ι ι ι ξφ ρδη κκινιδντα απ μια καν νι τικτ αντ ληψη τη κ υλτ ρα η Α α κε κριτικη την λη πρ γγι η τη μεταβι μη α ικ κ ινο ν α β ει τη απ ψ εω τι πω και τη θεωρ α τη βι μη ανικη κ ινων ζ η θε δρη η τη μεταβ ι μη α νικη κ ινων α υπ βαθμ ξει την ημα α τη κ υλτ ι ραζ την η ικη δηλαδη κατ την λ δι τα η τ υ κ ινωνικ πρ ττειν Η μ νη διαφ ρ γκειται το τι ενω την θεωρ α τη βι μη α ικη κ ινων α η ακ υλτ ι ρα εκλαμιβαν νταν απλι ω παρακ λ θημα τ υ τεχνικ ικ ν μικ δ εκσυγχρ νισμ την θεω ρ α τη μεταβι μη ανικη κ ινων α απ ρρ φ ται απ τι δ μθ και εκδηλ δνεται μ νο ω τε νικ εργαλειακ Λ γ τη υπηρε α των δικτι ων πληρ φ ρηοη και τη βι μη αν α τ υ θε ματ λ ετικ Α ο Τ Ρ Ι ι ο Ιι τ ι α ο τ μο ελ ιδιαιτ ρω ελ Ο και Ο Η αντιδια τολ αν με α ε βι μη ανικτ και μεταβι μη ανικ κοινων α
ε ναι η αδυναμ α τη υνειδητ π η η τι λα εκε να τα χαρακτ ρι τικ π υ υπ τ θεται τι διαφορ ποι ν τ ν μιεταβι μιη ανικη κ νω ν α ε δγκρι η με το παρελθ ν υπηρε ε ν ε με α ε τ ξει επα ε ψατι μι ρ λ τηζ επιστημ νικη γνω η κλπ ητα δη παρ ντα και υπ εκκ λαψη τ πλα ι τη βι μη ανικη Πρ κειται δηλαδη για τ δι τι π κ ι ωνικη ργ νω η η π α βεβα ω εξελ εται μ ω υνε ειιδν και ασυνεχειων αλλ π υ μω δεν ει απωλ ει τ υ βα ικ τη αρακτηρε Ακ μα και ε ν για λ γ υ ι τ ρικη ακρ βεια τι θνν ιεζ π υ χρησιμι π ι με η ι γ ρ νη ανεπτυγμ νη δυτικη κοινων α θα μπ ρ ι ε να χαρα τηρι θε μετα καπιταλι τικη υι θετωντα την αν λυ η τ υ δεν θα παυε ω τ να ε ναι βι μη ανικη Διαι ο δμεν ι ριοθετη ει και Απ ι λει μο πω η μιεταβι μη ανικη κ ινωγ α ε ναι πεδ π λλαπλι ν και αντιτιθ μενων πρ σεγγ εων θτ ι και ι αδιαν ι μεν ι δεν ε ναι αντικε μενο αδιαμφι βη ητη αν λυ η Πολλω μι λλον π υ ω θ μα αν λυ η εγκαλε ευθ ω και τ αναλυτη τ υ μια και αυτ καλε ται α κεφθε για τ υζ διαν δμεν υ ντα ηδη δι διαν μει τρ π μ λι τα π υ καταν ε κανε τ ν μεταβι μη ανικη ινω ν α δεν ε ναι ετ ζ με τη απ μ ρου του α τ ληψη τη νν ιαζ και τη λειτ υργ α των διαν υμ νων Στι αμ ω επ μενε οελ δε θα ρεωνεται και με την δυ τικη λ γικη π υ χαρακτηρ ξει π λλ ιδεοτυπικθ διακρ σειζ τηζ ι γ ρονη κ ινωνιολογικη Θεωρ α πω ε ναι π η δι κρι η αν με α ε παραδ ιακ και ι γ ρ νη κ ινων α δτε λε ι παραδ οιακ αλλ τε και λε ι δγ ρονε κοινων ε ε ναι διε τε και παραμι ν υν τα ιμε Συ ν τ νομα τη αναλυτικη με δ λογικη δι κρι η ι ιδε τυπικθ κατηγ ρ ε ι Ιτ στα ιοπ ι νται με απ τ λε μα την δια τρ βλω η τη ι τ ρικη πραγματικ τηταζ και την ε τε ε τε κατ ταξη των κ ινωνικων τ πων λ ο αι Ι Ι ιι ιι α αι ι Ρ εχ τι αν λ γο θα μπ ρ ι αμε να εικα υμιε και για τι θ ει τ υ για τ ν π ι ημεριν κ ινων ε τη Δδ η ε ναι κοινων ε υψηλ βαθμοι διακινδ νευ η λ ο ετικ Ι ι ιι ιι ιι ο στ ν υλλ γικ τ μ τ υ τι τι ι α ιιι ιι αι Ιιαιι ο Λ νδ ν λ Ια ο α Ιιι Ρ ελ Σι μφω να με τ ν ο διαν δμεν πρθπει ι μ ν να προ παθε να μ ιθει τ ε ναι διαν μεν αχλ πρ πετ επ οη να υμπεριλ βει τ ν εαυτ τ υ την αντ ληιμη τ υ για τ υζ διαν μεν υ λ Μ Αφ ν ντα τ ν Ειιι τδ Αι ονα ε δ Αθηνα εχ
αναφερθ ιμε σε τ σσερα διαφ ρετικα ημε α τα π α ελεγ εται η εντατικ τητα και η εκτατικ τητα τηζ νν ιαζ των διαν υμ νων πω επ η και η θ η τ υζ στιζ ι γ ρ νε ανεπτυγμ νε κ ινων ε υτ φυ ικ δεν ημα νει τι η λη υζητη η γι ρω απ το θ μια εξαντλε ται η περιγρ φεται τα τι ερα αυτ ημε α α πρ τε ν υμιε μω ω επαρκ πλα ι αναφ ρ εν οι γ ρ ν υ πρ βληματι μ π νω ατ θ μα Α να πρωτ βα ικ ζητημα ε αι καθ αυτ ριομι των διαν υμ νων τ και π ι ε ναι διαν δμεν απ τελε α τικε μεν διερ δτησηζ η απ ντη η τη π α επηρε ζει με α την λη θεωρη η ετικ με τ ν ρ λ και την λειτ υργ α του τη γ ρ νη κ ινωνικη πραγματικ τητα Δ ν μ ζουμε τι ε αι ι ημαντικ τερεζ αντιληψει ετικ με το τ ε ναι οι διαν οι μεν ι Απ τη μια μερι θεωρε ται τι οι διαν μεν ι ε ναι ι ι απχ ασχ λ ι ται με την παραγωγη την αν λυ η και την κριτικη αξι λ γη η ιδε δν και ενν ιων αλλ επιπλ ν εκε να τα τ μα π υ υν π θο για την ερμηνε α λικ δν ημ τω τη ανθρ δπινη κατ τασηζ συ μπυκνων νταζ η επι ειρι νταζ να συμπυκνι υ με τ ργο τ υζ την εν τητα τη ιατ ρ αζ και τηζ κ υλτ ι ρα εν λα ι η μια ευρι τερη κ ι ωνικη μ δα Σι μφωνα με τηγ π ψη αυτη διαν ι με ε ναι κ τι π λι περι τερ απ α εργαζ μεν ζ τ υ πνει μιατ ε ναι να αληθι παραγωγ ιδεω ι αυτ γιατ η ενα λη η του πραγματικ ι διαν μεν υ δεν ε ναι απ σπασματικη αλλ αφορ λ κληρη την ιστ ρικη διαδικα α δεδ μ ν υ τι αναζητ μ ν μιω τι υπ ρρητεζ συνιστω ε τη κ ινωνικη υγκρ τη η μ α τ ν γρ ν και τ ν χ ρ Τ ι τ γ νεται ι μ νο με την δημι υργ α το δι ελ Βχ επ η Ε Ι υ στην Ι ατ αι Ε ι ο ο αι Μ Ν α ρκη τδμ εχ ιδια τερα τι ελ λ Ρ α ιο ο ελ επ η Ρ ιι ατ Καθ κ ν τ υ Διαν μεν υ στ λ Διαν ο μενοι και Π λιτικη π υκ υμ νη Αθηνα ελ επ μ Στ φαν Ροξ νηζ Διαν ι μεν ω Παραγωγ Ιδε δνυ τ Λεβι ιθαν τεδ ε Χ λ ακ μη α λη Φ λια Πρ βλ ματα Κ ινα νικοδ ετα ηματια ιο Πα παζη η ΑΘηνα ελ επ π αυττ ν την νν ια για τον διαν ι μεν ε ναι εκε ν νθρωπ τη γνωαη π υ αντιμετωπ ζει βαρ την ηθικ των ιδε δν η π α εται ο ε αντ θε η τ με την αι θητικη των ιδειδν και τ ν μυ τικι μ των ιδε δ Αυτ ημα νει τι για τ ν ο διαν δμεν ε ναι νθρω π ζ τηζ κριτικ κ ψη και ι απλω ηρευτ τη καιν τ μ α η ιδε λ γ λ ετικ Ε π ελ Παραπλη ια θα αψε τι ε ναι και η θ η τ υ
ενν ιων και εριιηνευτι ν λικων ημ των αλλ και με τη απ φε τι π η η των δε μευτικων Καν ιστικ δν ρυθμ αεων α κωνταζ δη λαδη κριτικη τι δι φορε ι τ ρικ μ ρφ ζ πολιτικη κυριαρ α Απ αυτη την π ψη ι διανο ι μεν ι υνι τ ι ν μιια λ γ πολ δια κριτη ι νε μ δα να ν λ δηλαδη ατ μω με κ ιν ημα ν ντα κ ινωνικ χαρακτηριστικ τ π ει υνε δηση τηζ ιδιαιτερ τη τ τ υ π ρε κ θε διαν ι μεν ξε ωριοτα νυ τ ποθετε ται διαφ ρετικ απ ναντι στην ιστ ρ α και την κ ι ω α πλη μω λ ι του διακρ ν νται ω ιδια τερη μ δα απ τ γεγ ν τη απ μ ρ υ τ υ υνειδητ π η ηζ αι απ την μερι των υπ λ ιπω αναγνωρι ση τ υ γεγ ν τ τι ε αι ε πρωτ βαθμ δημι υργ ιδεων πε π ιθη εων αξιων αν νιστικι ν πρ τι πων και π νω απ λ α ιδε λ ιων Απ την λλη μερι νπα ει η θ η τι ι διαν με οι δε υνι τ δν μια περι ρι μ νη και καλλιεργημ νη μ δα πνευματικων δη μι υργων αλλ τι δια ι μεν ε ναι π ι δ π τε α λε ται συστηματικ και επαγγελματικ με την παραγωγη και αναπαραγωγη τη γνωο η Διαν ι μεν ι ε ναι λ ι ι εργαζ μεν ι τ υ πνει ματ ι δηλαδη δεν εμπ πτ υν κ ι ωνι λ γικω στην κατηγ ρ α τη ει ρωνακτικη εργα α αλλ π υ παραλλ λω υν λ βει την κατ λ ληλη εκε νη εκπα δευ η η π α τ υ επιτρ πει να ελ γ υν ε μ νι μη β η την ργ νωση και τ α εδια μ εκτεταμ νων τ μ ων τη Κα τ ρι δη την π α διατυπ δνει τ βιβ τ υ Θρυμματι μ νο Κ αμ εκδ ιμι λ Αθηνα εχ Παραφρ ζ ντα τ ν αρξ Α διετ πωσε τη π ψη τι ι ιδε λ γ ε ε ναι τ πι των διαν υμθνων λ τ μ τιτλ βιβλ τ υ Τ Ι ΙΙ α Ν α ρκη Ι Εξ υ μεγ λη μφα η τ ν ρ λο των διαν υμ νων ω παραγωγων ιδε λ γ α δω ε και Α ι το α ι ο Ι οιο α οι α ρκη εχ ν π η περιπτω ει μω Α διακρ νει π ελ ναν ευρ και ναν περι ρι μ ν ριο μ των διανοουμ νων και την π ψη τ υ αυτη υι Θετ με περ π υ μ ρι τιγμ διατυπ δνει την π ψη τι την διεθν βιβλιογραφ α υπ ρ υν δ βα ικ κατηγ ρ ε απαντηαεων τ ερωτημα τ ε ναι διαν μεν Σι μφω να με την πρ δτη διαν δμεν ρ ζεται β ει πρ ωπικων αρακτηρι τικ δν π αω τ πρ ωπο για τ π η κ ψη λειτ υργε ταυτ ρ νωζ ωζ εργαο α παι ν δι η ω εκε ν π δεν ικαν π ιε ται π τ με η φ μενη κατ τα η Σδμφωνα μω με την δε τερη πρ γγι η ο διανο μεν ρ ζεται β ει λειτ υργικ δν και δ μικ χαρακτηριστικ δν τ ι δο τε λ γ υ ριν α ναι εκε ν ζ π υ δημι υργε δια μει και εφαρμ ζει την κ υλτ ι ρα η εκε ν π υ κατ ει κε τρικη θ η την ε μικ α απαραγωγτ τ υ κ ινωνικ υ τηματ ει αι Γ Γ ο λ η στ Α ια οιο α τ μ ελ
π λιτικη διοικητικη και ικ ν μικη ουγκρ τη η μια κ ινων α Πρ κειται λ ιπ ν για μια διευρυμι νη θεωρη η τη νν ια των δια υμ νων μια θει ρη η η π α ατ να μ ρ λ κει τ ν καταγωγη τη απ τι ετικ αναλι ει τ υ Στη διευρυμ νη αυτ αντ ληψη εντ νται τ ι διαν ι μεν ι τηζ πρωτη περ πτω η και λ ι εκε ν ι π υ κατθ ουν θθ ει κλειδι τη ργανω τ ν θλεγ αι τ ν εδια μι τηζ κ ινωνικη παραγωγ και ι π ι πω ε παμε δεν α κ ι ν χειρωνα τικη εργα α Για α γ νεται μ λι τα σαφηζ η διαφ ρ τω ιιεν απ τ υ δε εντ τ υ διευρυμ ν υ ημα ι λ γικ ι πλαι υ ι πρ τ ι ν μ ζ νται διαν μεν ι ανθρωπι τικη υνηθω παιδε α και ι δε τεροι τε νικη ιντελ ι γκ ντ ια ατατ πι τικω και σε π λδ γε ικ γραμμ θα μιπ ρ ι σαμε να π με τι ημερα τ πλα αι τ υ δ τερ υ καπιταλι μιοδ η υπ διαφ ρετικη ρ λ γ α τ πλα ι τηζ μεταβι μη ανικ κοινων α η πρωτη περ ριστικη π ψη για τ υζ διαν ι μεν υζ υπ στηρ ζεται απ μαρξι τ αλλ κυρ ω απ μετα μαρξιοτ θεωρητικοι κριτικη και ριζ παατικη κατει θυν η Ρ ο ιι κλπ εν δ η δει τερη διευρυμ νη π ψη πρ Θεωρ με περιττ να αναφερθ με στιζ αναλ ει τ υ η για τ υ δια ν μεν υ ι π ε ε ναι αρκετ γνω τ Τ τι διατηρ ι ν την αξ α τ υ αποδει κνδεται απ την πρ φατη αξι π η η τ υ απ τ υ Ε και Α ιν ι ιι ν ι Α ν Α οα ι ι Ρ ελ ι πο ι αναλ ντα τα κ ινωνικι κινηματα ε η με την διαν η η παραλληλ ξ υν τ υ παραδ ιακ ι και τ υζ ργαν κ δ διαν μεν υζ τ υ με εκε νο π υ ι δι ι ον μ ζουν διαν μεν ι των κινημ των και κινηματικ διαν δμει οι ι πρ τ ι ε ναι καθιερωμ ν ι διαν ι μεν ι π υ υνδρ μι υ περι τα ιακα την υπ ε η των κ ινωνικ ν κινημ των ι δε τερ ι ε ναι διαν μεν ι π υ αναδεικν νται μ α απ την δια την δρ η και την ργανω η των κινημ των Για μια κριτικη των θθο εων τ υ βλ την ετικ βιβλιοκριτικη μαζ στ Ιι Ι α ν τ μ ελ ο τρθ ν περιε μεν τη ενν ι λ γικη δι κρι η διαν ουμ νων και τε νικη ιντελλιγκ ντ ια απ τελε λλ να παρ δειγμα τηζ αντιστρ φη τ υ αρ ικ ν ματ των λθξεων Κι αυτ γιατ η ιντελλιγκ ντο ια ε ναι μια λ ξη ρα ικη κατα γωγη και δηλωνει να ν λ ανθρωπων τ υ πνε ματ ζ π υ σχηματ ξουν μια μη θε μ θετημ νη κ ινωνικη μ δα π υ διατηρε την υν εια και τ ν ταυτ τητ τη πθρα απ κ θε δ ωξη και π ε η Η ιντελλιγκθντοια αυτη ω α τικαθεοτωτικ και επανα τατικ τ ι ε διακρ ν νταν απ του καθιερωμ ν υ ακαδημαικ δ δια ν οδμεν υ Για περι τερε διευκριν ει βλ Α π ελ επ μι πω και την παρθμβα η τ υ ατ υμπ ι για τ υζ διαν μιεν υ το περι δικ τε Ο ελ Ο πω επ η και τι θ αει του στο υμπ ι π υ δι ργ νω ε τ διο περι δικ για τ βιβλ τ υ Γ α ι αι ο τεδ ελ
συπ γρ φεται βασικ απ θεωρητικ ετερ κλιτη πρ λευ η Ρ ιι αλλ και ο κλπ Η δει τερι βε ζο κατ την γνωμη μαζ σημασ α π ψη για τ υ διανο ι μεν υ ε ναι εκε νη ι μιφωνα μιε τη π α οι διαν ι μιε νοι απ τελ ι ν μιια ιδια τερη ευρε α κ ινω ικ κατ γορ α ρ λ και η λειτ υργ α των π ων υμβ λλει τ ν λ κληρω η και την πρ αρμ γ τ υ κ ινωνικ υ τηματ ζ ιδια τερα μ λι τα τ περιβ λ λον τη μεταβι μη ανικη κ ινων α Ε τε ω τε ν κρ τε ε τε ω επαγγελμιατ ε ι δια ι με ι κατ την π ιμη αυτη υν θε μικ ατ χυρωμι νε θ αει στην ι ωνικη ιεραρ α και την δι ρθρωση των λειτ υργιων τ υ υ τηματ ζ Τ τη Κ ιι υν α τη Α ρθ ν α και τ ξο Βιορι αι ιι δ Κρατο ο αποδ δει βαρδν υ α ημια α στ ργανωτικ ρ λ τω κατ ων εκε νων τη εξειδικευμ νη γνω η π υ ελ γ υν πραγμιατικ τ ν εδια μ και την λειτ υργ α τηζ παραγωγι ηζ διαδικα αζ στ υζ ανεπτυγμ ν υ τ υλ ιστ ν τ με ζ τηζ ικ ν μ α των ι γ ρ νων κ ινωνιων Η διαφ ρ την ρ λ γ α αν με α στα δι του αυτ βι βλ α γκειται στ τι τ με πρωτ για α κατ νομ ει τ υ δια ι μεν υ χρησιμ π ιε μια παλι νν ια την νν ια τη Ν α Τ ξη ενω στ δει τερ επιν ε τ ν εξειδικευμθν ρ τε ν δ μ Για τ ν η διει ρυν η τηζ τε ν δ μη ω ν α τ ξη τη γνω η θα πρεπε να απ τελ ει να π υδα κ ινω ικ μα τ και μ λι τα ω τ ν κ ρι δι τι μ ω τη παιδε α η τ ξη αυτη εξα φαλ ζει την α πτυξη ε μια ργανικω αυνεπη π ρε α ναι περιττ βεβα ω α υπε θυμ ει κανε την βαρι υσα σημα α π υ δ νει τ υ δγ ρ ν υ διαν ι με υ δεδ μ νηζ τηζ επικρ τη η τη θεωρητικη και επιστημ νικη γνω η ω αξ νικ αρχηζ τη ι γ ρ νη κ ι ων α μ λι τα θεωρε τι ι γ ρ λ Κ Κ ινων α τη Αφ ν α Παπαζη η θηνα ελ πριδτ ω π υ ρη ιμοπο η ε τον ρ ω τθτ ι ν εννοωντα μια μ ι γενη κ ινωνικη κατηγ ρ α κατ ων τη γνιδ η ε ναι την κριτικη τ υ εναντια στ ν συγκεντρωτι μ τη μαρξι τικη ι λληψη τη ο ιαλι τικη κοινω ν α Ω τ η δια η ιδ α τη επαδξη η τ υ ρ λ υ των κατ ων τη γν δ η ε ναι ηδη παρ αα τ υ κλα ικ δ τη βι μη ανικη κ ινων α και ι Βχ Κ ο ν Βιομη ανικδ Κρ το Παπαξη η θηνα ελ ι νν ε ται φυ ικ τι τηριξε τι αναλ ο ει τ υ ε μεγ λ βαθμ τι απ δ περ π υ δεκαετιι ν διατυπωθε οε απ ψει του γι ρω απ την επαν ταση των διευθυντων λ τ δι ελ Ι Κ Κοι ψν α τηζ Αφ α ελ
ν ι διαν μεν ι χωρ ζ νται ε τ ερι κατηγορ εζ την επιστημ νικη την τε ν λ γικη τη δι ικητικη αι την π λιτι τικη ιντελλι γκθντ ια Απ τι τ ερι δε αυτθ κατηγ ρ ε διαν υμ ν τε νικη ιντελλιγκθντ ια αυξ νεται ραγδα ω και ε ναι εκε νη π υ θθτει τη φραγ δα τηζ στη μεταβι μη ανικη κ ινων α π η κα τ τ ν εκε ν που υνεν νει τιζ διαφ ρετικ αυτ κατηγ ρ ε των διαν υμθνων ε ναι τ ηθ τη συστηματικη γνω η η κ ιν τη τα τηζ αντικειμενικη και αξι λ γικ υδ τερη επιστημ νικ γνω οη ια π ψη π υ συγγενει ει αρκετ με τη γνω τη περ αιω ροι μενη διαν η η θ η τ υ Αξ ζει ω μω να ρ ξει κανε μια μιατι και σε ρι μ ε θθ ει τ υ ετικ με τ ν τρ π π υ αντιλαμβ νεται την α τ ξη τη γ ω η ι θ ει αυτ τι διετ πω ε ε μερικ απ τα τελευ τα α τ υ κε μενα Για τ ν Ρ ο τ πρ βλημα τη απ διαρθρω η τ υ υ τηματ ζ τηζ ινωνικη δρ η ε επιμ ρ υ διαφ ρ π ιη μ α και αυτ ν μημ να υπο υ τηματα ω πρ βλημα τη δγ ρ ν ζ κ ινων α και ωζ υνι πεια τ υ εκσυγχρ νι μ ι δεν λι νεται δτε με επι τρ φ στ υζ απρ ωπ υ ν μ υ τη αγ ρ ι τε με την εγκαθ δρυ η μιαζ εντρικη γραφει κρατ α ιαλι τικο τ π υ Παρ λα αυτ μω τ ζητημα τη πηδαλι ι η η και τ υ εδια μ δ παραμ νει Τ μ γεθο τη γ ρ νηζ κ ινων α και η εξειδ κευ η των δ μων τη αξι ν υν μια κ π ια ρι θμιοη κε ν π υ πρ πει να γ νει ε ναι η βελτ ω η τη μαθη ιακη ικαν τηταζ τ υ πληθυ μ ω τε να ε ναι ε θθ η να δε θε χωρ ζ πρ καταληψειζ την καθοδηγη ση μιαζ επαγγελματικη ελ τ η ν μιμ π η η τη π α θεμελιωνε ται στην επιστημ νικη γνω η πω και τ ι και εντ π ζει την επαγγελματικη αυτ ελ τ την γ ρ νη Αμε ρικανικτ κ ινων α ε την υι θ τη η μια ειρ ικ υμενι ων και αφηρημ ων αρ ων πρ σανατ λι μ νων την καθαρη επι τημ νικη αληθεια ι επαγγελματ ε απ στασι π ι νται απ τ υ ιδι κτητε και απ π ι νται κ θε μερ κευσηζ και ιδιοτ λεια ξ πλι μ ν ι με τ ν ικ υμενικ αυτ αξι λ γικ κ δδικα ι επαγγελματ ε με την υδ τερη αντικειι ιενικ και ακριβ γνω η π υ τ υζ παρ υν ι λ Ρ Ε α ο αι Τ ελ Αν λ γε απ ψει διατυπ δ ει τ βιβλ τ υ Ι α αιι ιιι ο ν α ι Ε α Τ γ Γ Σικ γ Β ενδεικτικ ελ π την π ψη αυτη ο φα νεται να ε ναι αρκετα επ καιρ
θε μ τηζ πανεπι τημιιακη εκπα δευοη καθ τανται για τ ιι αυτ δικα ω ι ηγητ ρεζ τηζ νωνικη αλλαγη αι τι υ ε συγ ρ ι μ πω τι ει ιατρ δ α θενη δια μ υ τ υ πρ σαρ μ τικ τ υ ρ λ υ ι επαγγελματ ε διαν ι μεν ι μετα ηματ ζ υν τι κ ινωνικ δυ λειτ υργ ε οε υ τημικ λειτ υργ ε ι διαν ι μεν ι ε ναι αυτ π υ ωζ υν την ι γ ρ νη κ ινων α απ την απ νθε η και την απ ξ νω η Τ πρ βλημα με τιζ απ ψει αυτ δεν υ ταται μ ν τ ν ντ να αι ι δ ξ ρ ανισμι τ υ πρ σανατ λι μι αλλ και τ γεγ ν τι αγ ι ν η τ υλ ιστ ν δεν εξετ ζ υν βαρ τη πιθαν τητα ι διαν ι μεν ι ωζ τεχν δ μη επαγγελματ ε η ω νθα ταξη τη γνι η να μη αντιλαμβ ν νται ωζ δι ν φελ και υμφ ρ ν την οργ νω η και την πρ σαρμ γη του κ ινωνικ δ υ τηματ αλλ α ακ λ υ θ ι ν δικα τ υ ιδι τελη και επιμ ρ υ υμφ ρ ντα ερ μεν ι ε τακτικη υμμα α με τιζ επιχειρηματικ και ιδι κτητικ ταξει πιπρ θ τωζ ι απ ψει αυτ εκλαμβ ν υν ω δεδ μι νη τ ην Κατ υρωμ νη θ η των διαν ουμ νων στην κ ινωνικ ιεραρ α και στ ν αυ ετι μ δυν μεων π υ διαμ ρφι νεται την μεταβι μη ανικη κ ι νων α παραγνωρ ζ νταζ τ γεγ ν τι ενδ εται φαι μενικω μ ν ν ι διαν ι μεν ι να κατ υν θ ει εξ υ α ι π ε υσιαστι κω να ε ναι δ τ και υπ ρ υ π ρ υ που τ Θενται ε τε απ τι ιδιοκτητικ ταξει ε τε απ τ κρ τ Δεν α λ δνται δηλαδη με τα περιθωρια τηζ δικαι δ αζ τηζ α τ ξη τη γνω η Γ Σε αντ θε η με τ ν ργανικισμ τη πρ ηγ δμενη πρ γγι σηζ ρισμ νε υ ι ρ υ ια θεωρη ει του πρ βληματ ζ των δια ν υμ νων παρ υ ι ζ ται με ναν διττ αρακτηρα τε θεωρο ν τι απ τελ ν μια ιδια τερη οινωνι η ι δα π υ ναι μεν κατ ει την γνω η τη ργ νωσηζ τηζ παραγωγη τη διο κησηζ και τη κ υλ τ ι ρα πλη μω ει τεθε στη υπηρε α τη κυρ αρ η τ ξη τε απ την λλη μιερι αντιλαμβ ν ντα τ υζ διαν ι μεν υζ ωζ ιδια τερη ι οιι υνι ι τ ζη π υ ε ρι μ νε τ υλ ι τ ωρεζ τιζ πω ω διαφα νεται στιζ ετικ αναλ ει του Ρ υπ ρ ει μι Ι ε ν τ λει υακ τι τικη διαπλ κη των ενν ιιδν διαν μεν ζ και επαγγελματ α ναι αληθεια τι και ι δ εντ νται κ ινωνι λ γικ στην κατηγ ρ α τη μη ειρωνακτικη εργα α Ω τ πω ημειωνει ο π ελ η διαν ητικη εργα α τ υ πρωτ υ ει ι ναν δημι υργικ επικ ω ιακ κατα την χαμπερμασ αν ια και δημ ιο αρακτηρα Αντ θετα η διαν ητικη εργα α τ υ δει τερ υ ει ναν εργαλειακ και ιδι τελ αρακτηρα
χωρεζ τ υ υπ ρξαντ ζ σοσιαλι μ ι κατ υν η κατε α τα ην α τη εξου α ε λα τα επ πεδα Θεωρητικ πω και Ιι π υ εκλαμβ ν υν του διαν μεν υ ωζ υπηρετι η τηζ κυρ αρ η α τικη τ ξη κ ι νωνικη κατηγ ρ α φα νεται τι παραγνωρ ξ υν τ ν ριζικ τητα των αλλαγ ν τη ι γ ρ νηζ ινων α αλλαγων τ υ μιε ξ να τ ν παρα γωγη και την εφαρμ γη τη επιστημ ικη γνω ηζ ανασυγ ρ τ ν ε μεγ λ βαθμ τιζ κ ινωνικ αντιφ ειζ τιζ διαιρετικθ τ μ και τιζ ι ωνικ αυγκρ ει να θεωρε κανε τι ι διαν ι μεν ι ουδετερ ποι ι νται ν αφορ την διεκδ κη η τη υλ π η η δι κ ν τ υ υμφερ ντων και τι αποτελ ι δεκαν κι τηζ ρ υ α τ ξηζ μπ ρε να ημα νει δ πραγματα τε τι εμμ νει στην παρα δ ιακη ικ ν μιστικη μαρξι τικη αν λυ η ι μιφωνα με την π α δ ε ναι υ ια τικ ι τ ξει π υ συγκρ ται τ πλα ι τηζ καπι ταλι τικ κ ινων α η α τικη και η εργατικτ τε τι ει πραττει την εξ υ α τη ρ υ α ελ τ ω τ απ τελεαματικη και υμπαγη ω τε να απ ρρ φ θετικ τι π ιε δηπ τε αντι τ ει τω κι αν αυτ πρ ρχ νται ενδε μ νω και απ τ υ διαν μεν υ Απ την λλη μερι εκε ν ι που ε ναι τη γνωμη τι ι διαν ι μεν ι συ ι τ ι ν η μπ ρο ν α αποτελ σ υν μια νθα κυρ αρχη τ ξη πω π και ι και υποπ πτ υν υ ηθω σε μια συγκρ υσιακη μεν αλλ μω κυκλικη και ω ελιτι τικη αντ ληψη τη ι τ ρ α Σ μφωνα τ υλ ι τ ν με τ ν αλλα και γιατ γι ιε τ ν ι κ τ οι τη α γ ω η μ λλ υν να αντικατα τη υν ωζ μια ακ μα ιρ υαα τ ξη την παλαια απ λαμβ ν νταζ τα πλε νεκτ ματα τη εκμετ λλευ η των υπ δε στερων τ ξεων αι κ ινωνικων μ δω ι π ε δεν Βχ ο Α α ν Α Ιι Μ ι α ιι ο οελ Ι και Γ τι απ ψει του δπω επ η και τ υ π νω τ λο ζ τημα βλ Α ν οιι Ιι ιι ιι ο Ι ΙΙ ιι ιι αιι ιιι ιν α Ι Ι εχ Απ την επαδριο ακ μη τη κτωβριαν επαν τα η διατυπδθηκαν απ ψει τι ο ιαλι μ ε ναι μια ιδε λ γ α τη ανερ μενη με α α ταξη των διαν ουμ νων και τηζ τε νικ ι τελλιγκθντ ια Απ τ υ πριδτου π υ οκη αν κριτικη τ ν ο καθε τι ηταν Πολι ν ρω ναι πλ ν πα γνωοτ τι οι ηγ τ ρε τ υ ηταν λ ι τ υ πρωτ τω διανο δμεν και κατ πιν επαγγελματ ε επανα τ τε λ ετικ τ ελ και τ διο εχ
χ υν πρ σβα η την γνω η αυτη αι βεβα ω γ υρ ι τι τι χωρεζ τ υ ρι πρ φ τω αι ατ ικ ι συνασπισ ι ι οι διαν δμε ν ι ενν ι μενοι μω εδω ω τε νικ ιντελλιγκ ντ ια παιξαν ναν πολι πι αποφασιστικ ρ λ τη οικοδ μη η τ ν α εξ υ α Αυτ ω τ δεν ημα νει τι υν πυξα τ ν ν α κυρ αρ η τ ξη ιυ τ ξη τη ει ιστημ νικη γνι η Και τ τ δι τι ω κοι ωνικ ομ δα ιιε υσιαστικ τατε και αυτ με αρμ δι τητεζ στ ν εδια μι και την ργ νωση τηζ παραγωγη δεν ητα και τ αποκλει τικ κθντρ ληψη των απ φ εων Η π ρε α τω δια ουμι νων πρ τη εξ υ α α ακ πτ νταν μ ν μω απ τη κ μιμιατικη κρατικη γραφει ρα τ α τ ν λλ μεγ λ π λ τ υ καθε τωτ ιε τ π κατα περι δ υ και ε κατ τα η ιω η βρ κι νταν Δ Ω μθρ τη τριλ γ αζ τ υ ι ο α τ δημι ευ ε τ βιβλ τ ν τιι ι Ιι Ι α αιι ι ν α τ π απετ λε ε αντικε μεν εκτεταμι νη υζητη η και ριτι η ακριβω δι τι τ αναλυ π υ περι ει ε ναι κ τι τ διαφ ρετικ απ α μ ρι τ τε ελ θησαν για τι υζ διαν μεν υ Τ κε μεν τ υ ιι απ τελε ται απ δ κα θξη θ ει τι π ε α απτ ει τα επιχειρηματ τ υ Και τα π α παρ λ π υ φα ερων υν τη επ δρα η προηγ ι μενων θεωρ σεων κατατε ν υν σε ιια ν α ι νθε η ιι ι αντιλαμβ εται τ υ διαν ι μεν υζ ωζ μια α μι ιογε η ι υμενι η κ ι ω ικ ταξη Ν α δι τι τα αυμφ ρ ντ τη διαφ ρ υν απ τα υμφ ρ τα των παραδ οιακω τ ξεω τη βι μη α ικη κ ινων α Α μι ι γε τ δι τι δεν υνι τ μια ε ια α λ τητα αλλ δι πεται απ μια κε ντρικη αντ φα η εκε νη μεταξδ τω κλα ικι ν ανθρωπι τικ δ δια ν υμι νων και τηζ τε νικη ι τελλιγκ ντσιαζ ικ υμε ικ δι τι εντ π ζεται ε λα τα μηκη και πλ τη τ υ ι γ ρ ν υ κ μι υ ω απ τθλε μια τ ζ νεωτερικ τητα δηλαδη τ υ εξ ρθ λ γι μ ι τη εκκ μ κευσηζ τηζ δημ ι τηταζ αι τ επαν ατασηζ στιζ επικ ι νων ε Η ειρω ε α τη ι τ ρ αζ ειναι τι εν η απ τ υ πι υσιαστικ πυλ νε τη εξ υ α ν ι κλαοικη παιδε α φα νεται τι απετ λε αν την απ καθηλωαη τη τουλ ι τ ν ε ρι μ νε κ α ιε νικη ιντελλιγκ τ ια ητα θνα αυτη οι παραδ ιακο δια ι με εξ υ απ φα ι τικοι φορε για ωρε δπω π χ στην ε ο λ βα Ο λ τι ετικ και π λυ υζητημ νε απ ιμει των Κ ΤΙι Ι ι ι α α Ι ι ι
α υμφθρ ντα τηζ ν α αυτη τ ξη οτηρ ζ νται ατο ανθρωπι κεφ λαι Η τη διαν η η Στην γνω η μ λλα λδγια π υ τ υζ πα γεται απ τ υ ερευνητικ και πανεπιστηιιιακ θε μ ι αι π υ τ υ δ ει την δυνατ τητα να ελ γ ουν να πρ βλ π υν και να παρεμβα νουν λ και περισσ τερ στιζ ινω ικ ζ διαδικα ε Τ ανθρωπιν κεφ λαι για τ ν ε ναι τ μι μιε τ π ο ι διανο μιεν ι απ κτ ν εξ υ α και κυρ ω ειο δημα Αν κ τι υ δ ε τιζ δυ μεγ λε μιερ δε τη ν α αυτη τ ξη ε ναι εκε ν π υ ν μ ζει κ υλτ ι ρα κριτικ λ γ υ Πρ κειται για την γενικευμ νη ικαν τητα των ανθριι πων τη γνω η να ειρ ζ νται Και να δημιουργ ν επεξεργα μι ν υ επικ ωνιακ κωδικε να συγκρ τ δν δηλαδη μια διακριτη γλω ικη κ ιν τητα αν ιστικη ρ η τη οπ α ε ναι το ορθ λ γικ και κριτικ επι ε ρημια Η ορθ τητα κα η δι ναμη τ υ επιχε ρηματ εξαρτ ται αποκλει τικ απ την κριτικη ικαν τητα τ υ φορ α τ υ Τ κι ρ η φημη η πρ θλευ η η φυλη αι η περι υ α τ υ υπ κειμθν υ δεν θεμελιων υν την αληθεια του επιχειρηματ τ υ και δεν υν θθ η την κουλτ ι ρα τ υ κριτικ ι λ γ Η ν α εν τω γεν θαι τ ξη των διαν υμ νων αυξ νει αρ αχλ α ταθερ την δ ναμη τη τε νει να ανατρ ψει τιζ κατεστημ νε δ μ οικ ν μικη εξ υ α και π λιτικη κυριαρ α ε Ανατ λ και Δι η πω ακριβω μερικ αι νε πριν η α τικη τ ξη δι βρω ε τ φεουδαλι μ Αυτ μω για τ ν δεν μα νει τι ι διαν ι μεν ι εκφρ ζουν α κ π ι καθ λικ υμφ ρ ν τηζ ινω ν α κατ τ ν διο τρ π π υ τ καθ λικ υμφ ρ ν πρ βληθηκε ιδε λ γικ τ απ την α τικη τ ξη και απ τιζ πρωτ π ρ ε τηζ εργατικη Τ ανθρ πιν κεφαλαι των δια υμ νων δεν τ θεται στην υπηρε α τ υ καλ ι του υν λ υ πω την περ πτωση τ υ η πω θα μπ ρ ι ε να υναγει κανε απ τι αναλι οει τ υ για την αιωρ ι μενη και αδ μευτη διαν η η ι δ α νο ι μεν ι χρησιμ π ι ν τ π λιτι μιικ τ υ κεφ λαι ω ευθε α Θ η την πο α ε ε ηδη διατυπω ει και εν π λλ επεξεργα Θε τ πρωτ βιβλ τη τριλ γ α τ ι αι Ι ο ο υι ιιι Ι α ρκη ελ π την π ψη αυτ η κ υλτ ι ρα τ υ κριτικ λ γ υ πρ κ πτει ευθ ω απ την παραδο η τ υ διαφωτι μ Θα πρεπε επ η να ημειωθε τι τ δι τα η αυτη δεν ε ναι γνω τη τι ο ετικ αναλδ ει του τ υ Ρ και λλων θεωρητι κι ν π υ τ ποθετ νται τ λ ζη ημα διαφ ρετικα απ τι
δ για την απ κτη η ει δηματ ζ αι εξ υ α πηρετ ι δηλαδη τα δικα τ υ υμφ ρ ντα ω κ ιν τητα τηζ κ υλτ ρα τ υ κριτικ λ γ υ Σι μφωνα με τ ν ι διαν ι μεν ι δεν ε ναι τε καλο ι τε κακ κε π υ τ ν ενδιαφ ρει ε ναι να φωτ ει τι δυνατ τητε τ υ τ αυτ μπ ρ δν να γ ν υν ο ω τ δε κρι βει τι ελπ δε τ υ αλλ και την αγων α τ υ Ακριβω δι τι η λη δυναμικη υμπυκνωνεται στη κ υλτ δρα τ υ ριτι ι λ γ υ οι δια ν ι με ι μπ ρε να ε ναι τ καλ τερ αρτ π υ μαζ ει μ ρι τωρα μ ιρα ει η ι τορ α τ ι λ ιπ ν ω π λιτι μικη μπ υρζ υαζ α π υ ω ιδε λ γ α ει την κ υλτ ι ρα τ υ ριτι ι λ γ υ και ωζ πηγη ει δημιατ τ π λιτι τικ τη κεφ λαι διαν ι μεν ι δεν ε ναι ο τε μιια ταξη κυρ αρ η αλλ τε και ργα α τη κυρ αρχηζ τ ξηζ π η δεν ε ναι μια τ ξη π υ αναπαρι τ το καθολικ υμφ ρον τη κ ινωνικη ειραφ τη η αλλ μια τ ξη με τα δικ τη ιδι τελη υμφθρ τα τα π α πρ παθε να κατ χυρω ει ναι δηλαδη για τον ι διαν ι μεν ι μια τ ξη π υ υγκρ τε ται μι α απ την π λη με τι λλε τ ξει κυρ ω την ιδι κτητικη και η π α ενδ εται να κατα τε κυρ αρχη στ βαθμ π υ αφ εν μεν κ μψει μακροπρ θεσμα τιζ αντι τ ει των υπ λ πων αφ ετ ρ υ δε διευθετη ει λειτ υργικ τιζ εσωτερικ τη αντιφ αει πω ε παμε ι θ ει του γιναν α τικε μεν ευρε α υζητη η α αημαντικ τερα ημε α τη κριτικηζ π υ τ υ α κηθη κε ε ναι α τι υπεργενικει ει τη αν λυ η τ υ τ ι ω τε φαιν μενα π υ αφορ ι ν τον ρ λ την επιρρ η και την λειτ υργ α των διαν υμ νων ατι ωρε τ υ πρωην ανατ λικ δ συνασπισμο να τα προβαλλει την Δδ η πω το διετι πω ε η ιδ α τ υ ο για τη Γνω τ ρ τ υ π υ κ λλι τα μπ ρε εδω να εξ μ ιωθε με την κατ ιι νν ια τ υ ανθρι πιν υ κεφαλα ου Ι Ι ι α εχ Στην λλ δα τ ργ τ υ δεν ε ναι ιδια τερα γνω τ Για μια ι ντ μιη θε ρη η τ υ βλ ικ λαο Τ τ η Α ν ο Διαν οδμεν π υ Π τευε τ ν ρματωμθνο Λ Επι εδρηαη Κοιν υτ ι ιδν Ερευνδν τ ελ Ο και κ Δεμερτζη Λ νι Πα κ αμιο Βι ρα ριι Λεξικ κδ τικη Αθηνων λ την βιβλι κριτικη τ υ ττ Ι τ Ο ελ πω επ η και τ δντομι αλλα διαφωτι τικ κε μεν των Ι και Γ Ν Ρ ο Σ στο επιμ Ι Ι ιι ι α ο Ρ Λ νδ ν οελ αλλ κυρ ω ν
δ αν μ ι γεν ικ υμιενικη ταξη των διανο υμ νων υπ π πτει στην πα γ δα μια αν μ ι γεν ικ υμενικη θεωρ α τη τ ξη β Η αν λυ η του περ π λιτι μικ ι η ανθρ πιν υ κεφαλα υ ει κριθε ανεπαρκη καθ ν η ποψη τι κεφθλαι ε ναι η π ιαδ πο τε γενικω ικαν τητα πρ σπ ρισμ ει δ ματ δεν εξυπηρετε μια ταξικη αν λυ η τη δγ ρ νη κ ινων α γ Η δια η νν ια τη ταξη π υ χρησιμ π ιε ε ναι θολη αι ε π λλ πρ ειρη δι ι υρ ζεται τι η απ μ ρου τ υ ρη η τη ννοια τη τ ξη ε ναι π λδ πι ιαρξι τικη απ ρι μ ν ι θα τ κατηγ ρ δ αν ακριβω δι τι πω οτ ν αρξ η τ ξη ορ ζεται β ει των εων των ανθρωπω με τα με α παρα γωγηζ θτ ι και ι διαν δμεν τ υ υν μια πολ υγκεκρι ι νη θ η μιε τ π λιτι τικ κεφ λαιο ω μ παραγωγη Αυτ μω ε ναι ανεπαρκ για να στ ιχει θετη ει μια συγ ρ τημι η θεωρ η τη ταξη αν βεβα ω υπ τεθε τι αυτ μπ ρε να γ νει με απ κλει τικη αξι π ηοη των μαρξικων κατηγοριων δ Η ιδιαιτερ τητα των συμφερ ντω τη τ ξη των διαν υμ νων ε ναι παραπλανητικη Δεν φα νεται να υπ ρ υν επαρ ε ενδε ξει τι μακρ πρ θε μα τ υλ ι τον ι διανο μεν ι την Δι η μπ ρ ι ν να απαλλαγ δν απ την κυριαρ α των ρατικων μιη ανιαμιδν και των ιδι κτητικ δν υμφερ ντων τ υ μεγ λ υ κεφαλα υ ι πιθαν τη τεζ να εδραιω ουν μια ν α τ ξη πραγμ των δια μ υ τη π α να εξυπηρετ ι ν τα δικ τ υ υμφ ρ ντα αι π υ ω πρ ωθη υν τα γενικ τερα υμφ ρ τα τηζ ινω α πω εμμθ ω πλην αφω προκι πτει απ την αι ιοδ ξ α τ υ ετικα με τ αρτ π υ μα μ ρα ε η ι τ ρ α ε ναι μ λλ περι ρι μ νε Αντιθ τω μ ρι τωρα τ υλ χιστ φα εται τι τ αρτ αυτ μα θ ει ιμει Επ λο ο Απ τα α πρ ηγ θηκαν ει κατα τε ν μ ζ υμε πρ δηλ τι τ ζητημα των διαν μενων και η τ υζ με την κ ινων α ε ναι ενα απ τα μ νιμ τερα θθματα τηζ κ ινωνικη θεωρ α τ ι λλω τε εξηγε ται αι τ εξακ λ υθητικ ενδιαφ ρ ν τη διεθν ι βιβλι γρα αφ ρα τ ν ο εχ τ δι οελ Στ δι ελ λ επ η τι αι τ ι ι ι ο Ιο ο θ ει τοι Α ο ττ ο α εχ
φ α Π ρα μω απ αντικε μενο τηζ ινωνικη θεωρ α ι δια ο μεν ι υφ τανται και ωζ πεδ θεωρ α τη γνω η καθ ν τιδηπ τε Χ ετυ ι η γρ φεται γι αυτο ε ναι παντ τε να εγ ε ρημια αυτ ρισμ και αυτ ρι θ τη η περιε μιε μιω τ υ εκ στ τε αυτ ρισμ ει π ντ τε μια στ ρικη εδρα ω εντι του ωρ υ αι τ υ ρ ν υ Ε ν θθλ υμε να απ φ γ υμε υπερβατ λ γι κ γενικεδ ει θα πρ πει να υνειδητ π ιηθε τι ω εμιπειρ α ω νν ια και ωζ ι παρξη διαν ι μεν πω και α ριαθε ε ναι εγκιβωτι μθν τ ν ορ ζ ντα τηζ νεωτερικ τητα Διανο ι μιεν δεν ε αι απλω αυτ π υ το ζεται η π υ θ τει την κ ψη τ υ στ ν υπηρε α τη εξ υ αζ και τηζ αναπαραγωγηζ τηζ οινων α Δια ν ι μεν δεν ε ναι ακ μα τε κι εκε ν π υ εντ εται στιζ διαδι κα ε αμφι βητησηζ τηζ εξ υ α τ ι υ ε δ υ νθρωπ ι τ υ π ει ματο υπηρ αν ανθκαθεν στην ιστορ α κε ν που α αδεικν ει τον διαν με ωζ τ τ ιον ε ναι τ τι υφ ταται στ ν πληθυντικ διαν μεν υπ ρ ει μ ν ν εντ τη ο ι δα τω μιοτ ιων τ υ ωζ μ λ μια κ ιν τητα ανθρωπων π υ υν υνε δη η τη ιδιαιτερ τητ τ υζ και τηζ αυτ ν μ α του ω κεπτ μενα ντα Η εμπειρ α αυτ τη ιδιαιτερ τηταζ κα τηζ αυτ ν μ α κατθ τη για πρ δτ και ανεπ τρεπτη φ ρ δυνατη με την διαδικα α τηζ εκκ σ ι κευ η και τη υγκρ τηση τηζ νεωτερικ τηταζ ωζ π λιτι μιικ ρ ζ τα τ υ γ ρ νου κ μ υ δια ι μεν δεν θα μπ ρ ε να υπ ρ ει ε ν δεν ε ε πρ ηγηθε η ι τ ρικη εμπειρ α τη εξατ μ κευ η ωζ συν θηκη π υ ρ ζει τη ινωνικη υμιβ ω η υπ τ ν ρο τη αμι ιβαι τηταζ των ευθυνων των δικαιωμ των αι τηζ θε μικη διευθ τη η λ π ελ λ ετικ π π οελ Λ ημειωθε επ η τι π θεωρε τι θνα τ ι ε π υ διαφοροπ ιε την νεωτερικ τητα απ τι υνηθ στηκε να ν μ ξεται τι μ ρε μαζ μετα μ ντ ρνα επ η ε ναι ρ λο των δια νο ι μιενων Στην μεν πρι τη οι διαν ι μεν ι υμμετ υν ω αν μ θ τεζ στην συ γκρ τη η τ υ πλ γματ γν η και εξ υ α Στην δε τερη μιω περ οδο με την ντ νη εξειδ κευ η ι διανοο μεν ι περιθωριοπ ι νται και ωζ ερμηνευτ πρ παθ ν να καταν ηα υν την κ νη η τη ι τορ α την δυναμικη τη π α υν πλ ν υνειδητ π ιη ει τι δεν μπ ρ ν να επηρε ουν λ επ η την αναφ ρ τ ι Κ ρκ υ Δ ξιαδη τι θθ ει τ υ το ποκε ιε νικ τητα και Εξου α Πλ Θρ Αθ να εχ ι γραφε ι νθρωπ ι των γραμμι των ι ειδικ ι ιερε ι πρ φητε και ι μ γ ι ε ναι παραδε γματα ανθρι πων π υ ε προηγ ι μενου τι π υ κ ινων α επι τελ ι αν λειτ υργ ε με β η τι διανοητικθ τ υ ικαν τητε αλλα π υ μιω δε ηταν διαν μενοι λ ετικ Α ο π ε Βχ Α π ελ Ο
των διαφ ρ δν ναι ακριβι η ι τορικ εδραιωμι νη α θη η τηζ αυτον μ α π υ αρακτηρ ζει τ υζ διανοοι μεν υζ ωζ φ ρε τ υ ρθ Λ γ υ τη πι τημη αλλα κα τη Κριτικη Αυτ μω δημιουργο σε αι πρ π θετε ταυτ ρ νωζ βια δημ ια παρ υ α μ α ε υ φα ρα εντ τη π α γ ρ ι αι μια δια κεπτ μενη κ ινων α π λιτι Ω διακριτη η μ δα ι διαν μεν ι απετ λε αν θναν απ τ υζ σημαν ρ φ ρε δημο ι τηταζ και κριτικη κοιντ γνω μηζ μ γα ερι τημα ημερα ε ναι αν η κ ινωνικη αυτη κατηγ ρια ει εκλε ψ εα δηι εη τ υ διαν ι μεν υ τ ν πληθυντι κ ουμ ρ λθ ι διαν μενο τ ν ενικ Ε ν μι λλα λ για η υλλ γικι θε μι μ νη κριτικη κθιμη ει μεταμορφωθε σε μια ιδε λ γ α γγ λμ τι μ ι αι τ ζ κατα μ α επιτυ α ι απαντη ει εδω δι ζονται θεωρε τι με την κ ινων α τ υ θεαματ ζ αι η ηι ρ νικ εικ νι τικη επι ινων α τι π τη κριτικη δ ν η θ ει παρ λθει ανεπιστρεπτ Αλλ ι διαφω ν ι ν με ρημ Η απ ινττ η μωζ το ερι τημα αυτ δεν μπ ρε να ε ναι μ ρ γραφικη ξαρτ ται απ τ πι καταν ε κανε την ι γ ρ νη επ η αντιλαμβ νεται την δυναμικη των κ ινωνιιδν η ο ρη Πριν απ λα μω εξαρτ ρ τητα ται απ τ αν ι ιδ διαν μεν ι θ τ υν τ ν εαυτ τ υζ τ καθηκ ν λ ργη υν και να πρ ξ υν ωζ αριστερ κληρ ν μ ι τηζ νεωτερ τη θτ ι ω μπ ρ ει να δια ωθε η ειρα φετητικη δι τα η αμφ τ ρω λ ετικα π ελ λ επ η τ υ γενικ τερα τη ν ι τ ρ α ο υ οτ υ ι κε ι ι Λ λ ελ η αλλι λ α Ι τ ιια ο Ν α ρκη π ο ρθρ τ υ Γιωργ υ ερτ κα οε λ Ο λο των Διαν ο μενω ι ρ ο τε ο και τ ν απ η ρ ριι ΙΗ γ