ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΕΝΟΤΗΤΑ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ II: CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ II: CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ ΙΙ. CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ... 321 1 ΙΣΤΟΡΙΚΟ... 321 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ... 322 3 ΣΚΟΠΟΣ... 323 4 ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΟΜΗ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 323 4.1 ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 323 4.2 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 2011... 324 5 ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 324 5.1 ΤΜΗΜΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ... 324 5.2 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ... 325 5.3 ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ... 325 6 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 326 6.1 ΕΣΟ Α ΧΡΗΣΗΣ 2011... 326 6.2 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ... 327 7 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 329 7.1 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗ... 329 7.2 ΚΑΡΤΑ ΜΕΛΟΥΣ ΚαρτΑQUARIUM... 330 7.3 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗ: e-ξενάγηση... 330 7.4 ΠΑΙ ΙΚΑ ΠΑΡΤΥ... 330 8 ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ και ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ... 330 8.1 ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΙΩΝ - 06 Ιανουαρίου 2011... 331 8.2 ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΟ ΕΝΥ ΡΕΙΟ 27 Φεβρουαρίου 2011... 331 8.3 2 ο ΠΑΙ ΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ 4,5 Ιουνίου 2011... 331 8.4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ, 8 Ιουνίου 2011... 331 8.5 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2007... 332 9 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΛΟΓΙΑΣ 2011... 332 9.1 EPEYNHTIKEΣ PAΣTHPIOTHTEΣ... 333 9.2 PAΣTHPIOTHTEΣ ΠEPIΘAΛΨHΣ & ΦIΛOΞENIAΣ ΠPOΣTATEYOMENΩN ZΩΩN... 333 10 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ... 333 10.1 CLAMER... 333 11 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ... 334 12 ΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΕ ΙΕΘΝΗ ΠΕΡΙΟ ΙΚΑ... 334 13 ANAKOINΩΣEIΣ ΣE IEΘNH ΣYNE PIA ΣYMΠOΣIA... 334

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 14 ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ... 334 14.1 ΕΠΙΒΛΕΨΗ IΠΛΩMATIKΩN EPΓAΣIΩN EPΓAΣTHPIAKΩN ΑΣΚΗΣEΩN (Rotations) & ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣEΩN ΦΟΙΤΗΤΩΝ... 334 14.2 ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ... 335 14.2.1 «Το πλαγκτόν των ωκεανών»... 335 14.2.2 «Ωκεανοί: Σε συνεχή κίνηση»... 335 14.2.3 Συγκριτική εξέλιξη... 336 14.2.4 Μια θάλασσα γεµάτη ζωή- ΝΕΟ για το 2011... 336 14.2.5 Μικροί εξερευνητές - ΝΕΟ για το 2011... 336 14.2.6 Εµείς και η Θάλασσα - ΝΕΟ για το 2011... 336 14.2.7 Ένας βυθός µε χίλια πρόσωπα - ΝΕΟ για το 2011... 337 14.2.8 Ο βυθός µέσα απ τα χέρια µας... 337 15 ΠΡΟΒΟΛΗ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 337 16 ΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ... 338

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 321 ΙΙ. CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 1 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Το Ενυδρείο Κρήτης, CretAquarium Θαλασσόκοσµος αποτελεί τµήµα του κτιριακού συγκροτήµατος του «ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΥ» που ανήκει στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε) και βρίσκεται στις Γούρνες του ήµου Γουβών στο Ηράκλειο Κρήτης. Η πρόταση για τη δηµιουργία του πρώτου µεγάλου Eνυδρείου στην Ελλάδα, ως µέρος ενός µοναδικού, στην Μεσόγειο, θαλάσσιου πάρκου έρευνας, εκπαίδευσης, πολιτισµού και αναψυχής, εντάχθηκε στο χρηµατικό πρωτόκολλο ΕΖΕΣ (Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών). Ο προϋπολογισµός του έργου ανήλθε σε 10.004.380 και συγχρηµατοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων µε το ποσό των 5.630.000 και από το Ελληνικό ηµόσιο µε το ποσό των 4.374.380. Η θεµελίωση του έργου έγινε τον Οκτώβριο του 2002, µετά την οριστικοποίηση του χώρου εγκατάστασης του πάρκου σε έκταση 60.000τ.µ. της πρώην Αµερικανικής Βάσης Γουρνών και ονοµάστηκε «ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ». Τον Οκτώβριο 2004 ολοκληρώθηκαν οι οικοδοµικές εργασίες και το εκέµβριο του 2005 το Ενυδρείο ήταν έτοιµο για να δεχθεί τους πρώτους επισκέπτες. Η έναρξη της λειτουργίας του έγινε στις 18 εκεµβρίου του 2005, ενώ τα επίσηµα εγκαίνια στις 22 Ιουλίου του 2006 από τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Σιούφα. Στις 10 Νοεµβρίου 2008, το Ενυδρείο έκλεισε για το κοινό για να γίνουν εργασίες για εγκατάσταση 25 νέων δεξαµενών στη διαδροµή επίσκεψης. Το έργο αυτό, που συγχρηµατοδοτήθηκε από το ΠΕΠ Κρήτης και το Ενυδρείο, ολοκληρώθηκε το Μάρτιο 2009.

322 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το Ενυδρείο Κρήτης είναι το πρώτο ενυδρείο διεθνών προδιαγραφών στην Ελλάδα. Με την ολοκλήρωση της πρόσφατης εκτεταµένης ανανέωσης το Ενυδρείο Κρήτης περιλαµβάνει πλέον 60 ενυδρεία διαφόρων µεγεθών από 125 έως 900.000 λίτρα και µε συνολικό όγκο 1.700.000 λίτρα θαλασσινού νερού, που φιλοξενούν περίπου 2.500 θαλάσσιους Μεσογειακούς κυρίως οργανισµούς. Η διάταξη των δεξαµενών στο χώρο δηµιουργεί για τον επισκέπτη 100 διαφορετικά σηµεία παρατήρησης.οι µεσογειακοί βυθοί µε τα είδη τους και τους βιότοπους ξεδιπλώνονται µέσα από µια φαντασµαγορική διαδροµή που διαρκεί περίπου 2 ώρες αν ο επισκέπτης θελήσει να παρατηρήσει και να πληροφορηθεί για το σύνολο των εκθεµάτων. Το φανταστικό υποβρύχιο ταξίδι στο θαλάσσιο κόσµο της Μεσογείου ξεκινάει µε στίχους της ελληνικής µυθολογίας, για τη γενεαλογία των θαλάσσιων θεοτήτων, συνεχίζει µέσα από σκοτεινές και κρυφές περιοχές της Μεσογείου, µακριά από το φως, διασχίζει την ανοιχτή θάλασσα, αναδύεται στην επιφάνεια στην παράκτια ζώνη και τέλος, µέσα από τη διώρυγα του Σουέζ, περνάει στο τροπικό περιβάλλον. Η σκηνογραφία όλων των δεξαµενών είναι εµπνευσµένη από πραγµατικά τοπία του βυθού της Κρήτης, όπως του κόλπου του Βάϊ, µιας διάσηµης προστατευόµενης περιοχής στο ανατολικό άκρο της Κρήτης, του βυθού στα Μάταλα, µια µοναδική τοποθεσία στη νότια Κρήτη και τα δαιδαλώδη συµπλέγµατα βράχων, χαρακτηριστικά του βυθού της περιοχής. Εξαιτίας αυτής της ποικιλοµορφίας των σκηνικών, κάθε δεξαµενή προσφέρει στον επισκέπτη ένα ξεχωριστό περιβάλλον να περιεργαστεί. Με στόχο τον συνεχή εµπλουτισµό της την ευαισθητοποίηση του κοινού το 2011 το ανέπτυξε νέα σηµεία ενηµέρωσης, όπως πόστερ,, δεξαµενές αφής, µουσειακά πληροφορίας και Ενυδρείο διαδραστικά κοµµάτια. Στο χώρο υποδοχής του Ενυδρείου λειτουργεί Snack bar, Cafe και εστιατόριο καθώς επίσης και το κατάστηµα Αqua Shop, που διαθέτει αναµνηστικά, επιµορφωτικά και έξυπνα δώρα εµπνευσµένα από τον κόσµο της θάλασσας και την προστασία του περιβάλλοντος.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 323 3 ΣΚΟΠΟΣ Το Ενυδρείο Κρήτης ως µέρος του πάρκου ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ (η οργάνωση και οι εγκαταστάσεις του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. στο Ηράκλειο Κρήτης), του µεγαλύτερου συγκροτήµατος θαλάσσιας έρευνας, τεχνολογίας και αναψυχής στη Μεσόγειο, θεµελιώνει τη λειτουργία του και την εξέλιξή του στην επιστηµονική γνώση και στις ανακαλύψεις της θαλάσσιας επιστήµης και θέλει: να αποτελεί ένα µέσο διάδοσης και εκλαΐκευσης της γνώσης και της καινοτοµίας που παράγεται από το ΕΛΚΕΘΕ αλλά και από την παγκόσµια θαλάσσια έρευνα, δηλαδή το µέλλον των σχέσεων του ανθρώπου µε την θάλασσα. αναπαριστώντας τη θαλάσσια µεσογειακή ζωή µε σύγχρονους τρόπους και µέσα, να προσφέρει ένα µοναδικό θέαµα που να γοητεύει πάντα µικρούς και µεγάλους και να πληροφορεί, να επιµορφώνει και να ευαισθητοποιεί το κοινό σχετικά µε την ποικιλότητα των µεσογειακών ειδών και βιοτόπων. µαζί µε τον επισκέπτη να ανακαλύπτει, να θαυµάζει, να βιώνει, να κινητοποιεί για τα θαλάσσια θέµατα των εποµένων δεκαετιών. να αναδεικνύει τη διαχρονική σχέση του ανθρώπου µε το θαλάσσιο µεσογειακό περιβάλλον να δηµιουργεί ερεθίσµατα και προβληµατισµό σχετικά µε την προστασία και τη βιώσιµη διαχείριση του θαλάσσιου µεσογειακού οικοσυστήµατος. να αποκτά ταυτότητα που να το διαφοροποιεί από άλλα ενυδρεία, να το κάνει µοναδικό στις επιλογές προορισµού της Κρήτης, να είναι η εναλλακτική πρόταση ψυχαγωγίας. να αποτελεί µέρος όπου να συνεχίζεται η έρευνα για τη συµπεριφορά και τη διαβίωση θαλάσσιων ειδών που να µπορούν να προσαρµοστούν σε ελεγχόµενες συνθήκες, να έχει πρότυπη ερευνητική υποδοµή και θα εξασφαλίζει άριστες προϋποθέσεις πρόσβασης σε ερευνητές και νέους επιστήµονες, να είναι ένα εκκολαπτήριο καινοτοµίας. να αναχρηµατοδοτεί τις δράσεις του. 4 ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΟΜΗ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 4.1 ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ Το γενικό οργανόγραµµα του Ενυδρείου έχει ως εξής: Σ ΕΛΚΕΘΕ Επιστηµονικός Σύµβουλος Ενυδρείου Dr P. Divanach Προϊστάµενος Ενυδρείου Μ. Παπαδάκης Τµήµα Ενυδρειολογίας & Τεχνικής Υποστήριξης Τµήµα Επιµόρφωσης & Επικοινωνίας Τµήµα ιοίκησης & Αξιοποίησης

324 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 4.2 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 2011 Το προσωπικό του Ενυδρείου φαίνεται αναλυτικά στην Ενότητα Α-7.3.2. Συνολικά στο Ενυδρείο εργάζονται 30 άτοµα. α) Προσωπικό µε σύµβαση Αορίστου Χρόνου: 9 Ερευνητής Γ 1 Βιολόγος 1 Γεωλόγος - Ωκεανογράφος 1 Πτυχιούχοι ΑΕΙ -Οικονοµικού 3 Πτυχιούχοι ΤΕΙ -Οικονοµικού 2 Τεχνολόγοι -Τεχνικοί 1 β) Προσωπικό µε σύµβαση εργασίας Ορισµένου Χρόνου: 20 Βιολόγοι 2 Ιχθυολόγοι 2 Υποδοχή, ξενάγηση Βιολόγοι 3 Υποδοχή, ξενάγηση, ταµίες ΤΕ 1 Υποδοχή, ξενάγηση, ταµίες Ε 5 Τεχνολόγοι Τεχνικοί 3 ύτες 2 Προσωπικό καθαριότητας 2 γ) Υπότροφος 1 Μεταπτυχιακός 1 5 ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 5.1 ΤΜΗΜΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ραστηριότητες Υπευθυνότητες κατά την πλήρη καθηµερινή λειτουργία ιατήρηση της ευπρεπούς παρουσίας των ενυδρείων (βιτρίνες, υπόστρωµα και βιολογικό υλικό) Επίβλεψη των δυτών κατά την διάρκεια των εργασιών στα ενυδρεία Τροφοδοσία όλων των σηµείων της διαδροµής επίσκεψης µε ζωντανούς οργανισµούς όπου απαιτείται Θρέψη των ζώων µε ζωντανή τροφή (ζωοπλαγκτόν, φυτοπλαγκτόν) στην διαδροµή επίσκεψης Προπαρασκευή της τροφής και τάισµα των ζώων Θεραπείες των ζώων από βακτήρια, παράσιτα, µύκητες, κ.α. όπου απαιτείται (ενυδρεία εκθεσιακού χώρου, καραντίνες) ιαχείριση των αποθεµάτων ψαριών (µεσογειακών και τροπικών) κατά τον εγκλιµατισµό και την προληπτική τους θεραπεία ιαχείριση των αποθεµάτων ασπόνδυλων (µέδουσες, ανεµώνες, κοράλλια, σουπιές κ.α.) ιατήρηση των βιολογικών φίλτρων σε άριστη κατάσταση και έλεγχος της σωστής τους λειτουργίας ιατήρηση των µηχανικών φίλτρων σε άριστη κατάσταση Έλεγχος της ποιότητας του νερού (αναλύσεις νερού) όπου απαιτείται Έλεγχος και προµήθειες τροφών, χηµικών, υλικών, κ.α. Συλλογή βιολογικού υλικού από το φυσικό περιβάλλον ικτύωση µε ψαράδες για την προµήθεια ζωντανών οργανισµών Τήρηση των κανόνων υγιεινής σε όλους τους βοηθητικούς χώρους, ιδιαίτερα στον χώρο των καραντινών, στον χώρο παρασκευής της τροφής και στους τεχνικούς χώρους των ενυδρείων ιαχείριση των δεξαµενών αποθήκευσης του νερού ασφαλείας

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 325 Συνεργασία για την διαχείριση εισόδου και εξόδου του νερού Συνεργασία για την οπτικοακουστική παρουσίαση των ενυδρείων Ανάδειξη των ενυδρείων και του πληθυσµού τους Αναπαραγωγή νέων ειδών Ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων νέων ενυδρείων και συνεργασιών 5.2 ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ραστηριότητες Yπευθυνότητες κατά την πλήρη καθηµερινή λειτουργία Νέες Εκθέσεις έρευνα, υλοποίηση, αξιολόγηση Οργάνωση Εκδηλώσεων Κοινωνικών, Πολιτιστικών, Οικολογικών κλπ Οργάνωση επισκέψεων µε ραντεβού (σχολεία τουριστικές οµάδες κλπ) Ξεναγήσεις (ατοµικές, οµαδικές) Επικοινωνία- ικτύωση (δηµόσιες σχέσεις, γραφείο τύπου) Ιστοσελίδα διαδίκτυο Στρατολόγηση εθελοντών και φοιτητών Multimedia Υλικό προώθησης, έντυπο υλικό, newsletter, brochures, ταµπέλες επιγραφές εκθέσεων Ηλεκτροτεχνική υποστήριξη Οργανωµένα παιχνίδια, κράτηση /επίβλεψη παιδιών Animation διαδροµής επίσκεψης Ποιοτική αξιολόγηση επισκέψεων, επίβλεψη χώρου επίσκεψης ως προς τη λειτουργικότητα και την εκτίµηση εκθεµάτων Εκπαιδευτικά προγράµµατα 5.3 ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ραστηριότητες Yπευθυνότητες κατά την πλήρη καθηµερινή λειτουργία ιοικητικές ιαδικασίες Λογιστήριο Προσωπικό συµβάσεις, προγραµµατισµός σε άδειες ρεπό και βάρδιες, αµοιβές προσωπικού, ωράριο προσωπικού Συµβάσεις υπεργολάβου - Οικονοµική παρακολούθηση συµβάσεων Ταµεία, παρακολούθηση προγράµµατος ticketing, κλείσιµο ταµείων, τραπεζικές συναλλαγές, εκπαίδευση ταµείων κλπ Εσωτερικός έλεγχος Σύνταξη και παρακολούθηση προϋπολογισµού Management Information System (MIS) Χορηγίες- ωρεές Logistics µέσων προώθησης Γραµµατεία Πωλήσεις Μarketing

326 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 6 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Απολογιστικά Οικονοµικά Στοιχεία 2011 (Προσωρινά Στοιχεία) 6.1 ΕΣΟ Α ΧΡΗΣΗΣ 2011 Τα έσοδα του ενυδρείου το 2011 ήταν 1.925.929,97 και αναλύονται ως εξής: Πίνακας -ΙΙ-1: ΕΣΟ Α ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 2011 ΕΣΟ Α ΧΡΗΣΗΣ EURO Πωλήσεις υπηρεσιών εσωτερικού (εισιτήρια) 1.797.918 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 1.797.918 Έσοδα από ενοίκια 122.369,10 ΕΣΟ Α ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 122.369,10 Λοιποί πιστωτικοί τόκοι 5.606,88 ΕΣΟ Α ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 5.606,88 Έκτακτα έσοδα 35,99 ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟ Α ΧΡΗΣΗΣ 1.925.929,97 Στον παρακάτω πίνακα εµφανίζονται τα έσοδα του Ενυδρείου για τα έτη 2006-2011. Πίνακας -ΙΙ-2: ΕΣΟ Α ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 2006-2011 ΕΣΟ Α ΧΡΗΣΗΣ (Σύνολα) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Πωλήσεις υπηρεσιών εσωτερικού (εισιτήρια) 2.111.258,38 1.950.987,00 1.654.742,00 1.821.328,05 1.701.902,00 1.797.918 Πωλήσεις υπηρεσιών εξωτερικού 0 0 11.452,24 0 0 0 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 2.111.258,38 1.950.987,00 1.666.194,24 1.821.328,05 1.701.902,00 1.797.918 Λοιπές Επιχορηγήσεις 0 0 4.500 0 0 0 Έσοδα από ενοίκια 108.055,00 224.354,41 68.906,36 78.518,70 105.213,09 122.369,10 ΕΣΟ Α ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 108.055,00 224.354,41 73.406,36 78.518,70 105.213,09 122.369,10 Λοιποί πιστωτικοί τόκοι 5.531,31 8.340,71 22.360,87 12.544,84 8.135,47 5.606,88 ΕΣΟ Α ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 5.531,31 8.340,71 22.360,87 12.544,84 8.135,47 5.606,88 Εκτακτα έσοδα 16,01 12,9 363.341,13 59,19 15.791,95 35,99 ΕΣΟ Α ΧΡΗΣΗΣ 2.224.860,70 2.183.695,02 2.125.302,60 1.912.450,78 1.831.042,51 1.925.929,97

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 327 6.2 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ Στον πίνακα -ΙΙ-3 εµφανίζονται οι επισκέπτες του Ενυδρείου και οι εισπράξεις ανά µήνα για το έτος 2011. ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΝΑ ΜΗΝΑ 2011 (ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ) ΜΗΝΕΣ Α Β Γ Ε Αρ. Ηµερών Σύνολο εισιτηρίων Σύνολο εισπράξεων Μ.Ο. Εισπράξεων (Γ/A) Μ.Ο. Εισιτηρίων (Β/Α) Ιανουάριος 31 3.983 26.119,00 843 128 Φεβρουάριος 28 2.952 18.047,00 645 105 Μάρτιος 31 6.953 39.278,00 1.267 224 Απρίλιος 30 16.194 98.076,00 3.269 540 Μάιος 31 22.609 148.546,00 4.792 729 Ιούνιος 30 34.329 238.152,00 7.938 1144 Ιούλιος 31 49.988 344.224,00 11.104 1613 Αύγουστος 31 68.606 472.200,00 15.232 2213 Σεπτέµβριος 30 32.058 226.370,00 7.546 1069 Οκτώβριος 31 20.634 146.471,00 4.725 666 Νοέµβριος 30 3.294 21.127,00 704 110 εκέµβριος 31 3.997 19.308,00 623 129 Σύνολα 365 265.597 1.797.918 4.926 728 Στο Σχήµα -ΙΙ-1 φαίνονται οι επισκέπτες του Ενυδρείου ανά µήνα. Σχήµα -ΙΙ-1: ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΟ 2011 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

328 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 Στο Σχήµα -ΙΙ-2 φαίνονται τα έσοδα από τις πωλήσεις εισιτηρίων ανά µήνα για τα έτη 2006-2011. Σχήµα -ΙΙ-2: ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΑ ΕΤΗ 2006-2011 600.000 500.000 400.000 2006 2007 2008 2009 2010 2011 300.000 200.000 100.000 0 Στο Σχήµα -ΙΙ-3 φαίνεται ο ηµερήσιος µέσος όρος εισπράξεων από εισιτήρια τα έτη 2006-2011 και στο Σχήµα -ΙΙ-4 ο ηµερήσιος µέσος όρος εισιτηρίων ανά έτος. Σχήµα -ΙΙ-3: ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ ΑΠΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2006-2011 2011 4.926 2010 4.642 2009 6.463 ** 2008 5.246 * 2007 5.312 2006 5.782 0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 * Λειτουργία 314 ηµέρες (1/1-9/11) ** Λειτουργία 279 ηµέρες (28/3-1/12)

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 329 Σχήµα -ΙΙ-4: ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΤΑ ΕΤΗ 2006-2011 2011 728 2010 629 2009 933** 2008 701* 2007 715 2006 838 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1.000 * Λειτουργία 314 ηµέρες (1/1-9/11) ** Λειτουργία 279 ηµέρες (28/3-1/12) 7 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 7.1 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗ Μικρές συσκευές που λειτουργούν απλά όπως το τηλέφωνο, δίνουν σε κάθε επισκέπτη τη δυνατότητα να εµπλουτίσει την επίσκεψή του µε εξηγήσεις, σχόλια και πληροφορίες, τις οποίες ακούει στο δικό του ρυθµό και σύµφωνα µε τις προτιµήσεις του. Ο χρήστης πληκτρολογεί τον τετραψήφιο αριθµό που αναγράφεται δίπλα στην αντίστοιχη σήµανση, η οποία υπάρχει σε διάφορα σηµεία στο χώρο του Ενυδρείου, κυρίως δίπλα σε κάθε δεξαµενή και δίπλα στη φωτογραφία κάθε οργανισµού που υπάρχει στη φωτεινή σήµανση της ονοµατολογίας. Η ακουστική ξενάγηση είναι πλέον διαθέσιµη σε εννέα γλώσσες (Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερµανικά, Ρώσικα, Ιταλικά, Ολλανδικά, Πολωνικά και Τσέχικα).

330 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 7.2 ΚΑΡΤΑ ΜΕΛΟΥΣ ΚΑΡΤΑQUARIUM Το Ενυδρείο εξακολουθεί να προσφέρει τη δυνατότητα στους επισκέπτες του να αποκτήσουν την κάρτα µέλους ΚαρτAquarium προσφέροντάς τους µοναδικά προνόµια. Σε κάθε κάτοχο κάρτας µέλους του Ενυδρείου επιτρέπονται απεριόριστες επισκέψεις στο Ενυδρείο για διάστηµα ενός έτους καθώς και συγκεκριµένες εκπτώσεις στα καταστήµατα. Όλα τα µέλη ενηµερώνονται για τις εκδηλώσεις, δραστηριότητες, νέες υπηρεσίες και ο,τι νέο συµβαίνει στο Ενυδρείο. Συµπληρώνοντας µία απλή αίτηση ο καθένας µπορεί να γίνει µέλος του Ενυδρείου Κρήτης. 7.3 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗ: E-ΞΕΝΑΓΗΣΗ Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν µοναδικές δυνατότητες επικοινωνίας. Χρησιµοποιώντας την τεχνολογία το Ενυδρείο γεφυρώνει τις αποστάσεις δίνοντας σάρκα και οστά στον κοινωνικό του ρόλο. Με τη χρήση web κάµερας το Ενυδρείο προσφέρει το θέαµα της επίσκεψης και στην πιο αποµακρυσµένη περιοχή της χώρας. 7.4 ΠΑΙ ΙΚΑ ΠΑΡΤΥ Στα πρότυπα µερικών από τα µεγαλύτερα µουσεία του κόσµου, το Ενυδρείο Κρήτης ξεκίνησε φέτος να αναλαµβάνει την απασχόληση των παιδιών σε παιδικά πάρτυ που φιλοξενούνται στο χώρο. Με µοναδικές επιµορφωτικές δραστηριότητες, παιδικές ξεναγήσεις και σχετικά οµαδικά παιχνίδια τα παιδιά διασκεδάζουν, εξερευνούν, µαθαίνουν και ευαισθητοποιούνται. 8 ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ και ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ Στην προσπάθειά του να πληροφορεί, να επιµορφώνει, να ευαισθητοποιεί αλλά και να προσελκύει το κοινό, το Ενυδρείο οργάνωσε τις παρακάτω δραστηριότητες για το 2011, σχετικά µε το θαλάσσιο περιβάλλον.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 331 8.1 ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΙΩΝ - 06 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 8.2 ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΟ ΕΝΥ ΡΕΙΟ 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ιατηρώντας πάντα την επαφή του µε το κοινό, το Ενυδρείο Κρήτης φιλοξένησε εφέτος ένα αποκριάτικο πάρτυ µε µοναδικές δραστηριότητες, κατασκευές και παιχνίδια για µικρούς και µεγάλους. 8.3 2 Ο ΠΑΙ ΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ 4,5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 8.4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ, 8 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 Με την ευκαιρία της ηµέρας αυτής, το ΕΝΥ ΡΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ διοργάνωσε στις εγκαταστάσεις του εκδήλωση για την ευαισθητοποίηση του κοινού. Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στο Ενυδρείο, να παρακολουθήσουν µια οµιλία µε θέµα την επίδραση των κλιµατικών αλλαγών και της αύξησης της θερµοκρασίας στη θαλάσσια ζωή του Αιγαίου και της Μεσογείου, καθώς και να παρακολουθήσουν ένα ωκεανογραφικό ντοκιµαντέρ για τον άγνωστο θαλάσσιο κόσµο της Ελλάδος. Ο εορτασµός των Θεοφανίων έχει πλέον καθιερωθεί στο Ενυδρείο Κρήτης. Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, το Ενυδρείο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό, ώστε όλος ο κόσµος να µπορεί να συµµετέχει στον ξεχωριστό αγιασµό των υδάτων των δεξαµενών, µε την παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ειρηναίου. Το Ενυδρείο Κρήτης υποστηρίζει ενεργά σχετικές τοπικές εκδηλώσεις, µέσω των οποίων παραµένει κοντά στην κοινωνία, ενηµερώνοντας το κοινό και ειδικά τα παιδιά µε διασκεδαστικό τρόπο για θέµατα σχετικά µε το θαλάσσιο περιβάλλον. Έτσι, συµµετείχε και πάλι εφέτος στο 2 ο Παιδικό Φεστιβάλ, που οργανώθηκε από τον πολιτιστικό οργανισµό του ήµου Αγίου Νικολάου

332 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 8.5 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2007 Με αφορµή τις γιορτινές µέρες των Χριστουγέννων, το Ενυδρείο οργάνωσε µια σειρά εκδηλώσεων µε σχετικές δραστηριότητες εκπαιδευτικού χαρακτήρα για µικρά και µεγάλα παιδιά, που στόχο είχαν να φέρουν το κοινό και τις οικογένειες πιο κοντά στο Ενυδρείο. 9 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΛΟΓΙΑΣ 2011 Προµήθεια ζωντανών θαλάσσιων σπονδυλωτών και ασπόνδυλων οργανισµών για τις ανάγκες της έκθεσης του Ενυδρείου και εξασφάλιση των απαιτούµενων αδειών, ιατήρηση ευπρεπούς κατάστασης των δεξαµενών, διατήρηση και εµπλουτισµό των συλλογών, Προµήθεια τροφών (νωπών, κατεψυγµένων, ζωντανών) και παραγωγή ζωντανών οργανισµών για την διατήρηση των συλλογών του Ενυδρείου, Έλεγχος ποιότητας νερού δεξαµενών Ενυδρείου και νερού απορροής, Προµήθεια επιστηµονικού, ενυδρειολογικού εξοπλισµού και αναλωσίµων για την συντήρηση και βελτιστοποίηση/ αυτοµατοποίηση των συστηµάτων υποστήριξης του Tµήµατος ενυδρειολογίας, Συµµετοχή σε επιτροπές επιλογής προσωπικού του Eνυδρείου Kρήτης, ιεκπεραίωση εγγράφων και σύνταξη κανονισµών που αφορούν στο Tµήµα ενυδρειολογίας, Yποστήριξη του Tµήµατος Eπιµόρφωσης του Eνυδρείου Kρήτης µε προµήθεια ζωντανού υλικού (φυτοπλαγκτού, ζωοπλαγκτού: τροχοζώων B. plicatilis, καρκινοειδούς Artemia sp., εφυρών µέδουσας Aurelia aurita, µυδιών) ή εξωσκελετών για την διεξαγωγή εκπαιδευτικών προγραµµάτων, Aνάπτυξη του Eνυδρείου Kρήτης µε την ολοκλήρωση (εσωτερική διακόσµηση, καινοτόµα συστήµατα καθαρισµού του νερού / φίλτρα), πλήρη λειτουργία και έκθεση 25 νέων δεξαµενών που τοποθετήθηκαν στην διαδροµή επίσκεψης του ενυδρείου. Συµµετοχή στην προβολή του Eνυδρείου Kρήτης, τόσο της νέας πτέρυγας (25 νέα ενυδρεία) όσο και της υπάρχουσας µέσω ξεναγήσεων, συνεντεύξεων, ενηµέρωση/εµπλουτισµός ιστοσελίδας µε εκλαϊκευµένα άρθρα, έντυπο υλικό. Oργάνωση αποστολής νεαρών µεδουσών για τις ανάγκες έκθεσης (HOREGA) που πραγµατοποιήθηκε στην Aθήνα.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 333 9.1 EPEYNHTIKEΣ PAΣTHPIOTHTEΣ Καταγραφή του ρυθµού ανάπτυξης (π.χ. Palinurus elephas), της αναπαραγωγής (π.χ. Sparus aurata, Helicolenus dactylopterus dactylopterus, Rachycentron canadum, Hippocampus sp., Amphiprion biccinctus, Charonia tritonis, Sepia officinalis, κ.α.), της συµπεριφοράς (π.χ. Epinephelus marginatus, Microcosmus sulcatus, Halocynthia papilloas, Corallium sp., Octopus vulgaris, Palinurus elephas κ.α.) και του κύκλου ζωής (Artemia sp., Aurelia aurita) των οργανισµών του ενυδρείου, Eπιτυχής έως σήµερα διατήρηση ενήλικων και νεαρών ατόµων του είδους Lagocephalus sceleratus. Kαταγραφή της ανάπτυξης ιχθυδίων του είδους Rachycentron canadum (cobia), Seriola dumerilli (µαγιάτικο), Dentex dentex (συναγρίδα). Καταγραφή της αποτελεσµατικότητας των καινοτόµων συστηµάτων φιλτραρίσµατος του νερού στις νέες δεξαµενές του Ενυδρείου. 9.2 PAΣTHPIOTHTEΣ ΠEPIΘAΛΨHΣ & ΦIΛOΞENIAΣ ΠPOΣTATEYOMENΩN ZΩΩN Περίθαλψη και φιλοξενία θαλάσσιων χελωνών Caretta caretta, Chelonia mydas, σε συνεργασία µε εξωτερικό συνεργάτη κτηνίατρο (Π. Nικηφοράκη), Απελευθέρωση δύο θαλάσσιων χελωνών του είδους Caretta caretta («Μάγια», «Ελπίδα») µαρκαρισµένων µετά την ολοκλήρωση της περίθαλψής τους. 10 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 10.1 CLAMER Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χρηµατοδοτήσει πολλά επιστηµονικά προγράµµατα για την µελέτη των επιδράσεων της κλιµατικής αλλαγής στα θαλάσσια οικοσυστήµατα. Επιστήµονες υλοποιούν σηµαντικές έρευνες µε σηµαντικά αποτελέσµατα, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει η αίσθηση ότι τα αποτελέσµατα αυτά δεν µεταδίδονται αποτελεσµατικά στο ευρύ κοινό και σε όσους παίρνουν αποφάσεις και δηµιουργούν πολιτικές. Το πρόγραµµα CLAMER προσπαθεί να αντιµετωπίσει αυτό το κενό. 17 θαλάσσια ερευνητικά ινστιτούτα συνεργάζονται για να συλλέξουν και να παρουσιάσουν όλα αυτά τα επιστηµονικά δεδοµένα σε µια κατανοητή και προσιτή µορφή για το ευρύ κοινό και τους πολιτικούς ώστε να κατανοήσουν τη βαρύτητα των επιπτώσεων της κλιµατικής αλλαγής στα θαλάσσια οικοσυστήµατα. Το Ενυδρείο Κρήτης συµµετέχει στο πρόγραµµα µαζί µε άλλα ευρωπαϊκά ενυδρεία και µουσεία ως κοµβικά σηµεία διάδοσης της εκλαϊκευµένης αυτής γνώσης µε στόχο την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού

334 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 11 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΣΤΕΡΙΩΤΗ Α.: Eκλεγµένο Mέλος της European Union of Aquarium Curators (EUAC) Eκπρόσωπος της Mεσογείου στο Eκτελεστικό Συµβούλιο (Executive committee) της Ένωσης Eυρωπαίων Eνυδρειολόγων (EUAC). Aπόφαση του 28 th European Union Aquarium Curators (EUAC) - Meeting 2011, Stralsund, Germany. Mέλος της American Elasmobranch Society's Captive Elasmobranch Census Mέλος ΓEΩTEE (κλάδος Iχθυολόγων, Aρ. Μητρώου 5-00396) 12 ΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΕ ΙΕΘΝΗ ΠΕΡΙΟ ΙΚΑ DOXA C.K., STERIOTI A., KENTOURI M. & DIVANACH P., 2011. Encapsulated development of the marine gastropod Tonna galea (Linnaeus, 1758) in captivity. Journal of Biological Research - Thessaloniki, 16, 304-307. 13 ANAKOINΩΣEIΣ ΣE IEΘNH ΣYNE PIA ΣYMΠOΣIA STERIOTI A., DOXA C.K., DOULAMIS T., GRIGORIOU P. & DIVANACH P. 2011. Shark s aggressive behavior towards the Seriola dumerilii. (Oral presentation). 28 th E.U.A.C. meeting, Ozeaneum. Stralsund, Germany, October 10 14, 2011. Book of Abstracts. DOXA C.K., CHATZIFOTIS S., STERIOTI A., KENTOURI M. & DIVANACH P. 2011. Consumption and digestibility of sea stars Luidia sarcii & Astropecten aranciacus by the marine gastropod Charonia tritonis variegata (Lamarck, 1816). (Oral presentation). Aquaculture Europe 2011: Mediterranean Aquaculture 2020. Rhodes, Greece, October 18 21, 2011. Book of Extended Abstracts. 14 ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 14.1 ΕΠΙΒΛΕΨΗ IΠΛΩMATIKΩN EPΓAΣIΩN EPΓAΣTHPIAKΩN ΑΣΚΗΣEΩN (ROTATIONS) & ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣEΩN ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣTEPIΩTH A. DIVANACH P. (2011) Eπίβλεψη 6-µηνης πρακτικής άσκησης (18/11/2010-18/4/211) της φοιτήτριας Eλένης Φραγκιαδάκη µε θέµα: Bαθµός αποδοχής του τρίτωνα Charonia tritonis variegata (Lamarck, 1816) έναντι διαφορετικών θηραµάτων. TEI Mεσολογγίου, Σχολή Σ.TE.Γ., Tµήµα Yδατοκαλλιεργειών & Aλιευτικής ιαχείρισης. Πρακτική άσκηση. Eπίβλεψη 6-µηνης πρακτικής άσκησης (10/2011-03/2012) της φοιτήτριας Μαρίας Zαϊµάκη µε θέµα: Mελέτη διατροφής του κοινού µυδιού Mytilus galloprovncialis. TEI Ηπείρου, Σχολή Σ.TE.Γ., Tµήµα Ιχθυοκοµίας Αλιείας. & Aλιευτικής ιαχείρισης. Πρακτική άσκηση. ΣTEPIΩTH A. (2011) Eπίβλεψη 2-µηνης θερινής πρακτικής άσκησης (07/2011-08/2011) του φοιτητή Νικολάου Ζερβάκη µε θέµα: Kαλλιέργεια του φυτοπλαγκτονικού είδους Chlorella minutissima υπό φυσικές συνθήκες φωτισµού. Πανεπιστήµιο Aιγαίου, Tµήµα Eπιστηµών της Θάλασσας.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 335 Eπίβλεψη 2-µηνης θερινής πρακτικής άσκησης (07/2011-08/2011) του φοιτητή ηµήτρη Ευαγγελινού µε θέµα: Kύκλος ζωής της µέδουσας Aurelia aurita στο Eνυδρείο Kρήτης. Πανεπιστήµιο Aιγαίου, Tµήµα Eπιστηµών της Θάλασσας. Eπίβλεψη 2-µηνης θερινής πρακτικής άσκησης (07/2011-08/2011) του φοιτητή Εµµανουήλ ιάκου µε θέµα: Kαλλιέργεια του είδους Artemia sp. υπό φυσικές συνθήκες φωτισµού στο Eνυδρείο Kρήτης. Πανεπιστήµιο Aιγαίου, Tµήµα Eπιστηµών της Θάλασσας. Eπίβλεψη 2-µηνης θερινής πρακτικής άσκησης (10/2011-11/2011) της φοιτήτριας Μαρίας Μαστοράκη µε θέµα: Τροπικά κοράλλια στο Ενυδρείο Κρήτης. Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Tµήµα Βιολογίας. Eπίβλεψη εργασίας υποτροφίας (07/2009-05/2011) της φοιτήτριας Νίκης Παξιµαδά µε θέµα: Παρουσίαση αβυσαίων και αδαίων βιοκοινωνιών µέσω συσκευής εικονικής πραγµατικότητας. Πανεπιστήµιο Kρήτης, Tµήµα Bιολογίας, Mεταπτυχιακό Πρόγραµµα Περιβαλλοντική Bιολογία ιαχείριση χερσαίων και θαλάσσιων Bιολογικών Πόρων. 14.2 ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Το 2011 το Ενυδρείο Κρήτης συνέχισε δυναµικά τα εκπαιδευτικά προγράµµατα µε θέµα το θαλάσσιο περιβάλλον, προσθέτοντας δύο επιπλέον δηµιουργικά προγράµµατα, τα οποία απευθύνονται στους µαθητές της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης και ένα επιπλέον το οποίο απευθύνεται στην Α Γυµνασίου. Όλα τα προγράµµατα διαρκούν περίπου 2 ώρες. Ένα µέρος πραγµατοποιείται σε ειδικά διαµορφωµένους και κατάλληλα εξοπλισµένους χώρους του Ενυδρείου και το άλλο µέρος πραγµατοποιείται στο χώρο επίσκεψης των Ενυδρείων. Πιο αναλυτικά τα εκπαιδευτικά προγράµµατα για το σχολικό έτος 2010 διαρθρώθηκαν ως εξής: 14.2.1 «Το πλαγκτόν των ωκεανών» Οι µαθητές ανακαλύπτουν το πλέον σηµαντικό για τον πλανήτη τµήµα της βιόσφαιρας, το πλαγκτόν. Αυτόν τον µικροσκοπικό και αόρατο κόσµο, που κυβερνά το κλίµα και τις τροφικές αλυσίδες, τον βλέπουν ζωντανό και αντιλαµβάνονται τη σχέση του µε την υπόλοιπη ζωή στη θάλασσα, τη σηµασία του για το θαλάσσιο περιβάλλον και τη σχέση του µε το φαινόµενο της κλιµατικής αλλαγής. 14.2.2 «Ωκεανοί: Σε συνεχή κίνηση» Οι µαθητές πειραµατίζονται µε τις κινήσεις του νερού, µαθαίνουν για τα θαλάσσια ρεύµατα, πώς δηµιουργούνται, τι τα επηρεάζει, τη σηµασία τους για το θαλάσσιο περιβάλλον, πώς επηρεάζουν τη ζωή στη θάλασσα και στον πλανήτη µας γενικότερα.

336 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 14.2.3 Συγκριτική εξέλιξη Ένα ειδικά σχεδιασµένο εκπαιδευτικό πρόγραµµα που βασίζεται στο αναλυτικό περιεχόµενο του µαθήµατος της Βιολογίας της Α Γυµνασίου και υποστηρίζει τον εκπαιδευτικό στη διδασκαλία του µαθήµατος. Περιλαµβάνει παρατηρήσεις των συστηµάτων πρόσληψης τροφής, κυκλοφορίας ουσιών και αναπνοής σε µια σειρά ζωντανών ειδών από τα πλέον πρωτόγονα ως τα σπονδυλωτά. 14.2.4 Μια θάλασσα γεµάτη ζωή- ΝΕΟ για το 2011 Μέσα από αυτή την εκπαιδευτική ξενάγηση, οι µαθητές θα γνωρίσουν ότι η θάλασσα είναι ένας πλούσιος κόσµος όπου ζουν πολλά διαφορετικά είδη ζώων. Επικεντρωνόµαστε σε 6 συγκεκριµένες κατηγορίες. Με τους µαθητές θα παρατηρήσουµε τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά της κάθε κατηγορίας και στο τέλος θα µπορούν να αναγνωρίσουν µόνοι τους και να οµαδοποιήσουν τα διάφορα είδη. 14.2.5 Μικροί εξερευνητές - ΝΕΟ για το 2011 Μέσα από αυτή την εκπαιδευτική ξενάγηση, οι µαθητές θα γνωρίσουν ότι η θάλασσα κρύβει έναν ολόκληρο άλλο κόσµο ποικίλο σε µέρη και ζωή. Με τους µαθητές ανακαλύπτουµε στοιχεία του βυθού και της θαλάσσιας ζωής. Παρατηρούµε διαφορετικά ζώα: οµοιότητες, διαφορές και συµπεριφορές. Στο τέλος οι µαθητές θα γνωρίζουν λίγο καλύτερα τον κόσµο του βυθού, πόσο πλούσιος και «ζωντανός» είναι! 14.2.6 Εµείς και η Θάλασσα - ΝΕΟ για το 2011 Μέσα από αυτή την εκπαιδευτική ξενάγηση, οι µαθητές θα γνωρίσουν ότι η θάλασσα κρύβει έναν ολόκληρο άλλο κόσµο, πλούσιο σε ζωή, που ίσως δεν διαφέρει και τόσο από το δικό µας. Με τους µαθητές ανακαλύπτουµε στοιχεία του βυθού και της θαλάσσιας ζωής, τα συγκρίνουµε µε τον δικό µας γήινο κόσµο και µε εµάς τους ίδιους και τέλος αντιλαµβανόµαστε ότι τα στοιχεία που µας ενώνουν είναι περισσότερα από αυτά που µας χωρίζουν.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 337 14.2.7 Ένας βυθός µε χίλια πρόσωπα - ΝΕΟ για το 2011 Μέσα από αυτή την εκπαιδευτική ξενάγηση, οι µαθητές θα γνωρίσουν ότι η θάλασσα είναι και αυτός ένας κόσµος µε χίλιους τόπους (οικοσυστήµατα) στους οποίους «επιλέγουν» να κατοικούν (προσαρµόζονται) διαφορετικά είδη ζώων. Επικεντρωνόµαστε σε 5 ιδιαίτερα οικοσυστήµατα και τη ζωή που φιλοξενούν. Με τους µαθητές θα παρατηρήσουµε τα χαρακτηριστικά των ζώων, που τους επιτρέπουν να ζουν σε αυτούς τους διαφορετικούς τόπους και στο τέλος θα µπορούν να «µαντέψουν» µόνοι τους, που «προτιµάει» να ζει το κάθε ζώο. 14.2.8 Ο βυθός µέσα απ τα χέρια µας Οι «Θαλασσινές σφραγίδες» και ο «Φανταστικός βυθός» εξελίσσονται!. Τα 2 γνωστά και αγαπηµένα δηµιουργικά προγράµµατα του Ενυδρείου προσφέρουν την «τέχνη» τους και τα στοιχεία τους για τη δηµιουργία ενός νέου εµπλουτισµένου εκπαιδευτικού. Οι µαθητές, έπειτα από µια µοναδική ευαισθητοποίηση και βιωµατική ξενάγηση, δηµιουργούν το δικό τους ξεχωριστό βυθό, χρησιµοποιώντας ποικίλα υλικά αλλά κυρίως την πλούσια φαντασία τους, η οποία έχει ενεργοποιηθεί από τα ερεθίσµατα που έχουν δεχτεί. 15 ΠΡΟΒΟΛΗ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ Κατά το έτος 2011 χρησιµοποιήθηκαν τα παρακάτω µέσα προβολής: ιαφηµιστικές καταχωρήσεις στα αεροδρόµια Χανίων Ηρακλείου Πινακίδες σήµανσης Εθνικών οδών (αρχαιολογικού τύπου) Παρουσία σε έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο σε Ελλάδα και εξωτερικό Επιλεγµένη καταχώρηση στο πρόγραµµα και τα εισιτήρια των ΚΤΕΛ ιαφηµιστικό φυλλάδιο (νέος σχεδιασµός µορφή ψαριού) ιαφηµιστική γυάλα για υποδοχές ξενοδοχείων και χώρους συγκέντρωσης κοινού ιαφηµιστικό αυτοκόλλητο ιαφηµιστική Card-postal ιαφηµιστικά µπλουζάκια ιαφηµιστικά καπέλα ιαφηµιστικές τσάντες και µολύβια Περιοδικό Ενυδρείου Ενηµερωτικά Ντοσιέ Ενυδρείου για τουριστικά γραφεία και ξενοδοχεία Παρουσία σε θεµατικές εκθέσεις στην Κρήτη Προβολή στα αστικά ΚΤΕΛ Ηρακλείου ( ιαφηµιστικά σποτ) Προβολή µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου σε µέλη και φίλους του Ενυδρείου Αφίσες (διαφορετικών διαστάσεων) ιαφηµιστικά stand (για χρήση στα δωµάτια των ξενοδοχείων) Επιλεγµένες καταχωρήσεις σε ταξιδιωτικούς οδηγούς Ηµέρες παρουσίασης του Ενυδρείου σε συγκεκριµένες οµάδες επαγγελµατιών (διευθυντές ξενοδοχείων κτλ) Ζωντανές συνδέσεις µε ΜΜΕ πανελληνίας εµβέλειας Παρουσία σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης καθώς και επαγγελµατικής δικτύωσης (facebook, google, picassa) Ραδιοφωνικά σποτ σε επιλεγµένο σταθµό

338 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011 Χρήση φωτογραφιών Ενυδρείου σε σειρές γραµµατοσήµων ηµιουργία σελίδων προώθησης σε σελίδες ταξιδιωτικού ενδιαφέροντος (tripadvisor κτλ) 16 ΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Το Ενυδρείο Κρήτης αποτέλεσε το επίκεντρο του ενδιαφέροντος για µια ακόµα χρονιά πράγµα που επιβεβαιώνεται και από τις πολύ συχνές αναφορές στα διάφορα ΜΜΕ. Ενδεικτικά αναφέρονται ορισµένα από τα δηµοσιεύµατα του τοπικού τύπου σχετικά µε το Ενυδρείο Κρήτης το 2011: ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 6 Ιαν 2011 Τα Άγια Θεοφάνεια ΠΑΤΡΙΣ 7 Ιαν 2011 Ο Εορτασµός των Θεοφανείων στο Ενυδρείο Κρήτης ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 7 Ιαν 2011 Ενυδρείο - Εντυπωσιακός Εορτασµός ΤΟΛΜΗ (Η) 7 Ιαν 2011 ιαφορετικά Θεοφάνεια MONITOR Ιαν 2011 Οικογενειακή Υπόθεση ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 4 Φεβ 2011 Τι θα γίνει µε το "Θαλασσόκοσµο" MONITOR Φεβ 2011 Οι φτου! και βγαίνω... σας προσκαλούν σ' ένα φοβερό αποκριάτικο πάρτυ!! ΠΑΤΡΙΣ 26 Φεβ 2011 Πάρτυ στο Θαλασσόκοσµο!!! ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 26 Φεβ 2011 Ενυδρείο Παιδικό Πάρτυ ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 5 Μαρ 2011 Το Πάρκο του βυθού στις Γούβες ΠΑΤΡΙΣ 8 Μαρ 2011 Σχεδιάζουν το πρώτο υποθαλάσσιο πάρκο. ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 28 Μαρ 2011 Τα Κρητικά υποβρύχια "περιβόλια" κοραλλιών ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 26 Μαρ 2011 Ενυδρείο - Μαγικό ταξίδι στο βυθό ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 7 Απρ 2011 Τα... back stage του Ενυδρείου ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 7 Μαρ 2011 Τα "µυστικά" του Ενυδρείου ΠΑΤΡΙΣ 7 Μαρ 2011 Το Ενυδρείο αποκαλύπτει τα 1000+1 µυστικά ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 17 Απρ 2011 Cretaquarium-Θαλασσόκοσµος µε το βλέµµα στο µέλλον ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 17 Μαϊ 2011 Κορυφές στην έρευνα ΙΤΕ και ΕΛΚΕΘΕ ΖΙΖΑΝΝΕΙΟ Απρ - Ιουν 2011 Η επικαιρότητα σε εικόνες ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 7 Ιουν 2011 Ηµέρα των Ωκεανών στο Ενυδρείο ΠΑΤΡΙΣ 7 Ιουν 2011 Εορτασµός για την Παγκόσµια Ηµέρα των Ωκεανών στο Ενυδρείο Κρήτης ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 7 Ιουν 2011 Εκδηλώσεις στο Ενυδρείο - Ο άνθρωπος εξαρτάται από την Θάλασσα. ΠΑΤΡΙΣ 23 Ιουν 2011 EVENTS ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 25 Ιουν 2011 Special Olympics - Πέρασαν και από το "Θαλασσόκοσµο" ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 6 Ιουλ 2011 Εργασιακό Μπάσκετ ΚΡΗΤΙΚΑ ΝΕΑ Οκτ 2011 Χειµερινό Ωράριο ΚΡΗΤΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ Νοε 2011 Στο Ενυδρείο ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ 1 Νοε 2011 Στο Ενυδρείο Κρήτης - Εκπαιδευτικά Προγράµµατα ΑΝΑΤΟΛΗ 4 Οκτ 2011 Το ωράριο του "Θαλασσόκοσµου" ΠΑΤΡΙΣ 9 εκ 2011 Το αστέρι των γιορτών στο Ενυδρείο ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 12 εκ 2011 Χριστούγεννα στο Ενυδρείο ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 14 εκ 2011 Ενυδρείο - Γιορτινές εκδηλώσεις ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 16 εκ 2011 Εκδηλώσεις στο Ενυδρείο ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ 17 εκ 2011 Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις στο Ενυδρείο Κρήτης ΝΕΑ ΠΑΤΡΙΣ 17 εκ 2011 Συνεχίζονται οι εκδηλώσεις στο Cretaquarium

ΕΝΟΤΗΤΑ : CRETAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 339 ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 21 εκ 2011 Φιλοξενία µαθητών ΑΝΑΤΟΛΗ 18 εκ 2011 Χριστουγεννιάτικες τιµές στο Ενυδρείο Κρήτης ΗΡΑΚΛΕΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ 16 Οκτ 2011 "Θαλασσόκοσµος", η Ελλάδα της γνώσης και της προσφοράς. ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ 20 εκ 2011 Εκδηλώσεις αγάπης από το Knossos Beach ΝΕΑ ΠΑΤΡΙΣ 31 εκ 2011 Εκδηλώσεις για την υποδοχή της Νέας Χρονιάς ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ 31 εκ 2011 Ο Καραγκιόζης στο Ενυδρείο Κρήτης

340 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2011.