ΒΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 4ο: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης

ΒΓ/Μ4 05-06 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ Τεύχος 4ο: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης

Copyright Eκδοτικές Επιχειρήσεις Η. ΜΑΝΙΑΤΕΑ Α.Ε. Λ. Θησέως 50 Καλλιθέα τηλ.: 210 95 46 000 Δ /νση Εκπαιδευτικής σειράς: Α. ΖΥΡΜΠΑΣ Υπεύθυνοι σύνταξης: Σ. ΓΕΡΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Χ. ΕΜMΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ Ι. ΣΤΕΡΠΗΣ Συντακτική Ομάδα: ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ Σ. ΓΑΡΕΔΑΚΗ Μ. ΓΕΡΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Σ. ΔΑΝΙΑΣ Χ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ Χ. ΖΥΓΟΥΡΑΚΗ Σ. ΖΥΡΜΠΑΣ Α. ΘΩΜΑΪΔΗΣ Σ. ΚΑΤΣΙΩΤΗΣ Β. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Β. ΚΡΕΖΙΑΣ Δ. ΛΑΠΠΑΣ Α. ΜΑΡΝΕΡΗΣ Γ. ΞΕΙΔΙΑΝΑΚΗΣ Ν. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΠΑΝΔΡΕΑΔΗΣ Π. ΡΑΠΤΗΣ Α. ΣΕΡΕΦΙΔΗΣ Κ. ΣΟΡΟΚΟΣ Χ. ΣΤΑΜΑΤΗΣ Δ. ΣΤΕΡΠΗΣ Ι. ΤΖΟΠΑΝΑΚΗ Ζ. ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΙΩΤΟΥ Φ. ΕΚΔΟΤΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ ΟΡΟΣΗΜΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Χημεία για την Β' Τάξη του Γυμνασίου ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ Επανάληψη στα βασικά σημεία της θεωρίας Ηλεκτρονική σελιδοποίηση Γραφικά: Κυριακίδου Ευαγγελία

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 229

230 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 23 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Διαλύματα - Διαχωρισμός μιγμάτων Θέμα 1 ο α. Ποια μίγματα μπορούμε να διαχωρίσουμε με μαγνητικό διαχωρισμό; β. Όταν τα συστατικά ενός μίγματος είναι στερεά με διαφορετικό μέγεθος κόκκων, μπορούμε να τα διαχωρίσουμε με: 1. Φυγοκέντριση 2. Χρωματογραφία 3. Κοσκίνισμα 4. Διήθηση γ. Στις αλυκές το αλάτι παραλαμβάνεται με: 1. Κλασματική απόσταξη 2. Απόχυση 3. Φυγοκέντριση 4. Εξάτμιση δ. Στην παρασκευή του ελαιόλαδου χρησιμοποιούμε: 1. Μαγνητικό διαχωρισμό 2. Φυγοκέντριση 3. Απόσταξη 4. Χρωματογραφία

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 231 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τις πρώτες ύλες της στήλης Α με τη μέθοδο διαχωρισμού της στήλης Β. Α 1. μίγμα χρωστικών ουσιών α. μαγνητικός διαχωρισμός 2. στερεό με αιωρούμενα σωματίδια β. κλασματική απόσταξη 3. μίγμα αλουμινίου και σιδήρου γ. διήθηση 4. μίγμα νερού άμμου δ. χρωματογραφία 5. αργό πετρέλαιο ε. φυγοκέντριση Β β. Να συμπληρώσετε τα κενά στιν παρακάτω προτάσεις. 1. Ο...... χρησιμοποιείται όταν ένα συστατικό έλκεται από μαγνήτη. 2. Το υγρό που συλλέγεται κατά την απόσταξη ονομάζεται.... 3. Με την απόχυση διαχωρίζουμε ένα... από ένα στερεό που έχει.... 4. Η βενζίνη παραλαμβάνεται με.... 5. Το χαλίκι διαχωρίζεται από την άμμο με....

232 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Ένα διάλυμα έχει περιεκτικότητα 18% w/w και μάζα 800 g. Να υπολογίσετε: 1. Τη μάζα της διαλυμένης ουσίας στο διάλυμα. 2. Τη μάζα του διαλύτη στο διάλυμα. β. Σε 400 ml διαλύματος περιέχονται 28 g διαλυμένη ουσίας. Να υπολογίσετε: 1. Την % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος. 2. Σε πόσα mlτου διαλύματος περιέχονται 10,5 g διαλυμένης ουσίας. 3. Πόσα g διαλυμένης ουσίας περιέχονται σε 300 ml του διαλύματος. Θέμα 4 ο α. Αλατόνερο έχει όγκο 500 ml και περιεκτικότητα 8% w/v. 1. Πόσα g αλάτι υπάρχουν στο αλατόνερο. 2. Αν στο αλατόνερο προσθέσουμε 300 ml νερό, ποια περιεκτικότητα % w/v θα έχει το νέο διάλυμα.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 233 β. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις που αφορούν διάλυμα με περιεκτικότητα 9% w/w είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Σε 100 ml διαλύματος περιέχονται 9 g διαλυμένης ουσίας. 2. Σε 100 g διαλύματος περιέχονται 9 g διαλυμένης ουσίας. 3. Σε 100 ml διαλύματος περιέχονται 9 ml διαλυμένης ουσίας. 4. Σε 100 g νερού περιέχονται 9 g διαλυμένης ουσίας.

234 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 24 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Οι χημικές αντιδράσεις Θέμα 1 ο α. Να διατυπώσετε την αρχή διατήρησης της μάζας. β. Το σύμβολο που δηλώνει ότι μια ουσία είναι υγρή είναι: 1. g 2. l 3. aq 4. s γ. H αντίδραση που συνοδεύεται από έκλυση θερμότητα χαρακτηρίζεται: 1. εξώθερμη 2. ισοσταθμισμένη 3. ενδόθερμη 4. γρήγορη δ. Αν αυξήσουμε τη θερμοκρασία, η ταχύτητα της αντίδρασης: 1. αυξάνεται 2. μειώνεται 3. αυξάνεται μόνο στις εξώθερμες αντιδράσεις 4. αυξάνεται μόνο στις ενδόθερμες αντιδράσεις.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 235 Θέμα 2 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ). 1. Σε όλες τις χημικές αντιδράσεις έχουμε σχηματισμό νέων ουσιών. 2. Οι ουσίες που σχηματίζονται κατά την αντίδραση ονομάζονται αντιδρώντα. 3. Οι καύσεις είναι εξώθερμες αντιδράσεις. 4. Κατά τη διάρκεια της αντίδρασης σχηματίζονται νέα άτομα. 5. Στο αριστερό μέρος της χημικής εξίσωσης γράφουμε τα αντιδρώντα. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Τα χημικά φαινόμενα ονομάζονται και...... 2. Οι αντιδράσεις που συνοδεύονται από... θερμότητας ονομάζονται ενδόθερμες. 3. Σε μια χημική αντίδραση η συνολική... των αντιδρώντων είναι ίση με τη συνολική... των προϊόντων. 4. Η χημική εξίσωση που περιέχει ίδιο αριθμό ατόμων κάθε στοιχείου και από τις δύο πλευρές του βέλους ονομάζεται....

236 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε τους συντελεστές στις παρακάτω χημικές εξισώσεις. 1. Η 2 + Cl 2 HCl 2. Na + ZnS Na 2 S + Zn 3. N 2 + H 2 NH 3 4. Al + Br 2 AlBr 3 5. C + H 2 CH 4 β. Δίνεται η χημική εξίσωση: Α + 2Β ΑΒ 2. Αναμιγνύονται 12 g της Α με 15g της Β. Μετά το τέλος της αντίδρασης έχουν αντιδράσει 9 g της Α και έχουν παραχθεί 20 g της ΑΒ 2. Πόσα g της Β αντέδρασαν. Θέμα 4 ο α. Να συμπληρώσετε τους συντελεστές στις παρακάτω χημικές εξισώσεις. 1. C 3 H 8 + O 2 CO 2 + H 2 O 2. NaOH + H 2 SO 4 Na 2 SO 4 + H 2 O 3. AlS 3 + HCl AlCl 3 + H 2 S

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 237 4. Ca(OH) 2 + H 3 PO 4 Ca 3 (PO 4 ) 2 +H 2 O 5. N 2 O 5 + H 2 O HNO 3 β. Δίνεται η χημική εξίσωση: Α + Β Γ + Δ. Αναμιγνύονται 20 g της Α με 25g της Β. Μετά το τέλος της αντίδρασης υπάρχουν 8 g της Α, 15 g της Γ και 12 g της Δ. Πόσα g της Β αντέδρασαν.

238 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 25 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Ατμοσφαιρικός αέρας Θέμα 1 ο α. Ποιες αντιδράσεις ονομάζονται καύσεις; β. Το αέριο που βρίσκεται σε μεγαλύτερη περιεκτικότητα στην ατμόσφαιρα είναι το: 1. οξυγόνο 2. διοξείδιο του άνθρακα 3. άζωτο 4. αργό γ. Οι ουσίες που καίγονται για την παραγωγή ενέργειας ονομάζονται: 1. οξείδια 2. καυσαέρια 3. εύφλεκτες 4. καύσιμα δ. Το 90% του όζοντος που υπάρχει στην ατμόσφαιρα βρίσκεται στην : 1. στρατόσφαιρα 2. θερμόσφαιρα 3. τροπόσφαιρα 4. μεσόσφαιρα

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 239 Θέμα 2 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Η ατμόσφαιρα είναι ένα μίγμα αερίων. 2. Οι ενώσεις του οξυγόνου με τα υπόλοιπα χημικά στοιχεία ονομάζονται οξείδια. 3. Οι περισσότερες οξειδώσεις των στοιχείων είναι ενδόθερμες αντιδράσεις. 4. Το άζωτο είναι τοξικό. 5. Ξηρός πάγος ονομάζεται το στερεό διοξείδιο του άνθρακα. β. Να αντιστοιχίσετε τις ουσίες της στήλης Α με τα χημικά σύμβολα της στήλης Β. Α Β 1. οξυγόνο α. CO 2 2. άζωτο β. Ν 2 3. όζον γ. Ο 2 4. διοξείδιο του άνθρακα δ. Ο 3

240 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις: 1. Η υγρασία του αέρα οφείλεται στους.... 2. Τα περισσότερα οξείδια των... είναι αέρια. 3. Ουσίες με χαμηλό σημείο... χαρακτηρίζονται εύφλεκτες. 4. Οι ουσίες που προκαλούν τη ρύπανση του αέρα ονομάζονται... ή.... 5. Το νέφος που εμφανίστηκε στο Λος Άντζελες ονομάστηκε.... β. Να αντιστοιχίσετε τις ουσίες της στήλης Α με τις ιδιότητες της στήλης Β. Α Β 1. οξυγόνο α. Υπάρχει στα αεριούχα ποτά. 2. άζωτο β. Παρασκευάζεται με ηλεκτρολυτική 3. διοξείδιο διάσπαση του νερού. του άνθρακα γ. Ενώσεις του χρησιμοποιούνται ως 4. όζον λιπάσματα. δ. Απορροφά τις υπεριώδεις ακτινοβολίες.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 241 Θέμα 4 ο Η περιεκτικότητα του ατμοσφαιρικού αέρα σε οξυγόνο είναι 20% v/v. 1. Πόσα λίτρα οξυγόνου υπάρχουν σε 350 L ατμοσφαιρικού αέρα; 2. Πόσα L ατμοσφαιρικού αέρα χρειάζεται για την παρασκευή 25 L οξυγόνου;

242 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 26 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Ατμοσφαιρικός αέρας Θέμα 1 ο α. Με ποιους τρόπους μπορούμε να παρασκευάσουμε οξυγόνο; β. Ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι απαραίτητος για την ύπαρξη ζωής στη Γη γιατί: 1. περιέχει οξυγόνο 2. μας προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία 3. μας προτατεύει από την πτώση των μετωριτών 4. όλα τα παραπάνω γ. Τα οξείδια των μετάλλων είναι: 1. όλα υγρά 2. όλα αέρια 3. όλα στερεά 4. μερικά αέρια και μερικά στερεά δ. Η δημιουργία της τρύπας του όζοντος οφείλεται κυρίως: 1. στους υδρογονάνθρακες 2. στους χλωροφθοράνθρακες 3. στα οξείδια του αζώτου 4. στο διοξείδιο του άνθρακα

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 243 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τα οξείδια της στήλης Α με τα ονόματα της στήλης Β. Α 1. CO 2 α. οξείδιο του καλίου 2. SO 2 β. διοξείδιο του άνθρακα 3. MgO γ. διοξείδιο του θείου 4. K 2 O δ. οξείδιο του μαγνησίου Β β. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Το μίγμα... που περιβάλλει η Γη ονομάζεται.... 2. Το οξυγόνο παρασκευάζεται με ηλεκτρολυτική διάσπαση του.... 3.... ονομάζονται τα προϊόντα της καύσης 4. Με την... τα έμβια όντα καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες οξυγόνου. 5. Το μόριο του... αποτελείται από τρία άτομα οξυγόνου.

244 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. 1. Το οξυγόνο είναι αδιάλυτο στο νερό. 2. Κατά τη φωτοσύνθεση παράγεται οξυγόνο. 3. Το υγρό άζωτο χρησιμοποιείται ως ψυκτικό. 4. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι εύφλεκτο. 5. Η ατμόσφαιρα δεν έχει σταθερή θερμοκρασία κατά ύψος. β. Να συμπληρώσετε τους συντελεστές στις χημικές εξισώσεις των καύσεων. 1. CH 4 + O 2 CO 2 + H 2 O 2. C 5 H 12 + O 2 CO 2 + H 2 O 3. C 2 H 4 + O 2 CO 2 + H 2 O 4. C 8 H 16 + O 2 CO 2 + H 2 O

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 245 Θέμα 4 ο α. Να αντιστοιχίσετε τους ρυπαντές της στήλης Α με το χαρακτηρισμό της στήλης Β. Α 1. ενώσεις του μολύβδου α. αέριος ρυπαντής 2. οξείδια του αζώτου 3. αμίαντος β. στερεός ρυπαντής 4. υδρογονάνθρακες 5. υπεροξείδια Β β. Ένας άνθρωπος χρειάζεται καθημερινά 40 m 3 ατμοσφαιρικού αέρα. Πόσα L οξυγόνου και πόσα L αζώτου υπάρχουν στην παραπάνω ποσότητα. Δίνεται η σύσταση του αέρα: 20% v/v O 2, 80% v/v Na.

246 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 27 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Το νερό Θέμα 1 ο α. Τι ονομάζεται διαλυτότητα; β. Η χρήση στην οποία καταναλώνεται το μεγαλύτερο μέρος του νερού είναι η: 1. βιομηχανική 2. αγροτική 3. οικιακή γ. Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί καταστρέφονται με: 1. χλωρίωση 2. φθορίωση 3. διύλιση δ. Η ρύπανση του νερού προκαλείται από: 1. τα αστικά απόβλητα 2. τα βιομηχανικά απόβλητα 3. τη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων 4. όλα τα παραπάνω

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 247 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τα είδη του νερού της στήλης Α με τις περιγραφές της στήλης Β. Α 1. σκληρό νερό α. νερό που δεν περιέχει καθόλου άλατα 2. μαλακό νερό β. νερό ακατάλληλο για οικιακή χρήση 3. αποσταγμένο νερό γ. νερό που περιέχει μικρή ποσότητα αλάτων 4. απιονισμένο νερό δ. νερό απαλλαγμένο από ιόντα ασβεστίου και μαγνησίου Β β. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Οι θάλασσες, οι λίμνες και τα ποτάμια αποτελούν τα... νερά. 2. Τα διαλύματα του νερού ονομάζονται... διαλύματα. 3. Το διάλυμα που δεν μπορεί να διαλύσει άλλη ποσότητα διαλυμένης ουσίας ονομάζεται.... 4. Η... του νερού βοηθά στην καταπολέμηση της τερηδόνας.

248 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. 1. Τα επιφανειακά και τα υπόγεια ύδατα συνιστούν την υδρόσφαιρα. 2. Αν αυξήσουμε τη θερμοκρασία αυξάνεται η διαλυτότητα των αερίων στο νερό. 3. Το απιονισμένο νερό είναι δυνατόν να περιέχει παθογόνους μικροοργανισμούς. 4. Το μαλακό νερό είναι πάντα πόσιμο. 5. Η λειψυδρία είναι τοπικό φαινόμενο. β. Η διαλυτότητα μιας ουσίας Α στο νερό στους 25 ο C είναι 20 g ανά 100 g νερού. 1. Πόσα g της Α μπορούν να διαλυθούν σε 400 g νερού; 2. Πόσα g νερού χρειαζόμαστε για να διαλύσουμε 15 g της Α;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 249 Θέμα 4 ο Η διαλυτότητα του νιτρικού καλίου (ΚΝΟ 3 ) στο νερό στους 20 ο C είναι 25 g ανά 100 g νερού. α. Σε πόσα g νερού διαλύονται 75 g νιτρικού καλίου; β. Αν σε 150 g νερού προσθέσουμε 30 g νιτρικού καλίου το διάλυμα που θα σχηματιστεί θα είναι κορεσμένο ή ακόρεστο;

250 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 28 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Διαλυτότητα Θέμα 1 ο α. Από τι εξαρτάται και πως η διαλυτότητα των αερίων στο νερό; β. Η διαλυτότητα του χλωριούχου καλίου (KCl) στο νερό είναι ίση με 20 g ανά 100 g νερού, σε ορισμένη θερμοκρασία. Σε ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις προκύπτει κορεσμένο διάλυμα. 1. προσθήκη 4 g χλωριούχου καλίου σε 20 g νερό. 2. προσθήκη 20 g χλωριούχου καλίου σε 200 g νερό. 3. προσθήκη 15 g χλωριούχου καλίου σε 100 g νερό. 4. προσθήκη 30 g χλωριούχου καλίου σε 200 g νερό. γ. Κορεσμένο διάλυμα στερεής ουσίας Χ θερμαίνεται από τους 20 ο C στους 40 ο C. Στους 40 ο C το διάλυμα είναι: 1. ακόρεστο 2. κορεσμένο 3. κορεσμένο με ίζημα 4. πυκνότερο

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 251 Θέμα 2 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Η διαλυτότητα και η περιεκτικότητα είναι έννοιες ταυτόσημες. 2. Το κορεσμένο διάλυμα μιας ουσίας έχει τη μέγιστη περιεκτικότητα στη συγκεκριμένη θερμοκρασία. 3. Η διαλυτότητα ενός αερίου σώματος εξαρτάται από την πίεση. 4. Σ ένα κορεσμένο διάλυμα δεν μπορεί να διαλυθεί επιπλέον ποσότητα διαλυμένης ουσίας. 5. Όταν σε κορεσμένο διάλυμα προσθέσουμε νερό το διάλυμα γίνεται ακόρεστο. β. Η διαλυτότητα του νιτρικού καλίου (ΚΝΟ 3 ) στο νερό στους 15 ο C είναι 30 g KNO 3 ανά 100 g νερού. 1. Τι περιεκτικότητα % w/w έχει κορεσμένο υδατικό διάλυμα νιτρικού καλίου θερμοκρασίας 15 ο C; 2. Αν σε 180 g νερού διαλύσουμε 50 g ΚΝΟ 3 το διάλυμα που προκύπτει είναι κορεσμένο ή ακόρεστο;

252 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Με ποιους τρόπους μπορεί να γίνει κορεσμένο ένα ακόρεστο διάλυμα αλατιού; 1. Με θέρμανση 2. Με εξάτμιση νερού 3. Με προσθήκη αλατιού 4. Με προσθήκη νερού β. Η διαλυτότητα ενός στερεού στο νερό εξαρτάται από: 1. Τη θερμοκρασία 2. Την πίεση 3. Τη θερμοκρασία και την πίεση γ. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Όλες οι ουσίες διαλύονται στο νερό 2. Αν ψύξουμε κορεσμένο διάλυμα αέριας διαλυμένης ουσίας γίνεται ακόρεστο. 3. Αν σε κορεσμένο αλατόνερο προσθέσουμε αλάτι αυτό θα πέσει στον πυθμένα αδιάλυτο.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 253 Θέμα 4 ο Σε 100 g νερού θερμοκρασίας 20 ο C προσθέσουμε 50 g ουσίας Α και παρατηρούμε ότι παραμένουν αδιάλυτα 5 g της Α. Να υπολογίσετε: α. Την διαλυτότητα της Α στο νερό στους 20 ο C. β. Πόσα g νερού πρέπει να προσθέσουμε ώστε να διαλυθεί η υπόλοιπη ποσότητα της Α;

254 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 29 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Επαναληπτικό Θέμα 1 ο α. Ποια από τα παραπάνω φαινόμενα είναι φυσικά και ποια χημικά; 1. Η κίνηση ενός βέλους. 2. Η εξάχνωση της ναφθαλίνης. 3. Το βράσιμο του νερού. 4. Το ψήσιμο του ψωμιού. 5. Η μετατροπή του γάλακτος σε γιαούρτι. β. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της στήλης Α με τα σύμβολα της στήλης Β. Α Β 1. Νάτριο α. Ν 2. Άζωτο β. Cu 3. Χαλκός γ. Fe 4. Σίδηρος δ. Ca 5. Ασβέστιο ε. Na γ. Ποια μίγματα ονομάζονται ομογενή και πια ετερογενή;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 255 Θέμα 2 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Τα περισσότερα χημικά στοιχεία στις συνηθισμένες συνθήκες είναι στερεά. 2. Τα αμέταλλα χημικά στοιχεία είναι ελατά. 3. Τα μόρια των χημικών ενώσεων αποτελούνται από ένα είδος. 4. Στις χημικές αντιδράσεις δημιουργούνται νέα άτομα. 5. Το διοξείδιο του άνθρακα δεν καίγεται. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ουσία Μάζα (g) όγκος (ml) Πυκνότητα (g/ml) Α 720 600 Β 300 0,2 Γ 60 0,8 Δ 120 160

256 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Άτομο Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός πρωτονίων Αριθμός νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Ar Pt Na F 18 40 195 78 9 12 10 11 β. Δίνεται η χημική εξίσωση: 2Α + Β Γ + 3Δ Αναμιγνύονται 15 g της Α με 18 g της Β. Μετά το τέλος της αντίδρασης έχουν παραχθεί 20 g της Γ και 9 g της Δ. Αν έχει αντιδράσει όλη η ποσότητα της Α, πόσα g της Β αντέδρασαν; Θέμα 4 ο α. Ένα υδατικό διάλυμα έχει περιεκτικότητα 6% w/w. 1. Πόσα g διαλυμένης ουσίας περιέχονται σε 425 g του παραπάνω διαλύματος;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 257 2. Σε πόσα g του παραπάνω διαλύματος περιέχονται 15 g διαλυμένης ουσίας; 3. Πόσα g νερού υπάρχουν σε 300 g του παραπάνω διαλύματος; β. Για την παρασκευή ενός διαλύματος διαλύονται 40 g αλατιού σε 360 g νερού. Να υπολογίσετε: 1. Τη μάζα του διαλύματος. 2. Την w/w περιεκτικότητα του διαλύματος.

258 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 30 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Επαναληπτικό Θέμα 1 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Τα φαινόμενα στα οποία σχηματίζονται νέες ουσίες χαρακτηρίζονται.... 2. Κατά την... ένα υγρό σώμα μετατρέπεται σε στερεό. 3. Μονάδα μέτρησης της μάζας στο S.I. είναι το ένα... 4. Τα... και τα... συγκροτούν τον πυρήνα. 5. Όταν... η θερμοκρασία, αυξάνεται η ταχύτητα των αντιδράσεων. β. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Οι ουσίες που καίγονται για την παραγωγή ενέργειας ονομάζονται καυσαέρια. 2. Το 90% του όζοντος της ατμόσφαιρας βρίσκεται στη στρατόσφαιρα. 3. Η διαλυτότητα των στερεών στο νερό συνήθως αυξάνεται με αύξηση της θερμοκρασίας. 4. Το σημείο βρασμού είναι φυσική ιδιότητα. 5. Τα μίγματα έχουν καθορισμένες φυσικές σταθερές.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 259 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της στήλης Α με τα σύμβολα της στήλης Β. Α Β 1. Άνθρακας α. Cl 2. Θείο β. O 3. Χλώριο γ. C 4. Οξυγόνο δ. Al 5. Αργίλιο ε. S β. Η προπανόνη έχει μοριακό τύπο C 2 H 4 O. 1. Από ποια στοιχεία αποτελείται. 2. Πόσα άτομα από κάθε στοιχείο υπάρχουν στο μόριο της προπανόνης; γ. Με ποιες διαδοχικές διαδικασίες μπορεί να διαχωριστεί στα συστατικά του ένα μίγμα που περιέχει: νερό - λάδι - σίδηρο - αλουμίνιο.

260 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Άτομο ή Ιόν Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός πρωτονίων Αριθμός νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Κ Si H e Ag + N 3-19 14 47 7 39 108 14 2 14 2 β. Δίνεται η χημική εξίσωση: 2Α + Β Γ Αναμιγνύονται 8 g της Α με 10 g της Β. Μετά το τέλος της αντίδρασης έχει αντιδράσει όλη η ποσότητα της Α και υπάρχουν 3g της B. Πόσα g της Γ έχουν παραχθεί; Θέμα 4 ο α. Ζαχαρόνερο έχει περιεκτικότητα 12% w/v. Να υπολογίσετε: 1. Σε πόσα ml ζαχαρόνερου περιέχονται 15 g ζάχαρης. 2. Πόσα g ζάχαρης περιέχονται σε 450 ml ζαχαρόνερου;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 261 β. Σε 300 g νερού διαλύθηκαν 75 g ουσίας Α και σχηματίστηκε κορεσμένο διάλυμα. Να υπολογίσετε: 1. Τη διαλυτότητα της Α στο νερό. 2. Την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος.

262 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 31 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Επαναληπτικό Θέμα 1 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Τα υγρά χημικά στοιχεία σε συνηθισμένες συνθήκες είναι δύο. 2. Οι καύσεις είναι εξώθερμες χημικές αντιδράσεις. 3. Όταν ένα στερεό εξαχνώνεται αλλάζει η σύστασή του. 4. Η σύσταση των χημικών ενώσεων είναι σταθερή. 5. Το νερό και το λάδι δημιουργούν ετερογενές μίγμα. β. Να τοποθετήσετε συντελεστές στις παρακάτω χημικές εξισώσεις. 1. Η 2 + Βr 2 HBr 2. N 2 + H 2 NH 3 3. C + O 2 CO 4. K + H 2 SO 4 K 2 SO 4 + H 2 5. N 2 O 5 + H 2 O HNO 3

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 263 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της στήλης Α με τα σύμβολα της στήλης Β. Α Β 1. Άργυρος α. Mn 2. Μαγγάνιο β. Ag 3. Φώσφορος γ. Si 4. Ψευδάργυρος δ. Zn 5. Πυρίτιο ε. P β. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ουσία Μάζα (g) όγκος (ml) Πυκνότητα (g/ml) Α 168 120 Β 230 0,8 Γ 400 0,5 Δ 250 400

264 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να δώσετε τους ορισμούς. 1. Του ατομικού αριθμού. 2. Του μαζικού αριθμού. 3. Του χημικού αριθμού. β. Ένα χημικό στοιχείο έχει ατομικό αριθμό 56 και μαζικό αριθμό 138. Να υπολογίσετε τον αριθμό των πρωτονίων των νετρονίων και των ηλεκτρονίων στο άτομο του στοιχείου. γ. Το Al 3+ περιέχει 14 νετρόνια και 10 ηλεκτρόνια. Να υπολογίσετε: 1. Τον ατομικό αριθμό του Αl. 2. Το μαζικό αριθμό του Al. Θέμα 4 ο α. Πόσα g αλάτι περιέχονται σε 450 g αλατόνερου περιεκτικότητας 8 % w/w; β. Σε πόσα ml ζαχαρόνερου 6% w/v περιέχονται 15 g ζάχαρης;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 265 γ. 5 g αμμωνίας διαλύονται σε νερό και σχηματίζεται διάλυμα με μάζα 40 g και όγκο 50 ml. Να υπολογίσετε: 1. Την πυκνότητα του διαλύματος. 2. Την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος. 3. Την % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος.

266 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 32 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Επαναληπτικό Θέμα 1 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Η καύση είναι χημικό φαινόμενο. 2. Υπάρχουν χημικές ενώσεις που δεν αποτελούνται από μόρια. 3. Ο δείκτης δηλώνει ότι η ουσία είναι διαλυμένη στο νερό. 4. Η ατμόσφαιρα είναι μίγμα αερίων. 5. Όλα τα άτομα ενός χημικού στοιχείου έχουν τον ίδιο μαζικό αριθμό. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Ύλη είναι καθετί που καταλαμβάνει... και έχει.... 2. Τα μέταλλα μετατρέπονται σε λεπτά φύλλα δηλαδή είναι.... 3. Τα θετικά ιόντα ονομάζονται.... 4. Ο αριθμός των ατόμων στο μόριο ενός στοιχείου ονομάζεται.... 5.... ονομάζονται οι καθαρές ουσίες που συνιστούν ένα μίγμα.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 267 Θέμα 2 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ουσία Μάζα (g) όγκος (ml) Πυκνότητα (g/ml) Α 60 80 Β 140 1,4 Γ 500 0,5 Δ 400 500 β. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της στήλης Α με τα σύμβολα της στήλης Β. Α Β 1. Βρώμιο α. Mg 2. Μαγνήσιο β. Cr 3. Υδρογόνο γ. Ar 4. Χρώμιο δ. Br 5. Αργό ε. H

268 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Μόριο ή Ιόν Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός πρωτονίων Αριθμός νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Ni Sn P 3- Ca 2+ 28 20 59 119 40 50 16 18 β. Δίνεται η χημική εξίσωση: 2Α + Β Γ + Δ Αναμιγνύονται 29g της Α με 14g της Β. Μετά το τέλος της αντίδρασης έχουν παραχθεί 18g της Γ και 20g της Δ. Αν αντέδρασε όλη η ποσότητα της Β πόσα g της Α αντέδρασαν; Θέμα 4 ο Αλατόνερο έχει περιεκτικότητα 8% w/v και όγκο 600 ml. α. Πόσα g αλάτι περιέχονται στο αλατόνερο; β. Στο παραπάνω διάλυμα προσθέτουμε 400mL νερό. Πόση είναι η %w/v περιεκτικότητα του διαλύματος που προκύπτει;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 269 Λύσεις των Κριτηρίων Αξιολόγησης: 23 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 3. γ. 4. δ. 2. Θέμα 2ο: α. 1. δ. 2. ε. 3. α. 4. γ. 5. β. β. 1. μαγνητικός διαχωρισμός 2. απόσταγμα 3. υγρό, κατακαθήσει 4. κλασματική απόσταξη 5. κοσκίνισμα Θέμα 3ο: α. 1. 144g 2. 656 g β. 1. 7% w/v 2. 150 ml 3. 21 g Θέμα 4ο: α. 1. 40 g 2. 5% w/v β. 1. Λ 2. Σ 3. Λ 4. Λ 24 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 2. γ. 1. δ. 1. Θέμα 2ο: α. 1. Σ. 2. Λ. 3. Σ. 4. Λ. 5. Σ. β. 1. χημικές αντιδράσεις 2. έκλυση 3. μάζα, μάζα 4. ισοσταθμισμένη Θέμα 3ο: α. 1. Η 2 + Cl 2 2HCl 2. 2Na + ZnS Na 2 S + Zn 3. N 2 + 3H 2 2NH 3 4. 2Al + 3Br 2 2AlBr 3 5. C + 2H 2 CH 4 β. 11 g Θέμα 4ο: α. 1. C 3 H 8 + 5O 2 3CO 2 + 4H 2 O 2. 2NaOH + H 2 SO 4 Na 2 SO 4 + 2H 2 O 3. 2AlS 3 + 6HCl 2AlCl 3 + 3H 2 S

270 4. 3Ca(OH) 2 + 2H 3 PO 4 Ca 3 (PO 4 ) 2 +6H 2 O 5. N 2 O 5 + H 2 O 2HNO 3 β. 15g ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 4ο: 1. 70 L 2. 125 25 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 3 γ. 4. δ. 1. Θέμα 2ο: α. 1. Σ. 2. Σ. 3. Λ. 4. Λ. 5. Σ. β. 1. γ 2. β 3. δ 4. α Θέμα 3ο: α. 1. υδρατμούς 2. αμετάλλων 3. ανάφλεξης 4. ρυπαντές ρύπη 5. φωτοχημικό β. 1. β 2. γ 3. α 4. δ 26 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 4 γ. 3. δ. 2. Θέμα 2ο: α. 1. β. 2. γ. 3. δ. 4. α. β. 1. αερίων, ατμόσφαιρα 2. νερού 3. καυσαέρια 4. αναπνοή 5. όζοντος Θέμα 3ο: α. 1. Λ 2. Σ 3. Σ 4. Λ 5. Σ β. 1. CH 4 + 2O 2 CO 2 + 2H 2 O 2. C 5 H 12 + 8O 2 5CO 2 + 6H 2 O 3. C 2 H 4 + 3O 2 2CO 2 + 2H 2 O 4. C 8 H 16 + 12O 2 8CO 2 + 8H 2 O

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 271 Θέμα 4ο: α. 1. β. 2. α. 3. β. 4. α. 5. α. β. 8000 L οξυγόνου, 32000 L αζώτου 27 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 2. γ. 1. δ. 4. Θέμα 2ο: α. 1. β. 2. γ. 3. α. 4. δ. β. 1. επιφανειακά 2. υδατικά 3. κορεσμένο 4. φθωρίωση Θέμα 3ο: α. 1. Σ 2. Λ 3. Σ 4. Λ 5. Λ 2. 75 g Θέμα 4ο: α. 300 g β. ακόρεστο 28 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 1. γ. 1. Θέμα 2ο: α. 1. Λ. 2. Σ. 3. Σ. 4. Σ. 5. Σ. β. 1. 23% w/w 2. ακόρεστο Θέμα 3ο: α. 2,3 β. 1. γ. 1. Λ 2. Σ 3. Σ Θέμα 4ο: α. 45 g A ανά 100 g νερού β. 11,1 g β. 1. 80 g

272 29 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: α. 1. Φ 2. Φ 3. Φ 4. Χ 5. Χ β. 1. ε. 2. α. 3. β. 4. γ. 5. δ. Θέμα 2ο: α. 1. Σ 2. Λ 3. Σ 4. Λ 5. Σ β. Α: 1,2 g/ml B: 1500 ml Γ: 48 g Δ: 0,75 g/ml Θέμα 3ο: α. Ar: 18, 22, 18 Pt: 78, 117, 78 Na: 11, 23, 11 F: 9, 19, 9 β. 14 g Θέμα 4ο: α. 1. 25,5 g 2. 250 g 3. 282 g β. 1. 400 g 2. 10% w/w ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 30 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: α. 1. χημικά 2. πήξη 3. χιλιόγραμμο 4. πρωτόνια, νετρόνια 5. αυξάνεται β. 1. Λ 2. Σ 3. Σ 4. Σ 5. Λ Θέμα 2ο: α. 1. γ 2. ε 3. α 4. β 5. δ β. 1. άνθρακα, υδρογόνο, οξυγόνο 2. 2 άτομα άνθρακα, 4 άτομα υδρογόνο, 1 άτομο οξυγόνο γ. διήθηση, φυγοκέντρηση, μαγνητικός διαχωρισμός. Θέμα 3ο: α. Κ: 19, 20, 19 Si: 14, 14, 14 Ηe: 2, 4, 2

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 273 Ag + : 47, 61, 46 N 3- : 7, 7, 10 β. 15 g Θέμα 4ο: α.1. 125 ml 2. 54 g β. 1. 25 g της Α ανά 100 g νερού 2. 20% w/w 31 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: α. 1. Σ 2. Σ 3. Λ 4. Σ 5. Σ β. 1. Η 2 + Βr 2 2HBr 2. N 2 + 3H 2 2NH 3 3. 2C + O 2 2CO 4. 2K + H 2 SO 4 K 2 SO 4 + H 2 5. N 2 O 5 + H 2 O 2HNO 3 Θέμα 2ο: α. 1. β 2. α 3. ε 4. δ 5. γ β. Α: 1,4 g/ml Β: 184 g Γ: 800 ml Δ: 0,625 g/ml Θέμα 3ο: β. 56 πρωτόνια, 82 νετρόνια, 56 ηλεκτρόνια γ. 1. 13 2. 27 Θέμα 4ο: α. 36g β. 250 ml γ. 1. 0,8 g/ml 2. 12,5% w/w 3. 10% w/w 32 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: α. 1. Σ 2. Σ 3. Λ 4. Σ 5. Λ β. 1. χώρο, μάζα 2. ελατά 3. κατιόντα 4. ατομικότητα 5. συστατικά Θέμα 2ο: α. Α: 075 g/ml Β: 196 g Γ: 1000 ml Δ: 0,8 g/ml β. 1. δ 2. α

274 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 3. ε 4. β 5. γ Θέμα 3ο: α. Νi: 28, 31, 28 Sn: 50, 69, 50 P 3- : 15, 31, 15 Ca 2+ : 20, 20, 18 β. 24 g Θέμα 4ο: α. 48g β. 4,8% w/v