Διήμερο Ενέργειας 10-11 Ιουλίου 2017, Αίθουσα Εκδηλώσεων του ΤΕΕ Τελευταίες εξελίξεις στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας Φ.Β. Τοπαλής Εργαστήριο Φωτοτεχνίας Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο http://lighting.ece.ntua.gr/ photolab@central.ntua.gr
Ο οδοφωτισμός στην Ελλάδα σήμερα 900.000 φωτιστικά οδοφωτισμού στην Ελλάδα σήμερα ~ 800 GWh/έτος κατανάλωση ΦΟΠ (αρμοδιότητας ΟΤΑ) ~ 120 Μ /έτος κόστος λειτουργίας ΦΟΠ >200 ΜW εγκατεστημένη ισχύς Απαιτείται δηλαδή ένας λιγνιτικός σταθμός για οδοφωτισμό
Μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση; Δυνατότητα εξοικονόμησης: >50% με συμβατικά LED >75% με dimmable LED Βιωσιμότητα επενδύσεων στον οδοφωτισμό Χρόνος απόσβεσης: 7-8 έτη Με dimming: 5-6 έτη
Ο οδοφωτισμός σαν επενδυτική πρόκληση 900.000 φωτιστικά, τα περισσότερα απαξιωμένα 1 δις το σύνολο των επενδύσεων (με συνοδευτικά έργα) > 1 δις εάν εγκατασταθούν συστήματα τηλεδιαχείρισης Δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας Επενδύσεις βιώσιμες, κερδοφόρες Κεφάλαια διαθέσιμα από ιδιώτες και Ευρωπαϊκούς οργανισμούς
Η κατάσταση σήμερα 1 έργο ολοκληρωμένο, μερικά στο στάδιο του διαγωνισμού Μικρής έκτασης έργα ανά τη χώρα Συνήθως δεν τηρούνται οι απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ13201 Τα έργα δεν δημοπρατούνται με μελέτες φωτισμού αλλά ως προμήθειες Αισθητή η απουσία τεχνικής οδηγίας του ΤΕΕ για τον οδοφωτισμό Ολοκληρώνεται σύντομα!
Τι πρέπει να γίνει; Τα έργα οδοφωτισμού πρέπει να αντιμετωπισθούν από τους ΟΤΑ όπως όλα τα έργα που δημοπρατούνται Δηλαδή με ολοκληρωμένη φωτοτεχνική μελέτη και υπολογισμό αυτού ακριβώς που χρειάζονται Ως έργο και όχι ως προμήθεια Ο φωτισμός είναι Η/Μ εγκατάσταση και όχι προμήθεια υγρών καθαρισμού, αναλωσίμων γραφείου ή αμμοχάλικου Τα καλοριφέρ του σπιτιού μας τα παραγγείλαμε με τις διαστάσεις τους ή μετά από μελέτη;
Πως πρέπει να γίνει; Ομαδοποίηση του συνόλου των οδών σε τυπικές περιπτώσεις Εφαρμογή του Προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ13201. Είναι υποχρεωτική στη χώρα μας. Όχι στη διακριτική ευχέρεια του ΟΤΑ. Προσδιορισμός των απαιτήσεων (κλάση φωτισμού) όλων των τυπικών περιπτώσεων Ολοκληρωμένη φωτοτεχνική μελέτη για κάθε τυπική περίπτωση Σημαντικό: Επιλογή του καταλληλότερου οπτικού συστήματος Βελτιστοποίηση της ενεργειακής επίδοσης της εγκατάστασης Ελαχιστοποίηση της φωτεινής ρύπανσης
3 σημαντικά κριτήρια αξιολόγησης που αγνοούμε Το οπτικό σύστημα Η ενεργειακή επίδοση της εγκατάστασης Η ελαχιστοποίηση της σπατάλης φωτεινής ροής (φωτεινής ρύπανσης)
Το οπτικό σύστημα Το οπτικό σύστημα (φακοί LED) είναι πολύ σημαντικότερο από τις συνήθεις απαιτήσεις: ελάχιστης φωτεινής ροής (lumens) ελάχιστης απόδοσης (lumen/w) Η φωτεινή ροή (lumens) ως κριτήριο αξιολόγησης μπορεί να οδηγήσει σε λάθος επιλογή φωτιστικού
Το οπτικό σύστημα κάνει τη διαφορά, όχι τα lumens Ίδιο φωτιστικό, ίδια LED, ίδια φωτεινή ροή, διαφορετικό οπτικό σύστημα
Τα φωτιστικά της προηγούμενης μελέτης αλλά σε διαφορετική οδό Συμπέρασμα: H φωτεινή ροή δεν είναι το κρίσιμο μέγεθος Πολύ σημαντικότερο είναι ο τύπος των οπτικών και ο μηχανικός που θα τον προδιαγράψει Τώρα τα αποτελέσματα αντιστρέφονται
Η ενεργειακή αξιολόγηση της εγκατάστασης Κάναμε τη μελέτη φωτισμού και επιλέξαμε τα φωτιστικά μας. Πως γνωρίζουμε ότι είναι η καλύτερη λύση από τεχνοοικονομικής άποψης; Δείκτης πυκνότητας ισχύος σε W/(lx m 2 ) Ετήσιος δείκτης ενεργειακής κατανάλωσης σε Wh/m 2
Προβλήματα από τη φωτορύπανση Άσκοπη σπατάλη ενέργειας για να στέλνουμε φως στον ουρανό και στα μπαλκόνια Βιολογικά (στον ανθρώπινο οργανισμό): Αναστολή έκκρισης μελατονίνης-κόπωση-στρες Στην πανίδα και χλωρίδα Φωταύγεια του ουράνιου θόλου-απώλεια του νυχτερινού ουρανούτα σύγχρονα παιδιά δεν έχουν δει ποτέ τη γραμμή του γαλαξία μας
Η αξιολόγηση της σπατάλης φωτός & φωτορύπανσης Upward Light Ratio (ULR): Κατευθείαν εκπομπή φωτός προς ουρανό Upward Flux Ratio (UFR), CIE 126: Κατευθείαν εκπομπή φωτός προς ουρανό + Ανακλώμενο φως από άσφαλτο κ.λπ. Backlight, Up-light and Glare (BUG), IESNA TM15-11: Ολοκληρωμένη αξιολόγηση της φωτορύπανσης/παρενόχλησης από το φωτιστικό
Το κακό οπτικό σύστημα στέλνει πολύ φως εκεί που δεν χρειάζεται
Πολύ σημαντικό: Προσαρμοστικός φωτισμός Αναθεώρηση 2014 του Προτύπου ΕΝ13201-1: Επιτρέπεται ο προσαρμοστικός φωτισμός (dimming) Ποιες ώρες και σε τι επίπεδο: Υπολογίζονται από το πρότυπο Για το συγκεκριμένο δρόμο, με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά Άρα απαιτείται μελέτη του κάθε δρόμου ξεχωριστά Αξίζει; Ναι. Το όφελος από το dimming είναι >25%
Να μη ξεχάσουμε τη θερμοκρασία χρώματος Λευκό φως <-> Υψηλό ποσοστό ιώδους (μπλε) ακτινοβολίας Το μπλε φως αυξάνει την απόδοση των LED (lumen/w) Κάνει όμως το νυχτερινό περιβάλλον σαν χειρουργείο. Εφιαλτικό! Βλάπτει και τον οργανισμό (μελατονίνη) Είναι εγκληματικό να προκηρύσσονται έργα φωτισμού με προδιαγραφές θερμοκρασίας χρώματος > 3500 K Κύριοι Δήμαρχοι, μη μας διώξετε από τις πόλεις μας
Η επικείμενη αναβάθμιση των εγκαταστάσεων ΦΟΠ είναι μια μεγάλη ευκαιρία. Να μην τη χάσουμε. Να μελετήσουμε επιτέλους- τις απαιτήσεις για το φωτισμό του εξωτερικού μας περιβάλλοντος Να ομορφύνουμε το νυχτερινό τοπίο Να αξιολογήσουμε αυτό που πληρώνουμε Να γίνει επιτέλους- ένα βήμα για την οργάνωση της χώρας Να βρουν δουλειά οι μηχανικοί: Παραγωγική και ωφέλιμη.
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας Εργαστήριο Φωτοτεχνίας Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο http://lighting.ece.ntua.gr/ photolab@central.ntua.gr