«Πολιτιστική Διαχείριση»

ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Επικοινωνία, Μέσα και Πολιτιστική Διαχείριση» Κατεύθυνση: «Πολιτιστική Διαχείριση» ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015-2016 1

Δοµή και οργάνωση του ΠΜΣ Το Τµήµα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισµού οργανώνει και λειτουργεί από το ακαδηµαϊκό έτος 2015-2016 Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) µε τίτλο «Επικοινωνία, Μέσα και Πολιτιστική Διαχείριση». Το Πρόγραµµα αποτελεί συνέχεια και επέκταση του ΠΜΣ στην «Πολιτιστική Διαχείριση», το οποίο λειτουργεί στο Τµήµα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισµού από το ακαδηµαϊκό έτος 2002-2003. Το ΠΜΣ «Επικοινωνία, Μέσα και Πολιτιστική Διαχείριση» αποτελείται από τις εξής κατευθύνσεις: Α. Πολιτιστική Διαχείριση Β. Νέα Μέσα και Δηµοσιογραφία Γ. Επικοινωνία και Ρητορική των Μέσων και παρέχει τα αντίστοιχα Μεταπτυχιακά Διπλώµατα Εξειδίκευσης (ΜΔΕ). Το ΠΜΣ διευθύνεται από τον Διευθυντή και εξαµελή Συντονιστική Επιτροπή, τους οποίους ορίζει η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Τµήµατος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισµού, το αρµόδιο όργανο που αποφασίζει και για τα κύρια ζητήµατα φυσιογνωµίας και λειτουργίας του προγράµµατος. Η κάθε µία από τις τρεις κατευθύνσεις έχει ακαδηµαϊκή αυτοτέλεια και διευθύνεται από τον Συντονιστή και την Επιτροπή Κατεύθυνσης. Κατά το ακαδηµαϊκό έτος 2015-2016 συντονιστής της Κατεύθυνσης «Πολιτιστική Διαχείριση» είναι ο αναπληρωτής καθηγητής Γιάννης Σκαρπέλος, ο οποίος αντικαθιστά την αναπληρώτρια καθηγήτρια Δάφνη Βουδούρη, που βρίσκεται σε άδεια, ενώ την Επιτροπή Κατεύθυνσης αποτελούν οι επίκ. καθηγήτριες Έφη Φουντουλάκη, Μαρία Παραδείση, Ανδροµάχη Γκαζή και Μάρθα Μιχαηλίδου. 2

Κατεύθυνση: «Πολιτιστική Διαχείριση» Σκοπός της κατεύθυνσης «Πολιτιστική Διαχείριση» του Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Επικοινωνία, Μέσα και Πολιτιστική Διαχείριση» είναι να προσφέρει εξειδίκευση στις σύγχρονες επιστηµονικές προσεγγίσεις, τις µεθόδους και τις εφαρµοσµένες δεξιότητες της πολιτιστικής διαχείρισης, ευρέως νοουµένης. Πρόκειται για το πρώτο στη χώρα µας πρόγραµµα µεταπτυχιακών σπουδών στο πεδίο αυτό, και λειτουργεί από το ακαδηµαϊκό έτος 2002-2003, αρχικά υπό τον τίτλο «Πολιτιστική Πολιτική, Διοίκηση και Επικοινωνία». Το πρόγραµµα oδηγεί στη χορήγηση Μεταπτυχιακού Διπλώµατος Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στην «Πολιτιστική Διαχείριση» και έχει δεκαπεντάµηνη διάρκεια. Περιλαµβάνει δύο ακαδηµαϊκά εξάµηνα διδασκαλίας και µία περίοδο εντός της οποίας εκπονείται µεταπτυχιακή διπλωµατική εργασία. Το πρόγραµµα παρέχει ένα ευρύ σύνολο γνώσεων και δεξιοτήτων, χρήσιµων σε όσους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν µε τον σχεδιασµό και προγραµµατισµό, τη διεύθυνση και οργάνωση πολιτιστικών υποδοµών και δραστηριοτήτων, στον δηµόσιο και τον ιδιωτικό τοµέα. Παράλληλα, το πρόγραµµα επιδιώκει να διευρύνει, µέσω της έρευνας, τα όρια της επιστηµονικής γνώσης γύρω από πεδία όπως: Οι θεσµοί, οι λειτουργίες και οι δραστηριότητες του πολιτισµού σε όλες τους τις διαστάσεις (αισθητική, κοινωνική, νοµική, κανονιστική, οικονοµική, πολιτική, ιδεολογική, κ.ο.κ.). Οι αρχές, οι διαδικασίες και οι τεχνικές της διοίκησης και οργάνωσης πολιτιστικών οργανισµών. Τα ιδιαίτερα ζητήµατα διοίκησης και οργάνωσης συγκεκριµένων κλάδων πολιτιστικής πρακτικής, από τα µουσεία και τη διαχείριση της πολιτισµικής κληρονοµιάς ως τις παραστατικές τέχνες ή τις εικαστικές τέχνες. Η πολιτιστική πολιτική τόσο στο εθνικό όσο και στο διεθνές επίπεδο, οι διεθνείς µορφωτικές/πολιτιστικές σχέσεις και η πολιτιστική διπλωµατία. Τα γνωρίσµατα και οι ιδιαιτερότητες της πολιτιστικής επικοινωνίας, των κοινών 3

του πολιτισµού, της πρόσληψης του πολιτιστικού αγαθού και των αποτελεσµάτων της πολιτιστικής λειτουργίας. Η πολιτιστική διάσταση της κοινωνίας της πληροφορίας και οι εφαρµογές των προηγµένων τεχνολογιών στην πολιτιστική επικοινωνία και διαχείριση. Στόχοι του µεταπτυχιακού είναι η παροχή υψηλού επιπέδου σπουδών, εξειδικευµένων γνώσεων και επαγγελµατικών εφοδίων και συγχρόνως η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και η ανάπτυξη της επιστηµονικής έρευνας στο συγκεκριµένο πεδίο. Επιδιώκει, στη βάση αυτή, να αναπτύξει µεταξύ των αποφοίτων του εξειδικευµένα στελέχη που θα συνδυάζουν την ουσιαστική θεωρητική κατάρτιση για τον πολιτισµό, την πορεία και τις προοπτικές του µε την εποπτεία των πρακτικών, των µεθόδων και των κύριων ζητηµάτων πολιτιστικής πολιτικής, διοίκησης και επικοινωνίας. 4

Υποδοµές Το Πρόγραµµα αξιοποιεί, ανάλογα µε τις ανάγκες του: Το Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών του Τµήµατος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισµού, που διαθέτει σύγχρονους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τύπου Macintosh OSX, συνδεδεµένους σε τοπικό δίκτυο. Το πλήρως εξοπλισµένο ψηφιακό ραδιοτηλεοπτικό στούντιο του Τµήµατος, που λειτουργεί στην Οδό Χιλλ 3-5 στην Πλάκα. Τη Βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστηµίου, που διαθέτει µια ιδιαιτέρως αξιόλογη συλλογή επιστηµονικών βιβλίων και περιοδικών εκδόσεων στις γνωστικές περιοχές του Προγράµµατος, και παρέχει πρόσβαση ψηφιακή βιβλιοθήκη επιστηµονικών περιοδικών στον τοµέα των κοινωνικών, ανθρωπιστικών και τεχνολογικών επιστηµών. 5

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 2015-2016 Α Εξάµηνο (χειµερινό) 1. Οργάνωση και διοίκηση πολιτιστικών οργανισµών: Γ. Κλήµης (Α Κύκλου) 2. Νοµικό και θεσµικό πλαίσιο του πολιτισµού: Δ. Βουδούρη ( Α Κύκλου)* 3. Πολιτιστική επικοινωνία και νέες τεχνολογίες: Κ. Δάλλας (Α Κύκλου)* 4. Πολιτιστική διπλωµατία: Χ. Γιαλλουρίδης (Β Κύκλου) 5. Οπτικός Πολιτισµός: Γ. Σκαρπέλος (Β Κύκλου) 6. Παραστατικές τέχνες: Γ. Ανδρεάδης (Β Κύκλου) 7. Μεθοδολογικές προσεγγίσεις Μέσων, Επικοινωνίας και Πολιτισµού: Μ. Μιχαηλίδου (υποχρεωτικό) 8. Μουσική: Χ. Τσοκανή (Β Κύκλου) Β Εξάµηνο (εαρινό) 1. Πολιτιστικό µάρκετινγκ και επικοινωνία: Μπ. Τσακαρέστου (Α Κύκλου) 2. Διαχείριση ανθρώπινου δυναµικού: Δ. Ιορδάνογλου (Α Κύκλου) 3. Οικονοµία του πολιτισµού: Ν. Λέανδρος (Α Κύκλου) 4. Ιστορία της τέχνης: Ε. Φουντουλάκη (Β Κύκλου) 5. Μουσειολογία: Α. Γκαζή (Β Κύκλου) 6. Κοινωνιολογία του πολιτισµού: Μ. Μιχαηλίδου (Β Κύκλου) 7. Κινηµατογράφος: Μ. Παραδείση (Β Κύκλου) * Δεν θα διδαχθεί το ακαδηµαϊκό έτος 2015-2016 6

Οργάνωση και διοίκηση πολιτιστικών οργανισµών Γεώργιος-Μιχαήλ Κλήµης Σκοπός του µαθήµατος είναι να προσφέρει στους φοιτητές την ικανότητα και τη γνώση που θα τους επιτρέψει να ηγηθούν και να διοικήσουν πολιτιστικούς οργανισµούς και επιχειρήσεις. Έµφαση δίνεται στις σύγχρονες προσεγγίσεις των θεµάτων της διοίκησης, στην ανάπτυξη προσωπικών και διαπροσωπικών ικανοτήτων διοίκησης και ηγεσίας, ταυτόχρονα µε µια ολιστική κατανόηση των οργανισµών/επιχειρήσεων και του µακρο/µικρο-περιβάλλοντος στο οποίο αυτοί λειτουργούν. Το µάθηµα επικεντρώνεται στην επίτευξη των στόχων ενός οργανισµού µε αποτελεσµατικότητα και αποδοτικότητα και εξετάζει τέσσερεις βασικές περιοχές: Σχεδιασµό, Οργάνωση, Ηγεσία, Έλεγχο, ενώ εστιάζει στις ιδιαιτερότητες των πολιτιστικών οργανισµών, όπως αναδεικνύονται µέσα από µελέτες περιπτώσεων και τη διεθνή βιβλιογραφία. Ενδεικτική βιβλιογραφία Αυδίκος, Β. 2014, Οι πολιτιστικές και δηµιουργικές βιοµηχανίες στην Ελλάδα, Αθήνα, Επίκεντρο Bilton, C. 2007, Management and creativity: From creative industries to creative management, Oxford, Blackwell publishing Byrnes, W.J. 2014, Management and the arts, Amsterdam, Elsevier Focal Press Daft, R. 2015, Management, Boston, MA, Cengage Learning, Inc Schermerhorn, J.R. 2012, Εισαγωγή στο Management, Αθήνα, Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης Τσουρβάκας, Γ. 2012, Μάνατζµεντ Επικοινωνιακών και Πολιτιστικών Οργανισµών. Πλαίσιο, Εργαλεία, Στρατηγικές, Θεσσαλονίκη, University Studio Press 7

Νοµικό και θεσµικό πλαίσιο του πολιτισµού: Προστασία και Διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς Δάφνη Βουδούρη Το µάθηµα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών µε τη νοµική προβληµατική και στη διερεύνηση της διαλεκτικής σχέσης δικαίου και πολιτικής στο χώρο του πολιτισµού. Επικεντρώνεται στην προστασία και διαχείριση της πολιτιστικής κληρονοµιάς, στις ποικίλες εκφάνσεις της (αρχαίας και νεότερης, κινητής και ακίνητης, υλικής και άυλης). Πρόκειται για πεδίο µε πολυδιάστατο ενδιαφέρον, όχι µόνο νοµικό αλλά και ιδεολογικό, πολιτικό και οικονοµικό, ιδίως για χώρες όπως η δική µας. Στο µάθηµα αναλύονται κριτικά οι κύριοι άξονες της ελληνικής νοµοθεσίας για την πολιτιστική κληρονοµιά, στην ιστορική της εξέλιξη και σε συνάρτηση µε τις αντίστοιχες δηµόσιες πολιτικές. Αναλύονται επίσης τα βασικά κείµενα και οι νέες τάσεις του σχετικού διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται σε θέµατα όπως ο µετασχηµατισµός της έννοιας της προστατευόµενης πολιτιστικής κληρονοµιάς ή το ζήτηµα της παράνοµης διακίνησης αρχαιοτήτων και άλλων πολιτιστικών αγαθών και της επιστροφής τους στη χώρα -ή κοινότητα- προέλευσης. Στη συζήτηση εντάσσονται και οι διαµάχες που έχουν προκληθεί διεθνώς γύρω από τα αντικείµενα αυτά, απηχούν αντιτιθέµενα συµφέροντα και παραπέµπουν στο ερώτηµα σε ποιον ανήκει το παρελθόν, εάν ανήκει σε κάποιον. Ενδεικτική βιβλιογραφία Βουδούρη, Δ. 2003, Κράτος και µουσεία. Το θεσµικό πλαίσιο των αρχαιολογικών µουσείων, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, εκδ. Σάκκουλα Brodie, N. et al (eds), 2008, Archaeology, Cultural heritage and the antiquities trade, Gainesville, University Press of Florida Forrest, C. 2010, International Law and the Protection of Cultural Heritage, Lon- 8

don, Routledge Gerstenblith P. 2012, Art, Cultural Heritage, and the Law. Cases and materials, Durham, Carolina Academic Press, 3 rd ed. Hoffman, B. (ed.) 2006, Art and Cultural Heritage. Law, Policy, and Practice, Cambridge & New York, Cambridge University Press Lowenthal D. 1998, The Heritage Crusade and the Spoils of History, Cambridge, Cambridge University Press. Merryman, J.H. 2009, Talking about the Elgin Marbles. Critical Essays on Cultural Property, Art and Law, The Netherlands, Kluwer Law International Τροβά, Ε. (επιµ.) 2004, Η πολιτιστική κληρονοµιά και το δίκαιο, Αθήνα- Θεσσαλονίκη, εκδ. Σάκκουλα Vrdoljak, A.- F. 2006, International Law, Museums and the Return of Cultural Objects, Cambridge, Cambridge University Press Χαµηλάκης, Γ. 2012, Το Έθνος και τα Ερείπιά του. Αρχαιότητα, αρχαιολογία και εθνικό φαντασιακό στην Ελλάδα, Αθήνα, εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου 9

Πολιτιστική επικοινωνία και ψηφιακές τεχνολογίες Κωστής Δάλλας Η αυξανόµενη σηµασία της πληροφορίας για τη συγκρότηση των πρακτικών παραγωγής της γνώσης, του νοήµατος και των πολιτισµικών ταυτοτήτων πιστοποιείται στο σύνολο, σχεδόν, των πρακτικών τόσο των σύγχρονων µουσείων και των οργανισµών που ασχολούνται µε τη διαχείριση και την αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονοµιάς, όσο και των ατοµικών υποκειµένων που ενεργοποιούνται ως «κοινό» του πολιτισµού, ως «χρήστες» των νέων µέσων επικοινωνίας και ως κοινότητες πρακτικής και ενδιαφέροντος στο αναδυόµενο ψηφιακό περιβάλλον. Αποσκοπώντας στη διερεύνηση αυτής της σχέσης, το µάθηµα εισηγείται, καταρχήν, ένα θεωρητικό πλαίσιο εννοιολόγησης της πληροφορίας και της επικοινωνιακής λειτουργίας της στο πεδίο της πολιτιστικής κληρονοµιάς. Εξετάζει ζητήµατα θεωρίας και πρακτικής της πολιτισµικής τεκµηρίωσης και της ψηφιακής επιµέλειας συλλογών µέσω µιας ιστορικής προσέγγισης της συλλεκτικής των µουσείων, των πρακτικών περιγραφής και καταλογογράφησης και των διαφορετικών επιστηµονικών παραδόσεων ανάλυσης τεχνηµάτων από τη σκοπιά της αρχαιολογίας, της ανθρωπολογίας και της ιστορίας της τέχνης. Αξιολογεί πώς οι τεχνολογίες της πληροφορίας διαφοροποιούν τη λειτουργία των µουσείων ως τόπων επιµέλειας των τεχνών, ως υποδοµών της ανθρωπιστικής έρευνας και ως οργανισµών της µνήµης θεµατοφυλάκων της «αυθεντικότητας» και της πνευµατικής διατήρησης του παρελθόντος. Τέλος, προσεγγίζει κριτικά τις επιπτώσεις της διαδραστικότητας και της αφηγηµατικότητας στη γνωστική και την παιδευτική πρακτική των µουσείων, των τεχνολογιών δυνητικής πραγµατικότητας και «περιβάλλουσας ευφυϊας» στην ανάδυση της συγκινησιακής λειτουργίας των εκθέσεων και των χώρων κληρονοµιάς, και του κοινωνικού λογισµικού (τεχνολογίες εξατοµίκευσης, Web 2.0, και σηµασιολογικού ιστού) στη χειραφέτηση και την ενδυνάµωση του κοινού των µουσείων και της πολιτιστικής κληρονοµιάς µέσω της ενίσχυσης της αµφίδροµης επικοινωνίας και της συµµετοχής τους στη συγκρότηση του νοήµατος. 10

Ενδεικτική βιβλιογραφία Borgman, C. L. 2007, Scholarship in the digital age: information, infrastructure, and the Internet, Cambridge, MA; London, MIT Press Cameron, F. and Kenderdine, S. (eds.) 2007, Theorizing digital cultural heritage, Cambridge, MA: MIT Press Floridi, L. 1999, Philosophy and computing: an introduction, London, Routledge Geser, G. and Mulrenin, A. 2002, The DigiCULT report. technological landscapes for tomorrow s cultural economy - unlocking the value of cultural heritage, Luxembourg, Office for Official Publications of the European Communities Glushko, R. J. (ed.) 2013, The discipline of organizing, Cambridge, Mass., MIT Press Johnson, L., Adams Becker, S. and Freeman, A. 2013, The horizon report: 2013 museum edition, Austin, Tx: The New Media Consortium. http://www.nmc.org/ pdf/2013-horizon-report-museum-en.pdf Manovich, L. 2001, The language of new media, Cambridge, Mass., MIT Press Marty, P.F. and Burton Jones, K. (eds.) 2007, Museum informatics: people, information, and technology in museums, New York & London, Routledge Parry, R. (ed.) 2010, Museums in a digital age, London, Routledge Rinehart, R. and Ippolito, J. 2014, Re-collection: art, new media, and social memory, Cambridge, Mass., MIT Press Πολιτιστική διπλωµατία Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης Εδώ και αρκετά χρόνια ο πολιτισµός θεωρείται βασική συνιστώσα της επιστήµης των διεθνών σχέσεων, είτε µελετούν τη διάσταση του πολιτιστικού ιµπεριαλισµού (Edward Said), είτε αυτή της σύγκρουσης των πολιτισµών (Samuel Huntington). Η θεωρία των διεθνών σχέσεων και του πολιτισµού καλείται να συµβάλει στην 11

απάντηση του αγωνιώδους ερωτήµατος, αν οι πολιτισµοί και οι θρησκείες µπορούν να είναι γέφυρες επικοινωνίας και ειρήνης ή αντιθέτως πηγές συγκρούσεων που µπορούν να πάρουν και βίαιη µορφή ή ακόµη χειρότερα να οδηγήσουν και σε πόλεµο. Το ίδιο σηµαντική από την πλευρά της διαχείρισης του πολιτισµού είναι και η Πολιτιστική Διπλωµατία, ένας νέος και πολλά υποσχόµενος κλάδος µε ιδιαίτερη αξία για µια χώρα όπως η Ελλάδα που βασίζει πολλά στην διεθνή προβολή του πολιτισµού της. Η µελέτη των προϋποθέσεων για την άσκηση της πολιτιστικής διπλωµατίας για παράδειγµα η ύπαρξη κοινωνίας πολιτών η µελέτη των εναλλακτικών προτύπων άσκησης της Πολιτιστικής Διπλωµατίας και η εξειδίκευση των προβληµατικών σε σχέση µε την περίπτωση της Ελλάδας θα αποτελέσουν τα αντικείµενα του µαθήµατος. Οπτικός Πολιτισµός Γιάννης Σκαρπέλος H όραση είναι ένα από τα κεντρικά µέσα πρόσληψης του πολιτισµού, τόσο µε την έννοια που του δίνει η ανθρωπολογία, όσο και µε εκείνη που του δίνουν οι σπουδές πολιτισµού. Το µάθηµα µελετά τις κύριες προσεγγίσεις στο ορατό και τη σύνδεσή του τόσο µε τον πολιτισµό, όσο και την πρόσδεσή του στο τρίπολο εικόνα-γνώση-εξουσία. Στη συνέχεια, το µάθηµα εστιάζει στην εµπειρική έρευνα του οπτικού πολιτισµού, µε παραδείγµατα από την υφιστάµενη βιβλιογραφία, στην ανάπτυξη της µεθοδολογίας των οπτικών σπουδών, και στην υπολογιστική ανάλυση οπτικών δεδοµένων. Ενδεικτική βιβλιογραφία Σκαρπέλος, Γ. 2013, Εικόνα και Κοινωνία: Από την Κοινωνική Φωτογραφία στην 12

Οπτική Κοινωνιολογία, Αθήνα, Τόπος Margolis, E. and Pauwels, L. 2011, The SAGE Handbook of Visual Research Methods, London, Sage Πασχαλίδης, Γ. 2012, Τα Νοήµατα της Φωτογραφίας, Θεσσαλονίκη, University Studio Press Κωνσταντινίδου, Χ. 2011, Οπτικός Πολιτισµός και Κοινωνικές Ανισότητες: Οι φωτογραφίες πολέµου, Αθήνα, Futura Μπονάρου, X. 2012, Οπτικός Πολιτισµός και Τουρισµός: Αναπαραστάσεις της Ελλάδας στις Τουριστικές Καρτ Ποστάλ, Αθήνα, Παπαζήση Παραστατικές τέχνες Γιάγκος Ανδρεάδης (µε τη συνδροµή του Δηµήτρη Νάκου) Το εργαστήριο παραστατικών τεχνών στοχεύει στην εξοικείωση των µεταπτυχιακών φοιτητών µε τις δηµιουργικές πρακτικές και την παραγωγή πιλοτικών προϊόντων στα πεδία των παραστατικών τεχνών, ούτως ώστε να έχουν και ένα επιπλέον δείγµα γραφής για την κατοπινή σταδιοδροµία τους. Ως παραστατικές τέχνες νοούνται, σύµφωνα µε το πνεύµα του µεταπτυχιακού προγράµµατος, σε πρώτη γραµµή εκείνες που ενέχουν το δηµιουργικό στοιχείο, δηλαδή αυτές του θεάτρου, του κινηµατογράφου και συµπληρωµατικά τού βίντεο. Στο µάθηµα παραστατικών τεχνών έχουν κατά καιρούς παρέµβει σηµαντικοί σκηνοθέτες, όπως ο Δήµος Αβδελιώδης, ο Παντελής Βούλγαρης και άλλοι. Οι εργασίες των φοιτητών βρίσκονται σε διάλογο µε τη διδασκόµενη ύλη και καρπός τους υπήρξαν ώς τώρα πάνω από 20 ταινίες µικρού µήκους, βίντεο και παραστάσεων, που προβλήθηκαν σε φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ορισµένες δε απέσπασαν βραβεία και διακρίσεις. 13

Μεθοδολογικές προσεγγίσεις Μέσων, Επικοινωνίας και πολιτισµού Μάρθα Μιχαηλίδου Το µάθηµα αποσκοπεί Στην εξοικείωση των φοιτητών/τριών µε το βασικό σκεπτικό των ποσοτικών και ποιοτικών µεθόδων έρευνας στις σπουδές επικοινωνίας και πολιτισµού Στην ανάπτυξη βασικών ικανοτήτων σχεδιασµού εµπειρικής έρευνας έτσι ώστε να υλοποιήσουν βασικές ερευνητικές δραστηριότητες στο πλαίσιο της διπλωµατικής τους εργασίας, Στην ανάπτυξη κριτικής ικανότητας όσον αφορά τη δεοντολογική, ηθική και επιστηµονική διάσταση της κοινωνικής έρευνας Θεµατικές ενότητες: Μεθοδολογικές παραδόσεις: θεωρητικά θεµέλια της ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας στις σπουδές επικοινωνίας και πολιτισµού Σχεδιασµός ποσοτικής έρευνας: Μεταβλητές και µέτρηση Δειγµατοληπτική έρευνα Ανάλυση περιεχοµένου Σχεδιασµός ποιοτικής έρευνας Συµµετοχική παρατήρηση Συνεντεύξεις βάθους και οµαδικές συνεντεύξεις Ανάλυση λόγου Οπτικοακουστικές τεχνικές Μελέτη περίπτωσης Μικτές µέθοδοι 14

Ενδεικτική βιβλιογραφία Babbie, E. 2011, Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα, Αθήνα, Κριτική Mason, Jennifer 2011, Η Διεξαγωγή της Ποιοτικής Έρευνας, µτφρ. Ελένη Δηµητριάδου, επιστ. επιµ. Νότα Κυριαζή, Αθήνα, Πεδίο Robson, C. 2007, Η έρευνα του πραγµατικού κόσµου. Αθήνα, Gutenberg. Κυριαζή, Ν. 2011, Η Κοινωνιολογική Έρευνα: κριτική επισκόπηση των µεθόδων και τεχνικών, Αθήνα, Πεδίο Byrne, D. and Ragin, C. (Eds) 2009, The Sage Handbook of Case Based Methods, London, Sage Creswell, J.W., 2009, Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches, London, Sage Deacon, D. et al., 2007, Researching communications: A practical guide to methods in media and cultural analysis, New York, Bloomsbury Hesse-Biber, S. N. & P. Leavy (Eds.) 2004, Handbook of emergent methods. New York, Guilford Press. Yin, R. K. 1994, Case study research design and methods (2nd ed.). Thousand Oaks, CA, Sage. 15

Μουσική: Ιστορία και ερµηνεία της νεότερης δυτικής µουσικής παράδοσης Χαρίκλεια Τσοκανή Το µάθηµα αυτό απευθύνεται όχι µόνο στον φοιτητή τον εξοικειωµένο µε το συντακτικό και τη γραµµατική της δυτικής µουσικής παράδοσης, αλλά και, γενικότερα, στον φιλόµουσο φοιτητή. Στόχος του είναι να αναδείξει, µε τη βοήθεια φιλοσοφικών εννοιών, τα ερωτήµατα εκείνα που αφορούν τη φύση της µουσικής, καθώς και τις κοινωνικοιστορικές χρήσεις της στο πλαίσιο της δυτικής παράδοσης, κυρίως, από τον 17ο αιώνα έως σήµερα. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός µας βρίσκονται τα εξής, πολύ επίκαιρα, ζητήµατα: α) Η µουσική είναι ήχος (εννοούµενος ως res extensa) ή γλώσσα; β) Η µουσική είναι τέχνη που κατ εξοχήν εκφράζει το συναίσθηµα ή τέχνη εντός της οποίας η έννοια του ωραίου εκφράζεται δυναµικά; Με τα ερωτήµατα αυτά συνδέεται άµεσα και το κεντρικό, στον τοµέα της µουσικής, ερώτηµα της εποχής µας. Είναι η µουσική µέσον µετάδοσης µηνυµάτων ή, ακόµη, και εναρµόνισης ψυχικών καταστάσεων ή µήπως στην τέχνη αυτή διακρίνεται ένας ευρύτερος πολιτισµικός προορισµός; Οι βασικοί άξονες γύρω από τους οποίους θα αναπτυχθεί η εξέταση των πιο πάνω ζητηµάτων είναι οι εξής: α) Μουσική και γλώσσα, β) Η µουσική ως επικοινωνία. Ενδεικτική βιβλιογραφία Adorno, Th. 2011, Φιλοσοφία της νέας µουσικής, Αθήνα, εκδ. Νήσος, Χέγκελ, 2002, Αισθητική της Μουσικής, Αθήνα, Εστία Χάνσλικ, Ε. 2003, Για το ωραίο στη µουσική, Αθήνα, Εξάντας Attali, Z. 1978, Θόρυβοι, Αθήνα, Κέδρος Foundations of music history, ed. Cambridge University Press, 1985. 16

Watzalawick, P., Helmick Beavin, J. and Jackson, Don D. 1967, Pragmatics of Human Communication, New York, W.W. Norton & Compagny Πολιτιστικό µάρκετινγκ και επικοινωνία Μπέττυ Τσακαρέστου Σεµιναριακό µάθηµα που στηρίζεται σε δηµιουργικά και ερευνητικά projects αξιοποιώντας τη συµµετοχή στα κοινωνικά δίκτυα και την έρευνα πεδίου µε συµµετοχή σε δηµιουργικές δράσεις: events, παρεµβάσεις, πολιτιστικά και τεχνολογικά γεγονότα, που οργανώνονται µέσα στην πόλη οργανισµούς, οµάδες, επιχειρήσεις, startups, networking events, που είναι σε εξέλιξη. Σκοπός µαθήµατος είναι να συζητήσουµε, να ερευνήσουµε, να πειραµατιστούµε και να συµµετέχουµε στις νέες µορφές επικοινωνίας (digital, social media advertising, storytelling, gamification), συµµετοχής (engagement) και µάρκετινγκ (inbound marketing, mobile marketing) στην εποχή των κοινωνικών δικτύων και του mobile web. Εχουµε ως γενικό πλαίσιο αναφοράς µια κοινωνία και οικονοµία που στηρίζεται όλο και περισσότερο στη συν-δηµιουργία (co-creation), τη συνεργασία και την καινοτοµία, τον πειραµατισµό και το µοίρασµα (sharing economy) εµπειριών, γνώσεων, προϊόντων και υπηρεσιών (collaborative production/ collaborative consumption). Πεδίο δράσης και σκέψης είναι οι πόλεις ως ανοιχτές και δυναµικές πλατφόρµες συν-δηµιουργίας και καινοτοµίας για διαφορετικές µορφές οργάνωσης, σχεδιασµού και δηµιουργίας προϊόντων και υπηρεσιών- χώροι πολιτισµού, οµάδες µε ανατρεπτική (disruptive) πολιτιστική/ κοινωνική δράση, επιχειρήσεις και startups που φιλοδοξούν να «αλλάξουν τον κόσµο», co-working hubs, networking events, mobile apps, city apps. Το σεµινάριο σάς προσκαλεί σε ένα ζωντανό εργαστήριο συν-δηµιουργίας και υλοποίησης των ιδέων σας. Κεντρικές θεµατικές Smart Cities, Networked cities, City Branding: Το city branding αποτελεί τον 17

κεντρικό ερευνητικό και δηµιουργικό άξονα του σεµιναριακού µαθήµατος. Σύνδεση µε την ψηφιακή εποχή και το συµµετοχικό διαδίκτυο / τις ανοιχτές πλατφόρµες/το mobile web/ social media Συν-δηµιουργία (co-creation) Mobile Culture και συνεργατική κατανάλωση (collaborative consumption) Οµαδικό Project City Experiential Branding Co-Create Smart Athens/ Startup Athens Ενδεικτική βιβλιογραφία Bhalla, G. 2010, Collaboration and Co-Creation: New Platforms for Marketing and Innovation, Springer Botsman, R. and Rogers, R. 2010, What s Mine its Yours: The Rise of Collaborative Consumption, The Harper Business Florida, R. 2012, The Rise of the Creative Class Revisited. Basic Books French, Y. and Runyard, S. 2011, Marketing and Public Relations for Museums, Galleries, Cultural and Heritage Attractions, Routledge Gansky, L. 2012, The Mesh: Why the Future of Business is Sharing, Portfolio Trade Holt, D. and Cameron, D. 2010, Cultural Strategy: Using Innovative Ideologies to Build Breakthrough Brands, Oxford University Press Kabani, S. and Bogan, C. 2012, The Zen of Social Media Marketing, Ben Bell Books Kotler, Ph. 2010, Marketing 3.0: From Products to Customers to the Human Spirit, Wiley McGonical, J. 2011, Reality is Broken: Why Games Make Us Better and How they Can Change the World, Penguin Shirky, C. 2011, Cognitive Surplus. How Technology Makes Consumers into Collaborators, Penguin Books 18

Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναµικού Δήµητρα Ιορδάνογλου Η Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναµικού αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες για την αποτελεσµατική λειτουργία και τη συνεχή ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα οργανισµών και επιχειρήσεων. Στόχος του µαθήµατος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές/τριες στις σύγχρονες θεωρίες και πρακτικές της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναµικού, δίνοντας ιδιαίτερη έµφαση στους πολιτιστικούς οργανισµούς και να αναδείξει την αξία του δηµιουργικού ανθρώπινου κεφαλαίου στο σηµερινό εργασιακό περιβάλλον. Οι βασικοί θεµατικοί άξονες του µαθήµατος είναι: Σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις και τάσεις στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναµικού Ο ρόλος του εργαζόµενου στις πολιτιστικές και δηµιουργικές βιοµηχανίες Προσέλκυση και επιλογή προσωπικού στις δηµιουργικές βιοµηχανίες Τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) στην επιλογή προσωπικού και η διαχείριση της εικόνας του υποψηφίου (personal branding) Προετοιµασία βιογραφικού και συνέντευξη επιλογής Εκπαίδευση και ανάπτυξη των εργαζοµένων πολιτιστικών οργανισµών Συναισθηµατική νοηµοσύνη και επικοινωνία στο σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον Οµαδική συνεργασία στην ψηφιακή εποχή Εικονικές οµάδες Ηγεσία και νευροηγεσία Τα ευρήµατα των νευροεπιστηµών Μέσα από θεωρητικές διαλέξεις, µελέτες περιπτώσεων (case studies) πολιτιστικών οργανισµών, ατοµικές και οµαδικές ασκήσεις και διαγνωστικά εργαλεία, οι φοιτητές/τριες θα κατανοήσουν τις θεµατικές ενότητες που διδάσκονται τόσο από την οπτική των επαγγελµατιών ανθρώπινου δυναµικού όσο και από την οπτική των εργαζοµένων. Παράλληλαν θα αναπτύξουν δεξιότητες χρήσιµες για τη µελλοντική τους πορεία. 19

Ενδεικτική βιβλιογραφία Αυδίκος, Β. 2014, Οι Πολιτιστικές και Δηµιουργικές Βιοµηχανίες στην Ελλάδα, Αθήνα, Επίκεντρο Βακόλα, Μ. και Νικολάου, Ι. 2012, Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συµπεριφορά, Αθήνα, Εκδόσεις Rosili Baym, N. K. 2010, Personal Connections in the Digital Age, Polity Goleman, D. 2011, Η Συναισθηµατική Νοηµοσύνη, Αθήνα, Πεδίο Goleman, D. 2012, Η Κοινωνική Νοηµοσύνη, Αθήνα, Πεδίο Hesmondhalgh, D. and Baker, S. 2013, Creative Labour: Media work in three cultural industries, London, Routledge Ιορδάνογλου, Δ. 2008, Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναµικού στις Σύγχρονες Οργανώσεις. Νέες Τάσεις και Πρακτικές, Αθήνα, Κριτική Kahneman, D. 2013, Σκέψη αργή και γρήγορη, Αθήνα, Εκδόσεις Κάτοπτρο McKinlay, A. and Smith, C. (eds) 2009, Creative Labour: Working in the Creative Industries (Critical Perspectives on Work and Employment), London, Palgrave Macmillan Μουζά - Λαζαρίδη, Α.Μ. 2006, Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων, Αθήνα, Κριτική Οικονοµία του πολιτισµού Νίκος Λέανδρος Στόχος του µαθήµατος είναι η ανάλυση των συνθηκών που προσδιορίζουν την πολιτιστική παραγωγή, καθώς και των νέων δεδοµένων που διαµορφώνονται στις βιοµηχανίες του πολιτιστικού τοµέα τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Νέα επιχειρηµατικά µοντέλα κάνουν την εµφάνισή τους, καθώς οι δηµιουργοί περιεχοµένου επιδιώκουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, αξιοποιώντας τα καινούργια κανάλια διανοµής και τις πολλαπλές ευκαιρίες που προσφέρει η ψηφιοποίηση του περιεχοµένου. Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις καλούνται να 20

δράσουν και να επιτύχουν σε ένα πολύ πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον τόσο λόγω των απαιτήσεων και της διαφοροποίησης του κοινού όσο και εξαιτίας της εµφάνισης πολλών νέων ανταγωνιστών. Με τη χρήση στοιχείων που περιέχονται στους ισολογισµούς των επιχειρήσεων και χρηµατοοικονοµικούς δείκτες θα εξετάσουµε τα οικονοµικά αποτελέσµατα επιχειρήσεων του πολιτιστικού τοµέα. Επίσης, θα µας απασχολήσει η σηµασία του πολιτισµού στην αναπτυξιακή διαδικασία και στο Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, οι κρατικές πολιτικές και ο ρόλος των αγορών. Αναπτύσσονται, έτσι, αναλυτικές και συνθετικές ικανότητες και προσφέρονται εργαλεία που επιτρέπουν να εξετάσουµε τις εξελίξεις τόσο από µακροοικονοµική όσο και από µικροοικονοµική σκοπιά. Ενδεικτική βιβλιογραφία Βερνίκος, Ν. et al. (επιµ.) 2005, Πολιτιστικές Βιοµηχανίες, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική Bjorkegren, D. 1996, The Culture Business, London, Routledge Debord, G. 2000, Η Κοινωνία του Θεάµατος, Αθήνα, Εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη Λέανδρος, Ν. 2008, Επιχειρηµατικές Στρατηγικές στη Βιοµηχανία των Μέσων, Αθήνα, Καστανιώτης Λέανδρος, Ν. 2005, Το Διαδίκτυο: Ανάπτυξη και Αλλαγή, Αθήνα, Καστανιώτης Throsby, D. 2001, Economics and Culture, Cambridge, Cambridge University Press 21

Ιστορία της Τέχνης Έφη Φουντουλάκη Οι αλλαγές του καλλιτεχνικού γούστου θεωρούνται συχνά αποτέλεσµα αυστηρά προσωπικών επιλογών. Όµως, ο τρόπος µε τον οποίο συµβαίνουν αυτές οι αλλαγές, καθώς και οι αιτίες τους, προκαθορίζονται στην πραγµατικότητα από εξωτερικούς παράγοντες. Κάθε αισθητικό σύστηµα συνδέεται µε ένα σύνολο δυνάµεων θρησκευτικής, πολιτικής, εθνικής, οικονοµικής, πνευµατικής τάξεως. Το σύστηµα αυτό καθορίζει τόσο την καλλιτεχνική δηµιουργία όσο και τον τρόπο µε τον οποίο βλέπουµε την τέχνη του παρελθόντος διαδικασίες ταυτόχρονες, συµπληρωµατικές και αδιαχώριστες. Καθορίζει εποµένως και τη δηµιουργία των µουσείων, ως ένδειξη των πολύπλοκων σχέσεων που αναπτύσσει ο πολιτισµός µε την ιστορία του, ως χώρο, ως όργανο, ή ως πλαίσιο µνήµης. Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζεται το εάν και κατά πόσον η µοντέρνα τέχνη ανέτρεψε τους παραδοσιακούς εικαστικούς κώδικες, ή εάν η θέση αυτή στηρίζεται σε έναν από τους µύθους της ιδεολογίας του µοντερνισµού. Εξετάζεται επίσης η δηµιουργία του ισπανικού Μουσείου από τον βασιλιά Louis Philippe στο Παρίσι το 1838, ως εύγλωττο παράδειγµα της πολυπλοκότητας των λόγων και των συνθηκών ίδρυσης ενός µουσείου. Ενδεικτική βιβλιογραφία Haskell, F. 1976, Rediscoveries in Art, London, Phaidon Press Ltd. Nochlin, L. 1991, The Politics of Vision, London, Thames and Hudson Ltd. Art in Theory 1815-1900. An Anthology of Changing Ideas, Edited by Charles Harrison and Paul Wood with Jason Gaiger, Blackwell Publishers Ltd., Oxford, U.K., 1998. Seigel, J. 1986, Bohemian Paris. Culture, Politics and the Boundaries of Bourgeois Life, 1830-1930, Viking Penguin Inc. Jullian, R. 1979, Le mouvement des arts du romantisme au symbolisme, Albin Michel, Paris, 22

Δασκαλοθανάσης, N. 2004, Ο καλλιτέχνης ως ιστορικό υποκείµενο από τον 19ο στον 21ο αιώνα, Αθήνα, Άγρα Λοϊζίδη, Ν. 1992, Απόγειο και κρίση της πρωτοποριακής ιδεολογίας, Αθήνα, Νεφέλη Φουντουλάκη, Έ. 2005 [1998], Επαναφορά στον Greco, Αθήνα, Νεφέλη Damisch, H. 2000, L amour m expose, Yves Gevaert Editeur Argan, G. C. και Bonito Oliva, A. 2014, Η µοντέρνα τέχνη (1770-1970) και Η τέχνη στην καµπή του 21 ου αιώνα, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης και Ίδρυµα Τεχνολογίας και Έρευνας 23

Μουσειολογία Ανδροµάχη Γκαζή Το µάθηµα αποτελεί εισαγωγή στη µουσειολογία και διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις βασικούς άξονες: Oριοθέτηση της έννοιας του µουσείου Επαγγελµατισµός και δεοντολογία στη λειτουργία των µουσείων Διαχείριση µουσειακών συλλογών Μουσείο και επικοινωνία Τα επιµέρους θέµατα που αναλύονται είναι: Η βασική ορολογία και οι βασικές έννοιες της µουσειολογίας Η ιστορική εξέλιξη του µουσείου ως θεσµού διεθνώς Ζητήµατα δεοντολογίας και επαγγελµατισµού στη λειτουργία των µουσείων Ζητήµατα διαχείρισης συλλογών Το κοινό των µουσείων Έρευνα κοινού Έρευνα αξιολόγησης Επικοινωνία µέσα και έξω από το µουσείο Μοντέλα επικοινωνίας Εκθέσεις (θεωρία και πράξη) Άτυπη µάθηση στο περιβάλλον του µουσείου Προγράµµατα προσέγγισης Τάσεις και οι προοπτικές των µουσείων Ενδεικτική βιβλιογραφία Benett, T. 1995, The Birth of the Museum. History, theory, politics, London, Routledge 24

Black, G. 2009, To Ελκυστικό Μουσείο. Μουσεία και Επισκέπτες, Αθήνα, Πολιτιστικό Ίδρυµα Οµίλου Πειραιώς Macdonald, S. (επιµ.) 2012, Μουσείο και Mουσειακές Σπουδές, Αθήνα, Πολιτιστικό Ίδρυµα Οµίλου Πειραιώς Merriman, N. 2000, Beyond the Glass Case: The Past, the Heritage and the Public, University of London, Institute of Archaeology Μπούνια, Α. 2009, Στα Παρασκήνια του Μουσείου. Η διαχείριση των µουσειακών λειτουργιών, Αθήνα, Πατάκης Μπούνια, Α. και Γκαζή, Α. (επιµ.) 2012, Εθνικά Μουσεία στη Νότια Ευρώπη. Ιστορία και Προοπτικές, Αθήνα, Καλειδοσκόπιο Νάκου, Ει. και Γκαζή, Α. (επιµ.) 2015, Η προφορική ιστορία στα µουσεία και την εκπαίδευση, Αθήνα, νήσος Νικονάνου, Ν. 2010, Μουσειοπαιδαγωγική. Θεωρία και Πράξη, Αθήνα, Πατάκης Κοινωνιολογία του πολιτισµού Μάρθα Μιχαηλίδου Το µάθηµα προσφέρει µια επισκόπηση των κύριων θεωρητικών, µεθοδολογικών και ερευνητικών τάσεων στο γνωστικό αντικείµενο της κοινωνιολογίας του πολιτισµού, από την ανάδυση της κουλτούρας ως διακριτής έννοιας στο πλαίσιο της ερµηνευτικής κοινωνιολογίας µέχρι την ανάπτυξη της σύγχρονης κοινωνιολογίας του πολιτισµού. Η µελέτη της κουλτούρας και του πολιτισµού έχει αποτελέσει κεντρικό αντικείµενο των σύγχρονων κοινωνικών επιστηµών, και ιδίως της λεγόµενης ερµηνευτικής σχολής της κοινωνιολογίας. Βασισµένη σε αυτές τις εννοιολογικές και ιστορικές καταβολές, η σύγχρονη κοινωνιολογία του πολιτισµού επικεντρώνεται στην εξέταση της κουλτούρας και του πολιτισµού ως χώρων κοινωνικής διαφοροποίησης, ιδιαίτερα µάλιστα µετά τη λεγόµενη πληροφοριακή 25

επανάσταση από το τέλος του 20ού αιώνα και µετά και τη σύγχρονη άνθηση των πολιτιστικών ή δηµιουργικών βιοµηχανιών. Το µάθηµα δοµείται πάνω σε δύο βασικούς αναλυτικούς άξονες: αφενός τον άξονα της διερεύνησης σύγχρονων πρακτικών παραγωγής της κουλτούρας και αφετέρου τον άξονα της διερεύνησης της σχέσης του πολιτισµού µε άλλους παράγοντες κοινωνικής διαφοροποίησης. Ενδεικτική βιβλιογραφία Bennett, T. and Frow, J. 2008, The Sage handbook of cultural analysis, London, Sage Bennett, T. 2008, Culture, class, distinction, London, Routledge Bennett, T., Grossberg, L., Morris, M. and Williams, R. K. 2005, New keywords: a revised vocabulary of culture and society, Malden, MA: Blackwell Bourdieu, P. 2006, Η Αίσθηση της Πρακτικής, Αθήνα, Αλεξάνδρεια Bourdieu, P. 2002, Η Διάκριση: κοινωνική κριτική της καλαισθητικής κρίσης, Αθήνα, Πατάκης Crane, D. 1994, The sociology of culture: emerging theoretical perspectives, Oxford, Blackwell Du Gay, P. (επιµ.) 1997, Production of Culture/Cultures of Production, London, Sage Friedland, R. and Mohr, J. 2004, Matters of culture: cultural sociology in practice, Cambridge, Cambridge University Press Jacobs, M. and Weiss Hanrahan, N. (eds.) 2005, The Blackwell Companion to the Sociology of Culture, Malden, Mass: Blackwell McRobbie, A. 1999, In the culture society: art, fashion, and popular music, London, Routledge 26

Κινηµατογράφος Μαρία Παραδείση Αναδεικνύοντας την ιδιαιτερότητα της 7ης τέχνης σε µια εποχή κυριαρχίας των οπτικοακουστικών µέσων, τo µάθηµα του κινηµατογράφου προτείνει µια επισκόπηση των σηµαντικότερων θεωριών του δεύτερου µισού του προηγούµενου αιώνα, εστιάζοντας στις επιπτώσεις που είχαν στη θεωρία του κινηµατογράφου. Η επισκόπηση αυτή περιλαµβάνει: τη διάκριση µεταξύ ρεαλισµού - φορµαλισµού/ εξπρεσιονισµού τη «θεωρία του δηµιουργού» την αναφορά στο στρουκτουραλισµό και τη σηµειολογία τη β φάση «θεωρίας του δηµιουργού» την αναφορά στην ψυχανάλυση, το µεταστρουκτουραλισµό και τη γ φάση «θεωρίας του δηµιουργού» την αναφορά στο µεταµοντερνισµό την παρουσίαση της συνεισφοράς της φεµινιστικής θεωρίας και τέλος της παρουσίαση της νεοφορµαλιστικής θεωρίας. Θα ακολουθήσουν πρακτικές ασκήσεις ανάλυσης ταινιών, βάσει κάποιων από τα διδαχθέντα θεωρητικά µοντέλα και θα ζητηθούν ανάλογες εργασίας από τους φοιτητές. Ενδεικτική βιβλιογραφία Monaco, J. 2000, How to read a film, Oxford & New York, Oxford University Press Stam, R. 2006, Εισαγωγή στη θεωρία του κινηµατογράφου, µετάφραση Κ. Κακλαµάνη, Αθήνα, Πατάκη Hill, J. and Church, P. (eds.) 1998, The Oxford Guide to Film Studies, Oxford, Oxford University Press Παραδείση, M. 2006, Κινηµατογραφική Αφήγηση και Παραβατικότητα στον Ελληνικό Κινηµατογράφο (1994-2004), Αθήνα, Τυπωθήτω Bordwell, D. 1995, Narration in the fiction film, London, Routledge Mast, G. and Kawin, B. 1997, A short history of the movies, London, Allyn and Bacon 27