Μετά ΔΑΚΡΥΩΝ και ΚΑΔΩΝ

Μετά ΔΑΚΡΥΩΝ και ΚΑΔΩΝ Οι συναντήσεις αστυνομίας και διαδηλωτών γίνονται όλο και πιο βίαιες. Τα δακρυγόνα αέρια είναι η κλασική αντίδραση όταν τα όργανα της τάξης αισθάνονται ότι το πλήθος τείνει να γίνει ανεξέλεγκτο. Η απάντηση έρχεται με φωτιές στα σκουπίδια των δρόμων. Πολλοί νομίζουν ότι αυτό τους προστατεύει από τα ενοχλητικά αέρια που εκτοξεύονται με απερίσκεπτα μαζικό τρόπο. Με τη βοήθεια της χημείας επιχειρούμε ένα είδος «γευσιγνωσίας» στα είδη των αερίων, από αυτά της... «μουστάρδας» έως τα κλασικά CS και CN που έχουν σχεδιαστεί για να αποτρέπουν, προκαλούν όμως ταυτόχρονα από παροδικές ενοχλήσεις έως και μη αναστρέψιμες βλάβες στο ανθρώπινο σώμα Α. ΓΑΛΔΑΔΑΣ Φωτογραφία από πρόσφατο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο έξω από τη Βουλή των Ελλήνων. Τα εκτοξευόμενα αέρια που «διανθίζουν» τις διαδηλώσεις μπορούν να έχουν και απρόβλεπτες συνέπειες, καθώς είναι δύσκολο να ελεγχθεί η χρήση τους την ώρα της «μάχης» Δύο άτομα με βαριά συμπτώματα εξαιτίας της χρήσης αερίων από την Αστυνομία αναφέρεται επισήμως ότι έχουν νοσηλευθεί σε νοσοκομεία της Αθήνας. Στη μία περίπτωση ένας δημοσιογράφος παρουσίασε «άμεσα συμπτώματα σωματικής δυσκαμψίας με παράλυση των άνω και κάτω άκρων και αδυναμία ομιλίας λόγω παράλυσης της γλώσσας» και στην άλλη σπουδαστής των ΤΕΙ νοσηλεύθηκε επί 15 ημέρες στη Μονάδα Εγκαυμάτων του Θριασίου Νοσοκομείου με καμένη την πλάτη του από χημικές ουσίες που εκτοξεύθηκαν στο Λαγονήσι εναντίον διαδηλωτών. Η απάντηση της Αστυνομίας στις κατηγορίες εναντίον της για τη χρήση αερίων κατά διαδηλωτών είναι μία και στερεότυπη: Αν έθεταν την ανθρώπινη υγεία σε κίνδυνο, τότε εμείς πρώτοι δεν θα τα χρησιμοποιούσαμε γιατί θα έκαναν κακό πρώτα στους δικούς μας άνδρες. Ανεξέλεγκτη χρήση

Σεούλ, Βανκούβερ, Γενεύη, Παλαιστίνη, Σιάτλ, Ρώμη, Παρίσι, Αθήνα. Τοποθεσίες όπου κατά καιρούς έχει γίνει ή γίνεται κοπιώδης χρήση αερίων κατά διαδηλωτών και οι άνθρωποι έχουν ανησυχήσει για τις επιπτώσεις στην υγεία που μπορεί να έχει η επαφή με τα αέρια αυτά κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης αλλά και μετά. Αλλωστε, ενώ απαγορεύεται η ρίψη αερίων μεταξύ εμπολέμων κρατών, αυτό επιτρέπεται να γίνεται στο εσωτερικό κάθε κράτους! Στην κορυφή της λίστας των «ευπωλήτων» αερίων βρίσκονται τα CS, CN, CR και OC. Η αλήθεια είναι ότι δεν εμφανίζονται πολύ συχνά καινούργιες και καταπληκτικές ουσίες, είτε γιατί οι αρχές δεν ενδιαφέρονται να καλυτερέψει η... ποιότητα ζωής των διαδηλωτών είτε γιατί υπάρχει και κάποια δυσκολία ως προς τα πειράματα με νέες δακρυγόνες ουσίες, αφού αποδείχθηκε ότι τα ζώα παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε αυτές απ' ό,τι οι άνθρωποι, πράγμα που εκ παραλλήλου βολεύει εξαιρετικά όσες αστυνομίες χρησιμοποιούν τα άλογα και τα σκυλιά για να διαλύουν τις διαδηλώσεις. Η βεντάλια των χημικών CS Ο-χλωροδενζυλιδενο-μαλονιτρίλιο είναι το όνομά του και από το 1959 το χρησιμοποίησαν με ζήλο πρώτα στις Ηνωμένες Πολιτείες και μετά σε άλλες χώρες. Προξενεί σε πρώτη επαφή αίσθημα καψίματος στη μύτη και στον βλεννογόνο ιστό και ξηρασία στη μύτη. Δύσπνοια και πίεση στους πνεύμονες. Στο δέρμα προξενεί οίδημα και φουσκάλες. Το κλασικό παλιό CS έχει αποκτήσει απογόνους: CS1, CS2 και CSX. Το CS1 είναι 95% σκόνη CS ανακατεμένη με 5% αεροτζέλ πυριτίου που το κάνει να ρέει πιο καλά, άρα αυξάνει τη διεισδυτικότητά του, και αυτό σημαίνει τελικά ότι είναι και πιο ερεθιστικό για όποιον το εισπνέει. Το CS2 χρησιμοποιείται με τη μορφή συσκευασμένων μικροκόκκων και αυτό μειώνει τη τάση του να συσσωρεύεται σε σβόλους, οπότε γίνεται δύσχρηστο, και να επηρεάζεται από την υγρασία, αφού τα μόρια του νερού το υδρολύουν, δημιουργούν δηλαδή νέα προϊόντα. Εκτός αυτών, υπάρχει και το CSX, σε υγρή μορφή. Ενα γραμμάριο σκόνης CS διαλύεται σε 99 γραμμάρια τρι-οκτυλο-φωσφίτη (TOF). CR Διβενζο-1,4 οξαζεπίνη. Το δεύτερο δώρο της αστυνομίας προς τους διαδηλωτές. Εμφανίστηκε πάλι πρώτα από τους Αμερικανούς ως βελτιωμένο CS, δηλαδή πιο δυνατό αλλά λιγότερο τοξικό (αν και αυτό φυσικά είναι μια ομολογία ότι το CS ήταν τοξικό). Το CR δεν χρησιμοποιείται στην καθαρή του μορφή αλλά διαλύεται σε διάλυμα από 80 μέρη προπυλενογλυκόλης και 20 μέρη νερού. Οσο αυξάνεται η συγκέντρωση, φυσικά, αυξάνεται η οξύτητα των συμπτωμάτων. Αλλά και η υψηλή θερμοκρασία και η υγρασία, άρα και η βροχή, σύμφωνα με οδηγίες σε ένα εγχειρίδιο του αμερικανικού στρατού, κάνουν τα πράγματα χειρότερα, οπότε το κάψιμο των κάδων με τα σκουπίδια μπορεί να προσθέτει θέαμα στις συγκρούσεις αλλά δεν είναι υπέρ της υγείας των διαδηλωτών, αντίθετα από ό,τι πιστεύεται. Το CR δεν αποδομείται από το νερό και έτσι παραμένει στο περιβάλλον πολύ περισσότερο από τα προηγούμενα. Σε πορώδεις επιφάνειες μπορεί να παραμείνει ακόμη και για 60 ημέρες.

OC Καπσαϊσίνη. Το βασικό αλκαλοειδές συστατικό της κόκκινης καυτερής πιπεριάς (oleoresin capsicum) ερεθίζει τις απολήξεις των νεύρων, προκαλώντας ταυτόχρονα μεταβολές στην πίεση και στην αναπνοή. Πόνος, πρήξιμο και κοκκίνισμα των ιστών είναι τα κύρια συμπτώματά του, ενώ δημιουργεί και σύσφιγξη των βρόγχων. Είναι πολύ οδυνηρή η επαφή με τα μάτια των ανθρώπων. Ελευθερώνει την ουσία Ρ, που προκαλεί πόνο. Δυστυχώς έχει συνδεθεί, όπως παραδέχεται και το εγχειρίδιο του στρατού, και με θανάτους. CN Χλωρακετοφαινόνη. Είναι το δακρυγόνο που έχει κάνει τα περισσότερα χιλιόμετρα έως σήμερα και το πιο επικίνδυνο. Διότι το αναμειγνύουν με μεθυλοχλωρίδιο, που θεωρείται καρκινογόνο και υπεύθυνο για τερατογενέσεις. Προσκολλάται στο δέρμα όπου υπάρχει υγρασία και δημιουργεί μια όξινη ενοχλητική ουσία. Γι' αυτό οι διαδηλωτές πρέπει να καλύπτουν όσο μπορούν περισσότερο το σώμα τους. Δημιουργεί πυκνό νέφος που μένει για πολύ χρόνο. Απαγορεύεται λόγω αυτής της ιδιότητάς του να χρησιμοποιείται σε κλειστούς χώρους και μάλιστα χωρίς προειδοποίηση. Κανονικά πρέπει πλέον να αντικατασταθεί από το νεότερο και λιγότερο τοξικό CS. Fentanyl Συνθετικό ναρκωτικό. Το θυμηθήκαμε και λόγω της επίσκεψης Πούτιν στην Αθήνα. Αρχισε να χρησιμοποιείται στην Ιατρική το 1960 αλλά κάποια στιγμή το καλοείδε και η Αστυνομία γιατί προσκολλάται και σε μια ομάδα κυττάρων που ελέγχουν τον ρυθμό της αναπνοής καταστέλλοντάς τον, ενώ φέρνουν και υπνηλία. Στην εισβολή μιας ομάδας τσετσένων αυτονομιστών σε θέατρο της Μόσχας, όπου κράτησαν πολλούς θεατές ομήρους, η ρωσική αστυνομία έριξε φεντανίλ με τη μορφή αερίου και κοίμισε τα περίπου 700 άτομα που βρίσκονταν μέσα στο θέατρο, εκ των οποίων τα 130 για πάντα, λόγω ακριβώς των προβλημάτων που δημιουργεί στην αναπνοή. Υπάρχει και το αντίδοτο του φεντανίλ, το Naloxon, και αυτό είναι που είχαν πάρει με τη μορφή ένεσης οι δυνάμεις της αστυνομίας που εισέβαλαν στο θέατρο για να μην υποστούν τις συνέπειες του ναρκωτικού αυτού αερίου, το οποίο προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί περισσότερο στο μέλλον. Αέρια «μουστάρδας» Διχλωραιθυλο-σουλφίδιο. Εδώ πλέον φθάνουμε σε ένα αέριο που χρησιμοποιείται από τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο και φυσικά ούτε λόγος να χρησιμοποιείται για διαδηλώσεις. Είναι κανονικά άοσμο και άχρωμο αλλά διάφορες προσμείξεις το κάνουν να μυρίζει όπως η μουστάρδα, δρα πολύ αργά στα διάφορα όργανα του σώματος, αλλά γίνεται γρήγορα αισθητό στα μάτια, προκαλεί σοβαρά εγκαύματα αλλά και προσβάλλει τον μυελό των οστών. Προκαλεί και μόνιμα προβλήματα σε πνεύμονες και μάτια, ενώ συνδέεται και με καρκινογένεση.

Η αλήθεια δεν βρίσκεται στη μέση Ο ψεκασμός διαδηλωτών καταπρόσωπο σίγουρα δεν προβλέπεται από τις οδηγίες χρήσεως των δακρυγόνων αερίων. Ποιος όμως ελέγχει αν τηρούνται οι κανόνες; Είναι δυνατόν τα αέρια που εξαπολύει η Αστυνομία να είναι ακίνδυνα, όπως εκείνη ισχυρίζεται, την ώρα που αυτά τα ίδια προκαλούν αίσθημα ασφυξίας, ταχυκαρδία, δάκρυα και δερματικά εξανθήματα σχεδόν σε όλο το σώμα, με φουσκάλες που συχνά διατηρούνται για τρεις-επτά ημέρες; Η αλήθεια δεν βρίσκεται κάπου στη μέση, όπως συνηθίζουν να λένε όσοι βιάζονται να κλείσουν ένα θέμα, αλλά στη διαφορετική αντίληψη των δύο αντιμαχομένων πλευρών για το τι είναι επικίνδυνο και για ποιον. Οπως φαίνεται από τις προδιαγραφές και τις οδηγίες χρήσεως, όταν έρχεσαι σε επαφή προσεκτικά με τις ουσίες αυτές (κυρίως όσες μπαίνουν σε μείγμα στα όπλα συνεχούς εκτόξευσης, τις λεγόμενες φυσούνες) φορώντας μάσκα, γάντια, ειδική στολή, καθαρίζεις μετά τα πάντα γύρω σου και εκτοξεύεις το αέριο μακριά από εσένα, βεβαίως δεν κινδυνεύεις και πολύ. Επίσης όταν λένε ότι υπάρχουν εξετάσεις από το χημείο, πρέπει αναμφίβολα να αναρωτηθούμε: Ποιο χημείο; Το Χημείο του Κράτους (που αν έχει διενεργήσει σχετική έρευνα θα πρέπει και να την έχει δημοσιεύσει) ή το Χημείο της Αστυνομίας; Και τι είδους εξετάσεις ήταν αυτές; Αν πρόκειται μόνο για τη χημική σύσταση των ουσιών, δεν έχει και τόσο νόημα. Αξιο διερεύνησης είναι το ποια επίδραση μπορεί να έχουν σε περιπτώσεις κακής χρήσης. Διότι ακόμη και το εγχειρίδιο του αμερικανικού στρατού είναι κατηγορηματικό. Σε κλειστούς χώρους τα αέρια αυτά από σχεδόν ακίνδυνα γίνονται πολύ επικίνδυνα και ο κατασκευαστής δεν αναλαμβάνει ευθύνη. Οταν ρίχνονται σε κλειστούς χώρους, τότε όσοι βρίσκονται εκεί πρέπει «πάση θυσία» να βγουν στον καθαρό αέρα και να τινάξουν, αν δεν είναι δυνατόν να βγάλουν εντελώς, όλα τα ρούχα τους. Επίσης, όταν οι διαδηλωτές από απόσταση αναπνοής όχι μόνο ψεκάζονται αλλά λούζονται κυριολεκτικά στις ουσίες αυτές, τότε ποια έκθεση ακινδυνότητας μπορεί να καλύψει τις επιπτώσεις; Ποιος ελέγχει αν η ανάμειξη των συστατικών έχει γίνει με ακρίβεια και δεν υπάρχει κάποια υπέρβαση από λάθος ή με σκοπό το μείγμα να γίνει πιο «αποτελεσματικό»;

Σήμερα η Ελληνική Αστυνομία χρησιμοποιεί «τυποποιημένες» συσκευασίες σε μεταλλικό περίβλημα που εκτοξεύονται από ειδικό όπλο και ανοίγουν στον αέρα ή μετά από πρόσκρουση σε σκληρή επιφάνεια, όπλα-φυσούνες που γομώνονται με μείγμα ουσιών φυλαγμένων σε ειδικά δοχεία με το χέρι, ενώ υπάρχουν και χειροβομβίδες αερίων εκτοξευόμενες με το χέρι και συζητείται να είναι εξοπλισμένοι με τέτοιες όλοι οι άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων. Η Αστυνομία έχει επίσης κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιεί «ληγμένα» δακρυγόνα, αλλά αυτό σημαίνει ότι έχουν γίνει κάποιες αντιδράσεις που τα καθιστούν λιγότερο αποτελεσματικά. Δεν έχουν γίνει όμως ειδικές έρευνες για το πόσο αλλάζει η τοξική τους δράση. Οι εκτοξευόμενοι με αέριο από ειδικά όπλα κύλινδροι, τα γνωστά ως 514-κόνεως, 519-καύσεως και 555-αέρος, είναι πολλαπλά επικίνδυνοι. Αναμειγνύονται με υλικό προώθησης με βάση το χλώριο, που μετά αντιδρά με την καθαυτό δακρυγόνο ουσία δημιουργώντας εξαιρετικά βλαπτικές ενώσεις. Μερικοί βάζουν και λίγο αέριο που προκαλεί παράλυση ή τα εκτοξεύουν σε ύψος που μπορεί να χτυπήσει τους διαδηλωτές στο κεφάλι ή στο στήθος, ενώ συμβαίνει οι διαδηλωτές να εισπνέουν μεγάλη ποσότητα την ώρα που πετούν πίσω, στην πλευρά των αστυνομικών, τα βλήματα. Το χειρότερο είναι ότι φωτιές, αλοιφές, σκέτα μαντίλια δεν βοηθούν πολύ, ενώ το τρίψιμο των ματιών με τα χέρια επιδεινώνει την κατάσταση (λιπαρές ουσίες πρέπει να απλώνονται γύρω από τα μάτια) και όποιος έχει υψηλή πίεση ή ανεύρυσμα χωρίς να το γνωρίζει κινδυνεύει ιδιαίτερα. Αρχίζει μάλιστα να γίνεται λόγος και για πιθανές βλάβες στο γεννητικό σύστημα ή και μεταλλάξεις σε γονίδια, κάτι που γίνεται σχεδόν εφιαλτικό αν ισχύει πράγματι, αφού οι περισσότεροι διαδηλωτές είναι νέοι άνθρωποι στην αρχή της αναπαραγωγικής ηλικίας... Το ΒΗΜΑ, 18/03/2007, Σελ.: H02 Κωδικός άρθρου: B15017H021 ID: 284410