Ε.Μ.Ε. Επιστημονικός σύλλογος www.met.gr

Ε.Μ.Ε. Επιστημονικός σύλλογος www.met.gr Διοικητικό Συμβούλιο: Γ.Παπαδημητρίου (Πρόεδρος) Δ.Παντελής (Αντιπρόεδρος) Σ.Παντελάκης (Γραμματέας) Π.Πολατίδης (Ταμίας) Ε.Κεχαγιάς (Μέλος) Ενημερωτικό Δελτίο Επιμέλεια Σύνταξης Μηγιάκης Κων/νος Πληροφορίες-Επικοινωνία Email: kmigiakis@metal.ntua.gr ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2007 - Τεύχος 01 Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Μεταλλουργικής Εταιρείας, κατόπιν πρότασης του Προέδρου της, αποφάσισε την έκδοση του παρόντος Πληροφοριακού Δελτίου, που απευθύνεται στα μέλη της ΕΜΕ. Η έκδοση του Δελτίου αποφασίσθηκε να είναι τριμηνιαία και θα αποστέλλεται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Σκοπός του Δελτίου είναι να παρέχει πληροφόρηση για εκδηλώσεις, όπως συνέδρια, ημερίδες, εκθέσεις, διαλέξεις και για άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η έκδοση νέων βιβλίων, η υποστήριξη διδακτορικών διατριβών από νέους επιστήμονες, η προκήρυξη υποτροφιών, οι εξελίξεις στη βιομηχανία των μετάλλων και διάφορα νέα. Αλλά περισσότερο και από την ενημέρωση, πιστεύω ότι το Δελτίο θα φέρει έμμεσα τα μέλη της ΕΜΕ σε επαφή, περιορίζοντας την απομόνωση που ενδεχομένως νοιώθει ο καθένας μας στον περιορισμένο χώρο της δουλειάς του και θα δημιουργήσει ευκαιρίες για ανταλλαγή απόψεων και στενότερες σχέσεις, επαγγελματικές, επιστημονικές και συναδελφικές. Για το σκοπό αυτό το Ενημερωτικό Δελτίο υπολογίζει στη συνεισφορά όλων των μελών του με ιδέες και με ειδήσεις. Η έκδοση του Ενημερωτικού Δελτίου συμπίπτει χρονικά με την ανακοίνωση του 3 ου Πανελλήνιου Συνέδριου Μεταλλικών Υλικών, που θα διεξαχθεί στο Πανεπιστήμιο Πατρών στις 6-7 Δεκεμβρίου 2007. Τα δύο προηγούμενα Πανελλήνια Συνέδρια που έγιναν, αντιστοίχως, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο Βόλο και στο Ε.Μ.Π στην Αθήνα, είχαν κατά γενική ομολογία μεγάλη επιτυχία και εκπλήρωσαν το σκοπό τους, χάρη στη μαζική συμμετοχή των μελών και φίλων της ΕΜΕ. Είμαι βέβαιος ότι και το τρίτο Συνέδριο θα υποστηριχθεί ξανά από όλους και θα έχει πλήρη επιτυχία. Ιδιαίτερα, οι νέοι επιστήμονες πολλοί από αυτούς για πρώτη φορά- θα έχουν την ευκαιρία να υποστηρίξουν τις επιστημονικές τους θέσεις με ανακοινώσεις μπροστά σε ένα ακροατήριο που θα τους ακούσει με προσοχή και ενδιαφέρον, αλλά και με καλή κριτική διάθεση. Εύχομαι το παρόν Δελτίο να συνεχισθεί και, βελτιώνοντας συνεχώς την ποιότητά του, να ανταποκριθεί στο σκοπό του με την υποστήριξη των μελών και των φίλων της ΕΜΕ. Με συναδελφικούς χαιρετισμούς Γιώργος Δ. Παπαδημητρίου Πρόεδρος της ΕΜΕ Σ αυτό το δελτίο: 1. Εργαστήριο Υλικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας 2. Συνέδρια 3. Internet links 4. Ειδήσεις- Ανακοινώσεις

1. Εργαστήριο Υλικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Ε.Υ.Π.Θ.) Γενικά Εργαστήριο Υλικών Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Διευθυντής: Καθ. Χαϊδεμενόπουλος Γρηγόρης Πεδίον Αρεως, 38334 Βόλος Τηλ./Fax: 2421074061 e-mail: hgreg@mie.uth.gr http : www. mie.uth.gr/labs/materials/home.html Το Εργαστήριο Υλικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (για συντομία EYΠΘ) ιδρύθηκε επίσημα με το Προεδρικό Διάταγμα ΠΔ 50/95 και είναι ενταγμένο στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας. Στα περίπου 12 έτη λειτουργίας του το EYΠΘ δραστηριοποιήθηκε στην παροχή τεχνολογικών υπηρεσιών εκτελώντας πάνω από 60 έργα με απ' ευθείας χρηματοδότηση από βιομηχανίες. Παράλληλα το EYΠΘ ανέπτυξε σημαντική ερευνητική δραστηριότητα συμμετέχοντας σε πάνω από 35 ευρωπαϊκά και εθνικά ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα. Το έτος 2000 το ΕΥΠΘ πήρε την πρωτοβουλία για την ίδρυση της Ελληνικής Μεταλλουργικής Ε- ταιρείας (ΕΜΕ) και διοργάνωσε το 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μεταλλικών Υλικών. Στον εκπαιδευτικό τομέα, το EYΠΘ υποστηρίζει εργαστηριακά τα προπτυχιακά μαθήματα της Τεχνολογίας Υλικών, Φυσικής Μεταλλουργίας, Χύτευσης Συγκολλήσεων, Μηχανικής Συμπεριφοράς των Υλικών και Επιλογής Υλικών στο Μηχανολογικό Σχεδιασμό καθώς και των αντίστοιχων μεταπτυχιακών μαθημάτων. Στο EYΠΘ έχουν εκτελεστεί μέχρι σήμερα πάνω από 50 διπλωματικές εργασίες και 6 διδακτορικές διατριβές. Όπως αναφέρεται και στο προεδρικό διάταγμα ίδρυσής του, το EYΠΘ εξυπηρετεί εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες στα παρακάτω γνωστικά αντικείμενα: χαρακτηρισμός υλικών, φυσική μεταλλουργία, μηχανική συμπεριφορά των υλικών, διάβρωση, χύτευση, συγκολλήσεις, κατεργασία υλικών με Laser, υπολογιστική θερμοδυναμική και κινητική κραμάτων. Από το 1ο έτος λειτουργίας του το EYΠΘ έδωσε έμφαση στην υλοποίηση της σύνδεσης "έρευνας και παραγωγής" μέσω της παροχής τεχνολογικών υπηρεσιών προς τη βιομηχανία. H ανάπτυξη της δραστηριότητας αυτής γίνεται με συστηματικό τρόπο με στόχο αφενός την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιοτικής στάθμης και αφετέρου την πρακτική άσκηση των φοιτητών, που συμμετέχουν ενεργά στη λύση βιομηχανικών προβλημάτων. 2

Ερευνητικές Δραστηριότητες Ε.Υ.Π.Θ. 1. Υπολογιστική Θερμοδυναμική και Κινητική Κραμάτων Το Εργαστήριο Υλικών δραστηριοποιείται πάνω από δέκα χρόνια στις μεθοδολογίες της υπολογιστικής θερμοδυναμικής και κινητικής κραμάτων. Το λογισμικό που χρησιμοποιείται είναι τα πακέτα Thermo-Calc και DICTRA, που αναπτύχθηκαν στο Royal Institute of Technology στη Σουηδία. Το Εργαστήριο ήταν από τους βασικούς εταίρους της κοινοπραξίας που ανέπτυξε βάσεις δεδομένων για ελαφρά κράματα (αλουμινίου, μαγνησίου και τιτανίου) μέσω του πρoγράμματος COST 507. Στο Εργαστήριο υπάρχουν όλες οι απαραίτητες θερμοχημικές βάσεις δεδομένων για τα βασικά βιομηχανικά κράματα αλλά και εξειδικευμένες βάσεις κυρίως για κράματα αλουμινίου, όπως η COST και η Al-Database. Επίσης υπάρχουν όλες οι απαραίτητες κινητικές βάσεις (mobility databases) με δεδομένα για τους συντελεστές διάχυσης και την ε- ξάρτησή τους από τη θερμοκρασία και σύσταση. Με τα προγράμματα αυτά έχουν επιλυθεί τα προηγούμενα χρόνια αρκετά προβλήματα βιομηχανικών εφαρμογών. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής: 1.1 Ανάπτυξη νέων χαλύβων TRIP για την αυτοκινητοβιομηχανία Το Εργαστήριο ανέπτυξε μοντέλο υπολογισμού της επίδρασης της χημικής σύστασης των χαλύβων TRIP στην σταθερότητα του παραμένοντα ωστενίτη, που αποτελεί και την σημαντικότερη παράμετρο για την βελτιστοποίηση του φαινομένου TRIP. Στην ουσία το μοντέλο αυτό αποτελεί ένα αυτόνομο στάδιο σχεδιασμού κραμάτων (alloy design). Στη συνέχεια αναπτύχθηκε κινητικό μοντέλο προσομοίωσης τόσο της ενδοκρίσιμης ανόπτησης όσο και του μπαινιτικού μετασχηματισμού κατά την ισόθερμη ανόπτηση των χαλύβων TRIP. Με τα μοντέλα αυτά η χαλυβουργία μπορεί να σχεδιάσει τόσο την χημική σύσταση όσο και τη θερμική κατεργασία των χαλύβων TRIP περιορίζοντας σημαντικά τους πειραματικούς κύκλους. Οι δραστηριότητες αυτές υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο προγραμμάτων της ΕΚΑΧ. 1.2 Συγκολλήσεις κραμάτων αλουμινίου με laser Η δραστηριότητα αυτή ξεκίνησε το 1996 στο πλαίσιο του προγράμματος LaserMat, και αφορά την συγκόλληση με laser θερμικά κατεργάσιμων αεροπορικών κραμάτων της σειράς 6xxx ( π.χ. το 6061). Το σημαντικότερο πρόβλημα στις συγκολλήσεις αυτές είναι η υποβάθμιση της αντοχής στη θερμοεπηρεασμένη ζώνη (ΘΕΖ) της συγκόλλησης. Η υποβάθμιση αυτή οφείλεται στην διαλυτοποίηση και την διεύρυνση των ενδομεταλλικών ενώσεων κατά τον θερμικό κύκλο της συγκόλλησης. Το εργαστήριο α- νέπτυξε μία σειρά κινητικών μοντέλων για την προσομοίωση της διαλυτοποίησης (dissolution), της διεύρυνσης (coarsening) αλλά και της καθίζησης (precipitation) της διασποράς κατά τον θερμικό κύκλο. Ο θερμικός κύκλος της συγκόλλησης υπολογίστηκε ανεξάρτητα με την μέθοδο των πεπερασμένων στοιχείων (FEM). Με τα μοντέλα αυτά είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί σχεδιασμός της κατεργασίας συγκόλλησης (process design) για την μικρότερη δυνατή υποβάθμιση αντοχής. 1.3 Προσομοίωση της διέλασης κραμάτων αλουμινίου Με την δραστηριότητα αυτή επιχειρείται η προσομοίωση όλων των βημάτων της διέλασης, όπως συμβαίνει κατά την παραγωγή του βιομηχανικού προφίλ αλουμινίου. Η προσομοίωση αφορά (α) την στερεοποίηση κατά την χύτευση της μπιγιέτας και τον υπολογισμό του μικροδιαφορισμού, (β) την ομογενοποίηση της μπιγιέτας για την μείωση του μικροδιαφορισμού, (γ) την προσομοίωση της διέλασης με την μέθοδο των πεπερασμένων στοιχείων (FEM), (δ) την προσομοίωση της τεχνητής γήρανσης για την σκλήρυνση των κραμάτων. Τέλος έχει αναπτυχθεί ένα μοντέλο για τον υπολογισμό της σκληρότητας και του ορίου διαρροής του τελικού προφίλ. Ετσι με την σύζευξη των μοντέλων αυτών επιχειρείται για πρώτη φορά process design στη διέλαση σκληρών κραμάτων αλουμινίου. 3

Ερευνητικές Δραστηριότητες Ε.Υ.Π.Θ. 1.4 Ανάπτυξη χυτών κραμάτων Στο πλαίσιο διαφόρων προγραμμάτων, το Εργαστήριο χρησιμοποιώντας τις μεθόδους υπολογιστικής θερμοδυναμικής και κινητικής βελτιστοποίησε χημικές συστάσεις και θερμικές κατεργασίες για την ανάπτυξη τόσο χυτών χαλυβοκραμμάτων (ανοξείδωτους και πυρίμαχους χάλυβες) αλλά και χυτών κραμάτων αλουμινίου και χαλκού. 2. Άλλες δραστηριότητες πειραματικού χαρακτήρα Εδώ αναφέρονται ενδεικτικά άλλες δραστηριότητες που δεν εμπεριέχουν προσομοιώσεις και ανάπτυξη μοντέλων αλλά είναι κυρίως πειραματικού χαρακτήρα. 2.1 Διάβρωση και ψαθυροποίηση υ- δρογόνου αεροπορικών κραμάτων α- λουμινίου Η δραστηριότητα αυτή υλοποιήθηκε στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων Ε- ΠΕΤ ΙΙ και ΠΕΝΕΔ, και σήμερα συνεχίζεται με απ ευθείας χρηματοδότηση από την Airbus, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Τεχνολογίας και Αντοχής Υλικών του Πανεπιστημίου Πατρών. Η δραστηριότητα αφορά την απώλεια της δομικής ακεραιότητας λόγω διάβρωσης και ψαθυροποίησης των κραμάτων αλουμινίου που χρησιμοποιούνται σε αεροπορικές κατασκευές (κυρίως κράματα της σειράς 2xxx και 6xxx). Σε συνεργασία με το Εργαστήριο Φυσικών και Χημικών Διεργασιών έχει αναπτυχθεί μέθοδος προσδιορισμού του υδρογόνου που δεσμεύεται στο μέταλλο κατά την διάβρωση. H μέθοδος βασίζεται σε ένα συνδυασμό θερμικής εκκρόφησης και αέριας χρωματογραφίας. Ο χαρακτηρισμός της διάβρωσης πραγματοποιείται με τεχνικές AFM, OM και SEM. Με την έρευνα αυτή έχουν προσδιοριστεί οι καταστάσεις δέσμευσης (παγίδες) του υδρογόνου στην μικροδομή των κραμάτων αλουμινίου. 2.2 Ανάπτυξη μεθόδου χαρακτηρισμού σταθερότητας παραμένοντα ωστενίτη Ο παραμένων ωστενίτης στους χάλυβες TRIP είναι η σημαντικότερη φάση από την σταθερότητα της οποίας εξαρτώνται οι ι- διότητες των χαλύβων αυτών. Το Εργαστήριο ανέπτυξε μία πειραματική διαδικασία για τον χαρακτηρισμό της σταθερότητας με τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας Μ S. Η τεχνική που ονομάστηκε SS- TV-TT (Single Specimen Temperature Variable Tensile Test) βασίζεται στην εμφάνιση σημείων ροής (yield points) σε μία κατά τα άλλα ομαλή πλαστική ροή με την πτώση της θερμοκρασίας σε μία δοκιμή εφελκυσμού. Τα yield points εμφανίζονται λόγω της ενεργοποίησης του μαρτενσιτικού μετασχηματισμού του παραμένοντα ωστενίτη. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται σήμερα από άλλα εργαστήρια στον Ευρωπαϊκό χώρο για τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας Μ S των χαλύβων TRIP. 2.3 Διάβρωση και Ψαθυροποίηση ελατών κραμάτων μαγνησίου Στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος AEROMAG μελετώνται οι μηχανισμοί διάβρωσης ελατών κραμάτων μαγνησίου καθώς και η παγίδευση του υδρογόνου που παράγεται κατά την διάβρωση στην μικροδομή των κραμάτων. Τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη νέων ελατών κραμάτων μαγνησίου για αεροπορικές εφαρμογές. 2.4 Διαστολομετρική ανάλυση κραμάτων αλουμινίου Είναι μια νέα δραστηριότητα που αφορά την μελέτη της σειράς καθίζησης κατά την γήρανση κραμάτων αλουμινίου με την ε- φαρμογή απλών μεθόδων διαστολομετρίας. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά και πρόκειται να δημοσιευτούν σύντομα σε επιστημονικό περιοδικό. 4

Επιλεγμένες Δημοσιεύσεις 1. G.N. Haidemenopoulos and A. Vasilakos, Modelling of Austenite Stability in Low- Alloy Triple-Phase Steels, Steel Research, 67, Nο.11, p. 513-519, 1996. 2. A.I. Katsamas, A.N. Vasilakos and G.N. Haidemenopoulos, Simulation of Intercritical Annealing in Low-alloy TRIP Steels, Steel Research, 71, No.9, pp.351-356, 2000. 3. A.D. Zervaki and G.N. Haidemenopoulos, Laser welding of 6xxx series Aluminum Alloys, Proc.EUROMAT 1999, Vol.1: Materials for Transportation Technology (editor: P.-J. Winkler Wiley-VCH), p. 143-149, Munich, Germany, October 1999. 4. E. Charitidou, G. Papapolymerou, G.N. Haidemenopoulos, N. Hasiotis, V. Bontozoglou, Characterization of Trapped Hydrogen in Exfoliation Corroded Aluminium Alloy 2024, Scripta Materialia, Vol.41,No.12, p.1327-1332, 1999 5. Ι.Zergioti, C. Fotakis and G.N. Haidemenopoulos, Growth of TiB2 and TiC Coatings using Pulsed Laser Deposition,Thin Solid Films, 303, p.39-46, 1997. 6. A.N. Vasilakos, K. Papamantellos, G.N. Haidemenopoulos and W. Bleck, Experimental determination of the Stability of Retained Austenite in Low-Alloy TRIP Steels, Steel Research, Vol.70, No.11, pp.466-471, 1999. 7. G.N. Haidemenopoulos, Coupled Thermodynamic / Kinetic Analysis of Diffusional Transformations During Laser Hardening and Laser Welding, Journal of Alloys and Compounds, 320, pp.302-307, 2001. 8. A.D. Zervaki and G.N. Haidemenopoulos, Simulation of Dissolution and Coarsening in the HAZ 0f 6061 Al-Alloy During Laser Welding, 7th Int. Conf. On Trends in Welding Research, Pine Mountain, Georgia, USA, May 16-20, 2005 9. H. Kamoutsi, G.N. Haidemenopoulos, V. Bontozoglou and S. Pantelakis, Corrosion-Induced Hydrogen Embrittlement in Aluminum Alloy 2024, Corrosion Science, 48, pp.1209-1224, 2006 10. G.N. Haidemenopoulos, A.I. Katsamas, N. Aravas, Stability and Constitutive Modelling in Multiphase TRIP Steels (invited paper), Steel Research Int., 77, No.9-10, pp.720-726, 2006 S. Samaras and G.N. Haidemenopoulos, Simulation of Microsegregation and Homogenization of 6061 Extrudable Alloy, To appear in Journal of Materials Processing Technology, 2007 Βιβλίο: Γ. Χαϊδεμενόπουλος, Φυσική Μεταλλουργία, Εκδόσεις Τζιόλα, 2007 Διδακτορικές Διατριβές Εργαστηρίου Υλικών Ι. Ζεργιώτη, Ανάπτυξη Σκληρών Λεπτων Επικαλύψεων TiC και TiB2 με τη Mέθοδο της Φωτοαποδόμησης με Παλμικό Laser, 1997. Α. Βασιλάκος, Πλαστικότητα μετασχηματισμού του παραμένοντα ωστενίτη σε χάλυβες χαμηλής κραμάτωσης, 2000 Α. Κατσαμάς, Mελέτη της επιφανειακής σκλήρυνσης από μαρτενσιτικό μετασχηματισμό και ενανθράκωση με την βοήθεια δέσμης laser σε χάλυβες, 2000 Α. Ζερβάκη, Προσομοίωση Μικροδομής Συγκολλήσεων Laser Αεροπορικών Κραμάτων Αλουμινίου, 2004 Ε. Καμούτση, Διάβρωση και Ψαθυροποίηση Υδρογόνου Αεροπορικών Κραμάτων Αλουμινίου, 2004 Σ. Σαμαράς, Εξέλιξη της Μικροδομής σε Θερμικές Κατεργασίες κατά την Διέλαση Κραμάτων Αλουμινίου, 2006 Παροχή Υπηρεσιών Το ΕΥΠΘ δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια και στον τομέα της παροχής υπηρεσιών προς την βιομηχανία. Κύρια δραστηριότητα αποτελεί η διερεύνηση αστοχιών σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Μέχρι σήμερα έχουν εκτελεστεί πάνω από 60 έργα με απ ευθείας ανάθεση από την βιομηχανία. Ενδεικτικά το ΕΥΠΘ έχει πραγματοποιήσει μελέτες για τις εξής βιομηχανίες/επιχειρήσεις: Ελληνικά Πετρέλαια (ΠΕΤΡΟΛΑ και ΕΚΟ), Motor Oil Hellas, Αττικό Μετρό, ΗΣΑΠ, ΟΣΕ, Χημικές Βιομηχανίες Βορείου Ελλάδος, Πολεμικό Ναυτικό, κ.λ.π. 5

Προσωπικό του Εργαστηρίου Υλικών Δρ. Γρηγόρης. Ν. Χαϊδεμενόπουλος, Καθηγητής Φυσικής Μεταλλουργίας, Διευθυντής του Εργαστηρίου Υλικών. Σπουδές: Μηχανολόγος Μηχ. ΑΠΘ, M.Sc Νaval Architecture & Marine Engineering (MIT), M.Sc Metallurgy (MIT), Ph.D Metallurgy (MIT) Δρ. Αννα. Ζερβάκη, Μέλος ΕΤΕΠ,. Σπουδές: Μηχανικός Μεταλ. Μεταλλουργός (ΕΜΠ), Διδακτορικό από το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχ. Βιομηχανίας (ΠΘ) Δρ. Αντώνης. Κατσαμάς, Ερευνητής του ΕΥΠΘ. Σπουδές: Μηχανολόγος Μηχ. Βιομηχανίας (ΠΘ), Διδακτορικό από το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχ. Βιομηχανίας (ΠΘ) Δρ. Ελένη. Καμούτση, Ερευνήτρια του ΕΥΠΘ. Σπουδές: Μηχανολόγος Μηχ. Βιομηχανίας (ΠΘ), Διδακτορικό από το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχ. Βιομηχανίας (ΠΘ) Γραμματειακή υποστήριξη παρέχει η κ. Ελεάνα Παππά. Εξοπλισμός Μεταλλογραφικά μικροσκόπια. Σύστημα έγχρωμης μεταλλογραφίας. Στερεοσκόπιο. Σκοτεινός θάλαμος εμφάνισης μικροφωτογραφιών. Χημικός πάγκος με εστία απαγωγής αερίων. Μικροσκληρόμετρο Vickers-Knoop. Σκληρόμετρο Rockwell. Κλίβανοι θερμικών κατεργασιών. Κλίβανοι Υγρών αλάτων. Συσκευές κοπής, εγκιβωτισμού, λείανσης και στίλβωσης μεταλλογραφικών δοκιμίων. Συσκευή ηλεκτρολυτικής λείανσης και προσβολής δοκιμίων. Συσκευή θερμικής ανάλυσης DSC. Συσκευή θερμικής διαστολομετρίας. Συσκευές επιταχυνόμενης διάβρωσης. Διάταξη χημικής εναπόθεσης ατμών με laser (LCVD) αποτελούμενη από laser Διοξειδίου του άνθρακα, αντιδραστήρα κενού και σύστημα προσαγωγής αερίων. Μικροσκόπιο ατομικής δύναμης (AFM). Ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σαρώσεως (SEM). Εξειδικευμένο λογισμικό υπολογιστικής θερμοδυναμικής και κινητικής (Thermo-Calc & DICTRA) για την προσομοίωση μεταλλουργικών διεργασιών. 6

2. Συνέδρια The conference will concentrate on 4 major topics (which will result in 4 symposia): A- NATURE, ENVIRONMENT AND SURFACES B- THERMAL SPRAYING C- EMERGENT/ADVANCED INDUSTRIAL APPLICATIONS D- ARTS AND SURFACES Oral contributions will be first welcomed in these fields. This, however, does not exclude submission dealing with, e.g.: High temperature coatings - Biomedical coatings - Wear - Laser processing - PVD & CVD processes - Applications of advanced coatings in air craft/aerospace, automobile, marine & electronics industries - Non destructive testing. - Surface hardening processes - Plasma-assisted and ion beam techniques - Testing of coatings - Residual stresses - Sample preparation techniques, metallography - Advanced surface investigation techniques - Modelling... http://www.c2s-organisation.com/smt21/index.html ITSC is the preeminent global thermal spray annual event which is held in the Asia Pacific area every three years. This 2007 event will be held May 14-16, 2007 at the Beijing International Convention Center in Beijing, China. Equipment & Processes TOPICS Applications & Properties Economic, Regulatory and Other Business Issues http://www.asminternational.org/itsc07/index.htm 7

MS&T 07 The Most Comprehensive Forum for Materials Science and Engineering Technologies This collaboration results in the most comprehensive forum possible for those in materials science and engineering to learn from each other, explore new ways of working, and experience the synergy that this exchange sparks for the benefit of the community at-large. TOPICS http://www.matscitech.org/2007/home.html AUTOMOTIVE ELECTRONIC and MAGNETIC PROPERTIES ENERGY FUNDAMENTALS and CHARACTERIZATION MATERIALS and SYSTEMS NANOTECHNOLOGY PROCESSING and PRODUCT MANUFACTURING SPECIAL TOPICS STEEL Come to learn about the latest worldwide developments in heat treating-related equipment, processes, testing methods and quality control. Innovations in heat treating are aimed at improving the manufacturing process and lowering costs. Discuss your problems with industry experts and find innovative solutions. This preeminent event offers a strong technical program and an outstanding exhibition, an unmatched forum in which to exchange both practical ideas and scientific knowledge. TOPICS http://www.asminternational.org/heattreat/ Applied Energy Atmosphere Technology Brazing Emerging Technology Equipment Innovations Global Issues Processes and Applications Quenching and Cooling 8

The Ti-2007 will focus on the latest developments in the SCIENCE and TECHNOLOGY of titanium and its alloys, and will cover the variety of APPLICATIONS in aerospace and nonaerospace including automobiles, the biomedical and healthcare fields, and the area of sport, leisure and nonmilitary engineering. http://apollon.nta.co.jp/ti-2007/menu.html TOPICS 1. Extractive Metallurgy (New Reduction Methods, Sponge, Melting, Recycle) 2. Wrought Processing (Billets, Plates, Sheets, Bars, Die Forgings, Extrusions) 3. Properties 4. Component Manufacturing(Sheet Forming, Welding and Joining, Machining, Surface Enhanc.) 5. Near Net Shape Production (Casting, Deposition, Powder Metallurgy) 6. Environment Behavior (Corrosion, Oxidation, Coating) 7. Aero-Vehicle Applications 8. Aero-Propulsion Applications 9. Automobile Applications 10. Biomedical and Healthcare Applications 11. Sport, Leisure and Civil Applications 12. Marine and Offshore Applications 13. Surface Modification MSMF-5 in Brno, Czech Republic June 27-29, 2007 MATERIALS STRUCTURE & MICROMECHANICS OF FRACTURE http://msmf.fme.vutbr.cz/ TOPICS 1. Atomistic studies on deformation and fracture. 2. Deformation and fracture models based on crystal defects behaviour. 3. Mathematical modeling microstructure, deformation and fracture. 4. Multiaxial deformation and fracture. 5. Nanomaterials: technology, properties and modeling. 6. Surface and interface microstructure and properties. 7. Advanced experimental and theoretical methods for microstructure investigation. 8. Experimental studies on the relation between microstructure and mechanical properties. 9

3. Internet links Πρότυπα: http://www.astm.com http://www.metallurgy.nist.gov/ http://www.jisc.go.jp/eng/index.html Μέταλλα: http://www.key-to-steel.com/ http://www.key-to-metals.com/ http://www.copper.org/resources/properties/homepage.html http://www.manganese.org/ http://www.imoa.org.uk/ http://www.itia.org.uk/ http://www.tanb.org/ http://www.alu-info.dk/html/alulib/modul/albook40.htm http://www.zinc.org/ http://www.bssa.org.uk/index.htm http://www.worldsteel.org/ http://www.nidi.org/ http://www.magnesium.com/w3/ Συγκολλήσεις: http://www.gowelding.com/wp/lkindex.htm http://www.twi.co.uk/j32k/menu/230 http://www.gowelding.com/ Πανεπιστήμια: http://ocw.mit.edu/ocwweb/materials-science-and-engineering/index.htm http://www.cim.org/ http://www.msm.cam.ac.uk/phase-trans/ Διάβρωση: http://materials.open.ac.uk/mem/mem_corr.htm Περιβάλλον: http://www.cadmium.org/ http://www.thorium-waste.com/ Books http://www.asminternational.org/ http://www.cbls.com http://www.bestwebbuys.com/books/ http://global.ihs.com/ 10

4. Ειδήσεις - Ανακοινώσεις Απονομή τιμητικού τίτλου Τον περασμένο Οκτώβριο, έγινε η απονομή των θεσμοθετημένων βραβείων της Ελληνικής Ενδοδοντικής Εταιρίας (ΕΕΕ) στα πλαίσια του 15 ου Πανελληνίου Συμποσίου Ενδοδοντίας που πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο «ΔΑΪΣ» στον Παράδεισο Αμαρουσίου. Σε ειδική συνεδρία απονεμήθηκε βραβείο στη Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Μυρσίνη Δαραμπάρα και τιμητικός τίτλος στο Εργαστήριο Μεταλλογνωσίας της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών του Ε.Μ.Π. για την εκπόνηση της ερευνητικής εργασίας Susceptibility to localized corrosion of stainless steel and NiTi endodontic instruments in irrigating solutions, M.Darabara, L. Bourithis, S. Zinelis, G. Papadimitriou. Η συγκεκριμένη εργασία δημοσιεύτηκε το 2004 στον τόμο 37 του διεθνούς έγκριτου επιστημονικού περιοδικού International Endodontic Journal (σελ.705-710). Εισηγήσεις ενότητας ΧΑΛΥΒΕΣ 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος Στις 25-27 Νοεμβρίου 2006, στην Αλεξανδρούπολη, πραγματοποιήθηκε το 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος, που οργανώθηκε από το Ελληνικό Τμήμα Σκυροδέματος του ΤΕΕ, σε συνεργασία με το Επιστημονικό και Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δόθηκε στην ενότητα Χάλυβες όπου παρουσιάστηκαν πολύ ενδιαφέρουσες εργασίες σε σχέση με την έρευνα που διεξάγεται τα τελευταία χρόνια γύρω από τους χάλυβες οπλισμού σκυροδέματος. Πρέπει να σημειωθεί η συμβολή του μέλους της Ελληνικής Μεταλλουργικής εταιρίας κου Σαράντου Μουγιάκου για την προβολή της σημασίας των χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος στις σύγχρονες κατασκευές και την δημιουργία της ενότητας Χάλυβες «Έναρξη, εξέλιξη και συνέπειες διάβρωσης οπλισμού κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα». Αποστολόπουλος Χ. Α., Παπαδάκης Ε. Γ. «Μηχανική συμπεριφορά του χάλυβα S500s tempcore, σε σεισμογόνους περιοχές υπό διαβρωτικό περιβάλλον». Αποστολόπουλος X. Α. «Επίδραση της διάβρωσης στη μηχανική συμπεριφορά δομικών χαλύβων S500s και B500c». Αποστολόπουλος X. Α.,, Αλεξόπουλος Ν. Δ., Παπαδόπουλος Μ. «Επιδεκτικότητα σε διάβρωση περιοχών συγκολλήσεων με επικάλυψη σε χάλυβες οπλισμού σκυροδέματος» Κοκκωνίδης Π.,. Ζίτρου Ε, Δαραμπάρα Μ., Νικολάου Ι., Τσακιρίδης Π. Ε., Παπαδημητρίου Γ. Δ., Μουγιάκος Σ. «Διερεύνηση προβλημάτων γήρανσης σε χάλυβες οπλισμού σκυροδέματος». Μαυροειδής Π., Νικολάου I., Παπαδημητρίου Γ. Δ «Επίδραση παρατεταμένης θέρμανσης στα μηχανικά χαρακτηριστικά χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος» Μαυροειδής Π., Νικολάου I., Μ. Φαββατά, Καραγιάννης Χ., Παπαδημητρίου Γ. Δ «Ανοξείδωτοι χάλυβες οπλισμού σκυροδέματος: Μηχανικές ιδιότητες και συμπεριφορά απέναντι στην διάβρωση» Μαυροειδής Π., Ρακαντά Ε., Μπατής Γ. «Διερεύνηση αξιοπιστίας συγκολλήσεων με παράθεση χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος» Μηγιάκης Κ., Νικολάου I., Παπαδημητρίου Γ. Δ., Μουγιάκος Σ. «Εργαστηριακοί και άλλοι έλεγχοι για την εφαρμογή των Κανονισμών και Προτύπων, κατά την παραλαβή χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος σε τεχνικά έργα» Μπροκαλάκης Κ. Ν., Προβιδάκης Κ. Π., Μουγιάκος Σ. Θ. «Σχεδιασμός συγκολλήσεων με επικάλυψη σε χάλυβες οπλισμού σκυροδέματος» Νικολάου I., Μπούριθης Ε., Παπαδημητρίου Γ. Δ. «Αντοχή μηχανικά καταπονημένων χαλύβων σε υψηλή θερμοκρασία» Οικονόμου Α., Μουγιάκος Σ. 11

Δημόσια υποστήριξη Διδακτορικής Διατριβής «Μηχανισμός Στερεοποίησης Τηγμένων Σταγονιδίων κατά το Σχηματισμό Επιστρώματος με Τεχνική Ψεκασμού Πλάσματος.» του κ. Δημήτρη Χριστούλη, Πτυχιούχου Φυσικού Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων Τη Δευτέρα 12/2/2007 υποστηρίχτηκε από τον κ. Δ. Χριστούλη η διδακτορική διατριβή με τίτλο «Μηχανισμός Στερεοποίησης Τηγμένων Σταγονιδίων κατά το Σχηματισμό Επιστρώματος με Τεχνική Ψεκασμού Πλάσματος.» παρουσία της Επταμελούς Εξεταστικής Επιτροπής αποτελούμενη από τους: Καθηγητή Δ. Παντελή (επιβλέπων), Καθηγητή Β. Παπάζογλου, Καθηγητή Γ. Τζαμπίρα, Καθηγητή Γ. Παπαδημητρίου, Καθηγητή Ν. Σπυρέλλη, Καθηγητή Γ. Χαϊδεμενόπουλο και Επικ. Καθηγητή Γ. Βοσνιάκο. Η διδακτορική διατριβή πραγματοποιήθηκε στο Εργαστήριο Ναυπηγικής Τεχνολογίας (ΕΝΤ) της Σχολής Ναυπηγών Μηχ/νων Μηχ/κών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και σε συνεργασία με το Κέντρο Ψεκασμού Πλάσματος (Centre de Compétence en Projection Plasma, C2Ρ) του Κέντρου Υλικών (Centre des Matériaux P.M. Fourt) της Ecole des Mines de Paris. Η διδακτορική διατριβή υποστηρίχθηκε από το πρόγραμμα βασικής έρευνας «ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ». Το πρόγραμμα «ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ» συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο (75%) και από Ελληνικούς Εθνικούς Πόρους (25%). Αντικείμενο της διατριβής αποτέλεσε η μελέτη των μηχανισμών διαπλάτυνσης και στερεοποίησης τηγμένων σταγονιδίων που έχουν ψεκαστεί με τεχνική Ατμοσφαιρικού Ψεκασμού Πλάσματος σε υ- ποστρώματα ανοξείδωτου χάλυβα. Αποδείχθηκε ότι για να παραχθούν ανεξάρτητα στερεοποιημένα σωματίδια με καλή πρόσφυση με το υπόστρωμα, θα πρέπει να υπάρξει ο κατάλληλος συσχετισμός της αρχικής κοκκομετρίας της πούδρας με τη μέση αριθμητική τραχύτητα (R a ) και την απόσταση μεταξύ των κορυφών (S) της τραχυμένης επιφάνειας σε συνδυασμό με κατάλληλη προθέρμανση των υποστρωμάτων. Επιπλέον, προτάθηκαν αναλυτικά μοντέλα που περιγράφουν τη στερεοποίηση των σωματιδίων καθώς και αριθμητικά μοντέλα που προσομοιάζουν τη διαπλάτυνσή τους. Η διδακτορική διατριβή έγινε ομόφωνα αποδεκτή από τα μέλη της Επταμελούς Εξεταστικής Επιτροπής. 12

ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Εκδόθηκε προσφάτως το βιβλίο «Φυσική Μεταλλουργία» του μέλους και πρώτου Προέδρου της ΕΜΕ Γρηγόρη Ν. Χαϊδεμενόπουλου, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, από τις «εκδόσεις Τζιόλα», Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για ένα πλήρες σύγγραμμα 736 σελίδων, που έρχεται να αντικαταστήσει το ομώνυμο βιβλίο του ίδιου συγγραφέα που είχε εκδοθεί πριν από έξη χρόνια. Το βιβλίο προλογίζεται από τον καθηγητή Wolfgang Bleck του Πολυτεχνείου του Aachen της Γερμανίας και από τον καθηγητή G.B. Olson του Northwestern University των HΠΑ. Όπως τονίζει ο G.B. Olson, αλλά και ο ίδιος ο συγγραφέας, το μέλλον στο σχεδιασμό υλικών βρίσκεται στη βαθειά κατανόηση των μεταλλογνωστικών φαινομένων σε συνδυασμό με τη χρήση των συγχρόνων υπολογιστικών μεθόδων και τεχνικών, γι αυτό και γίνεται λόγος για ανάπτυξη «υλικών από σκέψη», σε αντιδιαστολή με αυτό που γίνεται κυρίως μέχρι σήμερα στην τεχνολογία, δηλ. στην ανάπτυξη υλικών με βάση την εμπειρία. Ο συγγραφέας στο εισαγωγικό του σημείωμα επισημαίνει ότι πρόκειται για βιβλίο που διαμορφώθηκε μέσα από τις προσωπικές του εμπειρίες στην τάξη, κατά τη διάρκεια προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων. Γι αυτό και περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό παραδειγμάτων, λυμένων ασκήσεων και case studies. Τα διάφορα κεφάλαια υποστηρίζονται από στέρεο μαθηματικό υπόβαθρο και από εκτεταμένη ανάλυση σε θέματα που παραδοσιακώς θεωρούνται «δύσκολα», όπως η θερμοδυναμική, η διάχυση, η μηχανική της θραύσης και άλλα. Το βιβλίο είναι εμπλουτισμένο με πλούσιο υλικό από μεταλλογραφίες, εικόνες και σχήματα και περιλαμβάνει στο τέλος πλούσια θεματική βιβλιογραφία. Πρόκειται για ένα ξεχωριστό βιβλίο που έλλειπε από την ελληνική πανεπιστημιακή βιβλιογραφία. 13

Πανεπιστήμιο Πατρών 06-07 Δεκεμβρίου 2007 Ανακοίνωση και Πρόσκληση Υποβολής Εργασιών Οργάνωση: Πανεπιστήμιο Πατρών Εργαστήριο Τεχνολογίας & Αντοχής Υλικών - Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών Εργαστήρια Μεταλλογνωσίας, Μεταλλουργίας και Κεραμικών Υλικών - Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ελληνική Μεταλλουργική Εταιρεία 14

ΣΚΟΠΟΣ Το παρόν συνέδριο έχει ως στόχο την προβολή της έρευνας Ελλήνων επιστημόνων και μηχανικών που δραστηριοποιούνται στους τομείς της ανάπτυξης, χαρακτηρισμού, κατεργασιών, ελέγχου, σχεδίασης κατασκευαστικών στοιχείων και κατασκευών καθώς και των λοιπών τεχνολογικών εφαρμογών των μεταλλικών υλικών. Το συνέδριο εστιάζει τη θεματολογία του στην πρόοδο της επιστήμης και τεχνολογίας των μεταλλικών υλικών, καθώς και στην εφαρμογή της έρευνας στη βιομηχανία. Το συνέδριο θα διεξαχθεί στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Αίθουσα Τελετών του Κτιρίου Διοίκησης, στις 06-07 Δεκεμβρίου 2007. Το συνέδριο οργανώνεται από την Ελληνική Μεταλλουργική Εταιρεία, το Εργαστήριο Τεχνολογίας & Αντοχής Υλικών της Σχολής Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και το Εργαστήρια Μεταλλογνωσίας, Μεταλλουργίας και Κεραμικών Υλικών της Σχολής Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών. ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Φυσική Μεταλλουργία Μηχανική Συμπεριφορά Μεταλλικών Υλικών Μηχανισμοί Βλάβης Μεταλλικών Υλικών υπό Μηχανικά και Περιβαλλοντικά Φορτία Σιδηρούχα και μη Σιδηρούχα Κράματα Σύνθετα Υλικά με Μεταλλική Μήτρα, Κεραμομεταλλικά Επιφανειακές Κατεργασίες και Επιστρώσεις Κατεργασίες Μεταλλικών Υλικών Μη Συμβατικές Κατεργασίες Χύτευση Συγκολλήσεις Μη Καταστροφικοί Έλεγχοι Κονιομεταλλουργία Οξείδωση, Διάβρωση και Προστασία Ηλεκτρονικά και Μαγνητικά Μεταλλικά Υλικά Παραγωγή Μεταλλικών Υλικών Αξιοποίηση Μεταλλουργικών Παραπροϊόντων/ Πράσινη Μεταλλουργία ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ Υποβολή Περιλήψεων 15/05/2007 Ειδοποίηση Αποδοχής Εργασιών 30/05/2007 Υποβολή Εργασιών 31/07/2007 Διεξαγωγή Συνεδρίου 06-07/12/2007 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Η συμμετοχή στο συνέδριο πρέπει να δηλωθεί με τη συμπλήρωση και αποστολή του Δελτίου Εγγραφής στη Γραμματεία του Συνεδρίου ή με τη συμπλήρωση του δελτίου εγγραφής ηλεκτρονικά αναρτημένη στηνιστοσελίδα: (www.mech.upatras.gr/ ~ ltsm) και αποστολή με e-mail στη Γραμματεία του Συνεδρίου. Το έντυπο συμμετοχής πρέπει να συνοδεύεται από το δικαίωμα συμμετοχής ως εξής: Σύνεδροι 100 Φοιτητες 40 Το παραπάνω ποσό καλύπτει τη συμμετοχή στις εργασίες του συνεδρίου, την παραλαβή του τόμου των πρακτικών και τη συμμετοχή στη δεξίωση του συνεδρίου. Για τους Συνοδούς η συμμετοχή στη δεξίωση του συνεδρίου είναι 25. Οι σύνεδροι μπορούν να καταθέσουν τη συμμετοχή τους στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, στον αριθμό λογαριασμού 229 54000232 (Λογαριασμός της Επιτροπής Ερευνών του Π.Π.) με κωδικό αιτιολογίας Β.034, αποστέλλοντας την απόδειξη μαζί με το Δελτίο Εγγραφής στη Γραμματεία του Συνεδρίου. ΕΡΓΑΣΙΕΣ / ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ Οι συμμετέχοντες που επιθυμούν να παρουσιάσουν εργασία πρέπει να αποστείλουν ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ (μέχρι δύο (2) σελίδες) με ταχυδρομείο, fax ή e-mail στη Γραμματεία του Συνεδρίου μέχρι 15/05/2007. Προς Αρχοντούλα Κουτσολιάκου Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών Εργαστήριο Τεχνολογίας & Αντοχής Υλικών Πανεπιστημιούπολη Ριον 26500 Πάτρα Τηλ: 2610 991027 Fax: 2610 997190 e-mail: akouts@mech.upatras.gr Περισσότερες Πληροφορίες στο www.met.gr 15