Πλημμύρες & αντιπλημμυρικά έργα

Σχετικά έγγραφα
Πλημμύρες Case studies

Υ ΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. ιαχείριση πληµµυρών

Πλημμύρες & αντιπλημμυρικά έργα

ΑΣΚΗΣΗ 2 Στην έξοδο λεκάνης απορροής µετρήθηκε το παρακάτω καθαρό πληµµυρογράφηµα (έχει αφαιρεθεί η βασική ροή):

ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΗΝ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ ΝΙΚΟΣ ΜΑΣΙΚΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

ΓΝΩΜΟ ΟΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΜΜΥΡΑ ΤΟΥ ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1996 ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΩ ΑΧΕΛΩΟΥ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

Αντιμετώπιση πλημμυρών στα φράγματα της ΔΕΗ Α.Ε. στους ποταμούς Αχελώο, Άραχθο και Νέστο (Δεκέμβριος 2005)

ΓΝΩΜΟ ΟΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟ ΟΥ ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2005 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2006 ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΩ ΑΧΕΛΩΟΥ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

Υδροηλεκτρικοί ταμιευτήρες

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα

Παρά το γεγονός ότι παρατηρείται αφθονία του νερού στη φύση, υπάρχουν πολλά προβλήματα σε σχέση με τη διαχείρισή του.

ΓΝΩΜΟ ΟΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΜΜΥΡΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ 1999 ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΙΜΝΗΣ ΝΗΣΙΟΥ

Ταµιευτήρας Πλαστήρα

ΓΝΩΜΟ ΟΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΜΜΥΡΑ ΤΟΥ ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2002 ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΙΜΝΗΣ ΝΗΣΙΟΥ

ΕΜΠ Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τεχνική Υδρολογία Διαγώνισμα κανονικής εξέτασης

Υδροηλεκτρικά Έργα. 8ο εξάμηνο Σχολής Πολιτικών Μηχανικών. Ταμιευτήρες. Ανδρέας Ευστρατιάδης, Νίκος Μαμάσης, & Δημήτρης Κουτσογιάννης

Διαχείριση Υδατικών Πόρων Συνοπτική επισκόπηση της διαχείρισης των υδατικών πόρων στην Ελλάδα

Αστικά υδραυλικά έργα

Oι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί της ΔΕΗ

Πλημμύρες & αντιπλημμυρικά έργα

υνατότητες και εφαρµογές στην Ελλάδα

Διαχείριση Υδατικών Πόρων

Υδρολογική θεώρηση της λειτουργίας του υδροηλεκτρικού έργου Πλαστήρα

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ-ΘΕΩΡΙΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 30 ΛΕΠΤΑ ΜΟΝΑΔΕΣ: 3 ΚΛΕΙΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΥΔΡΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 9: Μέθοδοι εκτίμησης πλημμύρας σχεδιασμού- Ασκήσεις. Καθ. Αθανάσιος Λουκάς. Εργαστήριο Υδρολογίας και Ανάλυσης Υδατικών Συστημάτων

ΕΜΠ Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τεχνική Υδρολογία Διαγώνισμα κανονικής εξέτασης

Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΜΣ : Επιστήμη & Τεχνολογία Υδατικών Πόρων

ΑΥΞΗΣΗ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΥΔΡΟΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ της Δ.Ε.Υ.Α.Α. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ & ΩΦΕΛΗ

Διαχείριση Υδατικών Πόρων Εισαγωγή στη βελτιστοποίηση συστημάτων υδατικών πόρων

Μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα Υδροηλεκτρικοί ταμιευτήρες

Υδατικοί πόροι Ν. Αιτωλοακαρνανίας: Πηγή καθαρής ενέργειας

Υδρολογική διερεύνηση της διαχείρισης της λίµνης Πλαστήρα

Υδρολογική διερεύνηση της διαχείρισης της λίµνης Πλαστήρα

Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΜΣ : Επιστήμη & Τεχνολογία Υδατικών Πόρων

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΔΕΗ Α.Ε.

Παράρτημα Α Αναλυτικά αποτελέσματα βελτιστοποίησης

Πλημμύρες & αντιπλημμυρικά έργα

Εκμετάλλευση των Υδροηλεκτρικών Σταθμών ως Έργων Πολλαπλού Σκοπού

«Η πολλαπλή ωφελιμότητα και συμβολή των ΥΗΕ στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Παραμετρική αξιολόγηση υδροδυναμικών έργων της Θεσσαλίας»

Υδροσύστηµα Αώου. Επίσκεψη στα πλαίσια του ΜΠΣ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη» του ΕΜΠ

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα

Νερό και ενέργεια τον 21 ο αιώνα Πτυχές της υδροηλεκτρικής παραγωγής

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΙΝ ΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα

ιερεύνηση των δυνατοτήτων κατασκευής νέων μονάδων αντλησιοταμίευσης στην Ελλάδα

ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ

Γενική διάταξη Υ/Η έργων

Πτυχές της υδροηλεκτρικής παραγωγής

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Αντιµετώπιση πληµµυρών στα φράγµατα της ΕΗ Α.Ε. στους ποταµούς Αχελώο, Άραχθο και Νέστο.

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Υδροηλεκτρικά έργα. Γενική διάταξη Υ/Η έργων

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα

Διαχείριση Υδατικών Πόρων - Νερό και Ενέργεια

Επισκόπηση της Ελληνικής

Αστικά δίκτυα αποχέτευσης ομβρίων

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Ανανεώσιμη Ενέργεια & Υδροηλεκτρικά Έργα. Υδροηλεκτρικά έργα

Φράγμα (ρουφράκτης) Γυρτώνης

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα

Υδραυλικές κατασκευές - φράγματα

Αστικά υδραυλικά έργα

Πλημμύρες & αντιπλημμυρικά έργα

Υδρολογικός σχεδιασμός έργων εκτροπής και υπερχείλισης

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ. Γ. Λέρης Μηχανολόγος Μηχανικός Δ/ντής Δ/νσης Εκμ/σης ΥΗΣ

Υδρολογικές και υδραυλικές πτυχές του σχεδιασμού της γέφυρας

Προστατευτική Διευθέτηση

Αστικά υδραυλικά έργα

Υδρολογική διερεύνηση λειτουργίας ταµιευτήρα Πλαστήρα

3. Δίκτυο διανομής επιλύεται για δύο τιμές στάθμης ύδατος της δεξαμενής, Η 1 και

Αντιπλημμυρικά έργα ή έλεγχοι χρήσεων γης για την πρόληψη και αντιμετώπιση πλημμυρών;

Αντλησιοταμιεύσεις: Έργα με

Τεχνική Υδρολογία (Ασκήσεις)

Υ ΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Αστικά υδραυλικά έργα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΔΡΟΛΟΓΙΑ ΔΙΗΘΗΣΗ

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.)

Ι. Θανόπουλος. ντης ΚΕΨΕ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΔΕΗ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΡΓΩΝ

Διάλεξη 10 η : Τεχνολογία έργων ασφαλείας (Υπερχειλιστές, έργα εκτροπής)

ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Ν. Ι. Μουτάφης

Η τραγωδία της υδροηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα της κρίσης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΔΡΟΛΟΓΙΑ 7. ΔΙΟΔΕΥΣΗ ΠΛΗΜΜΥΡΩΝ

Η ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΑΧΕΛΩΟΥ

ΤΕΧΝΙΚΗ Υ ΡΟΛΟΓΙΑ. Εισαγωγή στην Υδρολογία. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων

Δυνατότητες κατασκευής έργων αποταμίευσης μέσω άντλησης σε περιοχές της Ηπειρωτικής Ελλάδας

Ημερίδα Η έρευνα των αρχαίων συστημάτων ύδρευσης του Πειραιά στο πλαίσιο των έργων του ΜΕΤΡΟ. Μια πρώτη θεώρηση.

Υδροηλεκτρικά έργα Μικρά υδροηλεκτρικά έργα

Υδρολογική και ποιοτική θεώρηση της λειτουργίας του ταμιευτήρα Πλαστήρα

Διαχείριση Υδατικών Πόρων

ΣΤΑΘΜΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Εκμετάλλευση και Προστασία των Υπόγειων Υδατικών Πόρων

Υδατικοί πόροι και έργα αξιοποίησης

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΝΟΜΟΥ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

«ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΡΟΗΣ ΣΕ ΦΥΣΙΚΟ ΥΔΑΤΟΡΡΕΥΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΕΝΙΠΕΑ ΤΟΥ Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ»

ΥΔΡΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 8:Υδρογραφήματα-ΜοναδιαίοΥδρογράφημα - Συνθετικό Μοναδιαίο Υδρογράφημα: Ασκήσεις. Καθ. Αθανάσιος Λουκάς

ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΑΡΝΑΚΑΣ

ΥΔΡΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 3:Στατιστική και πιθανοτική ανάλυση υδρομετεωρολογικών μεταβλητών- Ασκήσεις. Καθ. Αθανάσιος Λουκάς

ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΙΚΡΩΝ Υ ΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΥΗΣ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΛΟΥΡΟ ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Διαχείριση Υδατικών Πόρων

Transcript:

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος Πλημμύρες & αντιπλημμυρικά έργα Case studies Νίκος Μαμάσης, Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ Σχολή Πολιτικών Μηχανικών

Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

Πλημμύρες Case studies Υδροσύστημα Εδεσσαίου Υδροσύστημα Αράχθου Υδοσύστημα Αχελώου Ρέμα Πικροδάφνης Πλημμύρες Ολλανδίας Νίκος Μαμάσης Εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων Αθήνα 214

Υδροσύστημα Εδεσσαίου (1/4) ΦΡΑΓΜΑ Λεκάνη Καρκάιας Λίμνη Νησίου ΥΗΣ Άγρα Δεξαμενή Αναρρύθμισης Πόλη Έδεσσας Εικόνα 1: Χάρτης υδροσυστήματος Εδεσσαίου 4

Υδροσύστημα Εδεσσαίου (2/4) Η λίμνη Νησίου αποτελεί ένα ημιφυσικό σύστημα ανάσχεσης πλημμυρών των κατάντη αυτής οικισμών και της πόλης Έδεσσας και είναι φυσικό να χρησιμοποιείται κάθε φορά που υπάρχει ανάγκη για την προστασία των οικισμών και των κατοίκων τους. Στη συγκεκριμένη περιοχή πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η προστασία της πόλης της Έδεσσας και του πληθυσμού της, και στη συνέχεια έρχεται η προστασία των καλλιεργειών που υπάρχουν σε διάφορα σημεία της λίμνης. Η πόλη της Έδεσσας δέχεται τα νερά από δύο περιοχές: (α) τη λίμνη Νησίου (μέσω του ΥΗΣ Άγρα) και (β) τη λεκάνη της Καρκάιας. Η λεκάνη της Καρκάιας παροχετεύει άμεσα τα νερά της στην πόλη της Έδεσσας με μόνη παρεμβολή τη δεξαμενή αναρρύθμισης που υπάρχει κατάντη του ΥΗΣ Άγρα, ενώ τα νερά της λίμνης Νησίου ελέγχονται από το φράγμα που υπάρχει ανάντη του ΥΗΣ Άγρα και στη συνέχεια εισέρχονται και αυτά στη δεξαμενή αναρρύθμισης. Η αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων γίνεται με τη διαχείριση της δεξαμενής αναρρύθμισης. H διαχείριση γίνεται με κανόνες λειτουργίας που προέκυψαν από την σύνταξη διαφόρων μελετών σχετικά με την αντιμετώπιση των τοπικών πλημμυρών. Σε γενικές γραμμές υπάρχουν δύο κύριες δυνατότητες σε καταστάσεις πλημμύρας: (α) τα κανάλια της Έδεσσας επαρκούν για την παροχέτευση της λεκάνης Καρκάιας όποτε είναι δυνατή η παροχέτευση επιπλέον ποσοτήτων από τη λίμνη Νησίου και (β) τα κανάλια της Έδεσσας δεν επαρκούν για την παροχέτευση της λεκάνης Καρκάιας όποτε διακόπτεται η παροχέτευση ποσοτήτων από τη λίμνη Νησίου για να μην πλημμυρίσει η Έδεσσα αλλά τότε αναβαίνει η στάθμη στη λίμνη Νησίου. 5

Υδροσύστημα Εδεσσαίου (3/4) Εικόνα 2: Χάρτης λίμνης Νησίου και ποταμού Εδεσσαίου 6

Υδροσύστημα Εδεσσαίου (4/4) Εικόνα 3: Χάρτης λίμνης Νησίου και ποταμού Εδεσσαίου με περιοχές πλημμύρων 7

ΥΔΡΟΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΑΧΘΟΥ Λεκάνη απορροής: 1794 km 2 Ωφέλιμη Χωρητικότητα Ταμιευτήρα Πουρναρίου: 33 hm 3 Ετήσια παραγωγή ενέργειας: 28 GWh Τεχνητή λίμνη Πουρναρίου Συγκρότημα εκχειλιστή 3 τοξωτά θυροφράγματα διαστάσεων 12.5*13.5 m Μέγιστη παροχή 58 m 3 /s Φράγμα Πουρνάρι Άρτα Εικόνα 4: Υδροσύστημα Άραχθου Φράγμα Πουρνάρι ΙΙ 3 στρόβιλοι συνολικής ισχύος 2Χ16+1,6=33.6 MW Εικόνα 5: Φράγμα Πουρναρίου Συγκρότημα παραγωγής ενέργειας Πουρναρίου 3 στρόβιλοι Francis συνολικής ισχύος 3Χ1=3 MW Μέσο Ύψος πτώσης 68 m Mέγιστη παροχή 5 m 3 /s 8

Ανώτατη στάθμη πλημμύρας: 125,8 m Στέψη Θυροφραγμάτων & Μέγιστη Στάθμη Λειτουργίας: 12 m Στέψη φράγματος: 128 m Στέψη εκχειλιστή: 17.5 m Υδροληψία: 1 m Καμπύλη στάθμηςπαροχής εκχειλιστή Εικόνα 6: Χαρακτηριστικές στάθμες φράγματος και εκχειλιστή 9

Κανόνες λειτουργίας εκχειλιστή σε περίπτωση πλημμύρας Η στάθμη του ταμιευτήρα κυμαίνεται από τα 1 μέχρι τα 12 m (η ανώτατη κανονική στάθμη λειτουργίας του έργου) Η λειτουργία εκχείλισης είναι δυνατή μόνο όταν η στάθμη στον ταμιευτήρα ξεπερνά τη στέψη του εκχειλιστή (17.5 m) και η παροχή εισροής ξεπερνά την παροχετευτικότητα του σταθμού παραγωγής (5 m 3 /s ή 1.8 hm 3 /hr) Σε μια μέτρια πλημμύρα, όταν η στάθμη του ταμιευτήρα είναι ή φτάσει στα 12 m, τότε με κατάλληλο χειρισμό των θυροφραγμάτων η παροχή εκροής ρυθμίζεται ώστε να είναι ίση με την παροχή εισροής και η στάθμη να παραμένει στα 12 m. Σε μεγαλύτερη πλημμύρα, όταν το άνοιγμα των θυροφραγμάτων έχει φτάσει τα 8 m περίπου και εξακολουθεί να υπάρχει τάση ανύψωσης της στάθμης άνω των 12 m, τότε τα θυροφράγματα ανοίγουν πλήρως (η αντιμετώπιση της πλημμύρας σχεδιασμού πάντως θεωρείται ότι γίνεται μόνο με τον εκχειλιστή, ότι δηλαδή δεν λειτουργεί παράλληλα και ο σταθμός παραγωγής). Για στάθμη ταμιευτήρα στα 12 m και τα θυροφράγματα πλήρως ανοιχτά, η παροχή υπερχείλισης είναι περίπου 33 m 3 /s ή 11.9 hm 3 /hr. Υποθέτοντας ότι τη στιγμή αυτή λειτουργούν παράλληλα και οι στρόβιλοι στη μέγιστη δυνατότητά τους, η παροχή κατάντη του φράγματος θα είναι 38 m 3 /s ή 13.7 hm 3 /hr. Το ίδιο μέγεθος της φυσικής παροχής του Αράχθου αντιστοιχεί σε περίοδο επαναφοράς περίπου 7 ετών (η πλημμύρα των 1 ετών έχει αιχμή 45 m 3 /s). Αν η παροχή εισροής ξεπεράσει τα 38 m 3 /s, η στάθμη νερού στον ταμιευτήρα θα ανεβαίνει, ακόμη και με πλήρως ανοιχτά θυροφράγματα. Σημειώνεται ότι η στέψη του φράγματος είναι στα 128 m και η ανώτατη στάθμη πλημμύρας στα 125,8 m (περιθώριο ασφάλειας 2,2 m). Μετά την υποχώρηση της πλημμύρας (καθοδικός κλάδος) και αντίστοιχα την ταπείνωση της στάθμης κάτω από τα 12 m, τα θυροφράγματα αρχίζουν να κλείνουν, αρχικώς στα 8 m και στη συνέχεια βαθμιαία σε μικρότερα ανοίγματα. 1

ΕΙΣΡΟΗ -ΕΚΡΟΗ(hm 3 /hr) ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΕΜΑ (hm 3 ) (hm 3 ) ΑΠΟΘΕΜΑ (hm 3 ) 12 Διαχείριση συστήματος κατά την πλημμύρα 28-31/12/25 (1/4) 8 9 ΕΙΣΡΟΗ ΛΕΚΑΝΗΣ ΕΚΡΟΗ ΥΗΣ 12 9 ΕΙΣΡΟΗ ΕΚΡΟΗ ΕΚΧΕΙΛΙΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗΣ ΕΚΡΟΗ ΥΗΣ ΕΚΡΟΗ ΕΚΧΕΙΛΙΣΤΗ 6 6 ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΕΜΑ Άνω όριο αποθέματος Στάθμη 12 m 9 4 6 6 2 3 3 3 1 7 13 19 25 31 37 43 49 55 61 67 73 79 67 73 79 67 73 79 ΧΡΟΝΟΣ (hr) Σχήμα 1: Εξέλιξη αποθέματος χωρίς άνοιγμα εκχειλιστή 11

ΕΙΣΡΟΗ -ΕΚΡΟΗ(hm 3 /hr) ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΕΜΑ (hm 3 ) (hm 3 ) ΑΠΟΘΕΜΑ (hm 3 ) Διαχείριση συστήματος κατά ΕΙΣΡΟΗ την ΛΕΚΑΝΗΣ πλημμύρα 28-31/12/25 (2/4) 9 ΕΚΡΟΗ ΥΗΣ 8 6 9 6 ΕΙΣΡΟΗ ΕΚΡΟΗ ΕΚΧΕΙΛΙΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗΣ ΕΚΡΟΗ ΥΗΣ ΕΚΡΟΗ ΕΚΧΕΙΛΙΣΤΗ ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΕΜΑ Άνω όριο αποθέματος Στάθμη 12 m 12 9 4 6 6 2 3 3 3 1 7 13 19 25 31 37 43 49 55 61 67 73 79 61 67 73 79 61 67 73 79 ΧΡΟΝΟΣ (hr) Σχήμα 2: Εξέλιξη υπερχείλισης εφόσον το άνοιγμα του εκχειλιστή γινόταν σύμφωνα με τους κανόνες λειτουργίας (όταν η στάθμη φτάσει 12 m) Μέγιστη ωριαία εκροή εκχειλιστή: 12 m 3 /s 12

ΕΙΣΡΟΗ -ΕΚΡΟΗ(hm 3 /hr) ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΕΜΑ (hm 3 ) (hm 3 ) ΑΠΟΘΕΜΑ (hm 3 ) Διαχείριση συστήματος ΕΙΣΡΟΗ κατά ΛΕΚΑΝΗΣ την πλημμύρα 28-31/12/25 (3/4) 9 ΕΚΡΟΗ ΥΗΣ 8 6 9 6 ΕΙΣΡΟΗ ΕΚΡΟΗ ΕΚΧΕΙΛΙΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗΣ ΕΚΡΟΗ ΥΗΣ ΕΚΡΟΗ ΕΚΧΕΙΛΙΣΤΗ ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΕΜΑ 12 9 Άνω όριο αποθέματος Στάθμη 12 m ΕΙΣ ΕΚ ΕΚ 4 6 Μέγιστη στάθμη επεισοδίου: 118.25 m 6 ΑΠ 2 3 3 3 1 7 13 19 25 31 37 43 49 55 61 67 73 79 Άνοιγμα εκχειλιστή: 28/12/5 17:4 67 73 79 67 73 79 ΧΡΟΝΟΣ (hr) Στάθμη: 117.4 Εισροή λεκάνης: 16 m 3 /s Μέγιστη εκροή εκχειλιστή: 3 m 3 /s Σχήμα 3: Το άνοιγμα του εκχειλιστή έγινε όταν η στάθμη πλησίαζε τα 118 m 13

Εισροή-Εκροές (hm 3 /hr) ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΕΜΑ (hm 3 ) (hm 3 ) Απόθεμα (hm 3 ) Διαχείριση συστήματος κατά ΕΙΣΡΟΗ την ΛΕΚΑΝΗΣ πλημμύρα 28-31/12/25 (4/4) 8 9 ΕΚΡΟΗ ΥΗΣ 12 ΕΙΣΡΟΗ ΕΚΡΟΗ ΕΚΧΕΙΛΙΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗΣ 9 ΕΚΡΟΗ ΥΗΣ 6 6 ΕΚΡΟΗ ΕΚΧΕΙΛΙΣΤΗ ΑΠΟΘΕΜΑ ΑΠΟΘΕΜΑ Μέγιστη στάθμη επεισοδίου: 12 m 9 4 6 6 2 3 3 3 1 7 13 19 25 31 37 43 49 55 61 67 73 79 Χρόνος (hr) 1 67 73 79 Άνοιγμα εκχειλιστή: Στάθμη: 117.4 Εισροή λεκάνης: 16 m 3 /s 1 28/12/5 67 17:4 73 79 Μέγιστη εκροή εκχειλιστή: 14 m 3 /s Σχήμα 4: Εξέλιξη υπερχείλισης και αποθέματος με μικρότερο άνοιγμα του εκχειλιστή (υπερχείλιση 14m 3 /s) 14

Υδατικό σύστημα ποταμού Αχελώου (1/3) Εικόνα 7: Νομός Αιτωλοακαρνανίας 15

Υδατικό σύστημα ποταμού Αχελώου (2/3) Εικόνα 8: Φράγμα Στράτου πoταμού Αχελώου 16

Υδατικο συστημα ποταμου αχελωου (3/3) Εικόνα 9: Υδατικό σύστημα ποταμού Αχελώου Yπάρχουν τρεις οδοί διαφυγής του νερού από τον ταμιευτήρα Στράτου. Η κύρια εκροή είναι από τον ΥΗΣ Στράτος Ι και διοχετεύεται σε τεχνητό κανάλι (διώρυγα φυγής) που μόνο μετά από 7 km συμβάλλει στη φυσική κοίτη του Αχελώου. Η εκροή από τον ΥΗΣ Στράτος ΙΙ δεν οδηγείται στην κοίτη του Αχελώου, αλλά εκτρέπεται στις αρδευτικές διώρυγες (το καλοκαίρι). Οι εκροές του ΥΗΣ Στράτου ΙΙ αναρρυθμίζονται από μικρό φράγμα εκτροπής που βρίσκεται κατάντη του φράγματος Στράτου. Τέλος, σε περίπτωση πλημμυρών το επιπλέον νερό που δεν μπορεί να παροχετευτεί από τους ΥΗΣ υπερχειλίζει μέσω του υπερχειλιστή και οδηγείται απευθείας στη φυσική κοίτη του 17 ποταμού αμέσως κατάντη του Στράτου.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ Πριν την κατασκευή των φραγμάτων οι παρόχθιες περιοχές στις εκβολές του Αχελώου πλημμύριζαν συχνά από τις απορροές του ποταμού, που σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν φτάσει και τα 45 m 3 /s Το σύστημα σχεδιάστηκε ώστε σε περίπτωση ακραίων πλημμυρών να μπορούν να παροχετευθούν στην κοίτη κατάντη του Στράτου 45 m 3 /s (υπερχειλιστής, μονάδες παραγωγής ρεύματος) Φράγμα Στράτου Φράγμα Καστρακίου Εικόνα 1: Χρήσεις κατάντης υδατικού συστήματος Αχελώου Η κατασκευή των έργων ομαλοποίησε τις παροχές στις εκβολές του ποταμού εφόσον οι εκροές από το φράγμα του Στράτου δεν ξεπέρασαν ποτέ τα 5 m 3 /s Αυτό δημιούργησε την εσφαλμένη εντύπωση ότι δεν υπάρχει πλέον πρόβλημα πλημμυρών, με αποτέλεσμα τη χρήση και εκμετάλλευση των παρόχθιων περιοχών του ποταμού αλλά και την αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος. 18

ΥΔΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΤΑΜΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ Η ΔΕΗ επί δεκαετίες λειτουργεί το σύστημα των τριών φραγμάτων, έτσι ώστε να εξασφαλίζει την απαιτούμενη παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, την άρδευση και ύδρευση των γειτονικών περιοχών καθώς και την αντιπλημμυρική προστασία των κατάντη περιοχών. Το σύστημα είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε σε περίπτωση ακραίων πλημμυρών να μπορούν να παροχετευθούν στην κοίτη του Αχελώου κατάντη του Στράτου 45 m 3 /s (4 m 3 /s από τον υπερχειλιστή και 5 m 3 /s από τις μονάδες παραγωγής ρεύματος). Ας σημειωθεί ότι η λειτουργία των υπερχειλιστών είναι επιβεβλημένη σε τέτοιες περιπτώσεις, για να αποφευχθεί κατάρρευση των φραγμάτων που στην περίπτωση του Αχελώου θα ισοδυναμούσε με εθνική τραγωδία. Πριν την κατασκευή των φραγμάτων οι παρόχθιες περιοχές στις εκβολές του Αχελώου πλημμύριζαν συχνά από τις φυσικές απορροές του ποταμού, που σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν φτάσει και τα 45 m 3 /s δηλαδή κατά τάξη μεγέθους μεγαλύτερες από αυτές που φτάνουν σήμερα, αφού τα νερά σε περιόδους πλημμυρών αποθηκεύονται στους ταμιευτήρες της ΔΕΗ. 19

ΥΔΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΤΑΜΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ Στις παρόχθιες περιοχές κατάντη του Στράτου (Κατοχή, Νεοχώρι) έχουν κατασκευαστεί αναχώματα που οριοθετούν την κοίτη πλημμυρών του ποταμού, η οποία είναι ευρύτερη από τη συνήθη κοίτη. Οι περιοχές αυτές είναι επίπεδες και αποστραγγίζονται από δίκτυα που λειτουργούν και συντηρούνται με ευθύνη των ΤΟΕΒ. Οι τάφροι που εκβάλλουν στον Αχελώο περιλαμβάνουν βαλβίδες αντεπιστροφής ώστε όταν η στάθμη του ποταμού είναι ψηλά να μην εισέρχεται το νερό μέσω των στραγγιστικών τάφρων στις παρόχθιες εκτάσεις. Η κατασκευή των έργων της ΔΕΗ ομαλοποίησε τις παροχές στις εκβολές του ποταμού εφόσον οι εκροές από το φράγμα του Στράτου δεν ξεπέρασαν ποτέ τα 5 m 3 /s (έναντι των 45 m 3 /s που θα απελευθερωθούν σε περίπτωση ακραίων γεγονότων). Αυτό δημιούργησε την εσφαλμένη εντύπωση ότι δεν υπάρχει πλέον πρόβλημα πλημμυρών, με αποτέλεσμα τη χρήση και εκμετάλλευση των παρόχθιων περιοχών του ποταμού αλλά και την αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος. Με την πάροδο των ετών και όσο δεν πραγματοποιούνταν μεγάλες εκροές από το φράγμα Στράτου, οι παρόχθιες χρήσεις εντατικοποιήθηκαν και η παροχετευτική ικανότητα του ποταμού μειώθηκε. Έτσι, σε περίπτωση που συμβούν μεγάλες πλημμύρες οι καταστροφές θα είναι αναπόφευκτες και μεγάλες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι διεθνώς η πρακτική του να αποσοβούνται στο μέγιστο δυνατό βαθμό οι πλημμύρες κατάντη φραγμάτων έχει αμφισβητηθεί 2 και σε μερικές περιπτώσεις προκαλούνται ακόμη και τεχνητά πλημμύρες.

Σχήμα 5: Χρονική εξέλιξη εισροών και εκροών στους ταμιευτήρες Κρεμαστών, Καστρακίου και Στράτου κατά το διάστημα 1/12/25 έως 28/2/26 21

Σύστημα ταμιευτήρων ΔΕΗ ΠΑΡΟΧΗ (m 3 *1 6 Φυσικό σύστημα ανάντη Κρεμαστών (έκταση λεκάνης 3584 km 2 ) 2 15 1 Σύνολο εισροών στα Κρεμαστά: 676 m 3 *1 6 5 28-Δεκ 29-Δεκ 3-Δεκ 31-Δεκ 1-Ιαν 2-Ιαν 3-Ιαν 4-Ιαν ΠΑΡΟΧΗ (m 3 *1 6 Φυσικό σύστημα ανάντη Καστρακίου και Στράτου (έκταση ενδιάμεσων λεκανών 765 km 2 ) Σύνολο φυσικών εισροών σε Καστράκι και Στράτο: 165 m 3 *1 6 2 15 1 5 28-Δεκ 29-Δεκ 3-Δεκ 31-Δεκ 1-Ιαν 2-Ιαν 3-Ιαν 4-Ιαν ΠΑΡΟΧΗ (m 3 *1 6 2 15 1 5 Σύνολο εκροών από το Στράτο: 286 m 3 *1 6 Όριο 5 m 3 /s 28-Δεκ 29-Δεκ 3-Δεκ 31-Δεκ 1-Ιαν 2-Ιαν 3-Ιαν 4-Ιαν Εκτίμηση συνόλου φυσικών εισροών κατάντη Στράτου: 93 m 3 *1 6 2 15 ΠΑΡΟΧΗ (m 3 *1 6 1 5 28-Δεκ 29-Δεκ 3-Δεκ 31-Δεκ 1-Ιαν 2-Ιαν 3-Ιαν 4-Ιαν Φυσικό σύστημα ποταμού Αχελώου κατάντη Στράτου (έκταση λεκάνης 433 km 2 ) Περιοχές πλημμυρών Υπερχειλίσεις λιμνών (Τριχωνίδα, Λυσιμαχία, Οζερός) Σχήμα 6: Πλημμύρα Δεκεμβρίου 25 22

Νέος Κόσμος 77.4 mm Πλημμύρα Πικροδάφνης της 22/2/213 (1/5) Ηλιούπολη Επιφανειακή 72.2 mm Νέα Σμύρνη 79. mm Υμηττός 63.4 mm Φάληρο 9.8 mm Ηλιούπολη 56.8 mm Άγιος Κοσμάς 83. mm Άνω Γλυφάδα 38.8 mm Εικόνα 11: Χρονική εξέλιξη σημειακής και επιφανειακής βροχόπτωσης mm/1 min από 5: έως 14: 23

Πλημμύρα Πικροδάφνης της 22/2/213 (2/5) Σχήμα 7: Χωροχρονική εξέλιξη καταιγίδας για το εντονότερο δίωρο (9:1-11:) 24

Πλημμύρα Πικροδάφνης της 22/2/213 (3/5) Σχήμα 8: Περίοδος επαναφοράς εμφάνισης σημειακών βροχοπτώσεων για διάρκειες από 1 min έως 24 hr 25

Πλημμύρα Πικροδάφνης της 22/2/213 (4/5) Σχήμα 9: Πλημμυρογραφήματα 26

Πλημμύρα Πικροδάφνης της 22/2/213 (5/5) Εικόνα 12: Επιπτώσεις πλημμύρας 27

Πλημμύρες Ολλανδίας (1/3) Λεκάνη απορροής (km 2 ): 185. 36. Μέση ετήσια παροχή (m 3 /s): 2.3 23 Το δέλτα των ποταμών έχει έκταση 75 km 2 με το μεγαλύτερο τμήμα να έχει υψόμετρο μικρότερο από τη μέση στάθμη θάλασσας (έως και 6 m) Εικόνα 13: Λεκάνες απορροής Ρήνου και Μεύση Εικόνα 14: Υψόμετρα 28

Πλημμύρες Ολλανδίας (2/3) Aνεμόμυλοι του Kinderdijk Εικόνα 15: Περιοχές ευάλωτες σε πλημμύρες Εικόνα 16: Αποστράγγιση polder 29

Πλημμύρες Ολλανδίας (3/3) Σχέδιο Δέλτα: 14 τεχνικά έργα Χρόνος Εκτέλεσης: 43 έτη Κόστος: 5 G Η παράκτια προστασία σχεδιάστηκε με περίοδο επαναφοράς Τ=1 έτη και τα αναχώματα με Τ=125 έτη Εικόνα 17: Σχέδιο Δέλτα της Ολλανδίας 3

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Εικόνα 7: Νομός Αιτωλοακαρνανίας, Google, CC: BY-NC-SA Εικόνα 8: Φράγμα Στράτου πoταμού Αχελώου, Google, CC: BY-NC-SA Εικόνα 1: Χρήσεις κατάντης υδατικού συστήματος Αχελώου, Google, CC: BY-NC-SA Εικόνα 12: Επιπτώσεις πλημμύρας, Β) www.ert.gr,γ) http://www.koutipandoras.gr/article/33239/pnigike-lekanopedio-apo-tisfodri-kataigida-photos και Δ) www.skai.gr, CC: BY-NC-SA Εικόνα 14: Υψόμετρα, http://www.deltawerken.com/before-the-flood-of- 1953/9.html, CC: BY-NC-SA Εικόνα 15: Περιοχές ευάλωτες σε πλημμύρες, "Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας." Εικόνα 16: Αποστράγγιση polder, "Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας." Εικόνα 17: Σχέδιο Δέλτα της Ολλανδίας, "Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας." 31

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.