Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική"

Χριστός Βασιλειάδης
6 χρόνια πριν
Προβολές:

Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη.

1 Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν από άλλα μόρια, αναφέρονται ως ελεύθερα λιπαρά οξέα. Έχουν σημαντικό ρόλο ως καύσιμα στην παραγωγή ενέργειας σε κυτταρικό επίπεδο, επειδή παράγουν ένα μεγάλο αριθμό από ATP (τριφωσφορική αδενοσίνη) όταν μεταβολίζονται. Είναι απαραίτητα για την παραγωγή των κυτταρικών τοιχωμάτων, των ορμονών, των νευροδιαβιβαστών και ρυθμίζουν τις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού και της φλεγμονής. 1

2 Προσαρμογόνα: περιέχουν βότανα που είναι κατάλληλα για να διευκολύνουν την προσαρμογή του σώματος σε συνθήκες στρες. Ρευματοειδής Αρθρίτιδα: φλεγμονώδης αυτοάνοση πάθηση που μπορεί να επηρεάσει διάφορους ιστούς και όργανα, αλλά κυρίως τις αρθρώσεις και, πιο συγκεκριμένα, τη μεμβράνη που ενώνει εσωτερικά τον αρθρικό θύλακα. Βιοχημεία: η μελέτη της χημείας της ζωής (από τις λέξεις «βίος»= ζωή και «χημεία») Συμπαράγοντες: θρεπτικές ουσίες με μη-πρωτεϊνούχα βάση, απαραίτητες για την ενεργοποίηση των ενζύμων. Μπορεί να είναι ουσίες που λαμβάνονται μέσω της διατροφής, όπως οι βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία ή που παράγονται στα κύτταρα όπως το συνένζυμο Q10. Φυσική διατροφή: μια διατροφή που πρέπει να ακολουθήσουν τα είδη σύμφωνα με τη γενετική 2

3 κληρονομιά τους. Τα πρόβατα, για παράδειγμα, τρώνε χορτάρι ενώ τα λιοντάρια είναι σαρκοφάγα. Η φυσική διατροφή για το ανθρώπινο είδος δεν έχει σχηματιστεί ακόμη. Δυσπεψία: από το «δυς»= δύσκολος, «πέψις» = χώνεψη. Οι δυσκολίες που σχετίζονται με τη χώνεψη και που μπορεί να συνοδεύονται από πόνο ή πρήξιμο, γίνονται περισσότερο αισθητές στην επιγαστρική περιοχή (στομάχι). Οίδημα: συσσώρευση υγρού στον ιστό. Έκφραση γονιδίου: είναι η διαδικασία μέσω της οποίας μια λειτουργική πρωτεΐνη συνθέτεται, ξεκινώντας από τις πληροφορίες του γονιδίου. Οι πρωτεΐνες μπορεί να είναι δομικές, που σχηματίζουν όργανα ή ιστούς, ή ένζυμα που με τη σειρά τους προωθούν το μεταβολισμό. Επιγενετική: η επιστήμη που μελετά τους εξωτερικούς παράγοντες (μη γενετικούς) που επηρεάζουν και ρυθμίζουν την έκφραση των γονιδίων. Προέρχεται από την ελληνική λέξη «επί» = πάνω και «γενετική». Κυριολεκτικά σημαίνει οτιδήποτε βρίσκεται πάνω ή κυριαρχεί στα γονίδια. Οι επιγενετικοί παράγοντες επηρεάζουν την 3

ανάπτυξη κύριων χρόνιων παθήσεων, όπως ο καρκίνος, η καρδιαγγειακή πάθηση, η παχυσαρκία και ο διαβήτης, με περιστατικά μεγαλύτερα από 80% σε σύγκριση με τους γενετικούς παράγοντες.

4 ανάπτυξη κύριων χρόνιων παθήσεων, όπως ο καρκίνος, η καρδιαγγειακή πάθηση, η παχυσαρκία και ο διαβήτης, με περιστατικά μεγαλύτερα από 80% σε σύγκριση με τους γενετικούς παράγοντες. Φαινυλκετονουρία: μία συγγενής (εκ γενετής) πάθηση που χαρακτηρίζεται από τη μετάλλαξη (αλλαγή στη δομή του γονιδίου) του γονιδίου, κωδικοποιώντας το ηπατικό ένζυμο, τη φαινυλαλανίνη 4-μονοοξυγενάση, που είναι απαραίτητη για να μεταβολίζει το αμινοξύ φαινυλαλανίνη. Καθώς οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτή τη συγγενή 4

5 μεταβολική πάθηση, καταναλώνουν φαινυλαλανίνη, μπορούν να συσσωρεύσουν τοξικά προϊόντα που μπορούν να μετρηθούν στα ούρα. Αν αυτή η μεταβολική διαταραχή δεν αναγνωριστεί και θεραπευτεί, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως κρίσεις και πνευματική καθυστέρηση. Μεταβολομικό συμπλήρωμα: συμπλήρωμα που σχηματίζεται βάσει της γνώσης της μεταβολομικής κι επομένως έχει σχεδιαστεί για να ευνοεί την εκτέλεση ακριβών μεταβολικών οδών, όπως ο μεταβολισμός υδατανθράκων, ο κύκλος του Κρεμπς, ο σχηματισμός των πρωτεϊνών, κλπ. Αυτοάνοσα νοσήματα: χρόνιες παθήσεις, στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά ενάντια στα ίδια του τα όργανα και τους ιστούς. Παραδείγματα αυτοάνοσων νοσημάτων είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας και η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Χρόνιες Παθήσεις: παθήσεις που οι επιδράσεις τους επιμένουν και μετά από 3 μήνες. Μεταβολισμός: προέρχεται από την ελληνική λέξη «μεταβολή», που σημαίνει «μετασχηματίζω» και 5

6 αναφέρεται σε όλα τα στάδια, βιοχημικά και σωματικά, που είναι απαραίτητα για τη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια. Μεταβολομική: η επιστήμη που μελετά τα προϊόντα των χημικών αντιδράσεων που συμβαίνουν σε έναν ζωντανό οργανισμό. Αυτά τα προϊόντα ονομάζονται μεταβολίτες και το ζεύγος των μεταβολιτών ενός οργανισμού ονομάζεται μεταβόλωμα. Το ανθρώπινο σώμα περιέχει περίπου μεταβολίτες. Γονιδιωματική: επιστήμη - κλάδος της μοριακής βιολογίας - που μελετά τη γενετική κληρονομιά των ζωντανών οργανισμών, γονιδίων. Το σύνολο των γονιδίων ενός οργανισμού ορίζεται ως γονιδίωμα. Η γενετική κληρονομιά ενός ανθρώπινου οργανισμού περιέχεται σε γονίδια. Εντερική Διαπερατότητα: πάθηση αυξημένης διαπερατότητας του εντερικού βλεννογόνου. Σε φυσιολογικές συνθήκες, ο εντερικός βλεννογόνος είναι μη διαπερατός και τα κύτταρα που περνάνε από την εντερική οδό, σχηματίζουν τον κύριο φραγμό ανάμεσα στο περιεχόμενο του και στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτά 6

7 τα κύτταρα ενώνονται με πολύ δυνατούς δεσμούς που ονομάζονται «σφιχτές ενώσεις». Μόνο οι ουσίες που έχουν χωνευτεί και διαλυθεί στα μόρια από τα οποία αποτελούνται, μπορούν να απορροφηθούν μέσω των κυττάρων του εντερικού βλεννογόνου. Όταν αυτή η μη διαπερατότητα τίθεται σε κίνδυνο, οι τοξίνες, τα μόρια πρωτεΐνης που δεν έχουν χωνευτεί και τα μικρόβια, περνάνε στο κυκλοφορικό σύστημα, προκαλώντας μη επιθυμητές παθήσεις, όπως οι ακατάλληλες αλλεργικές και ανοσοποιητικές αντιδράσεις. Διατροφογενομική: η επιστήμη που μελετά την επίδραση των θρεπτικών συστατικών στην έκφραση των γονιδίων. 7

8 Πρωτεομική: η επιστήμη που μελετά τη δομή και τη λειτουργία των πρωτεϊνών. Το σύνολο των πρωτεϊνών ενός ζωντανού οργανισμού είναι το πρωτεΐνωμα. Μπορεί να υπάρξουν παραλλαγές πρωτεϊνών που περιέχονται στο ανθρώπινο σώμα. Στοματίτιδα: φλεγμονή της στοματικής κοιλότητας. Στρες: είναι η ορμονική αντίδραση σε ένα παράγοντα που απειλεί την επιβίωση ενός ζωντανού οργανισμού. Οι αγχωτικοί παράγοντες - στρεσογόνοι παράγοντες - μπορεί να είναι σωματικοί (κρύο, ζέστη), χημικοί (τοξίνες, διατροφικές ελλείψεις), μηχανικοί (σοκ, βάρος) ή πνευματικοί (προβλήματα με τη δουλειά, την οικογένεια, κοινωνικά, κλπ.). Τροφική πυραμίδα: είναι ένας γενικός οδηγός χωρισμένος σε τμήματα που προσφέρει σε ομάδες την ποσότητα των τροφών που προτείνονται για κατανάλωση με έναν υγιεινό τρόπο. Προβιοτικά: ζωντανοί μικροοργανισμοί που μπορούν να προσφέρουν υγιεινά οφέλη στον ξενιστή/οικοδεσπότη; Μεταβολική οδός: μια σειρά από χημικές αντιδράσεις, όπου τροποποιείται η κύρια χημική ουσία. Αυτές οι 8

9 χημικές αντιδράσεις καταλύονται (αύξηση της ταχύτητας αντίδρασης) από συγκεκριμένα ένζυμα. Για τη σωστή λειτουργία, κάθε ένζυμο χρειάζεται διατροφικούς παράγοντες όπως βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και αμινοξέα. Αυτοί οι παράγοντες ονομάζονται επίσης συμπαράγοντες. 9

Σχετικά έγγραφα

Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής

1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής Μικροσκοπικοί οργανισμοί που ρυθμίζουν τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος σε