Δημόσια Διαβούλευση Αναφορικά με τον Περιορισμό του Αριθμού των Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων στη Ζώνη 1800 MHz και τη Διαδικασία Χορήγησής τους Μαρούσι, Σεπτέμβριος 2015 Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ)
Πρόλογος Το παρόν Κείμενο Δημόσιας Διαβούλευσης έχει προετοιμαστεί από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) σύμφωνα με τις αρμοδιότητές της εκ του Ν.4070/2012 προκειμένου να εξεταστεί η αναγκαιότητα περιορισμού του αριθμού των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη των 1800 ΜΗz και η διαδικασία χορήγησής τους. Με την παρούσα δημόσια διαβούλευση, η ΕΕΤΤ επιθυμεί να λάβει απόψεις και σχόλια από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να απαντήσουν στις ερωτήσεις του κειμένου. Αν υπάρχουν απόψεις ή σχόλια που δεν καλύπτονται από το παρόν κείμενο Δημόσιας Διαβούλευσης, παρακαλούμε να τις συμπεριλάβετε στις απαντήσεις σας. Οι απαντήσεις πρέπει να υποβληθούν επωνύμως, στην Ελληνική, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή όχι αργότερα από τις 12-10-2015 και ώρα 13:00 μ.μ., στη διεύθυνση: Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Λεωφόρος Κηφισίας 60, 151 25 Μαρούσι, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: 1800@eett.gr. Τυχόν ανώνυμες απαντήσεις δε θα ληφθούν υπόψη. Οι απαντήσεις θα δημοσιευτούν αυτούσιες και επωνύμως. Σε περίπτωση που οι απαντήσεις περιέχουν εμπιστευτικά στοιχεία αυτά θα πρέπει να τοποθετηθούν σε ειδικό Παράρτημα, προκειμένου να μη δημοσιευθούν. Οι απαντήσεις πρέπει να φέρουν την ένδειξη: Δημόσια διαβούλευση αναφορικά με τον περιορισμό του αριθμού των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη των 1800 MHz και τη διαδικασία χορήγησής τους Κατά τη διάρκεια της Δημόσιας Διαβούλευσης είναι δυνατό να παρέχονται από την ΕΕΤΤ διευκρινιστικές απαντήσεις σε ερωτήσεις των ενδιαφερομένων, οι οποίες πρέπει να υποβάλλονται επώνυμα, µόνο µέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση: 1800@eett.gr. Το παρόν κείμενο δεν δεσμεύει την ΕΕΤΤ ως προς το περιεχόμενο της ρύθμισης που θα επακολουθήσει. 2
3
Πίνακας Περιεχομένων 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 7 1.1. ΣΚΟΠΟΣ... 7 1.2. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ... 7 2. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ... 9 2.1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ... 9 2.1.1. Εισαγωγή... 9 2.1.2. Καταμερισμός Αγοράς... 10 2.1.3. Ανάπτυξη της διείσδυσης των κινητών επικοινωνιών στην Ελλάδα... 12 3. ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ... 14 3.1. ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ... 14 3.1.1. Νόμος για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες... 14 3.1.2. Αδειοδότηση Κατασκευών Κεραιών... 17 3.2. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ... 17 3.3. ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ... 19 3.3.1. Διαθέσιμες Ζώνες συχνοτήτων για υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε πλοία (υπηρεσίες MCV)... 21 3.3.2. Διαθέσιμες Ζώνες Συχνοτήτων για Υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε αεροπλάνα (υπηρεσίες MCA)... 25 4. ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ... 26 5. ΤΕΧΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ... 28 5.1. ΖΩΝΗ 1800 MHZ... 28 5.2. ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ... 28 5.3. ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΖΩΝΩΝ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ 1710-1785 MHZ ΚΑΙ 1805-1880 MHZ... 29 5.3.1. Συμβατότητα μεταξύ των υπηρεσιών GSM, UMTS, LTE και WiΜΑΧ... 29 5.3.2. Συμβατότητα υπηρεσιών GSM, UMTS, LTE και WiΜΑΧ με άλλες Υπηρεσίες της ζώνης συχνοτήτων 1710-1785 MHZ και 1805-1880 MHz... 30 6. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ... 31 6.1. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΡΑΔΙΟΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗ ΖΩΝΗ 1800 ΜΗZ.. 31 6.2. ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ SPECTRUM CAPS... 32 6.3. ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ... 33 6.4. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ... 33 7. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ... 35 7.1. ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ ΦΑΣΜΑΤΟΣ... 35 7.2. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ... 36 7.3. ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ ΜΕ ΔΙΑΔΟΧΙΚΑ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟ ΤΙΜΗΜΑ... 36 7.4. ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ ΣΦΡΑΓΙΣΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ... 36 7.5. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΡΟΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΗΜΑΤΟΣ... 36 4
7.6. ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΗΜΑΤΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΡΑΔΙΟΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΣΕ ΕΠΟΜΕΝΑ ΕΤΗ... 37 7.7. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ... 37 7.8. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΙΜΗΣ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ... 38 8. ΟΡΟΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ... 40 8.1. ΔΙΑΡΚΕΙΑ... 40 8.2. ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ, ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ, ΣΥΝΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΕΛΕΓΧΟΥ... 41 8.3. ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ, ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΛΗΣΗ... 41 8.4. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ... 41 8.5. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ... 42 8.6. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ... 43 8.7. ΚΟΙΝΗ ΧΡΗΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ... 43 8.8. ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ... 44 8.9. ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΙΜΗΜΑΤΟΣ... 44 8.10. ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ... 45 5
Πίνακας Πινάκων ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΕΚΧΩΡΗΣΕΙΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΖΩΝΗ ΤΩΝ 1800 MHZ... 10 ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 10 ΠΙΝΑΚΑΣ 3:. ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΖΩΝΩΝ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ... 19 ΠΙΝΑΚΑΣ 4:. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΩΝ 1800 MHZ ΑΠΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ MCV... 23 ΠΙΝΑΚΑΣ 5 : ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΕΝΑΡΞΗ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ 1800 MHZ ΑΠΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ MCV... 24 ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΧΟΡΗΓΗΘΕΝ ΦΑΣΜΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ 1800 MHZ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΕ ΑΠΟ ΤΟ 2009 ΚΑΙ ΜΕΤΑ.... 26 ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΕΠΙΤΡΕΠΤΟ ΦΑΣΜΑ ΑΝΑ ΠΑΡΟΧΟ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΩΝ 1800 MHZ... 27 ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ... 30 ΠΊΝΑΚΑΣ 6: ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΧΩΡΗΘΕΝΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ... 41 Πίνακας Σχημάτων ΣΧΗΜΑ 1: ΜΕΡΙΔΙΑ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ... 11 ΣΧΗΜΑ 2: ΈΣΟΔΑ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ... 11 ΣΧΗΜΑ 3: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 12 ΣΧΗΜΑ 4: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 13 ΣΧΗΜΑ 5: ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ (ΣΕ MB) ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΚΕΤΟΜΕΤΑΓΩΓΗΣ (DATA) ΜΕΣΩ ΚΙΝΗΤΟΥ... 13 ΣΧΗΜΑ 6 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΩΝ 1800MHZ... 28 6
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Σκοπός Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της σύμφωνα με το Ν.4070/2012, χορηγεί Δικαιώματα Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων με στόχο την τεχνικά και οικονομικά, αποτελεσματική και αμερόληπτη χρήση του φάσματος ραδιοσυχνοτήτων, την αποφυγή επιβλαβών παρεμβολών και τη διαθεσιμότητα του φάσματος σε ένα ευρύ πεδίο χρηστών και εφαρμογών. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕΤΤ εξετάζει αν πρέπει, σε μία δεδομένη ζώνη ραδιοσυχνοτήτων, να περιορίζεται το πλήθος των προς χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αποδοτική χρήση του φάσματος, ιδίως όταν η ζήτηση αναμένεται να ξεπεράσει τη διαθεσιμότητά του. Σύμφωνα με το Ν.4070/2012 (Άρθρο 23) και τον «Κανονισμό Χρήσης και Χορήγησης Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων υπό καθεστώς Γενικής Άδειας για τη Παροχή Δικτύων ή / και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών» (ΦΕΚ 298/Β/14-2-2013), ο αριθμός των προς χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων δύναται να περιοριστεί αν κριθεί απαραίτητο για τη διασφάλιση της αποδοτικής χρήσης του φάσματος. Σκοπός της παρούσας διαβούλευσης είναι: 1. να αναδειχθεί το ενδιαφέρον της αγοράς όσον αφορά την ανάπτυξη επίγειων ασύρματων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών στη ζώνη συχνοτήτων 1800 MHz προκειμένου η πολιτεία να προχωρήσει στον περιορισμό των δικαιωμάτων χρήσης που θα χορηγήσει, 2. να διατυπωθούν οι απόψεις όλων των ενδιαφερομένων αναφορικά με τα τεχνικά μέτρα, τους όρους χρήσης των ραδιοσυχνοτήτων και τις υποχρεώσεις που προτείνεται να επιβληθούν στους παρόχους που θα αποκτήσουν δικαιώματα στις εν λόγω ζώνες, 3. να διατυπωθούν οι απόψεις όλων των ενδιαφερομένων σχετικά με τη διαδικασία χορήγησης που προτείνεται και, 4. να διατυπωθούν οι απόψεις όλων των ενδιαφερομένων σχετικά με το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα και τους όρους συμμετοχής στη διαδικασία χορήγησης. 1.2. Διάρθρωση Το παρόν τεύχος δημόσιας διαβούλευσης αποτελείται από τα παρακάτω Κεφάλαια: Στο Κεφάλαιο 2 παρουσιάζονται στοιχεία από την ελληνική αγορά κινητών επικοινωνιών. 7
Στο Κεφάλαιο 3 παρουσιάζεται το εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφορικά με τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και τη χρήση του φάσματος ραδιοσυχνοτήτων. Επίσης, γίνεται ειδικότερη αναφορά στις διεθνείς προβλέψεις για την ζώνη των 1800 MHz. Στο Κεφάλαιο 4 παρουσιάζεται η ευρωπαϊκή πρακτική που έχει ακολουθηθεί για τη διάθεση της ζώνης. Στο Κεφάλαιο 5 παρουσιάζονται τα τεχνικά θέματα που σχετίζονται με τη χρήση της ζώνης των 1800 MHz και τα σχετικά μέτρα που προτείνεται να ενσωματωθούν στα προς χορήγηση δικαιώματα. Στο Κεφάλαιο 6 παρουσιάζεται ο προτεινόμενος περιορισμός των προς χορήγηση δικαιωμάτων. Στο Κεφάλαιο 7 παρουσιάζεται η προτεινόμενη διαδικασία χορήγησης των Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων και τέλος στο Κεφάλαιο 8 παρουσιάζονται οι λοιποί, μη τεχνικοί, όροι των δικαιωμάτων που θα χορηγηθούν. 8
2. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 2.1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 2.1.1. Εισαγωγή Στη ζώνη των 1800 MHz έχουν χορηγηθεί δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στους υφιστάμενους παρόχους κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα, για εγκατάσταση, λειτουργία και εκμετάλλευση Δημόσιου Δικτύου Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και την παροχή Διαθέσιμων στο κοινό Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών όπως αναφέρεται παρακάτω στο Πίνακα 1. Στα πλαίσια της εφαρμογής της υπ αριθμ. 58626/2224/Φ1/10.6.2010 Κοινής Υπουργικής Απόφασης και της Απόφασης 2009/766/EC της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε με την Απόφαση 2011/251/EU για απελευθέρωση της χρήσης φάσματος 1800 MHz, η ΕΕΤΤ καλείται να διασφαλίσει τις βασικές αρχές ανταγωνισμού μεταξύ των παρόχων, αποφεύγοντας ασυμμετρίες στη δυνατότητα πρόσβασης των παρόχων σε απελευθερωμένο φάσμα, και να διασφαλίσει την ισότιμη μετατροπή όλων των δικαιωμάτων χρήσης του εν λόγου φάσματος ανεξάρτητα από την ημερομηνία λήξης τους. Σε συνέχεια της ως άνω απόφασής η ΕΕΤΤ το 2011 διάθεσε μέσω δημοπρασίας φάσμα εύρους ζώνης 2x20 MHz, το οποίο λήγει το 2026. Επιπλέον με την ΑΠ. ΕΕΤΤ 633/149/15-12- 2011 «Διαδικασία τροποποίησης δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις ζώνες των 900 MHz και 1800 MHz για την άρση των τεχνολογικών περιορισμών» (ΦΕΚ, 399/Β/22-2-2012), η ΕΕΤΤ έδωσε την δυνατότητα τροποποίησης των υφιστάμενων δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις ζώνες των 900 MHz και 1800 MHz κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο κάτοχος τους να έχει το δικαίωμα να σχεδιάσει, κατασκευάσει και λειτουργεί Δημόσιο Δίκτυο Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τα χαρακτηριστικά που περιγράφονται στις Συστάσεις που εκδίδονται από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τηλεπικοινωνιακών Προδιαγραφών (ETSI) ή τη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU) και αφορούν συστήματα τεχνολογίας GSM/DCS, UMTS/IMT2000, LTE, WiMax ή άλλα επίγεια συστήματα που μπορούν να συνυπάρξουν με τα συστήματα τεχνολογίας GSM σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση 2002/676/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2002 και στην απόφαση 2009/766/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Οκτωβρίου 2010 όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση 2011/251/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Απριλίου 2011, σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο για την πολιτική του ραδιοφάσματος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Για την ανωτέρω τροποποίηση των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που ήταν σε ισχύ πριν την έκδοση της ανωτέρω Απόφασης και η οποία αφορά σε άρση των περιορισμών στη χρήση του φάσματος στις ζώνες 900 ΜΗz και 1800 MHz, για τα εν λόγω δικαιώματα, οι κάτοχοι των δικαιωμάτων καταβάλλουν στην ΕΕΤΤ σχετικό τέλος (τίμημα υπεραξίας) σε σχέση με το αρχικό τίμημα που είχε καταβληθεί κατά την αρχική αδειοδότηση αναλογικά, ώστε να αντανακλάται η μεγαλύτερη αξία την οποία λαμβάνει η εν λόγω ζώνη από την απελευθέρωση των υφιστάμενων περιορισμών. 9
Πάροχος Φάσμα Downlink (MHz) Φάσμα Uplink (MHz) Ημερομηνία Έναρξης Δικαιώματος Χρήσης Cosmote 1855-1880 1760-1785 5-12-1995 4-12-2020 Cosmote 1845-1855 1750-1760 1-7-2012 31-6-2027 Vodafone 1820-1830 1725-1735 1-7-2012 31-6-2027 Vodafone 1830-1845 1735-1750 6-8-2001 5-8-2016 Wind 1810-1820 1715-1725 6-8-2001 5-8-2016 Wind 1805-1810 1710-1715 6-8-2001 5-8-2016 Πίνακας 1: Εκχωρήσεις φάσματος στην ζώνη των 1800 MHz Ημερομηνία Λήξης Δικαιώματος Χρήσης 2.1.2. Καταμερισμός Αγοράς Στην παρούσα παράγραφο παρουσιάζονται ο αριθμός των συνδρομητών και τα ακαθάριστα έσοδα των παρόχων δικτύων κινητών επικοινωνιών στην Ελλάδα. Ο πίνακας 2 παρουσιάζει την εξέλιξη των συνδρομητών συνολικά και ανά πάροχο, από το 2007 μέχρι το 2013. Δεκ. 2007 Δεκ. 2008 Δεκ 2009 Δεκ. 2010 Δεκ. 2011 Δεκ. 2012 Δεκ. 2013 COSMOTE 6.268.627 7.893.144 9.035.890 7.770.033 7.606.382 7.697.322 7.476.980 VODAFONE 5.437.726 5.831.624 6.325.755 3.837.952 3.829.467 4.430.076 4.908.756 WIND 4.520.322 5.193.324 4.936.457 3.207.720 3.121.823 3.741.673 4.113.894 ΣΥΝΟΛΟ 16.226.675 18.918.092 20.298.102 14.815.705 14.557.672 15.869.071 16.499.630 Πίνακας 2: Εξέλιξη του Αριθμού Συνδρομητών Κινητών Επικοινωνιών στην Ελλάδα Στο σχήμα 1 παρουσιάζεται η γραφική απεικόνιση των μεριδίων αγοράς ανά πάροχο. 10
Μερίδια Αγοράς 2007-2013 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 27,86% 27,45% 24,32% 21,65% 21,44% 23,58% 24,93% 25,90% 26,31% 33,51% 30,83% 31,16% 27,92% 29,75% 52,44% 52,25% 38,63% 41,72% 44,52% 48,51% 45,32% 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 WIND VODAFONE COSMOTE Σχήμα 1: Μερίδια αγοράς των Παρόχων Κινητών Επικοινωνιών στο σύνολο των συνδρομητών Τα έσοδα κινητής τηλεφωνίας, βάσει διαφορετικών πηγών προέλευσης (συσκευές, συμβόλαιο, καρτοκινητή κ.ο.κ.), παρουσιάζουν μείωση κατά 16,8% ανερχόμενα στα 2,5 δισ. ευρώ (έναντι 3 δισ. ευρώ το 2012) (Σχήμα 2). Συρρίκνωση παρουσιάζουν και οι επιμέρους κατηγορίες εσόδων, με τη μεγαλύτερη μείωση να επιδεικνύουν τα χονδρικά έσοδα, λόγω και της μείωσης των τελών τερματισμού (176 εκατ. ευρώ), τα έσοδα από χρήστες συμβολαίου (174 εκατ.) και καρτοκινητής (85 εκατ.). 4,5 4,0 3,5 0,6 0,0 0,6 Δισεκατομμύρια Ευρώ 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,8 0,7 1,5 0,2 0,6 0,6 1,4 0,4 0,4 0,2 0,2 0,6 0,6 0,5 0,5 1,2 1,1 0,2 0,2 0,5 0,4 1,0 0,0 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 2009 2010 2011 2012 2013 Συσκευές Συμβόλαιο-Οικιακοί Χρήστες Συμβόλαιο-Εταιρικοί Χρήστες Καρτοκινητή Άλλες Υπηρεσίες Χονδρικά Έσοδα Σχήμα 2: Έσοδα Κινητής Τηλεφωνίας Πηγή: ΕΕΤΤ (βάσει στοιχείων των αδειοδοτημένων παρόχων) 11
2.1.3. Ανάπτυξη της διείσδυσης των κινητών επικοινωνιών στην Ελλάδα Το Σχήμα 3, παρουσιάζει την ανάπτυξη της διείσδυσης των κινητών επικοινωνιών στην Ελλάδα από το 2008 μέχρι τον Ιούνιο του 2014. Ο συνολικός αριθμός των συνδρομητών έφτασε τους 16.499.630 τον Δεκέμβριο του 2013 με ποσοστό διείσδυσης στον πληθυσμό 149,1%. Ένα χρόνο πριν τον Δεκέμβριο του 2012, ο συνολικός αριθμός των συνδρομητών ήταν 15.861.833 με ποσοστό διείσδυσης στον πληθυσμό 142,7%. Όπως διακρίνεται από το ακόλουθο διάγραμμα η διείσδυση των κινητών επικοινωνιών έχει φτάσει το 149,9% των συνδρομητών στο σύνολο του πληθυσμού και το 118% των ενεργών συνδρομητών τον Ιούνιο του 2014, παρουσιάζοντας μικρή άνοδο από τον Δεκέμβριο του 2013. Σχήμα 3: Ανάπτυξη της Διείσδυσης των Κινητών Επικοινωνιών στην Ελλάδα Στο σχήμα 4 φαίνεται το πλήθος των συνδρομητών (σε εκ) από το 2003 μέχρι το 2013 12
25 20 18,9 20,3 Αριθµός Συνδροµητών (εκατ.) 15 10 5 10,3 8,9 12,4 11,1 10,0 10,2 13,9 11,1 16,2 12,3 13,8 13,3 14,8 14,6 12,3 12,1 15,9 13,4 16,5 13,0 0 31/12/2003 31/12/2004 31/12/2005 31/12/2006 31/12/2007 31/12/2008 31/12/2009 31/12/2010 31/12/2011 31/12/2012 31/12/2013 Συνολικός Αριθµός Αριθµός Ενεργών Συνδροµών/Συνδέσεων Σχήμα 4: Εξέλιξη του Αριθμού Συνδρομητών Κινητών Επικοινωνιών στην Ελλάδα Ειδικά οι υπηρεσίες πακετομεταγωγής (data), μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας, παρουσίασαν σημαντική αύξηση κατά 35,8% φθάνοντας για το 2013 τα 14,67 δισ. ΜΒ έναντι 10,8 δισ. ΜΒ το 2012 (Σχήμα 7). Εξ αυτών το 58% πραγματοποιήθηκε από οικιακούς χρήστες συμβολαίου, το 27% από χρήστες καρτοκινητής και το 14% από εταιρικούς χρήστες με συμβόλαιο. 16 14 14,67 12 Δισεκατομμύρια MB 10 8 6 4 2 4,20 7,68 9,43 10,80 0 2009 2010 2011 2012 2013 Σχήμα 5: Συνολικός Αριθμός (σε MB) Υπηρεσιών Δεδομένων Πακετομεταγωγής (data) μέσω Κινητού Πηγή: ΕΕΤΤ (βάσει στοιχείων των αδειοδοτημένων παρόχων) 13
3. ΝΟΜΙΚΟ και Ρυθμιστικό Πλαίσιο 3.1.Εθνικό Νομικό και Ρυθμιστικό Πλαίσιο 3.1.1.Νόμος για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες Ο Νόμος 4070/2012 (ΦΕΚ 82/Α/10-04-2012), «Ρυθμίσεις Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Μεταφορών, Δημοσίων Έργων και άλλες διατάξεις», ορίζει μεταξύ άλλων τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις της ΕΕΤΤ. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η ΕΕΤΤ αναλαμβάνει τη διαχείριση των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων. Στο πλαίσιο αυτής της εξουσιοδότησης χορηγεί ή/και ανακαλεί δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, εισηγείται στον Υπουργό Οικονοµίας, Υποδοµών, Ναυτιλίας & Τουρισµού τον περιορισμό του αριθμού των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων και διενεργεί τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τη χορήγηση των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων. Σύμφωνα με το άρθρο 3, Στόχοι και Γενικές Αρχές, και το άρθρο 21, Χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων, η ΕΕΤΤ καλείται να διαχειριστεί τα δικαιώματα των ραδιοσυχνοτήτων ή των ζωνών ραδιοσυχνοτήτων, τηρώντας τις αρχές της ισότητας, της αμεροληψίας, της διαφάνειας, της αναλογικότητας, της προστασίας του ανταγωνισμού και της αποφυγής στρέβλωσης της αγοράς μεριμνώντας για την κατά το μέτρο του δυνατού τεχνολογική ουδετερότητα των κανονιστικών ρυθμίσεων που επιβάλλονται, ιδίως εκείνων που στοχεύουν στη διασφάλιση αποτελεσματικού ανταγωνισμού. Κύριοι στόχοι της ΕΕΤΤ, από την τέλεση των παραπάνω καθηκόντων, καθίστανται μεταξύ άλλων οι εξής: Η τήρηση, κατά το μέτρο του δυνατού, της τεχνολογικής ουδετερότητας των κανονιστικών ρυθμίσεων που επιβάλλονται, ιδίως εκείνων που στοχεύουν στη διασφάλιση αποτελεσματικού ανταγωνισμού. 1 Η προστασία και προαγωγή του ανταγωνισμού στην παροχή δικτύων ή/και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συναφών ευκολιών και υπηρεσιών, καθώς και των πολιτικών διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος, που, μεταξύ άλλων, επιτυγχάνεται: 2 εξασφαλίζοντας ότι οι χρήστες, συμπεριλαμβανομένων των μειονεκτούντων χρηστών, των ηλικιωμένων χρηστών και των χρηστών με ειδικές κοινωνικές ανάγκες, αποκομίζουν το μέγιστο όφελος σε επίπεδο επιλογών, τιμής και ποιότητας, εξασφαλίζοντας ότι δεν υφίσταται στρέβλωση ή άλλος περιορισμός του ανταγωνισμού στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών συμπεριλαμβανομένης της διανομής περιεχομένου, 1 Σημείο 1γ, Άρθρο 3, Ν.4070/2012 2 Σημείο 1δ, Άρθρο 3 Ν.4070/2012 14
εξασφαλίζοντας την αποτελεσματική διαχείριση των ραδιοσυχνοτήτων και των αριθμοδοτικών πόρων και ενθαρρύνοντας την αποτελεσματική χρήση τους. Η συμβολή στην ανάπτυξη της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς που, μεταξύ άλλων, επιτυγχάνεται: 3 μεριμνώντας για την άρση τυχόν υφιστάμενων εμποδίων στην παροχή δικτύων ηλεκτρονικών υπηρεσιών, συναφών ευκολιών και υπηρεσιών, καθώς και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενθαρρύνοντας τη σύσταση και την ανάπτυξη διευρωπαϊκών δικτύων, τη διαλειτουργικότητα πανευρωπαϊκών υπηρεσιών, καθώς και τη δυνατότητα σύνδεσης από άκρο σε άκρο, αναπτύσσοντας τη συνεργασία της ΕΕΤT με τις Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές (ΕΡΑ) των άλλων Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να εξασφαλίζονται η ανάπτυξη συνεπούς κανονιστικής πρακτικής και η συνεπής εφαρμογή του κοινοτικού πλαισίου ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Η προαγωγή των συμφερόντων των χρηστών, που, μεταξύ άλλων, επιτυγχάνεται: 4 εξασφαλίζοντας σε όλους τους πολίτες πρόσβαση στην καθολική υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4070/2012, εξασφαλίζοντας υψηλού επιπέδου προστασία για τους καταναλωτές κατά τις συναλλαγές τους με τους προμηθευτές, ιδίως με την πρόβλεψη απλών και μη δαπανηρών διαδικασιών επίλυσης διαφορών, τις οποίες διενεργεί όργανο ανεξάρτητο από τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμβάλλοντας στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής, προάγοντας την παροχή σαφών πληροφοριών, ιδίως απαιτώντας διαφάνεια των τιμολογίων και των όρων χρήσης των δημόσιων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, εξυπηρετώντας τις ανάγκες συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων, ιδίως των μειονεκτούντων χρηστών, των ηλικιωμένων χρηστών και των χρηστών με ειδικές κοινωνικές ανάγκες, εξασφαλίζοντας τη διατήρηση της ακεραιότητας και της ασφάλειας των δημόσιων δικτύων επικοινωνιών και διασφαλίζοντας τη δυνατότητα των τελικών χρηστών να έχουν πρόσβαση, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν εφαρμογές και υπηρεσίες της επιλογής τους. Για την επίτευξη των στόχων που αναφέρονται ανωτέρω η ΕΕΤΤ οφείλει να εφαρμόζει αντικειμενικές, διαφανείς, αμερόληπτες και αναλογικές αρχές ρύθμισης, ιδίως μέσω: 3 Σημείο 1ε, Άρθρο 3, Ν.4070/2012 4 Σημείο 1στ, Άρθρο 3 Ν.4070/2012 15
της εξασφάλισης κανονιστικής σταθερότητας, εφαρμόζοντας συνεπή κανονιστική προσέγγιση κατά την επανεξέταση των ρυθμίσεων σε ενδεδειγμένα διαστήματα, της εξασφάλισης ότι, σε αντίστοιχες περιπτώσεις, δε γίνεται διάκριση κατά την αντιμετώπιση των επιχειρήσεων που παρέχουν δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, της εξασφάλισης του ανταγωνισμού προς όφελος των καταναλωτών και της προώθησης, κατά περίπτωση, του ανταγωνισμού στις υποδομές, της προώθησης αποτελεσματικών επενδύσεων και καινοτομιών σε νέες και εξελιγμένες υποδομές, εξασφαλίζοντας ότι κάθε υποχρέωση πρόσβασης λαμβάνει υπόψη τους κινδύνους που αναλαμβάνουν οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν τις επενδύσεις και επιτρέποντας διαφορετικές μορφές συνεργασίας μεταξύ των επενδυτών και των φορέων που αιτούνται πρόσβαση, προκειμένου να επιμερίζεται ο επενδυτικός κίνδυνος ώστε να διασφαλίζεται ο ανταγωνισμός στην αγορά και η τήρηση της αρχής της μη διακριτικής μεταχείρισης, της συνεκτίμησης των διαφορετικών συνθηκών που επικρατούν στις διάφορες γεωγραφικές ζώνες της χώρας, αναφορικά με τον ανταγωνισμό και τους καταναλωτές, της επιβολής εκ των προτέρων (ex-ante) ρυθμιστικών υποχρεώσεων μόνον εφόσον δεν υφίσταται αποτελεσματικός και βιώσιμος ανταγωνισμός καθώς και της άρσης των υποχρεώσεων αυτών όταν πλέον πληρούται αυτή η προϋπόθεση. Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 23 «Διαδικασία περιορισμού του αριθμού των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων» του Ν. 4070/2012, σε περίπτωση που εξετάζεται αν πρέπει να περιορίζεται ο αριθμός των προς χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, καθώς και αν πρέπει να παραταθεί η διάρκεια υφισταμένων δικαιωμάτων κατ άλλο τρόπο απ ότι σύμφωνα με τους όρους που προσδιορίζονται στα εν λόγω δικαιώματα, πρέπει, μεταξύ άλλων, να αποδίδεται σημασία στην ανάγκη μεγιστοποίησης του οφέλους για τους χρήστες και στη διευκόλυνση της ανάπτυξης του ανταγωνισμού. Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 21 «Χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων» του Ν. 4070/2012, η ΕΕΤΤ δύναται να καθορίζει κανόνες για την αποφυγή της αποθεματοποίησης ραδιοφάσματος, οι οποίοι θεσπίζονται και εφαρμόζονται κατά αναλογικό, αμερόληπτο και διαφανή τρόπο. Ειδικότερα, η ΕΕΤΤ μπορεί κατά τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων να ορίζει αυστηρές προθεσμίες για την πραγματική εκμετάλλευση των δικαιωμάτων χρήσης από τον κάτοχό τους και να επιβάλλει κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών κυρώσεων ή και της ανάκλησης των δικαιωμάτων χρήσης, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς τις προθεσμίες. Το δικαίωμα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που δεν έχει χρησιμοποιηθεί από το δικαιούχο για δύο χρόνια από την ημερομηνία χορήγησής του δύναται να ανακληθεί από την ΕΕΤΤ και να είναι πλέον διαθέσιμο για χορήγηση. 16
3.1.2. Αδειοδότηση Κατασκευών Κεραιών Ένας σημαντικός παράγοντας για τη βιώσιμη και αποτελεσματική ανάπτυξη ασύρματων δικτύων, όπως έχει αναδειχθεί από τους παρόχους σε προηγούμενες διαβουλεύσεις της ΕΕΤΤ, παρουσιάζεται να είναι το πλαίσιο αδειοδότησης των σταθμών βάσης. Τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικές αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο αδειοδότησης κατασκευών κεραιών, οι οποίες αποτυπώνονται στο Ν.4070/2012, με στόχο την ανάπτυξη ασύρματων δικτύων και προς την κατεύθυνση του εξορθολογισμού του χρόνου αδειοδότησης των κεραιών που πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την παράγραφο 17 του άρθρου 30 του Ν. 4070/2012 υιοθετείται η μονοαπευθυντική διαδικασία για την αδειοδότηση κατασκευών κεραιών στην ξηρά, η οποία υλοποιήθηκε και πραγματοποιείται πλέον μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής αιτήσεων ΣΗΛΥΑ 5. Επιπλέον στα πλαίσια των ρυθμίσεων του Ν.4313/14 δίνεται η δυνατότητα αναβάθμισης των υπηρεσιών κατασκευών κεραιών που είναι ήδη εγκατεστημένες και αδειοδοτημένες με την υποβολή σχετικής δήλωσης, χωρίς να είναι απαιτείται η έκδοση Απόφασης ΕΕΤΤ, εφόσον πληρούται οι προϋποθέσεις της νομοθεσίας για τις ηλεκτρομαγνητικές εκπομπές και τους περιβαλλοντικού όρους. 3.2.ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Οι ραδιοσυχνότητες θεωρούνται σπάνιος δημόσιος. Λόγοι προάσπισης του δημόσιου συμφέροντος επιβάλλουν την όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική και αποδοτική δυνατή διαχείριση του φάσματος, από οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη και το συνυπολογισμό του σημαντικού ρόλου του για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, των στόχων της πολιτιστικής ποικιλομορφίας και της πολυφωνίας των μέσων επικοινωνίας καθώς και της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την υπ αριθμό 243/2012/ΕΕ Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβούλιου της 14ης Μαρτίου 2012, αποφάσισαν τη θέσπιση ενός πολυετούς προγράμματος πολιτικής ραδιοφάσματος (Radio Spectrum Policy Program, RSPP) για το στρατηγικό σχεδιασμό και την εναρμόνιση της χρήσης του φάσματος με σκοπό τη διασφάλιση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς στους τομείς των πολιτικών της Ένωσης που αφορούν τη χρήση φάσματος. Μεταξύ άλλων στο πρόγραμμα πολιτικής ραδιοφάσματος επισημαίνεται ότι θα πρέπει μέχρι το έτος 2015 να προσδιοριστούν τουλάχιστον 1200 MHz κατάλληλου φάσματος, συμπεριλαμβανομένου αυτού που ήδη χρησιμοποιείται, για τη στήριξη των πολιτικών στόχων της Ένωσης και προκειμένου να καλυφθεί με τον καλύτερο τρόπο η αυξανόμενη ζήτηση για ασύρματη διακίνηση δεδομένων. Ταυτόχρονα να πρέπει να γεφυρωθεί το ψηφιακό χάσμα και να υπάρξει συμβολή στους στόχους του ψηφιακού θεματολογίου για την Ευρώπη, με ενίσχυση της πρόσβασης σε ευρυζωνικές συνδέσεις με ταχύτητα όχι μικρότερη των 30 Mbps μέχρι το 5 https://spectrum.eett.gr/espectrum 17
2020 για όλους τους πολίτες της Ένωσης. Επίσης, μέσα στο 2009 εκδόθηκε η Απόφαση της Επιτροπής 2009/766/ΕΚ6 σχετικά με την εναρμόνιση των ζωνών συχνοτήτων των 900 MHz και των 1800 MHz για επίγεια συστήματα ικανά να παρέχουν πανευρωπαϊκές υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Στην Απόφαση καθορίζεται ότι η ζώνη των 1800 MHz διατίθεται με τους ίδιους όρους με τη ζώνη των 900 MHz και σε άλλα επίγεια συστήματα ικανά να παρέχουν υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών τα οποία να μπορούν να συνυπάρχουν με τα συστήματα GSM. Το 2011 η ΕΕ εξέδωσε την ακόλουθη εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής της 18ης Απριλίου 2011 για την τροποποίηση της απόφασης 2009/766/ΕΚ σχετικά με την εναρμόνιση των ζωνών συχνοτήτων των 900 MHz και των 1800 MHz για επίγεια συστήματα ικανά να παρέχουν πανευρωπαϊκές υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Κοινότητα (2011/251/ΕΕ) για τον καθορισμό των τεχνικών όρων που επιτρέπουν τη λειτουργία LTE και ενδεχομένως άλλων τεχνολογιών στις ζώνες των 900 MHz και 1800 MHz. Όσον αφορά τα μέτρα εναρμόνισης κατ εφαρμογή της Απόφασης για το ραδιοφάσμα, η τεχνική συμβατότητα αποδεικνύεται με μελέτες συμβατότητας που εκπονεί η CEPT (European Conference of Postal and Telecommunications Administrations). Οι εν λόγω μελέτες συμβάλλουν στον καθορισμό των απαιτούμενων τεχνικών όρων για να εξασφαλιστεί η συνύπαρξη αυξανόμενου αριθμού επίγειων συστημάτων ικανών να παρέχουν ευρωπαϊκές υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Βασιζόμενη σε τεχνικές έρευνες, ιδίως στις εκθέσεις 827 και 968 της επιτροπής ηλεκτρονικών επικοινωνιών (ECC) της CEPT, η CEPT κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα δίκτυα UMTS/900/1800 είναι δυνατόν να εγκατασταθούν σε αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, συνυπάρχοντας με δίκτυα GSM/900/1800, και χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες αποστάσεις μεταξύ φερουσών συχνοτήτων. Τέλος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η ανάπτυξη πρόσθετων μέσων επικοινωνίας θα μπορούσε να αποβεί επωφελής για την παραγωγικότητα στην εργασία και για τη μεγέθυνση στην αγορά κινητής τηλεφωνίας. Για το σκοπό αυτό έχει προβεί σε διαμόρφωση κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου για υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε πλοία (υπηρεσίες MCV) και κινητών επικοινωνιών σε αεροπλάνα (υπηρεσίες MCA) σε διάφορες ζώνες συχνοτήτων που παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για την παροχή κινητής τηλεφωνίας. 6 EE L 274/32 της 20.10.2009 7 ECC Report 82, Compatibility study for UMTS operating within the GSM 900 and GSM 1800 frequency bands 8 ECC Report 96, Compatibility between UMTS 900/1800 and systems operating in adjacent bands 18
3.3.ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Οι ραδιοϋπηρεσίες που προβλέπονται για τη ζώνη 1710 1785 &1805 1880 ΜΗz, καθώς και για τις γειτονικές της, σύμφωνα με τον ισχύοντα Εθνικό Κανονισμό Κατανομής Ζωνών Συχνοτήτων (ΕΚΚΖΣ) (ΦΕΚ 1444/Β/02-05-2012 και ΦΕΚ 2845/Β/23-10-2012), παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί. Όρια ζώνης Κατανομή στις (ΜHz) υπηρεσίες 1700-1710 ΣΤΑΘΕΡΗ Ε37 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ (Διάστημα προς Γη) 5.289, 5.341 1710-1785 ΣΤΑΘΕΡΗ ΚΙΝΗΤΗ Ε38 5.149, 5.341 1785-1800 ΣΤΑΘΕΡΗ Ε37 ΚΙΝΗΤΗ Ε11, E38A 1800 1805 ΣΤΑΘΕΡΗ ΚΙΝΗΤΗ 5.380 1805-1880 ΣΤΑΘΕΡΗ ΚΙΝΗΤΗ 5.384Α Ε38 1880-1885 ΚΙΝΗΤΗ Ε39 Χρήστης Χρήσεις Πρότυπο Σημειώσεις Αμυντικά συστήματα Μετεωρολογικές εφαρμογές DCS 1800 UMTS MCA MCV Ασυρματικές ακουστικές εφαρμογές Ασύρματα μικρόφωνα DCS 1800 UMTS MCA MCV ΕΝ 301 502 ΕΝ 301 511 EN 301 840 ΕΝ 301357 ΕΝ 301 502 ΕΝ 301 511 DECT EN 301 406 EN 301 908 ERC/DEC(95)03 ECC/REC/(05)08 ECC/DEC/(06)07amended ECC/DEC/(06)13 ECC/REC/(08)02 ERC REC 70-03 ERC/DEC(95)03 ECC/REC/(05)08 ECC/DEC/(06)07amended ECC/DEC/(06)13 ECC/REC/(08)02 ERC/DEC/(94)03 Πίνακας 3:. Απόσπασμα από τον Εθνικό Κανονισμό Κατανομής Ζωνών Συχνοτήτων Σύμφωνα με τον ΕΚΚΖΣ, η Κινητή Υπηρεσία προβλέπεται σε Πρωτεύουσα Βάση στις ζώνες συχνοτήτων 1710 1785 και 1805 1880 ΜΗz. Επιπλέον σύμφωνα με την Παραπομπή του E37 του ΕΚΚΖΣ οι ζώνες συχνοτήτων 1700-1710 MHz και 1785-1800 MHz διατίθενται και για την εκχώρηση συχνοτήτων σταθερών ζεύξεων ραδιοφωνικών σταθμών. Η ΕΕΤΤ στο πλαίσιο αυτό έχει χορηγήσει αρκετά δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων σε Ραδιοφωνικούς Σταθμούς για τη μεταφορά ραδιοφωνικού 19
προγράμματος από το σημείο παραγωγής στο σημείο εκπομπής στη ζώνη συχνοτήτων. Συγκεκριμένα για τη ζώνη συχνοτήτων 1785-1800 MHz έχουν εκδοθεί αρκετά δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων εκ των οποίων κάποια λήγουν στις 31/12/2023. Σύμφωνα με το Άρθρο 4 της Απόφασης της Επιτροπής της 1ης Σεπτεμβρίου 2014 σχετικά με τους εναρμονισμένους τεχνικούς όρους χρήσης του ραδιοφάσματος από ασύρματο ακουστικό εξοπλισμό υπηρεσιών προγραμματισμού και ειδικών εκδηλώσεων στην Ένωση (2014/641/EΕ) : «Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 3 παράγραφος 1, τα κράτη μέλη μπορούν να διατηρήσουν σε ισχύ τις άδειες και τα δικαιώματα χρήσης του ραδιοφάσματος στις ζώνες των 823 έως 832 MHz και των 1785 έως 1805 MHz που ισχύουν την ημερομηνία κατά την οποία η παρούσα απόφαση παράγει αποτελέσματα, μόνο μέχρι τη λήξη τους και στον βαθμό που αυτό είναι αναγκαίο. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ενημερώνει την Επιτροπή σχετικά και, εκτός αν υπεισέρχονται λόγοι δημόσιας ασφάλειας και άμυνας, δημοσιοποιεί τις εν λόγω πληροφορίες.» Ως εκ τούτου η ζώνη 1785-1800 ΜΗz δύναται να χρησιμοποιηθεί από ασύρματο ακουστικό εξοπλισμό PMSE, ενώ έχουν ήδη χορηγηθεί δικαιώματα χρήσης Σταθερής Υπηρεσίας για τη μεταφορά ραδιοφωνικού προγράμματος. Τέλος σύμφωνα με τον ΕΚΚΖΣ οι ζώνες 1710-1785 MHz και 1805-1880 ΜHz μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη λειτουργία υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών σε αεροσκάφη (MCA) και οι ζώνες 1748 1750 MHz / 1843 1845 MHz μπορούν να χρησιμοποιηθούν για υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε πλοία (υπηρεσίες MCV) ενώ η ζώνη συχνοτήτων 1880-1900 MHz διατίθεται για την ανάπτυξη των ψηφιακών ευρωπαϊκών ασύρματων τηλεπικοινωνιών (DECT). Σχετικά με τις υπηρεσίες MCV και MCA o βασικός άξονας του πλαισίου αδειοδότησης είναι η λειτουργία των συστημάτων αυτών σε δευτερεύουσα βάση δηλαδή δεν επιτρέπεται η πρόκληση βλαβερών παρεμβολών σε οποιαδήποτε υπηρεσία ραδιοεπικοινωνιών και ότι δεν δύναται να απαιτηθεί προστασία των εν λόγω υπηρεσιών έναντι βλαβερών παρεμβολών, οι οποίες προέρχονται από άλλες υπηρεσίες ραδιοεπικοινωνιών. Ανάλογα έχει διαμορφωθεί κατάλληλο τεχνικό πλαίσιο με κύριο στόχο την αποφυγή βλαβερών παρεμβολών σε επίγεια δίκτυα κινητών επικοινωνιών. 20
3.3.1. Διαθέσιμες Ζώνες συχνοτήτων για υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε πλοία (υπηρεσίες MCV) Οι υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε πλοία (υπηρεσίες MCV) χρησιμοποιούνται σε εμπορικά και επιβατικά πλοία που πλέουν στα χωρικά ύδατα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε διεθνή ύδατα, και συχνά πρόκειται για υπηρεσίες πανευρωπαϊκού ή διακρατικού χαρακτήρα. Τα συστήματα που παρέχουν υπηρεσίες MCV («συστήματα MCV») αποβλέπουν σε συμπλήρωση της υφιστάμενης συνδετικότητας κινητών επικοινωνιών όταν λειτουργούν στις περιοχές αυτές των χωρικών υδάτων των κρατών μελών της ΕΕ, όπως ορίζονται στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, οι οποίες δεν καλύπτονται από χερσαία δίκτυα κινητών επικοινωνιών. Γενικά, ένα σύστημα MCV αποτελείται από έναν ή περισσότερους σταθμούς βάσης πικοκυψελίδων σε πλοίο (σταθμός βάσης πλοίου), που παρέχουν πρόσβαση σε δίκτυο πυρήνα GSM μέσω σύνδεσης οπισθόζευξης, παραδείγματος χάρη μέσω δορυφόρου. Ο σταθμός βάσης πλοίου ενός τέτοιου συστήματος εξυπηρετεί την περιαγωγή κινητών τερματικών GSM των επιβατών ή του πληρώματος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από το 2010, έχει εκδώσει τα ακόλουθα ρυθμιστικά κείμενα για να διευκολύνει την ανάπτυξη των κινητών υπηρεσιών στα χωρικά ύδατα των Κρατών Μελών: 1. ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 19ης Μαρτίου 2010 σχετικά με εναρμονισμένους όρους χρήσης του ραδιοφάσματος για υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε πλοία (υπηρεσίες MCV) στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2010/166/ΕΕ)., 2. ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 19ης Μαρτίου 2010 για την έγκριση συστημάτων κινητών επικοινωνιών σε πλοία (υπηρεσίες MCV) (2010/167/ΕΕ). Η Ελλάδα, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και τα υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων σε συστήματα κινητής τηλεφωνίας, από το 2012 έχει δεσμεύσει συγκεκριμένο φάσμα συχνοτήτων στη ζώνη 1800 ΜΗz, προκειμένου να διευκολύνει την ανάπτυξη των συστημάτων για παροχή υπηρεσιών MCV. Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα αναφερόμενα στον ισχύοντα Εθνικό Κανονισμό Κατανομής Ζωνών Συχνοτήτων (ΕΚΚΖΣ) (ΦΕΚ 1444/Β/02-05-2012 και ΦΕΚ 2845/Β/23-10-2012) παραπομπή Ε38: «.. Οι ζώνες 1748 1750 MHz και 1843 1845 MHz μπορούν να χρησιμοποιηθούν για υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε πλοία (υπηρεσίες MCV) στην Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με την Απόφαση της Επιτροπής 2010/166/ΕΕ.» Ανάλογα έχει διαμορφωθεί και ο Κανονισμός Όρων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων (Απόφαση ΕΕΤΤ ΑΠ 721/2/12-06-2014 «Κανονισμός Όρων Χρήσης Μεμονωμένων Ραδιοσυχνοτήτων ή Ζωνών Ραδιοσυχνοτήτων» (ΦΕΚ 1713/B/26-06-2014) όπως εκάστοτε ισχύει) όπως φαίνεται στο Παράρτημα Α.13. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και επιπλέον : 1. Την παρ. 10 της Σύστασης της Επιτροπής 2010/167/ΕΕ : «Τα κράτη μέλη που, πριν από την έκδοση της παρούσας σύστασης, έχουν χορηγήσει, στις ζώνες ή υποζώνες 21
συχνοτήτων που διατίθενται για τη λειτουργία των συστημάτων MCV, αποκλειστικά μεμονωμένα δικαιώματα χρήσης για παροχή χερσαίων κινητών δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή/και υπηρεσιών που επεκτείνονται στα χωρικά τους ύδατα πρέπει, με την ευκαιρία της πρώτης επανεξέτασης, τροποποίησης, επέκτασης ή ανανέωσης των εν λόγω αποκλειστικών δικαιωμάτων χρήσης, με βάση την ενωσιακή ή την εθνική νομοθεσία, κατά περίπτωση, να αλλάξουν τα εν λόγω δικαιώματα χρήσης, ώστε να καταστεί δυνατή η λειτουργία συστημάτων MCV στα χωρικά τους ύδατα.» 2. Τα στοιχεία που διαθέτει η ΕΕΤΤ μέσω του Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC) στον ακόλουθο πίνακα φαίνεται η πρακτική που ακολουθείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τα Κράτη Μέλη για τη χρήση της ζώνης των 1800 MHz από συστήματα MCV εγκατεστημένα σε πλοία: Κράτος Μέλος Νορβηγία Ιρλανδία Βέλγιο Ρουμανία Αγγλία Λιθουανία Σλοβενία Σουηδία Πολωνία Σλοβακία Γερμανία Γαλλία Ζώνη 1710 1785 MHz / 1805 1880 ΜΗz Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 1731,1-1733,5 MHz /1826,1-1828,5 MHz Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 1781,7 1784,9 MHz / 1876,7 1879,9 MHz Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 1730 1755 MHz / 1825 1850 MHz Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 22
166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Πορτογαλία Ισπανία 9 Μάλτα Ιταλία 10 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Όλη η ζώνη σύμφωνα με τη Απόφαση της Επιτροπής 166/2010 και την Σύσταση της Επιτροπής 167/2010 Πίνακας 4:. Ευρωπαϊκή Πρακτική για τη χρήση της ζώνης των 1800 MHz από συστήματα MCV 3. Τα στοιχεία που διαθέτει η Διεύθυνση Φάσματος της ΕΕΤΤ όπου φαίνεται ότι έως σήμερα δεν έχουν αναφερθεί παρεμβολές στο επίγειο δίκτυο των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας από συστήματα MCV εγκατεστημένα σε πλοία. 4. Την απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με αριθμ. πρωτ. ΕΕΤΤ 7020/20-2-2015 στην οποία επισημαίνουν ότι η Γενική Διεύθυνση CONNECT δεν γνωρίζει περιπτώσεις παρεμβολών σε επίγεια δίκτυα κινητών επικοινωνιών που να προκαλούνται από τα συστήματα MCV. Η ΕΕΤΤ προτείνει τη χρήση των κάτωθι ζωνών συχνοτήτων από συστήματα MCV εγκατεστημένα σε πλοία με ημερομηνία έναρξης ισχύος όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα, σύμφωνα με τους όρους που αναφέρονται στην Απόφαση της Επιτροπής 2010/166/ΕΕ και τη Σύσταση της Επιτροπής 2010/167/ΕΕ : Ζώνη Συχνοτήτων για χρήση από συστήματα MCV (MHz) 1855-1880 Ημερομηνία έναρξης 7/12/2020 1760-1785 1830-1845 8/8/2016 9 http://ec.europa.eu/information_society/newsroom/image/19_march%202010%20mcv_%20impl_5874.pdf 10 http://ec.europa.eu/information_society/newsroom/image/19_march%202010%20mcv_%20impl_5874.pdf 23
1735-1750 1810-1820 8/8/2016 1715-1725 1805-1810 8/8/2016 1710-1715 Πίνακας 5 : Προτεινόμενη έναρξη χρήσης της ζώνης 1800 MHz από συστήματα MCV Έως την ημερομηνία έναρξης χρήσης των παραπάνω ζωνών συχνοτήτων, χρησιμοποιείται η ζώνη 1748 1750 MHz / 1843 1845 MHz. Διευκρινίζεται ότι: 1. Σε πλοία νηολογημένα στην Ελλάδα ή στην ΕΕ οι εθνικοί αδειοδοτημένοι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες MCV, στα εθνικά χωρικά ύδατα στις ζώνες συχνοτήτων που τους έχουν απονεμηθεί. 2. Πάροχος MCV, διαφορετικός από τους εθνικούς παρόχους κινητής τηλεφωνίας, σε πλοίο νηολογημένο στην Ελλάδα που πλέει στα εθνικά χωρικά ύδατα χρησιμοποίει τις συχνότητες MCV που έχουν ορισθεί. 3. Πάροχος MCV, διαφορετικός από τους εθνικούς παρόχους κινητής τηλεφωνίας, σε πλοίο νηολογημένο σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ που πλέει στα εθνικά χωρικά ύδατα χρησιμοποίει τις συχνότητες MCV που έχουν ορισθεί. 4. Πάροχος MCV σε πλοίο νηολογημένο στην Ελλάδα που κινείται στα χωρικά ύδατα άλλου κράτους μέλους χρησιμοποίει τις συχνότητες MCV που έχουν ορισθεί για τα χωρικά ύδατα του κράτους μέλους. 24
3.3.2. Διαθέσιμες Ζώνες Συχνοτήτων για Υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε αεροπλάνα (υπηρεσίες MCA) H ρύθμιση των υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών επί αεροσκαφών (υπηρεσιών MCA) θα συμβάλει στην εξασφάλιση των εν λόγω ωφελειών και θα διευκολύνει τις διασυνοριακές υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών σε ολόκληρη την Κοινότητα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει τα ακόλουθα ρυθμιστικά κείμενα για να διευκολύνει την λειτουργία υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών σε αεροσκάφη (MCA) στην Κοινότητα : 1. ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 7ης Απριλίου 2008 σχετικά με εναρμονισμένους όρους χρήσης του ραδιοφάσματος για τη λειτουργία υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών σε αεροσκάφη (MCA) στην Κοινότητα (2008/294/ΕΚ) 2. ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 7ης Απριλίου 2008 για την αδειοδότηση υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών σε αεροσκάφη (υπηρεσιών MCA) στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (2008/295/ΕΚ) 3. ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 12ης Νοεμβρίου 2013 για την τροποποίηση της απόφασης 2008/294/ΕΚ, ώστε να συμπεριλάβει επιπλέον τεχνολογίες πρόσβασης και ζώνες συχνοτήτων για την παροχή υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών επί αεροσκαφών (υπηρεσίες MCA) (2013/654/ΕΕ) Η Ελλάδα, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και τα υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων σε συστήματα κινητής τηλεφωνίας, από το 2012 έχει δεσμεύσει συγκεκριμένο φάσμα συχνοτήτων στη ζώνη 1800 ΜΗz, προκειμένου να διευκολύνει την ανάπτυξη των συστημάτων για παροχή υπηρεσιών MCV. Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα αναφερόμενα στον ισχύοντα Εθνικό Κανονισμό Κατανομής Ζωνών Συχνοτήτων (ΕΚΚΖΣ) (ΦΕΚ 1444/Β/02-05-2012 και ΦΕΚ 2845/Β/23-10-2012) παραπομπή Ε38: «Οι ζώνες 1710 1785 MHz και 1805 1880 MHz μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη λειτουργία υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών σε αεροσκάφη (MCA) στην κοινότητα σύμφωνα με την Απόφαση 2008/294/ΕΚ της Επιτροπής...» σύμφωνα με τους όρους χρήσης της Απόφασης της Επιτροπής 2008/294 και τη Σύσταση της Επιτροπής 2008/295. Ανάλογα έχει διαμορφωθεί και ο Κανονισμός Όρων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων (Απόφαση ΕΕΤΤ ΑΠ 721/2/12-06-2014 «Κανονισμός Όρων Χρήσης Μεμονωμένων Ραδιοσυχνοτήτων ή Ζωνών Ραδιοσυχνοτήτων» (ΦΕΚ 1713/B/26-06-2014) όπως εκάστοτε ισχύει)όπως φαίνεται στο Παράρτημα Α.13. Στο ίδιο Παράρτημα έχει προβλεφτεί χρήση της ζώνης 1920 1980 MHz και 2110 2170 MHz για την παροχή υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών επί αεροσκαφών σύμφωνα με τους όρους χρήσης της Απόφασης της Επιτροπής 2013/654. Eρώτηση 1: Ερώτηση: Συμφωνείτε με το σχεδιασμό για την ανάπτυξη συστημάτων MCV / MCA; Σε αντίθετη περίπτωση παρακαλούμε προτείνετε τεκμηριωμένες εναλλακτικές. 25
4. ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Η παρούσα ενότητα συνοψίζει τις προσεγγίσεις που υιοθετήθηκαν σε χώρες της ΕΕ για τη διάθεση της ζώνης των 1800 MHz στην κινητή υπηρεσία και συγκεκριμένα σε επίγεια συστήματα ικανά να παρέχουν υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών βάσει των αντίστοιχων αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις αδειοδοτήσεις του φάσματος των 1800 MHz σε χώρες της ΕΕ από το 2009 και μετά. Τα στοιχεία βασίζονται σε πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τις αντίστοιχες ρυθμιστικές αρχές. ΧΩΡΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΤΣΕΧΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΕΙ ΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ Κατά σειρά προτεραιότητας (First Come First Served) Συνδυαστική δηµοπρασία Συνδυαστική δηµοπρασία ΧΟΡΗΓΗΘΕΝ ΦΑΣΜΑ (MHz) ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΡΟΧΩΝ 30 2 ΙΑΡΚΕΙΑ (έτη) 26 ΜΗz µε διάρκεια 10 έτη & 4 MHz µε διάρκεια 7 έτη 18 3 15 50 2 15 ΟΥΓΓΑΡΙΑ Προσφορά (tender) 30 2 15 ΙΤΑΛΙΑ ΜΑΛΤΑ Συνδυαστική δηµοπρασία Συναντήσεις µε µεσάζοντες µετά από ανταγωνιστική πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων (Brokered meetings after competitive call for applications) 30 3 18 90 2 15 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ηµοπρασία 84 3 15 ΣΟΥΗ ΙΑ ηµοπρασία 140 2 130 ΜΗz µε διάρκεια 24 έτη & 10 MHz µε διάρκεια 4 έτη Πίνακας 6: Χορηγηθέν Φάσμα στη ζώνη 1800 MHz σε χώρες της ΕΕ από το 2009 και μετά. Ο Πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις προσεγγίσεις που υιοθετήθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με το μέγιστο επιτρεπτό φάσμα ανά πάροχο για τη διάθεση της ζώνης των 1800 MHz. 26
Χώρα Συνολικό εκχωρηθέν Φάσμα (MHz) Μέγιστο επιτρεπτό φάσμα ανά πάροχο Ουγγαρία Ιταλία Σλοβακία Σλοβενία Σουηδία Βέλγιο 2x25 MHz 2x30 MHz 2x5 MHz 2x25 MHz 2 x 15,2 MHz 2x30 MHz 2 x 20 MHz 2x30 MHz 2 x35 MHz 5 MHz /block x 7 blocks 2 X 25 MHz 2 X 25 MHz Χώρα Τσεχία Εσθονία Γαλλία Νορβηγία Πορτογαλία Ελβετία Συνολικό εκχωρηθέν Φάσμα (MHz) 20 MHz 8,4 MHz 2 x 5 MHz 2 x 20 MHz 2x14MHz 50 MHz Μέγιστο επιτρεπτό φάσμα ανά πάροχο 2x23 MHz 24,8 2 x 25 MHz 2 x 20 MHz 2x20 MHz 2x35 MHz Πίνακας 7: Ευρωπαϊκή πρακτική σχετικά με το μέγιστο επιτρεπτό φάσμα ανά πάροχο στη ζώνη των 1800 MHz 27
5. ΤΕΧΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Σε αυτή την ενότητα γίνεται αναφορά σε θέματα μερισμού της ζώνης, τεχνικές παραμέτρους εκπομπής, αλληλεπιδράσεις με γειτονικές ζώνες και μέτρα προστασίας από παρεμβολές. 5.1. ΖΩΝΗ 1800 MHZ Σε διεθνές επίπεδο, η ζώνη κατανέμεται και στις τρεις Περιοχές της ITU σε υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών σε πρωτεύουσα βάση, και έχει προσδιοριστεί για χρήση από IMT συστήματα - ο ορισμός της ITU για 3G/4G τεχνολογίες - στην Παγκόσμια Διάσκεψη Ραδιοεπικοινωνιών το 2000 (WRC-2000) σύμφωνα με το ψήφισμα Resolution 223 (Rev2012). Το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τη χρήση της ζώνης των 1800 MHz ορίζεται στην Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2009/766/ΕK όπως έχει τροποποιηθεί από την Απόφαση 2011/251/EK και την Απόφαση της Επιτροπής Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών ECC/DEC/(06)13, όπου περιγράφονται τα τεχνικά θέματα που αναπτύσσονται στις παραγράφους που ακολουθούν. Τα τεχνικά θέματα που διέπουν τη χρήση της ζώνης των 1800 MHz από δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών έχουν μελετηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο στις Αναφορές ECC Report 082, ECC Report 096, ECC Report 040 και ECC Report 041. 5.2. Σχέδιο Συχνοτήτων Σύμφωνα με την Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2009/766/ΕK όπως έχει τροποποιηθεί από την Απόφαση 2011/251/EK η ζώνη συχνοτήτων των 1800 MHz περιλαμβάνει συνολικά 150 MHz φάσματος (2x75 MHz) που κατανέμονται ως εξής: 1710 MHz 1785 MHz 1805MHz 1880MHz Εκπομπή Τερματικών (uplink) Εκπομπή Σταθμών Βάσης (downlink) Στην Ελλάδα η κατανομή του διαθέσιμου φάσματος που αποτελεί το αντικείμενο του παρόντος διαγωνισμού και αποτελείται συνολικά από 110 MHz (2x55MHz) φαίνεται στις χρωματισμένες περιοχές του ακόλουθου σχήματος. 1710 MHz 1785 MHz 1805MHz 1880MHz Εκπομπή Τερματικών (uplink) Εκπομπή Σταθμών Βάσης (downlink) 15 MHz 15 MHz 25MHz 15 MHz 15 MHz 25 MHz GSM/DCS, UMTS, 4G, WiMax GSM/DCS, UMTS, 4G, WiMax 1710 1725 1735 1750 1760 1785 Σχήμα 6 Κατανομή φάσματος ηλεκτρονικών επικοινωνιών στη ζώνη των 1800MHz 1805 1820 1830 1845 1855 1880 28
Βάσει της Αποφάσεως ECC/DEC/(06)13, που λαμβάνει υπόψιν την αυξανόμενη ζήτηση για διαλειτουργικές υπηρεσίες φωνής και δεδομένων καθώς και το γεγονός ότι οι τεχνολογίες UMTS, LTE και WiΜΑΧ, που περιλαμβάνονται στα συστήματα ΙΜΤ 2000, έχουν αναπτυχθεί για να ικανοποιηθεί αυτή η απαίτηση, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν στην ζώνη των 1800 MHz, πλέον του GSM, τις τεχνολογίες αυτές για την παροχή υπηρεσίων ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Οι τεχνολογίες GSM, UMTS, LTE και WiMAX ορίζονται στο Παράρτημα της ανωτέρω Αποφάσεως και βασίζονται στα τεχνικά πρότυπα ETSI ΕΝ 301502 και ΕΝ 301511, ΕΝ 301908-1, ΕΝ 301908-2, ΕΝ 301908-3, ΕΝ 301908-11, ΕΝ 301908-13, ΕΝ 301908-14, ΕΝ 301908-21, ΕΝ 301908-22. Τα κράτη μέλη οφείλουν να διασφαλίζουν τη συνύπαρξη των τεχνολογιών αυτών καθώς και να προστατεύουν τη λειτουργία των συστημάτων GSM ενώ μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη ζώνη συχνοτήτων για την ανάπτυξη άλλων κινητών συστημάτων αρκεί να εξασφαλίζεται η συνύπαρξη των τεχνολογιών GSM, UMTS, LTE και WiΜΑΧ και υπηρεσιών που λειτουργούν σε γειτνιάζουσες φασματικές ζώνες και υπόκεινται στις απαιτήσεις της αγοράς και τα εθνικά αδειοδοτικά πλαίσια. 5.3. Συμβατότητα Υπηρεσιών που λειτουργούν εντός των ζωνών συχνοτήτων 1710-1785 MHZ και 1805-1880 MHz 5.3.1. Συμβατότητα μεταξύ των υπηρεσιών GSM, UMTS, LTE και WiΜΑΧ Οι τεχνικές συνθήκες που επιτρέπουν τη συνύπαρξη των τεχνολογιών GSM, UMTS, LTE και WiΜΑΧ αναλύονται στις αναφορές CEPT Report 40, ECC Report 082 ενώ υποχρεωτική συνιστώσα των συνθηκών αυτών αποτελούν οι τεχνικές παράμετροι που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα της Απόφασης 2011/251/EK. Οι παράμετροι αυτές πρέπει να υιοθετούνται απαραιτήτως εκτός κι αν επιτευχθούν συμφωνίες με ακόμα πιο αυστηρούς όρους μεταξύ των παρόχων. Οι τεχνικές παράμετροι διαχωρισμού φάσματος σε περίπτωση συνύπαρξης γειτονικών δικτύων επιβάλλουν τους περιορισμούς που συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα. GSM/DCS UMTS LTE/4G WiMAX GSM /DCS Διαχωρισμός φερουσών μεγαλύτερος από 200 khz UMTS Διαχωρισμός φερουσών μεγαλύτερος από 2.8 ΜΗz Διαχωρισμός φερουσών μεγαλύτερος από 5ΜΗz LTE/4G Διαχωρισμός 200 khz μεταξύ του άκρου διαύλου LTE και του άκρου διαύλου Δεν απαιτείται διαχωρισμός μεταξύ του άκρου διαύλου LTE και του άκρου Δεν απαιτείται διαχωρισμός μεταξύ των άκρων γειτονικών διαύλων 29
φέρουσας GSM διαύλου φέρουσας UMTS LTE WiMAX Διαχωρισμός 200 khz μεταξύ του άκρου διαύλου WiMAX και του άκρου διαύλου φέρουσας GSM Δεν απαιτείται διαχωρισμός μεταξύ του άκρου διαύλου WiMAX και του άκρου διαύλου φέρουσας UMTS Δεν απαιτείται διαχωρισμός μεταξύ των άκρων γειτονικών διαύλων WiMAX Δεν απαιτείται διαχωρισμός μεταξύ των άκρων γειτονικών διαύλων WiMAX Πίνακας 8: Τεχνικές παράμετροι διαχωρισμού φάσματος 5.3.2. Συμβατότητα υπηρεσιών GSM, UMTS, LTE και WiΜΑΧ με άλλες Υπηρεσίες της ζώνης συχνοτήτων 1710-1785 MHZ και 1805-1880 MHz Τα συστήματα MCV εγκατεστημένα σε πλοία αναπτύσσονται, σύμφωνα με τους όρους που αναφέρονται στα Παραρτήματα της Απόφασης της Επιτροπής 2010/166/ΕΕ. H εναρμόνιση των όρων χρήσης του ραδιοφάσματος των υπηρεσιών κινητών επικοινωνιών επί αεροσκαφών (υπηρεσιών MCA) ορίζεται στα Παράρτημα της απόφασης της Ευρωπαϊκής επιτροπής 2008/294/ΕΚ. Eρώτηση 2: Συμφωνείτε με τον ανωτέρω σχεδιασμό συχνοτήτων στη ζώνη 1800 MHz; Αν όχι παρακαλούμε αναλύστε τους λόγους και προτείνετε εναλλακτικές. Eρώτηση 3: Θεωρείτε κατάλληλους και επαρκείς τους τεχνικούς περιορισμούς που αναφέρονται για τη ζώνη 1800 MHz; Εάν όχι παρακαλούμε τεκμηριώστε αναλυτικά και προτείνετε εναλλακτικές. 30
6. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ 6.1.ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΡΑΔΙΟΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗ ΖΩΝΗ 1800 ΜΗZ Σύμφωνα με την εμπειρία που υπάρχει από τις διαδικασίες χορήγησης φάσματος ραδιοσυχνοτήτων σε χρονικό διάστημα 15ετίας στην Ελλάδα, η ΕΕΤΤ θεωρεί ότι η διαφανής διαδικασία του ανοικτού διαγωνισμού αποτελεί την καλύτερη σύμφωνα με το ισχύον ευρωπαϊκό και εθνικό πλαίσιο, διαδικασία για την διάθεση του εν λόγω φάσματος. Η χορήγηση των δικαιωμάτων χρήσης φάσματος με την διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού συνιστά τον πιο αποτελεσματικό τρόπο διάθεσης φάσματος ικανό να διασφαλίσει την διαφάνεια και να δώσει την δυνατότητα σε όλους τους ενδιαφερόμενους να διεκδικήσουν φάσμα ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη των 1800 MHz, με σκοπό την μεγιστοποίηση της δημόσιας ωφέλειας και ειδικότερα των πλεονεκτημάτων ποιότητας υπηρεσίας, ανταγωνιστικότητας τιμών, επάρκειας επιλογής και προαγωγής της καινοτομίας για τους τελικούς καταναλωτές. Κατά τη διαμόρφωση των προτάσεών της σχετικά με τους τρόπους διάθεσης των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη των 1800 MHz που λήγουν το 2016, η ΕΕΤΤ έλαβε υπόψη της ποικίλους παράγοντες. Η προαγωγή του ανταγωνισμού και των συμφερόντων των χρηστών, καθώς και η ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς ορίζουν τις υποχρεώσεις της ΕΕΤΤ ώστε να γίνει όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική και δίκαιη διαχείριση και χρήση του φάσματος. Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΕΤΤ λαμβάνοντας υπόψη ιδίως ότι: Σε καθένα από τους ενεργούς παρόχους έχει απονεμηθεί δικαίωμα χρήσης στην ζώνη των 1800 MHz Υπάρχει ανισοκατανομή φάσματος στην ζώνη των 1800 MHz Δικαιώματα φάσματος εύρους ζώνης 2 30 MHz στην ζώνη των 1800 MHz λήγουν το 2016 Δικαίωμα χρήσης φάσματος εύρους ζώνης 2 25 MHz στην ζώνη των 1800 MHz λήγει το 2020 Δικαιώματα χρήσης φάσματος εύρους ζώνης 2x20 MHz στην ζώνη των 1800 MHz λήγουν το 2026 η ΕΕΤΤ εξετάζει τις κάτωθι προτάσεις: Τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2016 να χορηγηθούν μέσω ανοικτού διαγωνισμού εντός του 2015 και τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2020 να χορηγηθούν με τον ίδιο τρόπο κατά την ημερομηνία λήξης τους. 31
Τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2016 και τα δικαιώματα που λήγουν το 2020 να χορηγηθούν μέσω ανοικτού διαγωνισμού εντός του 2015. Στην περίπτωση των δικαιωμάτων που λήγουν το 2020 η έναρξη ισχύος θα είναι μετά την λήξη τους. Εάν στην δημόσια διαβούλευση δεν υπάρξει ενδιαφέρον, πέραν των κατόχων τους, για τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2016, να εισηγηθεί στον Υπουργό Οικονοµίας, Υποδοµών, Ναυτιλίας & Τουρισµού την παράταση αυτών μέχρι το 2020 και την χορήγησή τους μαζί με τα δικαιώματα χρήσης συχνοτήτων που λήγουν το 2020. Η διαδικασία παράτασης προβλέπεται από τον Κανονισμό Χρήσης και Χορήγησης Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων υπό Καθεστώς Γενικής Άδειας για την Παροχή Δικτύων ή/και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (Απόφαση ΕΕΤΤ 676/30/20-12-2012) (ΦΕΚ 110/Β/24-1-2013), άρθρο 8, και υλοποιείται με τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 3-6 του εν λόγω άρθρου. Η δεύτερη και η τρίτη επιλογή έχουν το πλεονέκτημα ότι τα νέα δικαιώματα χρήσης φάσματος λήγουν την ίδια ημερομηνία, γεγονός που διευκολύνει τόσο τους παρόχους για την δημιουργία των επιχειρηματικών τους πλάνων και την λήψη αποφάσεων σχετικά με το πόσο και ποιο φάσμα χρειάζονται όσο και την ΕΕΤΤ για την καλύτερη διαχείριση του φάσματος και την διάθεση του μέσω μεγάλων διαγωνισμών και όχι τμηματικά με διαγωνισμούς ανά 5 έτη. 6.2. ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ SPECTRUM CAPS Προκειμένου να αναπτυχθεί ο ανταγωνισμός, όλο και περισσότερες ρυθμιστικές αρχές επιβάλλουν την πρακτική καθορισμού μέγιστου εύρους φάσματος ανά πάροχο (spectrum caps) σε μία προσπάθεια να περιορίσουν το συνολικό εύρος φάσματος που μπορεί να κατέχει ένας πάροχος, ως ένα μέσο πολιτικής ανάπτυξης του ανταγωνισμού στην αγορά κινητής τηλεφωνίας. Προκειμένου να διασφαλισθεί η βέλτιστη χρήση του φάσματος και παράλληλα να αναπτυχθεί ανταγωνισμός στην αγορά προς όφελος των καταναλωτών, η ΕΕΤΤ εξετάζει την επιβολή περιορισμού στο μέγιστο εύρος ζώνης φάσματος στην ζώνη των 1800 MHz, ανά πάροχο (spectrum cap). Το προτεινόμενο από την ΕΕΤΤ μέγιστο εύρος ζώνης φάσματος προσδιορίζεται στα 2x35 MHz, ίδιο με το αντίστοιχο που όρισε η ΕΕΤΤ στην αντίστοιχη διαδικασία του Οκτωβρίου του 2011 για την χορήγηση φάσματος στην ζώνη των 1800 ΜΗz. 32
6.3. ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Η ΕΕΤΤ έχει τη γενική υποχρέωση να διασφαλίσει τη συνέχεια των υπηρεσιών και μετά τη λήξη των εν λόγω δικαιωμάτων χρήσης. Συγκεκριμένα, η διασφάλιση της ομαλότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών απαιτεί συνέχεια της πρόσβασης στο φάσμα όλων των εμπλεκομένων μερών με ισότιμους όρους, ανεξάρτητα από το στάδιο εφαρμογής ή εξέλιξης νέων τεχνολογιών πρόσβασης. Η πιθανότητα διακοπής παροχής υπηρεσιών μέσω φάσματος στη ζώνη των 1800 MHz λόγω της αποτυχίας ενός παρόχου να επαναδιεκδικήσει φάσμα της εν λόγου ζώνης, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο για την μη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την χορήγηση του φάσματος. Ιδιαίτερα καθώς, ο εν λόγω πάροχος διατηρεί δικαιώματα στις ζώνες φάσματος των 800 MHz, 900 MHz και 2100 MHz, από όπου δύναται να συνεχίσει να παρέχει υπηρεσίες. Σε κάθε περίπτωση επειδή από την διαδικασία μπορεί κάποιος από τους υπάρχοντες παρόχους να αποκλειστεί από την ζώνη των 1800 MHz, ενδεχομένως και λόγω δικής του στρατηγικής επιλογής, η διαδικασία πρέπει να γίνει σε τέτοιο χρόνο ώστε ο πάροχος να έχει το χρονικό περιθώριο να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να μη διαταραχθεί η απρόσκοπτη συνέχεια των υπηρεσιών του, διοχετεύοντας την εν λόγω κίνηση από άλλο φάσμα. Σε ένα ευρέως ανταγωνιστικό περιβάλλον, η δυσμενής εξέλιξη του διαγωνισμού για έναν φορέα θα πρέπει να έχει μέτριες και κυρίως βραχυπρόθεσμες επιδράσεις στους τελικούς καταναλωτές, ιδιαίτερα εάν η αλλαγή φορέα ολοκληρώνεται άμεσα και αποτελεσματικά. Επιπλέον, πιθανός αποκλεισμός ενός υπάρχοντος παρόχου ενδεχομένως να συνοδευτεί από την είσοδο ενός νεοεισερχόμενου παρόχου, ο οποίος θα έχει ως σκοπό την κατά το δυνατόν αμεσότερη παροχή υπηρεσιών, και την συντομότερη εκμετάλλευση του εν λόγου φάσματος, ή τουλάχιστον την αναπλήρωση του κενού από τους υπάρχοντες παρόχους. Συνεπώς, δεδομένου ότι όλο το φάσμα της ζώνης των 1800 MHz είναι σε χρήση από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας, η ΕΕΤΤ θεωρεί πολύ σημαντικό η διαδικασία να ολοκληρωθεί εγκαίρως παρέχοντας σε όλους τους παρόχους επαρκές χρονικό περιθώριο προκειμένου να προβούν σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την εξασφάλιση της συνέχειας παροχής των υπηρεσιών τους ανεξαρτήτως του αποτελέσματος του διαγωνισμού. 6.4. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Eρώτηση 4: Ενδιαφέρεστε να συμμετέχετε σε μία διαγωνιστική διαδικασία για την χορήγηση του φάσματος που λήγει το 2016; Eρώτηση 5: Με ποια από τις προτάσεις της ΕΕΤΤ για την χορήγηση των δικαιωμάτων χρήσης φάσματος στη ζώνη 1800MHz που λήγουν το 2016 είστε σύμφωνοι; Παρακαλούμε αιτιολογείστε τις απόψεις σας. 33
Eρώτηση 6: Συμφωνείτε με την επιβολή περιορισμού στο μέγιστο εύρος ζώνης φάσματος ανά πάροχο στην ζώνη των 1800 MHz, όπως αυτή προτείνεται από την ΕΕΤΤ; Παρακαλούμε αιτιολογείστε τις απόψεις σας. 34
7. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ Η δημοπρασία γίνεται ολοένα και περισσότερο δημοφιλής τρόπος απονομής δικαιωμάτων χρήσης φάσματος από τις Ρυθμιστικές Αρχές ανά τον κόσμο. Ένας από τους λόγους της αυξανόμενης χρήσης της δημοπρασίας είναι η διαφάνεια και η αντικειμενικότητά της. Για να είναι πετυχημένη μια διαδικασία δημοπρασίας θα πρέπει η φύση της, ο χρόνος διεξαγωγής της και οι παράμετροί της να καθορίζονται με βάση τους στόχους ανάπτυξης της αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών της εκάστοτε χώρας. Επιπλέον, πριν τη διεξαγωγή κάθε δημοπρασίας απαιτείται μια μορφή προεπιλογής για να αποφευχθεί η συμμετοχή μη αξιόπιστων οικονομικά υποψηφίων. Είναι ακόμα σημαντικό να σημειώσουμε ότι η εναλλακτική διαδικασία επιλογής, βάσει της οποίας οι υποψήφιοι για τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων επιλέγονται με συγκριτική επιλογή (διαδικασία γνωστή και ως «καλλιστεία»), δεν είναι σε καμιά περίπτωση απλή και πιθανώς θα προξενούσε σημαντικά προβλήματα. Τα «καλλιστεία» είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και απαιτούν τη χρήση αυξημένων πόρων (ανθρώπινων και οικονομικών) στην περίπτωση δικαστικής προσβολής της απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής. 7.1.ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ ΦΑΣΜΑΤΟΣ Τα κύρια πλεονεκτήματα της δημοπρασίας ως διαδικασία για χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων είναι: Ενθαρρύνει τις εταιρείες που δίνουν έμφαση στα οικονομικά κριτήρια για την αξιολόγηση του φάσματος ραδιοσυχνοτήτων, να το χρησιμοποιήσουν παραγωγικά και με καινοτόμους τρόπους. Προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με το κόστος ευκαιρίας, καθώς οι ανταγωνιστικές προσφορές υποδεικνύουν την αξία των σχετικών δικαιωμάτων. Αυτή η πληροφορία επιτρέπει τόσο στην αγορά όσο και στα αρμόδια όργανα της πολιτείας να διαχειρίζονται το φάσμα πιο αποτελεσματικά. Αποφεύγει τις χρονικές καθυστερήσεις που προκύπτουν από άλλες διαδικασίες. Η διαφάνεια, γιατί διασφαλίζει την αμεροληψία των ρυθμιστικών αρχών έναντι των υποψηφίων παρόχων. Προσφέρει μια αντικειμενική βάση αξιολόγησης και τα αποτελέσματα της διαδικασίας είναι σαφή. Διασφαλίζει ότι το φάσμα χορηγείται σε παρόχους οι οποίοι αφού επένδυσαν για την απόκτησή του, θα επιδιώξουν γρήγορη απόσβεση του κόστους απόκτησης των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων κι έτσι οι υπηρεσίες και οι τεχνολογίες γίνονται διαθέσιμες συντομότερα. 35
7.2. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ Ο καλός σχεδιασμός είναι κρίσιμος για την επιτυχία της δημοπρασίας. Η επιλογή της βέλτιστης διαδικασίας δημοπρασίας πρέπει να γίνεται έχοντας υπόψη τον πιθανό αριθμό υποψηφίων και τον αριθμό των πακέτων φάσματος που είναι διαθέσιμα. Στη συνέχεια παρουσιάζονται κάποιες δημοφιλείς μέθοδοι δημοπρασίας: Δημοπρασία με διαδοχικά αυξανόμενο τίμημα. Δημοπρασία σφραγισμένης προσφοράς. 7.3. ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ ΜΕ ΔΙΑΔΟΧΙΚΑ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟ ΤΙΜΗΜΑ Σε αυτή τη μέθοδο δημοπρασίας, οι υποψήφιοι υποβάλλουν διαδοχικές προσφορές σε μια σειρά γύρων. Σε κάθε γύρο, κάθε υποψήφιος μπορεί είτε να δώσει μια μόνο προσφορά για οποιαδήποτε από τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων προσφέροντας ποσό μεγαλύτερο από το μέχρι τότε εκπλειστηρίασμα, ή να αποχωρήσει από τον πλειστηριασμό ή να κάνει χρήση δικαιώματος αποχής. Εάν κάποιος υποψήφιος έχει δώσει τη μεγαλύτερη προσφορά για κάποιο δικαίωμα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στον προηγούμενο γύρο, δεν μπορεί να δώσει καμιά προσφορά και κρατάει εκείνο το δικαίωμα χρήσης μέχρι κάποιος να δώσει προσφορά μεγαλύτερη από τη δική του. Αν κάποιος δώσει μεγαλύτερη προσφορά από τη δική του, μπορεί να συνεχίσει κάνοντας προσφορά για το ίδιο ή άλλο δικαίωμα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, να κάνει χρήση του δικαιώματος αποχής ή να αποχωρήσει. Αν κανείς δεν δώσει προσφορά μεγαλύτερη από τη δική του για ένα ορισμένο δικαίωμα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων μέχρι το τέλος του πλειστηριασμού, τότε του κατακυρώνεται αυτό το δικαίωμα. 7.4. ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ ΣΦΡΑΓΙΣΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Στη μέθοδο αυτή οι υποψήφιοι υποβάλουν τις προσφορές τους για τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που τους ενδιαφέρουν, σε σφραγισμένους φακέλους, οι οποίοι ανοίγονται ταυτόχρονα. Κάθε δικαίωμα χρήσης χορηγείται στον υποψήφιο που θα δώσει την υψηλότερη προσφορά. 7.5. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΡΟΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΗΜΑΤΟΣ Τα κριτήρια προεπιλογής, γενικά, πρέπει να λειτουργούν σα φίλτρο για να διασφαλίζουν ότι μόνο οι υποψήφιοι που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις επιτρέπεται να συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία. Τα κριτήρια προεπιλογής, που καθορίζουν τις βασικές προϋποθέσεις συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία χορήγησης δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, συνήθως περιέχουν: 36
Κριτήρια οικονομικής ικανότητας Κριτήρια τεχνικής ικανότητας Κριτήρια επιτυχούς δραστηριοποίησης στην τηλεπικοινωνιακή αγορά 7.6. ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΗΜΑΤΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΡΑΔΙΟΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΣΕ ΕΠΟΜΕΝΑ ΕΤΗ Η καταβολή του τιμήματος για τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που θα χορηγηθούν μπορεί να γίνει με τις ακόλουθες μεθόδους: Με καταβολή του συνόλου του τιμήματος μονομιάς. Οι υπερθεματιστές καλούνται να καταβάλλουν το συνολικό ποσό εντός μικρού χρονικού διαστήματος από την κατακύρωση του δικαιώματος χρήσης ραδιοσυχνοτήτων. Με την καταβολή ενός ποσοστού του τιμήματος με την ολοκλήρωση της δημοπρασίας και την καταβολή του υπόλοιπου τιμήματος σε επόμενα έτη (ετήσιες δόσεις) με την εφαρμογή επιτοκίου κατάλληλου επιπέδου. Ο στόχος των πληρωμών σε επόμενα έτη είναι να κατανείμουν την πληρωμή, σκοπεύοντας σε καλύτερο συγχρονισμό μεταξύ των εσόδων και εξόδων των υπερθεματιστών. 7.7. Προτεινόμενη Διαδικασία Χορήγησης Οι προτάσεις της ΕΕΤΤ αναφορικά με τη διαδικασία χορήγησης των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων γίνονται με γνώμονα τη μεγιστοποίηση της κοινωνικής ωφέλειας σε όρους επάρκειας επιλογής, ανταγωνιστικότητας τιμής και ποιότητας, και με σκοπό να διασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, διασφαλίζοντας παράλληλα την αποδοτική αξιοποίηση πόρων σε υποδομές και την ενθάρρυνση της καινοτομίας. Για τη διαδικασία χορήγησης των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, η ΕΕΤΤ προτείνει τη χορήγηση μέσω δημοπρασίας πολλαπλών γύρων με αυξανόμενο τίμημα, όπου ο κάθε Υπερθεματιστής καταβάλλει την Προσφορά που υπέβαλε. Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 5.1 η ΕΕΤΤ εξετάζει τα παρακάτω εναλλακτικά σενάρια: Τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2016 να χορηγηθούν μέσω ανοικτής προς όλους δημοπρασίας πολλαπλών γύρων με αυξανόμενο τίμημα εντός του 2015 και τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2020 να χορηγηθούν με τον ίδιο τρόπο ένα έτος πριν την ημερομηνία λήξης τους. Τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2016 και τα δικαιώματα που λήγουν το 2020 να χορηγηθούν μέσω ανοικτής προς όλους δημοπρασίας πολλαπλών γύρων με αυξανόμενο τίμημα εντός του 2015. Στην περίπτωση των δικαιωμάτων που λήγουν το 2020 η έναρξη ισχύος θα είναι μετά την λήξη τους. Εάν στην δημόσια διαβούλευση δεν υπάρξει ενδιαφέρον, πέραν των κατόχων τους, για τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2016, να εισηγηθεί στον 37
Υπουργό Οικονοµίας, Υποδοµών, Ναυτιλίας & Τουρισµού η παράταση αυτών μέχρι το 2020 και η χορήγησή τους μαζί με τα δικαιώματα χρήσης συχνοτήτων που λήγουν το 2020 μέσω ανοικτής προς όλους δημοπρασίας πολλαπλών γύρων με αυξανόμενο τίμημα. 7.8. Προτεινόμενη Μεθοδολογία Υπολογισμού Τιμής Εκκίνησης Προκειμένου να προσδιοριστεί η τιμή εκκίνησης για το διαθέσιμο προς πώληση φάσμα των 1800 MHz, η ΕΕΤΤ προτείνει να ακολουθηθούν οι παρακάτω δύο προσεγγίσεις: (α) Συγκριτική αξιολόγηση όλων των ειδών διαγωνιστικών διαδικασιών που ακολουθήθηκαν στην ΕΕ για φάσμα των 1800 MHz από το 2009. (β) Πληθωρισμό της τιμής που δόθηκε το φάσμα των 1800 MΗz το 2011 στις ΕΚΤ στην Ελλάδα. Οι τιμές των χωρών που θα ληφθούν υπόψη στην συγκριτική αξιολόγηση θα προσαρμοσθούν λαμβάνοντας υπόψη: τη χρονική διάρκεια των δικαιωμάτων, την ισοτιμία του εθνικού νομίσματος σε σχέση με το ευρώ (για τις χώρες που δεν έχουν εθνικό νόμισμα το ευρώ), τον πληθυσμό των χωρών, τον πληθωρισμό των χωρών, την αγοραστική δύναμη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ (GDP PPP) των χωρών σε σχέση με την αγοραστική δύναμη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδος Στην περίπτωση που, αντί δημοπρασίας μέσα στο 2016, παραταθούν τα δικαιώματα χρήσης του φάσματος των 1800 MHz για τις εταιρίες VODAFONE και WIND για τέσσερα χρόνια και τέσσερις μήνες ώστε να συμπέσει η λήξη τους με αυτή της εταιρίας COSMOTE, (δηλαδή 4 12 2020) και να γίνει εκ νέου δημοπρασία για όλες τις εταιρίες η τιμή ανανέωσης για ένα τμήμα φάσματος 2x5 MHz θα αντιστοιχεί στο 48% της τιμής εκκίνησης ενός τμήματος φάσματος 2x5 MHz που εκχωρείται για περίοδο 15 ετών. Η εν λόγω αντιστοίχηση έχει γίνει λαμβάνοντας υπόψη τη διάρκεια των αδειών στις 2 περιπτώσεις (15 έτη για δημοπρασία 4 έτη και 4 μήνες στην περίπτωση ανανέωσης) και κόστος κεφαλαίου WACC=12,5%, βάσει του υπολογισμού που είχε γίνει το 2012 στο πλαίσιο του bottom-up μοντέλου για τον προσδιορισμό τελών τερματισμού κινητής τηλεφωνίας. Στην περίπτωση που στη δημοπρασία για τα δικαιώματα που λήγουν μέσα στο 2016, συμπεριληφθούν και τα δικαιώματα της Cosmote που λήγουν το 2020 με διάρκεια 10 έτη και 8 μήνες προκείμενου να συμπέσει η λήξη τους (δηλαδή στις 5 8 2031), η τιμή εκκίνησης για ένα τμήμα 2x5MHz του δικαιώματος που λήγει το 2020 και έχει διάρκεια 10 έτη και 8 38
μήνες θα αντιστοιχεί στο 55% της τιμής εκκίνησης ενός τμήματος φάσματος 2x5 MHz που εκχωρείται για περίοδο 15ετών. Η εν λόγω αντιστοίχηση έχει γίνει λαμβάνοντας υπόψη τη διάρκεια των αδειών στις 2 περιπτώσεις (15 έτη 10 έτη και 8 μήνες), τις διαφορετικές ημερομηνίες έναρξης ισχύος στις 2 περιπτώσεις, κόστος κεφαλαίου WACC=12,5%, βάσει του υπολογισμού που είχε γίνει το 2012 στο πλαίσιο του bottom-up μοντέλου για τον προσδιορισμό τελών τερματισμού κινητής και τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα μέχρι το 2020. 39
8. ΟΡΟΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Ο Ν.4070/2012 και ο Κανονισμός Γενικών Αδειών της ΕΕΤΤ περιγράφουν τους όρους που μπορούν να περιλαμβάνονται στα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, καθώς και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορούν να επιβληθούν οι όροι αυτοί. 8.1. ΔΙΑΡΚΕΙΑ Σύμφωνα με τον Ν.4070/2012 και τον Κανονισμό Χρήσης και Χορήγησης Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων υπό καθεστώς Γενικής Άδειας για την παροχή Δικτύων ή / και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων χορηγούνται για περιορισμένη χρονική διάρκεια η οποία σχετίζεται με το είδος της υπηρεσίας. Η ΕΕΤΤ προτείνει η διάρκεια των δικαιωμάτων χρήσης να είναι δεκαπέντε (15) έτη. Στις περίπτωση που: Τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2016 χορηγηθούν εντός του 2015 και τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2020 χορηγηθούν με τον ίδιο τρόπο ένα έτος πριν την ημερομηνία λήξης τους, τότε προτείνεται η διάρκεια των δικαιωμάτων που λήγουν το 2016 να είναι 15 έτη. Τα δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που λήγουν το 2016 και τα δικαιώματα που λήγουν το 2020 χορηγηθούν μέσω ανοικτής προς όλους δημοπρασίας πολλαπλών γύρων με αυξανόμενο τίμημα εντός του 2015 τότε προτείνεται η διάρκεια των δικαιωμάτων που λήγουν το 2016 να είναι 15 έτη και αυτών που λήγουν το 2020 να είναι 10 έτη και 8 μήνες. H διάρκεια του δικαιώματος υπολογίζεται από την ημερομηνία λήξης των υφιστάμενων δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις ακόλουθες ζώνες συχνοτήτων. Συνοπτικά ισχύουν τα εξής: 40
Πάροχος Φάσμα (ΜΗz) Cosmote 1855-1880 1760-1785 Vodafone 1830-1845 1735-1750 Wind 1810-1820 1715-1725 Wind 1805-1810 1710-1715 Χορήγηση Δικαιώματος Διάρκεια Λήξη Δικαιώματος 5-12-1995 25 5/12/2020 6-8-2001 15 6/8/2016 6-8-2001 15 6/8/2016 6-8-2001 15 6/8/2016 Πίνακας 9: Διάρκεια εκχωρηθέντων δικαιωμάτων 8.2. ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ, ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ, ΣΥΝΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΕΛΕΓΧΟΥ Ο Κάτοχος του Δικαιώματος Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων δύναται να προβεί σε μεταβίβαση ή εκμίσθωση του Δικαιώματος ή τμήματος αυτού, σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 25 του Ν.4070/2012. 8.3. ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ, ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΛΗΣΗ 1. Η ανανέωση, τροποποίηση, αναστολή, ανάκληση του παρόντος Δικαιώματος γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία, όπως εκάστοτε ισχύει. 2. Σε περίπτωση που ο Κάτοχος του Δικαιώματος Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων αδυνατεί να παρέχει υπηρεσίες κατά τη διάρκεια ισχύος του Δικαιώματος, η ΕΕΤΤ δύναται να αναστείλει ή ανακαλέσει το Δικαίωμα. 3. Σε περίπτωση ανάκλησης του Δικαιώματος τέλη που καταβλήθηκαν για τη χορήγησή του δεν επιστρέφονται. 8.4. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ Το παρόν Δικαίωμα Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων χορηγείται για ολόκληρη την Ελληνική Επικράτεια. 41
8.5. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ Οι κάτοχοι των δικαιωμάτων για τη ζώνη των 1800 MHz, οφείλουν, χρησιμοποιώντας το σύνολο των ζωνών ραδιοσυχνοτήτων επί των οποίων κατέχουν δικαίωμα, να καλύπτουν τις παρακάτω υποχρεώσεις: Κάλυψη των γεωγραφικών περιοχών όπου κατοικεί τουλάχιστον το 95% του πληθυσμού της Χώρας (σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη απογραφή) και Κάλυψη τουλάχιστον του 95% του πληθυσμού των νομών που συνορεύουν με γειτονικές χώρες και Κάλυψη του 85% των διεθνών αυτοκινητοδρόμων και εθνικών οδών και ιδίως των παρακάτω: Εθνική Οδός Αθηνών - Θεσ/κης Ευζώνων Εθνική Οδός Αθηνών - Πατρών Εθνική Οδός Κορίνθου Καλαμάτας Εθνική Οδός Πάτρας Ηγουμενίτσας Εθνική Οδός Χανίων Ηρακλείου Αγ. Νικολάου Εθνική Οδός Λαμίας - Τρικάλων Εθνική Οδός Πατρών - Πύργου Αττική Οδός Εγνατία Οδός Σε περίπτωση Νεοσειρχόμενου Παρόχου η ανωτέρω υποχρέωση προτείνεται να καλυφθεί εντός πέντε (5) ετών. Επίσης οι κάτοχοι των δικαιωμάτων για τη ζώνη των 1800 MHz αναλαμβάνουν την υποχρέωση: 1. παροχής ευρυζωνικών υπηρεσιών με ρυθμό μετάδοσης τουλάχιστον 10 Mbps στην καθοδική ζεύξη, χρησιμοποιώντας το σύνολο των ζωνών ραδιοσυχνοτήτων επί των οποίων κατέχουν δικαίωμα, για την κάλυψη των γεωγραφικών περιοχών όπου κατοικεί τουλάχιστον το 80% του πληθυσμού της χώρας (σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη απογραφή) εντός δύο (2) ετών από την έναρξη ισχύος των Δικαιωμάτων χρήσης. Σε περίπτωση Νεοεισερχόμενου Παρόχου, η ανωτέρω υποχρέωση προτείνεται να καλυφθεί εντός τριών (3) ετών, 2. παροχής ευρυζωνικών υπηρεσιών με ρυθμό μετάδοσης τουλάχιστον 30 Mbps στην καθοδική ζεύξη χρησιμοποιώντας το σύνολο των ζωνών ραδιοσυχνοτήτων επί των οποίων κατέχουν δικαίωμα, για την κάλυψη των γεωγραφικών περιοχών όπου κατοικεί 42
τουλάχιστον το 80% του πληθυσμού της χώρας (σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη απογραφή) εντός τεσσάρων (4) ετών από την έναρξη ισχύος των Δικαιωμάτων χρήσης. Σε περίπτωση Νεοεισερχόμενου Παρόχου, η ανωτέρω υποχρέωση προτείνεται να καλυφθεί εντός πέντε (5) ετών. 8.6. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Ο Κάτοχος του Δικαιώματος Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων οφείλει να τηρεί τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Δικτύου και των Υπηρεσιών που προσδιορίζονται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Επιπλέον το Δημόσιο Δίκτυο Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Κινητής Υπηρεσίας θα είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε την ώρα μέγιστης κίνησης να εμφανίζει: α) Πιθανότητα εμπλοκής κλήσεων μικρότερη του 2% υπολογισμένη στη ραδιοδιεπαφή (over the air interface). β) Πιθανότητα διακοπής κλήσεων μικρότερη του 3% υπολογισμένη στη ραδιοδιεπαφή (over the air interface). γ) Πιθανότητα εμπλοκής κλήσεων μικρότερη του 1% υπολογισμένη στις ζεύξεις μεταγωγής. δ) Πιθανότητα εμπλοκής κλήσεων κατά τη διασύνδεση, με άλλα δίκτυα μικρότερη του 5%, υπό την προϋπόθεση ότι τα έτερα δίκτυα με τα οποία γίνεται η διασύνδεση έχουν εγκαταστήσει την αναγκαία για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου χωρητικότητα. ε) Η διαθεσιμότητα του δικτύου ανά έτος θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη ή ίση με 99,5% ενώ για μια συνεχή χρονική περίοδο διάρκειας 48 ωρών δε μπορεί να είναι μικρότερη από 95%. 8.7. ΚΟΙΝΗ ΧΡΗΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Επιτρέπεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρο 19 και 29 του Ν.4070/2012, όπως εκάστοτε ισχύει. 43
8.8. ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ Ο Κάτοχος του Δικαιώματος Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων έχει την υποχρέωση, καθ όλη τη διάρκεια ισχύος του Δικαιώματος Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων, να υποβάλλει στην ΕΕΤΤ ανά εξάμηνο (Iανουάριο και Iούλιο) εκθέσεις, στις οποίες θα περιγράφονται τουλάχιστον τα μέσα μετάδοσης, μεταγωγής, δρομολόγησης, τα συστήματα ελέγχου και διαχείρισης, καθώς επίσης και τα συστήματα σηματοδοσίας, που έχουν εγκατασταθεί ή έχουν αποσυρθεί από την ενεργό υπηρεσία κατά το διάστημα των προηγουμένων έξι (6) μηνών από τον Kάτοχο του Δικαιώματος Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων. Kάθε έκθεση θα περιλαμβάνει επίσης μία συνοπτική αναφορά, στην οποία θα περιγράφονται η επιτευχθείσα από τον Kάτοχο του Δικαιώματος Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων πρόοδος εκσυγχρονισμού και επεκτάσεως του Δικτύου και των Υπηρεσιών, με σκοπό την κάλυψη των αναγκών του Χρήστη, καθώς επίσης και το ύψος της επένδυσης για την ανάπτυξη και εξέλιξη του Δικτύου και των Υπηρεσιών. H EETT δύναται να καθορίζει το ακριβές περιεχόμενο και τη μορφή μιας τέτοιας έκθεσης. 8.9. ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΙΜΗΜΑΤΟΣ Η ΕΕΤΤ εξετάζει την καταβολή ενός τμήματος του τιμήματος με την απονομή των δικαιωμάτων χρήσης και του υπόλοιπου τιμήματος με ετήσιες δόσεις με εύλογο επιτόκιο ως εξής: Το 100% του Εκπλειστηριάσματος καταβάλλεται τοις μετρητοίς εντός δέκα (10) ημερών από την Απόφαση της ΕΕΤΤ με την οποία ανακηρύσσονται Υπερθεματιστές, σε λογαριασμό που θα ανακοινώσει η ΕΕΤΤ ή Το 70% του Εκπλειστηριάσματος καταβάλλεται τοις μετρητοίς εντός δέκα (10) ημερών από την Απόφαση της ΕΕΤΤ με την οποία ανακηρύσσονται Υπερθεματιστές, σε λογαριασμό που θα ανακοινώσει η ΕΕΤΤ, και το υπολειπόμενο 30% του Εκπλειστηριάσματος καταβάλλεται σε τρεις (3) ετήσιες δόσεις, προσαυξημένες με το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων του ελληνικού δημοσίου δωδεκάμηνης διάρκειας προσαυξημένο κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες που ισχύει κατά το χρόνο της καταβολής. Οι δόσεις ξεκινούν να καταβάλλονται μετά την πάροδο 4 ετών από την καταβολή του 70% του εκπλειστηριάσματος και κάθε δόση θα αποτελείται από το υπολειπόμενο ποσό του εκπλειστηριάσματος (10% ανά δόση) συν την επιτοκιακή επιβάρυνση. 44
8.10. ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ Η ΕΕΤΤ προτίθεται να εκτιμήσει την επάρκεια χρηματοοικονομικών πόρων του υποψηφίου για την κατ ελάχιστο ανάπτυξη του δικτύου και παροχή των υπηρεσιών, με βάση ένα ελάχιστο ποσό μετοχικού κεφαλαίου ή ιδίων κεφαλαίων ή αναπόσβεστης αξίας παγίων ύψους τουλάχιστον πενήντα εκατομμυρίων ευρώ ( 50.000.000,00). Το κριτήριο της επάρκειας των χρηματοοικονομικών πόρων τεκμαίρεται από το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων ή του μετοχικού κεφαλαίου του νομικού προσώπου ή από την αναπόσβεστη αξία παγίων, όπως προκύπτει από τον πιο πρόσφατο ισολογισμό του. Στην περίπτωση που αυτό δεν επαρκεί μπορεί να συνυπολογίζεται εξωτερική χρηματοδότηση κατ ανώτερο όριο μέχρι το 50% του ανωτέρω ποσού πιστοποιούμενη με ανάλογη δεσμευτική επιστολή από πιστωτικό ή χρηματοοικονομικό οργανισμό, ο οποίος δηλώνει τη δέσμευση του για μακροχρόνιο δανεισμό του νομικού προσώπου. Σε περίπτωση κοινοπραξίας λαμβάνονται υπόψη μόνον οι ισολογισμοί των συμμετεχόντων σε αυτή νομικών προσώπων. Στην περίπτωση που το εξαγόμενο ποσό δεν επαρκεί, μπορεί να συνυπολογίζεται εξωτερική χρηματοδότηση κατ ανώτερο όριο μέχρι το 50% του ανωτέρω ποσού, πιστοποιούμενη με ανάλογη δεσμευτική επιστολή από πιστωτικό ή χρηματοοικονομικό οργανισμό, ο οποίος δηλώνει τη δέσμευση του για μακροχρόνιο δανεισμό της κοινοπραξίας. Σε περίπτωση υπό σύσταση εταιρείας η οποία δεν είναι προϊόν κοινοπραξίας λαμβάνεται υπόψη ο ισολογισμός των νομικών προσώπων που θα αποτελέσουν τους μετόχους της υπό σύσταση εταιρείας. Εάν το εξαγόμενο ποσό δεν επαρκεί, μπορεί να συνυπολογίζεται εξωτερική χρηματοδότηση κατ ανώτερο όριο μέχρι το 50% του ανωτέρω ποσού, πιστοποιούμενη με ανάλογη δεσμευτική επιστολή από πιστωτικό ή χρηματοοικονομικό οργανισμό, ο οποίος δηλώνει τη δέσμευση του για μακροχρόνιο δανεισμό της συσταθησομένης εταιρείας. Στη περίπτωση που η υπό σύσταση εταιρεία αποτελείται μόνο από φυσικά πρόσωπα το ανωτέρω ποσό τεκμαίρεται δια σχετικής καταθέσεως σε τραπεζικό λογαριασμό του οποίου δικαιούχοι είναι τουλάχιστον δύο εκ των μελλοντικών εταίρων. Απαιτείται επιπλέον έγγραφη δέσμευση των δικαιούχων ότι θα μεταβιβάσουν αμελλητί το ποσό του εν λόγω τραπεζικού λογαριασμού στη εταιρεία που πρόκειται να συσταθεί. Στη περίπτωση που το εν λόγω ποσό δεν επαρκεί, μπορεί να συνυπολογίζεται εξωτερική χρηματοδότηση κατ ανώτερο όριο μέχρι το 50% του ανωτέρω ποσού, πιστοποιούμενη με ανάλογη δεσμευτική επιστολή από πιστωτικό ή χρηματοοικονομικό οργανισμό, ο οποίος δηλώνει τη δέσμευση του για μακροχρόνιο δανεισμό της εταιρείας που πρόκειται να συσταθεί. Εάν η υπό σύσταση εταιρεία είναι αστική ή εμπορική προσωπική εταιρεία το ποσοστό της εξωτερικής χρηματοδότησης δεν δύναται να υπερβαίνει το 25% του ανωτέρω ποσού. 45