Η Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ Ε Α Ν Α Ζ Η Τ Η Σ Η Σ Τ Ρ Α Τ Η Γ Ι Κ Η Σ ( Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Ε Σ )

Η Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ Ε Α Ν Α Ζ Η Τ Η Σ Η Σ Τ Ρ Α Τ Η Γ Ι Κ Η Σ ( Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Ε Σ ) Ο Δ Υ Σ Σ Ε Α Σ Κ Ω Ν Σ Τ Α Ν Τ Ι Ν Α Κ Ο Σ Ε Π Ι Β Λ. Κ Α Θ Η Γ Η Τ Η Σ : Π Α Ν Α Γ Ι Ω Τ Η Σ Τ Σ Α Κ Ω Ν Α Σ Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Α Ζ Η Τ Η Μ Α Τ Α Δ Ι Ε Θ Ν Ο Υ Σ Α Σ Φ Α Λ Ε Ι Α Σ

ΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΕΣ ΡΟΕΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2014 Από το 2001 μέχρι το 2010 ο αριθμός παράτυπων μεταναστών αυξήθηκε κατά 42% Το 91% των μεταναστευτικών ροών κατευθύνθηκε στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και συγκεκριμένα στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία. Από το 2009 μέχρι και το 2014 ο συνολικός αριθμός παράτυπων μεταναστών έφτασε τις 800.000. Ο εμφύλιος στη Συρία αποτέλεσε αιτία μετανάστευσης για 6.5 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες που μετακινήθηκαν σε γειτονικές χώρες. Το Φθινόπωρο του 2013 ένα πλοίο το οποίο μετέφερε μετανάστες ναυάγησε ανοιχτά της Λιβύης και κοντά στην ιταλική νήσο Λαμπεντούζα. Από τους επιβαίνοντες διασώθηκαν 155 και πέθαναν από 325 μέχρι 363 (ο ακριβής αριθμός δεν είναι γνωστός λόγω των πολλών αγνοούμενων και σωρών που δεν βρέθηκαν). Μετά από 8 μέρες ένα δεύτερο ναυάγιο έλαβε χώρα ανοιχτά της Λαμπεντούζα με 34 νεκρούς. Το 2014 οι νεκροί μετανάστες στη Μεσόγειο έφτασαν τις 3.500 ανθρώπους.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ REMOTE CONTROL ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΎΗ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΠΡΩΤΗΣ ΥΠΟΔΟΧΗς (2013) Italian Prime Minister Enrico Letta tweeted: this is a tragedy Home Affairs Commissioner Cecilia Malmström called for genuine European Solidarity beyond words. O Πρόεδρος της Κομισιόν Μανουελ Μπαρόζο υποσχέθηκε έκτακτη οικονομική βοήθεια 30 εκατομμυρίων ευρώ στην Ιταλία για τη διαχείριση του μεταναστευτικού. Παράλληλα εντάθηκε η παρουσία της FRONTEX στη μεσόγειο Εγκαινιάστηκε και επίσημα η Eurosur η υπηρεσία ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε για την «προστασία» των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε και την έγκαιρη επέμβαση (real time) με σκοπό την προστασία των μεταναστών που διασχίζουν την Μεσόγειο

KATΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟς ΡΟΩΝ ΤΟ 2014 Από το φθινόπωρο του 2013 έως το Νοέμβριο του 2014 εφαρμόζεται η επιχείρηση mare nostrum από την Ιταλική κυβέρνηση. Διασώθηκαν πάνω από 120.000 άνθρωποι. Κόστισε περισσότερα από 100 εκατομμύρια στις Ιταλικές αρχές. Αντικαταστάθηκε από την επιχείρηση Triton (FRONTEX) η οποία δεν είχε προτεραιότητα τις διασώσεις αλλά τον έλεγχο των συνόρων, έως 30 μίλια των ιταλικών ακτών.

Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ DEJA VU 700 migrants feared dead in Mediterranean shipwreck (guardian) Τον Απρίλιο του 2015 ένα ακόμη πλοίο ναυάγησε ανοιχτά της Λιβύης κινητοποιώντας του Ευρωπαίους ηγέτες που είδαν το φαινόμενο να κορυφώνεται. Από του 850 επιβαίνοντες διασώθηκαν 28 μετανάστες. Οι δηλώσεις κορυφαίων ευρωπαίων αξιωματούχων και προσωπικοτήτων για το περιστατικό είναι ενδεικτικές και προμηνύουν την ανανέωση της ευρωπαϊκή πολιτικής για το μεταναστευτικό. Spanish PM Mariano Rajoy said that what was at stake was no less than Europe s credibility Italian PM Matteo Renzi stated that we cannot remain impassive in front of systematic massacres in the Mediterranean. EU Commission: The reality is stark and our actions must therefore be bold. These are human lives at stake, and the European Union as a whole has a moral and humanitarian obligation to act

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΕΚΑ ΣΗΜΕΙΩΝ (VERBAL POLICY) Οι υπουργοί Εσωτερικών της Ε.Ε συγκεντρώνονται τον Απρίλιο του 2015 στο Λουξεμβούργο με την προτροπή του Δ. Αβραμόπουλου και της Φ. Μοργκερίνι για να συντονίσουν τις προσπάθειες στην διαχείριση της κρίσης. Ενίσχυση των επιχειρήσεων Triton & Poseidon Συντονισμένες προσπάθειες καταστροφής υλικού λαθρεμπόρων. Συντονισμός και ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στις EUROPOL, FRONTEX, EASO and EUROJUST Αποστολή κλιμακίων του EASO (υπηρεσία ασύλου) στην Ιταλία και την Ελλάδα Καταγραφή μεταναστών που εισέρχονται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Σχεδίαση προγράμματος relocation Nέο πρόγραμμα επαναπροώθησης με τον συντονισμό της FRONTEX Συνεργασία με χώρες του Μαγκρεμπ Συνεργασία με στόχο την σχεδίαση ενός προγράμματος επανεγκατάστασης (resettlement) Immigration Liaison Officers σε τρίτες χώρες για την συλλογή πληροφοριών και στατιστικών στοιχείων σε σχέση με τις μεταναστευτικές ροές.

EU NAVFOR MED Τον Μάϊο του 2015 ξεκινάει η επιχείρηση European Union Naval Force Mediterranean (Operation Sophia) Με στόχο την αδρανοποίηση προσφυγικών ροών στη Μεσόγειο. Σε πρώτο στάδιο επιτήρηση και συλλογή δεδομένων Έρευνα και ανάσχεση ύποπτων σκαφών Καταστροφή λέμβων λαθρεμπόρων 13.ΟΟΟ μετανάστες διασώθηκαν στο πλαίσιο Της επιχείρησης. Δημιουργία hot spots σε Ελλάδα και Ιταλία για την καλύτερη αναγνώριση και ταυτοποίηση Προσφύγων που εισέρχονται σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Η ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟ 2015

TO ΆΝΟΙΓΜΑ ΤΟΥ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΎ ΔΡΌΜΟΥ Η Ελλάδα αναγνωρίζει με άρρητο τρόπο την κατεύθυνση των μικτών ροών και διευκολύνει την μετάβαση των προσφύγων/μεταναστών προς την Ειδομένη. Τον Ιούνιο του 2015 η ΠΓΔΜ ανακοινώνει ανακοινώνει την έκδοση αδειών προσωρινής παραμονής σε πρόσφυγες διάρκειας 3 ημερών. Οι δηλώσεις της Α. Μέρκελ για ένα σύστημα κατανομής των προσφύγων στις χώρες της Ευρώπης στις αρχές Σεπτεμβρίου διαμορφώνουν ένα κλίμα υποδοχής των προσφύγων.

ΕΝΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΩΝ ΡΟΩΝ ΑΠΌ ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟY RELOCATION/RESETTLEMENT Τον Σεπτέμβριο του 2015 στη σύνοδο Υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε ανακοινώνεται το διετές πρόγραμμα relocation (quotas) για 120.000 αιτούντες άσυλο από την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ουγγαρία σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης συμφωνήθηκε αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Συρία και χώρες που δέχονται πρόσφυγες. Από την Ελλάδα: 50.400 Από την Ιταλία: 15.600 Από την Ουγγαρία 54.000 To σχέδιο μετεγκατάστασής προσφύγων απέτυχε δεδομένης της άρνησης των χωρών του Βίζεγκραντ να συμμετέχουν και προσφυγής της Ουγγαρίας και Σλοβακίας στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο του Στρασβούργου.

IMPLEMENTATION GAP Οι δομικές παθογένειες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης και δυσχεραίνουν τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας αμιγώς ευρωπαϊκής πολιτικής. Από τη μια πλευρά, στο επίπεδο του δημοσίου λόγου, Είχαμε υψηλούς τόνους και δηλώσεις σε έντονο ύφος που ανταποκρίνονταν Στο μέγεθος της προσφυγικής κρίσης. Οι δηλώσεις κορυφαίων αξιωματούχων Συνοδεύονταν από χρονοδιαγράμματα και διακηρύξεις για υλοποίηση μέτρων Ώστε να αποσυμφορηθούν οι χώρες πρώτης υποδοχής Relocation Resettlement EU Turkey Deal Relocation: 1145 μετακινήθηκαν από την Ελλάδα και την Ιταλία Resettlement: 5.677 επανεγκαταστάθηκαν από το 2015 Αδυναμία εφαρμογής πολιτικών και άρα διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης. Οι χώρες μέλη της Ε.Ε δεν κατάφεραν να συντονίσουν τις πολιτικές τους με αποτέλεσμα να υπάρχουν σπασμωδικές αντιδράσεις μεμονωμένων χωρών και κράτη που αρνήθηκαν συστηματικά την συμμετοχή στην διαχείριση της κρίσης. Η οργάνωση της Ε.Ε δεν προβλέπει εξαναγκασμό και οι το εγχώριο πολιτικό συμφέρον τέθηκε σε προτεραιότητα σε πολλές χώρες.

ΦΡΆΧΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΡΟΝΟΎΝΤΕς Tον Σεπτέμβριο τ0υ 2015 οι χώρες του Βίζεγκραντ συγκεντρώνονται στην Πράγα και δηλώνουν την άρνηση τους σε μακροπρόθεσμες ποσοστώσεις αναδιανομής μεταναστών. Τον Οκτώβριο η Ουγγαρία υψώνει φράχτη στα σύνορα με την Κροατία Τον Νοέμβριο κατασκευάζει φράχτη και η ΠΓΔΜ και μειώνει τον αριθμό προσφύγων που διασχίζουν το έδαφος της, αρνούμενη την είσοδο σε άλλες εθνικότητες πέραν των Σύριων. Τον Νοέμβριο ξεκινάει η κατασκευή του φράχτη της Αυστρίας στα σύνορα της με την Σλοβενία

ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ 2015

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Είναι γεγονός ότι η στάση της Ε.Ε το 2014-2015 δεν ανταπεξήλθε στο μέγεθος της προσφυγικής κρίσης. Επίσης δεν κατάφερε να βρει μια ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια και την αλληλεγγύη με αποτέλεσμα το βάρος της κρίσης να μην κατανεμηθεί με ισόποσο τρόπο στα κράτη μέλη. Η κατάσταση επιδεινώθηκε τον Νοέμβριο του 2015 μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Γαλλία, και τα γεγονότα στην Κολωνία της Γερμανίας που πυροδότησαν συντηρητικά αντανακλαστικά και μετέτρεψαν την πολιτική ανοιχτών συνόρων σε ένα δυσβάσταχτο πολιτικό κόστος για τις πολιτικές ελίτ. Ενδεικτικά παραδείγματα της στάσης αυτής Η διαφωνία των κρατών μελών όσον αφορά τον ορισμό της έννοιας του πρόσφυγα Η άρνηση χωρών να συμμετέχουν στο relocation Ελλιπής χρηματοδότηση των πολιτικών για το μεταναστευτικό (π.χ FRONTEX) Η συμμαχία Βίζεγκραντ Η αδυναμία υλοποίησης των συμφωνηθέντων πολιτικών Η ανομοιογένεια της πολιτικής ασύλου στα κράτη μέλη Η αδυναμία διαμεσολάβησης της Ε.Ε στην επίλυση του εμφυλίου στη Συρία Η εργαλειακή χρήση της προσφυγικής κρίσης από ξενοφοβικά κόμματα και κυβερνήσεις με μικροπολιτικά οφέλη

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΡΑΞΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ Στις 11 και 12 Νοεμβρίου 2015 στη σύνοδο κορυφής στη Βαλέτα της Μάλτας, οι ευρωπαίοι ηγέτες συμφωνούν στη δημιουργία ενός έκτακτου αναπτυξιακού ταμείου για τις χώρες της Αφρικής ώστε εκείνες να συμβάλλουν στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Στις 12 Νοεμβρίου στελέχη της Ε.Ε ανακοίνωσαν το πακέτο 3 δις προς την Τουρκία σε βάθος 2 χρόνων με σκοπό την φιλοξενία 2 εκατομμυρίων προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται σε Τουρκικό έδαφος. Ως αντάλλαγμα η Τουρκία θα περιόριζε τις προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη. Ο Τούρκος πρόεδρος απείλησε με διευκόλυνση των προσφυγικών ροών στην περίπτωση που η Τουρκία αναγκαζόταν να σηκώσει μόνη της το βάρος της κρίσης. Ταυτόχρονα ζήτησε προνόμια σε σχέση με τη βίζα και τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Στις 20 Μαρτίου 2016 η συμφωνία ΕΕ Τουρκίας τέθηκε σε ισχύ.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας