Διοικητική Λογιστική: Επιχειρηματικός Προγραμματισμός Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή 2. Διαπιστεύσεις: Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. Πιστοποίηση ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 3. Σκοπός του Προγράμματος 4. Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί στο Πρόγραμμα - Τρόπος ένταξης 5. Το Πιστοποιητικό Εξειδίκευσης 6. Χρονική διάρκεια και κόστος φοίτησης 7. Προαπαιτούμενα 8. Δομή και τρόπος παρουσίασης μαθημάτων 9. Τρόπος Διεξαγωγής του Προγράμματος 10. Επιστημονικό Γραφείο Υποστήριξης (Help Desk) 11. Τρόπος εξέτασης και βαθμολόγησης 12. Λοιπές Υποχρεώσεις Εκπαιδευομένων - Προ ποθέσεις Χορήγησης Πιστοποιητικού 13. Συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού 14. Ο Ακαδημα κός Υπεύθυνος 15. Πώς διαμορφώνεται η ύλη του Προγράμματος 16. Υπόδειγμα Χορηγούμενου Πιστοποιητικού 1
1. Εισαγωγή Το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σας καλωσορίζει στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και συγκεκριμένα στο εκπαιδευτικό αντικείμενο Διοικητική Λογιστική: Επιχειρηματικός Προγραμματισμός. Η ανάγκη συνεχούς επιμόρφωσης και πιστοποίησης επαγγελματικών δεξιοτήτων οδήγησε το Κ.Ε.Κ. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο σχεδιασμό των πρωτοποριακών αυτών Προγραμμάτων Κατάρτισης, με γνώμονα τη διασύνδεση της θεωρητικής με την πρακτική γνώση, αναπτύσσοντας κυρίως, την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Η ανάπτυξη των προγραμμάτων στηρίχτηκε κυρίως: στην εμπειρία του Ε.Κ.Π.Α. από πιλοτικά προγράμματα, τα οποία αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη δημιουργία των Προγραμμάτων εξ Αποστάσεως Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης, στη γνώση των καθηγητών του, αλλά και καθηγητών άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, στην πρακτική εμπειρία ειδικευμένων επιστημόνων διεθνούς κύρους, στην άρτια και σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή του Ιδρύματος. Στη συνέχεια, σας παρουσιάζουμε αναλυτικά το πρόγραμμα σπουδών για το εκπαιδευτικό αντικείμενο Διοικητική Λογιστική: Επιχειρηματικός Προγραμματισμός, τις προ ποθέσεις συμμετοχής σας σε αυτό, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες που πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμες, για να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα του προγράμματος. 2
2. Διαπιστεύσεις: Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. Πιστοποίηση ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. Το ΚΕΚ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι πιστοποιημένο (Κ.Π. 12151701) από τον επίσημο εθνικό φορέα για την ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση του Εθνικού Συστήματος Πιστοποίησης της Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης στην Ελλάδα (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.), από τον Οκτώβριο του 2001. Σε συνέχεια της πρώτης απόφασης πιστοποίησης, και σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες σχετικά με την εφαρμογή του Συστήματος Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, το ΚΕΚ λαμβάνει σε ετήσια βάση, Βεβαίωση Ανανέωσης Πιστοποίησης. Πιστοποίηση ISO 9001 Το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (e-learning) του ΚΕΚ του ΕΚΠΑ, από τον Ιούλιο του 2008, και μετά από σχετική αξιολόγησή του από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.), διαθέτει Πιστοποίηση Διαχείρισης Συστήματος Ποιότητας, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2000. Η συγκεκριμένη πιστοποίηση τεκμηριώνει με αντικειμενικό τρόπο την ικανότητα του Οργανισμού να παρέχει εκπαιδευτικά προγράμματα με συνέπεια, διασφαλίζοντας συγχρόνως, την ικανοποίηση των απαιτήσεων του καταρτιζόμενου. Παράλληλα, η εφαρμογή του συστήματος, μεριμνά για την τήρηση επιμέρους διεργασιών που εξασφαλίζουν τη διαρκή βελτίωσή του, καθώς και τη συμμόρφωσή του σύμφωνα με τις απαιτήσεις του τελικού αποδέκτη των παρεχομένων υπηρεσιών εκπαίδευσης. 3
3. Σκοπός του Προγράμματος Σκοπός τους προγράμματος Διοικητική Λογιστική: Επιχειρηματικός Προγραμματισμός είναι να παράσχει τα απαραίτητα εφόδια σε διευθυντές και στελέχη επιχειρήσεων, καθώς και σε προ σταμένους τμημάτων (Λογιστήριο, Τμήμα Πωλήσεων, Παραγωγής, Έρευνας και Ανάπτυξης, Επενδύσεων κ.α.) και γενικότερα σε άτομα που είναι επιφορτισμένα με την ευθύνη του προγραμματισμού της δραστηριότητας μιας επιχείρησης η ενός οργανισμού και ενδιαφέρονται να: αποκτήσουν δεξιότητες στο σχεδιασμό των στόχων και στον προγραμματισμό της δράσεως, που οδηγεί στην υλοποίηση των στόχων μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού, σχεδιάζουν τους προς πραγματοποίηση στόχους, σε βραχυχρόνιο και μακροχρόνιο ορίζοντα, προγραμματίζουν σε συνθήκες αβεβαιότητας τα μέσα και τους οικονομικούς πόρους που πρέπει να κινητοποιηθούν, καθώς και τις συγκεκριμένες ενέργειες, πράξεις και αποφάσεις για την υλοποίηση των στόχων του σχεδίου και προ πολογίζουν κατ αξία τα μεγέθη της δράσεώς τους. Η απόκτηση των παραπάνω δεξιοτήτων, θα αναπτύξει στον εκπαιδευόμενο την ικανότητα να χαράσσει τον βραχυχρόνιο και μακροχρόνιο επιχειρησιακό σχεδιασμό, ο οποίος εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον. 4
4. Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί στο Πρόγραμμα - Τρόπος ένταξης Η έναρξη του Προγράμματος γίνεται με δημόσια αναγγελία (τόσο στον Τύπο, όσο και στο Διαδίκτυο), όπου καθορίζονται οι διαδικασίες που απαιτούνται για την ένταξη του ενδιαφερόμενου στο Πρόγραμμα. Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν: απόφοιτοι ΑΕΙ και ΑΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με εμπειρία δύο ετών σε συναφή με το εκπαιδευτικό αντικείμενο θέση. Λόγω του περιορισμένου αριθμού των θέσεων συμμετοχής, θα τηρηθούν αυστηρά τα παρακάτω κριτήρια επιλογής υποψηφίων. Κριτήρια Επιλογής Υποψηφίων Βαθμός πτυχίου ή Βεβαίωσης ή Απολυτηρίου Λυκείου, επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας, και για τους αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η προ πηρεσία των δύο ετών σε συναφή με το εκπαιδευτικό αντικείμενο θέση. Η αίτηση συμμετοχής υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας http://elearn.elke.uoa.gr. Η αποδοχή ή η απόρριψή της αίτησης συμμετοχής ανακοινώνεται στον υποψήφιο εκπαιδευόμενο ατομικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 5
5. Το Πιστοποιητικό Εξειδίκευσης Η επιτυχής ολοκλήρωση των 6 μαθημάτων που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα, οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Εξειδίκευσης στο γνωστικό αντικείμενο Διοικητική Λογιστική: Επιχειρηματικός Προγραμματισμός. Παρακάτω παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος αξιολόγησης των εκπαιδευομένων. 6. Χρονική διάρκεια και κόστος φοίτησης Η χρονική διάρκεια του Προγράμματος είναι 5 μήνες, ενώ ο απαιτούμενος χρόνος διδασκαλίας εκτιμάται στις 171 ώρες. Η οργάνωση της δομής του προγράμματος εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης βασίζεται σε επίπεδο διδακτικών ενοτήτων. Η εκτίμηση του απαιτούμενου χρόνου διδασκαλίας αποσκοπεί στην διευκόλυνση των ενδιαφερομένων αναφορικά με τον υπολογισμό του χρόνου ενασχόλησής τους με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Προκύπτει δε, από τον συνολικό αριθμό των διδακτικών ενοτήτων του εκπαιδευτικού υλικού, επί την αναγωγή των απαιτούμενων ωρών διδασκαλίας του σε ώρες δια ζώσης διάλεξης (ανάλογα με τον γνωστικό όγκο και τον βαθμό δυσκολίας του), ανά διδακτική ενότητα. Τα παραπάνω βασίζονται σε εκτιμώμενα στοιχεία, ενώ, όπως είναι ευνόητο, η τελική εκτίμηση του χρόνου ενασχόλησης του εκπαιδευομένου, υπόκειται σε υποκειμενικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα το προηγούμενο γνωστικό του επίπεδο και η προσωπική ικανότητα αφομοίωσης γνώσεων. Το συνολικό κόστος φοίτησης είναι 1.380 ευρώ. Τα δίδακτρα καταβάλλονται σε τραπεζικό λογαριασμό και εκδίδεται απόδειξη είσπραξης στα στοιχεία του μετέχοντα. 7. Προαπαιτούμενα Τα προαπαιτούμενα για την παρακολούθηση του Προγράμματος από τους εκπαιδευόμενους είναι: Πρόσβαση στο Διαδίκτυο και κατοχή προσωπικού e-mail Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών. 6
8. Δομή και τρόπος παρουσίασης μαθημάτων Το περιεχόμενο του κάθε μαθήματος που βρίσκεται στο Διαδίκτυο αφορά τα κύρια σημεία της θεωρίας και είναι εμπλουτισμένο κυρίως με τα εξής: παραδείγματα λυμένες ασκήσεις ασκήσεις αυτοαξιολόγησης μελέτες περιπτώσεων πάνω σε πραγματικά δεδομένα πρόσθετη βιβλιογραφία Μέσω του συγκεκριμένου τρόπου παρουσίασης των μαθημάτων επιτυγχάνεται η εμπέδωση της θεωρίας με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο απ ότι σε ένα παραδοσιακού τύπου έντυπο. Παράλληλα, η δομή των μαθημάτων είναι διαμορφωμένη έτσι ώστε το εκπαιδευτικό υλικό να: καθοδηγεί το σπουδαστή στη μελέτη του, προάγει την αλληλεπίδραση του σπουδαστή με το μαθησιακό υλικό, επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες, αξιολογεί και ενημερώνει το σπουδαστή για την πρόοδο του, εξειδικεύει τις θεωρητικές γνώσεις με τη χρήση πρακτικών εφαρμογών. 7
9. Τρόπος Διεξαγωγής του Προγράμματος Η διδασκαλία στα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του ΚΕΚ διεξάγεται μέσω του διαδικτύου, προσφέροντας στον εκπαιδευόμενο «αυτονομία», δηλαδή δυνατότητα μελέτης ανεξαρτήτως περιοριστικών παραγόντων, όπως η υποχρέωση της φυσικής του παρουσίας σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος διατίθεται σταδιακά, ανά διδακτική ενότητα, μέσω ειδικά διαμορφωμένων ηλεκτρονικών τάξεων. Κατά την εξέλιξη κάθε μαθήματος αναρτώνται σε σχετικό link οι απαραίτητες για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας ανακοινώσεις, όπως: Το Χρονοδιάγραμμα υποβολής των ασκήσεων το οποίο περιλαμβάνει τις ημερομηνίες διάθεσης των ενοτήτων και τις προθεσμίες υποβολής των αντίστοιχων tests, Ο Οδηγός Μελέτης ανά Διδακτική Ενότητα που στοχεύει στην διευκόλυνση της οργάνωσης της μελέτης του εκπαιδευόμενου, Η Τελική Εργασία η οποία διατίθεται κατά την ολοκλήρωση του μαθήματος (εφόσον το απαιτεί η φύση του μαθήματος) και αφορά το σύνολο της διδακτέας ύλης. Ο εκπαιδευόμενος, αφού ολοκληρώσει τη μελέτη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, καλείται να υποβάλει ηλεκτρονικά και βάσει του χρονοδιαγράμματος που έχει ανακοινωθεί από τον εκπαιδευτή του, το αντίστοιχο τεστ. Τα τεστ περιλαμβάνουν ερωτήσεις αντιστοίχισης ορθών απαντήσεων, πολλαπλής επιλογής, αληθούς/ψευδούς δήλωσης, ή upload όπου ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να διατυπώσει και να επισυνάψει την απάντησή του. Παράλληλα, παρέχεται πλήρης εκπαιδευτική υποστήριξη δεδομένου ότι ο εκπαιδευόμενος μπορεί να απευθύνεται ηλεκτρονικά στον ορισμένο εκπαιδευτή του, μέσω ενσωματωμένου στην πλατφόρμα ηλεκτρονικού συστήματος επικοινωνίας, για την άμεση επίλυση αποριών σχετιζόμενων με τα μαθήματα και τις ασκήσεις αξιολόγησης. Τέλος, το εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται και σε ηλεκτρονική μορφή (e-book) προκειμένου να διευκολυνθούν οι εκπαιδευόμενοι σε περιπτώσεις που προτιμούν την έντυπη έκδοσή του. 10. Επιστημονικό Γραφείο Υποστήριξης (Help Desk) Μέσω του ενσωματωμένου στην εκπαιδευτική πλατφόρμα συστήματος επικοινωνίας, ο εκπαιδευόμενος έχει επίσης τη δυνατότητα να απευθυνθεί στην Διοικητική ή Τεχνική Υποστήριξη του προγράμματος, ανάλογα με τη φύση του ζητήματος που τον απασχολεί. 8
11. Τρόπος εξέτασης και βαθμολόγησης Σε κάθε διδακτική ενότητα ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να επιλύει και να υποβάλλει ηλεκτρονικά το αντίστοιχο τεστ, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα που έχει δοθεί από τον εκπαιδευτή του. Η βαθμολογία προηγούμενων διδακτικών ενοτήτων ανακοινώνεται στον εκπαιδευόμενο πριν την προθεσμία υποβολής του τεστ της επόμενης ενότητας. Η κλίμακα βαθμολογίας κυμαίνεται από 0 έως 100%. Συνολικά, η βαθμολογία κάθε μαθήματος προκύπτει κατά το 60% από τις ασκήσεις αξιολόγησης και κατά το υπόλοιπο 40% από την τελική εργασία, η οποία εκπονείται στο τέλος του συγκεκριμένου μαθήματος και εφόσον το απαιτεί η φύση αυτού. Η χορήγηση του Πιστοποιητικού Εξειδίκευσης πραγματοποιείται, όταν ο εκπαιδευόμενος λάβει σε όλα τα μαθήματα βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Σε περίπτωση που η συνολική βαθμολογία ενός ή περισσοτέρων μαθημάτων δεν ξεπερνά το 50%, ο εκπαιδευόμενος έχει τη δυνατότητα επανεξέτασης των μαθημάτων αυτών μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας του προγράμματος. Η βαθμολογία που θα συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία επανεξέτασής του είναι και η οριστική για τα εν λόγω μαθήματα, με την προ πόθεση ότι ξεπερνά εκείνη που συγκέντρωσε κατά την κανονική διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σε διαφορετική περίπτωση διατηρείται η αρχική βαθμολογία. Εάν ο εκπαιδευόμενος δεν λάβει προαγωγικό βαθμό στα μαθήματα του προγράμματος και εφόσον σε όλα τα μαθήματα λάβει βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 30%, τότε δύναται να λάβει Βεβαίωση Παρακολούθησης του προγράμματος στην οποία περιγράφεται η επίδοσή του. Σημειώνεται δε, ότι προ πόθεση για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού είναι η συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Ελέγχου Ταυτοποίησης, καθώς και η αποπληρωμή του συνόλου των διδάκτρων. Η διαδικασία Ελέγχου Ταυτοποίησης Εκπαιδευόμενου στοχεύει στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Σε περίπτωση μη ταυτοποίησης του εκπαιδευόμενου δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα και αν η βαθμολογία που έχει συγκεντρώσει ο εγγεγραμμένος στο πρόγραμμα είναι προβιβάσιμη. 9
12. Λοιπές Υποχρεώσεις Εκπαιδευομένων - Προ ποθέσεις Χορήγησης Πιστοποιητικού Πέρα από την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού απαιτούνται τα εξής: Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Η διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Εκπαιδευόμενου στοχεύει στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, εξουσιοδοτημένο στέλεχος του ΚΕΚ, επικοινωνεί τηλεφωνικώς με ένα τυχαίο δείγμα εκπαιδευόμενων, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συμμετείχαν στις εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράμματος, εάν αντιμετώπισαν προβλήματα σε σχέση με το εκπαιδευτικό υλικό, την επικοινωνία με τον ορισμένο εκπαιδευτή τους, καθώς και με τη γενικότερη μαθησιακή διαδικασία. Η τηλεφωνική επικοινωνία διεξάγεται με την ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράμματος, ενώ η μέση χρονική διάρκειά της συγκεκριμένης διαδικασίας είναι περίπου 2-3 λεπτά. Σε περίπτωση μη συμμετοχής του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης, εφόσον κληθεί, ή μη ταυτοποίησής του κατά τη διεξαγωγή της, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα και αν η βαθμολογία που έχει συγκεντρώσει ο εγγεγραμμένος στο πρόγραμμα είναι προβιβάσιμη. Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία αξιολόγησης προτεινόμενων εκπαιδευτι- κών αντικειμένων Η διαδικασία αξιολόγησης των προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συνδέσμου http://elearn.elke.uoa.gr/eval, όπου ο μετέχων μπορεί να δει σύντομη περιγραφή των εν λόγω προγραμμάτων, καθώς και να υποβάλλει ηλεκτρονικά τη φόρμα ταξινόμησής τους, με βάση το βαθμό προτίμησης που τους αποδίδει. Στοχεύει δε, στη μελέτη και τον σχεδιασμό ενεργειών, προς την κατεύθυνση της κάλυψης πραγματικών εκπαιδευτικών αναγκών, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Προγράμματος E-learning του ΕΚΠΑ. Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων Η διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω του συνδέσμου http://elearn.elke.uoa.gr/evalprograms από τον εκπαιδευόμενο μετά την περάτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στόχος της εν λόγω διαδικασίας αξιολόγησης είναι αφενός η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διενέργεια της μαθησιακής διαδικασίας και αφορούν την εκπαιδευτική, γραμματειακή και τεχνική υποστήριξη, και αφετέρου στη μελέτη και το σχεδιασμό ενεργειών προς την κατεύθυνση της διαρκούς αναβάθμισης του Προγράμματος e-learning του ΕΚΠΑ, μέσω της ανάπτυξης νέων εκπαιδευτικών εργαλείων για την αποτελεσματικότερη αφομοίωση των προσφερόμενων γνώσεων, καθώς και στη διασφάλιση της πρακτικής εφαρμογής αυτών, σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. 10
Αποπληρωμή του συνόλου των διδάκτρων Ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να μην έχει οικονομικής φύσεως εκκρεμότητες. Σε περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες, το πιστοποιητικό σπουδών διατηρείται στο αρχείο της Γραμματείας, για εύλογο χρονικό διάστημα και μέχρι την κάλυψη της εκκρεμότητας. 13. Συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού Οι συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού είναι μέλη ΔΕΠ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ή και ειδικοί εμπειρογνώμονες με ιδιαίτερη συγγραφική καταξίωση, οι οποίοι κατέχουν πολύ βασικό ρόλο στην υλοποίηση του προγράμματος. Συγγράφουν τα βασικά κείμενα και αναλαμβάνουν την επιστημονική ευθύνη για την μετατροπή του εκπαιδευτικού υλικού σε e-learning μορφή. 14. Ο Ακαδημα κός Υπεύθυνος Ο ακαδημα κός υπεύθυνος του Προγράμματος είναι ο Κωνσταντίνος Βαρβάκης, Ειδικός Επιστήμονας (407) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο κύριος Βαρβάκης έχει την ευθύνη για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της ακαδημα κής διαδικασίας για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. 11
15. Πώς διαμορφώνεται η ύλη του Προγράμματος Εισαγωγή στον Προγραμματισμό της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας Διδακτική Ενότητα 1: Έννοια και Περιεχόμενο του Επιχειρηματικού Προγραμματισμού Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση της έννοιας και του περιεχομένου του επιχειρηματικού προγραμματισμού. Με τον όρο προγραμματισμό της δράσεως των οικονομικών μονάδων, εννοείται ο σχεδιασμός των προς πραγματοποίηση στόχων κατά τη διάρκεια της προ πολογιστικής περιόδου και τον λεπτομερή προγραμματισμό τη θέση σε κίνηση των αναγκαίων πράξεων και αποφάσεων, καθώς και των μέσων και των οικονομικών πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση των στόχων του σχεδίου. Ο προ πολογιστικός έλεγχος της επιχειρηματικής δραστηριότητας συνεπάγεται ακριβώς τον έλεγχο της πραγματοποιούμενης δραστηριότητας της επιχείρησης σε καθημερινή ή περιοδική βάση, η οποία γίνεται με τη σύγκριση των πραγματικών επιτευγμάτων προς τα αντίστοιχα μεγέθη του προγράμματος δράσεως. Διδακτική Ενότητα 2: Οι Διάφοροι Τύποι Των Προγραμμάτων Δράσεως Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση των διαφόρων τύπων των προγραμμάτων δράσεως μιας επιχείρησης. Στη διεθνή βιβλιογραφία ο επιχειρηματικός προγραμματισμός παρουσιάζεται με διαφόρους τύπους δηλωτικούς τόσο του περιεχομένου όσο και κυρίως του χρόνου, τον οποίο καλύπτει το καταρτιζόμενο πρόγραμμα δράσεως, αλλά και του τρόπου λειτουργίας του. Διδακτική Ενότητα 3: Προγραμματισμός Της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση των βασικών σκοπών του προγραμματισμού της επιχειρηματικής δραστηριότητας, του τρόπου με τον οποίο επηρεάζει ο ανθρώπινος παράγων τον προγραμματισμό της επιχειρηματικής δραστηριότητας και του ελέγχου εκτέλεσης του προγράμματος δράσεως. Επίσης, θα αναπτυχθούν οι δυο βασικές μορφές ή κατηγορίες επιχειρηματικού προγραμματισμού. Κατά τη διάρκεια κατάρτισης του προγράμματος δράσεως, όσο και κατά την λειτουργία του προ πολογιστικού ελέγχου, ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει πρωταρχικό ρόλο. 12
Προγραμματισμός Δραστηριοτήτων Οικονομικών Μονάδων Διδακτική Ενότητα 1: Ο Στρατηγικός Μακροχρόνιος Επιχειρηματικός Προγραμματισμός Σκοπός του παρόντος κεφαλαίου είναι ο προσδιορισμός της έννοιας του στρατηγικού μακροπρόθεσμου επιχειρηματικού σχεδιασμού και η ανάδειξη της σημασίας του στην βιωσιμότητα ενός οργανισμού. Παρουσιάζονται η έννοια του στρατηγικού μακροπρόθεσμου επιχειρηματικού σχεδιασμού και η σχέση του με τον βραχυπρόθεσμο τακτικό επιχειρηματικό σχεδιασμό, η σημασία του στρατηγικού σχεδιασμού ως οδηγού της μακροχρόνιας δράσεως ενός οργανισμού, καθώς και τα αποτελέσματα ή οι συνέπειες από την έλλειψη λειτουργίας του στρατηγικού σχεδιασμού της επιχειρηματικής δράσεως. Διδακτική Ενότητα 2: Η Διαδικασία Κατάρτισης Του Μακροχρόνιου Στρατηγικού Προγράμματος Επιχειρηματικής Δράσεως Μέρος Α Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή της διαδικασίας κατάρτισης του μακροχρονίου στρατηγικού προγράμματος επιχειρηματικής δράσης. Αρχικά, παρουσιάζεται το πότε πρέπει να καταρτίζεται ένα στρατηγικό επιχειρηματικό σχέδιο δράσεως. Εν συνεχεία προσδιορίζεται η εφαρμογή του μακροχρόνιου στρατηγικού προγραμματισμού αναλογικά με το μέγεθος της επιχείρησης ή του οργανισμού και περιγράφεται γενικά η διαδικασία κατάρτισης του μακροχρόνιου στρατηγικού προγράμματος δράσεως. Τέλος, αναλύεται η διαδικασία της μελέτης του εξωτερικού μάκρο-περιβάλλοντος μιας επιχείρησης. Διδακτική Ενότητα 3: Η Διαδικασία Κατάρτισης Του Μακροχρόνιου Στρατηγικού Προγράμματος Επιχειρηματικής Δράσεως Μέρος Β Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή της διαδικασίας κατάρτισης του μακροχρονίου στρατηγικού προγράμματος επιχειρηματικής δράσης. Αρχικά, παρουσιάζεται η διαδικασία της μελέτης του εξωτερικού μίκρο-περιβάλλοντος μιας επιχείρησης όπου αναλύονται λεπτομερώς όλα τα στάδια της διαδικασίας και αναδεικνύεται η σημασία του κάθε σταδίου. Εν συνεχεία γίνεται η ανάλυση του εσωτερικού περιβάλλοντος μιας επιχείρησης όπου αναφέρονται οι βασικοί παράγοντες, δυνάμεις ή στοιχεία του εσωτερικού περιβάλλοντος μιας επιχείρησης και αναλύεται διεξοδικά ο ρόλος και η σημασία του καθενός. Διδακτική Ενότητα 4: Προσδιορισμός Των Στρατηγικών Στοχων Του Μακροχρονιου Σχεδίου Δράσεως Σκοπός της ενότητας είναι ο προσδιορισμός των στρατηγικών στόχων του μακροχρόνιου σχεδίου δράσεως της επιχείρησης ή του οργανισμού και η περιγραφή της διαδικασίας του προγραμματισμού της επιχειρηματικής δράσεως προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι του μακροχρόνιου σχεδίου δράσεως. 13
Μακροχρόνιος Προγραμματισμός Επιχειρηματικής Δράσεως Διδακτική Ενότητα: Το Πρόγραμμα Των Πωλήσεων, O Σκόπος Των Πωλήσεων Και Ο Σκοπός Του Προγραμματισμού Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση της διαδικασίας κατάρτισης του προγράμματος πωλήσεων για την υλοποίηση των στρατηγικών στόχων του επιχειρηματικού σχεδίου δράσεως. Με το υπό κατάρτιση μακροχρόνιο- πενταετές πρόγραμμα πωλήσεων επιδιώκεται να προσδιορισθούν τα αναγκαία μέσα και πόροι, οι συγκεκριμένες ενέργειες και πράξεις, να καθοριστούν οι χρόνοι κατά τους οποίους θα τεθούν σε κίνηση και θα υλοποιηθούν, με σκοπό την πραγματοποίηση των στόχων του επιχειρηματικού σχεδίου. Θα εξετασθεί ο σκοπός του προγράμματος πωλήσεων, ο τρόπος μελέτης και έρευνας καθορισμού του μακροχρόνιου στόχου των πωλήσεων. Ακόμα θα παρουσιαστεί η μέθοδος της βέλτιστης διαχρονικής κατανομής του τελικού στόχου του μακροχρόνιου προγράμματος πωλήσεων. Διδακτική Ενότητα 2: Ανάλυση Των Ενεργειών Που Απαιτούνται Για Την Υλοποίηση Του Μακροχρόνιου Προγράμματος Πωλήσεων Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση της έννοιας του προσδιορισμού και της διαχρονικής κινητοποίησης των μέσων-πόρων και ενεργειών που απαιτούνται για την υλοποίηση του μακροχρόνιου προγράμματος πωλήσεων. Ακόμα, θα αναπτυχθούν τα βασικά στοιχεία για την κατάρτιση του ελαστικού προ πολογισμού των εξόδων της λειτουργίας των πωλήσεων και τη χρονική κατανομή τους στα έτη της προ πολογιστικής περιόδου. Διδακτική Ενότητα 3: Η Κατάρτιση Του Μακροχρόνιου Πενταετούς Προγράμματος Παραγωγής Για Την Υλοποιήση Των Στρατηγικών Στόχων Του Επιχειρηματικού Σχεδίου Δράσεως Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση της έννοιας της κατάρτισης του μακροχρόνιου πενταετούς προγράμματος παραγωγής για την υλοποίηση των στρατηγικών στόχων του επιχειρηματικού σχεδίου δράσεως. Πρώτα θα διερευνηθούν οι σκοποί του προγράμματος παραγωγής. Στην συνέχεια θα εξεταστεί το περιεχόμενο του μακροχρόνιου προγράμματος παραγωγής, το ποσοτικό πρόγραμμα παραγωγής, ο προγραμματισμός επέκτασης του παραγωγικού δυναμικού της μονάδας και η κατάρτιση ελαστικού προ πολογισμού κόστους της παραγωγικής λειτουργίας. 14
Διδακτική Ενότητα 4: Η Κατάρτιση Του Μακροχρόνιου Προγράμματος Εφοδιασμού, Ανάπτυξης Και Έρευνας Των Στρατηγικών Στόχων Του Σχεδίου Δράσεως Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η προσέγγιση της κατάρτισης του μακροχρόνιου προγράμματος από τρεις διαφορετικές πλευρές. Πρώτα θα αναπτυχθεί η μέθοδος κατάρτισης του μακροχρόνιου προγράμματος εφοδιασμού η ή αγοράς πρώτων υλών ή άμεσων υλικών παραγωγής. Στη συνέχεια θα εξεταστεί η κατάρτιση του μακροχρόνιου προγράμματος ανάπτυξης και λειτουργίας βοηθητικών δραστηριοτήτων και τέλος θα αναπτυχθεί η κατάρτιση του μακροχρόνιου προγράμματος έρευνας και ανάπτυξης νέων προ όντων στα πλαίσια υλοποίησης των στρατηγικών στόχων του μακροχρόνιου σχεδίου δράσεως. Διδακτική Ενότητα 5: Η Κατάρτιση Του Μακροχρόνιου Στρατηγικου Προγραμματος Επενδυσεων Και Του Προγραμματος Δραστηριοτητας Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση της μεθόδου κατάρτισης του μακροχρόνιου στρατηγικού προγράμματος των επενδύσεων και της δραστηριότητας των διοικητικών λειτουργιών. Θα αναπτυχθούν η έννοια και το περιεχόμενο της μεθόδου και θα παρουσιαστεί αναλυτικά ο τρόπος κατάρτισής τους. Διδακτική Ενότητα 6: Η Κατάρτιση Του Μακροχρόνιου Προγράμματος Ταμιακών Ροών Και Η Κατάρτιση Της Προ πολογιστικάς Κατάστασης Αποτελεσμάτων Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η κατανόηση της μεθόδου κατάρτισης του μακροχρόνιου προγράμματος ταμιακών ροών. Θα παρουσιαστεί το περιεχόμενο προγράμματος, η έκταση αναλύσεως του προγράμματος, η μορφή και η διάρθρωση της προ πολογιστικής κατάστασης. Ακόμα θα παρουσιαστεί η κατάρτιση της προ πολογιστικής κατάστασης αποτελεσμάτων για κάθε χρήση του μακροχρόνιου προγράμματος δράσεως, τα μεγέθη τα οποία την διαμορφώνουν και τις πηγές από τις οποίες αντλούνται. 15
Βραχυχρόνιος Προγραμματισμός Επιχειρηματικής Δράσεως Διδακτική Ενότητα 1. Ο βραχυχρόνιος ετήσιος προγραμματισμός Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή της λειτουργίας του τακτικού βραχυχρόνιου επιχειρηματικού προγραμματισμού. Αρχικά παρουσιάζεται η έννοια του βραχυχρόνιου ετήσιου επιχειρηματικού προγραμματισμού και εν συνεχεία περιγράφεται η διαδικασία κατάρτισης του τακτικού ετήσιου προγράμματος δράσεως της επιχείρησης ή του οργανισμού. Ακολούθως αναφέρεται ο σχεδιασμός των προς υλοποίηση στόχων του ετήσιου προγράμματος δράσεως και τέλος, αναλύεται ο προγραμματισμός των μέσων και πόρων και η διαδικασία χρονικής κινητοποίησης τους για την υλοποίηση των στόχων του σχεδίου δράσεως. Διδακτική Ενότητα 2. Το πρόγραμμα των πωλήσεων Σκοπός της ενότητας είναι η ανάλυση της διαδικασίας κατάρτισης του ετήσιου προγράμματος πωλήσεων στα πλαίσια υλοποίησης των στόχων του βραχυχρόνιου-ετήσιου επιχειρηματικού προγράμματος δράσεως. Αρχικά, προσδιορίζονται οι στόχοι του προγράμματος πωλήσεων στα πλαίσια του ετήσιου προγράμματος δράσεως της επιχείρησης και περιγράφεται η διαδικασία του προγραμματισμού των πωλήσεων. Κατόπιν αναφέρεται η διαδικασία κατάρτισης του κατ αξίαν προ πολογισμού των πωλήσεων και τέλος, αναλύεται ο ελαστικός προ πολογισμός των εξόδων διαθέσεως. Διδακτική Ενότητα 3. Το πρόγραμμα παραγωγής και αγορών Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή και ανάλυση των προγραμμάτων της παραγωγής και των αγορών στα πλαίσια του ετήσιου προγράμματος δράσεως της επιχείρησης. Αρχικά, περιγράφεται το πρόγραμμα παραγωγής όπου προσδιορίζεται ο σχεδιασμός των στόχων του ετήσιου προγράμματος παραγωγής. Στη συνέχεια, αναφέρεται η σημασία και η λειτουργία του προγράμματος αγορών ως τμήμα του ετήσιου προγράμματος δράσεως της επιχείρησης και αναλύονται οι στόχοι του προγράμματος αγορών και η διαδικασία προγραμματισμού των αγορών. Τέλος, γίνεται αναφορά στον ελαστικό προ πολογισμό του κόστους λειτουργίας αγορών μιας δεδομένης χρονικής περιόδου. 16
Διδακτική Ενότητα 4. Το πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης, επενδύσεων και δραστηριότητας της διοικητικής λειτουργίας Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή των προγραμμάτων Έρευνας και Ανάπτυξης Επενδύσεων, καθώς και της δραστηριότητας της Διοικητικής Λειτουργίας. Αρχικά, προσδιορίζεται η σημασία του προγράμματος έρευνας και ανάπτυξης ως τμήμα του ετήσιου προγράμματος δράσεως. Στο τμήμα αυτό αναφέρεται ο συσχετισμός του ετήσιου προγράμματος έρευνας και ανάπτυξης σε σχέση με το αντίστοιχο ερευνητικό πρόγραμμα που περιλαμβάνεται στο μακροχρόνιο επιχειρηματικό σχέδιο δράσεως. Ακολούθως αναφέρονται οι στόχοι του ετήσιου προγράμματος έρευνας και ανάπτυξης και αναλύεται ο προγραμματισμός της δραστηριότητας έρευνας και ανάπτυξης. Εν συνεχεία, περιγράφεται το πρόγραμμα επενδύσεων ως τμήμα του ετήσιου προγράμματος δράσεως. Στο τμήμα αυτό καθορίζονται οι στόχοι του προγράμματος επενδύσεων, αναλύεται ο προγραμματισμός των επενδύσεων και περιγράφεται ο προ πολογισμός του κόστους των επιμέρους και του συνόλου των επενδύσεων. Τέλος, αναφέρεται ο ελαστικός προ πολογισμός του κόστους της διοικητικής λειτουργίας όπου αρχικά περιγράφεται η έννοια της διοικητικής λειτουργίας και στη συνέχεια αναλύεται η διαδικασία κατάρτισης του ελαστικού προ πολογισμού του κόστους της Διοικητικής λειτουργίας. Διδακτική Ενότητα 5. Το ετήσιο πρόγραμμα ταμειακών ροών Σκοπός της ενότητας είναι η ανάλυση του προ πολογισμού των ταμιακών ροών της ετήσιας προ πολογιστικής περιόδου. Καταρχήν προσδιορίζονται οι πηγές από τις οποίες αντλούνται τα στοιχεία κατάρτισης του προ πολογισμού ταμιακών ροών και ακολούθως τοποθετείται το πρόγραμμα ή η κατάσταση ταμιακών ροών στα πλαίσια των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων. Στη συνέχεια καθορίζονται οι στόχοι του προγράμματος ταμιακών ροών και τέλος αναλύεται η προ πολογιστική ετήσια κατάσταση ταμιακών ροών. 17
Διδακτική Ενότητα 6. Προ πολογιστική κατάσταση αποτελεσμάτων, ισολογισμού και εσόδων μεταβλητού κόστους περιθωρίου κέρδους Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή και ανάλυση των προ πολογιστικών καταστάσεων Ισολογισμού και Αποτελεσμάτων στα πλαίσια του ετήσιου προγράμματος δράσεως. Αρχικά περιγράφεται η μορφή και το περιεχόμενο των καταστάσεων αυτών. Στην συνέχεια αναλύεται η προ πολογιστική κατάσταση αποτελεσμάτων και ακολούθως η προ πολογιστική κατάσταση Ισολογισμού. Κατόπιν περιγράφεται η διαδικασία κατάρτισης του εκ προ πολογισμού Ισολογισμού και εξετάζονται οι πηγές άντλησης στοιχείων διαμόρφωσης των κονδυλίων σχηματισμού του ενεργητικού και του παθητικού, του εκ προ πολογισμού Ισολογισμού. Στο τελευταίο τμήμα αναλύεται η προ πολογιστική κατάσταση: Εσόδων Μεταβλητού κόστους αυτών περιθωρίου κέρδους, κατά προ όν, κατά κέντρο κέρδους και κατά κλάδο εκμεταλλεύσεως, δίνονται η μορφή της προ πολογιστικής κατάστασης περιθωρίου του κέρδους και οι πηγές άντλησης των στοιχείων που τη διαμορφώνουν και προσδιορίζεται η σημασία και η σκοπιμότητα κατάρτισης της προ πολογιστικής κατάστασης περιθωρίου του κέρδους, καθώς και οι στόχοι που υπηρετούνται από αυτή στα πλαίσια λειτουργίας του προγράμματος δράσεως των επιχειρήσεων και οργανισμών. 18
Προ πολογιστικός Έλεγχος Επιχειρηματικής Δράσεως (The Budgetary Control) Διδακτική Ενότητα 1. Έννοια σκοπός και περιεχόμενο του προ πολογιστικού ελέγχου (πρότυπο κόστος) Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή της έννοιας του σκοπού και του περιεχομένου του Προ πολογιστικού Ελέγχου, καθώς και του προτύπου κόστους. Αρχικά παρουσιάζονται η έννοια και ο σκοπός του προ πολογιστικού ελέγχου και ακολούθως προσδιορίζονται το περιεχόμενο και οι στόχοι του προ- πολογιστικού ελέγχου. Κατόπιν, γίνεται αναφορά στην έννοια και στο περιεχόμενο του προτύπου κόστους και εν συνεχεία περιγράφεται η δομή του προτύπου κόστους, καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα. Τέλος, περιγράφεται η αρχή των εξαιρέσεων και αναλύεται ο συσχετισμός του προτύπου κόστους με αυτή. Διδακτική Ενότητα 2. Η διαδικασία κατάρτισης του πρότυπου κόστους Σκοπός της ενότητας είναι η ανάλυση της διαδικασίας κατάρτισης του πρότυπου κόστους. Αρχικά, περιγράφεται ο ρόλος της επιτροπής κατάρτισης και αναθεωρήσεων του προτύπου κόστους. Εν συνεχεία αναλύονται τα στοιχεία του προτύπου κόστους παραγωγής της μονάδας του προ όντος. Στα πλαίσια της παραπάνω ανάλυσης ερμηνεύεται ο ρόλος των πρώτων υλών ή των άμεσων υλικών παραγωγής, της άμεσης εργασίας, καθώς και των Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων (ΓΒΕ). Ειδικότερα, στην ανάλυση των ΓΒΕ προσδιορίζεται το περιεχόμενο και η σύνθεση των ΓBE σε δαπάνες κατ είδος, περιγράφεται ο ελαστικός προ πολογισμός των ΓBE, προσδιορίζεται η προ πολογιστική πρότυπη Απασχόληση και γίνεται ο προσδιορισμός και η ανάλυση του συντελεστή ΓBE ανά μονάδα προ όντος ή ανά ώρα Αμέσου Εργασίας, καθώς και η ανάλυσή του σε σταθερό και μεταβλητό μέρος. Διδακτική Ενότητα 3. Ο ρόλος του πρότυπου κόστους στη λειτουργία του προ πολογιστικού ελέγχου και τομείς δραστηριότητας Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή του ρόλου του πρότυπου κόστους στη λειτουργία του προ πολογιστικού ελέγχου, καθώς και των τομέων δραστηριότητας των Οικονομικών Μονάδων. Αρχικά, προσδιορίζεται ο ρόλος του προτύπου κόστους στα πλαίσια λειτουργίας του Συστήματος του Προ πολογιστικού Ελέγχου όπου πρωτίστως περιγράφεται ο προσδιορισμός της ολικής απόκλισης κόστους παραγωγής και η ανάλυσή της στις αποκλίσεις κατά στοιχείο κόστους. Κατόπιν, προσδιορίζονται οι αποκλίσεις επί των πρώτων υλών ή των Αμέσων Υλικών Παραγωγής, καθώς και οι αποκλίσεις επί της αμέσου εργασίας. Εν συνεχεία, αναλύονται οι αποκλίσεις επί των Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων και γίνεται αναφορά στην ιδιάζουσα σημασία του προτύπου κόστους στα πλαίσια λειτουργίας του Συστήματος του Προ πολογιστικού Ελέγχου. Τέλος, αναφέρονται οι περιοχές ή τομείς της δραστηριότητας των Οικονομικών Μονάδων που αποτελούν αντικείμενο του Συστήματος του Προ πολογιστικού Ελέγχου. 19
Διδακτική Ενότητα 4. Ο προ πολογιστικός έλεγχος των πωλήσεων i Σκοπός της ενότητας είναι η ανάλυση του προ πολογιστικού ελέγχου των πωλήσεων. Αρχικά, περιγράφεται ο προ πολογιστικός έλεγχος της ροής των λαμβανομένων παραγγελιών πωλήσεων. Στην συνέχεια αναφέρονται οι βασικές δραστηριότητες που οφείλει να καλύπτει και να παρακολουθεί ο προ πολογιστικός έλεγχος των πωλήσεων οι οποίες είναι ο ποσοτικός όγκος των πωλήσεων, η αξία των πωλήσεων, η τιμή κατά μέσο όρο των πωληθέντων και το περιθώριο κέρδους των πωλουμένων. Ακολούθως, προσδιορίζονται η δομή και η έκταση της ανάλυσης των στοιχείων που περιλαμβάνονται στις καταρτιζόμενες καταστάσεις προ πολογιστικού ελέγχου πωλήσεων και τέλος, αναλύεται ο προ πολογιστικός έλεγχος του περιθωρίου του κέρδους και η χρησιμοποίησή του για τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων που διευκολύνουν την εκτέλεση του προγράμματος πωλήσεων. Διδακτική Ενότητα 5. Ο προ πολογιστικός έλεγχος των πωλήσεων ii Σκοπός της ενότητας είναι η ολοκλήρωση της ανάλυσης του προ πολογιστικού ελέγχου των πωλήσεων. Βασικός άξονας της ανάλυσης είναι ο προ πολογιστικός έλεγχος των εξόδων Διαθέσεως (Budgetary Control of Marketing Costs, Selling Cost and Distribution Costs). Αρχικά, περιγράφονται οι βασικές λειτουργικές ενότητες των εξόδων διαθέσεως καθώς, και η διαδικασία προ πολογιστικού ελέγχου αυτών οι οποίες περιλαμβάνουν το κόστος έρευνας αγοράς, το κόστος προώθησης των πωλήσεων και το κόστος διανομής ή πραγματοποίησης των πωλήσεων. Ακολούθως αναλύονται τα στοιχεία κόστους της λειτουργίας Διαθέσεως, το άμεσο και το έμμεσο κόστος της λειτουργίας Διαθέσεως και τέλος αναφέρονται οι φορείς του κόστους της λειτουργίας Διαθέσεως. Διδακτική Ενότητα 6. Ο προ πολογιστικός έλεγχος της παραγωγής, των αγορών και του κόστους της λειτουργίας ερευνών αναπτύξεως Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή και ανάλυση των προ πολογιστικών ελέγχων της παραγωγής, των αγορών και του κόστους της λειτουργίας ερευνών αναπτύξεως. Αρχικά αναλύεται ο προ πολογιστικός έλεγχος της παραγωγής όπου περιγράφεται ο προ πολογιστικός έλεγχος του ποσοτικού προγράμματος παραγωγής, καθώς και ο προ πολογιστικός έλεγχος του κόστους παραγωγής. Στην συνέχεια παρουσιάζεται ο προ πολογιστικός έλεγχος των αγορών όπου αναλύονται ο προ πολογιστικός έλεγχος του ποσοτικού προγράμματος αγορών, ο προ πολογιστικός έλεγχος του κόστους των προγραμματιζόμενων αγορών πρώτων υλών ή άμεσων υλικών παραγωγής, καθώς και ο προ πολογιστικός έλεγχος του κόστους της λειτουργίας των αγορών. Τέλος, περιγράφεται ο προ πολογιστικός έλεγχος του προγράμματος Έρευνας και Ανάπτυξης όπου προσδιορίζονται ο προ πολογιστικός έλεγχος της προόδου ή του βαθμού ολοκλήρωσης των επιμέρους ερευνητικών προγραμμάτων και ο προ πολογιστικός έλεγχος του κόστους της λειτουργίας Ερευνών & Αναπτύξεως, καθώς και των επιμέρους ερευνητικών προγραμμάτων. 20
Διδακτική Ενότητα 7. Ο προ πολογιστικός έλεγχος του προγράμματος επενδύσεων, του κόστους της διοικητικής λειτουργίας και των λογιστικών καταστάσεων Σκοπός της ενότητας είναι η περιγραφή και ανάλυση του προ πολογιστικού ελέγχου του προγράμματος επενδύσεων, του κόστους της διοικητικής λειτουργίας, του ταμιακού προγράμματος ή του προγράμματος ταμιακών ροών και των μηνιαίων και περιοδικών Λογιστικών καταστάσεων ισολογισμού αποτελεσμάτων περιθωρίου του κέρδους. Αρχικά περιγράφεται ο προ πολογιστικός έλεγχος του προγράμματος επενδύσεων όπου αναλύονται ο έλεγχος υλοποίησης των επενδύσεων του προγράμματος στους χρόνους που προβλέπονται από το πρόγραμμα αυτό και ο προ πολογιστικός έλεγχος του κόστους του προγράμματος επενδύσεων, καθώς και διασφάλισης των πηγών χρηματοδότησής του. Στην συνέχεια, παρουσιάζεται ο προ πολογιστικός έλεγχος του κόστους της Διοικητικής λειτουργίας όπου ερμηνεύεται η προ πολογιστική κατάσταση ελέγχου του κόστους της Διοικητικής λειτουργίας για μία δεδομένη χρονική περίοδο. Ακολούθως, παρατίθεται ο προ πολογιστικός έλεγχος του ταμιακού προγράμματος ή των ταμιακών ροών όπου αναλύεται η διαδικασία ελέγχου του προγράμματος ταμιακών ροών. Τέλος, αναλύεται ο προ πολογιστικός έλεγχος των μηνιαίων και περιοδικών καταστάσεων Ισολογισμού, Αποτελεσμάτων και Περιθωρίου του κέρδους όπου περιγράφεται η διαδικασία κατάρτισης των πινάκων προ πολογιστικού ελέγχου των μηνιαίων και περιοδικών καταστάσεων Ισολογισμού, Αποτελεσμάτων και Περιθωρίου του κέρδους. 21
Λογιστικό-Κοστολογικό Πληροφοριακό Σύστημα Διοίκησης (M.I.S.) Διδακτική Ενότητα 1: Τα Χαρακτηριστικά Των Πληροφοριών Του Συστήματος Και Οι Ομάδες Πληροφοριών Του Συστήματος(M.I.S.) Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση των θεμελιωδών χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των πληροφοριών του Συστήματος προκειμένου αυτές να είναι χρήσιμες και αποτελεσματικές. Θα εξεταστεί πως μπορεί να εξασφαλιστεί η ορθότητα και ακρίβεια και συνεπώς η εγκυρότητα και η αξιοπιστία, όπως επίσης εξετάζεται η εγκαιρότητα ή αμεσότητα του χρονικού προσδιορισμού και διάθεσης των πληροφοριών στους managers. Ακόμα, θα παρουσιαστούν οι δύο μεγάλες ομάδες πληροφοριών των Πληροφοριακών Συστημάτων Διοίκησης, οι πληροφορίες ποσοτικού χαρακτήρα και οι πληροφορίες αξιακού χαρακτήρα. Τέλος, θα εξετασθεί το σύστημα στα πλαίσια του προγραμματισμού της επιχειρηματικής δραστηριότητας και του προ πολογιστικού ελέγχου, θα αναπτυχθούν οι στόχοι του συστήματος όπως επίσης και το αναλυτικό περιεχόμενο του υπό εκτέλεση Διδακτική Ενότητα 2: Κοστολογική Διάρθρωση Των Οικονομικών Μονάδων Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση της κοστολογικής διάρθρωσης, δηλαδή η κατάτμηση ή ο διαχωρισμός μιας οικονομικής μονάδας σε κοστολογικές υποδιαιρέσεις. Οι κοστολογικές υποδιαιρέσεις δημιουργούνται με αποκλειστικό σχεδόν σκοπό, τον προσδιορισμό του κόστους που προκαλείται από την ύπαρξη και λειτουργίας τους. Θα παρουσιαστούν τα κέντρα ή θέσεις κόστους, στις κοστολογικές υποδιαιρέσεις για τις οποίες πραγματοποιείται λογιστική συγκέντρωση. Θα εξετασθεί ποίοι παράγοντες επηρεάζουν το πλήθος των κέντρων κόστους που δημιουργούνται σε μια οικονομική μονάδα. Ακόμα, θα παρουσιαστούν τα κέντρα εσόδων και κέρδους, το πως προσδιορίζονται εννοιολογικά και ποίοι παράγοντες προσδιορίζουν το πλήθος τους. Τέλος, θα αναπτυχθούν τα κέντρα επενδύσεων. Διδακτική Ενότητα 3: Η Μεθοδολογία Σχηματισμού Του Λειτουργικού Κόστους Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση της μεθοδολογίας σχηματισμού του λειτουργικού κόστους. Λειτουργικό κόστος είναι το κόστος το οποίο συγκεντρώνεται και προσδιορίζεται και παρακολουθείται κατά προορισμό. Θα παρουσιαστεί τόσο η ελληνική διαδικασία που ακολουθείται για το σχηματισμό του λειτουργικού κόστους, όσο και η αγγλοσαξονική άποψη για το λειτουργικό κόστος. Τέλος, θα παρουσιαστούν οι εισαγωγικές διευκρινίσεις για τα κατά είδος στοιχεία του λειτουργικού κόστους και ο προσδιορισμός του κατ αξίαν ακριβούς ποσοτικού τους μεγέθους κατά μήνα και περίοδο με βάση τη χρονική τους προσαρμογή. 22
Διδακτική Ενότητα 4: Τα Στοιχεία Του Λειτουργικού Κόστους Και Ο Προσδιορισμός Τους Με Βάση Τη Χρονική Τους Προσαρμογή Ι Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση του λειτουργικού κόστους και η μέθοδος προσδιορισμού του κατ αξίαν ακριβούς ποσοτικού του μεγέθους με βάση τη χρονική τους προσαρμογή. Πρώτα θα εξεταστεί η χρονική προσαρμογή των «Αμοιβών και εξόδων προσωπικού», δεδομένου ότι το κόστος που προκύπτει από την απασχόληση του προσωπικού παρουσιάζει σε έντονο βαθμό το φαινόμενο του ετεροχρονισμού και συνεπώς έχει ανάγκη χρονικής προσαρμογής σε μηνιαία βάση. Στη συνέχεια, θα εξεταστεί η χρονική προσαρμογή των «Αμοιβών και εξόδων τρίτων». Οι αμοιβές τρίτων κατατάσσονται, με κριτήριο τη συμπεριφορά τους σε δυο κατηγορίες στις σταθερές και στις μεταβλητές και ως εκ τούτου παρουσιάζεται ένα φαινόμενο ετεροχρονισμού το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Τέλος, θα παρουσιαστεί η χρονική προσαρμογή των «Παροχών Τρίτων». Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει κονδύλια με έντονα στοιχεία ετεροχρονισμού για τα οποία πρέπει να εφαρμοσθεί η διαδικασία της χρονικής τους προσαρμογής σε μηνιαία βάση. Διδακτική Ενότητα 5: Τα Στοιχεία Του Λειτουργικού Κόστους Και Ο Προσδιορισμός Τους Με Βάση Τη Χρονική Τους Προσαρμογή Ii Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση του λειτουργικού κόστους και η μέθοδος προσδιορισμού του κατ αξίαν ακριβούς ποσοτικού του μεγέθους με βάση τη χρονική τους προσαρμογή. Πρώτα θα παρουσιαστεί η χρονική προσαρμογή των «Φόρων και Τελών». Οι φόροι και τα τέλη, ως δαπάνη οργανική, παρουσιάζουν σχεδόν στο σύνολο τους, πλήρη ετεροχρονισμό μεταξύ του χρονικού σημείου που εκκαθαρίζονται και οριστικοποιούνται και της χρονικής περιόδου την οποία αφορούν. Στη συνέχεια, θα εξεταστεί η χρονική προσαρμογή των Διαφόρων Εξόδων. Στα διάφορα έξοδα περιλαμβάνονται δαπάνες οι οποίες εκκαθαρίζονται και τιμολογούνται μέσα στο μήνα. Θα παρουσιαστεί η χρονική προσαρμογή των τόκων και συναφών εξόδων, των αποσβέσεων παγίων, των προβλέψεων εκμεταλλεύσεως, των υλικών πλην πρώτων υλών- που αναλώνονται. Διδακτική Ενότητα 6: Η Κατανομή Των Κατ Ειδός Δαπανών Στα Κέντρα Κόστους Ι Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση της ανάγκης να προσδιορίσουμε το κόστος όχι μόνο κατά προορισμό, αλλά και κατά είδος. Πρέπει συνεπώς τις δαπάνες να τις απεικονίσουμε λογιστικά κατά είδος και στη συνέχεια να διαχωρίσουμε κατατάσσοντας αυτές κατά προορισμό. Θα αναπτυχθεί διεξοδικά η διαδικασία και τα κριτήρια κατανομής ή μερισμού των δαπανών κατά είδος. Η κατανομή του κόστους κατά είδος στις λειτουργίες και τις λειτουργικές υποδιαιρέσεις της οικονομικής μονάδας και ο σχηματισμός του λειτουργικού κόστους ή του κόστους κατά λειτουργία αποτελεί το δεύτερο στάδιο της κοστολογικής διαδικασίας και είναι γνωστό ως μερισμός των δαπανών. 23
Διδακτική Ενότητα 7: Η Κατανομη Των Κατ Ειδος Δαπανων Στα Κεντρα Κοστους Ii Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση της ανάγκης να προσδιορίσουμε το κόστος όχι μόνο κατά προορισμό, αλλά και κατά είδος. Πρέπει συνεπώς τις δαπάνες να τις απεικονίσουμε λογιστικά κατά είδος και στη συνέχεια να διαχωρίσουμε κατατάσσοντας αυτές κατά προορισμό. Θα αναπτυχθούν διεξοδικά τα διάφορα έξοδα, τα οποία αναλύονται σε εννέα κατηγορίες και η κατανομή τους στο λειτουργικό κόστος, η δαπάνη για τόκους και συναφή έξοδα και η κατανομή τους στο λειτουργικό κόστος, ο προσδιορισμός και η κατανομή της δαπάνης για τόκους. Ακόμα, θα εξετασθεί η δαπάνη για αποσβέσεις και η κατανομή της στο λειτουργικό κόστος, καθώς και οι προβλέψεις εκμεταλλεύσεως και η κατανομή τους στο λειτουργικό κόστος. Διδακτική Ενότητα 8: Ο προσδιορισμός και η ανάλυση του κόστους της παραγωγικής λειτουργίας. Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση του λειτουργικού κόστους και η ανάλυση του στα βασικά του στοιχεία. Στην ενότητα αυτή θα γίνει μία προσπάθεια απόδειξης του επιστημονικά ορθού και πρακτικά χρήσιμου και αποτελεσματικού τρόπου ανάλυσης του λειτουργικού κόστους σε κατηγορίες, με σκοπό τον αποτελεσματικότερο έλεγχο για τη μείωσή του. Θα αναπτυχθεί διεξοδικά η μέθοδος προσδιορισμού και η ανάλυση του κόστους της παραγωγικής λειτουργίας. Το κόστος της παραγωγικής λειτουργίας είναι το κόστος που συνδέεται και προκαλείται από την ύπαρξη και δραστηριότητα της λειτουργίας αυτής. Τέλος, θα εξετασθεί ο προσδιορισμός και η ανάλυση του κόστους της Διοικητικής λειτουργίας, θα αναπτυχθούν τα στοιχεία του κόστους της Διοικητικής λειτουργίας και οι φορείς οι οποίοι επιβαρύνονται με το κόστος της Διοικητικής λειτουργίας. Διδακτική Ενότητα 9: Ο προσδιορισμός και η ανάλυση του κόστους της λειτουργίας διαθέσεως. Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση του κόστους λειτουργίας Διαθέσεως. Κόστος Διαθέσεως είναι το κόστος που πραγματοποιείται μετά την παραγωγή ή αγορά και εισαγωγή του προ όντος ή εμπορεύματος στην αποθήκη για πώληση, μέχρι και την είσπραξη της αξίας του πωληθέντος προ όντος, εμπορεύματος ή της υπηρεσίας. Το κόστος Διαθέσεως περιλαμβάνει τις ακόλουθες διακριτές υποκατηγορίες: το κόστος έρευνας αγοράς, το οποίο περιλαμβάνει το σύνολο των δαπανών που πραγματοποιούνται για την έρευνα αγοράς μιας χώρας ή μιας γεωγραφικής περιοχής, το κόστος προώθησης πωλήσεων, το οποίο πραγματοποιείται για την προώθηση των πωλήσεων, προ όντων και εμπορευμάτων και το κόστος διανομής ή πραγματοποίησης των πωλήσεων, το οποίο αναφέρεται στις δαπάνες που δημιουργούνται από τη στιγμή της εισαγωγής του έτοιμου προ όντος ή εμπορεύματος στην αποθήκη προς πώληση μέχρι την παράδοση του στους πελάτες. 24
Διδακτική Ενότητα 10: Ο Προσδιορισμός Και Η Ανάλυση Του Κόστους Της Λειτουργίας Ερευνών Αναπτύξεως Και Της Χρηματοοικονομικής Λειτουργίας Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση της έννοιας του κόστους της λειτουργίας Ερευνών- Αναπτύξεως. Με τον όρο «Κόστος Έρευνας και Ανάπτυξης» εννοούμε το κόστος που πραγματοποιείται σε μια επιχείρηση από την αναπτυσσόμενη δραστηριότητα Έρευνας για την παραγωγή νέων προ όντων ή νέων μεθόδων παραγωγής ή από τη δραστηριότητα Ανάπτυξης και βελτίωσης ήδη παραγόμενων προ όντων ή μεθόδων παραγωγής. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, έρευνα καλείται η προγραμματισμένη βασική ερευνητική δραστηριότητα η οποία αναπτύσσεται για την απόκτηση νέων γνώσεων και ανάπτυξη καλείται η μετατροπή των ερευνητικών ευρημάτων ή αποκτώμενων γνώσεων σε συγκεκριμένο σχέδιο ενός προ όντος ή μιας νέας μεθόδου παραγωγής με σκοπό τις πωλήσεις. Θα αναπτυχθούν τα βασικά στοιχεία του κόστους Ερευνών και Αναπτύξεως και οι φορείς του κόστους της λειτουργίας Έρευνας και Ανάπτυξης. Τέλος, θα αναπτυχθεί ο προσδιορισμός και η ανάλυση του κόστους της χρηματοοικονομικής λειτουργίας και θα παρουσιαστούν τα στοιχεία των δαπανών τα οποία το διαμορφώνουν. Διδακτική Ενότητα 11: Το Λειτουργικό Κόστος Των Επιχειρήσεων Με Έντονη Εποχιακή Δραστηριότητα Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση της έννοιας του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων με έντονη εποχιακή δραστηριότητα. Ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων χαρακτηρίζονται από έντονη εποχιακή διακύμανση της παραγωγικής και συναλλακτικής τους δραστηριότητας. Το θέμαπρόβλημα δημιουργείται από τις σταθερές ή ημιμεταβλητές δαπάνες, οι οποίες έχουν αυστηρά χρονικό χαρακτήρα και παραμένουν αδιάφορες και ανεπηρέαστες από τις μεταβολές του όγκου της δραστηριότητας. Θα αναπτυχθούν τα γνωρίσματα της εποχιακής διακύμανσης της δραστηριότητας τους, το σταθερό κόστος, το μεταβλητό κόστος, το ημιμεταβλητό κόστος και ο κοστολογικός τους χειρισμός. Θα αναπτυχθεί η νομοθεσία σχετικά με τους κοστολογικούς χειρισμούς στο σύστημα της ορθολογικής επιβάρυνσης. Ακόμα, θα αναλυθούν και οι επιχειρήσεις που λειτουργούν εποχιακά ορισμένη περίοδο έτους. Διδακτική Ενότητα 12: Το Σύστημα Προ πολογιστικής Αξιολόγησης Των Επενδύσεων Και Απολογιστικού Ελέγχου Λειτουργίας Σκοπός της συγκεκριμένης ενότητας είναι η κατανόηση της έννοιας του χρόνου επιστροφής των επενδύσεων. Θα παρουσιαστεί η μέθοδος προσδιορισμού του χρόνου επιστροφής των επενδύσεων. Η βιωσιμότητα ή η αποδοτικότητα των σχεδιαζόμενων ή εν λειτουργία ήδη επενδύσεων υπολογίζεται συνήθως, με βάση το προ πολογιζόμενο ή προσδιοριζόμενο καθαρό κέρδος της επενδύσεως. Θα αναπτυχθούν οι ταμιακές ροές ως βάση υπολογισμού της αποδοτικότητας των επενδύσεων και του χρόνου επιστροφής αυτών. 25
16. Υπόδειγμα Χορηγούμενου Πιστοποιητικού 26