A. Βαγγελάκος 1. Λέξεις κλειδιά: Ενισχύσεις, προβλήµατα

Επεµβάσεις και προβλήµατα επισκευών και ενισχύσεων σε κτίρια από οπλισµένο σκυρόδεµα Interventions and problems in repair and strengthening of reinforced concrete buildings A. Βαγγελάκος 1 Λέξεις κλειδιά: Ενισχύσεις, προβλήµατα ΠΕΡΙΛΗΨΗ : Η εργασία αυτή αναφέρεται σε επεµβάσεις κτιρίων από οπλισµένο σκυρόδεµα. Γίνεται περιγραφή της ενίσχυσης του φέροντα οργανισµού δυο κτιρίων που χτίστηκαν τη δεκαετία του 1970 και βρίσκονται στο Ν. Ευβοίας. Αναφέρονται σύντοµα τα γεωµετρικά και τεχνικά χαρακτηριστικά των κτισµάτων, η παθολογία τους, καθώς και η ποιότητα των υλικών δόµησής τους. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα των αναλύσεων και των ελέγχων επάρκειας των υφιστάµενων δοµικών στοιχείων των κτιρίων, σύµφωνα µε τους σηµερινούς κανονισµούς αλλά και αυτούς που ίσχυαν κατά την κατασκευή τους. Ακολουθεί περιγραφή των προτεινόµενων επεµβάσεων, καθώς και των διαφόρων τροποποιήσεων των αρχικών µελετών επισκευής και ενίσχυσης των κτισµάτων, εξαιτίας ιδιαιτεροτήτων και προβληµάτων που εµφανίστηκαν κατά την πορεία εκτέλεσης των εργασιών και τέλος γίνεται εξαγωγή συµπερασµάτων. ABSTRACT : This paper refers to interventions made on reinforced concrete buildings. It describes the strengthening of the load-bearing structure of two buildings constructed in the 1970s, located in the Prefecture of Evia. It furthermore describes in brief their geometric and technical features, their pathology and the quality of building materials used. These are followed by a presentation of results of analyses and adequacy reviews performed on existing structural elements of these buildings, both in line with current codes and the codes applicable at the time these were built. Then, the proposed interventions are described, alongside the individual modifications to the initial studies made on repairing and strengthening of these buildings, as such were necessary due to specific issues and problems arisen in the course of works performance; lastly, conclusions are drawn. 1 ρ. Πολιτικός Μηχανικός, ΜSc, /νση ΤΥΝΑ Ευβοίας, Χαλκίδα, e-mail: alexvage@gmail.com 1

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα κτίρια που µελετώνται χτίστηκαν τη δεκαετία του 1970 και σύµφωνα µε τους τότε ισχύοντες κανονισµούς (Β /59). Λόγω της παλαιότητας των κτισµάτων και της εµφάνισης βλαβών σε αυτά, κρίθηκε σκόπιµη η αντισεισµική ενίσχυση του φέροντος οργανισµού τους. Το πρώτο κτίσµα ανήκει στο σχολικό συγκρότηµα του 1ου Λυκείου Αλιβερίου Ν. Ευβοίας. Η µελέτη ενίσχυσης του κτιρίου ανατέθηκε από τη Νοµαρχία Ευβοίας στο µελετητή Χ. Ευθυµίου, η οποία και παραδόθηκε το 2003. Η κατασκευή του έργου έγινε από την Κ/Ξ Αλ. Λουκίδης Π. Παπαµιχάλης (περάτωση: εκ. 2008) σε συνεργασία µε την Έψιλον Τεχνική ΑΕ. Το δεύτερο κτίριο είναι το Ποιµαντικό Φιλανθρωπικό κέντρο της Ι. Μητρόπολης Χαλκίδας, η οποία και ανέθεσε τη µελέτη ενίσχυσης στο µελετητή. Κόκα (παράδοση: Ιουν. 2008). Η κατασκευή του έργου έγινε από την Άλφα Κατασκευαστική (ολοκλήρωση: Απρίλιος 2009). Η επίβλεψη των εργασιών ενίσχυσης των δυο κτιρίων έγινε από τη /νση Τεχνικών Υπηρεσιών Ν.Α. Ευβοίας. 2 ΕΝΙΣΧΥΣΗ Φ.Ο. ΣΕ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ 1 OY ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ 2.1 Υφιστάµενη κατάσταση - Παθολογία Το κτίριο έχει ορθογωνική κάτοψη (διαστάσεων 20x10µ) και περιµετρικό διάδροµο (µήκους 24.0µ και πλάτους 3.2µ) στη δυτική του πλευρά, Σχήµα 1. Το κτίσµα είναι διώροφο και σε ένα τµήµα του (5x10µ) διαθέτει υπόγειο (ύψος υπογείου 3.0µ, ισογείου 4.3µ και ορόφου 5.0µ). Ο φέρων οργανισµός του αποτελείται από σκελετό οπλισµένου σκυροδέµατος µε υποστυλώµατα (40x50εκ) και δοκάρια διατεταγµένα σε δυο κύρια πεντάστυλα-διώροφα πλαίσια στην περίµετρο του κτιρίου στη διεύθυνση Β-Ν και δυο πλαίσια (δίστυλο και τρίστυλο) στη διεύθυνση Α. Τα δάπεδα είναι πλάκες οπλ. σκυροδέµατος και η επικάλυψη του κτίσµατος αποτελείται από ξύλινη στέγη που εδράζεται σε πλάκα οπλ. σκυρ/τος. Στη δυτική πλευρά του κτιρίου υπάρχουν ηµιυπαίθριοι χώροι, οι οποίοι διαµορφώνονται από µια σειρά υποστυλωµάτων (25x25εκ ανά 4.5µ) σε απόσταση 3.2µ από το κυρίως κτίσµα. Ο οργανισµός πλήρωσης αποτελείται από τοιχοποιίες διπλής οπτοπλινθοδοµής, µε παράθυρα-φεγγίτες στο τελευταίο τµήµα των υποστυλωµάτων της ανατολικής πλευράς (ύψους 1.0µ, που δηµιουργούν κοντά υποστυλώµατα). Σε διάφορα σηµεία του φέροντα οργανισµού του κτιρίου παρατηρούνται αποφλοιώσεις σκυροδέµατος, οι οποίες είναι πιο έντονες στην πλάκα, τις δοκούς και τα υποστυλώµατα του ηµιυπαίθριου χώρου του πρώτου ορόφου. Σε ορισµένες περιπτώσεις παρατηρείται το φαινόµενο της οξείδωσης οπλισµών και τοπική αποδιοργάνωση του σκυροδέµατος σε σηµαντικό βάθος. Οι έλεγχοι αντοχής των υλικών έγιναν από το εργαστήριο οκιµή Ο.Ε. κατόπιν λήψης πυρήνων, εκτέλεσης κρουσιµετρήσεων, εξέτασης βάθους ενανθράκωσης, 2

διερευνητικών τοµών και ανίχνευσης (µαγνητοµετρικής αποτύπωσης) των οπλισµών. Από τα αποτελέσµατα των ελέγχων και τις αντίστοιχες αναγωγές αυτών στα σηµερινά δεδοµένα προέκυψε σκυρόδεµα ποιότητας C16/20 και χάλυβας S220 (διαµήκης και συνδετήρων). Σχήµα 1. Βορειοδυτική άποψη του κτιρίου κατά τη φάση των εργασιών ενίσχυσης 2.2 Ανάλυση Στα πλαίσια της αποτίµησης της σεισµικής συµπεριφοράς του κτιρίου γίνονται δυο αναλύσεις: Ανάλυση σύµφωνα µε τα δεδοµένα της εποχής εκπόνησης της αρχικής µελέτης (Β /59) Ανάλυση σύµφωνα µε τον ισχύοντα κανονισµό την περίοδο εκπόνησης της µελέτης ενίσχυσης (ΕΑΚ 2000), q=1.5, α=0.16 Η υποβάθµιση της φέρουσας ικανότητας της κατασκευής λόγω διάβρωσης αξιολογήθηκε µε βάση τα αποτελέσµατα των εργαστηριακών ελέγχων και λήφθηκε υπόψη στους υπολογισµούς µε αντίστοιχη µείωση της διατοµής των ράβδων οπλισµού αλλά και της θεωρούµενης ποιότητας σκυροδέµατος των υφιστάµενων δοµικών στοιχείων. 3

Σχήµα 2. Ξυλότυπος οροφής ισογείου του σχολείου µε τις ενισχύσεις 4

Σχήµα 3. Κατασκευαστικές λεπτοµέρειες ενίσχυσης υποστυλώµατος δοκού (τοµή) και προσθήκης τοιχώµατος (κάτοψη) Κατά την πρώτη ανάλυση το κτίριο έδειξε ικανοποιητική συµπεριφορά για το σεισµό σχεδιασµού (ε=0.04) µε µικρές ανεπάρκειες στους οπλισµούς δυο υποστυλωµάτων. Κατά τη δεύτερη ανάλυση και τον έλεγχο των δοµικών στοιχείων του κτιρίου σύµφωνα µε το φάσµα σχεδιασµού του ΕΑΚ, προκύπτει ένας χαµηλός µέσος δείκτης φέρουσας ικανότητας υποστυλωµάτων, καθώς και αρκετά υψηλές σχετικές µετακινήσεις ορόφων (µε αποτέλεσµα την καταστροφή των τοιχοποιιών κατά τη διεύθυνση Α- που είναι δυσµενέστερη λόγω της µικρής ικανότητας παραλαβής σεισµικού φορτίου), (Ευθυµίου, 2003). 2.3 Προτεινόµενες επεµβάσεις Οι επεµβάσεις στο φέροντα οργανισµό του κτιρίου αφορούν την αναβάθµιση της αντισεισµικής ικανότητάς του καθώς επίσης και την επισκευή των υπαρχουσών βλαβών σε διάφορες περιοχές. Για την ενίσχυση του κτίσµατος προτείνονται τα εξής, Σχήµα 2, Σχήµα 3: 5

Κατασκευή νέων στοιχείων δυσκαµψίας (τοιχωµάτων) σε κατάλληλα επιλεγµένες θέσεις (ποσοστό σεισµικής τέµνουσας n v =78%), ώστε να επιτυγχάνεται ο περιορισµός των µετακινήσεων αλλά και των απαιτήσεων σε πλαστιµότητα των υπαρχόντων υποστυλωµάτων, καθώς και η µη κατάρρευση των τοιχοποιιών για το σεισµό σχεδιασµού σύµφωνα µε τους ισχύοντες κανονισµούς. Συγκεκριµένα προστίθενται: Ένα τοίχωµα στο µέσο κάθε δίστυλου πλαισίου της διεύθυνσης Α- και από δυο τοιχώµατα στα άκρα των δυο πεντάστυλων πλαισίων της διεύθυνσης Β-Ν. Τα τοιχώµατα προστίθενται εξωτερικά (µε βλήτρωση) και για την παραλαβή των σεισµικών ροπών κατασκευάζονται υψίκορµες πεδιλοδοκοί (περιµετρικά στη στάθµη της θεµελίωσης). Επειδή όµως µε την προσθήκη των νέων αυτών στοιχείων προκύπτει κατά τον έλεγχο σε διάτµηση υπέρβαση των υπαρχουσών δοκών, επιλέγεται η προσθήκη νέων περιµετρικών δοκών εξωτερικά στις κρίσιµες στάθµες του κτιρίου, οι οποίες συνεργάζονται µε τις υφιστάµενες µέσω βλήτρων. Αύξηση της πλαστιµότητας των υπαρχόντων υποστυλωµάτων (περίσφιξη κλπ) και της αντοχής τους (λόγω των µεγάλων σχετικών µετακινήσεων και της υπάρχουσας µικρής υπερστατικότητας του φορέα ιδιαίτερα κατά την Α- διεύθυνση) µε την κατασκευή µανδυών, Σχήµα 4. Η συνεργασία παλαιών και νέων στοιχείων επιτυγχάνεται µε την προσθήκη βλήτρων, που εξασφαλίζουν τη σύνδεση στη διεπιφάνεια παλαιού και νέου σκυροδέµατος. Ο υπολογισµός των βλήτρων γίνεται µε βάση την καταπόνησή τους, ως επί το πλείστον σε διάτµηση, ελέγχοντας το αναπτυσσόµενο διατµητικό φορτίο στη διεπιφάνεια µε το φορτίο σχεδιασµού τους (για τρεις πιθανές µορφές αστοχίας: θραύση χάλυβα, τοπική αστοχία σκυροδέµατος που περιβάλλει το βλήτρο, απόσχιση πλευρικού κώνου σκυρ/τος), αγνοώντας τη συνεισφορά µηχανισµών τριβής και συνοχής και λαµβάνοντας υπόψη κατασκευαστικές διατάξεις για το ελάχιστο ποσοστό οπλισµού (ρ δ ) και τη µέγιστη απόσταση (s) των οπλισµών διεπιφάνειας, (Σπυράκος, 2004). Στα τοιχώµατα που προστίθενται εξωτερικά των υποστυλωµάτων (όπως επίσης και στους µανδύες υποστ. και δοκών) προστίθενται βλήτρα στα σηµεία σύνδεσής τους µε τα υφιστάµενα στοιχεία (δίτµητοι σύνδεσµοι Φ16/30 καθ ύψος των υποστυλωµάτων, και Φ14/30 κατά µήκος των δοκών), ενώ για τη µεταφορά φορτίου από τους παλιούς στους νέους οπλισµούς τοποθετούνται λοξοί ηλεκτροσυγκολληµένοι σύνδεσµοι. Όσον αφορά στην επισκευή του φέροντα οργανισµού του κτίσµατος, προτείνεται η εκτέλεση ρητινενέσεων σε ρωγµές δοκών και πλακών, καθώς και τοπική αποκατάσταση δοµικών στοιχείων όπου παρατηρείται αποσάθρωση του σκυροδέµατος επικάλυψης και οξείδωση των οπλισµών, (εφαρµογή αναστολών διάβρωσης, επαλείψεων οπλισµών, κλπ). Επίσης, στην οροφή του περιµετρικού διαδρόµου κατασκευάζεται νέα υγροµόνωση για την αποφυγή µελλοντικής εισροής όµβριων υδάτων στο εσωτερικό του κτιρίου. 6

2.4 Εκτέλεση εργασιών ενίσχυσης - προβλήµατα Κατά την εκτέλεση της εργολαβίας έγιναν ορισµένες αλλαγές-τροποποιήσεις της αρχικής µελέτης λόγω των ακόλουθων προβληµάτων που παρουσιάστηκαν: Στη νοτιοανατολική γωνία του κτίσµατος υπάρχει γειτονική ιδιοκτησία η οποία βρίσκεται σε επαφή µε το κτίριο του σχολείου και καθιστά αδύνατη την κατασκευή του περιµετρικού µανδύα στο γωνιακό υποστύλωµα αλλά και της εξωτερικής νέας δοκού. Για το λόγο αυτό έγινε ενίσχυση και διεύρυνση της διατοµής του γωνιακού υποστυλώµατος µόνο στις τρεις πλευρές του. Όσον αφορά τη νέα εξωτερική δοκοσειρά της νότιας πλευράς, επιλέχθηκε η κατασκευή της µε κατάλληλη διαµόρφωση στην εσωτερική παρειά των υπαρχουσών δοκών. Λόγω της εκτεταµένης οξείδωσης οπλισµών αρκετών υφιστάµενων υποστυλωµάτων, παρατηρήθηκε αδυναµία σύνδεσης (µε ηλεκτροσυγκόλληση) αυτών µε τους νέους οπλισµούς των µανδυών. Έτσι επιλέχθηκε η αύξηση του αριθµού των βλήτρων περιµετρικά των υποστυλωµάτων. Σχήµα 4. Τοποθέτηση οπλισµών µανδυών Σχήµα 5. Ενίσχυση θεµελίωσης και κατασκευή συνδετήριας δοκού 7

Στη βόρεια πλευρά της οροφής του Α ορόφου του κτιρίου, λόγω προεξοχής της στέγης (έρκερ) αλλά και απουσίας εγκάρσιας δοκού ικανής διατοµής, επιλέχθηκε η κατασκευή νέας δοκού µεταξύ των υπαρχόντων υποστυλωµάτων του ακραίου πλαισίου, µε αγκύρωση των οπλισµών της σε αυτά καθώς και στο νέο τοίχωµα που προστέθηκε εξωτερικά στο µέσο αυτής της πλευράς. Μετά την αποκάλυψη των θεµελίων διαπιστώθηκε ότι τα υποστυλώµατα του ηµιυπαίθριου χώρου εδράζονται σε τοίχο από λιθοδοµή, ο οποίος πιθανώς εξυπηρετούσε παλιότερα την αντιστήριξη πρανών. Το γεγονός αυτό αντιµετωπίσθηκε µε την κατασκευή δοκών 30x60 αµφίπλευρα της λιθοδοµής (ως µανδύες) και συνδετήριας δοκού οπλ. σκυροδέµατος στη στέψη του πέτρινου τοίχου, ώστε να επιτυγχάνεται η αύξηση της επιφάνειας έδρασης των στύλων, αλλά και η επαρκής αγκύρωση των οπλισµών των µανδυών τους, Σχήµα 5. 3 ΕΝΙΣΧΥΣΗ Φ.Ο. ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΤΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΧΑΛΚΙ ΑΣ 3.1 Αποτύπωση - Παθολογία Το κτίριο είναι διώροφο και διαθέτει υπόγειο στο µισό τµήµα του (ύψος υπογείου 2.5µ, ισογείου 4.9µ και ορόφου 3.3µ). Η κάτοψή του είναι ορθογωνική (διαστάσεων 22.5x16.0µ). Ο φέρων οργανισµός του κτιρίου αποτελείται από σκελετό οπλισµένου σκυροδέµατος µε υποστυλώµατα (30x40εκ) και δοκάρια διατεταγµένα σε κύρια πλαίσια των δυο ανοιγµάτων κατά τη διεύθυνση Α- ανά αποστάσεις των 3.0µ. Κατά τη διεύθυνση Β-Ν υπάρχουν µόνο περιµετρικά δοκάρια µικρής διατοµής (20/35) και δυο τοιχεία κεντρικά του κτιρίου (120/30). Ο οργανισµός πλήρωσης αποτελείται από τοιχοποιίες οπτοπλινθοδοµής µε µεγάλα παράθυρα-φεγγίτες στις διαµήκεις πλευρές του κτίσµατος. Όσον αφορά στην παθολογία του κτιρίου, παρατηρούνται αποφλοιώσεις σκυροδέµατος µε διάβρωση των οπλισµών σε διάφορες περιοχές του φέροντα οργανισµού του και κυρίως στις περιµετρικές δοκούς και στις πλάκες οροφής ισογείου. Από τα αποτελέσµατα των ελέγχων αντοχής των υλικών προέκυψε σκυρόδεµα ποιότητας Β150 για τις πλάκες και τις δοκούς και B225 για τα περισσότερα υποστυλώµατα. Όσον αφορά στους οπλισµούς διαπιστώθηκαν δυο ποιότητες: λείος χάλυβας STΙ και νευροχάλυβας STIII, (Βασιλείου, 2008). Στους υπολογισµούς και τις αναλύσεις λήφθηκαν υπόψη οι χαµηλότερες από αυτές τις ποιότητες υλικών, λόγω της υποβάθµισης της φέρουσας ικανότητας της κατασκευής εξαιτίας διάβρωσης. 8

3.2 Αποτελέσµατα ελέγχων επάρκειας Γίνεται έλεγχος επάρκειας του φέροντος οργανισµού του κτιρίου αρχικά σύµφωνα µε τα δεδοµένα της εποχής (Β /59, ε=0.04) και έπειτα σύµφωνα µε τους σηµερινούς κανονισµούς (ΕΑΚ, α=0.24). Κατά την πρώτη ανάλυση, σε ορισµένες περιπτώσεις ελέγχου των δοµικών στοιχείων (ιδιαίτερα των δοκών) παρατηρούνται ανεπάρκειες οπλισµών, που οφείλονται εν µέρει στη χαµηλή ποιότητα σκυροδέµατος (Β150), αντί της ποιότητας Β225 που ενδεχοµένως να προέβλεπε η αρχική µελέτη, (Κόκας, 2008). Κατά τη δεύτερη ανάλυση και τον έλεγχο επάρκειας του κτίσµατος σύµφωνα µε το φάσµα σχεδιασµού του ΕΑΚ, προκύπτουν σαφώς πιο δυσµενή αποτελέσµατα µε την εµφάνιση αστοχιών σε αρκετά δοµικά στοιχεία (υποστυλώµατα και δοκούς), λόγω των πολύ µεγαλύτερων σεισµικών φορτίων. 3.3 Επεµβάσεις ενίσχυσης του φέροντα οργανισµού Λόγω του ότι το κτίριο είναι αρκετά εύκαµπτο κατά την ασθενή διεύθυνση Β-Ν προτείνονται τα ακόλουθα για την αντισεισµική του ενίσχυση, Σχήµα 6: Κατασκευή νέων στοιχείων δυσκαµψίας σε κατάλληλες θέσεις (6 συνολικά περιµετρικών τοιχωµάτων), ώστε να παραλάβουν µεγάλο ποσοστό της σεισµικής τέµνουσας (n v >85%). Στα εµφατνούµενα αυτά τοιχώµατα γίνεται αγκύρωση των νέων οριζόντιων και κατακόρυφων οπλισµών µε εποξεική ρητίνη στα υφιστάµενα στοιχεία σκυροδέµατος, Σχήµα 7. Ενίσχυση υπαρχόντων δοµικών στοιχείων (δοκών, στύλων) µε µανδύες, εξαιτίας της χαµηλής ποιότητας υφιστάµενου σκυροδέµατος αλλά και της ύπαρξης µικρής ποσότητας υπαρχόντων οπλισµών (αραιοί συνδετήρες, κλπ), Σχήµα 8. Για την εξασφάλιση της συνεργασίας παλιών και νέων στοιχείων προστίθενται βλήτρα καθώς και λοξοί ηλεκτρ. σύνδεσµοι. Επίσης, λόγω απουσίας εγκάρσιων δοκών στη µεσαία σειρά υποστυλωµάτων προστίθενται κατά τη διεύθυνση Β-Ν µεταλλικές δοκοί διατοµής ΙPE που συνδέονται κατάλληλα µε τα υπάρχοντα υποστυλώµατα. Ενίσχυση των πλακών µε µανδύες λόγω της έντονης διάβρωσής τους σε ορισµένες περιοχές µε εµφάνιση ρηγµατώσεων, του µικρού πάχους τους (12-13εκ) αλλά και του ισχνού οπλισµού τους (Φ4/20, STI). 3.4 Κατασκευή έργου - τροποποιήσεις Κατά την εκτέλεση των εργασιών ενίσχυσης του κτιρίου έγιναν οι ακόλουθες τροποποιήσεις της αρχικής µελέτης: Μετά την αποκάλυψη των θεµελίων στο έµπροσθεν ισόγειο τµήµα του κτιρίου (δυτική πλευρά προς το δρόµο), διαπιστώθηκε ότι η στάθµη θεµελίωσης των υποστυλωµάτων έφθανε µέχρι και το δάπεδο του υπογείου του υπόλοιπου τµήµατός του. Για το λόγο αυτό συνεχίστηκε η 9

κατασκευή των τοιχωµάτων ισογείου αλλά και των µανδυών των υποστυλωµάτων και στη στάθµη του υπογείου. Επίσης, λόγω της µικρής επιφάνειας έδρασης των στύλων κατασκευάστηκαν νέα πέδιλα οπλ. σκυρ/τος µε διεύρυνση των υφισταµένων. Σε ορισµένες περιπτώσεις παρατηρήθηκαν σηµαντικές αποκλίσεις κατακορυφότητας των υποστυλωµάτων (µεταξύ ισογείου και ορόφου), οι οποίες αντιµετωπίσθηκαν µε αύξηση του πάχους των µανδυών και κατάλληλη διαµόρφωση των οπλισµών. 4 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων των αναλύσεων των παραπάνω κτιρίων καθώς και των επεµβάσεων που έγιναν σε αυτά, εξάγονται τα ακόλουθα συµπεράσµατα: Στα κτίρια που κατασκευάσθηκαν τη δεκαετία του 1970 συνήθως απουσιάζουν ή θεωρούνται ανεπαρκή τα τοιχώµατά τους. Η προσθήκη ισχυρών διαµηκών τοιχωµάτων στις δυο διευθύνσεις των κτισµάτων συνεισφέρει κατά κύριο λόγο στην αντισεισµική ενίσχυσή τους και οδηγεί στη σηµαντική µείωση των µετακινήσεων αλλά και της έντασης των υφιστάµενων υποστυλωµάτων και δοκών. Στην περίπτωση της ενίσχυσης του πρώτου κτιρίου, η επιλογή της προσθήκης νέων τοιχωµάτων εξωτερικά των υφιστάµενων κατακόρυφων στοιχείων, είχε ως αποτέλεσµα την ευχερέστερη τοποθέτηση των οπλισµών αλλά και την κατασκευή της θεµελίωσης (υψίκορµων πεδιλοδοκών), αποφεύγοντας τις µεγάλες εκσκαφές εσωτερικά του κτιρίου και κατά συνέπεια µεγάλες δαπάνες αποξήλωσης και ανακατασκευής. Στο δεύτερο κτίριο η επιλογή της εµφάτνωσης νέων τοιχωµάτων µεταξύ των υφιστάµενων υποστυλωµάτων και δοκών, προκάλεσε µεγαλύτερες δυσκολίες στην κατασκευή και απαίτησε αρκετές καθαιρέσεις τοίχων πλήρωσης, οι οποίες όµως επιβαλλόταν να γίνουν λόγω των νέων διαρρυθµίσεων του κτίσµατος, σύµφωνα µε την αρχιτεκτονική µελέτη. Στα κτίρια που εξετάσθηκαν, ο κύριος στόχος των επιλεγεισών µεθόδων ενίσχυσης ήταν η αύξηση της δυσκαµψίας και της αντοχής των κατασκευών µε την προσθήκη τοιχωµάτων, αλλά και της πλαστιµότητας µε την κατασκευή µανδυών επιλεγµένων υποστυλωµάτων. Εναλλακτικά θα µπορούσε να επιλεγεί η προσθήκη δικτυωτών µεταλλικών συνδέσµων για την αύξηση της δυσκαµψίας και η χρήση σύνθετων υλικών για την αύξηση της πλαστιµότητας, για λόγους ταχύτητας των εργασιών κατασκευής. Παρ όλα αυτά, η έλλειψη εξειδικευµένων συνεργείων και η κατά παράδοση προτίµηση των στοιχείων ενίσχυσης από οπλισµένο σκυρόδεµα στη χώρα µας, οδηγεί συνήθως στην επιλογή των µεθόδων ενίσχυσης που αναφέρθηκαν στην εργασία. 10

Σχήµα 6. Ξυλότυπος οροφής ισογείου και κατασκευαστικές λεπτοµέρειες µε τις επεµβάσεις 11

Σε περιπτώσεις επεµβάσεων κτιρίων αυτής της εποχής (δεκ. 1970), κρίνεται αναγκαίο να εξετάζεται µε την απαίτηση της νέας αρχιτεκτονικής διαρρύθµισής τους (ανακαίνισης) και η ενίσχυση παράλληλα του φέροντος οργανισµού τους, ώστε να προκύπτει τεχνικά και οικονοµικά η βέλτιστη δυνατή λύση. Σχήµα 7. υτική όψη του κτιρίου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου Σχήµα 8. Κατασκευή µανδυών ΑΝΑΦΟΡΕΣ Βασιλείου, Σπ., Έκθεση αποτελεσµάτων δοκιµών του εργαστηρίου ΟΚΙΜΗ Ο.Ε. στο κτίριο του Ποιµαντικού Φιλανθρωπικού κέντρου της Ι. Μητρόπολης Χαλκίδας, ΤΥΝΑΕ, (2008) Ευθυµίου, Χ., Μελέτη Ενίσχυσης του φέροντα οργανισµού σε κτίριο του 1 ου Λυκείου Αλιβερίου, Αρχείο Μελετών ΤΥΝΑΕ, Χαλκίδα (2003) Κόκας,., Ζαχάρος, Ε., Αλεξάκης, Β., Μελέτη Ενίσχυσης του φέροντα οργανισµού του Ποιµαντικού- ιοικητικού και Φιλανθρωπικού Κέντρου Ι. Μητρόπολης Χαλκίδας, Αρχείο Μελετών ΤΥΝΑΕ, Χαλκίδα (2008) Σπυράκος, Κ., Ενίσχυση Κατασκευών για σεισµικά φορτία, ΤΕΕ, Αθήνα (2004) 12