ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ B' ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 1. ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Σελ. 4 1.1 Σχεδιαστικά στοιχεία. 1 περίοδος 1.2 Μέθοδοι γραφικής παρουσίασης. 3 περίοδοι 1.3 Σχεδίαση με όλους τους γνωστούς τρόπους. 6 περίοδοι 1.4 Εργασία (ατομικό project) μαθητών. 2 περίοδοι 2. ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 1 Σελ. 6 2.1 Eισαγωγή στο απλό τηλεπικοινωνιακό σύστημα. 1 περίοδος 2.2 Ηλεκτρομαγνητικά κύματα. 2 περίοδοι (Φάσμα,ραδιοκύματα και διάδοσή του) 2.3 Πομπός,Διαμόρφωση AM και FM. 5 περίοδοι Δέκτης, αποδιαμόρφωση, ετεροδύνωση,κεραίες. 2.4 Μέσα μετάδοσης πληροφοριών (δορυφόροι, οπτικές ίνες, 3 περίοδοι Οπτικο-τηλεπικοινωνιακό σύστημα). 2.5 Ομαδική κατασκευή (ανά 2-3 μαθητές): Συναρμολόγηση δέκτη ΑΜ 5 περίοδοι σε κουτί σχεδιασμένο από τους μαθητές. 3. ΠΑΡΑΓΩΓΗ Σελ. 9 3.1 Εισαγωγή, η παραγωγή ως τομέας έρευνας και διαδικασία παραγωγής 3 περίοδοι 3.2 Η ποιότητα στην παραγωγή. 4 περίοδοι 3.3 Οργανόγραμμα βιομηχανικής μονάδας. 2 περίοδοι 3.4 Επίσκεψη και μελέτη βιομηχανίας 1 περίοδοι 3.5 Ομαδικό (project) στην ενότητα (κατασκευή ή μελέτη/ έρευνα) 2 περίοδοι 4. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ Σελ. 12 4.1 Αρχές συστημάτων αυτόματου ελέγχου 3 περίοδοι 4.2 Αρχές ρομποτικής 2 περίοδοι 4.3 Προγραμματισμός και έλεγχος συσκευών με τη χρήση Η.Υ. και διασύνδεσης 6 περίοδοι 4.4 Ομαδικό project (να γίνει εφόσον υπάρχει χρόνος) 5 περίοδοι 1 Για την ενότητα των Τηλεπικοινωνιών δείτε οδηγίες ΥΠΠ 2
5. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Σελ. 15 5.1 Ηλεκτρονικά ελεγχόμενες εργαλειομηχανές (CNC) 12 περίοδοι 5.2 Πνευματικά συστήματα. 5.2.α Γενικά 2 περίοδοι 5.2.β Απλά πνευματικά κυκλώματα και συμβολισμοί 4 περίοδοι 5.2.γ Βασικά κυκλώματα και δυνάμεις 2 περίοδοι 5.2.δ Έλεγχος ταχύτητας, βαλβίδες που ενεργοποιούνται με αέρα 4 περίοδοι 5.2.ε Χρονική συμπεριφορά 2 περίοδοι 5.2.στ Υδραυλικά 1 περίοδος 5.2.ζ Σύγκριση συστημάτων βλάβες στα πνευματικά 1 περίοδος 5.3 Χρονομέτρης 555 Σελ. 17 5.3.α Γενικά 2 περίοδοι 5.3.β Μονοσταθής λειτουργία 4 περίοδοι 5.3.γ Ασταθής λειτουργία 4 περίοδοι 5.3.δ Συνδεσμολογίες εξόδου και τυπικά κυκλώματα 555 2 περίοδοι 5.3.ε Ομαδική εργασία στην ενότητα συνδυασμένο με τις προηγούμενες ενότητες 16 περίοδοι κατασκευή PCB 3
1.0 ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Με τη συμπλήρωση της ύλης οι μαθητές θα Καθηγητής / τρια 12 ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ πρέπει να μπορούν να: Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα 1.1 1.2 1.3 1.4 Σχεδιαστικά στοιχεία. Μέθοδοι γραφικής παρουσίασης. Σχεδίαση με όλους τους γνωστούς τρόπους σχεδίασης. Εργασία (ατομικό project) μαθητών. Αναφέρουν την σπουδαιότητα της σχεδίασης ως διαδικαστικό τμήμα της τεχνολογίας. Αναγνωρίζουν τα σχεδιαστικά στοιχεία (αισθητική, εμφάνιση, σχήμα, μορφή, χρώμα, αναλογία, αρμονία, αντίθεση, εργονομία) και να τα χρησιμοποιούν στη σχεδίαση των αντικειμένων. Εφαρμόζουν τεχνικές σχεδίασης, όπως είναι τα σκίτσα, τα δισδιάστατα και τα τρισδιάστατα σχέδια. Χρησιμοποιούν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή στη σχεδίαση με τη βοήθεια σχεδιαστικών προγραμμάτων CAD. στα οποία οι μαθητές μαθαίνουν: Να προσδιορίζουν βασικά στοιχεία σχεδίων, όπως η αισθητική, η εμφάνιση, το σχήμα, η μορφή, το χρώμα, η αναλογία, η αρμονία, η αντίθεση, η εργονομία και πως αυτά χρησιμοποιούνται στη σχεδίαση. Να ετοιμάζουν σχέδια συναρμολόγησης, διαγράμματα, γραφικές παραστάσεις κτλ) - προαιρετικά. Διάφορα προγράμματα σχεδίασης στον Η.Υ. τύπου 2D Design. Μαθητές / τριες Εξάσκηση στη σχεδίαση προβολών με χρήση οργάνων και μέσων σχεδίασης. Εξασκούνται στη σχεδίαση και γραφική παρουσίαση με τη χρήση Η.Υ. Ετοιμάζουν μια από τις πιο κάτω σχεδιαστικές εργασίες. - Διαφημιστικό φυλλάδιο μιας εταιρείας. - Σχέδιο κουζίνας ή άλλου δωματίου ή διαμόρφωση χώρου. 4
- Σχεδίαση (ορθογραφική ή τρισδιάστατη) ενός προϊόντος. 5
2.0 ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Με τη συμπλήρωση της ύλης οι μαθητές θα 16 πρέπει να μπορούν να: 2.1 2.2 Eισαγωγή στο απλό τηλεπικοινωνιακό σύστημα. Ηλεκτρομαγνητικά κύματα. (Φάσμα,ραδιοκύματα διάδοσή του) και Εξηγούν τον όρο Τηλεπικοινωνίες Σχεδιάζουν και επεξηγούν τη δομή του απλού τηλεπικοινωνιακού συστήματος (πομπός,μέσο, δέκτης) Διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ μονόδρομου και αμφίδρομου τηλεπικοινωνιακού συστήματος με αναφορά σε παραδείγματα από τον πραγματικό κόσμο. Σύντομη ιστορική αναδρομή στις τηλεπικοινωνίες (Μαρκόνι,τηλέγραφος,Κώδικας Μορς,σύγχρονα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα) Να εξηγούν απλά τη σύνθεση του ΗΜ κύματος (ταλάντωση ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου).ταχύτητα μετάδοσης στο κενό και σε υλικά μέσα. Βασική εξήγηση της παραγωγής του ΗΜ κύματος.κύκλωμα L-C και υπολογισμός συχνότητας παραγόμενου ΗΜ. Να μπορούν να εξηγούν το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα και να κάνουν απλούς υπολογισμούς με τη σχέση c=λ.f Να μπορούν να αναγνωρίζουν την περιοχή συχνοτήτων των ραδιοκυμάτων μέσα στο ευρύτερο ΗΜ φάσμα συχνοτήτων. Να μπορούν να διακρίνουν τα ραδιοκύματα ανάλογα με τη διαδρομή τους σε κύματα Καθηγητής / τρια Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα στα οποία οι μαθητές: Κατανοούν τη δομή ενός τηλεπικοινωνιακού συστήματος και την εξέλιξη των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων. Κατανοούν τον τρόπο παραγωγής και σύνθεσης του ΗΜ κύματος. Αναφέρουν τα διάφορες κατηγορίες συχνοτήτων (και κυμάτων) του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και των ραδιοκυμάτων. Αναφέρουν τον τρόπο διάδοσης των διαφόρων ραδιοκυμάτων. 6
εδάφους,ιονοσφαιρικά και κύματα χώρου. Να μπορούν να εξηγούν από τον πίνακα συχνοτήτων των ραδιοκυμάτων τις ονομασίες συχνοτήτων (ELF,VLF,LF,MF,HF,VHF,UHF,SHF,EHF), την περιοχή συχνοτήτων τους καθώς και τις κύριες χρήσεις τους. Να μπορούν να εξηγούν τον τρόπο διάδοσης των ραδιοκυμάτων και τον όρο «εμβέλεια κύματος». 2.3 Πομπός,Διαμόρφωση AM και FM. Δέκτης, αποδιαμόρφωση, ετεροδύνωση,κεραίες. Να μπορούν να εξηγούν το βασικό διάγραμμα δόμησης του πομπού και να δικαιολογούν γιατί η εκπομπή του τελικού σήματος γίνεται σε ψηλές συχνότητες. Να μπορούν να διακρίνουν από τη κυματομορφή του φέροντος την διαμόρφωση κατά πλάτος(αμ) και τη διαμόρφωση συχνότητας(fm) και να παραθέτουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της καθεμιάς. Να μπορούν να εξηγούν το βασικό διάγραμμα δόμησης του δέκτη και τα κύρια χαρακτηριστικά του(ευαισθησία,επιλεκτικότητα,πιστότητα). Να μπορούν να διακρίνουν τα διάφορα είδη κεραιών (δίπολο,εσωτερική αντένα από φερίτη,yagi,παραβολικές) Να μπορούν να εξηγούν τι σημαίνει ετεροδύνωση και ενδιάμεση συχνότητα. Να μπορούν να εξηγούν με απλά λόγια πως επιτυγχάνεται η αποδιαμόρφωση τόσο στα Καθηγητής / τρια Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα στα οποία οι μαθητές: Κατανοούν τη διαμόρφωση κατά πλάτος(αμ) και τη διαμόρφωση συχνότητας(fm). Κατανοούν την αποδιαμόρφωση κατά πλάτος(αμ) και κατά συχνότητα(fm). Κατανοούν τα διάφορα είδη κεραιών. Μαθητής / τρια Συναρμολογεί ένα δέκτη ΑΜ. Σχεδιάζει και κατασκευάζει το κουτί του δέκτη ΑΜ (Οι μαθητές θα συμπληρώσουν/ τελειώσουν το σχεδιασμό και την κατασκευή του ραδιοφώνου στο στάδιο της 7
ΑΜ όσο και σταfm. διδασκαλίας της ενότητας της μηχανής CNC). 2.4 Μέσα μετάδοσης πληροφοριών (δορυφόροι, οπτικές ίνες, οπτικοτηλεπικοινωνιακό σύστημα. Να μπορούν να ονομάζουν και να εξηγούν τα ενσύρματα και ασύρματα μέσα μετάδοσης Να μπορούν να ονομάζουν τις δύο τροχιές των δορυφόρων (Σύγχρονη ή Γεωστατική, Χαμηλού ύψους), να αναφέρουν τα χαρακτηριστικά τους και να εξηγούν τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα τους. Να εξηγούν πως επιτυγχάνεται η πλήρης τηλεπικοινωνιακή κάλυψη με τρείς δορυφόρους και να εξηγούν τον όρο «γεωστατικός δορυφόρος» Να γνωρίζουν τα βασικά μέρη μιας οπτικής ίνας και να μπορούν να εξηγούν πως γίνεται η μετάδοση της πληροφορίας μέσω της. Να γνωρίζουν τα είδη των οπτικών ινών και να αναφέρουν τις διαφορές τους. Να γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των οπτικών ινών. Να μπορούν να εξηγούν τη βασική δομή ενός απλού οπτικοτηλεπικοινωνιακού συστήματος. Καθηγητής / τρια Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα στα οποία οι μαθητές: Κατανοούν τη χρήση των τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων Κατανοούν τα βασικά χαρακτηριστικά των οπτικών ινών. Μαθητής / τρια Χρησιμοποιεί απλό οπτικοτηλεπικοινωνιακό σύστημα για την κατανόηση της λειτουργίας του. 8
3.0 ΠΑΡΑΓΩΓΗ Με τη συμπλήρωση της ύλης οι μαθητές θα Καθηγητής / τρια 12 πρέπει να μπορούν να: 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Εισαγωγή, η παραγωγή ως τομέας έρευνας και διαδικασία παραγωγής Η ποιότητα στην παραγωγή. Οργανόγραμμα βιομηχανικής μονάδας. Επίσκεψη και μελέτη βιομηχανίας Ομαδικό (project) στην ενότητα (κατασκευή ή μελέτη/ έρευνα) Ορίζουν και να επεξηγούν την έννοια της παραγωγής μικρής κλίμακας από εξειδικευμένους τεχνίτες και βιοτεχνίες. Ορίζουν και να επεξηγούν την έννοια της μαζικής παραγωγής στην παραδοσιακή βιομηχανική εποχή. Ορίζουν και να επεξηγούν την έννοια της μαζικής παραγωγής στις σύγχρονες παραγωγικές μονάδες. Κάνουν σύγκριση των τριών μεθόδων παραγωγής, να επισημάνουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου και να αναφέρουν τους λόγους εφαρμογής τους. Καταγράφουν με διαγράμματα τα κύρια τμήματα της βιομηχανικής μονάδας που επισκέφθηκαν και να επεξηγούν με συντομία την εργασία που εκτελείται σε κάθε τμήμα. Επεξηγούν με σχήματα και σημειώσεις τη διαδικασία παραγωγής του προϊόντος, το οποίο παράγεται στη βιομηχανία που επισκέφθηκαν. Ετοιμάζουν και επεξηγούν το οργανόγραμμα της βιομηχανίας που επεσκέφθησαν ή άλλης βιομηχανικής μονάδας. Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα στα οποία οι μαθητές: Μαθαίνουν για απλά συστήματα παραγωγής σε βιομηχανίες βιοτεχνίες (ειδικότερα στη βιομηχανική μονάδα που θα επισκεφθούν οι μαθητές). Εντοπίζουν και παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά στοιχεία παραγωγής μικρής κλίμακας από εξειδικευμένους τεχνίτες και βιοτεχνίες. Εντοπίζουν και παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά στοιχεία μαζικής παραγωγής στη παραδοσιακή βιομηχανική εποχή. Εντοπίζουν και να παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά στοιχεία μαζικής παραγωγής στις σύγχρονες παραγωγικές μονάδες. Προετοιμασία των μαθητών για επίσκεψη σε μια βιομηχανική μονάδα καταγράφοντας σε φύλλα εργασίας τα σημεία εκείνα που πρέπει να προσεχθούν. 9
Μαθητής / τρια Αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει η ποιότητα στις επιλογές των προϊόντων από τους καταναλωτές. Εφαρμογή γραμμής παραγωγής στο εργαστήριο, π.χ. στην κατασκευή ενός μοντέλου σπιτιού Ορίζουν την έννοια της ποιότητας. ή ετοιμασία μιας πλακέτας κτλ. Καθορίζουν τις συγκεκριμένες απαιτήσεις και προδιαγραφές που πρέπει να ικανοποιεί ο σχεδιασμός ενός ποιοτικού προϊόντος. Αναφέρουν εκείνες τις συνιστώσες οι οποίες βοηθούν στη βελτίωση της ποιότητας ενός προϊόντος. Αναλύουν τον όρο «έλεγχος ποιότητας», να αναφέρουν τους κύριους στόχους του και τα κριτήρια εφαρμογής του στις διάφορες φάσεις παραγωγής. Αναλύουν τα συστήματα διασφάλισης ποιότητας κάνοντας αναφορά στα διεθνή πρότυπα ποιότητας ISO 9000. Αναλύουν το σύστημα διοίκησης ολικής ποιότητας και να αναφέρουν τους κύριους λόγους εισαγωγής του στις σύγχρονες επιχειρήσεις. Επίσκεψη σε βιομηχανική μονάδα της περιοχής. Συλλογή, καταγραφή και μελέτη πληροφοριών για μια βιομηχανία / βιοτεχνία της περιοχής του σχολείου. Παρουσίαση προïόντων κατασκευασμένα με τα τρία είδη παραγωγής. Σχεδίαση οργανογράμματος βιομηχανίας οργανωτική δομή μιας σύγχρονης βιομηχανικής μονάδας. Παρουσίαση των διαφόρων τμημάτων μιας σύγχρονης βιομηχανικής μονάδας. Παρουσίαση CD αυτοκινητοβιομηχανίας Mercedes και Ρομποτικής. Καθηγητής / τρια 1. Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα στα οποία οι μαθητές: Μαθαίνουν την έννοια της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Μαθαίνουν τη σημασία που έχει η 10
/Α ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡ. ποιότητα για τους καταναλωτές όταν κάνουν τις διάφορες επιλογές τους. Μαθαίνουν τα διάφορα στάδια εξέλιξης του ποιοτικού ελέγχου (έλεγχος ποιότητας, διασφάλιση ποιότητας, διοίκηση ολικής ποιότητας). 2. Προβάλλει βιντεοταινία όπου παρουσιάζεται ο ποιοτικός έλεγχος σε κάποια βιομηχανία. 3. Οργανώνει επισκέψεις από ειδικούς σε σχέση με τον ποιοτικό έλεγχο και γραμμές παραγωγής. Μαθητής / τρια Αξιολογούν την ποιότητα προϊόντων, όπως CD player, μολυβόπενας, κινητού τηλεφώνου κτλ., βασιζόμενοι σε συγκεκριμένα κριτήρια, όπως υλικά, τρόποι σύνδεσης, τρόποι συντήρησης, λειτουργικότητα, εργονομία, κτλ. Παρουσιάζουν εργασία με θέμα τον ποιοτικό έλεγχο και γραμμές παραγωγής διαφόρων προϊόντων. 11
4.0 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ Με τη συμπλήρωση της ύλης οι μαθητές θα πρέπει να μπορούν να: Καθηγητής / τρια Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα 16 Εξηγούν τι εννοούμε με τον όρο στα οποία οι μαθητές: 4.1 Αρχές συστημάτων συστήματα ελέγχου. Μαθαίνουν για απλά συστήματα αυτόματου ελέγχου. Αναλύουν συστήματα ελέγχου στα ελέγχου. διάφορα μέρη τους και να επεξηγούν τη Εντοπίζουν, παρουσιάζουν και 4.2 Αρχές ρομποτικής. λειτουργία του κάθε μέρους. επεξηγούν τα χαρακτηριστικά Σχεδιάζουν συστήματα ανοικτού κυκλώματος. στοιχεία ελέγχου της λειτουργίας μιας συσκευής π.χ ενός Η.Υ., και 4.3 Προγραμματισμός και έλεγχος συσκευών με τη Σχεδιάζουν συστήματα κλειστού κυκλώματος ανατροφοδότησης. ξεχωρίζουν τα βασικά μέρη δόμησης της συσκευής, είσοδο, χρήση Η.Υ. και Αναλύουν, σχεδιάζουν και κρίνουν την επεξεργασία και έξοδο. διασύνδεσης. αποδοτικότητα και τη λειτουργία 4.4 Ομαδική εργασία συστημάτων ελέγχου που έχουν στο σπίτι τους π.χ. το πλυντήριο ρούχων. Σχολιάζουν τη σημασία των συστημάτων ελέγχου στη βιομηχανία. Επινοούν, σχεδιάζουν και κατασκευάζουν μηχανικά και ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου, για επίλυση κάποιου προβλήματος που έχουν εντοπίσει, όπως καταμέτρησης, ελέγχου χώρου στάθμευσης, ήχου, ασφάλειας κτλ. Χρησιμοποιούν τον Η.Υ. για έλεγχο π.χ. το πρόγραμμα Control it, Smart box. Ετοιμάζουν δικά τους προγράμματα για τον έλεγχο μιας συσκευής π.χ γερανού, ανελκυστήρα, ρομποβραχίονα, μπάρας χώρου στάθμευσης. Αναλύουν τα στάδια λειτουργίας ενός συστήματος π.χ ανελκυστήρα: - Δέχεται κλήση. - Κλείνουν οι πόρτες. - Ανεβαίνει σε κάποιο όροφο. - Σταματά. - Ανοίγουν οι πόρτες. - Αναμένει για λίγο. - Κλείνουν οι πόρτες. - Ανεβαίνει σε άλλο όροφο κτλ. 12
Μαθητής / τρια Μελετούν, αναλύουν και σχεδιάζουν τη λειτουργία ενός συστήματος που έχουν στο σπίτι τους π.χ. θέρμανση, ηλεκτρικό σίδερο, πλυντήριο κτλ. Χρησιμοποιούν μοντέλα ή πραγματικές συσκευές και αναλύουν τα στάδια λειτουργίας τους π.χ. - Αυτόματες πόρτες συρόμενες ή ανοιγόμενες. - Πλυντήριο αυτοκινήτων. - Γερανός. - Κυλιόμενος ιμάντας. Αφού όλοι οι μαθητές/τριες της ομάδας αναλύσουν τις λειτουργίες της συσκευής που επέλεξαν, γίνεται από τον καθηγητή επίδειξη του τρόπου χρήσης του λογισμικού προγράμματος και του τρόπου μεταφοράς των σταδίων λειτουργίας σε εντολές που δέχεται και εκτελεί ο Η.Υ. π.χ. Κλείνουν οι πόρτες. (i) Μένουν κλειστές οι πόρτες. Ανεβαίνει στον (ii) Σταματά. (iii) Ανοίγουν οι πόρτες. (iv) Αναμένει. (v) Κλείνουν οι πόρτες. 13
Γράφουν στον Η.Υ. πρόγραμμα για τη λειτουργία μιας συσκευής μέσω διασύνδεσης π.χ. γερανού, φώτων τροχαίας, συστήματος με δύο εισόδους κτλ. 14
5.0 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ Με τη συμπλήρωση της ύλης οι μαθητές θα Καθηγητής / τρια 12 ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ πρέπει να μπορούν να: Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα 5.1 Ηλεκτρονικά ελεγχόμενες εργαλειομηχανές (CNC). - Προγραμματισμός και λειτουργία φρέζας CNC. Αναφέρουν τα βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία των εργαλειομηχανών CNC. Αναφέρουν τη σημασία της τεχνολογίας των εργαλειομηχανών CNC και τις χρήσεις τους στη βιομηχανία. Κατονομάζουν τα βασικότερα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των εργαλειομηχανών CNC. Κατονομάζουν και επεξηγούν τη λειτουργία των κυρίων μερών της φρέζας CNC. Προγραμματίζουν τη φρέζα CNC. Χρησιμοποιούν τη φρέζα CNC σε κατασκευές τους. στα οποία οι μαθητές μαθαίνουν: Για την προσφορά των εργαλειομηχανών CNC στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και τη συνεισφορά τους στο κοινωνικό σύνολο, π.χ. μαζική παραγωγή εξαρτημάτων κτλ. Να προγραμματίζουν και να λειτουργούν τη φρέζα CNC. Μαθητές / τριες Προγραμματισμός και λειτουργία φρέζας CNC για κατασκευή διάφορων δοκιμίων, π.χ. ρήγα με ηλεκτρονικά σύμβολα, ανάγλυφα διακοσμητικά αντικείμενα, επιγραφές, κτλ. 5.2 Πνευματικά συστήματα. - Γενικά. - Απλά πνευματικά κυκλώματα και συμβολισμοί. - Βασικά κυκλώματα και δυνάμεις. Αναφέρουν παραδείγματα χρήσης της πνευματικής στο δικό τους περιβάλλον (σπίτι, σχολείο, γυμναστήριο, ιατρείο, βιομηχανία κτλ). Αναγνωρίζουν και να σχεδιάζουν τα σύμβολα των βασικών πνευματικών εξαρτημάτων. Καθηγητής / τρια Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα στα οποία οι μαθητές μαθαίνουν: Την αρχή λειτουργίας των πνευματικών συστημάτων. Να σχεδιάζουν με σύμβολα απλά πνευματικά κυκλώματα και να τα 16 15
- Έλεγχος ταχύτητας, βαλβίδες που Αναγνωρίζουν και να αναφέρουν τα βασικά εξαρτήματα και τον εξοπλισμό συναρμολογούν με τα διαθέσιμα πνευματικά μέσα. ενεργοποιούνται με αέρα. - Χρονική συμπεριφορά. στην πνευματική (αεροσυμπιεστής, κύλινδροι, βαλβίδες, αεροφυλάκιο, συνδετήρες, κτλ). Να συσχετίζουν πνευματικά και υδραυλικά συστήματα. Να σχεδιάζουν και να - Υδραυλικά. - Σύγκριση συστημάτων/ Αναφέρουν την λειτουργία των βασικών πνευματικών εξαρτημάτων. συναρμολογούν υδραυλικά συστήματα. βλάβες στα πνευματικά. Σχεδιάζουν απλά πνευματικά συστήματα. Να υπολογίζουν τις δυνάμεις / - Χρήση λογισμικών Συναρμολογούν απλά πνευματικά πιέσεις που εξασκούνται στα Airways και Labvolt συστήματα τύπου ΚΙΤS. πνευματικά και υδραυλικά Ετοιμάζουν "πίνακες αλήθειας" με συστήματα. πνευματικά συστήματα. Τη λειτουργία των Υπολογίζουν τις δυνάμεις / πιέσεις που εξασκούνται στα πνευματικά συστήματα. υδροπνευματικών συστημάτων. Εφαρμόζουν σε πνευματικά κυκλώματα τα Μαθητές / τριες πιο κάτω: Σχεδιάζουν απλά πνευματικά - Έλεγχος ταχύτητας εμβόλου. συστήματα, υπολογίζουν δυνάμεις - Έλεγχος με αέρα χαμηλής πίεσης. και πιέσεις σε πνευματικά και - Έλεγχος με χρονική συμπεριφορά. υδραυλικά συστήματα. Αναφέρουν παραδείγματα στη χρήση της υδραυλικής. Χρησιμοποιούν μέσα για συναρμολόγηση πνευματικών Αναφέρουν τα βασικά εξαρτήματα της υδραυλικής. Συναρμολογούν απλά υδραυλικά συστήματα με τα διαθέσιμα σετ του σχολείου. Αναφέρουν παραδείγματα στη χρήση της υδραυλικής. κυκλωμάτων. Χρησιμοποιούν μέσα για συναρμολόγηση υδραυλικών συστημάτων. Σχεδιάζουν και επιλύουν συγκεκριμένα πνευματικά προβλήματα. 16
Αναφέρουν τα βασικά εξαρτήματα της υδραυλικής. Συναρμολογούν απλά υδραυλικά συστήματα με τα διαθέσιμα σετ του σχολείου. Υπολογίζουν τις δυνάμεις / πιέσεις που εξασκούνται στα υδραυλικά συστήματα. Αναφέρουν παραδείγματα στη χρήση της υδροπνευματικής. Συγκρίνουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των πνευματικών, υδραυλικών και υδροπνευματικών συστημάτων. 5.3 Ηλεκτρονικά συστήματα. Επίλυση προβλήματος Κατασκευή PCB. - Ηλεκτρονικά συστήματα και η εφαρμογή τους στη σύγχρονη τεχνολογική κοινωνία. - Ασταθείς και μονοσταθείς πολυδονητές με το IC 555. Αναφέρουν παραδείγματα χρήσης ηλεκτρονικών συστημάτων σε συστήματα ελέγχου (π.χ. συστήματα συναγερμού στα σπίτια, τράπεζες, καταστήματα κτλ). Εξηγούν τη λειτουργία της διόδου IR και του φωτοτρανζίστορ και να τα χρησιμοποιούν σε ηλεκτρικά κυκλώματα. Εξηγούν τη λειτουργία του ολοκληρωμένου κυκλώματος χρονισμού 555 και να το χρησιμοποιούν σε κατασκευές. Καθηγητής / τρια Οργανώνει εργαστηριακά μαθήματα στα οποία οι μαθητές μαθαίνουν: Τη χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων σε συστήματα ελέγχου, όπως συστήματα συναγερμού σε σπίτια, τράπεζες, καταστήματα κτλ. Τη λειτουργία του IC 555 σε μονοσταθή και ασταθή πολυδονητή με τη βοήθεια του OMEGA ΚΙΤ και Crocodile Clips. 28 17
Με τη συμπλήρωση της ύλης οι μαθητές θα πρέπει να μπορούν να: - Συνδεσμολογίες εξόδου και τυπικά κυκλώματα 555. - Ομαδική εργασία συνδυασμένη με τις προηγούμενες ενότητες/ κατασκευή πλακέτας. Αναγνωρίζουν και να εξηγούν τη λειτουργία των ακροδεκτών του IC 555. Σχεδιάζουν και να υπολογίζουν τις παραμέτρους λειτουργίας στους μονοσταθείς και ασταθείς πολυδονητές με το IC 555 (π.χ. χρόνο καθυστέρησης). Χρησιμοποιούν τα εποπτικά μέσα OMEGA KIT για συναρμολόγηση και δοκιμή διαφόρων ηλεκτρονικών συστημάτων. Σχεδιάζουν, να εξομοιώνουν και να δοκιμάζουν στον Η.Υ. με τη βοήθεια κατάλληλων προγραμμάτων δικά τους ηλεκτρονικά κυκλώματα. Ελέγχουν για ανεύρεση λάθους σε ψηφιακά ηλεκτρονικά συστήματα με τη βοήθεια λογικού ελεγχτή. Σχεδιάζουν και να κατασκευάζουν δικά τους ηλεκτρονικά συστήματα. Σχεδιάζουν τη διάταξη του τυπωμένου κυκλώματος με τη βοήθεια του Η.Υ. ή με το χέρι. Εφαρμόζουν τη διαδικασία κατασκευής πινακίδας τυπωμένου κυκλώματος συμπεριλαμβανομένης και της συγκόλλησης εξαρτημάτων. Μαθητές / τριες Μελετούν και καταγράφουν τα κύρια χαρακτηριστικά πραγματικών ηλεκτρονικών συστημάτων. Συμπληρώνουν φύλλα εργασίας που καλύπτουν θέματα που αναφέρονται στην ύλη. Χρησιμοποιούν μέσα μάθησης (OMEGA KIT) για εξοικείωση με τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα και συστήματα. Σχεδιάζουν και δοκιμάζουν στον Η.Υ. διάφορα ηλεκτρονικά συστήματα με τη βοήθεια κατάλληλων προγραμμάτων (Crocodile Clips κ.α). Σχεδιάζουν και κατασκευάζουν απλά ηλεκτρονικά συστήματα σε πινακίδες πολλαπλής χρήσης (Breadboard). Προαιρετικά μπορεί να γίνει και χρήση του PCB Wizard. Σχεδιάζουν τη διάταξη του τυπωμένου κυκλώματος με τη βοήθεια του Η.Υ. και 18
Με τη συμπλήρωση της ύλης οι μαθητές θα πρέπει να μπορούν να: Αναγνωρίζουν τους κινδύνους από τον ηλεκτρισμό και να εφαρμόζουν σωστά την ηλεκτρική ενέργεια λαμβάνοντας τα αναγκαία μέτρα ασφάλειας και προστασίας. ολοκληρώνουν την πλακέτα με την εφαρμογή και συγκόλληση των εξαρτημάτων. Σημείωση: Για τη διδασκαλία των ηλεκτρονικών μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ενότητες Electronic systems, Transistor circuits, Logic module και Triple 5 timer από το Omega Kit. 19