Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού"

Σκύλλα Λιακόπουλος
9 χρόνια πριν
Προβολές:

1 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ Μέτρο 2.2 Αναµόρφωση Προγραµµάτων Προπτυχιακών Σπουδών ιεύρυνση Τριτοβάθµιας Κατ. Πράξης α Αναµόρφωση Προγραµµάτων Προπτυχιακών Σπουδών Συγχρηµατοδοτείται µέσω του ΥΠΕΠΘ από την Ευρωπαϊκή Ένωση [3 ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης κατά 75% Κοινοτική Συµµετοχή (ΕΚΤ) και 25% Εθνικοί Πόροι] Έργο «Προγράµµατα Προπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Μακεδονίας Οικονοµικών και Κοινωνικών Επιστηµών» Υποέργο 3 Αναµόρφωση ΠΠΣ του Τµήµατος Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστηµίου Μακεδονίας Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού

ΥΠΕΠΘ από την Ευρωπαϊκή Ένωση [3 ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης κατά 75% Κοινοτική Συµµετοχή (ΕΚΤ) και 25% Εθνικοί Πόροι] Έργο «Προγράµµατα Προπτυχιακών Σπουδών του

2 2 Πανεπιστήµιο Μακεδονίας Οικονοµικών και Κοινωνικών Επιστηµών Τµήµα Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων Αναµόρφωση του Προπτυχιακού Προγράµµατος Σπουδών του Τµήµατος Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού Για το παραδοτέο αυτό εργάστηκαν: Στ. Ξηροτύρη-Κουφίδου, Καθηγήτρια Φ. Βούζας, Λέκτορας Ν. Γλαβέλη, Υποψήφια ιδάκτωρ Μ. Βασιλοπούλου, Υποψήφια ιδάκτωρ Θεσσαλονίκη, Σεπτέµβριος 2004

1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού Για το παραδοτέο αυτό εργάστηκαν: Στ.

3 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Η ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑΣ 1.1 Εισαγωγή Πότε χρησιµοποιείται η µέθοδος της µελέτης περίπτωσης Σχεδιασµός της έρευνας Γενικεύσεις, Αξιοπιστία και Εγκυρότητα Συλλογή εδοµένων Ανάλυση των αποδείξεων µελέτης περίπτωσης Καταγραφή της αναφοράς της µελέτης περίπτωσης Εφαρµογές της Μελέτης Περίπτωσης Κριτική για τη Μέθοδο της Μελέτης Περίπτωσης...8 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..9

4 Γενικεύσεις, Αξιοπιστία και Εγκυρότητα...6 1.5 Συλλογή εδοµένων...6 1.6 Ανάλυση των αποδείξεων µελέτης περίπτωσης.

4 4 1.1 Εισαγωγή 1. Η ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Ο Yin (1994, p.13) ορίζει τη µελέτη περίπτωσης ως µια εµπειρική έρευνα, η οποία διερευνά ένα σύγχρονο φαινόµενο, στο πλαίσιο της πραγµατικότητας, ειδικά όταν τα όρια µεταξύ φαινοµένου και πλαισίου δεν είναι ιδιαίτερα ξεκάθαρα. Σύµφωνα µε την Guercini (2004), ο όρος Μελέτη Περίπτωσης είναι µάλλον ασαφής, και ο αποσαφήνιση του όρου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως: σε ποιον απευθύνεται η µελέτη περίπτωσης (διδασκαλία, έρευνα, επαγγελµατίες), το επίκεντρο της ανάλυσης (µεµονωµένες επιχειρήσεις, συστήµατα οργανώσεων), ο τύπος αποδείξεων που συλλέγεται (ποσοτικό, ποιοτικό ή συνδυασµός των δύο), το σκοπό της έρευνας (περιγραφικός, διερευνητικός, επεξηγηµατικός), και τον τρόπο χρήσης των αποτελεσµάτων (ανάλυση παραπάνω από µιας µελετών περίπτωσης, σε βάθος ανάλυση µιας µεµονωµένης περίπτωσης ή περιπτώσεων που κατευθύνονται αντίθετα από τις γενικές τάσεις). Η µελέτη περίπτωσης ως µέθοδος έρευνας ή ως στρατηγική, σε σύγκριση µε τις άλλες µεθόδους κοινωνικών ερευνών, θεωρείται παραδοσιακά ότι δεν παρουσιάζει αυστηρότητα και ότι δεν είναι αντικειµενική (Rowley, 2002, Patton and Appelbaum, 2003). Ωστόσο, παρόλο το σκεπτικισµό που επικρατεί σε σχέση µε αυτή τη µέθοδο έρευνας, πρέπει κανείς να αναγνωρίσει, ότι µέσα από τις µελέτες περίπτωσης µπορεί κανείς να έχει µια εικόνα για θέµατα, που δε θα µπορούσε να έχει µε τη χρήση άλλων µεθόδων (Rowley, 2002). 1.2 Πότε χρησιµοποιείται η µέθοδος της µελέτης περίπτωσης O Eisenhardt (1989) θεωρεί ότι η µέθοδος της µελέτης περίπτωσης είναι κατάλληλη για τα νέα πεδία έρευνας, καθώς και για πεδία έρευνας στα οποία η υπάρχουσα θεωρία δεν επαρκεί. Οι µελέτες περίπτωσης µπορούν να χρησιµοποιηθούν για διαφορετικούς σκοπούς έρευνας, όπως, η διερεύνηση, η δηµιουργία θεωρίας, ο έλεγχος της θεωρίας, και η βελτίωση της θεωρίας (Voss et al., 2002; Patton and Appelbaum, 2003). Πρώτα από όλα ένας ερευνητής πρέπει να αποφασίσει αν η µέθοδος της µελέτης περίπτωσης είναι η κατάλληλη για ένα συγκεκριµένο είδος έρευνας.

5 5 Σύµφωνα µε τη Rowley (2002), οι παράγοντες οι οποίοι προσδιορίζουν την καλύτερη µεθοδολογία έρευνας είναι οι παρακάτω: Ο τύπος των ερωτηµάτων που πρέπει να απαντηθούν Το εύρος του ελέγχου πάνω σε γεγονότα συµπεριφοράς Ο βαθµός του επίκεντρου σε σύγχρονα γεγονότα σε αντίθεση µε τα ιστορικά Στον Πίνακα 1, παρουσιάζονται οι διαφορετικοί τύποι ερωτηµάτων καθώς και οι µέθοδοι που θεωρούνται πιο κατάλληλοι. Πίνακας 1.: Επιλέγοντας µια Στρατηγική Έρευνας ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΥΠΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ Πείραµα Ερωτηµατολόγιο Ανάλυση Αρχείου Ιστορία Πως, Γιατί Ποιος, Τι, Που, Πόσο, Σε ποιο Βαθµό Ποιος, Τι, Που, Πόσο, Σε ποιο Βαθµό Πως, Γιατί Μελέτη Περίπτωσης Πως, Γιατί Πηγή: Rowley (2002) based on Yin (1994, p.6) Σύµφωνα µε τον Yin (1994, p.9), η µελέτη περίπτωσης αποτελεί µια ιδιαίτερα χρήσιµη µέθοδο, όταν υπάρχει µια ερώτηση τύπου πως ή γιατί που αφορά σύγχρονα γεγονότα, τα οποία ο ερευνητής δεν µπορεί να ελέγξει. 1.3 Σχεδιασµός της έρευνας Ο Σχεδιασµός της έρευνας αποτελεί τη λογική η οποία συνδέει τη συλλογή δεδοµένων και τα συµπεράσµατα που πρέπει να συναχθούν µε τα αρχικά ερωτήµατα µιας µελέτης, εξασφαλίζοντας συνοχή (Rowley, 2002). Ο σχεδιασµός της έρευνας περιλαµβάνει τον ορισµό των βασικών συστατικών της έρευνας, όπως είναι οι ερωτήσεις της έρευνας και οι προτάσεις, τον τρόπο µε τον οποίο µπορούν να εξασφαλιστούν η αξιοπιστία και η εγκυρότητα και την επιλογή του σχεδιασµού της µελέτης περίπτωσης (Rowley, 2002).

6 6 Ο σχεδιασµός της έρευνας σύµφωνα µε τη Rowley (2002), περιλαµβάνει τα παρακάτω: Τις Ερωτήσεις της Μελέτης Τις Προτάσεις της Μελέτης Τις Μονάδες Ανάλυσης της Μελέτης Τη Λογική που συνδέει τα δεδοµένα µε τις προτάσεις Τα κριτήρια για την επεξήγηση των ευρηµάτων 1.4 Γενικεύσεις, Αξιοπιστία και Εγκυρότητα Οι τρεις αυτές έννοιες είναι πολύ βασικές από την άποψη, ότι αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία άλλοι ερευνητές θεωρούν µια έρευνα, ως γνώση η οποία µπορεί να αφοµοιωθεί στη γνωστική βάση ενός πεδίου έρευνας (Rowley, 2002). Η Rowley (2002), αναφέρει τέσσερις ελέγχους, οι οποίοι χρησιµοποιούνται ευρέως για την εξασφάλιση της ποιότητας της εµπειρικής κοινωνικής έρευνας: Εγκυρότητα Πρότασης Εσωτερική Εγκυρότητα Εξωτερική Εγκυρότητα Αξιοπιστία Σύµφωνα µε τους Patton and Appelbaum (2003), η δυνατότητα για γενικεύσεις, προσδιορίζεται από τη δύναµη της περιγραφής του πλαισίου. 1.5 Συλλογή εδοµένων Σύµφωνα µε τη Rowley (2002), η συλλογή των δεδοµένων περιλαµβάνει: Σύνοψη της µελέτης περίπτωσης ιαδικασίες πεδίου, όπως η χρήση διαφόρων πηγών πληροφοριών, και δυνατότητα πρόσβασης σε άλλες πηγές Ερωτήµατα της µελέτης περίπτωσης, ή τα ερωτήµατα που πρέπει να έχει κατά νου ο ερευνητής κατά τη συλλογή των δεδοµένων. Όποιες πηγές αποδείξεων χρησιµοποιούνται υπάρχουν τρεις βασικές αρχές συλλογής δεδοµένων (Rowley, 2002):

4 Γενικεύσεις, Αξιοπιστία και Εγκυρότητα Οι τρεις αυτές έννοιες είναι πολύ βασικές από την άποψη, ότι αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία άλλοι ερευνητές θεωρούν µια έρευνα, ως γνώση η οποία µπορεί να

7 7 η χρήση αποδείξεων από διαφορετικές πηγές για την επιβεβαίωση του ίδιου ευρήµατος ή γεγονότος (triangulation) Βάση εδοµένων Μελέτης Περίπτωσης, η οποία συµβάλλει στη διαφάνεια των αποτελεσµάτων Ακολουθία των Αποδείξεων Οι µελέτες περίπτωσης συνήθως συνδυάζουν µεθόδους συλλογής δεδοµένων, όπως είναι η έρευνα σε αρχεία, οι συνεντεύξεις, τα ερωτηµατολόγια και η παρατήρηση (Eisenhardt, 1989). Οι Patton and Appelbaum (2003) υποστηρίζουν ότι οι συνεντεύξεις και η έρευνα σε έγγραφα έχουν µεγάλη σηµασία, ώστε το επίκεντρο να παραµείνει στο αντικείµενο της έρευνας. Οι µελέτες περίπτωσης µπορούν να βασίζονται σε οποιονδήποτε συνδυασµό ποιοτικών και ποσοτικών προσεγγίσεων (Rowley, 2002). Οι Patton and Appelbaum (2003), διευκρινίζουν ότι, ενώ τα ποσοτικά δεδοµένα συχνά συναντώνται στις µελέτες περίπτωσης, συνήθως επικρατούν τα ποιοτικά δεδοµένα. 1.6 Ανάλυση των αποδείξεων µελέτης περίπτωσης Σύµφωνα µε τη Rowley (2002), µια αποτελεσµατική ανάλυση της µελέτης περίπτωσης ακολουθεί τις παρακάτω αρχές: 1. Η ανάλυση χρησιµοποιεί όλες τις σχετικές αποδείξεις 2. Η ανάλυση πρέπει να λαµβάνει υπόψη όλες τις πιθανές επεξηγήσεις και να τις εξετάζει ξεχωριστά 3. Η ανάλυση πρέπει να αφορά το πιο σηµαντικό θέµα της µελέτης περίπτωσης 4. Η ανάλυση πρέπει να χρησιµοποιεί την προηγούµενη εξειδικευµένη γνώση του ερευνητή, που αφορά το πεδίο της µελέτης περίπτωσης, αλλά µε έναν αντικειµενικό τρόπο 1.7 Καταγραφή της αναφοράς της µελέτης περίπτωσης Η αναφορά της µελέτης περίπτωσης αποτελεί ένα δύσκολο έργο από την άποψη, ότι ο ερευνητής πρέπει να επιλέξει τι θα περιληφθεί στην αναφορά και ποιες πληροφορίες δε θα περιληφθούν στην αναφορά, αλλά θα παραµείνουν στη βάση

Οι Patton and Appelbaum (2003) υποστηρίζουν ότι οι συνεντεύξεις και η έρευνα σε έγγραφα έχουν µεγάλη σηµασία, ώστε το επίκεντρο να παραµείνει στο αντικείµενο της έρευνας.

8 8 δεδοµένων (Rowley, 2002). Η κατάλληλη ανάλυση των αποτελεσµάτων συµβάλλει στην παροχή της δοµής. Ένας ιδιαίτερα σηµαντικός παράγοντας για τον προσδιορισµό της κάλυψης και της παρουσίασης της αναφοράς της µελέτης περίπτωσης αποτελεί το κοινό στο οποίο απευθύνεται η µελέτη περίπτωσης (Rowley, 2002). 1.8 Εφαρµογές της Μελέτης Περίπτωσης Ο Yin (1984) αναγνωρίζει τέσσερις εφαρµογές για τις µελέτες περίπτωσης: 1. Την εξήγηση των αιτιατών συνδέσεων στις πραγµατικές παρεµβάσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες, ώστε να χρησιµοποιηθούν ερωτηµατολόγια ή πείραµα 2. Την περιγραφή ενός πραγµατικού πλαισίου, στο οποίο έχει προκύψει µια παρέµβαση 3. Μια περιγραφική µελέτη περίπτωσης, µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως ένα εργαλείο αξιολόγησης 4. Η στρατηγική της µελέτης περίπτωσης, µπορεί να χρησιµοποιηθεί για τη διερεύνηση των καταστάσεων, στις οποίες η παρέµβαση δεν απέφερε σαφή αποτελέσµατα 1.9 Κριτική για τη Μέθοδο της Μελέτης Περίπτωσης Η πιο ισχυρή κριτική για τις µελέτες περίπτωσης, αναφέρει ότι αυτές είναι υποκειµενικές και ότι επηρεάζονται από τον ερευνητή (Patton and Appelbaum, 2003). Η ταυτότητα του ερευνητή, µπορεί να επηρεάσει τη µελέτη, λόγω αφενός της πρόσβασης που έχει ο ερευνητής στο αντικείµενο της µελέτης, και αφετέρου της κατανόησης του ερευνητή (Patton and Appelbaum, 2003). Οι Patton and Appelbaum, (2003) συγκεκριµένα αναφέρουν, ότι ο ερευνητής αποτελεί µια µεταβλητή του σχεδιασµού της έρευνας. Σύµφωνα µε τον Stake (1995), είναι δυνατό να περιοριστεί ο ρόλος της προσωπικής ερµηνείας, µέσα από την ανάπτυξη του σχεδιασµού της έρευνας, τη συλλογή των δεδοµένων και την ανάλυση τους.

2002). 1.8 Εφαρµογές της Μελέτης Περίπτωσης Ο Yin (1984) αναγνωρίζει τέσσερις εφαρµογές για τις µελέτες περίπτωσης: 1.

9 9 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Eisenhardt, Κ.Μ., (1989), Building theories from case study research, Academy of Management Review, Vol. 14, No. 4, pp Guercini, S., (2004), Developing the researcher manager interface in the case analysis process, Management Decision, Vol. 42, No. 3 / 4, pp Patton, E., Appelbaum, S.H., (2003), The Case for Case Studies in Management Research, Management Research News, Volume 26, Number 5, pp Rowley, J., (2002), Using case studies in Research, Management Research News, Vol. 25, No. 1, pp Stake, R.E., (1995), The Art of Case Study Research, Sage Publications, London Voss, C., Tsikriktsis, N., Frohlich, M., 2002, Case research in operations management, International Journal of Operations & Production Management, Vol. 22 No. 2, pp Yin, Ρ.Κ., (1994), Case Study Research: Design and Methods, 2 nd Ed., Thousand Oaks, CA: Sage

, (2003), The Case for Case Studies in Management Research, Management Research News, Volume 26, Number 5, pp. 60-71 Rowley, J., (2002), Using case studies in Research, Management Research News, Vol.

Σχετικά έγγραφα

Παραδοτέο Π. 2 (Π.2.1) Έκθεση/Μεθοδολογία/Οδηγός Συνεντεύξεων

Παραδοτέο Π. 2 (Π.2.1) Έκθεση/Μεθοδολογία/Οδηγός Συνεντεύξεων 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ Μέτρο 2.2 Αναµόρφωση Προγραµµάτων Προπτυχιακών Σπουδών ιεύρυνση Τριτοβάθµιας Κατ. Πράξης 2.2.2.α Αναµόρφωση Προγραµµάτων