Ευρωπαικό Σύστηµα Κεντρικών Τραπεζών Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Κοινωνικός ιάλογος Πραγµατοποιήθηκε στις 17 και 18 Απριλίου η 17 η συνάντηση κοινωνικού διαλόγου µεταξύ των συνδικαλιστικών οργανώσεων που εκπροσωπούν τους εργαζόµενους στις Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του Ευρωπαϊκού Συστήµατος Κεντρικών Τραπεζών(ΕΣΚΤ), αφετέρου. Στη συνάντηση του κοινωνικού διαλόγου µετέχουν εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών οργανώσεων ανάλογα µε το µέγεθος των Κεντρικών Τραπεζών καθώς και οι εκπρόσωποι των τριών Ευρωπαϊκών Συνδικάτων UNI Europa, SCECBU και ΕPSU. Την Οργάνωσή µας εκπροσώπησε στη συνάντηση ο αντιπρόεδρος, συνάδελφος Πρόδροµος Χαραλάµπους. Τα συµπεράσµατα της συνάντησης αυτής, όπως από κοινού τα έχουν συνοψίσει οι τρείς Ευρωπαϊκές Οµοσπονδίες, έχουν ως ακολούθως: 1. Οι τρεις Ευρωπαϊκές Συνδικαλιστικές Οργανώσεις χαιρετίζουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην προσπάθεια που καταβάλλεται µεταξύ της IPSO και της ΕΚΤ για εξεύρεση συµφωνίας για την αναγνώριση των συνδικαλιστικών οργανώσεων εντός της ΕΚΤ, την πληροφόρηση και τη διαβούλευση. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης οι συνδικαλιστικές οργανώσεις κάλεσαν την ΕΚΤ να καθιερώσει ένα σύστηµα εργασιακών σχέσεων που να κατοχυρώνει τη συµµετοχή των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των εκπροσώπων του προσωπικού στον κοινωνικό διάλογο εντός Τράπεζας. Ευχή των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων είναι η ολοκλήρωση των διαδικασιών αυτών να επιτευχθεί µέχρι την 10 η επέτειο της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. 2. Η UNI Europa, η SCECBU και η ΕPSU µαζί µε τις συνδικαλιστικές οργανώσεις - µέλη τους καταδίκασαν έντονα την παρέµβαση της Ελληνικής Κυβέρνησης στο συνταξιοδοτικό σύστηµα των εργαζοµένων στην Τράπεζα της Ελλάδος δηλώνοντας πως µε τον τρόπο αυτό πλήττεται η ανεξαρτησία της Τράπεζας. Οι Οργανώσεις εκτίµησαν τη θετική παρέµβαση της ΕΚΤ µετά από παράκληση της συνδικαλιστικής οργάνωσης των συναδέλφων στην Ελλάδα ΣΥΤΕ και της ΟΤΟΕ. Η παρέµβαση αυτή έστειλε ένα σαφές µήνυµα προς την Ελληνική Κυβέρνηση πως τα µέτρα που πήρε για το ασφαλιστικό παραβιάζουν τη συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας. Σε µια παρόµοια ενέργεια, η Ελληνική Κυβέρνηση καταδικάστηκε από το ιεθνές Γραφείο Εργασίας Ú appleâ ÈÎfi π À - À 08 60
(ΙLO) για την παρέµβασή της στα συνταξιοδοτικά σχέδια των Τραπεζικών υπαλλήλων, γιατί µε την ενέργεια της αυτή παρεµβαίνει στις συλλογικές συµβάσεις. Τα συνδικάτα κάλεσαν την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσουν αν η Ελληνική Κυβέρνηση έχει λάβει υπόψη τη θέση της ΕΚΤ και αν όχι, τότε και τα δύο σώµατα θα πρέπει να κινήσουν τις διαδικασίες στο Ευρωπαϊκό ικαστήριο. 3. Οι τρείς Ευρωπαϊκές Οµοσπονδίες σηµειώνουν ότι η ανεξαρτησία των Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών δέχεται τους τελευταίους µήνες επιθέσεις όπως στη Γερµανία και την Ιταλία και θεωρούν πως είναι υποχρέωση της ΕΚΤ και του ΕΣΚΤ καθώς και των θεσµικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διασφαλίσουν την ανεξαρτησία αυτή τόσο σε ό,τι αφορά τις σχέσεις των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών µε τις άλλες δηµόσιες υπηρεσίες, όσο και µεταξύ Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών και ΕΚΤ/ΕΣΚΤ. Ταυτόχρονα όµως οι τρείς Οµοσπονδίες UNI Europa, SCECBU και ΕPSU θεωρούν πως η ανεξαρτησία των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών από το δηµόσιο δεν λειτουργεί σε καµιά περίπτωση ανασταλτικά σε βάρος των δικαιωµάτων του προσωπικού, ούτε στη συµµετοχή των συνδικαλιστικών οργανώσεων στις συλλογικές διαπραγµατεύσεις. Τέτοιες διαπραγ- µατεύσεις διεξάγονται µεταξύ των συνδικαλιστικών εκπροσώπων των εργαζοµένων και των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών για θέµατα που αφορούν µισθούς, συντάξεις, συνθήκες εργασίας, ωράρια εργασίας κ.λ.π. Είναι υποχρέωση των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών, που πηγάζει µέσα από την ανεξαρτησία τους, να καλλιεργούν την κατάλληλη σχέση µέσα από τον κοινωνικό διάλογο, για να εξασφαλίζουν έτσι οµαλές σχέσεις µε τους εργαζοµένους και κατ επέκταση την ορθή λειτουργία του ΕΣΚΤ και της κάθε Εθνικής Κεντρικής Τράπεζας χωριστά. Οι τρείς Ευρωπαϊκές Οµοσπονδίες προτείνουν όπως το ζήτηµα της ανεξαρτησίας και οι διαστάσεις του αποτελέσουν θέµα για συζήτηση στην επόµενη συνεδρία του κοινωνικού διαλόγου. 4. Ένα ζήτηµα που επαναλαµβάνεται σε κάθε συνάντηση κοινωνικού διαλόγου είναι αυτό των θεµάτων που έχουν σχέση µε το Ευρωσύστηµα. Είναι κοινή πεποίθηση των τριών Ευρωπαϊκών Οµοσπονδιών ότι η συµφωνία µεταξύ τους και της ΕΚΤ καλύπτει και το Ευρωσύστηµα. Οι περιορισµένες εξουσίες του Γενικού Συµβουλίου σε σύγκριση µε αυτές του Συµβουλίου των ιοικητών δεν µπορούν να χρησιµοποιηθούν από την ΕΚΤ σαν δικαιολογία για περιορισµό του Κοινωνικού διαλόγου και κατακράτηση πληροφοριών. Οι Οργανώσεις χαιρετίζουν τη δήλωση της ΕΚΤ για από κοινού εξέταση του θέµατος στα πλαίσια της οµάδας εργασίας για βελτίωση του Κοινωνικού ιαλόγου. 5. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις επαναλαµβάνουν πως υπάρχει µια 61 Ú appleâ ÈÎfi π À - À 08
δυναµική για εναρµόνιση των πολιτικών Ανθρώπινου υναµικού µέσα στο Ευρωπαϊκό Σύστηµα Κεντρικών Τραπεζών και υποθέτουν ακόµη πως αυτή η διαδικασία ούτε θεσµοποιείται ούτε βασίζεται σε αποφάσεις, αλλά είναι αποτέλεσµα της αλληλεπίδρασης των εµπλεκόµενων Κεντρικών Τραπεζών. Θεωρούν πως και αυτή η διάσταση των εξελίξεων, που επηρεάζει άµεσα τους εργαζοµένους, αποτελεί µέρος του κοινωνικού διαλόγου και ότι µια κατάλληλη διαδικασία, που να καλύπτει και αυτό τον τοµέα, θα πρέπει να εξετασθεί από κοινού. 6. Οι Οργανώσεις UNI Europa Finance, SCECBU και EPSU επαναλαµβάνουν ρητά τη θέση τους σε ό,τι αφορά τις «συνεδρίες» των υπηρεσιών ανθρώπινου δυναµικού του ΕΣΚΤ και της σχετικής «οµάδας εργασίας», ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη διαφάνεια στις αποφάσεις τους και την ανταλλαγή πληροφόρησης µέσα από τον Κοινωνικό ιάλογο. Οι τρείς Οργανώσεις προτείνουν όπως οι κοινωνικοί εταίροι εξετάσουν τη δυνατότητα από κοινού διενέργειας ερευνών σχετικά µε τις ανάγκες εκπαίδευσης και την κινητικότητα εντός του ΕΣΚΤ, σε συνεργασία µε το «Συνέδριο» των Υπηρεσιών Ανθρώπινου υναµικού. 7. Η συνδικαλιστική πλευρά παρουσίασε µια επισκόπηση της εξειδίκευσης και της συνεργασίας εντός του ΕΣΚΤ και δήλωσε πως θεωρεί το θέµα αυτό σαν κρίσιµο για την περαιτέρω ανάπτυξη του συστήµατος. Το θέµα αυτό αποτελεί αναπόσπαστο µέρος του κοινωνικού διαλόγου και καλωσορίζουν το γεγονός πως έχει αρχίσει ήδη η σε βάθος συζήτησή του. Τα συνδικάτα πιστεύουν πως υπάρχει ανάγκη για µια γενική πολιτική για το θέµα, που να εξασφαλίζει πως µέσα από την εξειδίκευση των ιδρυµάτων (Κεντρικών Τραπεζών) θα υπάρχει µια δίκαιη ισορροπία µεταξύ τους. Η αρχή της διοικητικής αποκέντρωσης δεν µπορεί και δεν πρέπει να ερµηνευθεί σαν συγκέντρωση των στόχων σε µια µεµονωµένη Κεντρική Τράπεζα ή σε µια µικρή οµάδα Κεντρικών Τραπεζών. Οι Κεντρικές Τράπεζες δεν πρέπει να χάσουν τη φύση τους σαν πλήρη και ίσα συστατικά µέρη του συστήµατος. Ανησυχία των συνδικάτων είναι µήπως µέσα από την εξειδίκευση χαθεί η δυνατότητα κάποιων Κεντρικών Τραπεζών (ιδιαίτερα των µικρών) να διατηρήσουν το καταρτισµένο προσωπικό τους για όλους τους στόχους τους. Είναι ισχυρή θέση των συνδικάτων πως η εξειδίκευση απαιτεί πλήρη διαφάνεια και πως οποιαδήποτε σχέδια γι αυτή πρέπει να εξετάζονται µέσα από τον κοινωνικό διάλογο µε κύριο στόχο την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων µιας εξειδίκευσης στην απαχόληση. 8. Οι Οργανώσεις UNI Europa Finance, SCECBU και ΕPSU εξέφρασαν την εκτίµησή τους για την εποικοδοµητική ανταλλαγή απόψεων που πραγµατοποιήθηκε για τα συστήµατα πληρωµών. Οι Οργανώσεις θα διαβι- Ú appleâ ÈÎfi π À - À 08 62
βάσουν τις απόψεις τους στο ιοικητικό Συµβούλιο της ΕΚΤ και σ αυτό του ΕΣΚΤ έτσι ώστε τα δύο συµβούλια να έχουν υπόψη τους τις θέσεις αυτές, πριν προχωρήσουν στη λήψη αποφάσεων. 9. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις θεωρούν πως η λειτουργία της τεχνικής οµάδας εργασίας για την εκτύπωση και κυκλοφορία των χαρτονοµισµάτων σε ευρώ καθιστά τον κοινωνικό διάλογο πιο αποτελεσµατικό. Η πλευρά των συνδικάτων εκφράζει την ανησυχία της για την προοπτική η παραγωγή των παλαιών και των νέων χαρτονοµισµατων να γίνεται παράλληλα, γιατί αυτό απειλεί να οδηγήσει σε αυξηµένο φόρτο εργασίας για το σχετικό προσωπικό. Ταυτόχρονα οι συνδικαλιστικές οργανώσεις αναζητούν πρόσθετες πληροφορίες για τη διαδικασία πιστοποίησης ISO από την άποψη της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, όπως επίσης και για το περιβάλλον. 10. Οι Οργανώσεις SCECBU, UNI Europa Finance και EPSU τόνισαν την άποψή τους, που υιοθετείται και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πως οι Κεντρικές Τράπεζες πρέπει να είναι το κέντρο και το σηµείο αναφοράς οποιουδήποτε συστήµατος ελέγχου και εποπτείας της οικονοµίας (Financial Supervision), ειδικότερα σε σχέση µε την ευθύνη των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών για εξασφάλιση της απαιτούµενης ρευστότητας στην οικονοµία. Καλωσορίζουν το γεγονός ότι οι Κεντρικές Τράπεζες από κοινού µε τους άλλους ρυθµιστές της οικονοµίας άρχισαν να εξετάζουν αρκετές από τις περιπτώσεις κατάρρευσης στην Τραπεζική Βιοµηχανία που οδήγησαν στην τρέχουσα οικονοµική κρίση και είχαν εντοπισθεί σε προγενέστερο στάδιο από τα συνδικάτα. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις επαναλαµβάνουν µε έµφαση πως ο έλεγχος του τραπεζικού συστήµατος και η ρύθµισή του πρέπει να παραµείνουν υπεράνω της παγκοσµιοποίησης και της όποιας οικονοµικής καινοτοµίας και να καλύψουν όλους τους σχετικούς «παίκτες» της οικονοµίας περιλαµβανοµένων όλων των ιδιωτικών και ειδικών κεφαλαίων (ταµείων) (Ηedge funds, private equity κ.λ.π.). Αυτός ο σηµαντικός ρόλος που έχουν να διαδραµατίσουν οι Κεντρικές Τράπεζες απαιτεί ένα σηµαντικό αριθ- µό ιδιαίτερα καταρτισµένου προσωπικού και γι αυτό ακριβώς το λόγο οι επαρκείς πόροι και η συνεχής κατάρτιση είναι ιδιαίτερα κρίσιµα στοιχεία για τις υπηρεσίες εποπτείας και ελέγχου του συστήµατος. 11. Σηµειώνοντας τις θέσεις της ΕΚΤ για τη σταθερότητα τιµών οι οργανώσεις SCECBU, UNI Europa Finance και EPSU υπογραµµίζουν ότι ο ρόλος των αµοιβών δεν µπορεί να περιοριστεί αποκλειστικά και µόνο σ αυτή τη πτυχή. Οι αµοιβές αποτελούν τη βάση του βιοτικού επιπέδου των εργαζοµένων και των οικογενειών τους. 63 Ú appleâ ÈÎfi π À - À 08
Οι εργαζόµενοι έχουν προσφέρει πολλά στη σταθερότητα των τιµών µε την υπερβολική µετριοπάθεια που έχουν επιδείξει κατά την προηγούµενη δεκαετία, στη διάρκεια της οποίας τα κέρδη των ιδρυµάτων εκτινάχθηκαν στα ύψη και οι αµοιβές των ψηλά αµειβόµενων έχουν αυξηθεί σηµαντικά. Οι τρείς Οργανώσεις καλωσορίζουν τη δήλωση της ΕΚΤ µε την οποία καλούνται όλοι οι παράγοντες ρύθµισης των τιµών, και όχι µόνο οι κοινωνικοί εταίροι, να ενεργήσουν συγκρατηµένα. Για την πλευρά των συνδικάτων, η σταθερότητα των τιµών είναι ένα σηµαντικό, αλλά όχι αποκλειστικό στοιχείο της νοµισµατικής πολιτικής. ιαπιστώνουν πως υπάρχει µια σαφής ανάγκη να εξετασθεί παράλληλα η ανάπτυξη και η οικονοµική σταθερότητα. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις επιση- µαίνουν πως ο υπερτονισµός της ανάγκης για µετριοπάθεια στις απαιτήσεις των εργαζοµένων για αύξηση των αµοιβών µπορεί να πυροδοτήσει στην πραγµατικότητα µια άνοδο στις πληθωριστικές πιέσεις. 12. Οι συνδικαλιστικές Οργανώσεις χαιρετίζουν τη δέσµευση της ΕΚΤ για την ανάπτυξη του κοινωνικού διαλόγου, που περιλαµβάνεται επίσης στα καταληκτικά σχόλια της συνάντησης του περασµένου εκεµβρίου και υπογραµµίζουν την επικοδοµητική ανταλλαγή πληροφοριών που πραγ- µατοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης. Πριν την επόµενη συνάντηση που θα πραγµατοποιηθεί τον Οκτώβριο, οι δύο πλευρές πρέπει να ανακεφαλαιώσουν όλα τα ζητήµατα που έχουν εγερθεί κατά τη διάρκεια των συναντήσεων της οµάδας επαφής καθώς και εκείνων που έχουν εγερθεί κατά τη διάρκεια των συναντήσεων της οµάδας για την ανάπτυξη του κοινωνικού διαλόγου. Οι τρείς Ευρωπαϊκές Οµοσπονδίες επαναλαµβάνουν πως στις παρουσιάσεις που γίνονται από πλευράς ΕΚΤ, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων του κοινωνικού διαλόγου, θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος των ενεργειών της ΕΚΤ και του ΕΣΚΤ στην απασχόληση και στους όρους εργοδότησης. Θεωρούν σηµαντικό µια τέτοια αξιολόγηση του αντίκτυπου να επεκταθεί σε όλες τις σχετικές πολιτικές του ΕΣΚΤ. 13. Τα συνδικάτα χαιρετίζουν τη λεπτοµερή και ενδιαφέρουσα έκθεση που δόθηκε σχετικά µε τη συνθήκη της Λισσαβώνας και τον αντίκτυπό της στην ΕΚΤ σαν ίδρυµα στην Ε.Ε. και απαιτούν τη συζήτηση του αντίκτυπου που µπορεί να έχει η συνθήκη στις σχέσεις ΕΚΤ µε το προσωπικό της. 14. Οι Οργανώσεις εκφράζουν τη λύπη τους, που η έκθεση της οµάδας εργασίας του Συµβουλίου του ΕΣΚΤ δεν ήταν δυνατόν να δοθεί κατά τη διάρκεια της συνάντησης και ζήτησαν, όπως κυκλοφορήσει γραπτώς το συντοµότερο δυνατόν. Ú appleâ ÈÎfi π À - À 08 64