Αποκατάσταση Ανεπαρκών Αναμονών ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΕΠΑΡΚΩΝ ΑΝΑΜΟΝΩΝ ΥΠΟΣΤΥΛΩΜΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Προπτυχιακός Φοιτητής Π.Π., nikosgeorgakopoulos94@gmail.com Περίληψη Η παρούσα εργασία στοχεύει στην παρουσίαση μίας αναλυτικής εφαρμογής αποκατάστασης περιοχής ανεπαρκών μηκών μάτισης διαμηκών ράβδων υποστυλώματος, με τη χρήση σχέσεων από τον ΚΑΝ.ΕΠΕ και τον Ευρωκώδικα 8 (Μέρος 3). Επιπρόσθετα, περιέχει υπολογισμούς για την εξαγωγή διαγραμμάτων Μ-θ και εκτεταμένες συγκρίσεις αυτών για διάφορες περιπτώσεις αλλαγής παραμέτρων, με σκοπό να προκύψουν συμπεράσματα για το ποιες παράμετροι είναι καθοριστικές. 1.ΕΙΣΑΓΩΓΉ Η ύπαρξη ανεπαρκών μηκών μάτισης στα υποστυλώματα είναι ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα που παρουσιάζουν οι κατασκευές στη χώρα μας, κυρίως μάλιστα εάν έχουν κτιστεί πριν το 1984. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι κατά τη διάρκεια της σεισμικής διέγερσης,εμφανίζεται ψαθυρού τύπου αστοχία, λόγω του συνδυασμού του ελλιπή οπλισμού περίσφιγξης (συνδετήρες) και της ολίσθησης των ματιζόμενων ράβδων. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, οι δύο κανονισμοί σε ισχύ, ΚΑΝ.ΕΠΕ και Ευρωκώδικας 8-3, προτείνουν την εξωτερική περίσφιγξη του στοιχείου με μανδύες, κολάρα ή εξωτερικούς συνδετήρες, από χάλυβα ή από ινοπλισμένα υλικά FRP. 2. ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΔΙΝΕΤΑΙ: Σε μονώροφο κτήριο καθαρού ύψους ορόφου 2,8m, υποστύλωμα ύψους h=2,50m, διαστάσεων διατομής b1=b2=300mm, οπλισμένο με 4Φ20. Επικάλυψη οπλισμού: c = 25mm Υλικά:S500, C16/20 f cm = f ck +8 Mpa = 24 Mpa f sy =1.15*500=575 Mpa Στάθμη επιτελεστικότητας: B Στη βάση του υποστυλώματος λαμβάνει χώρα μάτιση. Αναμονές(διαθέσιμο μήκος): l s =500mm Θεωρείται πλήρες επίπεδο γνώσης. N d = 800 KN θλιπτική Ε s =200 GPa E c =27.5 GPa ΖΗΤΕΙΤΑΙ: Ο έλεγχος επάρκειας του μήκους μάτισης και η ενίσχυση της περιοχής μάτισης στην περίπτωση που οι αναμονές είναι ανεπαρκείς. Λύση Απαιτούμενο μήκος μάτισης : l so = {EK2-8.4.3} (1) Όπου, σ sd =f yd = Mpa (2) f bd = n 1 n 2 2.25 f ctd = 1.95 Mpa (3)
Γεωργακόπουλος Νικόλαος άρα, l so = =1115mm (4) l s < l so οπότε απαιτείται ενίσχυση στην περιοχή μάτισης. Έλεγχος προϋποθέσεων εφαρμογής εξωτερικής ενίσχυσης (περίσφιγξη) : 1) { ΚΑΝ.ΕΠΕ 8.2.1.2 (β)(iii) } Πρέπει l s > max( 0.3l so, 15d s ) = max(0.3 1115, 15 20) = max(334.5, 300) = 334.5 mm ισχύει (5) 2) { ΚΑΝ.ΕΠΕ 8.2.1.2 (β)(iν) } Το μήκος εφαρμογής της περίσφιγξης πρέπει να είναι τουλάχιστον : l = max( h cr, 1.3l s,600 ) = max( 466, 650,600 )= 650mm (6) με h cr = max( h c, b c, 0.45m, H cl /6 ) = max (300,300,450,466) = 466mm (ΚΠΜ) (7) άρα θα ενισχύσουμε τον κολόνα για ύψος 650mm. A) Ενίσχυση με χαλύβδινα ελάσματα Χάλυβας Fe360 (f y =235 Mpa) Ά Τρόπος {ΚΑΝ.ΕΠΕ (8.3)} Απαιτούμενος οπλισμός περίσφιγξης : όπου, γ Rd = 1.5 A b = =314mm (9) λ s = 0, ψ=1, λόγω ελλειπών στοιχείων στην περιοχή μάτισης c/d s = 25/20 = 1.25 < 2 άρα β=1 (10) 2/3 w d = 0.6 s d = 0.6 0.4 2/3 =0.33 ( s s =0.4 στάθμη επιτ. Β ) (11) ε jd = = 0.00155 (12) σ jd = E j ε jd = 200000 0.00155 = 311 Mpa > σ jmax = f yd =235 MPa (13) άρα σ jd = 235 ΜPa (8) Τελικά, Α j /s = = 2 mm Β Τρόπος Εφόσον έχω ορθογωνική διατομή με γωνιακές ράβδους μπορώ να χρησιμοποιήσω και τους τύπους Σ8.1α και Σ8.1β. { ΚΑΝ.ΕΠΕ Σ8.1α } (14)
Αποκατάσταση Ανεπαρκών Αναμονών { ΚΑΝ.ΕΠΕ Σ8.1β } (15) όπου, από { ΚΑΝ.ΕΠΕ 6.3 } έχω: α Ν = ( 2c+1.5d s )= (2 25+1.5 20)=113.13mm(16) s u =2mm s d =0.4mm ( στάθμη επιτελεστικότητας Β) κ 1 =1.5 ( στάθμη επιτελεστικότητας Β) κ 2 = 0.3 (A j /s) = max ( 1.04, 3.33 ) = 3.33 mm Εάν επιλέξω συνεχή εξωτερικό μανδύα από χάλυβα τότε έχω από Ά τρόπο t=2mm, ενώ από Β τρόπο t= 3.33mm. Και οι δύο επιλογές ξεπερνούν το ελάχιστο πάχος του 1mm. Εάν επιλέξω μορφή κολάρων, τότε πρέπει έστω πλάτος w j =50mm και πάχος t j = 4mm. Ά τρόπος : A j /s=2mm => w j t j /s =2mm => s=50 4/2=100mm > 77.1mm Β τρόπος : A j /s=3.33mm => w j t j /s =3.33mm => s=50 4/3.33=60mm < 77.1mm Οπότε, 6 κολάρα πάχους 50 mm ανά 60 mm. Β) Ενίσχυση με ινοπλισμένα υλικά Ανθρακούφασμα : Ε =250 GPa, ε u =0.6%, f u = 2500 Mpa Ά τρόπος {ΚΑΝ.ΕΠΕ (8.3)} Απαιτούμενος οπλισμός περίσφιγξης : όπου, γ Rd = 1.5 A b = =314mm (18) λ s = 0, ψ=1, λόγω ελλειπών στοιχείων στην περιοχή μάτισης c/d s = 25/20 = 1.25 < 2 άρα β=1 (19) 2/3 w d = 0.6 s d = 0.6 0.4 2/3 =0.33 ( s s =0.4 στάθμη επιτ. Β ) (20) ε jd = = 0.00155 (21) (17)
Γεωργακόπουλος Νικόλαος σ jmax =0.75 E j ε ju = 0.75 250000 0.006 = 1125 MPa (22) σ jd = E j ε jd = 250000 0.00155 = 387.5 MPa < σ jmax (23) Επιλέγω τέσσερις στρώσεις πάχους 0.3mm Β τρόπος >0.25mm { ΚΑΝ.ΕΠΕ Σ8.1α } (24) { ΚΑΝ.ΕΠΕ Σ8.1β } (25) (A j /s) = max ( 0.84, 0.31 ) = 0.84 mm Επιλέγω τρεις στρώσεις πάχους 0.3 mm. Σύγκριση Αποτελεσμάτων με ΕΝ 1998-3 Μόνο για την περίπτωση (Β), ενίσχυση με ινοπλισμένα υλικά, μας δίνει εναλλακτική επίλυση. Ανθρακοΰφασμα : Ε =250 GPa, ε u =0.6% { ΕΝ 1998-3 (Α.37) } Απαραίτητο πάχος μανδυών FRP : { ΕΝ 1998-3 (Α.38) } Τάση σύσφιγξης στο μήκος υπερκάλυψης l s : (26) όπου, A b = =314mm (28) p=4 214=856mm ( περίμετρος από μέσο ράβδου σε μέσο ράβδου ) n = 4 d bl = 20 mm c = 25 mm f yl =1.00 500=500 MPa (πλήρης γνώση) (29) (27)
Αποκατάσταση Ανεπαρκών Αναμονών άρα, Σύμφωνα με { ΕΝ 1998-3 Α4.4.4.(2)} επειδή έχω ορθογωνικό υποστύλωμα,παίρνω D=d w και πολλαπλασιάζω την τάση σ 1 με κατάλληλο μειωτικό συντελεστή k s = 2R c /D. (30) Θεωρώ R c = 40 mm, άρα k s = 2 40/300 = 0.267 οπότε σ 1 = 0.267 1.032= 0.275 ΜPa Τελικά, Επιλέγω μία στρώση που να ξεπερνά τα 0.2 mm. Παρατηρώ ότι το πάχος για FRP που προκύπτει από τον ΕΚ8-3 είναι πολύ μικρότερο από το αντίστοιχο του ΚΑΝ.ΕΠΕ. 3. ΕΞΑΓΩΓΗ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Μ-θ ΚΑΤΑ ΚΑΝ.ΕΠΕ ΚΑΙ ΕΚ8-3 Για τις περιπτώσεις : αμάτιστο, ματισμένο, ματισμένο με CFRP, αμάτιστο με CFRP Να σημειωθεί ότι στις δύο περιπτώσεις ματισμένων υποστυλωμάτων το μήκος μάτισης είναι 500mm. Αμάτιστο υποστύλωμα (ΚΑΝ.ΕΠΕ) Υπολογισμός Μ y {KAN.EΠΕ Παράρτημα 7Α} (31) (32)(33)(34) (35)(36) (A.7a) (37) Για διαρροή λόγω χάλυβα : (38)
Γεωργακόπουλος Νικόλαος (39) (40) (41) Υπολογισμός θ y, θ u ( 7.2.3) (42)(43) {ΚΑΝ.ΕΠΕ 7.2.2(δ)} (44) (45)(46)(47) (48) (49) (50) {KAN.EΠΕ 7.2.2 (Σ2)} Γωνία στροφής χορδής θ y στην καμπτική διαρροή υποστυλώματος (51) {ΚΑΝ.ΕΠΕ 7.2.4 (Σ8α)} (52)
Αποκατάσταση Ανεπαρκών Αναμονών Ματισμένο υποστύλωμα (ΚΑΝ.ΕΠΕ) Πρέπει να πολλαπλασιάσω το f y με l b /l bmin. {ΚΑΝ.ΕΠΕ 7.2 (Σ1)} (53) Υπολογισμός Μ y {KAN.EΠΕ Παράρτημα 7Α} (A.7a) (54) Για διαρροή λόγω χάλυβα : (55) (56) (57) (58) Υπολογισμός θy, θu A stot = 4Φ20 =1256 mm 2 Από Μαθήματα Οπλισμένου Σκυροδέματος Μερος Ι,Σχ 4.8(κ) προκύπτει μ d =0.2 (59)(60) (61)
Γεωργακόπουλος Νικόλαος Λόγω της σημείωσης {ΚΑΝ.ΕΠΕ 7.2.2 (δ)(β)} ο τύπος του θ y γίνεται : (62) {ΚΑΝ.ΕΠΕ 7.2.4 (Σ.8β)} Σύμφωνα με την {ΚΑΝ.ΕΠΕ 7.2.4.1.β (iii)(iv)} το δεξί μέλος της σχέσης (Σ.8β) πολλαπλασιάζεται επί l b /l bu,min και διαιρείται με 1.2. (63) (Σ.7β) (64) (Σ.9) (65) (Σ.8β) άρα, (66) Ματισμένο υποστύλωμα με CFRP (EK8-3 Παράρτημα Α) Στοιχεία CFRP :,,, θεωρώ R=40mm (67) {A.3.2.2 (4)} (68) {ΕΚ8-3 Α.4.4.3 (6)} (69) (70)
Αποκατάσταση Ανεπαρκών Αναμονών (71) {ΕΚ8-3 Α.4.4.4 (3)} (72) (73) {EK8-3 (A1)} (74) {EK8-3 A.3.2.2 (4)} Στη σχέση (Α3) πολλαπλασιάζω με l o /l ou,min, καθώς l o < l ou,min. {EK8-3 (A3)} (75) άρα, (76) Αμάτιστο υποστύλωμα με CFRP (EK8-3 Παράρτημα Α) Ομοίως με την περίπτωση του ματισμένου υποστυλώματος, με ω=ω, και χωρίς να πολλαπλασιάσω το θ um pl με l o / l ou,min. {EK8-3 (A1)} (77)
Γεωργακόπουλος Νικόλαος {EK8-3 (A3)} (78) άρα, (79) Τα διαγράμματα που προκύπτουν για τις 4 διαφορετικές περιπτώσεις που μελετήθηκαν είναι τα εξής: Διάγραμμα 1: Καμπύλες Μ-θ των τεσσάρων περιπτώσεων που υπολογίστηκαν για μήκος μάτισης 500mm (25Φ). Παρατηρήσεις: 1) Η ροπή διαρροής Μ y είναι κοίνη για κάθε ζεύγος ματισμένων και αμάτιστων. 2) Στην περίπτωση του υποστυλώματος με ανεπαρκείς αναμονές,λόγω της περίσφιγξης που προσφέρει το CFRP, οι τιμές των θ y και θ u σχεδόν τριπλασιάζονται. 3) Αντίθετα, στην περίπτωση του υποστυλώματος χωρίς ματίσεις η επιρροή της περίσφιγξης λόγω CFRP είναι αισθητά μικρότερη, με την τιμή του θ y να παραμένει σχεδόν ίδια, ενώ του θ u να αυξάνεται κατά 40% περίπου. 3. ΕΠΙΡΡΟΗ ΜΗΚΟΥΣ ΜΑΤΙΣΗΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Μ-θ ΚΑΤΑ ΚΑΝ.ΕΠΕ
Αποκατάσταση Ανεπαρκών Αναμονών Διάγραμμα 2: Συμπεριφορά θ y και θ u για αύξηση μήκους μάτισης Διάγραμμα 3: Συμπεριφορά Μ y για αύξηση μήκους μάτισης Διάγραμμα 4: Καμπύλες Μ-θ για αύξηση μήκους μάτισης
Γεωργακόπουλος Νικόλαος Στο παραπάνω διάγραμμα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των υπολογισμών των Μ y, θ y και θ u κατά ΚΑΝ.ΕΠΕ για πέντε χαρακτηριστικά μήκη μάτισης και για υποστύλωμα χωρίς ματίσεις. Παρατηρήσεις: 1) Φαίνεται καθαρά ότι το μήκος μάτισης είναι ανάλογο με το διάγραμμα που θα προκύψει, δηλαδή όσο αυξάνεται το μήκος μάτισης, αυξάνονται και οι τιμές των Μ y, θ y και θ u, δηλαδή γενικά η αντοχή και πλαστιμότητα του υποστυλώματος. 2) Προκύπτει από τους υπολογισμούς με τα συγκεκριμένα δεδομένα ότι για το υποστύλωμα με μήκος μάτισης 700mm (35Φ) και για το αντίστοιχο αμάτιστο, οι καμπύλες συμπίπτουν, με τη μόνη διαφορά ότι η γωνία στροφής χορδής του αμάτιστου είναι μεγαλύτερη. 3) Και οι τρεις τιμές Μ y, θ y και θ u αυξάνονται σταθερά για αύξηση μήκους μάτισης. 4. ΕΠΙΡΡΟΗ ΔΙΑΜΕΤΡΟΥ ΔΙΑΜΗΚΗ ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Μ-θ Διάγραμμα 5: Συμπεριφορά θ y και θ u για αύξηση διαμέτρου οπλισμού Διάγραμμα 6: Συμπεριφορά Μ y για αύξηση διαμέτρου οπλισμού
Αποκατάσταση Ανεπαρκών Αναμονών Διάγραμμα 7: Καμπύλες Μ-θ για αύξηση διαμέτρου διαμήκη οπλισμού Παρατηρήσεις: 1) Όσο αυξάνεται η διάμετρος του οπλισμού, αυξάνεται και η ροπή διαρροής, ενώ αντίθετα οιτιμές των θ y και θ u μειώνονται. 2) Οι τιμές των θ y και θ u μειώνονται σταθερά. 3) Η τιμή της Μ y αυξάνεται περίπου με τον ίδιο ρυθμό μέχρι το Φ20, αλλά στο Φ22 η τιμή της αυξάνεται ελάχιστα, το οποίο αντιφάσκει με τα υπόλοιπα αποτελέσματα. 5. ΕΠΙΡΡΟΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Μ-θ Διάγραμμα 8: Συμπεριφορά θ y και θ u για αύξηση ποιότητας σκυροδέματος
Γεωργακόπουλος Νικόλαος Διάγραμμα 9: Συμπεριφορά Μ y για αύξηση ποιότητας σκυροδέματος Διάγραμμα 10: Καμπύλες Μ-θ για αύξηση ποιότητας σκυροδέματος Παρατηρήσεις: 1) Κατά την αύξηση της αντοχής του σκυροδέματος παρατηρείται και μια μικρή αύξηση στις τιμές των Μ y, θ y και θ u. 2) Οι τιμές των Μ y, θ y και θ u αυξάνονται με σταθερό ρυθμό. 6.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1) Βασικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι σε ένα υποστύλωμα στο οποίο δεν υπάρχουν ματίσεις, η ροπή διαρροής του είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από εκείνη σε ένα αντίστοιχο υποστύλωμα το οποίο έχει ανεπαρκείς ματίσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, για μήκος μάτισης 500 mm, η ροπή του αμάτιστου είναι κατά 30% μεγαλύτερη. Επιπλέον, όταν επιβάλλεται και εξωτερική περίσφιγξη από στρώσεις FRP, η ροπή δεν μεταβάλλεται, αλλά οι τιμές των θ y και θ u αυξάνονται, πολύ πιο έντονα δε στην περίπτωση του ανεπαρκώς ματισμένου υποστυλώματος.
Αποκατάσταση Ανεπαρκών Αναμονών 2) Από τις τρεις παραμέτρους που μελετήθηκαν, περισσότερο καθοριστική συνολικά στις τιμές των Μ y, θ y και θ u είναι το μήκος μάτισης των ράβδων οπλισμού, μετά ακολουθεί η διάμετρος των οπλισμών, και τέλος η ποιότητα του σκυροδέματος. 3) Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι αυξάνοντας τη διάμετρο του οπλισμού, οι τιμές των θ y και θ u μειώνονται, πιθανότατα λόγω του μειωτικού συντελεστή l b /l bu,min. 4) Οι καμπύλες Μ-θ ενός υποστυλώματος χωρίς ματίσεις και ενός υποστυλώματος ματισμένου με το ελάχιστο δυνατό μήκος μάτισης ταυτίζονται, με τη διαφορά ότι το αμάτιστο έχει μεγαλύτερη γωνία στροφής χορδής αστοχίας,δηλαδή ουσιαστικά είναι πιο ανθεκτικό. 7. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] ΚΑΝ.ΕΠΕ 2013 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ [2] Ευρωκώδικας 1 [3] Ευρωκώδικας 8-Μέρος 3 [4] Μηχαήλ Ν. Φαρδής, Μαθήματα Οπλισμένου Σκυροδέματος Μέρος 1, Πάτρα 2015 [5] Στέφανος Η. Δρίτσος, Ενισχύσεις-Επισκευές Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος, Πάτρα 2016
Γεωργακόπουλος Νικόλαος