Συντρόφισσες και σύντροφοι, Φίλες και φίλοι Εκ μέρους της Τομεακής Επιτροπής Νοτιοδυτικών συνοικιών της ΚΟΑ του ΚΚΕ σας καλωσορίζουμε στο Χαϊδάρι των αγώνων και των θυσιών στο Χαϊδάρι από όπου οι 200 κομμουνιστές πήραν το δρόμο για την Καισαριανή και από εκεί αντάμωσαν την αιωνιότητα στο Χαϊδάρι που το αστικό κράτος στις 14 Αυγούστου 1954 στην Αγία Μαρίνα στο Δαφνί, εκτέλεσε τον ήρωα Νίκο Πλουμπίδη, μέλους της Κεντρικής Επιτροπής του ηρωικού Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Καλωσορίζουμε το Γενικό Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, σύντροφο Δημήτρη Κουτσούμπα. Παραμονή Πρωτομαγιάς του 2015. Παραμονή της ημέρας που η εργατική τάξη τιμά τους νεκρούς της, που προειδοποιεί την αστική τάξη ότι θα φέρει εις πέρας την ιστορική της αποστολή, να συντρίψει τον καπιταλισμό, να σπάσει τα δεσμά της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, να οικοδομήσει τη νέα κοινωνία, το σοσιαλισμό κομμουνισμό. Μια τέτοια Πρωτομαγιά ήταν πριν 71 χρόνια εκείνη η ματοβαμμένη Δευτέρα όταν τα καμιόνα των Ναζί με τους 200 μελλοθάνατους κομμουνιστές έφυγαν από το Στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, πέρασαν από την οδό Αγωνιστών Στρατοπέδου, κατέβηκαν την Ιερά Οδό, πέρασαν από το Μπαρουτάδικο και κατευθύνθηκαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Μια τέτοια Πρωτομαγιά ήταν και εκείνη του 1945, πριν ακριβώς από 70 χρόνια, όταν ο κόκκινος στρατός σήκωνε τη σημαία με το σφυροδρέπανο, τη σημαία της Σοβιετικής Ένωσης στο Ράιχσταντ, μέσα στην καρδιά της φασιστικής Γερμανίας, συντρίβοντας τον κύριο όγκο των στρατευμάτων του ναζιστικού γερμανικού κράτους. 1
Το ΚΚΕ με τη Διακήρυξη της Κεντρικής Επιτροπής, με εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις, εκδόσεις και πλήθος άλλων δραστηριοτήτων τιμά τους αγωνιστές της αντιφασιστικής πάλης, τους νεκρούς και τα θύματα του Β Παγκόσμιου Πολέμου. Το ΚΚΕ αποτίει φόρο τιμής σε όσους και όσες έδωσαν τη ζωή τους ή έμειναν ανάπηροι στις μάχες και στην παρανομία διεξάγοντας μια τεράστια μάχη ενάντια στον φασιστικό ιμπεριαλισμό. Σε εκείνους και εκείνες που με το όπλο, την προκήρυξη ή με κάθε άλλο τρόπο πολέμησαν, έμειναν αλύγιστοι και κράτησαν ηρωική στάση στο εκτελεστικό απόσπασμα, στα κολαστήρια των φυλακών και των στρατοπέδων συγκέντρωσης, στις φυλακές και στα κρατητήρια. Τιμάμε και υπερασπιζόμαστε την τεράστια προσφορά της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών. Την τεράστια προσφορά του θρυλικού Κόκκινου Στρατού, του Κομμουνιστικού Κόμματος των Μπολσεβίκων που με ηγέτη τον Ιωσήφ Στάλιν οδηγήθηκε στη νίκη ενάντια στη Ναζιστική Γερμανία και τους συμμάχους της. Νίκη που επιτεύχθηκε χάρη στην εργατική εξουσία, χάρη στον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας, στον πρωταγωνιστικό ρόλο των μαζών και κύρια της εργατικής τάξης, στο ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος ως επαναστατικής πρωτοπορίας. Λίγες ημέρες λοιπόν πριν την κεντρική εκδήλωση του Κόμματος στην Καισιαριανή στις 9 Μάη, ημέρα που συνθηκολόγησε η Ναζιστική Γερμανία άνευ όρων, ανοίγουμε απόψε τις εκδηλώσεις τιμώντας τα 70 χρόνια από το τέλος του Β Παγκόσμιου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου και τη μεγάλη αντιφαστιστική νίκη των λαών. 2
Εγκαινιάζουμε δύο μεγάλες παράλληλες και διαφορετικές εκθέσεις πρωτότυπου αρχειακού υλικού, φωτογραφίας και έργων τέχνης στο Χαϊδάρι και στην Καισαριανή, δύο Δήμους σύμβολα. Στο φοβερό στρατόπεδο του Χαϊδαρίου και στο σκοπευτήριο της Καισαριανής, μέρη όπου αναμετρήθηκαν από τη μια η αγριότητα των ναζιστών και των ντόπιων συνεργατών τους και από την άλλη το πείσμα, η αντοχή, ο ηρωισμός των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών και ΝΙΚΗΣΕ το μεγαλείο των αλύγιστων κομμουνιστών. Παρά τα βασανιστήρια, τις κακουχίες, τις εκτελέσεις. Εδώ η ιστορία ζωντανεύει, οι εικόνες παίρνουν χρώμα και «μιλάνε», αποτυπώνουν το μεγαλείο της δράσης του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και άλλων οργανώσεων της Αντίστασης. Αποτυπώνουν το μέγεθος της προσφοράς και της θυσίας της Σοβιετικής Ένωσης. Δείχνουν τον ανυπέρβλητο ηρωισμό, το μέγεθος της δράσης και των δεσμών, δεσμών αίματος που εδώ και 96 χρόνια οικοδομεί το ΚΚΕ με το λαό μας. Εδώ η αλήθεια δίνεται με ντοκουμέντα και με αποδείξεις! Καλούμε τους εργαζόμενους, τους ανέργους, τις γυναίκες, όλο το λαό, αλλά πολύ περισσότερο τους νέους και τις νέες, τους μαθητές και τις μαθήτριες από τα σχολεία του Χαϊδαρίου, του Αιγάλεω, της Αγίας Βαρβάρας, αλλά και από κάθε γωνιά της Δυτικής Αθήνας και όχι μόνο να επισκεφθούν και τις 2 εκθέσεις. Καλούμε ακόμα όλους εκείνους που θέλουν και αναζητούν να μάθουν την ιστορική αλήθεια για την αντιφασιστική πάλη των λαών, τα πραγματικά γεγονότα και τις αιτίες που οδήγησαν στους παγκόσμιους και τους τοπικούς πολέμους, στην άνοδο του φασισμού ναζισμού να επισκεφθούν τις Εκθέσεις του Κόμματος σε Χαϊδάρι και Καισαριανή. 3
Στην Έκθεση που υπάρχει εδώ στο Χαϊδάρι έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ φορά φωτογραφικό υλικό από τον φωτογράφο Γιώργο Μπαλάφα. Σπάνια ντοκουμέντα από την περιοχή της Ηπείρου που δρούσε το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, η ΕΠΟΝ. Σπάνιο επίσης αρχειακό υλικό που για πρώτη φορά παρουσιάζεται στα μάτια των επισκεπτών με έντυπα που δείχνουν τον αντικομμουνισμό που καλλιεργούνταν τις περασμένες δεκαετίες, αναμνήσεις και αφηγήσεις αγωνιστών που δρούσαν σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Ακόμα σπάνιο υλικό από τη Σοβιετική Ένωση, που αποτυπώνουν το θάρρος και τη δύναμη που αντλούσαν οι λαοί όλου του κόσμου από τη μάχη που έδινε ο Σοβιετικός λαός. Που δείχνουν την καθοριστική συμβολή που είχε η Σοβιετική Ένωση στην αντιφασιστική νίκη και το τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές και υποδομές που κατέβαλε. Όλο αυτό το σπάνιο αρχειακό υλικό μπορεί να αποτελέσει όπλο πραγματικό ενάντια στην προσπάθεια που γίνεται σήμερα να παραχαραχτεί η ιστορική αλήθεια, ενάντια στον αντικομμουνισμό και τη διαστρέβλωση της ιστορίας που έχει γραφτεί με ένδοξα γράμματα και με το αίμα πάνω από 20 εκατομμυρίων νεκρών που έδωσε στον αντιφαστικό αγώνα η Σοβιετική Ένωση. Μπορεί επίσης να αποτελέσει πηγή εύρεσης της ιστορικής αλήθειας ειδικά από τους νέους ανθρώπους ενάντια στα όσα ανιστόρητα διδάσκονται σήμερα σε πολλές περιπτώσεις μέσα από τα σχολικά βιβλία και τα πανεπιστημιακά συγγράμματα. Η Έκθεση του αρχειακού υλικού του Κόμματος εδώ στο Χαϊδάρι φιλοξενεί επίσης έργα σπουδαίων ζωγράφων, χαρακτών και κάθε είδους καλλιτεχνών που από το δικό τους μετερίζι έδωσαν έναν τιτάνιο αγώνα για να εμπνεύσουν από τη μια τον ηρωικό αγώνα του λαού μας και που από την άλλη είναι έργα τέχνης βγαλμένα από φωτιά και σίδερο, έργα τέχνης 4
εμπνευσμένα από την ηρωική πάλη των κομμουνιστών και του λαού μας συνολικότερα. Έργα υψηλής αισθητικής και καλλιτεχνικής αξίας μεγάλων καλλιτεχνών όπως του Οικονομίδη, του Μεγαλίδη, του Φέρτη, του Σεμερτζίδη, του Τάσσου, της Μακρή, του Κατσικογιάννη. Στο πλούσιο πρωτότυπο και συγκλονιστικό από πολλές απόψεις αρχειακό υλικό που έχουμε την τιμή και τη χαρά να φιλοξενούμε εδώ στο Χαϊδάρι ανάμεσα σε άλλα μπορεί κανείς να βρει: χειρόγραφες εφημερίδες από τόπους εξορίας, παράνομες προκηρύξεις και ανακοινώσεις από τη δράση του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ. Παράνομα έντυπα και υλικά που φωτίζουν την ηρωική πάλη των κομμουνιστών και του ΕΑΜικού κινήματος. Είναι υλικά που δείχνουν πώς μια χούφτα κομμουνιστές, είτε που ήταν ελεύθεροι είτε άλλοι που δραπέτευσαν από τις φυλακές και τους τόπους εξορίας ξεκίνησαν έναν τιτάνιο αγώνα μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, μέσα στην παρανομία, αλλά και κόντρα στην τρομοκρατία των δυνάμεων κατοχής και των ντόπιων συνεργατών τους, ένα κομμάτι της ελληνικής αστική τάξης που επίλεξε να συνεργαστεί με τους Ναζί, κόντρα στην ηττοπάθεια και την αναμονή που καλλιεργούσε σύσσωμη η αστική τάξη της χώρας και φυσικά κόντα στον αντικομμουνισμό. Είναι υλικά που μαρτυρούν το πώς οργανώθηκαν απεργίες και διαδηλώσεις που ματαίωσαν την επιστράτευση που επιχείρησαν να κάνουν οι δυνάμεις κατοχής, το πώς φούντωσε η μαζική λαϊκή οργάνωση, το πώς γιγαντώθηκε η ένοπλη πάλη στα βουνά, αλλά και στις πόλεις, ειδικά στις εργατικές λαϊκές συνοικίες της αδούλωτης Αθήνας και της εργατούπολης του Πειραιά. 5
Αν θέλετε σύντροφοι και φίλοι μέσα από αυτό το ταξίδι στην ιστορία αποδεικνύεται με τον πιο ηρωικό τρόπο πως ΟΤΑΝ Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ Ο ΛΑΟΣ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΘΟΥΝ, ΟΡΓΑΝΩΘΟΥΝ ΚΑΙ ΠΑΛΕΨΟΥΝ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΤΑΞΕΙ. Και σε αυτή την πάλη πρώτος, βασικότερος και κυριότερος αιμοδότης ήταν, είναι και θα είναι το τιμημένο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΌ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΔΑΣ. Συντρόφισσες και σύντροφοι Φίλες και φίλοι Σας καλωσορίζουμε στο Χαίδάρι, εδώ που το Στρατόπεδο αναδείχθηκε σε σύμβολο αγώνα και αντίστασης, που κατά τη διάρκεια της χιτλεροφασιστικής κατοχής μετατράπηκε σε μια από τις πιο βάρβαρες φυλακές. Εδώ βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές πατριώτες. Εδώ θυσιάστηκαν πολλά από τα καλύτερα παιδιά του ΚΚΕ, στελέχη του. Κανενά άλλο κόμμα στην ελληνική ιστορία δεν έχει να επιδείξει τέτοια αυτοθυσία και προσφορά, άλλωστε δε θα μπορούσε να είναι και αλλιώς. Και στο Χαϊδάρι, στο στρατόπεδο των Ες Ες το μεγαλείο περίσσεψε. Το Στρατόπεδο του Χαϊδαρίου ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 1943. Ο αριθμός των κρατουμένων ξεπέρασε τους 3000, άντρες, γυναίκες, ακόμα και παιδιά. Στο κολαστήριο αυτό η ψυχή και η καρδιά της οργάνωσης της αντίστασης ήταν οι ακροναυπλιώτες κομμουνιστές που παραδόθηκαν από τον Μανιαδάκη στη Γκεστάπο μόλις οι Γερμανοί πάτησαν το πόδι τους στη χώρα μας. 6
Στις 29 Αυγούστου οι Ιταλοί διοικητές των φυλακών της Λάρισας, βλέποντας να φουντώνει το ΕΑΜικό κίνημα, ξεχώρισαν 600 κρατούμενους για να σταλούν στο Χαϊδάρι. Ανάμεσά τους οι 243 κομουνιστές από την Ακροναυπλία και 20 από την Ανάφη. Ακόμα 327 ήρωες που πολέμησαν στο Αλβανικό Μέτωπο, αλλά και όσοι είχαν συλληφθεί στα μπλόκα που κατά καιρούς στήνονταν. Στις 3 του Σεπτέμβρη το Κολαστήριο ξεκίνησε τη λειτουργία του. Και διαμορφώθηκε έτσι, ώστε να γίνει φόβητρο για τον αδούλωτο λαό της Αθήνας. Μαντρότοιχοι, τριπλές σειρές από συρματοπλέγματα, οπλισμένα φυλάκια, ενώ στο εσωτερικό του δεν υπήρχε ούτε ένα δέντρο. Στο δυτικό τομέα του στρατοπέδου είχαν υψωθεί πολλαπλά κτιριακά συγκροτήματα, τα λεγόμενα Μπλοκ. Το πιο διαβόητο και συνάμα το πιο φρικτό ήταν το λεγόμενο μπλοκ 15, ο χώρος δηλαδή της απομόνωσης. Το στρατόπεδο ήταν στρατηγικής σημασίας για τους Ες- Ες, γι αυτό και τέθηκαν αμέσως επικεφαλής του. Οι διαδόσεις σχετικά με τα βασανιστήρια και τα εγκλήματα που γίνονταν στο Χαϊδάρι αποτελούσαν ένα από τα βασικότερα μέσα τρομοκρατίας του λαού για την προσπάθεια καταστολής εξεγέρσεων και της αντιστασιακής δράσης. Στόχος των χιτλερικών ήταν το στρατόπεδο να μετατραπεί σε φόβητρο για το λαό. Από τον Οκτώβρη του 1943 ολοένα και περισσότεροι κρατούμενοι οδηγούνταν στο Χαϊδάρι. Πρώτα από τα κρατητήρια της Οδού Μέρλιν, για την ανάκριση και τα απάνθρωπα βασανιστήρια. Και αφού συντάσσονταν τα φυλακιστήρια και ο κατάλογος των εκτελεσμένων πήγαιναν στο Χαϊδάρι. 7
Ο μεγαλύτερος αριθμός των κρατουμένων ήταν τον Αύγουστο του 1944, όταν έφτασαν κοντά στους 3000. Το στρατόπεδο λειτούργησε μέχρι τα τέλη του Σεπτέμβρη του 1944, όταν τα γερμανικά στρατεύματα άρχισαν να αποχωρούν από την Ελλάδα. Μέσα σε ένα χρόνο υπολογίζεται ότι πέρασαν από το Κολαστήριο πάνω από 21.000 κρατούμενοι. Η πιο αιματοβαμμένη ημέρα ήταν εκείνη η Πρωτομαγιά του 44. Η γερμανική ανακοίνωση ήταν σαφής για αντίποινα της δράσης των κομμουνιστών θα επιλέγονταν 200 μέλη του ΚΚΕ για να εκτελεστούν. Οι ακροναυπλιώτες κομμουνιστές κατάλαβαν ότι εκείνοι θα ήταν που θα εκτελούνταν πρώτοι. «χορεύουν και τραγουδούν οι μελλοθάνατοι. Πραγματικό σχολείο ηρωισμού και αυταπάρνησης. Απόψε στο θάλαμο 1 του μπλοκ 3 ο θάνατος νικήθηκε και εξευτελίστηκε» Τα ξημερώματα της Πρωτομαγιάς άρχισαν να διαβάζονται τα ονόματα όσων θα πήγαιναν για εκτέλεση. Οι 20άδες σχηματίζονταν μπροστά από το μπλοκ 15. 200 ονόματα 200 ήρωες 200 κομμουνιστές Με την ηρωική μορφή του Ναπολέοντα Σουκατζίδη να συγκλονίζει, καθώς δεν δέχτηκε να εξαιρεθεί αν έπαιρνε τη θέση του κάποιος άλλος. Και τα καμιόνια ξεκίνησαν το δρόμο για την Καισαριανή. Γέμισε ο τόπος από σημειώματα των κρατούμένων. 8
Ένα από αυτά έλεγε: «Ας μάθει όλη η Ελλάδα πως ούτε στιγμή δε χάσαμε την πίστη μας στην τελική νίκη. Καμιά δύναμη δε θα μπορέσει να τσακίσει το ΚΚΕ. Θα νικήσει» Και τα καμιόνια έφτασαν στο σκοπευτήριο Και οι 200 κομμουνιστές πήραν το δρόμο για την αιωνιότητα. Και ο κόσμος πήρε στο κατόπι τα καμιόνια που έφευγαν με τα νεκρά κορμιά. Και οι άντρες έβγαζαν στο πέρασμά τους τα καπέλα τους και οι γυναίκες κουβαλούσανε λουλούδια. Συντρόφισσες και σύντροφοι, Φίλες και φίλοι Η αντοχή και η ικανότητα του ΚΚΕ ως κόμματος παντός καιρού είναι προϋπόθεση για να αναδειχθούν όλες οι αρετές της εργατικής τάξης ως τάξης απελευθερώτριας από την εκμετάλλευση, την κρίση και τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, μαζί με τους συμμάχους της. Τιμάμε τον αντιφαστικό αγώνα των λαών, εμπνεόμαστε και διδασκόμαστε. Το ΚΚΕ με το αίμα των καλύτερων παιδιών του έχει αποδείξει την αφοσίωσή του στην εργατική τάξη, στο δίκαιο το λαού, στο σοσιαλισμό, στον προλεταριακό διεθνισμό. Προχωράμε με αισιοδοξία και αποφασιστικότητα. Είναι βαθιά και επιστημονικά θεμελιωμένη η πεποίθησή μας ότι ο 21ος θα είναι ο αιώνας της αναζωογόννησης του κομμουνιστικού κινήματος, των νέων νικηφόρων και ορμητικών σοσιαλιστικών επαναστάσεων. Η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. 9
Ο αρνητικός συσχετισμός των δυνάμεων δεν μας αποθαρρύνει, γιατί το γνωρίζουμε ότι θα ανατραπεί. Έχουμε εμπιστοσύνη στις θέσεις μας που επιβεβαιώνονται από τις εξελίξεις. Έχουμε εμπιστοσύνη στην εργατική τάξη. Το ΚΚΕ βαδίζει στις αναμετρήσεις που είναι μπροστά μας πιο έμπειρο και πιο εξοπλισμένο. Πορευόμαστε με ένα μόνο σκοπό: να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών, να οικοδομήσουμε τη μεγάλη αντικαπιταλιστική συμμαχία που θα αντιπαλέψει την αντιλαϊκή πολιτική και θα βάλει τέλος στη βαρβαρότητα του καπιταλισμού, στους πολέμους, στις κρίσεις, στην εκμετάλλευση. Για να δικαιωθούν τα όνειρα και οι θυσίες των παλαιότερων γενιών, για να ανοίξει ο δρόμος και να εκπληρωθούν τα όνειρα και οι σύγχρονες ανάγκες του λαού με την εργατική νίκη το σοσιαλισμό κομμουνισμό. Ζήτω τα 70 χρόνια από τη μεγάλη αντιφασιστική νίκη των λαών Ζήτω τα 96 του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας 10