Τίτλος μαθήματος Αειφορικός Σχεδιασμός 2 21400Α Κωδικός μαθήματος: Ακαδημαϊκό έτος: 2013 2014 Εξάμηνο διδασκαλίας: 8 ο (εαρινό) Τύπος μαθήματος: Επίπεδο μαθήματος: προπτυχιακό Διδακτικές μονάδες 6 ECTS μονάδες Ώρες διδασκαλίας 6 ώρες (ανά εβδομάδα) Υπεύθυνη μαθήματος Αικατερίνη Λιάπη (kliapi@upatras.gr) Διδασκόντες Ελευθερία Αλεξανδρή, Ευφροσύνη Τριάντη Ώρες γραφείου Παρασκευή 9:00-12:00 1. Περιγραφή (έως 200 λέξεις): Το μάθημα του Αειφορικού Σχεδιασμού 2 συμπληρώνει και εμβαθύνει στην ύλη του Αειφορικού Σχεδιασμού 1. Το μάθημα το εξάμηνο αυτό έχει ως εκπαιδευτικό στόχο την εμβάθυνση σε θέματα σχετικής θεωρίας και τεχνολογίας καθώς και την αντιμετώπιση θεμάτων μεγαλύτερης κλίμακας που προϋποθέτουν τη κατανόηση των αρχών βιώσιμου πολεοδομικού και χωροτακτικού σχεδιασμού. Η δομή του μαθήματος είναι παρόμοια με τη δομή του μαθήματος του προηγουμένου εξαμήνου, δηλαδή οι διαλέξεις, παρουσιάσεις, ασκήσεις και θέματα οργανώνονται σε ενότητες που αφορούν στην ποιοτική και ποσοτική προσέγγιση σχετικών θεμάτων, καθώς και στην εκπόνηση σχεδιαστικού ομαδικού θέματος το οποίο καλύπτει όλες τις κλίμακες σχεδιασμού, και όπου γίνεται χρήση των εργαλείων ανάλυσης και σχεδιασμού που αναπτύσσονται στις άλλες δύο ενότητες και των δύο εξαμήνων. 2. Περιεχόμενο του μαθήματος-ύλη Η ύλη του μαθήματος ανά εβδομάδα διδασκαλίας οργανώνεται με τον εξής τρόπο: Εβδομάδα Περιεχόμενα ύλης μαθήματος 1 η -Αειφορία και πόλη -Σχηματισμοί πόλης και κατανάλωση -ενέργειας -Αστικός σχεδιασμός και θεωρήσεις του 20ου αιώνα θέματα αειφορίας 21 ος αιώνας Οικογειτονιές -Πυκνότητα δόμησης 2 η Θερμική άνεση στο δομημένο περιβάλλον -Κλιματικά χαρακτηριστικά δομημένου περιβάλλοντος φαινόμενο θερμικής νήσου - Σχεδιασμός
Εβδομάδα Περιεχόμενα ύλης μαθήματος περιβάλλοντος χώρου για το Μεσογειακό κλίμα - κλιματική αλλαγή σχεδιασμός για ένα μεταβαλλόμενο κλίμα 3 η Αρχές αειφορικού σχεδιασμού: ο ρόλος του χρήστη -Θερμική άνεση: ορισμός και φιλοσοφία σχεδιασμού - Φυσικός φωτισμός Οπτική άνεση - Κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες - Συμμετοχικός σχεδιασμός 4 η Υλικά κατασκευής και αειφορικός σχεδιασμός: -Ιδιότητες των υλικών και ενσωματωμένη ενέργεια -Πρώτες ύλες -Ανακυκλωσιμότητα / Επαναχρησιμότητα υλικών -Υλικά και περιβάλλον Εισαγωγή στην Ανάλυση Κύκλου Ζωής 5 η Αρχές οικοδομικής «Συναρμολόγηση για Αποσυναρμολόγηση» Κατασκευές και οικοδομικές τεχνικές με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα -Παραδείγματα 6 η Αειφορικός σχεδιασμός: οι χώροι μετάβασης ως ρυθμιστές της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς των κτιρίων -Αίθρια και ηλιακοί χώροι -Ημιυπαίθριοι χώροι -Χώροι ανάσχεσης -Το κέλυφος ως στοιχείο μετάβασης μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού περιβάλλοντος 7 η Εφαρμογές ΑΠΕ στα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης κτίρια και οικισμοί 8 η Αειφορικός σχεδιασμός σε υφιστάμενα κτίρια 9 η Δυναμική προσομοίωση ενεργειακής απόδοσης κτιρίων 10 η Εκμάθηση υπολογιστικού εργαλείου ενεργειακής απόδοσης κτιρίων 11 η Φυτεμένα δώματα φυτεμένοι τοίχοι επιρροή στο μικροκλίμα 12 η Πιλοτικές εφαρμογές αειφορικού σχεδιασμού 13 η Μετρήσεις ενεργειακών χαρακτηριστικών κτιρίων και ανοιχτών χώρων 14 η Νομοθεσία ενεργειακής απόδοσης κτιρίων 3. Επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα και δεξιότητες (50-100 λέξεις): - Επανασχεδιασμός δημόσιων χώρων με αειφορικά κριτήρια
- Αναβάθμιση κτιριακού αποθέματος - Μηδενικής ενέργειας οικισμοί - Ανάλυση Κύκλου Ζωής σε επιλογές υλικών και δομικών στοιχείων - Σχεδιασμός «συναρμολόγησης για αποσυναρμολόγηση» - Χρήση λογισμικών για τη δυναμική προσομοίωση της ενεργειακής ζήτησης κτιρίων 4. Προαπαιτήσεις Σχεδιαστικές και υπολογιστικές ικανότητες του μαθήματος του Αειφορικού Σχεδιασμού 1. 5. Διδακτικές & μαθησιακές μέθοδοι (50-100 λέξεις): Τα μαθήματα, όπως και στο προηγούμενο εξάμηνο, διαρθρώνονται με διαλέξεις, οι οποίες συνοδεύονται από ασκήσεις τάξης, όπου γίνεται άμεση εφαρμογή από τους φοιτητές των όσων διδάχτηκαν. Οι ασκήσεις τάξης περιλαμβάνουν υπολογισμούς, μετρήσεις, σχεδιασμό σε επίπεδο σκίτσου κοκ. Έχουν τη μορφή εργαστηρίου (ο καθηγητής συμβουλεύει τους φοιτητές, καθώς επιλύουν την άσκηση). Διορθώνονται και παραδίνονται στους φοιτητές στο επόμενο μάθημα. Παράλληλα, δίνονται ασκήσεις στους φοιτητές (σχεδιαστική και υπολογιστική), στις οποίες γίνονται παρουσιάσεις από τους φοιτητές και διορθώσεις πριν παραδοθούν. 6. Βοηθήματα & συνιστώμενη βιβλιογραφία - Συνιστώμενη βιβλιογραφία - P. Achard, A. Lohr, A. Mitja, and M. de Wit (1996) Η Ενέργεια στην Αρχιτεκτονική, Το Ευρωπαϊκό εγχειρίδιο για τα Παθητικά ηλιακά κτήρια. Εκδόσεις Μαλλιάρης Παιδεία, Αθήνα. - B. Berge (2009) The Ecology o Building Materials. Elsevier, Amsterdam. - Α. Δημούδη (2006) Οικολογικά Δομικά Υλικά. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Περιβαλλοντικού και Ανθρωπογνωστικού Σχεδιασμού, Ξάνθη. - Η. Ευθυμιόπουλος (Επ.) (2000) Οικολογική Δόμηση. Ελληνικά Γράμματα Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών Ερευνών (ΔΙΠΕ), Αθήνα.
- L. Gartland (2008) Heat Islands. Understanding and Mitigating Heat in Urban Areas. Earthscan. - Χ. Ζερεφός et al (2011) Οι Περιβαλλοντικές, Οικονομικές και Κοινωνικές Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην Ελλάδα. Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα. - Κ. Καγκαράκης (1992) Φωτοβολταϊκή Τεχνολογία. Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα. - L. Kahn (Ed) (1973) Shelter. Shelter Publications Inc., Bolinas, California. - S. Roaf, M Fuentes, S. Thomas (2007) Ecohouse. Elsevier Architectural Press, Oxford. - M. Santamouris et al (ed) (2000) Energy and Climate in the Urban Built Environment. James & James, London. - Σημειώσεις διδασκόντων - Ε. Αλεξανδρή (2011) Αειφορία και Πόλη. Σημειώσεις για το μάθημα «Αειφορικός Σχεδιασμός 2», e-class, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα. - Ε. Αλεξανδρή (2011) Αειφορία Υλικά Κατασκευής και Αειφορικός Σχεδιασμός. Σημειώσεις για το μάθημα «Αειφορικός Σχεδιασμός 2», e-class, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα. - Ε. Αλεξανδρή (2012) Εφαρμογές Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στα Κτίρια. Σημειώσεις για το μάθημα «Αειφορικός Σχεδιασμός 2», e-class, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα. - Ε. Αλεξανδρή (2013) Θερμική άνεση στον εσωτερικό χώρο και στο δομημένο περιβάλλον. Σημειώσεις για το μάθημα «Αειφορικός Σχεδιασμός 2», e-class, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα. - Ε. Αλεξανδρή (2013) Φαινόμενο Θερμικής Νήσου - Σχεδιασμός περιβάλλοντος χώρου για το Μεσογειακό κλίμα - Σχεδιασμός για ένα μεταβαλλόμενο κλίμα - Φυτεμένα Δώματα και Φυτεμένες Όψεις. Σημειώσεις για το μάθημα «Αειφορικός Σχεδιασμός 2», e-class, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα. 7. Τρόπος Αξιολόγησης/βαθμολόγησης των φοιτητών Οι φοιτητές αξιολογούνται βάσει της ποιότητας των εργασιών που παραδίδουν (ικανότητα ορθής εφαρμογής γνωστικού αντικειμένου μαθήματος) και της συμμετοχής τους στις ασκήσεις τάξης.
Η βαθμολόγηση κατανέμεται ως εξής: Άσκηση 1 1 (σχεδιαστική): 50% (*) Άσκηση 2 (σχεδιαστική και προσομοιωτική): 50% Ασκήσεις τάξης: έως 10% επιπλέον, εφόσον ο μέσος όρος των δύο ασκήσεων ξεπερνά τη βάση του μαθήματος (5/10) (*) Υπάρχει περίπτωση τα ποσοστά αξιολόγησης να τροποποιηθούν. 1 Το θέμα της άσκησης αλλάζει κάθε χρόνο, προς αποφυγή αντιγραφών.