Επιμέρους μέτρο: ενισχύσεις για τη σύσταση επιχείρησης για την ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων

8.2.6.3.3. 6.3 Ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων Επιμέρους μέτρο: 6.3 - ενισχύσεις για τη σύσταση επιχείρησης για την ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων 8.2.6.3.3.1. Περιγραφή του τύπου πράξης Αφορά την παροχή κατ αποκοπή ποσού ενίσχυσης προς υφιστάμενες μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις για την περαιτέρω ανάπτυξή τους μέσω ενεργειών που αφορούν, σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση, τη βελτίωση της οικονομικής ή περιβαλλοντικής βιωσιμότητάς τους ή την εν γένει διαρθρωτική τους προσαρμογή (όπως παραγωγική, οργανωτική κλπ), συνεισφέροντας σε σχετικές στοχεύσεις του ΠΑΑ 2014-2020 ή των Περιφερειακών Στρατηγικών για το γεωργικό τομέα. Λόγω του ότι οι πολύ μικρές εκμεταλλεύσεις είναι το 50% του συνόλου στην Ελλάδα με πληθώρα κατόχων και χαρακτηριστικών (όπως ετεροαπασχολούμενοι, ημιαυτοσυντήρηση) για να υπάρξει εστίαση ορίζονται τα εξής: Πρόσβαση στο υπομέτρο έχουν ατομικές ή οικογενειακές εκμεταλλεύσεις που βρίσκονται σε μικρές κοινότητες (έως και 5.000 κάτοικοι), ενώ έχουν επαρκή παραγωγική δυναμικότητα (εκφρασμένη ως τυπική απόδοση) ίση με 5.000 έως 7.999 για να αναπτυχθούν, διαχωρίζοντάς τες τόσο από γεωργικές εκμεταλλεύσεις χωρίς προσανατολισμό στην αγορά όσο και τις περισσότερο δυναμικές εκμεταλλεύσεις που πρέπει να εγκαθίστανται οι νέοι γεωργοί. Η χορήγηση της ενίσχυσης εξαρτάται από την υποβολή επιχειρηματικού σχεδίου το οποίο να προβλέπει ότι ο δικαιούχος θα έχει αναλάβει κατάλληλες δράσεις που οδηγούν στην ανάπτυξη και αναδιάρθρωση της εκμετάλλευσης του έτσι ώστε να αποκτήσει την ιδιότητα του «επαγγελματία» αγρότη καθώς και επαρκή επαγγελματικά προσόντα (με πρόβλεψη για απόκτησή τους μέσω κατάρτισης του υπομέτρου 1.1 του ΠΑΑ εφόσον δεν τα διαθέτει). Με την επίτευξη των παραπάνω δίδεται η καταβολή της τελευταίας δόσης της ενίσχυσης. Η υλοποίηση του σχεδίου πρέπει να αρχίσει το αργότερο εντός 9 μηνών από την ημερομηνία της απόφασης έγκρισης. Το ποσό ενίσχυσης ορίζεται σε 14.000 ευρώ ανά δικαιούχο. 8.2.6.3.3.2. Είδος στήριξης Είδος στήριξης: Επιχορηγήσεις Η στήριξη παρέχεται με τη μορφή κατ αποκοπή ποσού επιχορήγησης σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις για την ανάπτυξη τους κατόπιν υποβολής και έγκρισης σχετικού επιχειρηματικού σχεδίου. Η στήριξη δύναται να συνδυαστεί ολικά ή μερικά με επιδότηση επιτοκίου δανείου, υπό την προϋπόθεση ότι οι τράπεζες θα προσφέρουν ανάλογο τραπεζικό προϊόν σχετικά με την παροχή δανείου για την ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, χωρίς να συνδέεται με υλοποίηση συγκεκριμένων επενδύσεων και με μέγιστη διάρκεια τα 5 έτη. Το ποσό ενίσχυσης καταβάλλεται σε 2 δόσεις, με την 1η δόση (έως 70% του συνολικού ποσού ενίσχυσης) να καταβάλλεται με την απόφαση ένταξης και τη 2ηδόση να καταβάλλεται εντός 5 ετών από την ένταξη με 613

την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου και ειδικότερα με την απόκτηση από μέρους του δικαιούχου της ιδιότητας του «επαγγελματία» αγρότη και των κατάλληλων επαγγελματικών προσόντων μέσω κατάρτισης (σε περίπτωση που ο δικαιούχος δεν διαθέτει αυτά). 8.2.6.3.3.3. Σύνδεσμοι σε άλλες νομοθετικές πράξεις Άρθρο 8 και Παράρτημα Ι του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 808/2014 Άρθρο 5 του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 807/2014 Άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 Άρθρο 65 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 8.2.6.3.3.4. Δικαιούχοι Δικαιούχοι είναι φυσικά πρόσωπα που (κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης) είναι αρχηγοί σε υφιστάμενες γεωργικές εκμεταλλεύσεις (ατομικές ή οικογενειακές). 8.2.6.3.3.5. Επιλέξιμες δαπάνες Δεν υπάρχει περιορισμός. 8.2.6.3.3.6. Όροι επιλεξιμότητας Θα πρέπει να γίνει υποβολή επιχειρηματικού σχεδίου για την ανάπτυξη της γεωργικής εκμετάλλευσης με ελάχιστη διάρκεια υλοποίησης τα 3 έτη και μέγιστη τα 4 έτη. Οι υποψήφιοι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων τουλάχιστον ως κάτοχοι εκμεταλλεύσεων. Η γεωργική εκμετάλλευση στην αρχική κατάσταση πρέπει να έχει τυπική απόδοση «εισόδου» τουλάχιστον ίση με 5.000 έως 7.999. Για το σύνολο της εν λόγω γεωργικής εκμετάλλευσης πρέπει να έχει υποβληθεί αίτηση ενίσχυσης ΟΣΔΕ κατά το έτος υποβολής της αίτησης ενίσχυσης από τον υποψήφιο δικαιούχο. Οι υποψήφιοι δικαιούχοι πρέπει να εμπίπτουν στον ορισμό των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (σύσταση Επιτροπής 2003/361/ΕΚ) Οι υποψήφιοι δικαιούχοι πρέπει να είναι μόνιμοι κάτοικοι στις περιοχές εφαρμογής του υπομέτρου και η γεωργική εκμετάλλευση να βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του τόπου της μόνιμης κατοικίας (δυνατότητα καθημερινής πρόσβασης) Θα πρέπει να τηρούνται η συμβατότητα με το εθνικό και κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο και πολιτικές και η μη διπλή χρηματοδότηση. 614

Δεν είναι επιλέξιμοι ως δικαιούχοι: νομικά πρόσωπα, δημόσιοι φορείς, δικαιούχοι υπομέτρων 6.1 και 6.2 του ΠΑΑ 2014 2020 (νέοι γεωργοί, εκκίνηση μη γεωργικών δραστηριοτήτων), παλαιότεροι δικαιούχοι μέτρων «νέων γεωργών» του ΠΑΑ 2007-2013 ή 2000-2006, ομάδες ή οργανώσεις παραγωγών ή άλλο κοινό εταιρικό σχήμα (και νόμιμος εκπρόσωπος ή κύριος εταίρος αυτών) που χρηματοδοτούνται από άλλα μέτρα του ΠΑΑ 2014 2020 για κοινό επιχειρηματικό σχέδιο. 8.2.6.3.3.7. Αρχές σχετικά με τον καθορισμό των κριτηρίων επιλογής Προτεραιότητα θα δοθεί στα εξής: επάρκεια συνάφεια επαγγελματικών προσόντων και συνάφεια εργασιακής εμπειρίας, στήριξη της γυναικείας και νεανικής επιχειρηματικότητας, συμμετοχή σε συνεργασία ή συστήματα ποιότητας ή δράσεις για το περιβάλλον (όπως ενδεικτικά συμμετοχή σε ομάδα παραγωγών, ένταξη σε προγράμματα βιολογικής ή άλλης πιστοποίησης και γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα), εισοδηματικά κριτήρια (όπως ενδεικτικά ενίσχυση δικαιούχων με χαμηλό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα), χαρακτηριστικά περιοχών (όπως ενδεικτικά πληθυσμιακά κριτήρια, άλλα χαρακτηριστικά), χαρακτηριστικά «εισόδου» εκμετάλλευσης (όπως ενδεικτικά ιδιοκτησία έναντι μίσθωσης), στήριξη υποψηφίων δικαιούχων που είναι «επαγγελματίες» ή «ενεργοί» αγρότες, Προσέγγιση επιχειρηματικού σχεδίου (όπως ρεαλιστικότητα και θετική συμβολή της μελλοντικής κατάστασης σε στοχεύσεις του ΠΑΑ 2014-2020 ή των Περιφερειακών Στρατηγικών για τον γεωργικό τομέα π.χ. βελτίωση οικονομικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά, επιλεγμένοι τομείς παραγωγής). 8.2.6.3.3.8. (Ισχύοντα) ποσά και ποσοστά στήριξης Το ποσό ενίσχυσης θα είναι ίσο με 14.000 ανά δικαιούχο. 8.2.6.3.3.9. Επαληθευσιμότητα και ελεγξιμότητα των μέτρων ή/και των τύπων πράξεων 8.2.6.3.3.9.1. Κίνδυνος(-οι) στο πλαίσιο εφαρμογής των μέτρων Οι πιθανοί κίνδυνοι κατά την υλοποίηση του υπομέτρου είναι αυτοί που σχετίζονται με τα εξής: τη μη σωστή επιλογή των δικαιούχων, τη μη επίτευξη των στόχων και τη μη ορθή ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου. 615

8.2.6.3.3.9.2. Δράσεις μετριασμού των επιπτώσεων Για τον μετριασμό των πιθανών κινδύνων σημαντικές δράσεις αποτελούν τα εξής: Θα υπάρξει επαρκής δημοσιότητα, ενημέρωση και καθοδήγηση των υποψηφίων δικαιούχων σχετικά με τα κριτήρια επιλογής και επιλεξιμότητας και το πλαίσιο ενστάσεων καθώς και θα εφαρμοστεί τυποποιημένο επιχειρηματικό σχέδιο. Τα παραπάνω θα περιέχονται αναλυτικά στην προκήρυξη. Ειδικά η επιλογή των δικαιούχων θα γίνει μέσω ανοιχτής πρόσκλησης και η αξιολόγηση τους θα είναι συγκριτική βάσει σχετικών κριτηρίων επιλογής και επίτευξης ελάχιστου ορίου βαθμολογίας. Η χρήση της τυπικής απόδοσης (standard output) εξασφαλίζει τον έλεγχο με αντικειμενικό τρόπο της παραγωγικής δυναμικότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης κατά την επιλογή δικαιούχων και την υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου καθότι η τυπική απόδοση προκύπτει από δείκτες καλλιεργειών σε συνδυασμό με τα δεδομένα της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης (ΟΣΔΕ). Η παρακολούθηση της υλοποίησης του επιχειρηματικού σχεδίου και της επίτευξης συναφών οροσήμων θα διενεργείται σε ετήσια βάση, με σκοπό τη μείωση ποσοστού λάθους μέσω έγκαιρης διατύπωσης συστάσεων προς τους δικαιούχους και λήψης διαθρωτικών ενεργειών από αυτούς σε περίπτωση αποκλίσεων. Πάντως η συμμόρφωση προς τις τιθέμενες δεσμεύσεις (όπως η απόκτηση της ιδιότητας του επαγγελματία αγρότη) και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από το θεσμικό εθνικό ή ευρωπαϊκό πλαίσιο κατά τη διάρκεια υλοποίησης του σχεδίου είναι υποχρεωτική. Θα προβλέπεται η προσκόμιση των αναγκαίων παραστατικών δικαιολογητικών και η διενέργεια διασταυρωτικών ελέγχων με διαθέσιμες πηγές μητρώα και πληροφοριακά συστήματα (όπως μητρώο ενιαίας αίτησης ενίσχυσης ΟΣΔΕ), ενδεικτικά για τα εξής: o Μη ταύτιση δικαιούχων με δικαιούχους υπομέτρων 6.1, 6.2 ή «παλαιοτέρων» μέτρων νέων γεωργών, o Τόπος κατοικίας και μέγεθος, τόπος και λοιπά χαρακτηριστικά γεωργικής εκμετάλλευσης, o Εκπλήρωση υποχρεώσεων που προκύπτουν από το θεσμικό πλαίσιο (εθνικό ή κοινοτικό) κατά την υλοποίηση του σχεδίου. Θα ληφθεί μέριμνα στο εθνικό θεσμικό πλαίσιο του παρόντος υπομέτρου ώστε να αναπτυχθεί πλαίσιο συντονισμού και παρακολούθησης μεταξύ του παρόντος υπομέτρου με το υπομέτρο 1.1 (κατάρτιση) με συγκεκριμένες διαδικασίες (όπως παροχή και επικαιροποίηση στοιχείων σε τακτικά χρονικά διαστήματα, αμφίδρομη πληροφόρηση μεταξύ αρμοδίων φορέων των δύο υπομέτρων). Στόχοι είναι ο έγκαιρος προγραμματισμός και η έγκαιρη υλοποίηση της κατάρτισης, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική διασπορά καθώς και τις ιδιαιτερότητες (π.χ. εποχικότητα εργασίας) της γεωργικής δραστηριότητας καθώς και η έγκαιρη λήψη σχετικών διορθωτικών ενεργειών. Ειδικότερα, το αργότερο εντός 3 μηνών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης των δικαιούχων, θα γίνεται διαβίβαση των αναγκαίων πληροφοριών σχετικά με τον αριθμό και λοιπά στοιχεία των δικαιούχων (π.χ. τόπος διαμονής, παραγωγική κατεύθυνση, ημερομηνία ένταξης) από τους κατά τόπους φορείς Ενδιάμεσους Φορείς Διαχείρισης ( βλ. πλαίσιο εκχώρησης υπομέτρου) στον αρμόδιο πάροχο κατάρτισης (βλ. ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ), με παράλληλη κοινοποίηση στις αρμόδιες αρχές για το ΠΑΑ σε κεντρικό επίπεδο. Επίσης, μετά την ολοκλήρωση της κατάρτισης, θα υπάρχει σχετική πληροφόρηση από τον φορέα υλοποίησης της κατάρτισης (βλ. ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ) προς τις κατά τόπους και κεντρικές αρχές αρμόδιες για την εφαρμογή και τη διαχείριση του ΠΑΑ. Θα ληφθεί μέριμνα για την ενημέρωση αρμοδίων φορέων ως προς την ανάγκη απλούστευσης και επιτάχυνσης των διαδικασιών αδειοδότησης (ειδικά για κτηνοτροφικές μονάδες). Είναι δυνατές προσαρμογές στο επιχειρηματικό σχέδιο με σκοπό την καλύτερη και έγκαιρη ανταπόκριση σε μεταβαλλόμενες συνθήκες υλοποίησης. Τυχόν ουσιώδεις αλλαγές ως προς το 616

περιεχόμενο του επιχειρηματικού σχεδίου ενδέχεται να γίνουν αποδεκτές (κατ ανώτερο 2 φορές) μόνο ύστερα από σαφή αιτιολόγηση και υπό αυστηρές προϋποθέσεις (όπως να μην οδηγούν σε επίπεδα κατώτερα του ελάχιστου ορίου βαθμολογίας). 8.2.6.3.3.9.3. Συνολική αξιολόγηση του μέτρου Αν και η συγκεκριμένη παρέμβαση δεν έχει εφαρμοστεί στη Ελλάδα, κατά τις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, έχουν εφαρμοστεί παρόμοια μέτρα (όπως νέοι γεωργοί) οπότε η συναφής τεχνογνωσία σε συνδυασμό με τις αναφερόμενες παραπάνω δράσεις μετριασμού των κινδύνων θα συνεισφέρουν στην αποτελεσματική και ορθή υλοποίηση των σχετικών δράσεων. 8.2.6.3.3.10. Μεθοδολογία για τον υπολογισμό του ποσού ή του ποσοστού στήριξης, κατά περίπτωση Δεν ισχύει. 8.2.6.3.3.11. Ειδικές πληροφορίες για την πράξη Καθορισμός των μικρών εκμεταλλεύσεων που αναφέρονται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο iii) του κανονισμού (EΕ) αριθ. 1305/2013 Ως μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις ορίζονται οι ατομικές ή οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις (δικαιούχοι φυσικά πρόσωπα και όχι νομικά πρόσωπα), με τυπική απόδοση «εισόδου» στην αρχική κατάσταση τουλάχιστον ίση με 5.000 καιέως 7.999. Με τον ορισμό του ανώτερου ορίου, το υπομέτρο επικεντρώνεται στις «πολύ μικρές» εκμεταλλεύσεις (ορίζονται ως αυτές με τυπική απόδοση μέχρι 8.000 με βάση την τυπολογία DG AGRI EU-FADN), ενώ ταυτόχρονα γίνεται επαρκής διαχωρισμός με το όριο μεγέθους των εκμεταλλεύσεων(8.000 τυπική απόδοση) που δίνει πρόσβαση στο υπομέτρο 6.2 των νέων γεωργών όπως και στο υπομέτρο 4.1 (Εκσυγχρονισμός γεωργικών εκμεταλλεύσεων), οπότε δεν ενθαρρύνεται η εγκατάσταση νέων γεωργών και η πραγματοποίηση επενδύσεων σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις με χαμηλή βιωσιμότητα που «απέχουν» αρκετά από τη μέση τυπική απόδοση στην Ελλάδα των 9. 267 (Πηγή:Eurostat Farm Structure Survey 2010). Επίσης με τον ορισμό του κατώτερου ορίου, οι διαθέσιμοι πόροι επικεντρώνονται στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις που διαθέτουν υφιστάμενο μικρό μεν αλλά ικανό δυναμικό, αποκλείοντας εκμεταλλεύσεις που έχουν περιορισμένο «επαγγελματικό» προσανατολισμό προς την αγορά και δυναμικότητα (βλ. ημιεπιβίωση, εκμεταλλεύσεις με τυπική απόδοση έως και 4.000 οι οποίες εξαιρούνται της καταγραφής στο Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης RICA για την Ελλάδα). Ορίζοντας ένα εύρος μεγέθους 5-7.999, οι εν λόγω γεωργικές εκμεταλλεύσεις μπορούν να αναδιαρθρωθούν και να αυξήσουν επαρκώς τη βιωσιμότητά τους με τη στήριξη του παρόντος υπομέτρου (π.χ. αύξηση της τυπικής απόδοσης στις 8.000 ) και να εξασφαλίσουν μελλοντική πρόσβαση στο υπομέτρο 4.1 (π.χ. για δημιουργία μεγαλύτερων επενδύσεων). 617

Επίσης η στήριξη αφορά αποκλειστικά γεωργικές εκμεταλλεύσεις που βρίσκονται σε αγροτικές κοινότητες με πληθυσμό έως και 5.000 κατοίκους, έτσι ώστε να υποστηρίζονται αυτές που έχουν μικρότερη πρόσβαση σε πόρους και στην αγορά αλλά ταυτόχρονα μπορεί να διαθέτουν «ποιοτικό» δυναμικό, καθότι είναι περιοχές με μικρούς πληθυσμούς (βλ. νησιωτικές, ορεινές) οι οποίες παράγουν ποιοτικά τοπικά παραδοσιακά προϊόντα (βλ. SWOT και ΣΕΣ). Καθορισμός των ανώτατων και κατώτατων ορίων που αναφέρονται στο άρθρο 19 παράγραφος 4 τρίτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 Δεν ισχύει. Ειδικοί όροι για την πρόσβαση των νέων γεωργών σε στήριξη στην περίπτωση που δεν εγκαθίστανται ως μόνοι αρχηγοί της εκμετάλλευσης, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφοι 1 και 2 του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού αριθ. 807/2014 Δεν ισχύει. Πληροφορίες σχετικά με την αίτηση περιόδου χάριτος, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού αριθ. 807/2014 Δεν ισχύει. Σύνοψη των απαιτήσεων του επιχειρηματικού σχεδίου Το επιχειρηματικό σχέδιο (με μέγιστη διάρκεια τα 4έτη) θα πρέπει να περιέχει τα ακόλουθα: Α) Περιγραφή της αρχικής κατάστασης με αναφορά σχετικών οικονομικών και λειτουργικών στοιχείων της εκμετάλλευσης (όπως για παράδειγμα οικονομικά στοιχεία, δυναμικότητα τυπική απόδοση, έκταση, φυτικό-ζωικό κεφάλαιο, επαγγελματικά προσόντα αρχηγού, στοιχεία απασχόλησης εργατικού δυναμικού, εγκαταστάσεις εξοπλισμός). Β) Αναλυτικά στοιχεία (όπως περιγραφή, προϋπολογισμός, πηγές χρηματοδότησης, χρονοδιάγραμμα) των δράσεων και λοιπών ενεργειών για την ανάπτυξη της γεωργικής εκμετάλλευσης, οι οποίες μπορούν να συνεισφέρουν στη βελτίωση της οικονομικής ή περιβαλλοντικής της βιωσιμότητας ή εν γένει στη διαρθρωτική της προσαρμογή. Οι δράσεις μπορούν να αφορούν ενδεικτικά: Την αύξηση της έκτασης ή εν γένει της παραγωγικής δυναμικότητας (για παράδειγμα απόκτηση γης ή αγορά ζωικού κεφαλαίου), Την αναπροσαρμογή της παραγωγικής κατεύθυνσης (για παράδειγμα σε τομείς που εξυπηρετούν τη στρατηγική του ΠΑΑ ή περιφερειακές στρατηγικές για τον γεωργικό τομέα), Την υλοποίηση επενδύσεων (για παράδειγμα την αγορά εξοπλισμού, τη δημιουργία νέων ή επέκταση εγκαταστάσεων για τη γεωργική παραγωγή και τη συσκευασία προϊόντων), Την υλοποίηση λοιπών παρεμβάσεων οικονομικού, τεχνολογικού ή οργανωτικού 618

εκσυγχρονισμού (όπως συμμετοχή σε κατάρτιση, συμβουλευτικές υπηρεσίες, πιστοποίηση προϊόντων, συμμετοχή σε ομάδες παραγωγών και σχετικές ενέργειες προώθησης). Το επιχειρηματικό σχέδιο θα πρέπει να προβλέπει ως δέσμευση ότι ο δικαιούχος μέσω κατάλληλων δράσεων για την ανάπτυξη της εκμετάλλευσής θα αποκτήσει, εφόσον δεν διαθέτει, την ιδιότητα του «επαγγελματία» αγρότη (το αργότερο εντός 2 ετών από την ημερομηνία της απόφασης έγκρισης) και διατήρησης αυτής μέχρι την ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου. Επίσης θα πρέπει να περιλαμβάνει δέσμευση ότι θα αποκτήσει επαρκή επαγγελματικά προσόντα, εφόσον δεν τα διαθέτει, μέσω κατάρτισης (το αργότερο εντός 3 ετών από την ημερομηνία της απόφασης έγκρισης) καθώς και δέσμευση για τουλάχιστον διατήρηση της αρχικής παραγωγικής δυναμικότητας (εκφρασμένη ως τυπική απόδοση) μέχρι την ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου. Ως επαρκή επαγγελματικά προσόντα θεωρούνται : α) κατοχή ανάλογης κατεύθυνσης απολυτήριου/ πτυχίου τουλάχιστον επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων), β) παρακολούθηση σχετικής κατεύθυνσης πιστοποιημένου προγράμματος κατάρτισης τουλάχιστον 90 ωρών έτσι όπως αποδεικνύεται από σχετική βεβαίωση πιστοποιητικό παρακολούθησης. Σε περίπτωση μη επάρκειας προσόντων, προβλέπεται η απόκτηση αυτών μέσω κατάρτισης που υλοποιείται από το υπομέτρο 1.1 του ΠΑΑ 2014 20 (διάρκειας τουλάχιστον 90 ωρών για την οποία χορηγείται βεβαίωση παρακολούθησης). Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης, θα πρέπει να υπάρχει συμμόρφωση με τις σχετικές απαιτήσεις που προκύπτουν από το εθνικό ή κοινοτικό πλαίσιο (όπως ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις, εγγραφή σε μητρώα). Εν γένει το επιχειρηματικό σχέδιο θα έχει γεωργικό προσανατολισμό και θα αφορά τον γεωργικό τομέα, δηλαδή την πρωτογενή γεωργική παραγωγή (συμπεριλαμβανομένων δραστηριοτήτων όπως η διαλογή και απλή συσκευασία ιδίων προϊόντων), χωρίς να αποκλείεται κάποια στοιχεία να αφορούν εν μέρει, αλλά όχι αποκλειστικά, και την παροχή γεωργικών υπηρεσιών (όπως μίσθωση γεωργικών μηχανημάτων βλ. ΚΑΔ 01.6). Η υλοποίηση του σχεδίου πρέπει να αρχίσει το αργότερο εντός 9μηνών από την ημερομηνία της απόφασης έγκρισης. Χρήση της δυνατότητας συνδυασμού διαφορετικών μέτρων στο επιχειρηματικό σχέδιο, η οποία παρέχει στους νέους γεωργούς πρόσβαση στα συγκεκριμένα μέτρα Το επιχειρηματικό σχέδιο των μικρών εκμεταλλεύσεων δίνει άμεση πρόσβαση στο υπομέτρο 1.1του ΠΑΑ 2014-2020 ( Δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων) σχετικά με την απόκτηση επαρκών επαγγελματικών προσόντων εντός 36 μηνών από την απόφαση έγκρισης (κριτήριο επιλεξιμότητας του υπομέτρου 1.1), Η ένταξη στο παρόν υπομέτρο δύναται να συνδυαστεί (χωρίς να δίνει πρόσβαση) με τα εξής μέτρα και υπομέτρα του ΠΑΑ 2014-2020: 2.1 (Χρήση συμβουλευτικών υπηρεσιών), 3.1 (Συστήματα ποιότητας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων), 9 (Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών), καθότι η συμμετοχή στο υπομέτρο 6.3 δίνει προτεραιότητα στη συμμετοχή σε αυτά. Καλυπτόμενοι τομείς διαφοροποίησης Δεν ισχύει. 619

8.2.6.4. Επαληθευσιμότητα και ελεγξιμότητα των μέτρων ή/και των τύπων πράξεων 8.2.6.4.1. Κίνδυνος(-οι) στο πλαίσιο της εφαρμογής των μέτρων Ισχύουν όσο αναφέρονται σε επίπεδο υπομέτρου. 8.2.6.4.2. Δράσεις μετριασμού Ισχύουν όσο αναφέρονται σε επίπεδο υπομέτρου. 8.2.6.4.3. Συνολική αξιολόγηση του μέτρου Ισχύουν όσο αναφέρονται σε επίπεδο υπομέτρου. 8.2.6.5. Μεθοδολογία για τον υπολογισμό του ποσού ή του ποσοστού στήριξης, κατά περίπτωση Δεν απαιτείται 8.2.6.6. Ειδικές πληροφορίες για το μέτρο Καθορισμός των μικρών εκμεταλλεύσεων που αναφέρονται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο iii) του κανονισμού (EΕ) αριθ. 1305/2013 Καθορισμός των ανώτατων και κατώτατων ορίων που αναφέρονται στο άρθρο 19 παράγραφος 4 τρίτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 Ειδικοί όροι για την πρόσβαση των νέων γεωργών σε στήριξη στην περίπτωση που δεν εγκαθίστανται ως μόνοι αρχηγοί της εκμετάλλευσης, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφοι 1 και 2 του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού αριθ. 807/2014 620

Πληροφορίες σχετικά με την αίτηση περιόδου χάριτος, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού αριθ. 807/2014 Σύνοψη των απαιτήσεων του επιχειρηματικού σχεδίου Χρήση της δυνατότητας συνδυασμού διαφορετικών μέτρων στο επιχειρηματικό σχέδιο, η οποία παρέχει στους νέους γεωργούς πρόσβαση στα συγκεκριμένα μέτρα Καλυπτόμενοι τομείς διαφοροποίησης 8.2.6.7. Άλλες σημαντικές παρατηρήσεις σχετικές με την κατανόηση και την εφαρμογή του μέτρου Όροι για τον Ενεργό, Επαγγελματία και Νεοεισερχόμενο επαγγελματία αγρότη: Οι σχετικοί όροι αναλύονται στο Κεφάλαιο 8.1 μαζί με τη σχετική Εθνική Νομοθεσία για τη γεωργική δραστηριότητα και τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις (όπως ισχύει κάθε φορά). Ειδικότερα αναφέρεται ότι ο Επαγγελματίας αγρότης ορίζεται με βάση εθνικά κριτήρια (όπως ποσοστό εισοδήματος και απασχόλησης από αγροτική δραστηριότητα) και έχει υποχρέωση για εγγραφή στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων όπως και στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα (ΟΓΑ). Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, υπάρχει ειδική πρόβλεψη για καθεστώς «νεοεισερχομένων» επαγγελματιών αγροτών, οι οποίοι μπορούν να εγγραφούν στο Μητρώο χωρίς να πληρούν όλες τις προϋποθέσεις (όπως όριο εισοδήματος, ασφαλιστικός φορέας) με τη δέσμευση όμως να προβούν σε σχετικές ενέργειες (βλ. αίτηση για εγγραφή στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα), έτσι ώστε εντός 2 ετών να πληρούν όλες τις σχετικές προϋποθέσεις και να έχουν την «πλήρη» ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη. Εθνικού Πλαίσιο Προσόντων: Θεσμοθετήθηκε το 2010 (Νόμος 3879/2010 όπως ισχύει κάθε φορά). Έχει 8 επίπεδα εκ των οποίων η ανάλυση της αντιστοίχησης πτυχίων διπλωμάτων αναλύεται για τα Επίπεδα 3-8 στον ΠΙΝΑΚΑ Μ06-1. Νησιωτικές περιοχές: Για τους σκοπούς του μέτρου 6 στις νησιωτικές περιοχές δεν περιλαμβάνονται η Κρήτη και η Εύβοια λόγω του μεγάλου μεγέθους τους. 621

Παραγωγική κατεύθυνση εκμετάλλευσης: Προκύπτει από τον Κλάδο Παραγωγής που κατέχει την πλειοψηφία (πάνω από 50%) της παραγωγικής δυναμικότητας (εκφρασμένη ως τυπική απόδοση) της εκμετάλλευσης και χαρακτηρίζεται ως Φυτική, Ζωική, Μικτή (όπως μελισσοκομία, σηροτροφία). ΚΑΔ: Ο ορισμός τους δίνεται στο Κεφάλαιο 8.1. Εταιρικό Δίκαιο: Η βασική εθνική νομοθεσία που καθορίζει τη διοίκηση και λοιπά ζητήματα εταιρικών μορφών είναι η εξής (όπως ισχύει κάθε φορά): Εμπορικός / Αστικός Κώδικας, Ν. 3190/55 για ΕΠΕ, ΚΝ.2190/20 για ΑΕ, Ν.3419/05 για ΓΕΜΗ, Ν.4072/12 για Ιδιωτική Κεφαλαιουχική εταιρία Δικτύωση: Μπορεί να αφορά : α) τη σύμπραξη μεταξύ 2 ή περισσότερων εν δυνάμει δικαιούχων και τη δημιουργία κοινής επιχείρησης, β) την ύπαρξη κάθετης ή οριζόντιας δικτύωσης με άλλες επιχειρήσεις και εν γένει μορφές συνεργασίας σε διάφορες μορφές (όπως σύναψη ιδιωτικών συμφωνητικών, συμμετοχή σε Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας, δημιουργία κοινοπραξιών) Μέλη αγροτικού νοικοκυριού: Για τους σκοπούς του μέτρου 6 θεωρούνται τα μέλη της αγροτικής οικογένειας τα οποία έχουν συγγενική σχέση (σύζυγοι, γονείς, τέκνα) με τον αρχηγό της γεωργικής εκμετάλλευσης και απασχολούνται στη γεωργική εκμετάλλευση, είτε κατέχουν είτε όχι από μόνοι τους γεωργική γη και δηλώνονται ως εξής: α) είναι ασφαλισμένα στον ΟΓΑ για γεωργική δραστηριότητα ως αυτοτελώς απασχολούμενοι αγρότες ή ως μέλη αγροτικού νοικοκυριού, σύμφωνα με τον Ιδρυτικό νόμο του ΟΓΑ Ν.4169/1961 «Περί Γεωργικών Κοινωνικών Ασφαλίσεων» (έτσι όπως ισχύει κάθε φορά), β) δηλώνονται στην αίτηση ενιαίας ενίσχυσης ΟΣΔΕ ως μέλη του νοικοκυριού για στατιστικούς λόγους. Όροι για Διαφοροποίηση: Οι σχετικοί όροι (βλ. Πολυλειτουργικό Αγρόκτημα, Οικοτεχνία, Τουρισμός Υπαίθρου, Αγροτουρισμός, Οινοτουρισμός) αναλύονται στο Κεφάλαιο 8.1 μαζί με τη σχετική Εθνική Νομοθεσία (όπως ισχύει κάθε φορά). Καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος: Καθορίζονται από την Υγειονομικής Διάταξης Υ1γ/Γ.Π./οικ.96967/2012 (όπως ισχύει κάθε φορά) περιλαμβάνοντας τις εξής κατηγορίες: α) Παρασκευαστές και συσκευαστές με ή χωρίς απευθείας διάθεση προϊόντων στο καταναλωτικό κοινό, συμπεριλαμβανομένων μικρών επιχειρήσεων παρασκευής τοπικών (παραδοσιακών) προϊόντων (π.χ. χυλοπίτες, τραχανά, γλυκά του κουταλιού κ.λπ.), β) Επιχειρήσεις που παρασκευάζουν και προσφέρουν τρόφιμα ή ποτά σε πελάτες (π.χ. εστιατόρια, γαλακτοπωλεία, ζαχαροπλαστεία), γ) αρτοποιεία, πρατήρια άρτου. 622