Ελλάδα 1. Γεληθά Οη πξνζπάζεηεο ηεο Διιάδαο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ εμειίρηεθαλ θαηά ηξφπν αλάινγν κε ηελ επηδείλσζε ηνπ πξνβιήκαηνο. Μέρξη ην 2001 ε λνκνζεζία γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ δελ ήηαλ επαξθήο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ θαηλνκέλνπ απηνχ. Έρνπλ θαηαβιεζεί έληνλεο πξνζπάζεηεο γηα λα αληηκεησπηζηεί ην πξφβιεκα αθνινπζψληαο κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε πνπ πεξηιακβάλεη λνκνζεηηθέο κεηαξξπζκίζεηο, δηππεξεζηαθφ ζπληνληζκφ, πξνζηαζία ησλ ζπκάησλ θαη εθζηξαηείεο επαηζζεηνπνίεζεο ηνπ θνηλνχ. Έρεη εληζρπζεί ε ζπλεξγαζία κε αληίζηνηρνπο θνξείο κεγάισλ δηεζλψλ νξγαληζκψλ θαζψο θαη ησλ ρσξψλ πξνέιεπζεο, δηέιεπζεο θαη πξννξηζκνχ. Η Διιάδα απνηειεί ρψξα δηέιεπζεο θαη πξννξηζκνχ γηα ζχκαηα πνπ δηαθηλνχληαη κε ζθνπφ ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε θαη ηνλ εμαλαγθαζκφ ζε εξγαζία. Οη λεαξέο γπλαίθεο δηαθηλνχληαη πξνο ηελ Διιάδα απφ ηελ Αλαηνιηθή Δπξψπε, ηα Βαιθάληα θαη ηε Νηγεξία, θπξίσο κε ζθνπφ ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζή ηνπο. Σα άξξελα ζχκαηα πνπ δηαθηλνχληαη κε ζθνπφ ηελ εξγαζηαθή εθκεηάιιεπζε πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ηε Ρνπκαλία θαη ηε Βνπιγαξία, θαη γεληθά δηαθηλνχληαη πξνθεηκέλνπ λα εξγαζηνχλ ζηνπο ηνκείο ηεο γεσξγίαο θαη ησλ θαηαζθεπψλ ή πξνο επαηηεία. Μεξηθά ζχκαηα εληνπίδνληαη επίζεο κεηαμχ ησλ αζπλφδεπησλ αλειίθσλ πνπ εηζέξρνληαη ζηελ Διιάδα γηα άιινπο πξννξηζκνχο ζηελ Δπξψπε. Σα παηδηά ζχκαηα δηαθίλεζεο εμαλαγθάδνληαη ζε επαηηεία θαη ζηε δηάπξαμε κηθξνθινπψλ. 2. Θεζκηθφ θαη λνκηθφ πιαίζην 2.1 Ννκνζεζία Σν ζπγθεθξηκέλν θαθνχξγεκα ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ ραξαθηεξίζηεθε ην 2010 απφ ηνλ Νφκν 3064/2002, πνπ απαγνξεχεη ηε δηαθίλεζε εκπνξία κε ζθνπφ ηφζν ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε φζν θαη ηελ εμαλαγθαζηηθή εξγαζία. Οη πνηλέο είλαη αληίζηνηρεο κε εθείλεο πνπ πξνβιέπνληαη γηα άιια θαθνπξγήκαηα. Απφ ηνλ λφκν πξνβιέπεηαη θάζεηξμε κέρξη 10 εηψλ θαη ρξεκαηηθή πνηλή 10.000 έσο 50.000 επξψ. 1
Ο λφκνο πξνβιέπεη ηνλ ππνβνεζνχκελν επαλαπαηξηζκφ ησλ ζπκάησλ δηαθίλεζεο ηα νπνία έρνπλ εηζέιζεη παξάλνκα ζηελ Διιάδα. Πξνβιέπεη επίζεο ηελ παξνρή πξνζηαζίαο ζηα ζχκαηα, νξίδνληαο ξεηά φηη ζε απηά παξέρεηαη λνκηθή βνήζεηα, ζηέγαζε θαη πξνζηαζία ψζηε λα είλαη δπλαηή ε πξνζέιεπζή ηνπο σο κάξηπξεο θαηά ησλ ζπηψλ ηνπο. Γηα λα δηεπθνιπλζνχλ νη πνηληθέο δηαδηθαζίεο θαηά ησλ δηαθηλεηψλ αλειίθσλ ζπκάησλ ζεζπίζηεθε ην 2007 ν Νφκνο 3625/2007. ηα ζχκαηα εκπνξίαο αλζξψπσλ παξέρεηαη πξνζεζκία πεξίζθεςεο 30 εκεξψλ γηα λα κπνξέζεη ελδερνκέλσο ην ζχκα λα απνθαζίζεη αλ ζα ζπκκεηάζρεη ζηηο πνηληθέο δηαδηθαζίεο, ζχκθσλα κε ην Νφκν 3386/2005 ("Δίζνδνο, δηακνλή θαη θνηλσληθή έληαμε ππεθφσλ ηξίησλ ρσξψλ ζηελ Διιεληθή Δπηθξάηεηα"). ηα εληνπηζζέληα ζχκαηα εκπνξίαο αλζξψπσλ πνπ παξέρνπλ βνήζεηα ζηηο αξρέο θαηά ηε δίσμε ησλ δξαζηψλ παξέρνληαη πξνζσξηλέο, αλαλεψζηκεο άδεηεο δηακνλήο θαη πξφζβαζε ζε θνηλσληθέο ππεξεζίεο θαη πγεηνλνκηθή πεξίζαιςε. 2.2 Δζληθή ζηξαηεγηθή/δζληθφ ζρέδην δξάζεο Σν 2005 ζεζπίζηεθε έλα εζληθφ ζρέδην δξάζεο θαηά ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ. Σν ζρέδην δξάζεο θαιχπηεη φιν ην θάζκα ησλ δξάζεσλ θαηαπνιέκεζεο ηεο δηαθίλεζεο πξνζψπσλ πξφιεςε, πξνζηαζία θαη δίσμε ζε ζπλεξγαζία κε δηεζλείο νξγαληζκνχο, άιιεο θπβεξλήζεηο θαη ΜΚΟ. ην ζρέδην δξάζεο πεξηιακβάλνληαη ηα αθφινπζα ζηνηρεία: Παξαθνινχζεζε ηνπ θαηλνκέλνπ Βάζεηο δεδνκέλσλ/ζπιινγή ζηαηηζηηθψλ πιεξνθνξηψλ Γηαδηθαζίεο αλαγλψξηζεο γηα ηνλ εληνπηζκφ ησλ ζπκάησλ Λεηηνπξγία μελψλσλ θηινμελίαο Τπνζηήξημε ζηα ζχκαηα, κεηαμχ άιισλ παξνρή λνκηθήο βνήζεηαο, παξνρή άδεηαο δηακνλήο θαη εξγαζίαο, θαη εζεινληηθφ επαλαπαηξηζκφ ηήξημε ησλ ρσξψλ πξνέιεπζεο 2
Δπηκφξθσζε ησλ αζηπλνκηθψλ δπλάκεσλ, επηκφξθσζε ησλ δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ θαη ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ αξρψλ επηβνιήο ηνπ λφκνπ Δθζηξαηείεο επαηζζεηνπνίεζεο ηνπ θνηλνχ. 2.3 πληνληζκφο ησλ ελεξγεηψλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ ζε εζληθφ επίπεδν Σν 2009 ζπζηάζεθε έλαο Δζληθφο πληνληζηηθφο Μεραληζκφο (ΔΤΔΜ), έξγν ηνπ νπνίνπ είλαη ε παξαθνινχζεζε θαη ε θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ ππφ ην ζπληνληζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ. Ο ΔΤΔΜ ζπληνλίδεη φιεο ηηο αξκφδηεο αξρέο θαη ΜΚΟ πνπ εξγάδνληαη ζηνλ ηνκέα ηεο θαηαπνιέκεζεο ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ. Δίλαη επίζεο αξκφδηνο γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ, ηελ εθαξκνγή θαη ηελ αμηνιφγεζε ησλ ελεξγεηψλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ ζε εζληθή βάζε θαζψο θαη γηα ηελ πξνψζεζε θαη ηνλ ζπληνληζκφ ηεο δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο. Ο ΔΜ εξγάδεηαη επί ηνπ παξφληνο επί ησλ εμήο ζεκάησλ: Δθπφλεζε δχν βάζεσλ δεδνκέλσλ, κία γηα ηα ζχκαηα δηαθίλεζεο, θαη κία γηα ηηο πνηληθέο έξεπλεο θαη ηηο θαηαδίθεο ηήξημε ησλ επηρεηξήζεσλ ηεο εηδηθήο αζηπλνκηθήο κνλάδαο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ κε ζθνπφ ηνλ εληνπηζκφ πεξηζζφηεξσλ ζπκάησλ θαη ηελ αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ πνηληθψλ εξεπλψλ θαη ησλ θαηαδηθψλ Δλζάξξπλζε ηεο ζπκκεηνρήο κε θπβεξλεηηθψλ νξγαλψζεσλ πξνο ηνλ ίδην ζθνπφ Δλζάξξπλζε εθζηξαηεηψλ επαηζζεηνπνίεζεο ηνπ θνηλνχ ζε ζπλεξγαζία κε ηα ηνπηθά, πεξηθεξεηαθά θαη δηεζλή κέζα ελεκέξσζεο i 2.4 Ο εζληθφο εηζεγεηήο ή αληίζηνηρνη κεραληζκνί Η Διιάδα δελ έρεη νξίζεη εζληθφ εηζεγεηή ή ηζνδχλακν κεραληζκφ. Δληνχηνηο, ν νξηζκφο εζληθνχ εηζεγεηή έρεη πξνηαζεί απφ εηδηθή λνκνπαξαζθεπαζηηθή επηηξνπή. 3
3. Δθαξκνγή ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ 3.1 Πξφιεςε Οη ειιεληθέο αξρέο έρνπλ πξνβεί ζε γεληθέο εθζηξαηείεο επαηζζεηνπνίεζεο ηνπ θνηλνχ σο πξνο ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ. Καηά ηα έηε 2008 θαη 2009 δηεμήρζεζαλ νη αθφινπζεο ελέξγεηεο: Η Διιεληθή Δζληθή Δπηηξνπή ηεο UNICEF θαη ην Τπνπξγείν Δμσηεξηθψλ δηεμήγαγαλ απφ θνηλνχ κηα εθζηξαηεία επαηζζεηνπνίεζεο ηνπ θνηλνχ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ. Η εθζηξαηεία πεξηειάκβαλε: o Έλα εγρεηξίδην κε ηίηιν "Η καηαπολέμηζη ηης παράνομης διακίνηζης και εμπορίας παιδιών", πνπ απεπζχλεηαη ζε θνηλνβνπιεπηηθνχο θαη θαζνδεγεηέο θνηλήο γλψκεο, o Σηο πξαγκαηηθέο ηζηνξίεο επηά ζπκάησλ δηαθίλεζεο παηδηψλ, ηηο νπνίεο αθεγνχληαη δεκνθηιείο ηειεπαξνπζηαζηέο ησλ κεγαιχηεξσλ ηειενπηηθψλ θαλαιηψλ ηεο ρψξαο, o Έλα ξαδηνκαξαζψλην δηάξθεηαο κίαο εκέξαο κε ηε ζπκκεηνρή φισλ ησλ ξαδηνζηαζκψλ ηεο ρψξαο, o Γηαθεκηζηηθή εθζηξαηεία ζηνπο δξφκνπο κε αθίζα πνπ ηνπνζεηήζεθε ζε 120 ζηάζεηο ιεσθνξείσλ, o Απνζηνιή πιηθνχ ζρεηηθνχ κε ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθίλεζεο ζε 20.000 απνδέθηεο. Σν θξάηνο ρξεκαηνδφηεζε ηελ έθδνζε δηαθεκηζηηθψλ αθηζψλ γηα ηελ επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θνηλνχ θαζψο θαη πιεξνθνξηαθψλ δειηαξίσλ ζε δηάθνξεο γιψζζεο πνπ πξνεηδνπνηνχλ ηα ελδερφκελα ζχκαηα δηαθίλεζεο. Σν πιηθφ δηαλεκήζεθε ζε ζρνιεία, ζηηο δεκφζηεο ζπγθνηλσλίεο, ζηνπο δήκνπο θαη ηηο λνκαξρίεο θαη ην αεξνδξφκην ησλ Αζελψλ. Σν θξάηνο ρξεκαηνδφηεζε επηκφξθσζε θαη ζεκηλάξηα πξνο επαηζζεηνπνίεζε απεπζπλφκελα ζε δεκφζηνπο ππαιιήινπο, κεηαμχ άιισλ θαη γηα ην πξνζσπηθφ ησλ εηξελεπηηθψλ ζηξαηησηηθψλ κνλάδσλ πξηλ απφ ηελ απνζηνιή ηνπο ζην εμσηεξηθφ. 4
Ο Γηεζλήο Οξγαληζκφο Μεηαλάζηεπζεο - Απνζηνιή Αζελψλ (ΓΟΜ Αζήλαο), ππφ ηελ αηγίδα ηνπ Τπνπξγείνπ Απαζρφιεζεο, δηνξγάλσζε επηκνξθσηηθφ ζεκηλάξην κε ζέκα ηνλ εληνπηζκφ ησλ κεζφδσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη δηαθηλεηέο πξνζψπσλ πξνο εξγαζηαθή εθκεηάιιεπζε θαη ηελ αλαγλψξηζε ησλ ζπκάησλ. Σν ζεκηλάξην παξαθνινχζεζαλ 120 επηζεσξεηέο εξγαζίαο. Δπηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα γηα ηελ εκπνξία αλζξψπσλ δηνξγαλψζεθαλ γηα ηελ Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ζην πιαίζην ηεο επξσπατθήο πξσηνβνπιίαο EQUAL. 3.2 Παξνρή αξσγήο θαη ζηήξημεο ζηα ζχκαηα Η αξσγή ησλ ζπκάησλ ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ νξίδεηαη απφ ηνλ Νφκν 3064/2002 θαη ην Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα 233/2003. Πεξηιακβάλεη ην δηθαίσκα ζε αζθαιή δηακνλή ζε εηδηθά θαηαιχκαηα, ζπληήξεζε θαη αλζξσπηζηηθέο ζπλζήθεο δηαβίσζεο, ηαηξνθαξκαθεπηηθή πεξίζαιςε, ςπρνινγηθή ζηήξημε θαη εμαζθάιηζε λνκηθνχ παξαζηάηε θαη δηεξκελέα. Δπηπιένλ, πξνβιέπνληαη εηδηθέο δηαηάμεηο γηα αλήιηθνπο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ε έληαμή ηνπο ζε πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο θαη επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. Οη ππεξεζίεο παξέρνληαη απφ ηηο θξαηηθέο αξρέο, αιιά ε ηαηξνθαξκαθεπηηθή ζηήξημε θαη ε ζηέγαζε ζε μελψλεο πξνζθέξνληαη επίζεο απφ πνιιέο ΜΚΟ. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ 2008, ην θξάηνο αχμεζε ηε ρξεκαηνδφηεζε πνπ απεπζχλεηαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ αξσγή ησλ ζπκάησλ δηαθίλεζεο. Δληνχηνηο, ζχκθσλα κε ηελ έθζεζε ηνπ Τπνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ ησλ ΗΠΑ ζρεηηθά κε ηελ εκπνξία αλζξψπσλ, ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ εγρεηξήκαηνο αλέθνςαλ δηάθνξεο θαζπζηεξήζεηο σο πξνο ηε δηαρείξηζε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο κε θπβεξλεηηθψλ νξγαλψζεσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθίλεζεο, κε απνηέιεζκα λα θιείζνπλ δχν απφ ηνπο μελψλεο γηα ζχκαηα εκπνξίαο αλζξψπσλ. Γηα ελήιηθα ζχκαηα ειηθίαο κέρξη 23 εηψλ είλαη δπλαηή ε εγγξαθή ζε ηερληθέο θαη επαγγεικαηηθέο ζρνιέο ζηελ Διιάδα κέζσ εηδηθψλ πξνγξακκάησλ θαη εθφζνλ ζπγθεληξψλνπλ ηηο απαηηνχκελεο πξνυπνζέζεηο. Γηα ζχκαηα αιινδαπνχο πνπ δηακέλνπλ παξάλνκα ζηελ Διιάδα είλαη δπλαηή ε αλαζηνιή ηεο απέιαζήο ηνπο κε δηάηαμε ηνπ αξκφδηνπ εηζαγγειέα Πιεκκειεηνδηθψλ θαη έγθξηζε ηνπ Δηζαγγειέα Δθεηψλ κέρξη λα εθδνζεί ακεηάθιεηε απφθαζε ζηελ πνηληθή δίθε θαηά ηνπ ππαηηίνπ. ηελ πεξίπησζε 5
επαλαπαηξηζκνχ αλήιηθσλ ζπκάησλ απαηηείηαη ε ζχκθσλε γλψκε ηνπ Δηζαγγειέα Αλειίθσλ πνπ ιακβάλεηαη κεηά απφ έθζεζε ηνπ Δπηκειεηή Αλειίθσλ. Σν 2008 εληνπίζζεθαλ απφ δεκφζηνπο ιεηηνπξγνχο 76 ζχκαηα εκπνξίαο αλζξψπσλ, ελψ ην 2009 εληνπίζηεθαλ 125. Δληνχηνηο, ζχκθσλα κε ηελ έθζεζε ηνπ Τπνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ ησλ ΗΠΑ, κε θπβεξλεηηθέο νξγαλψζεηο θαη δηεζλείο νξγαληζκνί αλέθεξαλ φηη θαηά ην 2008 παξέζρνλ αξσγή ζε ηνπιάρηζηνλ 657 ζχκαηα. ηα ζχκαηα δηαθίλεζεο παξέρεηαη πξνζεζκία πεξίζθεςεο 30 εκεξψλ θαηά ηελ νπνία ην ζχκα κπνξεί λα απνθαζίζεη θαηά πφζνλ ζα ζπκκεηάζρεη ζηηο πνηληθέο δηαδηθαζίεο. Σν θξάηνο παξέρεη ζηα ζχκαηα δηαθίλεζεο πνπ ππνβνεζνχλ ηηο αξρέο ζηε δίσμε ησλ ππαηηίσλ πξνζσξηλή, αλαλεψζηκε άδεηα δηακνλήο θαη πξφζβαζε ζε θνηλσληθέο ππεξεζίεο θαη ηαηξνθαξκαθεπηηθή πεξίζαιςε ακέζσο κφιηο νξηζηηθνπνηεζεί ην επηβεβαησκέλν θαζεζηψο ηνπο σο ζπκάησλ. Ο αξηζκφο ησλ αδεηψλ δηακνλήο νη νπνίεο ρνξεγήζεθαλ ζε ζχκαηα εκπνξίαο αλζξψπσλ πνπ ζπλεξγάζηεθαλ κε ηηο αξκφδηεο αξρέο ήζαλ 23 γηα ην 2008 θαη 13 γηα ην 2009. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ 2008, ην ΓΟΜ Αζήλαο παξέζρε ππεξεζίεο ζε 60 ζχκαηα, εθ ησλ νπνίσλ 20 επέζηξεςαλ ζηε ρψξα πξνέιεπζήο ηνπο. αξάληα ζχκαηα έηπραλ αξσγήο εθ κέξνπο ΜΚΟ, αζηπλνκηθψλ κνλάδσλ θαηαπνιέκεζεο ηεο δηαθίλεζεο θαη πξεζβεηψλ πξνθεηκέλνπ γηα ηε ζηέγαζή ηνπο ή ηελ απφθηεζε πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε πξνγξάκκαηα επαλέληαμεο. 3.3 Δηδηθά κέηξα πξνζηαζίαο γηα παηδηά Ο πξφζθαηα ζεζπηζζείο Νφκνο 3625/2007 απνβιέπεη ζην λα θαηαζηνχλ επθνιφηεξεο γηα ην αλήιηθν ζχκα νη πνηληθέο δηαδηθαζίεο θαη πξνβιέπεη ηελ παξάζηαζε δηθεγφξνπ, παξνρή βνήζεηαο απφ παηδνςπρνιφγν ή παηδνςπρίαηξν θαηά ηελ εμέηαζή ηνπ σο κάξηπξα, θαη ηελ θαηαρψξεζε ηεο θαηάζεζεο ηνπ αλήιηθνπ ζχκαηνο ζε ειεθηξνληθφ νπηηθναθνπζηηθφ κέζν. Σα παηδηά πνπ δηαθηλνχληαη ζηελ Διιάδα πξνέξρνληαη ζπλήζσο απφ ηελ Αιβαλία, ηε Βνπιγαξία ή ηε Ρνπκαλία. Σν δηαθξαηηθφ πξφγξακκα TACT (Transnational Action against Child Trafficking) εθαξκφδεηαη απφ ην 2002 ζηελ Διιάδα θαη ηελ Αιβαλία. ηφρνο ηνπ TACT είλαη ε πξφιεςε ηεο δηαθξαηηθήο δηαθίλεζεο παηδηψλ κεηαμχ απηψλ ησλ δχν ρσξψλ. Έρεη αλαπηπρζεί έλα πξφηππν δξάζεο βαζηδφκελν ζε πέληε άμνλεο παξέκβαζεο 6
πνπ πεξηιακβάλεη, κεηαμχ άιισλ, θαη ελέξγεηεο επαηζζεηνπνίεζεο ζηα ζρνιεία θαη ηηο εππαζείο θνηλφηεηεο ζηελ Αιβαλία. Σν πξφγξακκα παξέρεη επίζεο βνήζεηα ζηηο δηαδηθαζίεο επηζηξνθήο θαη επαλέληαμεο ησλ εληνπηζζέλησλ ζπκάησλ. Δηαίξνη ζηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε Απνζηνιή ηεο νξγάλσζεο Terre des hommes ζηελ Αιβαλία, ε νξγάλσζε ΑΡΙ-Κνηλσληθή Οξγάλσζε Τπνζηήξημεο Νέσλ, θαζψο επίζεο θαη άιινη ηνπηθνί εηαίξνη. Καηά ηελ εθαξκνγή ηνπ ην TACT έηπρε επίζεο ηεο ζηήξημεο δηαθφξσλ ρνξεγψλ ζε δηεζλέο επίπεδν, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ε USAID, ε UNICEF, ε SIDA, ε OAK Foundation, ε Απζηξηαθή Αλαπηπμηαθή πλεξγαζία, θαη ην Ννξβεγηθφ Τπνπξγείν Δμσηεξηθψλ. εκαληηθφο ρνξεγφο ππήξμε επίζεο ην Διιεληθφ Τπνπξγείν Δμσηεξηθψλ, ην νπνίν ρνξήγεζε 600.000 επξψ γηα ηελ εθαξκνγή ελεξγεηψλ θαηά ην πξψην θαη ην δεχηεξν έηνο ηνπ TACT III (Ινχληνο 2006-Ιαλνπάξηνο 2009). Σν Χαμόγελο ηοσ Παιδιού είλαη κηα ΜΚΟ πνπ δηαρεηξίδεηαη ην ειιεληθφ Κέληξν γηα ηα Δμαθαληζκέλα θαη Καθνπνηεκέλα παηδηά, θαη παξέρεη αξσγή θαη πξνζηαζία ζε παηδηά ζχκαηα εξγαζηαθήο θαη ζεμνπαιηθήο εθκεηάιιεπζεο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ζχκαηα δηαθίλεζεο θαη αζπλφδεπηνπο αλήιηθνπο. Σν Χαμόγελο ηοσ Παιδιού εμαζθαιίδεη επίζεο ηε ιεηηνπξγία ηεο γξακκήο SOS 1056, ηεο ειιεληθήο εζληθήο ηειεθσληθήο γξακκήο γηα ηα παηδηά, θαη ην 2008 εθρσξήζεθε ζε απηφ ε επζχλε ελεξγνπνίεζεο ηνπ 116000, ηεο θνηλήο επξσπατθήο γξακκήο γηα ηηο εμαθαλίζεηο αλειίθσλ. Η γξακκή ελεξγνπνηήζεθε ζηηο 29 Οθησβξίνπ 2008. Η ινγηθή πίζσ απφ ηελ ηειεθσληθή απηή γξακκή είλαη λα γλσξίδνπλ ηα παηδηά πνπ εμαθαλίδνληαη ζηελ Δπξψπε έλα αξηζκφ αηεινχο θιήζεο πνπ ιεηηνπξγεί 24 ψξεο ην 24σξν θαη 7 εκέξεο ηελ εβδνκάδα θαη ζηνλ νπνίν κπνξνχλ λα ηειεθσλνχλ αλ ρξεηάδνληαη βνήζεηα. Σν Χαμόγελο ηοσ Παιδιού παξεκβαίλεη επίζεο θαηά ηξφπν άκεζν ζε πεξηπηψζεηο εληνπηζκνχ παηδηψλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο αζπλφδεπηνη αλήιηθνη ή ζχκαηα δηαθίλεζεο. 3.4 Γηεξεχλεζε θαη δίσμε ηε Γηεχζπλζε Γεκφζηαο Αζθάιεηαο ηνπ Αξρεγείνπ ηεο Διιεληθήο Αζηπλνκίαο ιεηηνπξγεί απφ ην 2002 εμεηδηθεπκέλε νκάδα ηκήκα θαηαπνιέκεζεο ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ (antitrafficking). ηηο αξκνδηφηεηεο ηεο νκάδαο απηήο πεξηιακβάλεηαη θαη ε εθπφλεζε πνιηηηθήο γηα ηε δεκφζηα ηάμε θαη αζθάιεηα. 7
ηελ Διιεληθή Αζηπλνκία ιεηηνπξγνχλ 19 εηδηθέο νκάδεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθίλεζεο πξνζψπσλ ζε νιφθιεξε ηε ρψξα. Σν έξγν ηνπο ζπλίζηαηαη ζε επξείαο θιίκαθαο εζληθέο θαη δηαζπλνξηαθέο επηρεηξήζεηο θαη ζπγθεληξψλεη εηδηθέο αζηπλνκηθέο κνλάδεο, εηζαγγειείο, ππεξεζίεο επηβνιήο ηνπ λφκνπ θαη ΜΚΟ, νη νπνίνη αζρνινχληαη φινη κε ηνλ εληνπηζκφ ησλ ζπκάησλ, ηελ παξαπνκπή, ηελ παξνρή αξσγήο, ηε ζπζηεκαηηθή έξεπλα θαη ηελ εμάξζξσζε ησλ εγθιεκαηηθψλ θπθισκάησλ. Δληνιή απηψλ ησλ εηδηθψλ νκάδσλ είλαη ε αληαιιαγή ζηνηρείσλ θαη πιεξνθνξηψλ κε εηζαγγειείο, ΜΚΟ, μελψλεο θαη άιινπο εηαίξνπο. Οη εηδηθέο νκάδεο ζπιιέγνπλ θαη δηαρεηξίδνληαη πιήξε ζηνηρεία ζρεηηθά κε ζπιιήςεηο, δηψμεηο, θαηαδίθεο θαη θπιαθίζεηο ησλ δξαζηψλ. Σν 2006, ηέζεθε ζε εθαξκνγή ην τέδιο ΙΛΑΕΙΡΑ απφ ην πξψελ Τπνπξγείν Γεκνζίαο Σάμεσο (θαη λπλ Τπνπξγείν Πξνζηαζίαο ηνπ Πνιίηε) θαη ην Αξρεγείν ηεο Διιεληθήο Αζηπλνκίαο. Δπξφθεηην γηα επηρεηξεζηαθή δξάζε γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο εκπνξίαο γπλαηθψλ θαη αλειίθσλ κε ζθνπφ ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε. Σν ρέδην ΙΛΑΔΙΡΑ αλαπηχζζεηαη βάζεη δχν παξακέηξσλ: Η πξψηε παξάκεηξνο αθνξά ηελ επηρεηξεζηαθή δξάζε (ζε επίπεδν αζηπλνκίαο θαη δηθαζηηθψλ αξρψλ) γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ νξγαλσκέλσλ δηθηχσλ δηεζληθνχ ραξαθηήξα θαη ηελ αλάθηεζε ησλ ζπκάησλ Η δεχηεξε παξάκεηξνο αθνξά ηελ παξνρή αξσγήο θαη πξνζηαζίαο ζηα ζχκαηα, κεηά απφ ηελ νινθιήξσζε ηεο δξάζεο πνπ αλαπηχζζεηαη ζην πιαίζην ηεο πξψηεο παξακέηξνπ ηελ επηρεηξεζηαθή δξάζε ΙΛΑΔΙΡΑ ζπκκεηέρνπλ θαη άιιεο 21 επξσπατθέο ρψξεο. ηηο ρψξεο απηέο πεξηιακβάλνληαη θξάηε κέιε ηεο ΔΔ, ηξίηεο ρψξεο θαζψο θαη δηεζλείο νξγαληζκνί (Δπξσπφι. Interpol, Eurojust, Frontex, Seci θ.α). Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ 2008 θαη ησλ δχν πξψησλ κελψλ ηνπ 2009, επεηεχρζε, κεηά απφ δηεζλείο επηρεηξήζεηο, ε εμάξζξσζε θπθισκάησλ δηαθίλεζεο. πλειήθζεζαλ 161 άηνκα θαη παξεζρέζε βνήζεηα ζε 13 γπλαίθεο ζχκαηα εκπνξίαο. χκθσλα κε ηελ έθζεζε ηνπ Τπνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ ησλ ΗΠΑ γηα ην 2010 ζρεηηθά κε ηελ εκπνξία αλζξψπσλ, νη αζηπλνκηθέο ππεξεζίεο δηελήξγεζαλ, θαηά ην 2009, 66 έξεπλεο ζρεηηθέο κε εκπνξία αλζξψπσλ, θαηά 65% αχμεζε ησλ ππνζέζεσλ έλαληη ησλ 40 πνπ είραλ 8
δηελεξγεζεί ην 2008. Γεθαηέζζεξηο απφ ηηο λέεο έξεπλεο αθνξνχζαλ εμαλαγθαζηηθή εξγαζία έλαληη 2 κφλν θαηά ην 2008. Οη αξρέο αλέθεξαλ 32 λέεο θαηαδίθεο δξαζηψλ δηαθίλεζεο, 12 ππνζέζεηο πνπ θαηέιεμαλ ζε αζψσζε θαη 42 ζπλερηδφκελεο δηψμεηο ην 2008. Η κέζε θαηαδίθε γηα ηνπο δξάζηεο δηαθίλεζεο ήηαλ πεξίπνπ 11 έηε ζπλνδεπφκελε απφ ρξεκαηηθή πνηλή. 4. πλεξγαζία ζε επίπεδν ΔΔ θαη ζε δηεζλέο επίπεδν Η Διιάδα ζπκκεηέρεη ζε πνιιά δηεζλή θαη πεξηθεξεηαθά βήκαηα πνπ ελζαξξχλνπλ ηελ πεξηθεξεηαθή ζπλεξγαζία κε ηηο γεηηνληθέο ρψξεο. Ιδηαίηεξε ζεκαζία δίδεηαη ζηελ αζηπλνκηθή ζπλεξγαζία κε άιια θξάηε κέιε ηεο ΔΔ θαη κε ηξίηεο ρψξεο. Σν 2006, ππεγξάθε ζπκθσλία γηα ηελ παξνρή πξνζηαζίαο θαη ζηήξημεο ζε παηδηά ζχκαηα δηαθίλεζεο κεηαμχ ηεο Διιάδαο θαη ηεο Αιβαλίαο. Η ζπκθσλία θπξψζεθε ην 2008 κε ηνλ λφκν 3692/2008. Η δηκεξήο ζπκθσλία κεηαμχ Αιβαλίαο θαη Διιάδαο θπξψζεθε πξφζθαηα απφ ην Διιεληθφ Κνηλνβνχιην θαη πξνβιέπεη ζεηξά ελεξγεηψλ ηηο νπνίεο πξφθεηηαη λα αλαιάβνπλ νη ειιεληθέο αξρέο. Μεηαμχ βαζηθψλ παξαδεηγκάησλ δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο πεξηιακβάλνληαη: ηήξημε ηεο πεξηθεξεηαθήο ζπλεξγαζίαο θαη δηνξγάλσζε δηκεξψλ ζπζθέςεσλ κεηαμχ ησλ δηεπζχλζεσλ ζπλνξηαθήο θχιαμεο αθελφο κε ηηο αληίζηνηρεο ππεξεζίεο ζηε Βνπιγαξία θαη ηελ Αιβαλία αθεηέξνπ Αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ κέζσ εγθεθξηκέλσλ δηαχισλ επηθνηλσλίαο, φπσο ην θέληξν SECI, νη Έιιελεο ζχλδεζκνη πνπ νξίδνληαη ζηα θξάηε κέιε θαη ηηο ηξίηεο ρψξεο, θαζψο θαη ζπκθσλίεο αζηπλνκηθήο ζπλεξγαζίαο πνπ ζπλάπηνληαη κε ηελ Διιάδα πλεξγαζία κε ηηο μέλεο δηπισκαηηθέο απνζηνιέο γηα λα παξέρεηαη βνήζεηα ζηα ζχκαηα πνπ είλαη ππήθννη ησλ νηθείσλ ρσξψλ πκκεηνρή ζε δηεζλείο επηρεηξήζεηο, φπσο ε επηρείξεζε LEDA (πνπ δηεμήρζε ην 2003 θαηά ηελ ειιεληθή πξνεδξία ηεο ΔΔ) θαη ε επηρείξεζε MIRAGE (πνπ δηνξγαλψζεθε απφ ην θέληξν SECI). 5. Πξφζζεηεο πιεξνθνξίεο: 9
10