Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών
Γ1.2. ΟΗ ΑΝΣΧΝΤΜΗΔ ηελ παιαηά εθθιεζηαζηηθή ζιαβηθή, νη αλησλπκίεο δηαθξίλνληαλ ζε δπν κεγάιεο νκάδεο: (1) ζε απηέο πνπ ππάθνπαλ ζηελ θαηεγνξία ηνπ γέλνπο θαη (2) ζε απηέο πνπ δελ άιιαδαλ κνξθή ζε ζρέζε κε ην γέλνο. Σηελ πξώηε νκάδα, ζε απηήλ δειαδή πνπ δηέθξηλε αλάκεζα ζηα ηξία γέλε, αλήθνπλ νη εμήο νκάδεο αλησλπκηώλ: α. νη δεηθηηθέο αλησλπκίεο, όπσο: β. νη νξηζηηθέο αλησλπκίεο, όπσο: 51
γ. νη θηεηηθέο αλησλπκίεο, όπσο: δ. νη αόξηζηεο αλησλπκίεο, όπσο: ε. νη εξσηεκαηηθέο αλησλπκίεο, όπσο: Σηελ δεύηεξε νκάδα, ζε απηήλ δειαδή πνπ δελ δηέθξηλε αλάκεζα ζηα γέλε, ζπγθαηαιέγνληαη νη: α. ην πξώην θαη δεύηεξν πξόζσπν ησλ πξνζσπηθώλ αλησλπκηώλ: θαζώο θαη ε απηνπαζήο αλησλπκία: β. δπν εξσηεκαηηθέο αλησλπκίεο θαη ηα παξάγσγά ηνπο, ην θαη ην θαζώο θαη ηα 1. Ζ ΚΛΗΖ ΣΖ ΠΡΟΧΠΗΚΖ ΚΑΗ ΣΖ ΑΤΣΟΠΑΘΟΤ ΑΝΣΧΝΤΜΗΑ νλ. γελ. δνη. αηη. νξγ. 52
πξνζ. ΓΤΨΚΟ νλ. νλ. γελ. αηη. δνη. αηη. γελ. πξ. δνη. νξγ. νξγ. πξνζ. [Παξαηήξεζε: Πξνζνρή ζηηο καθξέο θαη ηηο εγθιηηηθέο κνξθέο ζηελ δνηηθή εληθνύ θαη πιεζπληηθνύ! ηα ρεηξόγξαθα, νη εγθιηηηθέο κνξθέο εκθαλίδνληαη ζε άηνλε ζέζε ζπλήζσο, ελώ ζπρλά ελώλνληαη κε ηελ πξνεγνύκελε ιέμε. Οη βξαρείο ηύπνη ζηελ αηηηαηηθή δελ είλαη εγθιηηηθνί, εκθαλίδνληαη θαη ζε άηνλε θαη ζε ηνληζκέλε ζέζε θαη είλαη πην ζπρλνί απ ηνπο καθξνύο.] 2. Ζ ΚΛΗΖ ΣΧΝ ΤΠΟΛΟΗΠΧΝ (ΜΖ ΠΡΟΧΠΗΚΧΝ) ΑΝΣΧΝΤΜΗΧΝ Σν ραξαθηεξηζηηθό γλώξηζκα ηεο θιίζεο ησλ ππόινηπσλ αλησλπκηώλ είλαη όηη έρνπκε, όπσο θαη ζηα νπζηαζηηθά, ζθιεξή θαη καιαθή θιίζε. ύκθσλα κε ηε ζθιεξή θιίζε θιίλoληαη όιεο νη δεηθηηθέο αλησλπκίεο (βι. π.ρ. εθηόο απ ηηο θαη πνπ θιίλνληαη ζύκθσλα κε ηε καιαθή θιίζε. Δπίζεο ζύκθσλα κε ηε ζθιεξή θιίζε θιίλνληαη νη νξηζηηθέο αλησλπκίεο, νη αόξηζηεο αλησλπκίεο, θαζώο θαη ε εξσηεκαηηθή αλησλπκία θαη ηα παξάγσγά ηεο. ύκθσλα κε ηε καιαθή θιίζε θιίλνληαη νη πξνζσπηθέο αλησλπκίεο, νη ππόινηπεο εξσηεκαηηθέο αλησλπκίεο θαη νη δεηθηηθέο αλησλπκίεο πνπ κόιηο αλαθέξζεθαλ. Πην θάησ αθνινπζεί ην παξάδεηγκα ηεο ζθιεξήο θαη ηεο καιαθήο θιίζεο αληίζηνηρα. 53
Παξάδεηγκα ζθιεξήο θιίζεο (Γεηθηηθή Αλησλπκία) Αξζ. Θει. Οπδ. Αξζ. Θει. Οπδ. νλ. γελ. δνη. αηη. νξγ. πξνζ. νλ.- αηη. γελ.- πξνζ. δνη.- νξγ. ΓΤΨΚΟ Αξζ. Θει. Οπδ. Παξάδεηγκα καιαθήο θιίζεο (Γεηθηηθή αλησλπκία) Αξζ. Θει. Οπδ. Αξζ. Θει. Οπδ. νλ. 24 γελ. δνη. αηη. νξγ. πξνζ. 24 Με ην κόξην, ε αλησλπκία έρεη αλαθνξηθή ζεκαζία. 54
νλ.- αηη. γελ.- πξνζ. δνη.- νξγ. ΓΤΨΚΟ Αξζ. Θει. Οπδ. Ζ θιίζε ηεο νξηζηηθήο αλησλπκίαο παξνπζηάδεη ηελ ηδηνκνξθία όηη κεξηθέο πηώζεηο θιίλνληαη ζύκθσλα κε ηε καιαθή θιίζε θαη κεξηθέο πηώζεηο ζύκθσλα κε ηε ζθιεξή θιίζε. Αξζ. Θει. Οπδ. Αξζ. Θει. Οπδ. νλ. γελ. δνη. αηη. νξγ. πξνζ. Ζ θιίζε ηεο εξσηεκαηηθήο αλησλπκίαο Αξζ. Θει. Οπδ. Αξζ. Θει. Οπδ. νλ. γελ. δνη. αηη. νξγ. πξνζ. 55
Ζ θιίζε ηεο εξσηεκαηηθήο αλησλπκίαο νλ. γελ. δνη. αηη. νξγ. πξνζ. 56
Σημειώματα Σημείωμα Ιστορικού ΕκδόσεωνΈργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Σημείωμα Αναφοράς Copyright Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών, Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, 2015. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. «Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες». Έκδοση: 1.0. Αθήνα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://opencourses.uoa.gr/courses/slavstud101/. Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.