ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΚΥΘΗΡΩΝ κ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ ΑΘ. ΧΑΡΧΑΛΑΚΗ ΣΤΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΚΕΔΕ ΓΙΑ ΤΗ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΥΘΗΡΑ, 25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 Αγαπητέ Πρόεδρε της ΚΕΔΕ, φίλε Γιώργο Αγαπητές και Αγαπητοί συνάδελφοι Στελέχη της αυτοδιοίκησης Κυρίες και κύριοι Η διοργάνωση του Θεματικού Συνεδρίου της ΚΕΔΕ για τη νησιωτικότητα, που ξεκινά σήμερα στα Κύθηρα, βρίσκει την τοπική αυτοδιοίκηση σε μια από τις κρισιμότερες φάσεις της ιστορικής της πορείας. Σε μια φάση που καλείται είτε να μετεξελιχθεί σε φορέα ουσιαστικής και αδέσμευτης ανάπτυξης και αλλαγής, είτε να παραμείνει στάσιμη και ακόλουθος της κάθε σωστής ή μη πολιτικής που θα αποφασίζει κάθε φορά για αυτήν αλλά χωρίς αυτήν το κεντρικό Κράτος. Καθώς οι στιγμές για την αυτοδιοίκηση είναι κρίσιμες, θα μου επιτρέψετε να μην αρκεστώ σε έναν τυπικό χαιρετισμό αλλά να θέσω πολύ συνοπτικά μερικά θέματα ουσίας. Η παρούσα δημοτική περίοδος ξεκίνησε πριν ακριβώς 3 χρόνια, το Σεπτέμβριο του 2014. Μέσα στα τρία αυτά χρόνια οι αλλαγές που κλήθηκε να εφαρμόσει η Αυτοδιοίκηση υπήρξαν τόσο κάθετες και ριζικές που δημιούργησαν πολύ περισσότερα προβλήματα από όσα θεωρητικά έλυσαν. Δεν θα μιλήσω για τα ταμειακά διαθέσιμα των Δήμων που καλούμαστε για δεύτερη φορά να παραδώσουμε στην Τράπεζα της Ελλάδος γιατί για το θέμα αυτό τοποθετήθηκε άριστα το Δ.Σ. της ΚΕΔΕ. Εκείνο, όμως, που με ενοχλεί βαθύτατα ως νέο σε ηλικία αιρετό της Αυτοδιοίκησης, είναι ότι ανέκαθεν οι αλλαγές που αφορούσαν τους Δήμους και την καθημερινότητα των δημοτών γίνονταν άκρως 1
αιφνιδιαστικά και χωρίς καμία απολύτως προετοιμασία ή περίοδο προσαρμογής. Με το Π.Δ. 80/2016 και το Νόμο 4412/2016 άλλαξαν ριζικά όλες οι διαδικασίες έγκρισης δαπανών και δημοπράτησης έργων, μελετών, προμηθειών και υπηρεσιών σε όλο τον δημόσιο τομέα, και στους ΟΤΑ. Η γραφειοκρατία τριπλασιάστηκε. Πλέον για να εγκριθεί η διάθεση μιας πίστωσης απαιτείται όχι μία, αλλά σειρά αποφάσεων των μονομελών και συλλογικών οργάνων των Δήμων, διαδικασίες που ειδικά οι νησιωτικοί Δήμοι αδυνατούν να φέρουν εις πέρας με αποτέλεσμα οι καθυστερήσεις σε κρίσιμους τομείς της καθημερινότητας να είναι τεράστιες. Για να προμηθευτούμε για παράδειγμα μια αντλία για μια έκτακτη βλάβη ύδρευσης θέλουμε σχεδόν ένα ολόκληρο μήνα και 2 συνεδριάσεις της Οικονομικής Επιτροπής. Εκείνο όμως που κυριολεκτικά διέλυσε το δημοτικό αναπτυξιακό προγραμματισμό είναι ο Νόμος 4412. Τόσο εγώ όσο και δεκάδες συνάδελφοί μου αποστείλαμε σειρά επιστολών στον αρμόδιο Υπουργό κ. Σπίρτζη οι οποίες ουδέποτε απαντήθηκαν. Θέσαμε ζητήματα πρακτικής εφαρμογής του Νόμου αλλά ουδείς μέχρι σήμερα τα επέλυσε. Για το θέμα έγιναν ερωτήσεις στη Βουλή και αντί ο αρμόδιος Υπουργός να διορθώσει συγκεκριμένες στρεβλώσεις του νομοθετήματός του, ανέφερε ότι οι Δήμαρχοι δεν επιθυμούν να γίνεται τεχνική επίβλεψη στα έργα, ουδείς όμως ζήτησε κάτι τέτοιο. Και τα θέματα αυτά τα έθεσαν Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες όλων των κομματικών αποχρώσεων, κάτι που αποδεικνύει πως με το συγκεκριμένο Νόμο υπάρχει πραγματικό πρόβλημα. Και πως να μην υπάρχει όταν ο Δήμος Κυθήρων για παράδειγμα έχει μέχρι σήμερα δημοπρατήσει από τις αρχές του χρόνου περίπου 12 έργα από τα 45 που είχε προγραμματισμένα (με όλες τις δημοπρασίες να γίνονται στον Πειραιά αφού στα Κύθηρα δεν μπορεί να συγκροτηθεί όργανο δημοπράτησης), αλλά δεν έχει υπογράψει ακόμα ούτε μία σύμβαση από τα δημοπρατημένα έργα! Έργα που δημοπρατήθηκαν τον περασμένο Μάρτιο βρίσκονται ακόμα στο στάδιο του 2
ελέγχου νομιμότητας από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση! Δεν πάμε μπροστά έτσι αγαπητοί συνάδελφοι. Έργα που επρόκειτο να δημοπρατηθούν μετά τον Αύγουστο του 2016 ακυρώθηκαν λόγω του νέου Νόμου και μέχρι σήμερα δεν έχουμε κατορθώσει ακόμα να τα δημοπρατήσουμε λόγω των ριζικών αλλαγών του νομικού πλαισίου, για τις οποίες δεν είχε προετοιμαστεί ούτε καν το ίδιο το Υπουργείο που εισηγήθηκε το Νόμο. Το Υπουργείο, υπηρεσίες του οποίου αγαπητοί συνάδελφοι ακόμα και σήμερα, 13 μήνες μετά την εφαρμογή του Νόμου 4412, όχι μόνο δεν εφαρμόζουν τις νέες διαδικασίες αλλά πραγματοποιούν «πρόχειρους» διαγωνισμούς (πρόχειροι δεν υπάρχουν μετά τις 8/8/2016) με το νομικό πλαίσιο που έχει πλέον καταργηθεί. Επιφυλάσσομαι για συγκεκριμένα στοιχεία που έχω συγκεντρώσει γιατί το θέμα δεν είναι τόσο νομικό όσο κυρίως ηθικό. Όταν ένα Υπουργείο καλεί τους Δήμους να εφαρμόσουν ένα νέο Νόμο και οι υπηρεσίες του Υπουργείου αυτού τον αγνοούν και μάλιστα με Εντολή Υπουργού στη Διαύγεια, τότε ναι υπάρχει σοβαρό θεσμικό πρόβλημα στη διοίκηση του Κράτους. Και καθώς ακόμα δεν έχουμε προσαρμοστεί στις νέες διαδικασίες δημοπράτησης έργων, ήρθαν οι Επίτροποι για να αποφανθούν ότι οι νόμιμες κατατμήσεις δαπανών για ξεχωριστές δημοτικές ενότητες δεν είναι τελικά νόμιμες. Δεν διερωτώνται όμως πώς θα μπορέσουμε να επισκευάσουμε βλάβες στα Αντικύθηρα των 25 κατοίκων, που αποτελούν ξεχωριστή Δημοτική Ενότητα. Με λίγα λόγια: αν το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν αντιληφθεί τις μείζονες κοινωνικές αναγκαιότητες και δεν λειτουργήσει με βάση τα ζέοντα προβλήματα της καθημερινότητας που απαιτούν άμεσες λύσεις, τότε η αυτοδιοίκηση θα συνεχίσει να υποβαθμίζεται. Πρέπει επιτέλους να γίνει αντιληπτό ότι η αυτοδιοίκηση και οι αιρετοί της δεν είναι και δεν θα γίνουν ποτέ σάκοι του μποξ και εύκολα θύματα για τις ανεπάρκειες και τις κακοδαιμονίες του Κράτους και του συνόλου της διοίκησης. Ότι οι Δημοτικές και Περιφερειακές Αρχές δεν πρέπει και δεν θα αναλάβουν 3
ευθύνες που ξεκάθαρα ανήκουν στον κεντρικό κορμό του Κράτους μας. Η άποψη της διάχυσης των ευθυνών είναι ισοπεδωτική και δεν με βρίσκει σύμφωνο. Οι αρμοδιότητες του καθενός περιγράφονται στο Σύνταγμα και του Νόμους. Οι Νόμοι περιγράφουν και ποίοι είναι υπεύθυνοι για παράδειγμα σε μια δασική πυρκαγιά. Όταν οι Δήμαρχοι αγωνιούν και φωνάζουν για εναέρια μέσα πυρόσβεσης δεν το κάνουν επειδή είναι δεκανίκια κομμάτων, αλλά επειδή τρέμουν μπροστά στις εικόνες καταστροφής για τις οποίες ευθύνονται ξεκάθαρα οι επιχειρησιακές και συντονιστικές ανεπάρκειες των υπευθύνων υπηρεσιών. Είδατε όλοι τί άφησε πίσω της η πύρινη λαίλαπα. Εκείνο που δεν είδατε είναι την αγωνία στα πρόσωπα των Κυθηρίων, τα αεροπλάνα και ελικόπτερα που ανεφοδιάζονταν στην Ανδραβίδα και μέχρι να επιστρέψουν η φωτιά είχε κάψει τα πάντα, τους πυροσβέστες από την Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα που ήρθαν οδικώς μέχρι τη Νεάπολη Λακωνίας (!!!), τους αστυνομικούς που ρώταγαν το Δήμαρχο σε ποια συχνότητα μπορούν να μιλήσουν με την Πυροσβεστική στον ασύρματο, τις τοπικές ομάδες πυρασφάλειας που υποδείκνυαν στους αξιωματικούς τους αγροτικούς δρόμους αλλά εκείνοι δήλωναν ότι «δεν έχουν σχετική εντολή» να τους χρησιμοποιήσουν, τις κομμένες μπότες των πυροσβεστών, την παραδοχή ότι τα εναέρια μέσα αν δεν συντηρηθούν κάθε βράδυ, δεν πετάνε την επόμενη μέρα και μια σειρά άλλων εικόνων και καταστάσεων που πρέπει να μας προβληματίσουν όλους. Όταν λοιπόν οι Δήμαρχοι θέτουμε αυτούς τους προβληματισμούς το κάνουμε με πλήρη συνείδηση ότι ζητάμε κάτι επιτέλους να αλλάξει, με κάποιο τρόπο να προχωρήσουμε μπροστά και όχι επειδή «παίζουμε κομματικά παιχνίδια». Και κλείνω με το θέμα του πλοίου. Κρίμα που ο αρμόδιος Υπουργός δεν είναι σήμερα μαζί μας για να μας πει τις απόψεις του. Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα έμειναν μέσα στην τουριστική σεζόν χωρίς ακτοπλοϊκή σύνδεση με τον Πειραιά, το Γύθειο, την Καλαμάτα και την 4
Κρήτη. Η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί αν η πλοιοκτήτρια εταιρεία που εξυπηρετούσε τις άγονες αυτές γραμμές επένδυε λίγα από τα σχεδόν 50 εκατομμύρια Ευρώ που έλαβε ως επιδότηση από το 2008 μέχρι σήμερα, ώστε να συντηρήσει άριστα το πλοίο της και να του δώσει μεγάλη διάρκεια ζωής και αξιοπλοΐας. Αυτό δεν έγινε. Η εταιρεία κηρύχθηκε έκπτωτη τον Ιούλιο και μέχρι σήμερα το πρόβλημα παραμένει άλυτο με αποτέλεσμα να χαθούν χιλιάδες επισκέπτες για το νησί. Και επειδή αποφασίσαμε να μην ανεβάσουμε το θέμα μέσα στη σεζόν για να μην προκαλέσουμε αρνητικές ειδήσεις για το νησί, τώρα που η σεζόν τελειώνει, τελειώνει ταυτόχρονα και η υπομονή μας. Αγαπητέ Πρόεδρε και συνάδελφοι, αν στο αυριανό Σ.Α.Σ. δεν λάβουμε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την άμεση επίλυση του θέματος και την επαναφορά της ακτοπλοϊκής ομαλότητας στα νησιά μας, ολόκληρη η Δημοτική Αρχή των Κυθήρων μαζί με τους κατοίκους θα μετακομίσουμε στο αρμόδιο Υπουργείο και θα παραμείνουμε εκεί μέχρι να φύγει πλοίο από τον Πειραιά. Και ξέρω ότι θα σας έχουμε όλους μαζί μας. Αγαπητέ Πρόεδρε και συνάδελφοι της αυτοδιοίκησης, Σας ευχαριστώ που επιλέξατε το Δήμο μου για το θεματικό αυτό συνέδριο στα ζητήματα νησιωτικότητας. Ζητήματα που ενώ επιβάλει το Σύνταγμα να αντιμετωπίζονται με συγκεκριμένο τρόπο, τελικά αντιμετωπίζονται μόνο επιφανειακά. Σας ευχαριστώ γιατί η παρουσία όλων σας σήμερα εδώ αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι της αυτοδιοίκησης δρουν αλληλέγγυα, με υψηλό το αίσθημα ευθύνης και καθήκοντος και με ειλικρινή διάθεση υποστήριξης των νησιών μας και των μικρών Δήμων, εξάλλου αυτή την αλληλεγγύη την βίωσα και προσωπικά στις μαύρες ημέρες της πυρκαγιάς. Σας ευχαριστώ τέλος γιατί κάθε επιστολή ή αίτημα που οι νησιωτικοί Δήμοι στέλνουμε στην ΚΕΔΕ ξέρω ότι εξετάζεται σοβαρά και μέχρι σήμερα έχουν λυθεί πολλά προβλήματα με δική σας παρέμβαση. 5
Σας καλωσορίζω στα Κύθηρα που παρά τα προβλήματα του φετινού καλοκαιριού παραμένουν και παραμένουν πανέμορφα, καθαρά, πράσινα και κυρίως αισιόδοξα. Γιατί όσο βλέπω μπροστά μου όλους εσάς δεν μπορώ παρά να αισιοδοξώ. Καλώς ήρθατε! 6