Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Κείμενο-Μετάφραση Αρχικοί Χρόνοι-Ασκήσεις Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Η ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΡΣΑΚΕΙΑ-ΤΟΣΙΤΣΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ, ΠΑΤΡΩΝ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Κοκκώνη 18, 154 52 Π. Ψυχικό Τηλ.: 210-67.55.555 http//www.arsakeio.gr ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μετάφραση Αρχαίου Κειμένου: Ειρήνη Καρακίτσου Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων-Ασκήσεις- Ηλεκτρονικοποίηση Υλικού: Ιωάννης Χριστόπουλος Συντονισμός-επιμέλεια έργου: Ιωάννης Χριστόπουλος, Συντονιστής Φιλολογικών Μαθημάτων των Λυκείων της Φ.Ε. Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 1
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, ΒΙΒΛΙΟ 2. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. 16-32 [16] Οƒ d' 'Aqhna oi k táj S mou Ðrmèmenoi t¾n basilšwj kakîj po oun, kaˆ pˆ t¾n C on kaˆ t¾n Efeson pšpleon, kaˆ pareskeu zonto prõj naumac an, kaˆ strathgoýj prõj to j Øp rcousi prose lonto Mšnandron, Tudša, KhfisÒdoton. Οι Αθηναίοι, έχοντας ως ορμητήριο τη Σάμο, λεηλατούσαν τη χώρα του βασιλιά και έπλεαν εναντίον της Χίου και της Εφέσου και προετοιμάζονταν για ναυμαχία και, εκτός από αυτούς που ήδη υπήρχαν, εξέλεξαν επιπλέον ως στρατηγούς τον Μένανδρο, τον Τυδέα και τον Κηφισόδοτο. Μαθαίνω: ὁρμῶμαι, ὡρμώμην, ὁρμήσομαι, ὡρμησάμην / ὡρμήθην, ὥρμημαι, ὡρμήμην ποιῶ, ἐποίουν, ποιήσω, ἐποίησα, πεποίηκα, ἐπεποιήκειν παρασκευάζομαι, παρεσκευαζόμην, παρασκευάσομαι/παρασκευασθήσομαι, παρεσκευασάμην /παρεσκευάσθην, παρεσκεύασμαι, παρεσκευάσμην ὑπάρχω, ὑπῆρχον, ὑπάρξω, ὑπῆρξα (ὑπῆρχα, ὑπήρχειν) προσαιροῦμαι, προσῃρούμην, προσαιρήσομαι/προσαιρεθήσομαι, προσειλόμην/προσῃρέθην, προσῄρημαι, προσῃρήμην Κλίνω: ἡ Σάμος ἡ Χίος ἡ Ἔφεσος ἡ ναυμαχία ὁ στρατηγὸς ὁ Κηφισόδοτος Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 2
Κλίνω όλον τον ενεστώτα, παρατατικό και μέλοντα: παρεσκευάζοντο ὑπάρχουσι: Παράγω λέξεις: βασιλέως: κακῶς: ἐποίουν: ὑπάρχουσι: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 3
Πρόσθετες ασκήσεις: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 4
[17] LÚsandroj d' k táj `RÒdou par t¾n 'Iwn an kple prõj tõn `Ell»sponton pròj te tîn plo wn tõn œkploun kaˆ pˆ t j festhku aj aùtîn pòleij. Ἀn»gonto d kaˆ oƒ 'Aqhna oi k táj C ou pel gioi ¹ g r 'As a polem a aùto j Ãn. [18] LÚsandroj d' x 'AbÚdou paršplei e j L myakon súmmacon oâsan 'Aqhna wn kaˆ oƒ 'Abudhnoˆ kaˆ oƒ lloi parásan pezí. ¹ge to d Qèrax LakedaimÒnioj. Ο Λύσανδρος, πάλι, απέπελευσε από τη Ρόδο προς τον Ελλήσποντο, παραπλέοντας τα παράλια της Ιωνίας, με σκοπό να εμποδίσει τον απόπλου των αθηναϊκών πλοίων και να υποτάξει τις πόλεις που είχαν αποστατήσει από αυτούς. Ταυτόχρονα, και οι Αθηναίοι βγήκαν από το λιμάνι της Χίου στην ανοιχτή θάλασσα γιατί τα παράλια της Μ. Ασίας ήταν εχθρικά προς αυτούς. Ο Λύσανδρος λοιπόν έπλεε κατά μήκος της παραλίας από την Άβυδο προς τη Λάμψακο, που ήταν σύμμαχος των Αθηναίων οι κάτοικοι της Αβύδου και οι άλλοι (σύμμαχοι των Λακεδαιμονίων) έφτασαν (στη Λάμψακο) πεζοπορώντας και αρχηγός τους ήταν ο Θώρακας ο Λακεδαιμόνιος. Μαθαίνω: ἐκπλέω, ἐξέπλεον, ἐκπλεύσομαι/ἐκπλευσοῦμαι, ἐξέπλευσα, ἐκπέπλευκα, ἐξεπεπλεύκειν ἀνάγομαι, ἀνηγόμην, ἀνάξομαι/ἀναχθήσομαι, ἀνηγαγόμην/ἀνήχθην, ἀνῆγμαι, ἀνήγμην εἰμί, ἦ/ἦν, ἔσομαι, ἐγενόμην, γέγονα, ἐγεγόνειν παραπλέω, παρέπλεον, παραπλεύσομαι/παραπλευσοῦμαι, παρέπλευσα, παραπέπλευκα, παρεπεπλεύκειν ἡγοῦμαι, ἡγούμην, ἡγήσομαι/ἡγηθήσομαι, ἡγησάμην/ἡγήθην, ἥγημαι, ἡγήμην Κλίνω: ὁ Λύσανδρος ὁ Ἑλλήσποντος τὸ πλοῖον ἡ Ἄβυδος Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 5
οὖσα ὁ ἔκπλους πολεμία Κλίνω σε όλους τους χρόνους (και εγκλίσεις): ἀνήγοντο Κλίνω ενεστώτα, παρατατικό, μέλλοντα (όλες τις εγκλίσεις, απαρ., μετχ.) ἦν Παράγω λέξεις: πλοίων: πόλεις: ἡγεῖτο: ἦν: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 6
Πρόσθετες ασκήσεις: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 7
[19] ΠrosbalÒntej d tí pòlei aƒroàsi kat kr toj, kaˆ di»rpasan oƒ stratiîtai oâsan plous an kaˆ o nou kaˆ s tou kaˆ tîn llwn pithde wn pl»rh t d leúqera sèmata p nta fáke LÚsandroj. [20] Οƒ d' 'Aqhna oi kat pòdaj plšontej ærm santo táj Cerron»sou n 'Elaioànti nausˆn Ñgdo»konta kaˆ katòn. Ἐntaàqa d¾ ristopoioumšnoij aùto j ggšlletai t perˆ L myakon, kaˆ eùqýj n»cqhsan e j ShstÒn. Και αφού (οι Λακεδαιμόνιοι) έκαναν επίθεση στην πόλη, την κυρίεψαν με έφοδο και τη λεηλάτησαν οι στρατιώτες, καθώς ήταν πλούσια και γεμάτη από κρασί, σιτάρι κι από τα άλλα εφόδια όλους, όμως, τους πολίτες ο Λύσανδρος τους άφησε ελεύθερους. Οι Αθηναίοι πάλι, ακολουθώντας (τους Λακεδαιμονίους) από κοντά με τα πλοία, προσορμίστηκαν στον Ελαιούντα της Χερρονήσου με εκατόν ογδόντα πλοία. Ενώ, λοιπόν, γευμάτιζαν εκεί, τους ήρθε αγγελία για τα σχετικά με τη Λάμψακο και αμέσως ανοίχτηκαν για τη Σηστό Μαθαίνω: προσβάλλω, προσέβαλλον, προσβαλῶ, προσέβαλον, προσβέβληκα, προσεβεβλήκειν αἱρῶ, ᾕρουν, αἱρήσω, εἷλον, ᾕρηκα, ᾑρήκειν διαρπάζω, διήρπαζον, διαρπάσομαι / διαρπάσω, διήρπασα, διήρπακα, διηρπάκειν εἰμί, ἦ/ἦν, ἔσομαι, ἐγενόμην, γέγονα, ἐγεγόνειν ὁρμίζομαι, ὡρμιζόμην, ὁρμιοῦμαι, ὡρμισάμην/ὡρμίσθην, ὥρμισμαι ἀγγέλλομαι, ἠγγελλόμην, ἀγγελοῦμαι / ἀγγελθήσομαι, ἠγγείλάμην, ἠγγέλθην, ἤγγελμαι, ἠγγέλμην ἀνάγομαι, ἀνηγόμην, ἀνάξομαι / ἀναχθήσομαι, ἀνηγαγόμην / ἀνήχθην, ἀνῆγμαι, ἀνήγμην Κλίνω: ὁ στρατιώτης ὁ οἶνος ὁ ἐλεύθερος ἡ ἐλευθέρα τὸ ἐλεύθερον Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 8
Κάνω χρονική αντικατάσταση: διήρπασαν Κλίνω όλον τον αόριστο (εγκλίσεις, απαρ., μετχ): αἱροῦσι ὡρμίσαντο Παράγω λέξεις: κράτος: (προσ)βαλόντες: πάντα: εὐθύς: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 9
Πρόσθετες ασκήσεις: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 10
[21] Ἐke qen d' eùqýj pisitis menoi œpleusan e j A gõj potamoýj nt on táj Lamy kou die ce d' Ð `Ell»spontoj taútv stad ouj æj penteka deka. Ἐntaàqa d¾ deipnopoioànto. [22] LÚsandroj d tí pioúsv nukt, peˆ Ôrqroj Ãn, s»mαnen e j t j naàj ristopoihsamšnouj e sba nein, p nta d paraskeuas menoj æj e j naumac an kaˆ t parabl»mata parab llwn, proe pen æj mhdeˆj kin»soito k táj t xewj mhd n xoito. Κι απ εκεί, αφού εφοδιάστηκαν με τρόφιμα, έπλευσαν αμέσως στους Αιγός ποταμούς, απέναντι από τη Λάμψακο στο σημείο αυτό ο Ελλήσποντος έχει πλάτος περίπου δεκαπέντε στάδια. Κι εκεί δειπνούσαν. Ο Λύσανδρος λοιπόν, την επόμενη νύχτα, κατά τα ξημερώματα, έδωσε σήμα στα πληρώματα, αφού προγευματίσουν, να επιβιβάζονται στα πλοία και, αφού ετοίμασε τα πάντα σαν για ναυμαχία, τοποθετώντας συγχρόνως τα παραπετάσματα στα πλάγια των πλοίων, προειδοποίησε να μην απομακρυνθεί κανείς [ή: ότι κανείς δεν θα έπρεπε να απομακρυνθεί] από την παράταξη ούτε να ανοιχτεί στο πέλαγος. Μαθαίνω: πλέω, ἔπλεον, πλεύσομαι /πλευσοῦμαι, ἔπλευσα, πέπλευκα, ἐπεπλεύκειν διέχω, διεῖχον, διέξω /διασχήσω, διέσχον, διέσχηκα, διεσχήκειν σημαίνω, ἐσήμαινον, σημανῶ, ἐσήμα(η)να παρασκευάζω, παρεσκεύαζον, παρασκευάσω, παρεσκεύασα, παρεσκεύακα, παρεσκευάκειν παραβάλλω, παρέβαλλον, παραβαλῶ, παρέβαλον, παραβέβληκα, παρεβεβλήκειν προαγορεύω, προηγόρευον, προαγορεύσω/προερῶ, προηγόρευσα/προεῖπον, προηγόρευκα /προείρηκα, προηγορεύκειν/προειρήκειν κινοῦμαι, ἐκινούμην, κινήσομαι / κινηθήσομαι, ἐκινήθην, κεκίνημαι ἀνάγομαι, ἀνηγόμην, ἀνάξομαι/ἀναχθήσομαι, ἀνηγαγόμην/ἀνήχθην, ἀνῆγμαι, ἀνήγμην Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 11
Κλίνω: ὁ ὄρθρος ὁ ποταμὸς παρασκευασάμενος ἡ Λάμψακος Κλίνω όλον τον αόριστο (εγκλίσεις, απαρ., μετχ): προεῖπεν ἀνάξοιτο (ἀνήγαγον) Παράγω λέξεις: (δι)εῖχε: (προ)εῖπεν: τάξεως: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 12
Πρόσθετες ασκήσεις: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 13
[23] Οƒ d 'Aqhna oi ma tù ¹l J n sconti pˆ tù limšni paret xanto n metèpj æj e j naumac an. Ἐpeˆ d oùk ntan»gage LÚsandroj, kaˆ táj ¹mšraj Ñy Ãn, pšpleusan p lin e j toýj A gõj potamoúj. [24] LÚsandroj d t j tac staj tîn neîn kšleusen pesqai to j 'Aqhna oij, peid n d kbîsi, katidòntaj Ó ti poioàsin pople n kaˆ aùtù xagge lai. Κaˆ où pròteron xeb basen k tîn neîn prˆn aátai Âkon. Τaàta d' po ei tšttaraj ¹mšraj kaˆ oƒ 'Aqhna oi pan»gonto. Και οι Αθηναίοι, συγχρόνως με την ανατολή του ήλιου, παρατάχτηκαν κατά μέτωπο μπροστά στο λιμάνι για ναυμαχία. Επειδή, όμως, ο Λύσανδρος δεν έβγαλε τα πλοία του για να τους αντιμετωπίσει και ήταν και αργά, γύρισαν πάλι στους Αιγός ποταμούς. Τότε, ο Λύσανδρος διέταξε τα ταχύτερα πλοία (του) να (παρ)ακολουθούν τους Αθηναίους και, όταν (αυτοί) βγουν στη στεριά, αφού (τους) παρατηρήσουν προσεκτικά τι κάνουν, να επιστρέψουν και να του το ανακοινώσουν. Και δεν επέτρεψε να αποβιβαστούν από τα πλοία (οι στρατιώτες του), παρά μόνο αφού επέστρεψαν τα ταχύπλοα. Την τακτική αυτή ακολουθούσε για τέσσερις ημέρες και οι Αθηναίοι (στο διάστημα αυτό) έβγαιναν στην ανοιχτή θάλασσα για να τον αντιμετωπίσουν. Μαθαίνω: παρατάττομαι, παρεταττόμην, παρατάξομαι/παραταχθήσομαι, παρεταξάμην/ παρετάχθην, παρατέταγμαι, παρετετάγμην ἀντανάγω, ἀντανῆγον, ἀντανάξω, ἀντανῆξα/ἀντανήγαγον, ἀντανῆχα/ἀνταναγήοχα, ἀντανήχειν / ἀνταναγηόχειν / ἀντανηγηόχειν εἰμί, ἦ/ἦν, ἔσομαι, ἐγενόμην, γέγονα, ἐγεγόνειν ἀποπλέω, ἀπέπλεον, ἀποπλεύσομαι/ἀποπλευσοῦμαι, ἀπέπλευσα, ἀποπέπλευκα, ἀπεπεπλεύκειν κελεύω, ἐκέλευον, κελεύσω, ἐκέλευσα, κεκέλευκα, ἐκεκελεύκειν ἕπομαι, εἱπόμην, ἕψομαι, ἑσπόμην, ἠκολούθηκα, ἠκολουθήκειν καθορῶ, καθεώρων, κατόψομαι, κατεῖδον, καθεό(ώ)ρακα, καθεωράκειν ἐξαγγέλλω, ἐξήγγελλον, ἐξαγγελῶ, ἐξήγγειλα, ἐξήγγελκα, ἐξηγγέλκειν ἀνάγομαι, ἀνηγόμην, ἀνάξομαι / ἀναχθήσομαι, ἀνηγαγόμην / ἀνήχθην, ἀνῆγμαι, ἀνήγμην Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 14
Κλίνω: ὁ ἥλιος τὸ μέτωπον οὗτος αὕτη τοῦτο ὅστις ἥτις ὅ,τι Κλίνω όλον τον αόριστο (εγκλίσεις, απαρ., μετχ): ἦν κατιδόντας (κατεῖδον) Παράγω λέξεις: (παρ)ετάξαντο: (κατ)ιδόντας: (ἐξ)αγγεῖλαι: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 15
Πρόσθετες ασκήσεις: Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Α Λυκείου 16