ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.) ΗΜΕΡΙΔΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.) ΗΜΕΡΙΔΑ Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΝΟΜΟΥ

Η ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΑΝΑΜΙΞΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΤΗΣ

ΟΗΕ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1948 Άρθρο 26 1. Kαθένας έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση. H εκπαίδευση πρέπει να παρέχεται δωρεάν, τουλάχιστον στη στοιχειώδη και βασική βαθμίδα της. H στοιχειώδης εκπαίδευση είναι υποχρεωτική. H τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση πρέπει να εξασφαλίζεται για όλους. H πρόσβαση στην ανώτατη παιδεία πρέπει να είναι ανοικτή σε όλους, υπό ίσους όρους, ανάλογα με τις ικανότητες τους. 2. H εκπαίδευση πρέπει να αποβλέπει στην πλήρη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας και στην ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιακών ελευθεριών. Πρέπει να προάγει την κατανόηση, την ανεκτικότητα και τη φιλία ανάμεσα σε όλα τα έθνη και σε όλες τις φυλές και τις θρησκευτικές ομάδες, και να ευνοεί την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των Hνωμένων Eθνών για τη διατήρηση της ειρήνης. 3. Oι γονείς έχουν, κατά προτεραιότητα, το δικαίωμα να επιλέγουν το είδος της παιδείας που θα δοθεί στα παιδιά τους.

Key data on education in Europe 2002 Eurydice Eurostat

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΩΤΕΡΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ISCED 3) KEY DATA ON EDUCATION 1999 (ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 1996-1997) EU B DK D EL E F IRL I L NL A P FIN S UK 42,5 32 47,4 23.8 66,1 67 44,4 80,9 28,7 33 32,3 24,4 74,5 46,8 48,4 44,3 57,5 64 52,6 76,2 32,9 33 55,6 19,1 71,3 67 67,7 75,6 25,5 53,2 51,6 55,7

Εργατικό δυναμικό και επίπεδα προσόντων Πηγή: Cedefop Skills forecast 2013 βασικό σενάριο Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 8

ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε.

ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ Η Ελλάδα διαθέτει το χαμηλότερο ποσοστό επί του ΑΕΠ για την παιδεία μεταξύ όλων των χωρών της Ε.Ε. Από το πενιχρό ποσοστό τα κονδύλια κατανέμονται, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της EUROSTAT, ως εξής: Ανώτατη εκπαίδευση Ελλάδα 1,44% Μ.Ο. Ε.Ε. των 27 1,15% Γερμανία 1,14% Η.Π.Α. 1,33% Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ελλάδα 1,14% Μ.Ο. Ε.Ε. των 27 2,25%!!! Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά η Δευτεροβάθμια ΤΕΕ είναι ο πλέον υποχρηματοδοτούμενος κλάδος της εκπαίδευσης

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Έκθεση του ΟΟΣΑ 29-1-2010 (The High Cost of Low Educational Performance) η οποία έγινε σε όλα τα κράτη - μέλη του και διήρκεσε 3 χρόνια. Σύμφωνα με την έρευνα οι χώρες του ΟΟΣΑ μπορούν να αυξήσουν το σημερινό τους ΑΕΠ μέχρι 2.155% (περίπτωση του Μεξικού) εάν καταφέρουν να καταστήσουν το εκπαιδευτικό τους σύστημα εξίσου αποδοτικό με το Φινλανδικό. Για την Ελλάδα η αύξηση του ΑΕΠ τις επόμενες δεκαετίες μπορεί να αυξηθεί πάνω από 1000% ποσό που αντιστοιχεί μέχρι 4 τρις. δολ.

Ανθρώπινοι πόροι και ανάπτυξη Στην Ευρωπαϊκή κοινωνία ολοένα και περισσότερο ενισχύεται η διαπίστωση ότι η εκπαίδευση και η κατάρτιση αποτελούν σημαντικές συνιστώσες μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για οικονομική ευρωστία και πολιτική ανάπτυξη. Υπάρχουν σήμερα χώρες, όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σουηδία, όπου οι άϋλες επενδύσεις έχουν ήδη ξεπεράσει τις φυσικές επενδύσεις. Οι παλαιές θεωρίες ανάπτυξης των δεκαετιών '50 και '60 έδιναν έμφαση στη λεγόμενη φυσική επένδυση, και απέδιδαν δευτερεύοντα ρόλο στην πρόοδο μέσω της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της έρευνας. Τα νέα αναπτυξιακά μοντέλα θεωρούν ότι στην καρδιά της αναπτυξιακής διαδικασίας βρίσκεται η άϋλη επένδυση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την τεχνική πρόοδο. Υπολογίζεται ότι ο πλούτος μιας χώρας κατανέμεται κατά 40% στους φυσικούς πόρους και κατά 60% στους ανθρώπινους πόρους.

ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΩΤΕΡΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΗ ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ GENERAL EDUCATION ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ VOCATIONAL EDUCATION ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ VOCATIONAL TRAINING Σ.Ε.Κ. I.E.K. K.E.K.

ΣΧΕΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟ ΓΝΩΡΙΣΜΑ : Η ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Παρέχει ειδικές και γενικές γνώσεις,που διευρύνουν το χώρο ενημέρωσης του εκπαιδευομένου και του δίνουν τη δυνατότητα επαγγελματικής ανέλιξης, πρόσβασης σε ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης και διέξοδο προς την αγορά εργασίας. Προσφέρουν στον απόφοιτο υψηλή προσαρμοστικότητα και επομένως την ικανότητα να παρακολουθεί τις εξελίξεις του επαγγέλματός του ή ακόμη και να επανακαταρτίζεται σε νέα ειδικότητα. Παρουσιάζει μικρή συμβατότητα με την αγορά εργασίας σε σύγκριση με την επαγγελματική κατάρτιση.

ΣΧΕΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ: Αποτελεί μέρος της Επαγγελματικής εκπαίδευσης,παρέχει εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες και αποσκοπεί στην άμεση επαγγελματική αποκατάσταση σε μια συγκεκριμένη ειδικότητα ή και εξειδίκευση. Παρέχει περιορισμένη δυνατότητα προσαρμογής σε νέα επαγγελματικά δεδομένα. Λειτουργεί κατά κανόνα εκτός εκπαιδευτικού συστήματος.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΕΠΑ.Λ.) 1. Βασικός στόχος η αγωγή και μόρφωση των νέων ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ (Ι.Ε.Κ.) 1. Βασικός στόχος η αποτελεσματικότητα του ατόμου ως παραγωγική μονάδα 2. Αναπόσπαστο κομμάτι η γενική παιδεία 2. Δεν περιλαμβάνει καθόλου γενική παιδεία 3. Ανήκει ( το έτος εξειδίκευσης) στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση 4. Παρέχει στους μαθητές γνώσεις και εφόδια για επαγγελματική αποκατάσταση και συνέχεια σπουδών 5. Εκπαιδευτικοί 5. Εκπαιδευτές 6. Μαθητές 6. Καταρτιζόμενοι 3. Δεν ανήκει σε καμία εκπαιδευτική βαθμίδα 4. Δεν παρέχει γνώσεις για την εισαγωγή στην επόμενη εκπαιδευτική βαθμίδα 7. Σύλλογος διδασκόντων 7. Δεν υπάρχει σύλλογος διδασκόντων 8. Μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό 8. Δεν έχει μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό 9. Σχολική ζωή (εορτές, εκδρομές κλπ) 9. Δεν υπάρχει σχολική ζωή 11. Οι μαθητές ή φοιτητές δεν καταγράφονται στο εργατικό δυναμικό 11. Οι καταρτιζόμενοι καταγράφονται στο εργατικό δυναμικό

ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Διαφορές του Νομοσχεδίου για Τεχνολογικό Λύκειο και του Ν. 4186/2013 Τεχνολογικό Λύκειο (Σχέδιο Νόμου) Επαγγελματικό Λύκειο Ν. 4186/2013 1. Τα ΕΠΑ.Λ. και οι ΕΠΑ.Σ. μετατρέπονται αυτοδικαίως σε Τε.Λ. 1. Οι ΕΠΑ.Σ. καταργούνται και ιδρύονται Σ.Ε.Κ. οι οποίες είναι κατάρτιση εκτός τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος 2. Δεν υπάρχει μαθητεία μέχρι τα 18 2. Καθιερώνεται μαθητεία στις Σ.Ε.Κ. 3. Τα Τε.Λ. ιδρύονται μόνο από το Υ.ΠΑΙ.Θ. 3. Ο ΟΑΕΔ ΕΠΑ.Λ. ιδρύει Πειραματικά ΕΠΑ.Λ. 4. Οι απόφοιτοι Λυκείων εγγράφονται στη Β τάξη 5. Η προαγωγή μαθητών γίνεται με ενδοσχολικές εξετάσεις 6. Τα τμήματα Εξειδίκευσης εντάσσονται στην Μεταδευτεροβάθμια Εκπαίδευση 4. Δεν επιτρέπεται η εγγραφή αποφοίτων Λυκείων 5. Η προαγωγή μαθητών γίνεται με εξετάσεις πανελλαδικής εμβέλειας 6. Η «Τάξη μαθητείας» δεν διευκρινίζεται που ανήκει. 7. Το Τμήμα Εξειδίκευσης παρέχει Δίπλωμα 7. Το «Τμήμα Μαθητείας» παρέχει πτυχίο 8. Σχολική ζωή (εορτές, εκδρομές κλπ) 8. Δεν υπάρχει σχολική ζωή 9. Στη Γ τάξη λειτουργεί και τμήμα γενικής παιδείας 9. Δεν προβλέπονται τμήματα γενικής παιδείας

10. Στην τριετή φοίτηση παρέχεται απολυτήριο ή πτυχίο 11. Οι εξετάσεις για τα ΤΕΙ γίνονται σε 3 μαθήματα (γεν. μαθ. 50% - μαθ. ειδ. 50%) 12. Η μαθητεία εφαρμόζεται σε μαθητές ενήλικες 10. Στην τριετή φοίτηση παρέχεται απολυτήριο και πτυχίο 11. Οι εξετάσεις για τα ΤΕΙ γίνονται σε 4 μαθήματα (γεν. μαθ. 30% - μαθ. Ειδ. 70%) 12. Η μαθητεία εφαρμόζεται και σε μαθητές ανήλικους 13. Διδάσκονται υποστηρικτικά μαθήματα 13. Δεν διδάσκονται υποστηρικτικά μαθήματα 14. Μικρή αύξηση των μαθημάτων ειδικότητας 14. Μεγαλύτερη αύξηση των μαθημάτων ειδικότητας 15. Οι απόφοιτοι των τμημάτων ειδικότητας δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής σε πανελλαδικές εξετάσεις για εισαγωγή σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ 16. Οι απόφοιτοι των τμημάτων εξειδίκευσης εισάγονται χωρίς εξετάσεις στα ΤΕΙ 17. Στους μαθητές χορηγούνται υποτροφίες ή βραβεία από το Ι.Κ.Υ. 18. Δεν προβλέπεται ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων 19. Η πρακτική άσκηση και η μαθητεία διεξάγονται με επίβλεψη εκπαιδευτικού 15. Οι απόφοιτοι της Γ τάξης έχουν δικαίωμα συμμετοχής σε πανελλαδικές εξετάσεις για εισαγωγή σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ 16. Δεν προβλέπεται εισαγωγή στα ΤΕΙ των αποφοίτων της «Τάξης Μαθητείας» 17. Δεν χορηγούνται βραβεία ή υποτροφίες 18. Ιδρύεται Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων (Ε.Ο.Ε) 19. Η Μαθητεία γίνεται με παρακολούθηση εκπαιδευτικού

ΦΛΕΓΟΝΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ 1. Με την κατάργηση τομέων & ειδικοτήτων υπάρχει κενό σε ειδικότητες, κυρίως, του τομέα Υγείας και Πρόνοιας. Από τις ειδικότητες αυτές, όσες λειτουργήσουν, θα ενταχθούν σε Σ.Ε.Κ. - Ι.Ε.Κ. και οι μαθητές δεν θα έχουν πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση 2. Οι καθηγητές που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα είναι σε πλήρη σύγχυση και ανασφάλεια διότι δεν γνωρίζουν εάν θα μεταταχθούν σε άλλο υπουργείο, εάν θα απολυθούν, εάν θα υπάρξουν οργανικές θέσεις σε Σ.Ε.Κ. - Ι.Ε.Κ., ποιες ειδικότητες θα λειτουργήσουν στις Σ.Ε.Κ. και πότε, ποιοι θα αναλάβουν τις Διευθύνσεις των Σ.Ε.Κ. και πότε κλπ. 3. Δεν υπάρχει Διεύθυνση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Κ.Υ του Υ.ΠΑΙ.Θ. με αποτέλεσμα να μην υπάρχει κεντρικό σημείο αναφοράς και διαχείρισης του όγκου των θεμάτων με αποτέλεσμα: α) Τα θέματα προγραμμάτων και βιβλίων του ΕΠΑ.Λ. θα τα χειρισθεί το Ι.Ε.Π. ενώ τα προγράμματα των Σ.Ε.Κ. ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. β) Τα θέματα προγραμμάτων και βιβλίων των Σ.Ε.Κ. θα τα χειρισθεί ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. γ) Τα θέματα μαθητείας τα χειρίζεται ήδη η Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών και Διεθνών Εκπαιδευτικών Θεμάτων, αλλά θα τα χειρίζονται και ο ΟΑΕΔ και τα ΕΠΑ.Λ. και τα Σ.Ε.Κ. δ) Τα μαθητικά θέματα των Σ.Ε.Κ. είναι άγνωστο ποιος θα τα χειρισθεί

ε) Τα τμήματα Β και Δ της Δ/νσης Σπουδών Δ.Ε. τα οποία χειριζόταν θέματα της Τ.Ε.Ε. παραμένουν ακέφαλα και δεν αναλαμβάνει κανείς να τα στελεχώσει. στ) Όταν θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους οι Σ.Ε.Κ. που θα βρεθούν μαθητές για να φοιτήσουν και εάν δεν λειτουργήσουν πως θα τοποθετηθούν οργανικά μέχρι 22 Μαρτίου οι καθηγητές των ειδικοτήτων Γραφικών Τεχνών, Αισθητικής, Κομμωτικής κλπ. Ο κατάλογος των προβλημάτων είναι μακρύς

ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΤΗΣ

Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε. (EUROSTAT ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013) ΕΛΛΑΔΑ 62,5 ΙΣΠΑΝΙΑ 56,4 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 42,5 ΙΤΑΛΙΑ 40,5 ΣΛΟΒΑΚΙΑ 33,6 ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 28,9 ΠΟΛΩΝΙΑ 27,6 ΙΡΛΑΝΔΙΑ 26,6 ΓΑΛΛΙΑ 26,5 Ε.Ε. 27 23,5 ΒΕΛΓΙΟ 22,4 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 22,2 ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ 21,2 ΤΣΕΧΙΑ 20,0 ΛΟΥΞ/ΡΓΟ 18,2 ΜΑΛΤΑ 14,7 ΔΑΝΙΑ 12,2 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 10,6 ΑΥΣΤΡΙΑ 8,0 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 7,5 0 10 20 30 40 50 60 70

Euroskills 2012 Μάθηση που εναλλάσσεται ανάμεσα σε χώρους δουλειάς και κέντρα κατάρτισης Μαθητεία Επίσημη συμφωνία μεταξύ εργοδότη και μαθητευόμενου (και κέντρου κατάρτισης) Τμήμα της τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης Επίσημα αναγνωρισμένο πιστοποιητικό Εργαζόμενος που πληρώνεται Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 25

Το 25% των επιχειρήσεων στην Ευρώπη καταρτίζουν μαθητευόμενους % % Το μέγεθος παίζει ρόλο Source: Eurostat, 2013. Για DK, IE, GR, NO δεν υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία [30.4.2013] Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 26

Εργαζόμενοι που συμμετέχουν σε προγράμματα Συνεχούς Επαγγελματικής Κατάρτισης

Εργαζόμενοι που συμμετέχουν σε προγράμματα Επαγγελματικής Κατάρτισης on the job

Επιχειρήσεις που παρέχουν Συνεχή Επαγγελματική Κατάρτιση

Δαπάνες των επιχειρήσεων (συνολική χρηματική δαπάνη) σε κύκλους μαθημάτων Σ.Ε.Κ. ως % του συνολικού εργατικού κόστους, 2005

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ (EQF) ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ (NQF)

Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων EQF είναι το πρώτο διεθνές πλαίσιο που σκοπεύει να καλύψει όλο των φάσμα των επαγγελματικών προσόντων: Ανώτατη Εκπαίδευση, Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, Εκπαίδευση Ενηλίκων και Γενική Παιδεία. Οι 27 χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να συνδέσουν τα εθνικά τους συστήματα επαγγελματικών προσόντων (NQF) με το πλαίσιο EQF μέχρι το 2010. Το πλαίσιο αυτό θα συνδέει τα εθνικά επαγγελματικά προσόντα με ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα αναφοράς. Στόχος είναι μέχρι το 2012 όλοι οι νέοι τίτλοι σπουδών που εκδίδονται από εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα οποία ανήκουν σε διαφορετικά τυπικά εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών της Ε.Ε., να αναφέρουν σε ποιο επίπεδο επαγγελματικών προσόντων του EQF ανήκουν.

Μετά την εφαρμογή του συστήματος αυτού κάθε τίτλος σπουδών που εκδίδεται σε μια χώρα θα ισοδυναμεί με τίτλους που εκδίδονται σε άλλες χώρες, με αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να μετακινούνται ευκολότερα σε άλλες χώρες προς εύρεση εργασίας και να ενθαρρύνεται η δια βίου μάθηση. Σύμφωνα με το πλαίσιο EQF, είναι σημαντικότερο το τι γνωρίζει και το τι μπορεί να κάνει κάποιος με τις γνώσεις του, από το πού απέκτησε τους τίτλους σπουδών του. Το χαρακτηριστικό στοιχείο του EQF είναι τα οκτώ επίπεδα αναφοράς τα οποία περιγράφουν τι γνωρίζει, τι καταλαβαίνει και τι μπορεί να κάνει ο εκπαιδευόμενος, δηλ. τα «μαθησιακά αποτελέσματα» τα οποία κατανέμονται σε τρεις κατηγορίες : Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες. Τα οκτώ επίπεδα καλύπτουν το πλήρες φάσμα προσόντων από αυτά που αποκτώνται στο τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης μέχρι αυτά που αποκτώνται στο ανώτατο επίπεδο πανεπιστημιακής και ενδοϋπηρεσιακής, ενδοεπιχειρησιακής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Στη χώρα μας η εφαρμογή συστήματος NQF και στη συνέχεια του EQF προκαλεί ήδη τριγμούς, διότι τα επαγγελματικά προσόντα και συνακόλουθα τα επαγγελματικά δικαιώματα θα δίνονται κυρίως με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα και όχι μόνο με τα ακαδημαϊκά προσόντα (πτυχία και διπλώματα). Επίσης ένα άλλο σημείο που προκαλεί αντιδράσεις είναι ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα δεν θα προέρχονται μόνο από την τυπική μάθηση (σχολεία, πανεπιστήμια κλπ.), αλλά και από την μη-τυπική και την άτυπη μάθηση δηλ. κάποιος θα μπορεί να πιστοποιήσει τα επαγγελματικά του προσόντα ενός επιπέδου χωρίς απαραίτητα να παρακολουθήσει σχολή του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Ο νέος ρόλος των προσόντων και η στροφή προς τα μαθησιακά αποτελέσματα Ημερίδα ΕΕΤΕΚ Αθήνα, 19 Οκτωβρίου 2013 Λουκάς Ζαχείλας, Ανώτερος εμπειρογνώμων,cedefop E-mail: loukas.zahilas@cedefop.europa.eu 35

Οι νέοι όροι - σχέση εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας Συστήματα Πρότυπα, Εκπαίδευση & κατάρτιση Ατομικά Προσόντα (πτυχία, διπλώματα) Ευρωπαϊκά εργαλεία Μαθησιακά αποτελέσματα Άτομα Ατομικές γνώσεις, δεξιότητες και Ικανότητες Αγορά εργασίας Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 36

Διαδρομές απόκτησης προσόντων Ακαδημαϊκό πλαίσιο «στη δουλειά» Από εμπειρία Αξιολόγηση & επικύρωση μαθησιακών αποτελεσμάτων Ή: από ένα μίγμα όλων Προσόν Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 37

Το κλειδί: Μαθησιακά αποτελέσματα Όλες οι πρωτοβουλίες στο χώρο της Δια Βίου Μάθησης βασίζονται στην αρχή των μαθησιακών αποτελεσμάτων, δηλαδή στο τι γνωρίζει και μπορεί να κάνει ο ενδιαφερόμενος μετά την ολοκλήρωση μιας οποιασδήποτε μαθησιακής διαδικασίας. Αυτή η αρχή είναι στον πυρήνα όλων των Ευρωπαϊκών εργαλείων δηλαδή στο EQF, το ECVET, το EQARF και το Europass. Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 38

Μαθησιακά αποτελέσματα: Γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες Γνώση: αν χτυπήσω πλάγια την μπάλα παίρνει φάλτσο Δεξιότητα: μπορώ να δώσω φάλτσο στη μπάλα Ικανότητα: μπορώ να δώσω φάλτσο στη μπάλα και να τη στέλνω στο σωστό σημείο παρότι μπορεί να έχω μπροστά μου 3 αμυντικούς Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 39

EQF Επίπεδο 8 EQF Επίπεδο 7 Ελληνικό Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων Ανώτατη εκπαίδευση EQF Επίπεδο 6 EQF Επίπεδο 5 EQF Επίπεδο 4 EQF Επίπεδο 3 EQF Επίπεδο 2 Γενική εκπαίδευση & επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση EQF Επίπεδο 1 Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 40

ΕΠΙΠΕΔΟ Ε.Π.Π. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠ/ΣΗ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΠΑΓΓ.& ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Φορέας Πιστοποίησης ΥΠΑΙΘΠΑ/ΕΟΠΠΕΠ ΥΠΑΙΘΠΑ ΥΠΑΙΘΠΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ/ΤΕΙ 1 Απολυτήριο Δημοτικού 2 Απολυτήριο Γυμνασίου Απολυτήριο Σ.Δ.Ε. 3 Πτυχίο Τ.Ε.Ε. (Α κύκλου) Πτυχίο Τ.Ε.Σ. Πιστοποιητικό ΙΕΚ 4 Πτυχίο ΕΠΑ.Λ. Πτυχίο Τ.Ε.Λ. Πτυχίο Τ.Ε.Ε. (Β κύκλου) Πτυχίο ΕΠΑ.Σ. Απολυτήριο ΕΠΑ.Λ. Απολυτήριο Τ.Ε.Λ. Απολυτήριο ΓΕ.Λ. Απολυτήριο Ε.Π.Λ. Απολυτήριο 6ταξίου Γυμνασίου 5 Δίπλωμα ΙΕΚ Πτυχίο Τ.Ε. Ε.Π.Λ. 6 7 8 Πτυχίο/Δίπλωμα Πανεπιστημίων - ΤΕΙ Πτυχίο/Δίπλωμα ΚΑΤΕΕ ΚΑΤΕ Ανώτερων Σχολών Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Διδακτορικό Δίπλωμα

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ

Πιστοποίηση είναι η διαδικασία κατά την οποία βεβαιώνονται πιστοποιούνται και αναγνωρίζονται τα μαθησιακά αποτελέσματα. Η πιστοποίηση έχει ιδιαίτερη σημασία για την μη τυπική την άτυπη και τη Δια Βίου εκπαίδευση. Mη τυπική μάθηση (informal learning), εννοούμε την εκπαίδευση η οποία λαμβάνει χώρα σε ένα οργανωμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον, το οποίο μπορεί να οδηγήσει δυνητικά στην απόκτηση και πιστοποίηση συγκεκριμένων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αυτό σημαίνει ότι αυτού του τύπου η εκπαίδευση, παρόλο που βρίσκεται εκτός συστήματος τυπικής εκπαίδευσης, διαθέτει πρόγραμμα σπουδών, διδάσκοντες, αξιολόγηση μαθησιακών αποτελεσμάτων και μπορεί να οδηγήσει σε πιστοποίηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων που παρέχει. Η άτυπη μάθηση (non formal learning) λαμβάνει κι αυτή χώρα εκτός οργανωμένου εκπαιδευτικού χώρου και συστήματος τυπικής εκπαίδευσης, και περιλαμβάνει τα όσα μαθαίνει κάποιος στο πλαίσιο των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων, στον ελεύθερο του χρόνο, στις κοινωνικές, πολιτιστικές ή αθλητικές του δραστηριότητες. Πρόκειται δηλαδή για τις μορφές μάθησης που βασίζονται στο εμπειρικό σκέλος της ανθρώπινης δραστηριότητας, ενώ ταυτόχρονα συγκροτούν ένα ευρύ πεδίο μαθησιακών αποτελεσμάτων τα οποία εδράζονται σε γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, πολύ σημαντικές για την καθημερινή αλλά και επαγγελματική ζωή (ΟECD 2007).

Το ζήτημα της πιστοποίησης και της αναγνώρισης των προσόντων, αποτελεί ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο το οποίο στοχεύει στην κινητικότητα των εργαζομένων. Η θεσμική του έκφραση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, εδράζεται στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων το οποίο διαρθρώνεται σε 8 επίπεδα αναφοράς και περιλαμβάνει την αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων από τη βασική τυπική εκπαίδευση μέχρι και τις διδακτορικές σπουδές. Η ανάγκη για την καθιέρωση της Πιστοποίησης Προσόντων προέκυψε από το γεγονός ότι μέχρι και σήμερα υπάρχουν πολλά επαγγέλματα τα οποία ασκούνται με τρόπο εμπειρικό, ενώ η μεταβίβασή τους από τη μία γενιά επαγγελματιών στην άλλη, γίνεται μέσω της παραδοσιακής μαθητείας ή της εμπειρικής άσκησης. Επακόλουθο της πρακτικής αυτής είναι η αδυναμία χιλιάδων εργαζομένων να αποδείξουν το τί ξέρουν ή το τί μπορούν να κάνουν, αφού δεν υπάρχει ουσιαστικά ένας θεσμικά έγκριτος και έγκυρος τρόπος να πιστοποιούνται οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι ικανότητές τους.

Για να γίνει κατανοητή η ανάγκη καθιέρωσης της Πιστοποίησης θα αναφέρουμε δύο παραδείγματα. Η μη τυπική μάθηση εκτός των άλλων, περιλαμβάνει τις μορφές ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης ή τις μορφές της σεμιναριακής επιμόρφωσης που πραγματοποιούνται στους χώρους δουλειάς και είτε οδηγούν σε πιστοποίηση είτε όχι. Πρόκειται για μια σειρά επιμορφώσεων και εκπαιδεύσεων οι οποίες δεν υπάγονται στο τυπικό και διαβαθμισμένο σύστημα εκπαίδευσης, διαδραματίζουν όμως σημαντικό ρόλο στη επαγγελματική ζωή των ατόμων προσφέροντας σημαντικής αξίας εφαρμοσμένες γνώσεις και εμπειρίες που κατά κανόνα βρίσκονται έξω από το «βεληνεκές» του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος. Οι μορφές αυτές μάθησης, τις περισσότερες φορές διαθέτουν μια άτυπη και υψηλή «εσωτερική» αναγνώριση στους χώρους δουλειάς, χωρίς όμως να μπορούν να πιστοποιηθούν και να αποτελέσουν ένα επίσημο και αναγνωρισμένο μαθησιακό αποτέλεσμα το οποίο να μπορεί να λειτουργήσει ως προσόν στην ευρύτερη αγορά εργασίας.

Το ίδιο συμβαίνει με κάποιον που λόγω των προσωπικών ή επαγγελματικών του δραστηριοτήτων, κατέχει εμπειρικά ένα φορτίο γνώσεων ικανοτήτων και δεξιοτήτων το οποίο απέκτησε είτε μέσω της παραδοσιακής μαθητείας δίπλα σε ένα τεχνίτη, είτε μέσω της ατομικής ενασχόλησης με μια συγκεκριμένη ασχολία. Ούτε στην περίπτωση αυτή μπορεί να αξιοποιήσει τα συγκεκριμένα προσόντα αφού δεν είναι σε θέση να τα αποδείξει και να τα αναγνωρίσει δημόσια και με έγκριτο τρόπο. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η πιστοποίηση αυτών που ξέρει και μπορεί να κάνει καλά κάποιος, αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στην επαγγελματική ζωή των εργαζομένων, αφού με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζεται και αξιοποιείται ο παράγοντας «ανθρώπινο κεφάλαιο»