ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Η. Π. 1. 6. 1994/Μ Ζ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αθήνα 30 Μαΐου 1994 ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛ. & Δ. Π. Αρ. Πρ. 1031309/2590-11/0016 Δ/ΝΣΗ 16η (ΕΙΣΠΡ. ΔΗΜ. ΕΣΟΔΩΝ) ΠΟΛ 1143 ΤΜΗΜΑ Α Τηλέφωνο : 3635439-3635480 ΘΕΜΑ : "Κοινοποίηση της γνωμοδότησης αριθμ. 126/1993". Σας κοινοποιούμε, ως έχει, την γνωμοδότηση αριθμ. 126/1993 του Δ τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έγινε δεκτή απο τον Υφυπουργό Οικονομικών. Με την γνωμοδότηση αυτή, α) γίνεται δεκτό οτι, για την πληρωμή (καταβολή) ενεχυριασμένης απαίτησης κατά του Δημοσίου, απαιτείται κάθε φορά, η προσκόμιση στον ενεργούντα την πληρωμή αποδεικτικού ενημερότητας, τόσο απο τον ενεχυραστή οσο και απο τον δανειστή (εκτός εαν ο τελευταίος απαλλάσσεται της υποχρέωσης), όπως ακριβώς απαιτείται και στην περίπωση της εκχώρησης (άρθρο 1, παράγραφο 11, της αριθμ 2048300/6844-11/0016/19. 7. 90 Υπουργικής απόφασης, περί αποδεικτικού ενημερότητας των χρεών προς το Δημόσιο). β) όπως είναι γνωστό, για την πληρωμή όλων των εκκαθαρισμένων απαιτήσεων των επιχειρήσεων κατά του Δημοσίου, ν.π.δ.δ., δήμων και κοινοτήτων, απαιτείται σύμφωνα με την παρ. 7, του άρθρου 39, του ν. 2065/92, πλεόν του αποδεικτικού ενημερότητας και βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας των επιχειρήσεων αυτών προς το Ι. Κ. Α. Σε κάθε δε περίπτωση ύπαρξης οφειλών των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο και το Ι. Κ. Α., προηγείται η ικανοποίηση, με συμψηφισμό, του Δημοσίου και εφόσον υπάρχει υπόλοιπο αυτό παρακρατείται και αποδίδεται στο Ι. Κ. Α. Τυχόν εκχωρήσεις, των απαιτήσεων αυτών, προς τρίτους δεν ισχύουν. Για την εφαρμογή της διατάξεως αυτής, διευκρινίζεται, οτι στην σχετική ρύθμιση, περιλαμβάνονται και οι απαιτήσεις που γεννήθηκαν μεν πριν την ημερομηνία ενάρξεως ισχύος της διατάξεως αυτής, η πληρωμή τους όμως, γίνεται μετά την έναρξη ισχύος της διατάξεως και τούτο διότι ως όριο εφαρμογής ο νομοθέτης θέτει την ημερομηνία πληρωμής της εκκαθαρισμένης απαιτήσεως, ανεξαρτήτως του χρόνου γενέσεώς της. Θα πρέπει κατά συνέπεια, στις περιπτώσεις που υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές στις υπηρεσίες σας και γνωρίζετε οτι ο οφειλέτης έχει να εισπράξει απαιτήσεις του απο το Δημόσιο (άλλη ΔΟΥ, Τελωνείο κ.λ.π) να ζητάτε με έγγραφό σας αυτεπάγγελτα συμψηφισμό της απαίτησης με τις οφειλές προς την Υπηρεσία σας, όπως άλλωστε έχετε υποχρέωση σύμφωνα με το άρθρο 83 του Ν.Δ. 356/74 (ΚΕΔΕ). Ακριβές αντίγραφο Με Ε. Υ. Η Προϊσταμένη της Γραμματείας Ο Προϊστάμενος της Δ/νσης Γεώργιος Παπαδόπουλος ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 1
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ - - - - - - - - - Αριθμός Γνωμοδοτήσεως 126 Αριθμός Πρωτοκόλλου 5188Α/1993 ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΜΗΜΑ Δ Συνεδρίαση 25ης Φεβρουαρίου 1993 Σύνθεση Προεδρεύων : Π. Κυριαζής αρχαιότερος Νομικός Σύμβουλος Νομικοί Σύμβουλοι : Α. Κομισόπουλος, Θ. Αμπλιανίτης, Χ. Τσεκούρας, Ε. Πάρεδροι (γνώμες χωρίς ψήφο) Εισηγητής Αριθ. Ερωτήματος Περίληψη ερωτήματος Βολάνης, Γ. Κρόμπας, Α. Τζεφεράκος. : Κ. Καποτάς, Δ. Παπαδόπουλος : Κ. Καποτάς : 1041057/2438-11/0016/5-4-1993 έγγραφο Υπουργείου Οικονομικών, Γεν. Δνσης Φορολογίας κ Δημ. Περιουσίας, Δ/νσης 16ης (Εισπρ. Δημοσίων Εσόδων), Τμ. Α. : α) δυνατότητα κατασχέσεως απαιτήσεως οφειλέτιδας του Δημοσίου μετά την ενεχυρίαση της απαιτήσεως σε Τράπεζα β) υποχρέωση ή μη προσαγωγής αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας για την πληρωμή ενεχυρασθείσης απαιτήσεως και γ) εφαρμογή ή οχι της διατάξεως του άρθρου 39 παραγρ. 7 Ν. 2065/1992 επι πληρωμής απαιτήσεων που γεννήθηκαν πριν την έναρξη ισχύος της διατάξεως αυτής. - - - - - - - - - - Επι του ανωτέρω ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους εγνωμοδότησεν ως εξης : Α. Στο άρθρο 1247 Α. Κ. ορίζεται : "Ενέχυρον δύναται να συσταθή και επι δικαιώματος, εφ'οσον τούτο είναι δεκτικόν μεταβιβάσεως. Η σύστασις γίνεται καθ'ον τρόπον και η μεταβίβασις του δικαιώματος. Η περί συστάσεως του ενεχύρου σύμβασις απαιτείται να γίνει δια συμβολαιογραφικού εγγράφου ή δι'ιδιωτικού βέβαιας χρονολογίας", ενω στο άρθρο 1248 Α. Κ. ορίζεται : "Επι της ενεχυράσεως απαιτήσεως απαιτείται επι πλέον ο ενεχυράζων να γνωστοποιήση εις τον οφειλέτην την ενεχύρασιν". Επίσης, στο άρθρο 1254 ΑΚ ορίζεται : Λήξαντος του ασφαλιζομένου χρέους ο ενεχυρούχος δανειστής, εαν η ενεχυρασθείσα απαίτησις δεν είναι χρηματική, εισπράττει μόνος ταύτην και χωρούσιν αι συνέπειαι της ενεχυράσεως πράγματος του ενεχυράσαντος. Εαν η ενεχυρασθείσα 2
απαίτησις είναι χρηματική, δικαιούται επίσης ο δανειστής να εισπράξη αυτήν, αλλά μόνο κατά το απαιτούμενον εις ικανοποίησίν του ποσόν. Αντι τοιαύτης εισπράξεως δικαιούται να απαιτήση την εις αυτόν εκχώρησιν αυτής αντι καταβολής. Εις άλλην διάθεσιν της ενεχυρασθείσης απαιτήσεως δεν δικαιούνται". Στο άρθρο 448 ΑΚ ορίζεται : "Μετά την αναγγελίαν της εκχωρήσεως εις τον οφειλέτην, δεν δύναται, ούτος να προτείνη εναντι του εκδοχέως εις συμψηφισμόν απαιτήσεις αυτού κατά του εκχωρήτου μεταγενέστερας της αναγγελίας". Στο άρθρο 445 ΑΚ ορίζεται : "Ο δανειστής δύναται δια συμβάσεως να μεταβιβάση εις έτερον την απαίτησίν του άνευ της συναινέσεως του οφειλέτου (εκχώρησις)", ενω στο άρθρο 463 ΑΚ ορίζεται : "Ο οφειλέτης δύναται να αντιτάξη κατά του εκδοχέως πάσας τας ενστάσεις, ας είχε κατά του εκχωρητού προ της αναγγελίας. Ανταπαίτησιν, ήν ο οφειλέτης είχε κατά του εκχωρητού εν τω χρόνω της αναγγελίας δύναται, καίτοι μη ληξιπρόθεσμον, να αντιτάξη εις συμψηφισμόν κατά του εκδοχέως αν αύτη κατέστη ληξιπρόθεσμος ουχί βραδύτερον της εκχωρηθείσης απαιτήσεως". Εξάλλου, στο άρθρο 39 του Ν. Δ. 17.7/13. 8. 1993 "περί ειδικών διατάξεων επι ανωνύμων εταιρειών" ορίζεται : "1. Εαν αντικείμενον της ενεχυριάσεως είναι απαίτησις ονομαστική του οφειλέτου κατά τρίτου, η ενεχυρίασις συνεπάγεται εκχώρησιν της απαιτήσεως υπο του οφειλέτου προς την πιστώτριαν. 2. Αντίγραφον της συμβάσεως ενεχυριάσεως επιδίδεται τω τρίτω. 3. Απο της επιδόσεως θεωρείται η πιστώτρια ως νεμομένη την απαίτησιν, ενω στο άρθρο 44 ορίζεται : "Εαν αντικείμενον της ενεχυριάσεως είναι απαίτησις η πιστώτρια δικαιούται να εισπράξη την απαίτησιν ως εκδοχεύς, το δε μετά την εξόφλησιν υπόλοιπον αποδίδει τω οφειλέτη". Περαιτέρω, στο άρθρο 26 του Ν. 1882/1990 "Μέτρα για την περιστολή της φοροδιαφυγής, διαρρυθμίσεις στην άμεση και έμμεση φορολογία και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ Α 43) ορίζεται : "1. Με αποφάσεις του Υπουργού των Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, επιτρέπεται να επιβάλλονται κατά των οφειλετών που δεν έχουν εκπληρώσει τις απο οποιαδήποτε αιτία οφειλές τους προς το Δημόσιον, περιορισμοί και απαγορεύσεις, που ανάγονται στις κάθε φύσεως συναλλαγές, πράξεις ή ενέργειες αυτών είτε με τους ιδιώτες είτε με το Δημόσιο, δήμους - κοινότητες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ιδρύματα κάθε κατηγορίας, οργανισμούς, τράπεζες, επιχειρήσεις, δημόσιας ή κοινής ωφελείας και γενικά τον ευρύτερο δημόσιο τομέα όπως αυτός καθορίζεται απο την ισχύουσα νομοθεσία. 2. Ως συναλλαγή, πράξη ή ενέργεια, κατά την παράγραφο 1 του παρόντος, νοείται ενδεικτικώς: α) Η είσπραξη χρημάτων, β) η σύναψη συμβάσεων δανείων, γ) η λήψη διοικητικών αδειών (π.χ. κυκλοφοφίας αυτοκινήτων, οικοδομικής κ.λ.π), δ) ο εκτελωνισμός εμπορευμάτων, ε) η αγοραπωλησία ακινήτων η σύσταση σ'αυτά εμπραγμάτων δικαιωμάτων, η αγοραπωλησία αυτοκινήτων ή θαλάσσιων σκαφών ή αεροσκαφών, κατά τις ισχύουσες διατάξεις, στ) η συμμετοχή σε διαγωνισμό ή δημοπρασία. 3. Η εκπλήρωση των οφειλών προς το Δημόσιο, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος αποδεικνύεται με αποδεικτικό ενημερότητας, που εκδιδεται απο τον αρμόδιο προϊστάμενο της Δ. Ο. Υ. και το οποίο χορηγείται εφ'οσον ο αιτών έχει καταβάλει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο (αναστολή 3
πληρωμής, ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής που χορηγούνται απο τα κατά νόμο αρμόδια όργανα) τις μέχρι της χρονολογίας έκδοσης του αποδεικτικού βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς το Δημόσιο. 4. Τα της ισχύος του αποδεικτικού, τα τηρητέα βιβλία ή έντυπα, τα του ελέγχου εφαρμογής του μέτρου αυτού, οι τυχόν εξαιρέσεις ή απαλλαγές, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, καθορίζονται με τις ως ανω κανονιστικές αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών. 5. Αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που έχουν εκδοθεί κατ'έξουσιοδότηση των άρθρων 9 και 10 του ν. 2097/1952 ( ΦΕΚ Α 113), εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι την κατάργησή τους". Ομοίως, στην υπ' αριθμ. 2048300/6844-11/0016/19-7-1990 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ B 508) ορίζονται, μεταξύ άλλων, και τα εξης : Εχοντας υπόψη : Τις διατάξεις του άρθρου 26 του Ν 1882/1990 (ΦΕΚ Α - 43), σύμφωνα με τις οποίες παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονομικών να επιβάλλει με αποφάσεις του κατά των οφειλετών, που δεν έχουν εκπληρώσει τις απο οποιαδήποτε αιτία, οφειλές τους προς το Δημόσιο, περιορισμούς και απαγορεύσεις που ανάγονται στις συναλλαγές τους ή στις πράξεις τους, αποφασίζουμε : Αρθρο 1 Περιπτώσεις προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας : Καθίσταται υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας για τα απο οποιαδήποτε αιτία χρέη προς το Δημόσιο απο κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο : 1. Για την είσπραξη χρημάτων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής απο δημοσίους υπολόγους, δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες (Δ. Ο. Υ), τελωνεία, δήμους... 2. Για τη σύναψη συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων γενικά απο τις αναγνωρισμένες στην Ελλάδα Τράπεζες και πιστωτικά ιδρύματα... 4. Για τη μεταβίβαση ακινήτων τόσο απο τον πωλητή οσο και απο τον αγοραστή : 5. Για τη σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επι ακινήτων απο τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα... 11. Για την καταβολή εκχωρημένων χρηματικών απαιτήσεων κατά του Δημοσίου, τόσο απο τον εκχωρητή όσο και απο τον εκδοχέα". Αρθρο 2. Υπηρεσίες και πρόσωπα στα οποία προσκομίζεται το αποδεικτικό ενημερότητας. Το αποδεικτικό ενημερότητας για τα χρέη προς το Δημόσιο προσκομίζεται, με βάση τ'αναφερόμενα στο προηγούμενο άρθρο : 1... 10. Στην περίπτωση 11, στο διενεργούντα την πληρωμή. Αρθρο 3. Απαλλαγές - Εξαιρέσεις. Απαλλάσσονται απο την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας των χρεών προς το Δημόσιο : 1... 2 Οι δήμοι, οι κοινότητες, τα Ν. Π. Δ. Δ., τα ιδρύματα που συνιστώνται σύμφωνα με το Α. Ν. 2039/1939, οι αναγνωρισμένες στην Ελλάδα Τράπεζες " Τέλος, στο άρθρο 39 παραγρ. 7 του Ν. 2065/1992 "Αναμόρφωση της άμεσης φορολογίας και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ Α 113) ορίζεται : "7. Για την πληρωμή όλων των εκκαθαρισμένων απαιτήσεων των επιχειρήσεων κατά του Δημοσίου, νομικών προσώπων δημόσιου δικαίου, δήμων και κοινοτήτων, απαιτείται, πλέον του προβλεπόμενου απο το άρθρο 26 του ν. 1882/1990 αποδεικτικού ενημερότητας για χρέη προς το Δημόσιο και η ενημερότητα των επιχειρήσεων αυτών για τις οφειλές τους προς το Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ι. Κ. Α.). Η ενημερότητα αυτή αποδεικνύεται με βεβαίωση που χορηγείται απο το Ι. Κ. Α. Εαν οι επιχειρήσεις αυτές δεν είναι ασφαλιστικά ενήμερες, οι 4
εκκαθαρισμένες απαιτήσεις τους απο το Δημόσιο, ν.π.δ.δ., δήμους και κοινότητες παρακρατούνται υποχρεωτικά και αποδίδονται στο Ι. Κ. Α., εφόσον δεν συμψηφίζονται σύμφωνα με το άρθρο 83 του ν.δ 356/1974 (Κ. Ε. Δ. Ε) με οφειλές τους προς το Δημόσιο, ν. π. δ. δ., δήμους και κοινότητες. Τυχόν εκχωρήσεις προς τρίτους δεν ισχύουν. Το περιεχόμενο της βεβαίωσης αυτής, το ύψος της εισπραττόμενης απαίτησης, ανω του οποίου καθίσταται υποχρεωτική η προσκόμισή της, ο χρόνος ισχύος της καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, που εκδίδεται μετά απο πρόταση του ΙΚΑ. Με την ιδια Υπουργική απόφαση θα καθορίζεται και η έκταση εφαρμογής της διάταξης αυτής στις περιπτώσεις του άρθρου 8 παρ. 5 εδ. ε του α. ν. 1846/1951, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 25 παρ. 5 του ν. 1902/1990. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής ισχύουν δυο μήνες μετά την έκδοση της παραπάνω απόφασης, οπότε παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 1239/1982 (ΦΕΚ 35Α), καθώς και η διάταξη του άρθρου 16 του ν. 1947/1991 (ΦΕΚ 70Α). Β. Απο τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 455, 460, 461 και 462 ΑΚ σαφώς συνάγεται οτι μετά την αναγγελία της εκχωρήσεως της απαιτήσεως εις τον οφειλέτη αποκόπτεται κάθε δεσμός του τελευταίου με τον εκχωρητή και η απαίτηση αποκτάται απο τον εκδοχέα, ο οποίος έκτοτε δικαιούται να την επιδιώξει δικαστικώς και να την εισπράξει σε αντίθεση με τον εκχωρητή, που ως ξένος, δεν μπορεί να επιληφθεί για την απαίτηση με οποιοδήποτε τρόπο. Το αυτό αποτέλεσμα επέρχεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 35, 36, 39 και 44 του Ν. Δ. της 17/7-13/8/1923 "περί ειδικών διατάξεων επι Α. Ε. " (που διατηρήθηκαν σε ισχύ με το άρθρο 61 Εισ. Ν. ΑΚ) και στην περίπτωση ενεχυριάσεως ονομαστικής απαιτήσεως κατά τρίτου προς εξασφάλιση απαιτήσεως ανωνύμου εταιρίας με αιτία το δάνειο. Επομένως η κατ'αρθρον 39 επίδοση εις τον τρίτον αντιγράφου της συμβάσεως ενεχυριάσεως, έχει ως συνέπεια την εκχώρηση της απαιτήσεως απο τον οφειλέτη εις την πιστώτρια, η οποία έκτοτε θεωρείται απο το νόμο (αρθρ. 39) "ως νεμομένη την απαίτησιν" και έχει δικαίωμα να την εισπράξει ως εκδοχέας (βλ. AD HCC Α. Π. 709/1992). Στην περίπτωση του ερωτήματος δίδεται οτι " η φορολογούμενη Δ. Ε. είναι δικαιούχος μισθωμάτων απο το Δημόσιο, τα οποία έχει ενεχυριάσει στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος με την αριθμ. 4831/28-2-92 σύμβαση, και η ΔΟΥ Πληρωμών Πειραιά αποδίδει τα μισθώματα αυτά στην Εθνική Τράπεζα με εντολή μεταφοράς. Συγχρόνως όμως η προαναφερόμενη τυγχάνει οφειλέτιδα του Δημοσίου, η δε Γ ΔΟΥ Αθηνών στην οποία βρίσκονται βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές σε βάρος της (απο τη συμμετοχή της ως ομορρύθμου μέλους σε διάφορες εταιρίες) ενήργησε κατάσχεση εις χείρας της Δ. Ο. Υ. Πληρωμών Πειραιά με το αριθμ. 13287/33/24-11-92 κατασχετήριο έγγραφο, ενω απο τα στοιχεία αποδεικνύεται οτι οι οφειλές της Δ. Ε. προς το Δημόσιο κατέστησαν ληξιπρόθεσμες πριν τη σύμβαση ενεχυριάσεως". Με βάση, όμως, οσα ελέχθησαν αμέσως ανωτέρω, απο της επιδόσεως νομίμως στον τρίτο (εν προκειμένω το Δημόσιο, δια της ΔΟΥ Πληρωμών Πειραιώς αντιγράφου της 5
συμβάσεως ενεχυριάσεως της απαιτήσεως της Δ. Ε. εκ των μισθωμάτων επήλθε εκχώρηση προς την πιστώτρια Τράπεζα, η οποία έκτοτε θεωρείται απο το νόμο οτι νέμεται την απαίτηση και έχει δικαίωμα να την εισπράξει μόνη ως εκδοχέας (βλ. Παν. Μάζη : Εμπράγματη εξασφάλιση Τραπεζών και Ανωνύμων Εταιρειών εκδ. 1983, σελ. 343 επ.) Η εκχωρητής οφειλέτιδα Δ. Ε., δεν μπορεί έκτοτε να επιληφθεί της απαιτήσεως με οποιοδήποτε τρόπο, αποξενωθείσα αυτής. Κατά συνέπεια, ούτε μπορεί έκτοτε να ληφθούν σε βάρος της ενεχυριασθείσης απαιτήσεως μέτρα αναγκαστικής εκτελέσεως, εις τα οποία περιλαμβάνεται και η κατάσχεση εις χείρας τρίτου. Συνεπώς, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έχει τη γνώμη οτι εφόσον η σύμβαση ενεχυριάσεως εγένετο νομίμως και τηρήθηκαν οι διατυπώσεις του άρθρου 39 ΝΔ 17/7-13/8/1923 και 97 ΝΔ 321/1969, δεν είναι δυνατή η είσπραξη των απαιτήσεων εκ μισθωμάτων της Δ. Ε. απο το Δημόσιο με βάση το απο 24/11/1992 κατασχετήριο της Γ ΔΟΥ Αθηνών (με το οποίο επιβλήθηκε κατάσχεση των μισθωμάτων εις χείρας της Δ. Ο. Υ. Πληρωμών Πειραιώς ως τρίτης), διότι η κατάσχεση αυτή επιβλήθηκε μετά την ενεχυρίαση της απαιτήσεως (και επίδοση στο Δημόσιο αντιγράφου της σχετικής συμβάσεως) χωρίς να ασκεί εν προκειμένω επιρροή το γεγονός οτι οι προς το Δημόσιο οφειλές της Δ. Ε. ήσαν ληξιπρόθεσμες πριν απο τη σύμβαση ενεχυριάσεως. Οι απαιτήσεις, της Γ ΔΟΥ Αθηνών εκ ληξιπροθέσμων οφειλών της Δ. Ε. προς το Δημόσιο μπορούν εγκύρως να προταθούν σε συμψηφισμό κατά της Τραπέζης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρων 448 ΑΚ ή 463 παραγρ. 2 Α. Κ. Γ. Απο τη συνδυασμένη ερμηνεία των προπαρατεθεισών διατάξεων του άρθρου 26 Ν 1882/1990 και της υπ'αριθμ. 2048300/6844-11/0016/1990 αποφάσεως του Υπουργού Οικονομικών, που αφορούν στο αποδεικτικό ενημερότητας των χρεών προς το Δημόσιο, προκύπτει οτι, σε αντίθεση με τις άλλες περιπτώσεις κατά τις οποίες απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας πριν απο την ενέργεια πράξεων, όπως π.χ. σύναψη συμβάσεων δανείων, εκτελωνισμό εισαγομένων εμπορευμάτων, μεταβίβαση ακινήτων, σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων κλπ, στην εκχώρηση απαιτείται η προσκόμιση στον διενεργούντα την πληρωμή πράγμα που σημαίνει οτι ο νόμος δεν απαγορεύει την εκχώρηση των απαιτήσεων κατά του Δημοσίου, όταν ο εκχωρητής ( και ο εκδοχέας) δεν είναι φορολογικά ενήμερος, αλλά απαγορεύει την καταβολή (πληρωμή) της εκχωρημένης χρηματικής απαιτήσεως (βλ. Γνωμ. Ν. Σ. Κ. 689/1993). Επομένως η εκχώρηση είναι έγκυρος, η καταβολή, όμως, της εκχωρηθείσης απαιτήσεως δεν μπορεί να γίνει χωρίς την προσκόμιση πιστοποιητικού φορολογικής ενημερότητας, και δη τόσο απο τον εκχωρητή οσο και απο τον εκδοχέα, εκτος αν ο τελευταίος είναι πρόσωπο που απαλλάσσεται απο την υποχρέωση προσκομίσεως αποδεικτικού ενημερότητας των χρεών του προς το Δημόσιο, όπως είναι και οι αναγνωρισμένες στην Ελλάδα Τράπεζες, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγρ. 2 του άρθρου 3 της ως ανω Υπουργικής αποφάσεως. Τα ανωτέρω ισχύουν και για την περίπτωση ενεχυριάσεως απαιτήσεως κατά τρίτου που γίνεται κατά τις διατάξεις των άρθρων 35 επ. του ΝΔ 17/7-13/8/1923, προς εξασφάλιση απαιτήσεως ανωνύμου εταιρείας λόγω δανείου (είτε απλού είτε με ανοικτό αλληλόχρεο 6
λογαριασμό) αφου κατά τα προλεχθέντα (βλ. και άρθρο 39 του ως ανω Ν.Δ.), η εις τον τρίτον επίδοση αντγράφου της συμβάσεως ενεχυριάσεως έχει ως συνέπεια την εκχώρηση της απαιτήσεως απο τον οφειλέτη στην πιστώτρια. Συνεπώς, με βάση τα ανωτέρω, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έχει τη γνώμη οτι για την πληρωμή (καταβολή) των εκχωρημένων στην Εθνική Τράπεζα απαιτήσεων της Δ. Ε. κατά του Δημοσίου εκ μισθωμάτων απαιτείται, κάθε φορά η προσκόμιση στον ενεργούντα την πληρωμή αποδεικτικού ενημερότητας για τα απο οποιαδήποτε αιτία χρέη μόνο της ενεχυριάζουσας προς το Δημόσιο, δεδομένου οτι η πιστώτρια Τράπεζα απαλλάσσεται της τοιαύτης υποχρεώσεως. Δ. Απο τη ρητή γραμματική διατύπωση της παρατεθείσης διατάξεως της παραγρ. 7 του άρθρου 39 του Ν. 2965/1992 : "Για την πληρωμή όλων των εκκαθαρισμένων απαιτήσεων των επιχειρήσεων κατά του Δημοσίου..." προκύπτει οτι περιλαμβάνονται στην σχετική ρύθμιση και οι απαιτήσεις που γεννήθηκαν πριν την ημερομηνία ενάρξεως ισχύος της διατάξεως αυτής, η πληρωμή τους, όμως, γίνεται μετά την έναρξη ισχύος της διατάξεως αφού ως όριο εφαρμογής της ο νομοθέτης θέτει την ημερομηνία πληρωμής της εκκαθαρισμένης απαιτήσεως, αναξαρτήτως του χρόνου γενέσεώς της. Συνεπώς, επι του τελευταίου ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους εγνωμοδότησε ως ανωτέρω. ΕΘΕΩΡΗΘΗ Ο Εισηγητής Αθήνα 9/3/1994 Πάρεδρος Ν. Σ. Κ. Ο Προεδρεύων Νομικός Σύμβουλος Κ. Καποτάς Πέτρος Κυριαζής ΔΕΚΤΗ Ακριβές αντίγραφο Αθήνα 19-5-94 Ο Προϊστάμενος της Γραμματείας Ο Υφυπουργός Δημήτριος Γεωργακόπουλος 7