Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών ΦΥΤΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΕΔΙΝΑ ΤΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΔΙΝΕΣ ΚΟΙΤΕΣ, ΚΩΝΟΙ ΠΡΟΣΧΩΣΗΣ, ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΕΣ ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ Φώτης Π. Μάρης Αναπλ. Καθηγητής Δ.Π.Θ.
Ζώνες Επέμβασης 1 η Ζώνη: Χώρος από τη στάθμη των μέσων έως τη στάθμη των χαμηλών υδάτων. Στη ζώνη αυτή περιλαμβάνονται είδη που αυξάνουν κάτω από το νερό ή έχουν τις ρίζες τους στο νερό και το άνω μέρος τους εκτός. 2 η Ζώνη: Χώρος μεταξύ των μέσων χαμηλών υδάτων και των μέσων υδάτων του ρεύματος. Είδη phragmites και carex. 3 η Ζώνη: Χώρος μεταξύ των μέσων υδάτων και των μέσων υψηλών υδάτων ή πλημμυρικών υδάτων μεγάλης συχνότητας. Είδη, κυρίως θαμνώδεις ιτιές. 4 η Ζώνη: Χώρος μεταξύ των μέσων υψηλών υδάτων και των υψηλών υδάτων. 2
3
Η διευθέτηση των οχθών των ρευμάτων με φυτοτεχνικές μεθόδους επιδιώκεται κυρίως στις τρεις υψηλότερες ζώνες (Ζώνη 2,3,4) ενώ ο εποικισμός της 1 ης Ζώνης με φυτικά είδη επαφίεται κατά κανόνα στη φύση. 4
Μέθοδοι προστασίας των οχθών στην 2 η Ζώνη Σκοπός Προστασία των οχθών ή των πρανών Επίδραση Βλαστοί και φύλλα μειώνουν την ενέργεια του νερού περιορίζοντας έτσι την συρτική του δύναμη, Ριζικό σύστημα σταθεροποιεί το έδαφος, Αυξάνονται οι αποθέσεις και οι προσχώσεις, λόγω μείωσης της ταχύτητας του απορρέοντος νερού, Η βλάστηση καθαρίζει το απορρέον νερό, βελτιώνει την ποιότητα του και συγχρόνως εξωραΐζει το χώρο 5
Καθορισμός της ζώνης διευθέτησης Ο καθορισμός της ζώνης διευθέτησης παίζει σημαντικό ρόλο για την επιτυχία της φυτοτεχνικής διευθέτησης. Προσοχή χρειάζεται στον καθορισμό των ζωνών σε κάθε χειμαρρικό ρεύμα. Σε περιπτώσεις φυτοτεχνικής διευθέτησης σε φυσικούς αγωγούς που δεν έχουν υποστεί τεχνητή επέμβαση, το ύψος της 2 ης ζώνης, καθορίζεται από υφιστάμενες φυτοσυστάδες. Το εύρος κάθε ζώνης αυξάνεται με την μείωση της κλίσης των πρανών ενός ρεύματος. 6
Σε μεγάλα υδάτινα ρεύματα γίνεται χρήση διαφόρων τεχνικών μέσων για την προστασία των φυτοτεχνικών διευθετήσεων των οχθών. Τέτοιες κατασκευές είναι: Λιθορριπές: Ακατέργαστοι λίθοι ρίπτονται κατά μήκος των πρανών. Λιθεπιστρώσεις: Ακατέργαστοι λίθοι στρώνονται επιφανειακά στον πυθμένα της κοίτης και των πρανών. Λιθοθέσεις: Ακατέργαστοι λίθοι τοποθετούνται κατά τους κανόνες της τοιχοποιΐας. Τραχύ λιθόστρωτο: Θραυστοί λίθοι τοποθετουνται κατά τέτοιον τρόπο ώστε να συνάπτονται μεταξύ τους κατά το δυνατόν καλύτερα. Συρματόλεκτοι κύλινδροι: Πρόκειται για συρματόπλεγμα το οποίο πληρούται με λίθους και διαμορφώνεται σε κύλινδρο. Λιθοστρώματα: Αποτελούνται από επίπεδο στρώμα λίθων το οποίο συγκρατείται με συρματόπλεγμα. Με τα παραπάνω μέτρα, δεν εμποδίζεται καθόλου η ανάπτυξη των φυτών. 7
Φυτοτεχνικές Μέθοδοι 1. Φύτευση βολόφυτων, 2. Φύτευση ριζωμάτων, 3. Φύτευση βλαστιδίων, 4. Φύτευση καλαμομοσχευμάτων, 5. Οριζόντια φύτευση καλαμομοσχευμάτων, 6. Καλαμοκύλινδροι, 7. Σπορά. 8
1. Φύτευση Βολοφύτων Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από δέσμες ή βόλους των εξής ειδών: Carex, Glyceria, Phalaris,, Phragmites, Thypha, κτλ. Τρόπος κατασκευής Από υπάρχουσες συστάδες Phragmites προμηθευόμαστε τεμάχια από δέσμες ή βολόφυτα. Οι βόλοι φυτεύονται σε λάκκο. Το πρανές καλύπτεται από λίθους. Χρήση της μεθόδου Η μέθοδος δεν προσφέρεται για πολύ καλή σταθεροποίηση του εδάφους. Απαιτείται πάροδος δύο βλαστητικών περιόδων. Προσοχή στα πρανή τα οποία είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα στην συρτική δράση του νερού. 9
10
2. Φύτευση ριζωμάτων Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό και μάλιστα ριζώματα των ειδών: Carex, Glyceria, Phalaris,, Phragmites, Typha, Schoenoplectus, κτλ. Τρόπος κατασκευής Τα οριζόντια αυξανόμενα ριζώματα κόβονται από υφιστάμενες συστάδες και καθαρίζονται. Πρέπει να αποτελούνται από ένα τουλάχιστον υγιές ριζοτεμάχιο με δύο κορυφές. Τα ριζώματα φυτεύονται χωρίς διαλογή σε λεκάνες 20 30cm και στη συνέχεια πληρούνται με άμμο, έδαφος και χαλίκια. Χρήση της μεθόδου Με τα ριζώματα επιτυγχάνεται μικρότερη προστασία σε σχέση με τα βολόφυτα. Η μέθοδος χρησιμοποιείται κυρίως σε στάσιμα ύδατα ή σε ρεύματα με μικρές ταχύτητες. 11
12
3. Φύτευση βλαστιδίων Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό των ειδών: Phragmites, Schoenoplectus, κτλ. Τρόπος κατασκευής Αποτελεί παραλλαγή των ριζωμάτων. Νεαροί αυξανόμενοι κατακόρυφα καλαμοειδείς βλαστοί κόβονται και φυτεύονται κατακόρυφα. Σε όχθες που δεν έχουν σταθεροποιηθεί, η φύτευση γίνεται με το χέρι. Στις λιθοστρώσεις προβλέπονται διαμπερείς λάκκοι. Χρήση της μεθόδου Ισχύει ότι και στα ριζώματα. 13
14
4. Φύτευση καλαμομοσχευμάτων Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό των ειδών: Glyceria, Phalaris,, Phragmites. Τρόπος κατασκευής Από τα ήδη υπάρχοντα φυτά κόβονται νεαρά χωρίς φύλλωμα ζωηρά καλάμια. Φυτεύονται σε μια ή περισσότερες σειρές ανά 3 ή 5 τεμάχια. Στα πλωτά ρεύματα μπήγονται με κλίση προς τα έξω. Χρήση της μεθόδου Καλαμομοσχεύματα χρησιμοποιούνται όπου έχουν σταθεροποιηθεί με λιθόστρωση. 15
16
17
5. Οριζόντια φύτευση καλαμομοσχευμάτων Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό του είδους: Phragmites communis. Τρόπος κατασκευής Καλάμια τοποθετούνται οριζόντια ή λίγο κεκλιμένα ως προς την όχθη κατά την μέγιστη κλίση του πρανούς. Τα άνω τμήματα των καλαμιών φέρουν τουλάχιστον 3 4 φύλλα. Ριζικός κόμβος πρέπει να είναι σε σημείο που να εξασφαλίζεται επαρκές νερό. Χρήση της μεθόδου Εκπτύσσουν ταχέως ριζικό σύστημα και αναπτύσσουν μεγάλο αριθμό θυγατρικών καλαμιών. Δεν παρέχουν όμως ικανοποιητική στερέωση. 18
19
6. Καλαμοκύλινδροι Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από δέσμες ή βολόφυτα των ειδών: Glyceria, Schoenoplectus, Phragmites. Τρόπος κατασκευής Μπήγονται πάσσαλοι. Πίσω από αυτούς διανοίγεται λάκκος στις πλευρές του οποίου τοποθετούνται σανίδες. Μεταξύ των σανίδων τοποθετείται συρματόπλεκτο υλικό που πληρούται με χαλίκια. Το υπόλοιπο ανώτερο τμήμα πληρούται με καλαμοδέσμες ή βολόφυτα. Χρήση της μεθόδου Προσφέρουν σημαντική προστασία των οχθών. 20
21
7. Σπορά Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από σποροϋλικό των ειδών: Phalaris, Phragmites. Τρόπος κατασκευής Η σπορά γίνεται σε φυτώριο και η μεταφορά στον προς διευθέτηση χώρο γίνεται την ερχόμενη άνοιξη. Κατά τη σπορά στην οριστική επιφάνεια οι σπόροι επικαλύπτονται από συρματόπλεγμα ενώ τα νεόφυτα αραιώνονται κατά τα πρώτα στάδια της ζωής τους. Χρήση της μεθόδου Δέσμες και βολόφυτα παρασκευάζονται στα φυτώρια και χρησιμοποιούνται όπως οι καλαμοσυστάδες. Η σπορά πρέπει να γίνεται σε σημεία που δεν διατρέχει τον κίνδυνο να παρασυρθεί από τα πλημμυρικά ύδατα. 22
Μέθοδοι προστασίας των οχθών στην 3 η Ζώνη Σκοπός Στερέωση και σταθεροποίηση των οχθών, η οποία επιτυγχάνεται με τη χρήση κυρίως ξυλωδών φυτών (ιτίες, πλατάνια, λεύκες, κτλ) καθώς και ποωδών φυτών. Επίδραση Βλαστοί και κλαδιά θραύουν την ενέργεια του νερού, Υπέργειο τμήμα του δέντρου πιέζεται πάνω στο έδαφος προστατεύοντας το, Ριζικό σύστημα σταθεροποιεί το έδαφος, Ποώδη φυτά διασωληνώνουν έντονα τα πρώτα 5 10cm του εδάφους της όχθης. Η προστατευτική επίδραση καθίσταται σημαντική κυρίως μετά την πρώτη βλαστητική περίοδο. 23
Καθορισμός ζώνης Η 3 η ζώνη διακρίνεται σε 2 μέρη. Κατώτερο τμήμα: Καταλαμβάνεται κυρίως από ιτιές και πλατάνια ή ακόμα και από λεύκες. Ανώτερο τμήμα: Καταλαμβάνεται κυρίως από λεύκες 24
Φυτοτεχνικές Μέθοδοι 1. Ραβδοθέματα 2. Βεργοενθέσεις 3. Λιθεπιστρώσεις 4. Ζωντανά φακελλώματα 5. Σπορές 6. Σποροστρώματα 7. Κάλυψη με έτοιμα χόρτοπαρασκευάσματα 25
1. Ραβδοθέματα Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από συστάδες ιτιών και πλατάνων που βρίσκονται κοντά στη περιοχή επέμβασης. Χρήση της μεθόδου Η μέθοδος έχει την ικανότητα του γρήγορου εποικισμού της επιφάνειας και επομένως την άμεση προστασία της. κατασκευή όμως των ραβδοθεμάτων είναι σχετικά πολύπλοκη και δαπανηρή γι αυτό και χρησιμοποιείται σπάνια. Η 26
Τρόπος κατασκευής Μπήγονται στο έδαφος δύο ή και περισσότερες σειρές πασσάλων (40 60cm cm) κατά τα 2/3 του μήκους τους. Μεταξύ του απόσταση περίπου 70 120cm cm. Μεταξύ των πασσαλοσειρών τοποθετούνται ράβδοι από το φυτοκομικό υλικό μήκους 100 200cm σε επαφή ή ανά 3 5cm, με διεύθυνση κάθετη προς τον άξονα της κοίτης. Τα άκρα των ράβδων των στρώσεων μπήγονται στο έδαφος. Τα άκρα της κατώτερης στρώσης πρέπει να βρίσκονται κατά 30cm κάτω από την στάθμη των μέσων υδάτων και προστατεύονται είτε με λίθους, είτε με τη χρήση καλαμοδεσμών, φακελλωμάτων, κτλ. Οι στρώσεις των ράβδων στερεώνονται με σύρμα το οποίο δένεται στους πασσάλους. Πάνω από τις ράβδους στρώνεται εδαφικό υλικό. 27
28
2. Βεργοενθέσεις Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχικό υλικό από βέργες ιτιών και πλατάνων που βρίσκονται κοντά στη περιοχή επέμβασης. Τρόπος Κατασκευής Οι βέργες μπήγονται μέσα στο νερό, ώστε να εξέχουν πάνω από την επιφάνεια του 1 4 οφθαλμοί και σε απόσταση 30 50 cm. Στην επιφάνεια του εδάφους τοποθετείται προαιρετικά δίχτυ από συνετικό υλικό ή φυτικές ίνες το οποίο σταθεροποιείται με πασσάλους. Ο πόδας του στερεώνεται με φακελλώματα, συρμάτινους κυλίνδρους, λίθους κ.α.... Στους βρόγχους του διχτυού τοποθετούνται οι βέργες. Για μεγαλύτερη προστασία χρησιμοποιούνται βεργοενθέσεις σε συνδυασμό με επίστρωση υλικού νεκρού πάχους μερικών εκατοστών. Η στρώση αυτή σταθεροποιείται με σύρμα, ο δε πόδας της στερεώνεται με φακελλώματα, συρματοκύλινδρους, λίθους κ.α. 29
Ιδιαίτερη σημασία έχει η περίοδος επέμβασης και εγκατάστασης των βεργοενθέσεων. Σε όχθες που δεν έχουν στερεωθεί με άλλες μεθόδους οι βεργοενθέσεις εγκαθίστανται κατά την εποχή λίγο πριν από την έναρξη της βλαστητικής περιόδου. Σε όχθες που έχουν στερεωθεί, οι βεργοενθέσεις τοποθετούνται κατά το τέλος του φθινοπώρου ή την άνοιξη. Είναι δυνατός ο συνδυασμός βεργοενθέσεων με λιθεπιστρώσεις. Στην περίπτωση αυτή, οι βέργες μπήγονται στο έδαφος κάτω από τη βάση του λιθόστρωτου τουλάχιστον μερικά εκατοστά εφόσον το λιθόστρωτο καλύπτεται από εδαφικό υλικό, αλλιώς μπήγονται στο έδαφος κατά το ήμισυ του μήκους τους. Η τοποθέτηση μπορεί να γίνει τόσο παράλληλα με την λιθόστρωση της όχθης όσο και μετά αρκεί να έχει προβλεφθεί. 30
31
3. Λιθεπιστρώσεις με κλαδοθέματα και λιθορριπές με παραμβολή ιτεοπλατανόκλαδων Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχικό υλικό από κλαδιά ταχυαυξών θαμνωδών ειδών ιτιάς ή πλατάνου. Τρόπος Κατασκευής Ομοιάζει πολύ με την κατασκευή λιθεπιστρώσεων με βεργοενθέσεις, διαφέρει όμως διότι αντί των βεργών χρησιμοποιούνται μεγαλύτεροι διακλαδισμένοι κλάδοι. Οι κλάδοι τοποθετούνται λοξά τουλάχιστον κατά 30cm μέσα στο έδαφος. Οι κατώτεροι κλάδοι πρέπει να αρχίζουν χαμηλότερα από τη στάθμη των μέσων υδάτων. Όλοι οι κλάδοι πρέπει να στερεώνονται πλευρικά με λίθους. 32
Χρησιμοποίηση της Μεθόδου Πρόκειται για πολύ σταθερή κατασκευή. Προσφέρει μεγάλη προστασία αμέσως μετά την κατασκευή. Ενδείκνυται για ρέοντα ύδατα με μεγάλη ταχύτητα και ισχυρή διακύμανση της στάθμης του νερού, καθώς επίσης και για την αποτροπή διαβρώσεων και υποσκαφών στα πρανή. Οι διαβρωσιγενείς θέσεις και οι υποσκαφές πληρούνται με λίθους και στα διάκενα τοποθετούνται οι κλάδοι. 33
34
4. Ζωντανά φακελλώματα Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από ράβδους ή κλαδιά και βλαστούς ιτεοπλατάνων. Τρόπος Κατασκευής Ράβδοι μήκους 100 300cm συνδεόνται με σύρμα σε δέσμες. Τα φακελλώματα τοποθετούνται στο ύψος της στάθμης των μέσων υδάτων σε λάκους κατά το 2/3 μέσα στο έδαφος, δηλαδή μέσα στο νερο. Σταθεροποιούνται με πασσάλους ανά 100cm cm. 35
Στάθμη μέσων υδάτων Προστασία οχθών με κλαδοθέματα και φακελλώματα 36
5. Σπορές Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από σποροϋλικό κατάλληλων ποωδών φυτών. Τρόπος Κατασκευής Στα πρανή και στις όχθες το σποροϋλικό προσάγεται σε μεγάλη ποσότητα. Η σπορά γίνεται ή με το χέρι ή με μηχάνημα. Λιθεπιστρώσεις δύναται να σπαρούν εφόσον καλύπτονται από εδαφικό υλικό. Χρησιμοποιούνται και ειδικές λωρίδες από συνθετικό υλικό με εγκοπές για την σπορά. 37
6. Σποροστρώματα Φυτοτεχνικό υλικό Στρώματα που περιέχουν ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό (σποροϋλικό). Αποτελείται από ένα στρώμα φορέα το οποίο περιέχει σποροϋλικό των ιτεοπλατάνων ή άλλων φυτικών ειδών. Τρόπος Κατασκευής Έτοιμα σποροστρώματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο από διάφορες φίρμες. Χρήση της μεθόδου Προσφέρουν άμεση προστασία στην επιφάνεια των πρανών. Το περιεχόμενο σποροϋλικό είναι εξασφαλισμένο από την έκπλυση. Τοποθέτηση σχετικά απλή. Προσοχή όμως του είδους του υλικού που θα τοποθετηθεί (ανάλογα με τις σταθμολογικές συνθήκες). 38
7. Κάλυψη με χορτοπαρασκευάσματα Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό που περιλαμβάνει χορτοτεμάχια καθώς και χορτορολούς. Τρόπος Κατασκευής Χορτόπλινθοι μπορεί να προέρχονται από μητρικές συστάδες. Πρέπει να είναι τουλάχιστον ενός έτους ηλικίας. Για την αποκομιδή των χορτόπλινθων αρχικά θερίζεται η επιφάνεια. Στη συνέχεια χειρονακτικά γίνεται αποκομιδή τους. Μετά την τοποθέτηση τους η επιφάνεια συμπιέζεται με κύλινδρο. Σε περιοχές με ισχυρή ταχύτητα ροής, οι χορτόπλινθοι εξασφαλίζονται με χρήση πασσάλων και σύρματος ή διχτυού. Χρήση της μεθόδου Προσφέρουν άμεση προστασία στην επιφάνεια των πρανών. Προσφέρονται για την προστασία οχθών οι οποίες δεν πρέπει να αποκτήσουν συστάδες ξυλωδών φυτών. 39
Μέθοδοι προστασίας των οχθών στην 4 η Ζώνη Σκοπός Σταθεροποίηση και συγκράτηση του εδάφους των οχθών στην περίπτωση ανόδου της στάθμης των υδάτων πάνω από τη στάθμη των μέσων υψηλών υδάτων. Επίδραση Ριζικό σύστημα σταθεροποιεί το έδαφος και το εμπλουτίζει με οργανικές ύλες, 40
Η εμφάνιση τέτοιων παροχών είναι σχετικά σπάνια. Επομένως εφόσον δεν υπάρχει ειδικός περιορισμός από υδραυλικούς ή άλλους λόγους που επιβάλλουν τη δημιουργία ποοσυστάδων ή την εγκατάσταση μεμονομένων δένδρων, δημιουργούνται στη ζώνη αυτή ξυλώδεις φυτοκοινωνίες, κατά κανόνα με φυτεύσεις σε λάκκους. Οι ποοσυστάδες δημιουργούνται στη ζώνη αυτή με τη χρήση σποροστρωμάτων ή έτοιμων χορτοπαρασκευασμάτων. 41
Συνδυασμένες μέθοδοι προστασίας των οχθών Πολλές φορές δύναται να γίνει συνδυασμός των μεθόδων προστασίας των οχθών. Οι δυνατότητες συνδυασμού είναι πολλές και εξαρτόνται κυρίως από τον μελετητή. 42
Μέθοδοι αποκατάστασης ζημιών κατά θέσεις στις όχθες Σκοπός Προστασία ολισθησιγενών, ρηξιγενών, διαβρωσιγενών επιφανειών ή επιφανειών που η ζημιογόνα δράση βρίσκεται σε εξέλιξη. Επίδραση Συνδυασμός ζωντανού και νεκρού φυτοτεχνικού υλικού για την άμεση επικάλυψη των ζημειωθείσων θέσεων. Συμβάλλει στην αύξηση των προσχώσεων των θέσεων καθώς το υπέργειο τμήμα των υλικών θραύουν την υδραυλική ενέργεια του νερού και μειώνουν την ταχύτητα ροής του. 43
Φυτοτεχνικές Μέθοδοι 1. Κλαδοβλαστοσυσκευάσματα, 2. Εσχαρωτό συμπλεγματοσκεύασμα, 3. Συμπλεγματοτραβέρσες, 4. Ζωντανές ψήκτρες. 44
1. Κλαδοβλαστοσυσκευάσματα Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανά κλαδοπλέγματα, τα οποία τοποθετούνται παράλληλα και σε επαφή. Βλαστοί και κλαδιά κυρίως από Salix, Platanus, Alnus. Τρόπος Κατασκευής Μπήγονται πάσσαλοι στο έδαφος κατά τα 2/3. Μεταξύ των πασσάλων τοποθετείται ένα πυκνό στρώμα βλαστών και κλάδων, με τις κορυφές προς τα πάνω. Επικαλύπτεται στη συνέχεια η επιφάνεια με σύρμα που τεντώνεται και φέρει σε επαφή το φυτοτεχνικό υλικό με το έδαφος. Τέλος γίνεται πλήρωση των κενών μεταξύ του υλικού με χώμα. Ανάλογα με το μέγεθος και τον βαθμό της διάβρωσης των εστιών, μπορεί να γίνει και τοποθέτηση του υλικού με διάφορους τρόπους. Χρήση της μεθόδου Έργο μεγάλης ευστάθειας, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει σταδιακά μια νεά όχθη ανθεκτική στη δράση του νερού. 45
46
2.Εσχαρωτό συμπλεγματοσκεύασμα Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από κλαδιά και βλαστούς φυτικών ειδών όπως Salix, Platanus, Alnus. Τρόπος Κατασκευής Δημιουργία νέας όχθης σε σημεία πλήγωσης της υφιστάμενης. Αρχικά καθορίζεται η γραμμή της νέας όχθης. Μπήγονται πάσσαλοι. Στη συνέχεια τοποθετείται το ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό κάθετα προς τη γραμμή της νέας όχθης, με τη βάση των κλάδων προς την υφιστάμενη όχθη και τις κορυφές προς την κοίτη. Στη συνέχεια μπήγονται στο έδαφος κλαδοθέματα. Δεύτερη στρώση κάθετα προς την πρώτη κτλ. Χρήση της μεθόδου Έργο μεγάλης ευστάθειας, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει σταδιακά μια νεά όχθη ιδιαίτερα ανθεκτική στη δράση του νερού. Κατάλληλο για περιπτώσεις χειμαρρωδών ρευμάτων με στερεομεταφορά. 47
48
49
3. Συμπλεγματοτραβέρσες Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από φυτοτεμάχια φυτικών ειδών όπως Salix, Platanus, Alnus. Τρόπος Κατασκευής Δημιουργιά τραβέρσων κάθετα στον άξονα της κοίτης. Σε στεγνά εδάφη: Διάνοιξη ταφριδίων κάθετα στην όχθη και τοποθέτηση των κλάδων σε σειρές με φορά προς τη φορά ροής του νερού. Τα εκχώματα των ταφριδίων τοποθετούνται προς την κατάντη πλευρά. Ακολουθεί δεύτερη σειρά κ.ο.κ. Διάκενα πρέπει να αποφέυγονται. Κλάδοι στερεώνονται με λίθους ή συρματόπλεκτοι κύλινδροι. Σε υγρά εδάφη: Δημιουργία λοξής επιφάνειας με χρήση πασσάλων και σανίδων πάνω στην οποία τοποθετούνται οι σειρές των κλάδων. Στο τέλος αφαιρούμε τις σανίδες και τους πασσάλους. Χρήση της μεθόδου Ιδιαίτερα ανθεκτική μέθοδος, με μικρή δαπάνη 50
51
4. Ψήκτρες Φυτοτεχνικό υλικό Ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από πασσαλόβεργες φυτικών ειδών όπως Salix, Platanus, Alnus. Τρόπος Κατασκευής Οι ψήκτρες χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τις συμπλεγματοτραβέρσες. Μετά την πρόσχωση της υποσκαφής, εμβυθίζονται μέσα στο έδαφος μεταξύ των τραβερσών και παράλληλα σ αυτές πασσαλόβεργες. Οι πασσαλόβεργες τοποθετούνται κατά σειρές. Χρήση της μεθόδου Χρησιμοποιούνται μόνο σε συνδυασμό με τις συμπλεγματοτραβέρσες. Από μόνες τους δεν είναι δυνατόν να προσφέρουν σταθεροποίηση. 52
Δάσωση του κώνου πρόσχωσης Οι κώνοι πρόσχωσης δασώνονται με την φύτευση σε λάκκους. Πολλές φορές και αν ο κώνος πρόσχωσης αποτελείται κυρίως από λίθους τότε διανοίγονται λάκκοι 60 100cm σε σχήμα ανεστραμμένου κώνου και τοποθετούμε περιφερειακά στα τοιχώματα τους ράβδους από παραβλαστάνοντα πλατύφυλλα είδη (Salix, Platanus, Alnus). Στη συνέχεια ο λάκκος καλύπτεται με χώμα. Εντός της κεντρικής κοίτης δεν φυτέυονται φυτά διότι αυτά εμποδίζουν την ροή των υδάτων και οδηγούν αυτά στα πρανή. 53