Δασική Εδαφολογία. Εδαφογένεση

Transcript

1 Δασική Εδαφολογία Εδαφογένεση

2 Σχηματισμός της στερεάς φάσης του εδάφους Η στερεά φάση του εδάφους σχηματίζεται από τα προϊόντα της αποσύνθεσης των φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων μαζί με τα προϊόντα της αποσάθρωσης των πετρωμάτων

3 Σχηματισμός της στερεάς φάσης του εδάφους ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ

4 Αποσάθρωση των πετρωμάτων Μεταβολές που δέχονται τα πετρώματα με την επίδραση των παραγόντων της εδαφογένεσης στο μέγεθος το σχήμα την εσωτερική δομή τη χημική σύσταση Εξασφαλίζει σημαντικές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων Διακρίνεται σε: Φυσική Χημική Βιολογική

5 Φυσική αποσάθρωση Είναι ο θρυμματισμός ενός πετρώματος που προκαλείται από μηχανικές αιτίες χωρίς να μεταβληθεί η χημική του σύσταση Θρυμματισμός των πετρωμάτων λόγω: Θερμότητας Τριβής Διαβροχής (& εναλλαγής διαβροχής ξήρανσης) Δράσης των ριζών

6 Χημική αποσάθρωση Είναι η διαδικασία μεταβολής της χημικής σύστασης του μητρικού υλικού με τελικό αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων ενώσεων και ορυκτών Οι κυριότερες χημικές διεργασίες: διάλυση υδρόλυση και όξινη υδρόλυση οξείδωση

7 Βιολογική αποσάθρωση Η αποσάθρωση των πετρωμάτων και ορυκτών που προκαλείται από τους ζωικούς και φυτικούς οργανισμούς Μηχανική και χημική αποσάθρωση

8 Λειχήνες πάνω σε πέτρωμα Επιταχύνουν τη φυσική και χημική αποσάθρωση των πετρωμάτων Αντλούν θρεπτικά συστατικά από τα πετρώματα Συντελούν στο σχηματισμό των δευτερογενών ορυκτών

9 Αποσάθρωση από ζωικούς οργανισμούς Ανοίγουν τρύπες οδούς για να εισχωρήσει το νερό σε βαθύτερα στρώματα Τρυπώνουν στο πέτρωμα για ασφάλεια, είτε διαλύοντας το πέτρωμα με την έκκριση οξέος, είτε απομακρύνοντας τους κόκκους με απόξεση

10 Μετακίνηση - Έκπλυση - Διάβρωση - Προσθήκη υλικών Στο έδαφος είναι δυνατόν να προσθέτονται ή να αφαιρούνται συστατικά

11 Η διαδικασία της εδαφογένεσης ΕΔΑΦΟΓΕΝΕΣΗ

12 Εδαφογένεση

13 Παράγοντες εδαφογένεσης Μητρικό υλικό Κλίμα Οργανισμοί Τοπογραφικό ανάγλυφο Χρόνος

14 Μητρικό υλικό Το χαλαρό υλικό που προέρχεται από την αποσάθρωση των πετρωμάτων και το οποίο δεν έχει ακόμη αισθητά μεταβληθεί από τις διεργασίες της εδαφογένεσης

15 Κατηγορίες μητρικού υλικού Μητρικό υλικό Αυτόχθονο Αποθέσεις Αλλουβιακές & λιμναίες Θαλάσσιες Αιολικές Κολλουβιακές

16 Αυτόχθονο υλικό Σχηματίζεται από τα προϊόντα της αποσάθρωσης που παραμένουν στο ίδιο μέρος Τα αυτόχθονα ορεινά δασικά εδάφη της Ελλάδας λόγω ισχυρών κλίσεων και διαβρώσεων έχουν βάθος cm

17 Κολλουβιακές αποθέσεις Τα υλικά που συσσωρεύονται στα κατώτερα σημεία της πλαγιάς Η μετακίνηση των υλικών αυτών γίνεται με τη βαρύτητα, με τη μορφή κατακρήμνισης, κατολίσθησης ή και επιφανειακής διάβρωσης Χαρακτηρίζονται από τη μικρή απόσταση μετακίνησης των υλικών Συνήθως δημιουργούν έδαφος βαθύ με μεγάλη περιεκτικότητα σε χαλίκια και λίθους και με πολύ καλές συνθήκες υγρασίας Τα καλύτερα δασικά εδάφη

18 ΚΟΛΛΟΥΒΙΑΚΕΣ ΑΠΟΘΕΣΕΙΣ

19 Κλίμα Θερμοκρασία Υγρασία επιδρά στην κατεύθυνση και ταχύτητα αποσάθρωσης των πετρωμάτων και ορυκτών για την παραγωγή μητρικών υλικών επιδρά και έμμεσα στην εξέλιξη των εδαφών γιατί επηρεάζει τη σύνθεση και ανάπτυξη της βλάστησης

20 Οργανισμοί Φυτικοί: συσσώρευση οργανικής ουσίας ανακύκλωση στοιχείων σταθερότητα της δομής Ζωικοί: αποσύνθεση της οργανικής ουσίας ανάμιξη των εδαφικών υλικών δημιουργία οπών δημιουργία δομής

21 Λειχήνες πάνω σε πέτρωμα Επιταχύνουν τη φυσική και χημική αποσάθρωση των πετρωμάτων, αντλούν θρεπτικά συστατικά απ αυτά και συντελούν στο σχηματισμό των δευτερογενών ορυκτών

22 Γαιοσκώληκες Καθώς κινούνται μέσα στο έδαφος δημιουργούν δίκτυο πόρων: Καλύτερος αερισμός Καλύτερη δομή και στράγγιση Εμπλουτίζουν τα εδάφη με θρεπτικές ουσίες μέσω των περιττωμάτων τους (earthworm castings)

23 Τοπογραφικό ανάγλυφο Η κλίση του εδάφους και η επιφανειακή απορροή των νερών της βροχής έχουν άμεση σχέση: Ανάπτυξη της βλάστησης Διάβρωση Εδάφη που βρίσκονται σε απότομες πλαγιές έχουν συνήθως μικρό βάθος, είναι πετρώδη, έχουν καλή αποστράγγιση και περιέχουν περισσότερα πρωτογενή ορυκτά

24 Χρόνος Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία ενός εδάφους τόσο περισσότερο εξελιγμένο είναι αυτό και τόσο περισσότερο διαφέρει από το μητρικό υλικό Όσο παλιότερο είναι το έδαφος: τόσο πτωχότερο γίνεται σε διαλυτές και αποσαθρωμένες ουσίες και ορυκτά τόσο εντονότερη γίνεται η διαφοροποίηση των οριζόντων τόσο λιγότερο γόνιμο γίνεται

25 Εδαφικό προφίλ Διαφοροποίηση του εδάφους με το βάθος λόγω της μακροχρόνιας δράσης των παραγόντων εδαφογένεσης σχηματισμός διακεκριμένων στρώσεων παραλλήλων προς την επιφάνειά του: εδαφικοί ορίζοντες Ολόκληρη η κατατομή: εδαφικό προφίλ ή εδαφοτομή

26 Βασικοί εδαφικοί ορίζοντες Ο: οργανικός ορίζοντας >20% οργανική ουσία Α: ανόργανος επιφανειακός ορίζοντας ή αμέσως κάτω από τον Ο μεγάλη περιεκτικότητα σε οργανική ουσία εμπλουτίζουν με οργανική ουσία, Fe και Al τον Β ορίζοντα, μέσω εκπλυσης. Β: ορίζοντας συσσώρευσης υλικών από τον Α /και από τον C C: βρίσκεται έξω από τη ζώνη της μεγάλης βιολογικής δραστηριότητας - το μητρικό υλικό R: το συμπαγές πέτρωμα από το οποίο προκύπτει το μητρικό υλικό

27 Εδαφοτομές

28 Εδαφοτομές

29 Εδαφοτομές ( Εξελιγμένο έδαφος Μη εξελιγμένο έδαφος

30 Εδαφοτομές ( Υδροφόρος ορίζοντας κοντά στην επιφάνεια του εδάφους Συνθήκες πολύ κρύου και ξηρού κλίματος (Ανταρκτική)

31 Ευρωπαϊκά εδάφη ( Βόρεια Ευρώπη Ελλάδα