Newsletter Ιανουάριος 2017 Ανάπτυξη ενός συστήματος πληροφόρησης και παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο για την υποστήριξη της εκτίμησης επικινδυνότητας των νανοσωματιδίων σύμφωνα με την Οδηγία REACH www.lifenanomonitor.eu To NanoMONITOR μοιράζεται τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με το λογισμικό NanoMONITOR και τους σταθμούς παρακολούθησης. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ NANOMONITOR To πρόγραμμα NanoMONITOR LIFE+ πραγματεύεται τις προκλήσεις που προκύπτουν από την εκτίμηση της επικινδυνότητας των νανοϋλικών σε εφαρμογή του κανονισμού REACH με την ανάπτυξη ενός συστήματος παρακολούθησης και ενημέρωσης σε πραγματικό χρόνο. Προσεχείς εκδηλώσεις 04/04/2017 1η συνάντηση φορέων/χρηστών NanoMONITOR Βαλένθια, ΙΣΠΑΝΙΑ Σχετικά Νέα Τα τελευταία αποτελέσματα του NanoMONITOR θα δημοσιευθούν μέσω μεγάλων διεθνών συνεδρίων που συμπεριλαμβάνουν την European Nanosafety Community και στοχευμένα μέλη της International Risk Analysis Community. Συγκεκριμένα, τα πιο πρόσφατα επιτεύγματα του έργου θα παρουσιασθούν κατά την διάρκεια εκδηλώσεων υψηλής επιρροής όπως το συνέδριο New Tools and Approaches for Nanomaterial Safety Assessment Conference, στις 7-9 Φεβρουαρίου στην Μάλαγα, Ισπανία και το SRA Policy Forum: Risk Governance for Key Enabling Technologies, στις 1-3 Μαρτίου 2017 στην Βενετία, Ιταλία, στο οποίο συμμετείχαν 370 σύνεδροι από χώρες της ΕΕ, όπως επίσης από Νότια Αφρική, ΗΠΑ, Κίνα, Νότια Κορέα κ.ά. ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΕ ΤΟ 1
ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΕΩΣ ΤΩΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Τα κύρια αποτελέσματα του έργου περιλαμβάνουν: ü Μία εφαρμογή Microsoft EXCEL για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των δεδομένων συγκεντρώσεων ENMs σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους σύμφωνα με απαιτήσεις πληροφορίας που τίθενται στο REACH ü Μία ολοκληρωμένη απογραφή δεδομένων για τα επίπεδα σωματιδίων στην νανοκλίμακα τα οποία μετρώνται κατά την διάρκεια παραγωγής και χρήσης των ENMs και για την παραγωγή προϊόντων με την βοήθεια νανοϋλικών. ü Μία on-line βιβλιοθήκη σεναρίων έκθεσης κατά τον κύκλο ζωής 15 ENMs ü Σχεδιασμός της διαδικτυακής πλατφόρμας λογισμικού του NanoMONITOR ü Σχεδιασμός του πρώτου πρωτοτύπου μετρητικού σταθμού NanoMONITOR ü Έκδοση υλικού δημοσιότητας και διάχυσης. ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Το πρωτότυπο του μετρητικού σταθμού του NanoMONITOR είναι ένας συμπαγής σταθμός παρακολούθησης του αέρα που σχεδιάσθηκε για να παράσχει πληροφορία για την συγκέντρωση των νανοσωματιδίων μηχανικής (μηχανικώς παραγόμενων) σε πραγματικό χρόνο και σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους. Έχει σχεδιασθεί από τα μέλη του έργου NanoMONITOR, κυρίως από το ITENE και το CEAM. Το πρωτότυπο σχεδιάσθηκε να περιλαμβάνει δύο δομικά στοιχεία: Δομικό στοιχείο 1, ή μονάδα μέτρησης σωματιδίων ικανή να ανιχνεύει και να μετρά τα επίπεδα των νανο-μεγέθους (1 έως 100nm σε διάμετρο) και των υπερλεπτών αερομεταφερόμενων σωματιδίων (10 έως 300nm σε διάμετρο ) σε εσωτερικούς χώρους εργασίας και στο εξωτερικό περιβάλλον, παρέχοντας στοιχεία αριθμού σωματιδίων (number/ cm 3 ), μάζας (mg/ cm 3 ), επιφάνεια που αποτίθεται στους πνεύμονες (µm2/ cm 3 ) και μέση διάμετρος σωματιδίου (nm). 2
Δομικό στοιχείο 2, ή σύστημα δειγματοληψίας με αντλία ικανό να συλλέγει αερομεταφερόμενα σωματίδια νανο-μεγέθους και υπέρλεπτα από ένα ρεύμα αεροζόλ επάνω σε δίσκο συλλογής ή σε φίλτρο. Σχεδιάσθηκε ένα ειδικά προσαρμοσμένο λογισμικό για τον έλεγχο των ρυθμίσεων του οργάνου και για την συλλογή και αποθήκευση δεδομένων. Το λογισμικό προσφέρει δυναμικό έλεγχο της λειτουργίας του σταθμού λαμβάνοντας υπόψη: ü Ειδικά σχεδιασμένο προγραμματισμό Tailored designed lab view Programming ü Εξ αποστάσεως και επιτόπια πρόσβαση για την ρύθμιση του μετρητικού σταθμού. Παροχή της δυνατότητας στον χρήστη να ρυθμίσει και να προγραμματίσει τις συνθήκες δειγματοληψίας και λειτουργίας. ü Εξ αποστάσεως και επιτόπια πρόσβαση στην πληροφορία σχετικά με τα επίπεδα νανομεγέθους και υπερλεπτών αερομεταφερόμενων σωματιδίων, που μετρώνται από τον σταθμό. ü Απεικόνιση των μετρήσεων σε πραγματικό χρόνο. ü Ικανότητα ταυτοποίησης σχετικών συμβάντων κατά την λειτουργία που επηρεάζουν την μέτρηση. (δηλ. υψηλές συγκεντρώσεις ή εξωτερικές συνθήκες που επηρεάζουν την μέτρηση). ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ NANOMONITOR Έχει επιλεγεί η ανάπτυξη και χρήση μίας μονάδας στήριξης που αποτελείται από έναν διακομιστή (server) και μία διαδικτυακή εφαρμογή η οποία δομήθηκε με βάση τις απόψεις που συγκεντρώθηκαν από τις ομάδες χρηστών του έργου. Η διαδικτυακή πλατφόρμα λογισμικού του NanoMONITOR είναι μία υποδομή προσβάσιμη μέσω διαδικτύου η οποία δίνει την δυνατότητα στον χρήστη να δει επεξεργασμένα ή μη δεδομένα από τις διάφορες πηγές δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων που μεταδίδονται από το δίκτυο των σταθμών παρακολούθησης ή/και που έχουν «ανεβεί» από τις εταιρείες ή τους ερευνητές που 3
ενδιαφέρονται να παρέξουν δεδομένα μέτρησης συγκέντρωσης ENMs μέσω της πλατφόρμας. Η διαδικτυακή πλατφόρμα περιλαμβάνει ένα GUI (Graphical Using Interface) το οποίο χρησιμοποιεί τεχνολογία HTML5 δημιουργίας δυναμικών σελίδων και προορίζεται να χρησιμοποείται κυρίως από προσωπικό μη εξειδικευμένο σε τεχνολογίες πληροφορικής π.χ. επιστήμονες περιβαλλοντολόγους. ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ Στο προσεχές χρονοδιάγραμμα του NanoMONITOR περιλαμβάνονται ü Παράδοση των δύο πρώτων μονάδων των πρωτοτύπων μέτρησης στις αρχές Απριλίου 2017 ü Παράδοση δύο πρόσθετων μονάδων στα τέλη Ιουνίου 2017 ü Κυκλοφορία της δεύτερης έκδοσης του λογισμικού του NanoMONITOR στις αρχές Απριλίου 2017. 4
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ/ΣΧΟΛΙΑ Οι όποιες παρατηρήσεις/σχόλια είναι ευπρόσδεκτες από οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει και να δοκιμάσει τις λύσεις που προτείνουμε κατά την περίοδο Ιουλίου-Οκτωβρίου 2017. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον Carlos Fito (cfito@itene.com). Εταίροι: ITENE (Packaging, Transport & Logistics Research Centre), Spain AXON Enviro-Group Ltd., Greece The Mediterranean Center for Environmental Studies (CEAM), Spain The REACH Centre, UK Συντονιστής: Επικοινωνία ITENE Packaging, Transport & Logistics Research Centre C/ Albert Einstein, 1 Paterna, Valencia Spain Email: cfito@itene.com Διάχυση - Δημοσιότητα: The REACH Centre Lancaster Environment Centre Lancaster University Lancaster LA1 4YQ UK Email: j.friesl@thereachcentre.com 5