ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΒΟΥΡ ΟΥΜΠΑ ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ MOBILISATION WORKSHOP CLEARSUPPORT PROJECT CHANIA CRETE 18-04-2007 1
Εισαγωγή Η χρηµατοδότηση των επενδύσεων για την εξοικονόµηση ενέργειας στα κτίρια µπορεί να γίνει µε διάφορους τρόπους, είτε παραδοσιακούς, είτε µε τηχρήσηκαινοτόµων χρηµατοδοτικών εργαλείων. 2
ανειοδότηση Η πιο απλή µέθοδος χρηµατοδότηση των επενδύσεων αυτών παραµένει η δανειοδότηση τουτραπεζικούτοµέα. Όλες οι εµπορικές τράπεζες χορηγούν δάνεια ανακατασκευής ή επισκευής κτιρίων που συµπεριλαµβάνουν και τις επενδύσεις εξοικονόµησης ενέργειας. Πρόσφατα η Τράπεζα Πειραιώς ανακοίνωσε τη χορήγηση ειδικών δανείων για επενδύσεις εγκατάστασης φωτοβολταϊκών στοιχείων στα κτίρια και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αυτά. 3
Επιδότηση επί του κεφαλαίου επένδυσης Μια άλλη µέθοδος χρηµατοδότησης περιλαµβάνει τη χορήγηση επιδοτήσεων επί του κεφαλαίου επένδυσης που χορηγεί η Ελληνική πολιτεία. Οι συνήθεις επιδοτήσεις χορηγούνται από το Υπουργείο Οικονοµικών µέσω του Αναπτυξιακού νόµου και από το Υπουργείο Ανάπτυξης µέσω του Επιχειρησιακού Προγράµµατος Ενέργειας. Το µεγαλύτερο µέρος των επιδοτήσεων (συνήθως το 75%) προέρχεται από τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά κονδύλια και το υπόλοιπο από τον Ελληνικό προϋπολογισµό. 4
Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ενέργειας (ΕΠΕ) Ενδεικτικά το Επιχειρησιακό ΠρόγραµµαΕνέργειας(ΕΠΕ) που αναµένεται να υλοποιηθεί και κατά τη διάρκεια του 4 ου κοινοτικού πλαισίου στήριξης επιδοτούσε τις εξής επενδύσεις εξοικονόµησης ενέργειας και εφαρµογής των ΑΠΕ στα κτίρια (όµως µόνο σε κτίρια επιχειρήσεων και όχι σε δηµόσια κτίρια): 1. ιάφορες επενδύσεις εξοικονόµησης ενέργειας 2.Συµπαραγωγή θερµότητος και ηλεκτρισµού 3.Υποκατάσταση συµβατικών καυσίµων µε φυσικό αέριο και υγραέριο 4.Κεντρικά ενεργητικά ηλιακά συστήµατα υψηλής απόδοσης 5.Παραγωγή ζεστού νερού υψηλής θερµοκρασίας ή θέρµανση αέρα µε ηλιακούς συλλέκτες υψηλής απόδοσης. 6.Συµπαραγωγή θερµότητος και ηλεκτρισµού µεχρήσηβιοµάζας 7.Φωτοβολταϊκά συστήµατα 8.Παθητικά ηλιακά συστήµατα σε διάφορα κτίρια Οι επιδοτήσεις αυτές χορηγούντο κατά τη διάρκεια του 3 ου ΚΠΣ και είναι πολύ πιθανόν πολλές ανάλογες επενδύσεις να τύχουν επιδότησης και κατά τη διάρκεια του 4 ου ΚΠΣ. 5
Επιδότηση επί του επενδυόµενου κεφαλαίου Τα ποσοστά επιδοτήσεων επί του επενδυόµενου κεφαλαίου κυµαίνονται ως εξής: Επενδύσεις εξοικονόµησης ενέργειας 40% Επενδύσεις συµπαραγωγής Θ/Η 35% Υποκατάσταση συµβατικών καυσίµων µεφ.α. ή Υγραέριο 30% Επενδύσεις ΑΠΕ 30-50% 6
Συµπράξεις δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα (Σ ΙΤ) Μια σχετικά νέα στην Ελλάδα µέθοδος χρηµατοδότησης επενδύσεων εξοικονόµησης ενέργειας στα κτίρια περιλαµβάνει τις συµπράξεις δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα (Σ ΙΤ) ή Public private partnerships. Έτσι ο ιδιωτικός τοµέας µπορεί να συµπράξει µε τοδηµόσιο τοµέα στην πραγµατοποίηση επενδύσεων εξοικονόµησης ενέργειας, π.χ. σε δηµόσια νοσοκοµεία. Το θεσµικό πλαίσιο για τη λειτουργία των Σ ΙΤ εισήχθη πρόσφατα στην Ελλάδα µετονόµο 3389/2005. 7
Χρηµατοδότηση από εξειδικευµένες εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών Μια άλλη µέθοδος χρηµατοδότησης επενδύσεων εξοικονόµησης ενέργειας στα κτίρια περιλαµβάνει τη χρηµατοδότησή τους από εξειδικευµένες εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (Energy Service Companies). Η λειτουργία τέτοιων εταιρειών δενέχειβρειαξιόλογεςεφαρµογές ακόµη στην Ελλάδα όπως σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Οι εταιρείες αυτές χρηµατοδοτούν τις επενδύσεις εξοικονόµησης ενέργειας και λαµβάνουν σαν ανταµοιβή για ορισµένα χρόνια τµήµα του οφέλους που προκύπτει από τη µείωση της ενεργειακής κατανάλωσης λόγω της πραγµατοποίησης των επενδύσεων αυτών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση µε τηνοδηγία 2006/32/EC προάγει τη δηµιουργία ESCOs στις χώρες µέλη. 8
Εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (α) Οι εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών είναι εξειδικευµένες εταιρείες σε ενεργειακά θέµατα µεκατάλληλητεχνογνωσία και εµπειρία. Μια τέτοια εταιρεία επενδύει για λογαριασµό τουπελάτη-συνεργάτη στοχώροτουσετεχνολογίες εξοικονόµησης ενέργειας και είναι ταυτόχρονα υπεύθυνη για τη λειτουργία τους και βεβαίως µε τον τρόπο αυτό µειώνονται οι ενεργειακές δαπάνες του πελάτη. Ηαµοιβή της εταιρείας προκύπτει ακριβώς από την επιτυγχανόµενη µείωση των δαπανών ενέργειας του πελάτη. Για ένα προσυµφωνηµένο χρόνο, π.χ. ορισµένα έτη, ο πελάτης πληρώνει στην εταιρεία ένα ποσό που σχετίζεται µε τηνεπιτυγχανόµενη µείωση των δαπανών του σε ενέργεια. Έτσι και η εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών έχει όφελος από τις επενδύσεις που πραγµατοποίησε. 9
Εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (β) Η εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών δεν είναι απαραίτητο να έχει µεγάλη κεφαλαιουχική υποδοµή αλλά µπορεί να χρησιµοποιεί τραπεζικό δανεισµό. Ταυτόχρονα ο πελάτης δεν χρειάζεται να επενδύσει κεφάλαια για την εξοικονόµηση ενέργειας που είτε δεν έχει είτε θέλει να τα χρησιµοποιήσει αλλού πιο επωφελώς. Με τον τρόπο αυτό εάν κάποιος φορέας (πελάτης) για οιονδήποτε λόγο δεν µπορεί να πραγµατοποιήσει για λογαριασµό του επενδύσεις εξοικονόµησης ενέργειας (π.χ. λόγω έλλειψης κεφαλαίων, λόγω έλλειψης τεχνογνωσίας κ.α.) αναθέτει στην εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών το έργο αυτό, η οποία και το υλοποιεί για λογαριασµό του. 10
Χρηµατοδοτικά εργαλεία Νέα Χρηµατοδοτικά εργαλεία και µηχανισµοί για την επίτευξη των στόχων του πρωτοκόλλου του Κιότο για τη µείωση των θερµοκηπιακών αερίων έχουν επινοηθεί και αυτά είναι: α) Έργα κοινής εφαρµογής (Joint implementation) β) Έργα µηχανισµών καθαρής ανάπτυξης (Clean development Mechanisms) γ) Εµπορία εκποµπών (Emissions trading) 11
Έργα Κοινής Εφαρµογής Προβλέπουν την υλοποίηση επενδυτικών προγραµµάτων, σε διµερή βάση, όπου η επενδύτρια χώρα µπορεί να συνυπολογίσει στις εθνικές της εκποµπές τις µειώσεις εκποµπών που προέρχονται από έργα και παρεµβάσεις σε άλλες ανεπτυγµένες χώρες. Εδώ περιλαµβάνονται και επενδύσεις εξοικονόµησης ενέργειας σε κτίρια όπου καταγράφονται και υπολογίζονται οι µειώσεις εκποµπών CO 2 που προκύπτουν. 12
Μηχανισµοί Καθαρής Ανάπτυξης Επιτρέπουν την υλοποίηση επενδυτικών προγραµµάτων σε διµερή βάση, όπου µια ανεπτυγµένη χώρα πραγµατοποιεί επενδύσεις που µειώνουν τις εκποµπές CO 2 σε αναπτυσσόµενη χώρα και πιστώνεται τη µείωση των εκποµπών αυτών. Ο µηχανισµός αυτός είναι παρόµοιος µετονπροηγούµενο µηχανισµό και αφορά και έργα εξοικονόµησης ενέργειας σε κτίρια που συνεπάγονται µείωση των εκποµπών CO 2. 13
Έργα εµπορίας εκποµπών CO 2 Αποτελούν µηχανισµούς που επιτρέπουν σε αυτούς που έχουν µειώσει τις εκποµπές των αερίων του θερµοκηπίου σε επίπεδα χαµηλότερα των ορισθέντων από το πρωτόκολλο να χρησιµοποιήσουν ή να εµπορευτούν την περίσσεια των µειώσεων για να εξισορροπηθούν οι εκποµπές µέσα ή έξω από τη χώρα τους. 14
15