Ο νέος ρόλος των προσόντων και η στροφή προς τα μαθησιακά αποτελέσματα. Η περίπτωση των διεθνών προσόντων

Transcript

1 Ο νέος ρόλος των προσόντων και η στροφή προς τα μαθησιακά αποτελέσματα. Η περίπτωση των διεθνών προσόντων Πάτρα 16 Νοεμβρίου 2012 Λουκάς Ζαχείλας, Ανώτερος εμπειρογνώμων,cedefop 1

2 H Ευρώπη στα χρόνια της κρίσης Η Ευρώπη, εν μέσω κρίσης, αντιμετωπίζει τεράστιες κοινωνικοοικονομικές και δημογραφικές προκλήσεις που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού, το μεγάλο αριθμό ενηλίκων με χαμηλή ειδίκευση και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων. Η ενίσχυση της μάθησης αποτελεί μέρος της λύσης για τα εν λόγω προβλήματα προκειμένου να βελτιωθεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των κοινωνικών συστημάτων της Ευρώπης. Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 2

3 Δομικές προκλήσεις Στροφή προς μια κοινωνία στην οποία οι ηλικιωμένοι θα αποτελούν την πλειοψηφία Ανάγκη για επαγγέλματα με αυξημένες απαιτήσεις σε γνώσεις και δεξιότητες Ευρωπαίοι πολίτες με καλύτερο επίπεδο εκπαίδευσης αλλά ακόμα με υψηλά ποσοστά ατόμων με πολύ χαμηλές δεξιότητες Προβληματική αντιστοίχηση ανάμεσα στις ανάγκες της αγοράς και τις δεξιότητες και ικανότητες που προσφέρονται Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 3

4 Επίπεδο προσόντων Τάσεις προσφοράς ανάλογα με τα προσόντα (εργατικό δυναμικό ηλικίας 15-64) Εργατικό δυναμικό ανά επίπεδο προσόντων , EU-27+, Cedefop 2012 Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 4

5 Προσόντα: μια παλιά έννοια, ένας νέος ρόλος Ο τρόπος που βλέπουμε τα προσόντα έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Βρίσκονται στο επίκεντρο των πολιτικών και η αντίληψή μας αλλά και ο τρόπος που τα χρησιμοποιούμε έχει μεταβληθεί. Ορισμός (EQF): το επίσημο αποτέλεσμα μιας διαδικασίας αξιολόγησης και επικύρωσης, το οποίο επιτυγχάνεται όταν ο αρμόδιος φορέας διαπιστώνει ότι ένα άτομο έχει επιτύχει μαθησιακά αποτελέσματα που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες προδιαγραφές Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 5

6 Μαθησιακά αποτελέσματα Όλες οι πρωτοβουλίες στο χώρο της Δια Βίου Μάθησης βασίζονται στην αρχή των μαθησιακών αποτελεσμάτων, δηλαδή στο τι γνωρίζει και μπορεί να κάνει ο ενδιαφερόμενος μετά την ολοκλήρωση μιας οποιασδήποτε μαθησιακής διαδικασίας. Αυτή η αρχή είναι στον πυρήνα όλων των Ευρωπαϊκών εργαλείων δηλαδή στο EQF, το ECVET, το EQARF και το Europass. Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 6

7 Μαθησιακά αποτελέσματα: Γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες Γνώση: αν χτυπήσω πλάγια την μπάλα παίρνει φάλτσο Δεξιότητα: μπορώ να δώσω φάλτσο στη μπάλα Ικανότητα: μπορώ να δώσω φάλτσο στη μπάλα και να τη στέλνω στο σωστό σημείο παρότι μπορεί να έχω μπροστά μου 3 αμυντικούς Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 7

8 Οι προκλήσεις του μέλλοντος Ανάγκη για μια κοινή γλώσσα Συστήματα Πρότυπα, Εκπαίδευση & κατάρτιση Ατομικά Προσόντα (πτυχία, διπλώματα) Ευρωπαϊκά εργαλεία Μαθησιακά αποτελέσματα Άτομα Ατομικές γνώσεις, δεξιότητες και Ικανότητες Αγορά εργασίας Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 8

9 Μετατόπιση από τις εισροές στις εκροές Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 9

10 Τα Ευρωπαϊκά εργαλεία Loukas Zahilas 10

11 Τελικά τι είναι το EQF; Είναι ένας ευρωπαϊκός πίνακας «μετάφρασης» των προσόντων. Είναι ένα εργαλείο ταξινόμησης των πτυχίων, διπλωμάτων, πιστοποιητικών σύμφωνα με ένα σύνολο περιγραφικών δεικτών και επιπέδων Στόχος του EQF είναι να διευκολύνει : τη δια βίου μάθηση την κινητικότητα Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 11 11

12 Χώρα A EQF Επίπεδο 8 Χώρα B Q NQF/ NQS EQF Επίπεδο 7 NQF/ NQS Q EQF Επίπεδο 6 Q Q NQF/ NQS NQF/ NQS EQF Επίπεδο 5 EQF Επίπεδο 4 NQF/ NQS Q EQF Επίπεδο 3 Q NQF/ NQS EQF Επίπεδο 2 NQF/ NQS Q Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop EQF Επίπεδο 1 12

13 Δημιουργία Εθνικών Πλαισίων Προσόντων: μια δυναμική διαδικασία. 13

14 EQF Επίπεδο 8 EQF Επίπεδο 7 Ελληνικό Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων Ανώτατη εκπαίδευση EQF Επίπεδο 6 EQF Επίπεδο 5 EQF Επίπεδο 4 EQF Επίπεδο 3 EQF Επίπεδο 2 Γενική εκπαίδευση & επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση EQF Επίπεδο 1 Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 14

15 Europass Φάκελος εγγράφων (CV, διαβατήριο γλωσσών, δελτίο κινητικότητας, συμπλήρωμα διπλώματος και συμπλήρωμα πιστοποιητικού) που διευκολύνει την εργασιακή και γεωγραφική κινητικότητα επιτρέποντας στους κατόχους του να παρουσιάσουν τα προσόντα και τις δεξιότητές τους με τυποποιημένο τρόπο, κατανοητό σε εργοδότες, σε όλη την Ευρώπη Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 15

16 Στατιστικά στοιχεία (από την έναρξη) Το Website διατίθεται σε 26 γλώσσες 50 εκατ. επισκέψεις από το εκατ. CV έχουν δημιουργηθεί on line 37 εκατ. έγγραφα έχουν ληφθεί Το Europass χρησιμοποιείται κυρίως από νέους και άτομα με αρκετά προσόντα Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 16

17 Οι προκλήσεις του μέλλοντος Το παγόβουνο της μάθησης μη τυπική και άτυπη μάθηση Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 17

18 Αγορά εργασίας, Επί πλέον σπουδές Επαγγελματική Σταδιοδρομία Ευρωπαϊκά εργαλεία και αρχές ΔΒΜ Επικύρωση/ Δίπλωμα Πρόγραμμα κατάρτισης Πιστοποίηση μαθησιακών αποτελεσμάτων Συμβουλευτική, προσανατολισμός Εργασία, εμπειρία, μάθηση Προσόντα και εφόδια Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 18

19 Αναλύοντας τα προσόντα Με τον όρο προσόντα αναφερόμαστε σε μαθησιακά αποτελέσματα που έχουν αξιολογηθεί και πιστοποιηθεί από αρμόδιο φορέα και έχουν βρεθεί να είναι συμβατά με προσυμφωνηθέντα πρότυπα Ο ορισμός είναι ιδιαίτερα σημαντικός γιατί βοηθάει στον εντοπισμό των βασικών θεμέλιων λίθων ενός προσόντος Μαθησιακά αποτελέσματα Αξιολόγηση Πρότυπα Αναγνώριση από αρμόδιο φορέα Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 19

20 Κρατώντας ανοιχτή την πόρτα Ο συνδυασμός διαφόρων στοιχείων δίνει σε ένα δίπλωμα ή πιστοποιητικό την ανταλλακτική του αξία στην αγορά εργασίας ή στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης (και ευρύτερα στην κοινωνία). Ο ορισμός των προσόντων όπως υπάρχει στο EQF αφήνει εσκεμμένως τον όρο «εξουσιοδοτημένος φορέας» ανοιχτό. Το πεδίο μένει συνεπώς ανοιχτό για πολλούς φορείς που μπορούν να απονέμουν προσόντα για λογαριασμό των αρχών καθώς και άλλων που υπάρχουν εκτός κρατικών πλαισίων. Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 20

21 Στοιχεία των διεθνών προσόντων Σκοπός, τι αντιπροσωπεύει δηλαδή το συγκεκριμένο διεθνές προσόν, Τύπος, πόσο πλήρες είναι δηλαδή το προσόν και ποια είναι η διάρκεια «ζωής» του προσόντος, Κάλυψη, πού δηλαδή χρησιμοποιείται το προσόν από την άποψη της γεωγραφικής διάστασης, Αρμόδιοι φορείς που εμπλέκονται στη διαδικασία επικύρωσης του προσόντος, Ανταλλακτική αξία, με τι δηλαδή ανταλλάσσεται το συγκεκριμένο προσόν; Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 21

22 Σκοπός τι αντιπροσωπεύει το προσόν Προσόντα που απονέμονται σε εθνικό επίπεδο αλλά ρυθμίζονται σε Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο (γιατροί, πλοίαρχοι). Προσόντα που συνδέονται με συγκεκριμένα καθήκοντα και τεχνολογίες, όπως (συγκολλητές, πληροφορική). Προσόντα που συνδέονται με επαγγέλματα (πιλότοι, οδηγοί φορτηγών) Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 22

23 Τύπος πόσο πλήρες και ποια η διάρκεια του προσόντος Τμηματικά προσόντα, «οικοδομικοί λίθοι» που αν συνδυαστούν συνθέτουν ένα πλήρες, αρχικό προσόν. Τμηματικά προσόντα, τα οποία «χτίζουν» σε ένα πλήρες αρχικό προσόν και εξειδικεύουν ή αναβαθμίζουν. Μεμονωμένα προσόντα, τα οποία συνδέονται μ ένα συγκεκριμένο καθήκον, τεχνολογία ή επάγγελμα. Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 23

24 Τύπος πόσο πλήρες και ποια η διάρκεια του προσόντος Διακρίνουμε τύπους προσόντων σύμφωνα με την διάρκεια ζωής τους. Για παράδειγμα στην πληροφορική, η ισχύς μιας πιστοποίησης ποικίλει. Συνήθως προσφέρονται δυνατότητες επαναπιστοποίησης ή αναβάθμισης. Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 24

25 Κάλυψη πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί το προσόν Μεγάλες διαφοροποιήσεις. Προσόντα που απονέμονται μέσω της Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας έχουν παγκόσμια κάλυψη, αφού υποστηρίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη. Πιστοποιητικά των Συγκολλητών περιορίζονται μόνο στις χώρες που αποτελούν μέλη της Ευρωπαϊκής ή Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Συγκολλητών. Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 25

26 Αρμόδιοι φορείς ποιος απονέμει το προσόν Αυτοί που λειτουργούν σε διεθνές επίπεδο, όπως στην περίπτωση των διεθνών οργανισμών ή αρχών μεταφορών. Φορείς της ΕΕ και ιδρύματα που προωθούν, κυρίως, τα κοινά Ευρωπαϊκά πρότυπα ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας, (Ευρωπαϊκή οργάνωση για την ασφάλεια της αεροπορίας - EASA). Ευρωπαϊκοί και διεθνείς κλαδικοί οργανισμοί, κοινωνικοί εταίροι, ομοσπονδίες και ινστιτούτα που προωθούν τα κοινά κλαδικά πρότυπα αναφοράς σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Πολυεθνικές εταιρείες και δίκτυα που εστιάζουν, κυρίως, σε συγκεκριμένες επαγγελματικές ανάγκες, οι οποίες συνδέονται με διεθνείς τεχνολογίες και εξειδικευμένες αγορές. Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 26

27 Αξία με τι ανταλλάσσεται το προσόν Κλειδί η εμπιστοσύνη Είδος της πληροφόρησης. Τι γνωρίζουμε για την διαδικασία μάθησης, τη χρήση μαθησιακών αποτελεσμάτων κλπ. Τις διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας, πόσο σαφείς και διαφανείς είναι, εάν ισχύουν διεθνή πρότυπα. Τι γνωρίζουμε για τις διαδικασίες αξιολόγησης. Ποιός κάνει την αξιολόγηση και πόσο διαφανής είναι η διαδικασία; Τι γνωρίζουμε για την χρήση των προτύπων. Eίναι σαφή και εμφανή; Ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες; Είναι τα πρότυπα πάνω στα οποία στηρίζονται τα προσόντα επικαιροποιημένα; Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 27

28