Παράγοντες Χρηματοδότησης του Έργου Ημερίδα 26 Σεπτεμβρίου, 2009
Επισκόπηση Το προτεινόμενο έργο διπλής ζεύξης του Μαλιακού κόλπου αποτελεί έργο υποδομής μεγάλης κλίμακας με 3 ουσιαστικά εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης: 1. Δημόσιο Έργο 2. Αυτοχρηματοδοτούμενο Έργο Παραχώρησης μέσω διοδίων 3. Αυτοχρηματοδοτούμενο Έργο Παραχώρησης μέσω Πληρωμών Διαθεσιμότητας Τα βασικά πλεονεκτήματα των αυτοχρηματοδοτούμενων Έργων για το Δημόσιο είναι ότι δεν επιβαρύνουν τον κρατικό δανεισμό για το σύνολο της αξίας του Έργου, βελτιστοποιούν τον σχεδιασμό, επιφέρουν αυξημένο επίπεδο υπηρεσιών προς τους χρήστες του έργου, μετακυλύουν το κόστος συντήρησης και διαχείρισης στον ιδιωτικό τομέα και δύναται να αποφέρουν έσοδα από τον ιδιώτη μέσω ετησίων πληρωμών αλλά και φόρου εισοδήματος Τα αυτοχρηματοδοτούμενα Έργα αντιπροσωπεύουν πλέον ένα μεγάλο ποσοστό των έργων υποδομής παγκοσμίως, ακόμα και σε χώρες με μεγάλη ρευστότητα (π.χ. Abu Dhabi, Σαουδική Αραβία κλπ) και απαιτούν μεγάλη προσοχή στην δομή και κατανομή του ρίσκου στα εμπλεκόμενα μέρη Η χρηματοδότηση των έργων παραχώρησης γίνεται συνήθως μέσω συνδυασμού Ιδίων Κεφαλαίων του Αναδόχου, εσόδων από την λειτουργία του Έργου, τραπεζικού δανεισμού και κρατικής ενίσχυσης 2
Βασική Μορφή Χρηματοδότησης Έργων Παραχώρησης Αναθέτουσα Αρχή Τράπεζες Παραχωρησιούχος Μέτοχοι Εταιρία Λειτουργίας Έργο Κατασκευαστής Σύμβουλοι 3
Κατανομή Κινδύνων Σε κάθε Έργο Παραχώρησης γίνεται κατανομή διαφόρων κινδύνων στους συμμετέχοντες, με σκοπό να αναλάβει ο πλέον αρμόδιος τον εκάστοτε κίνδυνο που του αντιστοιχεί, μειώνοντας κατά αυτό τον τρόπο και το συνολικό κόστος του Έργου Ενδεικτικός Πίνακας Κατανομής Κινδύνων Κίνδυνος Αναθέτουσα Παραχωρησιούχος Σχεδιασμός και Υπεύθυνη για Υπεύθυνος για κατασκευή, που το αναλαμβάνει ο Κατασκευή Προδιαγραφές Κατασκευαστής Εμπορική Εκμετάλλευση Σε περιπτώσεις ΣΔΙΤ Σε περιπτώσεις διοδίων Συντήρηση Υπεύθυνη για Υπεύθυνος για συντήρηση, που το αναλαμβάνει η Προδιαγραφές εταιρία Λειτουργίας Force Majeure Αδειοδότηση Αρχαιολογία Αναλαμβάνει μεγάλο μέρος του ρίσκου ρσ Αναλαμβάνει μεγάλο μέρος του ρίσκου Αναλαμβάνει μέρος του ρίσκου Συνήθως ευθύνη του Επιτόκια Μοιρασμένο Μοιρασμένο, αλλά μεγαλύτερο βάρος στον Παραχωρησιούχο Πληθωρισμός Μοιρασμένο Μοιρασμένο,, αλλά μεγαλύτερο μγ βάρος στον Παραχωρησιούχο Αλλαγή Νόμου Μοιρασμένο Μοιρασμένο 4
Διαδικασία Εξεύρεσης Τραπεζικού Δανεισμού Όπως συνηθίζεται σε τέτοια έργα, η διαδικασία εξεύρεσης τραπεζικού δανεισμού αποτελεί ένα καίριο σημείο επιτυχίας ή όχι του έργου Οι Ανάδοχοι, με την συμβολή εξειδικευμένων χρηματοοικονομικών συμβούλων και έμπειρων στελεχών, επιδιώκουν την δημιουργία ενός «ομίλου» διεθνών και ημεδαπών τραπεζών που αναλαμβάνουν και την υποχρέωση παροχής του δανείου Η διαδικασία απαιτεί μεγάλη χρονική διάρκεια και έντονες διαπραγματεύσεις, προκειμένου οι τράπεζες να διασφαλιστούν μεταξύ άλλων ότι: - Οι Ανάδοχοι μπορούν να εκτελέσουν το Έργο σύμφωνα με τις προδιαγραφές - Η προτεινόμενη κατασκευαστική λύση είναι εφικτή και ορθά τιμολογημένη - Οι προβλέψεις εσόδων από διόδια, δηλαδή η αναμενόμενη κίνηση οχημάτων, είναι λογική - Τα προϋπολογιζόμενα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης επαρκούν καθ όλη την διάρκεια του Έργου - Το νομικό πλαίσιο και οι εξασφαλίσεις είναι ανάλογες των αναγκών του Έργου Η παραπάνω διεργασίες γίνονται με την συνδρομή εξειδικευμένων συμβούλων, όπως διεθνών τεχνικών, ασφαλιστικών και νομικών γραφείων Εφόσον οι παραπάνω έλεγχοι είναι ικανοποιητικοί, γίνεται διαπραγμάτευση επί του κατάλληλου επιτοκίου και λοιπών όρων του δανείου, και υπογράφονται οι σχετικές συμβάσεις, που συχνά υπερβαίνουν τα 50 συμβόλαια! 5
Θέματα προς αντιμετώπιση για το συγκεκριμένο Έργο Υφιστάμενες Συμβάσεις: Η προτεινόμενη ζεύξη παρακάμπτει τον υφιστάμενο αυτοκινητόδρομο, τα διόδια του οποίου αποτελούν έσοδα σε 2 Έργα Παραχώρησης (Μαλιακός-Κλειδί, Ιονία Οδός) και βάσει των συγκεκριμένων συμβάσεων αποτελεί Ανταγωνιστικό έργο οι συνέπειες του οποίου πρέπει να αποζημιωθούν. Πρακτικά αυτό αυξάνει σε σημαντικό βαθμό το κόστος του έργου καθώς τα διόδια στη ζεύξη θα πρέπει όχι μόνο να καλύπτουν το κόστος του έργου αλλά και να αποζημιώνουν τα άλλα 2 έργα για απώλεια εσόδων Κυκλοφοριακός φόρτος: Η προτεινόμενη ζεύξη παρακάμπτει μεν τους υφιστάμενους αυτοκινητοδρόμους και δύναται να εξυπηρετήσει την επιβατική κίνηση στους αυτοκινητιστές κινούμενους στην ΠΑΘΕ, αλλά δεν είναι εμφανές το ποσοστό τοπικής κίνησης που θα εξυπηρετηθεί από το έργο, παράγοντας αρκετά σημαντικός στην επίτευξη των ελάχιστων κυκλοφοριακών φόρτων για την εξυπηρέτηση του έργου Κόστος Έργου: Τα δεδομένα στην χρηματοοικονομική αγορά έχουν αλλάξει άρδην και έχει αυξηθεί το κόστος εξυπηρέτησης δανεισμού καθώς και η επιλεξιμότητα έργων από τις τράπεζες. Σε γενικές γραμμές, το συνολικό κόστος ενός έργου είναι κατά 20-25% 25% μεγαλύτερο από το αμιγώς κατασκευαστικό κόστος, που δεδομένου και του θέματος ανταγωνισμού με τους υφιστάμενους αυτοκινητοδρόμους, αλλά και την πολυπλοκότητα της κατασκευής (γέφυρα), αναμένεται υψηλό 6