Buy Smart+ Πράσινες προμήθειες στην Ευρώπη. Δομικά Υλικά

Buy Smart+ Πράσινες προμήθειες στην Ευρώπη Δομικά Υλικά

Περιεχόμενα Δημόσιες Συμβάσεις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις στην πράξη Κόστος Κύκλου Ζωής Το έργο Buy Smart+

Εισαγωγή

Κτιριακός Τομέας & Πράσινες Συμβάσεις Χαρακτηριστικά Υψηλό αρχικό κόστος επένδυσης (νέα κατασκευή, ανακατασκευή, ριζική ανακαίνιση). Μεγάλη διάρκεια ζωής τόσο του ίδιου του κτιρίου ως δομικής κατασκευής όσο και των ενσωματωμένων σε αυτό δομικών στοιχείων (π.χ. προσόψεις, κουφώματα). Μικρότερη διάρκεια ζωής των στοιχείων και των συσκευών, που αποτελούν τα συστήματα τεχνικής υποστήριξης του κτιρίου (π.χ. λέβητες, μονάδες κλιματισμού). Πολυπλοκότητα: ένα κτίριο δεν είναι παρά ένας οργανισμός αποτελούμενος από πολυάριθμα στοιχεία, που πρέπει να συντονιστούν προσεκτικά μεταξύ τους. Αλληλεξάρτηση: μια αλλαγή σ ένα δομικό στοιχείο ή σε κάποια ιδιότητά του, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά όχι μόνο τις επιδόσεις άλλων δομικών στοιχείων, αλλά ακόμη και ολόκληρου του κτιρίου. Επίδραση χρηστών.

Κόστος Κύκλου Ζωής Κόστος κτιρίων καθ όλον τον κύκλο ζωής τους 15% 85% Κατασκευή Συντήρηση και κατεδάφιση

Ο κτιριακός τομέας της Ε.Ε. σε αριθμούς Συνολική επιφάνεια: 21 δισεκατομμύρια m 2 Ετήσια δραστηριότητα: - Νέες οικοδομές 1 % - Κατεδαφίσεις 0,5% - Ανακαινίσεις 1,8% Ο κτιριακός τομέας ευθύνεται για το 40% της τελικής ζήτησης ενέργειας, το 36% των εκπομπών CO 2 και σχεδόν το 50% των αποβλήτων της Ε.Ε.. Το 40% των δαπανών του δημόσιου τομέα προορίζεται για προμήθεια προϊόντων και υπηρεσιών, που σχετίζονται με τα κτίρια του.

Ο κτιριακός τομέας της Ε.Ε. - Τάσεις & Προοπτικές Εκτιμήσεις Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA): - Νέες κατασκευές: Το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να φτάσει μακροπρόθεσμα το 70-75%. - Ανακαίνιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος: Το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να φτάσει το 55-80%, ανάλογα με τον τύπο του κτιρίου, την κατάσταση του και τη γεωγραφική του θέση.

Νομοθεσία

Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης 2011 Το «Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης 2011» αποτελεί τμήμα του Ευρωπαϊκού στόχου για 20% μείωση της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας και γενικότερα της Ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής για το 2020. Στόχοι: Προώθηση ενός οικονομικού μοντέλου, που σέβεται τους πόρους του πλανήτη. Ανάπτυξη ενός ενεργειακού συστήματος χαμηλού άνθρακα. Βελτίωση της ενεργειακής αυτονομίας της Ε.Ε.. Ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού. Το σχέδιο τονίζει την ανάγκη λήψης μέτρων για μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στον κτιριακό τομέα.

Ο κτιριακός τομέας της Ε.Ε. - Νομοθεσία για Πράσινες Συμβάσεις Οδηγία «Προϊόντων Δομικών Κατασκευών» (89/106/ΕΟΚ) Οδηγία «Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων» (2002/91/EΚ) Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες (2006/32/EΚ) Οδηγία για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (2009/28/EΚ) Οδηγία για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα (2009/125/EΚ) Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων-αναδιατύπωση (2010/31/EΕ)

Ο κτιριακός τομέας της Ε.Ε. - Νομοθεσία για Πράσινες Συμβάσεις Ευρωπαϊκές Οδηγίες για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων & Πράσινες (Δημόσιες) Συμβάσεις Τα σημαντικότερα σημεία: Υπολογισμός της συνολικής ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Καθορισμός κριτηρίων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης για νέες κατασκευές, μεγάλης κλίμακας ανακαινίσεις και μηχανολογικά συστήματα (θέρμανση, ζεστό νερό, κλιματισμός). Μελέτες σκοπιμότητας για εγκατάσταση εναλλακτικών ενεργειακών συστημάτων. Πιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων (υποχρεωτική ανάρτηση του πιστοποιητικού στα δημόσια κτίρια). Έμφαση στη διατύπωση προτάσεων για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Εφαρμογή μέτρων βέλτιστου κόστος κατά την κατασκευή και την ανακαίνιση κτιρίων. Σχεδιασμός βάσει του κόστους καθ όλο τον κύκλο ζωής (ΚΚΖ). Τακτική επιθεώρηση των λεβήτων, εγκατάσταση ολοκληρωμένων συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού.

Ο κτιριακός τομέας της Ε.Ε. - Νομοθεσία για Πράσινες Συμβάσεις Νέα Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων & Πράσινες (Δημόσιες) Συμβάσεις Τα σημαντικότερα σημεία: Από την 31η Δεκεμβρίου του 2020 τα νέα κτίρια στην Ε.Ε. θα πρέπει να καταναλώνουν «σχεδόν μηδενική» ενέργεια και η ενέργεια να προέρχεται «σε πολύ μεγάλο βαθμό» από ανανεώσιμες πηγές. Οι δημόσιες αρχές που έχουν την κυριότητα ή καταλαμβάνουν ένα νέο κτίριο θα πρέπει να δώσουν το παράδειγμα με την οικοδόμηση, την αγορά ή ενοικίαση «κτιρίου σχεδόν μηδενικής ενέργειας», ήδη από την 31η Δεκεμβρίου 2018. Ένα «σχεδόν μηδενικής ενέργειας κτίριο», σημαίνει ένα κτίριο με πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση, όπως καθορίζεται σύμφωνα με το Παράρτημα Ι. Η σχεδόν μηδενική ή πολύ μικρή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται θα πρέπει σε πολύ σημαντικό βαθμό να καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της ανανεώσιμης ενέργειας που παράγεται επί τόπου ή στη γύρω περιοχή.

Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις στην πράξη

Κτιριακός τομέας & Πράσινες Συμβάσεις Εφαρμογή καθ όλο τον κύκλο ζωής ενός κτιρίου: - Σχεδιασμός - Κατασκευή - Λειτουργία και Συντήρηση - Κατεδάφιση

Κτιριακός τομέας & Πράσινες Συμβάσεις: Ταξινόμηση κριτηρίων - Επιλογή 1 Ποιοτικά Κριτήρια, π.χ.: - παραπομπές στο σχεδιασμό κατοικιών χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης - συγκεκριμένες διαδικασίες για τη μεταφορά των δομικών υλικών, συγκεκριμένες κατασκευαστικές πρακτικές - χρήση συγκεκριμένων μεθόδων υπολογισμού Ποσοτικά Κριτήρια, π.χ.: - θερμικά χαρακτηριστικά των δομικών υλικών - ενεργειακή κλάση κτιρίου - «τεχνική» διάρκεια ζωής του προϊόντος

Κτιριακός τομέας & Πράσινες Συμβάσεις: Ταξινόμηση κριτηρίων - Επιλογή 2 Κριτήρια κατά τα στάδια του σχεδιασμού και/ή της κατασκευής: π.χ. παραπομπές, διαδικασίες, μέθοδοι. Κριτήρια αναφορικά με τα χαρακτηριστικά των χρησιμοποιούμενων υλικών, προϊόντων και συστημάτων: π.χ. θερμική αγωγιμότητα, περιεκτικότητα σε χημικές ουσίες, λειτουργική απόδοση. Κριτήρια σχετικά με τις ενεργειακές και περιβαλλοντικές ιδιότητες του συνολικού κτιρίου: π.χ. συνολική ζήτηση θερμικής ενέργειας, τελική κατανάλωση ενέργειας, εκπομπές CO 2.

Κτιριακός τομέας & Πράσινες Συμβάσεις: Δείκτες για το «πράσινο σενάριο» Ενεργειακή κλάση: A, B1, Β2,... Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ): π.χ. τύπος Α.Π.Ε., % κάλυψη της ενεργειακής ζήτησης. Κόστος καθ όλο τον κύκλο ζωής του κτιρίου (ΚΚΖ) Περιβαλλοντικοί και οι υγειονομικοί παράγοντες: π.χ. εκπομπές, χρησιμοποιούμενα υλικά.

Κτιριακός τομέας & Πράσινες Συμβάσεις: Το «πράσινο σενάριο» Επιλογή του πιο «πράσινου σεναρίου» σημαίνει ότι κατά τον υπολογισμό του κόστους λαμβάνονται υπόψη μια σειρά πιθανών σεναρίων και οι ενεργειακές και περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Επιπλέον, τα κριτήρια ανάθεσης συνδέονται με αυτές τις παραμέτρους.

Κατηγορίες προϊόντων

Δομικά υλικά & Πράσινες Συμβάσεις Αλληλεξάρτηση λειτουργιών και επιπτώσεων Χρονική σειρά ενεργειών Παραδείγματα: Η προμήθεια θερμοστατών δεν έχει απολύτως κανένα νόημα (τ αποτελέσματα θα είναι πενιχρά) αν το σύστημα θέρμανσης δεν έχει προηγουμένως ισορροπηθεί υδραυλικά. Η προσθήκη θερμικής μόνωσης στην πρόσοψη ενός κτιρίου, μεταθέτοντας ωστόσο την τοποθέτηση νέων κουφωμάτων ένα-δύο χρόνια αργότερα, θα προκαλέσει περιττές δαπάνες, τεχνικές περιπλοκές ακόμα και δομικές ζημιές στη σχεδόν καινούρια πρόσοψη.

Κτιριακός Τομέας & Πράσινες Συμβάσεις: (Έμμεση) Χρήση Περιβαλλοντικών Σημάτων Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα (οικολογικά υλικά...) Solar Keymark (ηλιακά θερμικά συστήματα ) NaturePlus (αειφόρα υλικά ) Διάφορα εθνικά σήματα Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΔΕΝ αποτελεί ένα «κλασικό» πράσινο σήμα!)

Κατηγορίες προϊόντων Η εργαλειοθήκη των «Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων» http://ec.europa.eu/environment/gpp/first_set_en.htm περιέχει κριτήρια για: Κατασκευές Υαλοπίνακες (παράθυρα, γυάλινες πόρτες και φεγγίτες) Θερμομόνωση Σκληρές επενδύσεις δαπέδου Τοιχοπετάσματα (πάνελ τοίχου) Συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας (Σ.Η.Θ.)

Δομικά υλικά & Πράσινες Συμβάσεις ΠΔΠ Περιβαλλοντικές Δηλώσεις Προϊόντων (ΠΔΠ) Σήμανση τύπου III ISO. Αξιολόγηση βάσει των επιπτώσεων καθ όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων (LCA). Δυνατότητα λεπτομερούς σύγκρισης προϊόντων της ίδιας κατηγορίας. Ο αριθμός των προϊόντων που πιστοποιούνται με ΠΔΠ συνεχώς αυξάνει. Η πιστοποίηση ενός προϊόντος με ΠΔΠ αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. www.environdec.com http://bau-umwelt.de/hp421/declarations.htm

Παραδείγματα κριτηρίων για προμήθεια δομικών υλικών: Παράθυρα & Υαλοπίνακες Θερμική διαπερατότητα (συντελεστής U) του υαλοπίνακα και / ή ολόκληρου του παραθύρου (Ug, Uw). Συνολική ποσότητα μεταδιδόμενης ηλιακής ενέργειας μέσω του υαλοπίνακα (ηλιακός συντελεστής g). Η διαπερατότητα του υαλοπίνακα στο ορατό φως (συντελεστής μετάδοσης ηλιακού φωτός Tv).

Παραδείγματα κριτηρίων για προμήθεια δομικών υλικών: Παράθυρα & Υαλοπίνακες Τύπος διαχωριστικού - π.χ. ένα μονωτικό διαχωριστικό αντί του συμβατικού (αλουμίνιο) για την ελαχιστοποίηση του φαινομένου γραμμικής θερμικής γέφυρας. Προδιαγραφές για το υλικό του πλαισίου (ξύλο, PVC, μέταλλο, συνδυασμός υλικών, μονωτικά σφραγίσματα), την προέλευση και την επεξεργασία του (χημική σύνθεση).

Παραδείγματα κριτηρίων για προμήθεια δομικών υλικών: Παράθυρα & Υαλοπίνακες Η αεροστεγανότητα των σημείων επαφής του πλαισίου του παραθύρου με τα παραθυρόφυλλα (αριθμός και είδος λωρίδων στεγανοποίησης), θα πρέπει ν αξιολογηθεί αμέσως μετά την τοποθέτηση τους είτε στο πλαίσιο του ελέγχου Blower door είτε με χρήση κατάλληλου ανεμομέτρου. Η αεροστεγανότητα των σημείων επαφής του παραθύρου με τον τοίχο (εξαρτάται από τον τύπο της εγκατάστασης), θα πρέπει ν αξιολογηθεί αμέσως μετά την τοποθέτηση του παραθύρου είτε στο πλαίσιο του ελέγχου Blower door είτε με χρήση κατάλληλου ανεμομέτρου.

Παραδείγματα κριτηρίων για προμήθεια δομικών υλικών: Παράθυρα & Υαλοπίνακες Επίσημα αποδεικτικά των χαρακτηριστικών των υαλοπινάκων (πιστοποιητικά, τεχνικές εκθέσεις, κλπ.). Τεχνικές τοποθέτησης (π.χ. στεγανοποίηση τριών επιπέδων "εγκατάσταση τύπου RAL" αντί της συμβατικής). Επίσημα αποδεικτικά των χαρακτηριστικών των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για την τοποθέτηση του παραθύρου (πιστοποιητικά, τεχνικές εκθέσεις, κλπ.)

Παραδείγματα κριτηρίων για προμήθεια δομικών υλικών: Παράθυρα & Υαλοπίνακες Χρησιμοποιούμενα μέσα μεταφοράς και τεχνικές επιτόπου διαχείρισης των παραγόμενων αποβλήτων Περίοδος εγγύησης από τον κατασκευαστή(-ές) Δωρεάν υπηρεσίες συντήρησης, άλλες ειδικές παροχές κλπ.

Συμβουλές χρήσης

Κτιριακός Τομέας & Πράσινες Συμβάσεις: Επόμενα βήματα Η χρήση ενεργειακά αποδοτικών δομικών υλικών, στοιχείων και συστημάτων (είτε πρόκειται για νέες κατασκευές είτε για ριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια) μπορεί να ενεργοποιήσει μόνο ένα τμήμα των πραγματικών δυνατοτήτων εξοικονόμησης ενέργειας ενός κτιρίου. Στην πράξη η ενεργειακή συμπεριφορά ενός κτιρίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους χρήστες και τους διαχειριστές του. Αυτό συνεπάγεται την τακτική συντήρηση του και την υιοθέτηση κατάλληλων προτύπων χρήσης. Ακόμα και τα τεχνικά πιο προηγμένα δομικά υλικά δε μπορούν να προσφέρουν το αναμενόμενο (και προ-υπολογισμένο) αποτέλεσμα, αν δεν χρησιμοποιούνται και συντηρούνται κατάλληλα

Πηγές πληροφοριών Ε.Ε.: Εργαλειοθήκη «Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων» http://ec.europa.eu/environment/gpp/first_set_en.htm Build up www.buildup.eu/ Buy Smart www.buy-smart.info Πληροφορίες από το Δ. Φρανκφούρτης, Γερμανία www.energiemanagement.stadt-frankfurt.de/

Επικοινωνία Ιστότοπος: www.buy-smart.info Επικοινωνία: Περιφερειακό Ενεργειακό Κέντρο Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΚΚΜ) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε.- Αναπτυξιακή Εταιρεία Ο.Τ.Α. Ανατολικής Θεσσαλονίκης E-mail: reacm@anatoliki.gr info@anatoliki.gr Τηλ.: +30 2310463930-1 1 BEA Γερμανία 2 BSU Γερμανία 3 CA Γερμανία 4 CEA Κύπρος 5 CONSIP Ιταλία 6 Ekodoma Λετονία 7 ENEA Ιταλία 8 Energiaklub Ουγγαρία 9 ESS Σουηδία 10 ESV Αυστρία 11 Icemenerg Ρουμανία 12 KREA Λιθουανία 13 RAEE Γαλλία 14 REACM Ελλάδα 15 REGEA Κροατία 16 SEC Βουλγαρία 17 SEVEn Τσεχία 18 ZRMK Σλοβενία