Λογιστική Εταιρειών Ομόρρυθμη εταιρεία
Ομόρρυθμος εταιρία Είναι ένωση δύο ή περισσότερων φυσικών προσώπων με σκοπό την από κοινού εμπορία με εμπορική επωνυμία και τα οποία ευθύνονται εξ ολοκλήρου, προσωπικά, απεριόριστα και αλληλέγγυα για τις υποχρεώσεις της εταιρίας. Ομόρρυθμος εταιρία είναι η προσωπική εταιρία με νομική προσωπικότητα, για τις υποχρεώσεις της οποίας ευθύνονται όλοι οι εταίροι άμεσα, απεριόριστα και σε ολόκληρο.
Χαρακτηριστικά στοιχεία της Ο.Ε. Με βάση τον ορισμό είναι: Η εταιρική σύμβαση Η από κοινού εμπορία, Η εταιρική επωνυμία και Η προσωπική ευθύνη. Τα ιδρυτικά μέλη της ομόρρυθμης εταιρείας μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους. Συμμετοχή ανηλίκου στη σύσταση προσωπικής εταιρείας επιτρέπεται μόνο κατόπιν δικαστικής άδειας.
Χαρακτηριστικά στοιχεία της Ο.Ε. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Ομόρρυθμης εταιρείας είναι η αλληλέγγυα και απεριόριστη ευθύνη των εταίρων. Απεριόριστη σημαίνει ότι κάθε εταίρος δεν ευθύνεται απέναντι στους τρίτους μόνον μέχρι του ποσού της συμμετοχής του στην εταιρεία, αλλά και πέραν αυτού, με την προσωπική του περιουσία. Εάν δηλαδή οι πιστωτές της εταιρείας δεν ικανοποιηθούν από την περιουσία της, μπορούν για το υπόλοιπο της απαίτησης τους να στραφούν κατά της προσωπικής περιουσίας των εταίρων. Αλληλέγγυα σημαίνει ότι κάθε εταίρος ευθύνεται και για τις υποχρεώσεις των άλλων εταίρων. Εάν συνεπώς, πιστωτές της εταιρείας δεν ικανοποιηθούν από την περιουσία της, μπορούν να στραφούν εναντίον της ιδιαίτερης περιουσίας οποιουδήποτε εταίρου, για την ικανοποίηση τους.
Χαρακτηριστικά στοιχεία της Ο.Ε. Με τη λύση της εταιρείας δεν παύει η ευθύνη των εταίρων για τυχόν υπάρχοντα χρέη της εταιρείας. Για την κατάρτισή της συνήθως αρκεί ένα ιδιωτικό συμφωνητικό. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που είναι αναγκαίο συμβολαιογραφικό έγγραφο (περίπτωση εισφοράς περιουσιακού στοιχείου που πρέπει να αποτιμηθεί π.χ. ακίνητα).
Σύσταση Ο.Ε. Η Ο.Ε. αποτελεί νομικό πρόσωπο, επομένως η σύσταση της αποδεικνύεται από έγγραφο που ονομάζεται καταστατικό. Το καταστατικό πρέπει να αναφέρει: την ιδιότητά της ως ομόρρυθμης, την επωνυμία της εταιρείας, την έδρα της, τον σκοπό της, την διάρκεια της, το κεφάλαιο, το όνομα των διαχειριστών και των εκπροσώπων, τις μερίδες συμμετοχής του κάθε συνεταίρου. Η επωνυμία της Ο.Ε. δημιουργείται από το όνομα ενός ή περισσοτέρων εταίρων. Σε πολλές περιπτώσεις αναφέρεται το όνομα μόνο του ενός και των υπολοίπων αντικαθίσταται από τη φράση " και ΣΙΑ". Ο διαχειριστής ορίζεται από το καταστατικό. Όταν δεν αναφέρεται, διαχειριστές είναι όλοι οι εταίροι, όμως μπορεί να οριστεί και τρίτο πρόσωπο μη εταίρος.
Σύσταση Ο.Ε. Στο καταστατικό μπορεί να αναφέρεται : Η δυνατότητα εκχώρησης των εταιρικών μερίδων Η δυνατότητα και οι όροι χορήγησης δανείων της εταιρείας στους εταίρους και αντίθετα Η δυνατότητα και τα όρια ατομικών απολήψεων των εταίρων έναντι μελλοντικών κερδών. Οι όροι της διαχείρισης π.χ. θα διοικείται από τον Α & Β, καθώς και ο τρόπος διαχείρισης. Ο τρόπος της λογιστικής παρακολούθησης των εργασιών της. Ο τρόπος διάθεσης των αποτελεσμάτων. Η τροποποίηση του καταστατικού της π.χ. αύξηση κεφαλαίου Οι συνέπειες από το θάνατο ενός εταίρου. Ότι έχει σχέση με την διάλυση και εκκαθάριση της εταιρείας. Γενικά στο καταστατικό μπορεί να συμπεριλαμβάνονται διατάξεις που κρίνονται από τους εταίρους απαραίτητες για τις μεταξύ τους σχέσεις αλλά και για την καλύτερη λειτουργία της εταιρείας. Το καταστατικό υπογράφεται από όλους τους εταίρους.
Σύσταση Ο.Ε. Η σύστασή της γίνεται στις Υπηρεσίες Μίας Στάσης. Στο διαδικτυακό τόπο του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ) www.businessportal.gr βρίσκεται αναρτημένος κατάλογος με τους φορείς που λειτουργούν ως Υπηρεσία Μίας Στάσης (Υπηρεσίες Γ.Ε.ΜΗ. των Επιμελητηρίων και πιστοποιημένοι συμβολαιογράφοι) ανά είδος εταιρείας, τη διεύθυνση και τα στοιχεία επικοινωνίας.
Σύσταση Ο.Ε. Χρειάζεται: Να έχει βρεθεί ο χώρος στον οποίο θα στεγάζεται η εταιρεία. Ο χώρος αυτός θα είναι η επαγγελματική της έδρα. Εάν ο χώρος είναι ιδιόκτητος πρέπει να έχετε επικυρωμένο από δικηγόρο αντίγραφο τίτλου κυριότητας. Στις περιπτώσεις μίσθωσης ή παραχώρησης χρήσης για την έδρα της υπό σύσταση εταιρείας, «Απόδειξη Υποβολής Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας» της παρ. 2 του άρθρου 3 της ΠΟΛ 1013/7 1 2014. Να υπάρχει φορολογική ενημερότητα των εταίρων. Συγκεκριμένα, φορολογικά ενήμεροι πρέπει να είναι όλοι οι ιδρυτές/ εταίροι. Σε περίπτωση που αυτό δεν συμβεί είτε θα κληθούν να το πράξουν σε επόμενο στάδιο από την Υπηρεσία Μιας Στάσης είτε, εφόσον δεν συμβεί δεν θα μπορεί να ιδρυθεί η εταιρεία. Να έχει αποφασιστεί ποιος θα είναι ο αντιπρόσωπoς για τις διαδικασίες σύστασης της εταιρείας.
Εισφορές εταίρων Αντικείμενο εισφοράς μπορεί να αποτελέσει εκτός από το χρήμα ( μετρητά ) και κάθε άλλο περιουσιακό στοιχείο που μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα. Είναι οι λεγόμενες εισφορές σε είδος, που αποτελούνται από κάθε υλικό ή άυλο περιουσιακό στοιχείο όπως π.χ. ακίνητα, μηχανήματα, έπιπλα, εμπορεύματα, απαιτήσεις από πελάτες, χρεόγραφα, γραμμάτια εισπρακτέα, η φήμη και η πελατεία, η εκμετάλλευση σήματος κ.α. Σαν εισφορά επίσης μπορεί να δοθεί η χρήση πράγματος και η προσωπική εργασία ενός συνεταίρου. Όλες οι εισφορές σε είδος αποτιμώνται κατόπιν συμφωνίας όλων των εταίρων. Οι συναλλαγματικές εισπρακτέες, τα χρεόγραφα καθώς και οι απαιτήσεις προς τρίτους αποτιμώνται με την αξία που έχουν κατά την ημέρα της εισφοράς. Έτσι οι συναλλαγματικές εισπρακτέες αποτιμώνται στην παρούσα αξία τους κατά την ημέρα της εισφοράς και η διαφορά μεταξύ ονομαστικής αξίας και παρούσας αξίας θεωρείται τόκος μη δεδουλευμένος. Αν όμως πρόκειται για επισφαλείς απαιτήσεις, αποτιμώνται στην πιθανή τους αξία κατά την ημέρα της εισφοράς και η διαφορά θεωρείται ζημιά από επισφαλείς απαιτήσεις, εφόσον γίνει η σχετική εγγραφή απόσβεσης.
Λογιστική παρακολούθηση σχέσεων με εταίρους Για κάθε εταίρο ανοίγονται τόσοι λογαριασμοί όσα είναι τα διαφορετικά είδη σχέσεων που έχουν προκύψει μεταξύ αυτού και της εταιρείας. Οι πλέον συνηθισμένες κατηγορίες είναι: Λογαριασμοί κάλυψης κεφαλαίου: Ανοίγονται κατά τη σύσταση της εταιρείας ή σε μεταγενέστερη αύξηση κεφαλαίου και απεικονίζουν την αναληφθείσα υποχρέωση εισφοράς. Χρεώνονται με το ποσό της υποχρέωσης και αντίστοιχα πιστώνεται ο λογαριασμός «Εταιρικό κεφάλαιο» και κλείνουν όταν η υποχρέωση καταστεί ληξιπρόθεσμη με χρέωση του οφειλόμενου κεφαλαίου στο όνομα των εταίρων που με τη σειρά τους κλείνουν με την καταβολή των εισφορών. Λογαριασμοί κεφαλαιακών μερίδων: Είναι οι αναλυτικοί του λογαριασμού «Εταιρικό κεφάλαιο» και το υπόλοιπό τους είναι πάντα πιστωτικό.
Λογιστική παρακολούθηση σχέσεων με εταίρους Λογαριασμοί απολήψεων: Λειτουργούν κατά τη διάρκεια της χρήσης χρεούμενοι με ποσά τα οποία έχει συμφωνηθεί να αναλαμβάνου οι εταίροι για τις ατομικές τους ανάγκες. Τα ποσά θεωρούνται σαν προκαταβολή έναντι των αναμενόμενων κερδών και δεν συμβάλλουν στη διαμόρφωση του αποτελέσματος αφού δεν θεωρούνται έξοδα. Λογαριασμοί δανειακών σχέσεων: Αν μεταξύ εταιρείας και εταίρων δημιουργηθούν δανειακές σχέσεις (από τους εταίρους προς την εταιρεία) τότε ανοίγονται ιδιαίτεροι λογαριασμοί για την παρακολούθησή τους. Δοσοληπτικοί λογαριασμοί: Ανοίγεται ξεχωριστός για κάθε εταίρο που χρεώνεται ή πιστώνεται με ποσά αμέσως απαιτητά από την εταιρεία (χρεωστικά) ή τον εταίρο (πιστωτικά).
Λογιστική παρακολούθηση σχέσεων με εταίρους Συνηθέστερες περιπτώσεις κίνησης δοσοληπτικού λογαριασμού: Χρεώνεται με: Κάθε ληξιπρόθεσμη υποχρέωση εταίρου προς την εταιρεία Το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού απολήψεων Με τη ζημιά χρήσεως που αναλογεί στον εταίρο Με τα καταβαλλόμενα από την εταιρεία ποσά είτε προς διακανονισμό των κερδών είτε έναντι πιστωτικού υπολοίπου που μπορεί να παρουσιάζει ο λογαριασμός Με τυχόν αρνητικό αποτέλεσμα που μπορεί να προκύψει κατά τη λύση της εταιρείας Με κάθε άλλη απαίτηση της εταιρείας κατά του εταίρου η οποία συμψηφίζεται με το επιχειρηματικό κέρδος
Λογιστική παρακολούθηση σχέσεων με εταίρους Συνηθέστερες περιπτώσεις κίνησης δοσοληπτικού λογαριασμού: Πιστώνεται με: Με το κέρδος χρήσης που αναλογεί στον εταίρο Με κάθε ποσό που θα καταθέσει ο εταίρος για κάλυψη τρεχουσών υποχρεώσεών του (όχι εισφορών κεφαλαίου) που προκύπτουν από την εξέλιξη ή τη διακοπή της δραστηριότητας της εταιρείας Με τυχόν θετικό αποτέλεσμα που μπορεί να προκύψει κατά τη λύση της εταιρείας Με κάθε άλλη ληξιπρόθεσμη υποχρέωση της εταιρείας προς τον εταίρο
Λογιστικές εγγραφές Στις λογιστικές εγγραφές πρέπει να απεικονιστούν τα εξής γεγονότα: Ανάληψη υποχρέωσης από τους εταίρους για εισφορά (Χ: Λογ/μοί αναληφθεισών εισφορών Π: Εταιρικό κεφάλαιο) Εμφάνιση της οφειλής των εταίρων (Χ: Οφειλόμενο κεφάλαιο Π: Λογ/μοί αναληφθεισών εισφορών ) Εκπλήρωση της υποχρέωσης (Χ: Λογ/σμοι εισφερόμενων ενεργητικών στοιχείων Π: Οφειλόμενο κεφάλαιο)
Λογιστικές εγγραφές Παράδειγμα 1: Οι X και Ψ ιδρύουν Ο.Ε. με εταιρικό κεφάλαιο 6.000 συμμετέχοντες εξίσου, με καταβολή μετρητών. Α. Κατά την ανάληψη της υποχρέωσης (σύσταση) 1/1 32.02.03.01 Εταίρος Α λογ. καλυψ. κεφαλαίου 3.000 32.02.03.02 Εταίρος Β λογ. καλυψ. κεφαλαίου 3.000 40.06.00.01 Κεφαλαιακή μερίδα Α 3.000 40.06.00.02 Κεφαλαιακή μερίδα Β 3.000 Σύσταση εταιρείας ως συμφωνητικό 1/1/2017
Λογιστικές εγγραφές β. Εμφάνιση οφειλής 1/1 32.02.04.01 Οφειλόμενο κεφ. Εταίρος Α 3.000 32.02.04.02 Οφειλόμενο κεφ. Εταίρος Β 3.000 32.02.03.01 Εταίρος Α λογ. καλυψ. κεφαλαίου 3.000 32.02.03.02 Εταίρος Β λογ. καλυψ. κεφαλαίου 3.000 Σύσταση εταιρείας ως συμφωνητικό 1/1/2017
Λογιστικές εγγραφές γ. Καταβολή εισφοράς 1/1 38.01.00.00 Ταμείο 6.000 32.02.04.01 Οφειλόμενο κεφ. Εταίρος Α 3.000 32.02.04.01 Οφειλόμενο κεφ. Εταίρος B 3.000 Καταβολή εισφορών εταίρων