Ενεργειακοί Υαλοπίνακες Μπορεί η οικολογική προσέγγιση μιας πιο λελογισμένης χρήσης των ενεργειακών πόρων του πλανήτη να προσπαθεί εδώ και πολλά χρόνια να μας πείσει για μια οικονομικότερη χρήση των πηγών ενέργειας, ήταν όμως τελικά η πρόσφατη κρίση και οι υψηλότατες τιμές του πετρελαίου που μας ανάγκασαν να δούμε με μεγαλύτερη σοβαρότητα το θέμα της μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης. Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου μας οδήγησαν από την μία πλευρά στην ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών λύσεων στο κομμάτι της θέρμανσης, όμως από την άλλη πέρα από την θέρμανση, το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας έχει εξίσου ανάγκη εξεύρεσης λύσεων στον δροσισμό των εσωτερικών χώρων, όπου είναι πιο σημαντικό να κρατήσουμε όσο το δυνατόν την θερμική ενέργεια του ήλιου εκτός των χώρων αυτών. Ας δούμε λοιπόν με απλά λόγια από που δραπετεύει η ενέργεια σε έναν στεγασμένο χώρο, σε σχέση με το εξωτερικό της περιβάλλον: 20% της θερμικής μετάδοσης οφείλετε στην σκεπή 25% της θερμικής μετάδοσης οφείλετε στους τοίχους 20% της θερμικής μετάδοσης οφείλετε στο δάπεδο 35% της θερμικής μετάδοσης οφείλετε στα παράθυρα. Βλέπουμε λοιπόν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό απωλειών εμφανίζεται στα πορτοπαράθυρα. Την τελευταία εικοσαετία έχει επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος στο θέμα της βελτίωσης της τεχνολογίας στα κουφώματα στον τομέα της θερμοδιακοπής τους, αλλά κυρίως στα προφιλ που χρησιμοποιούνται (θερμοδιακοπτόμενες σειρές αλουμινίου, pvc, ξύλο). Παρότι το προφίλ καταλαμβάνει ένα 20% -35% της επιφανείας του ανοίγματος ενός κουφώματος, ενώ το υπόλοιπο 65% - 80% αποτελείτε από τον υαλοπίνακα του κουφώματος, μέχρι τελευταία οι περισσότεροι δεν δίνανε ιδιαίτερη σημασία πλην της ανάγκης για απλή διπλή υάλωση. Όπως είναι φυσικό η τεχνολογία δεν θα μπορούσε να μείνει πίσω, όταν μάλιστα μιλάμε για το κομμάτι που καλύπτει έως και 80% της επιφανείας του κουφώματος. Πριν από μια δεκαετία περίπου έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτοι επονομαζόμενοι ενεργειακοί υαλοπίνακες. Στην μια πλευρά της επιφάνειας του τζαμιού κατά την κατασκευή του εφαρμόζονταν μια επίστρωση μεταλλικών στοιχείων που ανακλούσαν την ενέργεια σε αρκετά καλύτερο βαθμό από όσο οι απλοί διπλοί υαλοπίνακες. Οι ενεργειακοί αυτοί υαλοπίνακες, ονομάστηκαν δεύτερης γενεάς και σκληρής επίστρωσης καθώς η επίστρωσή τους ήταν τέτοια (σκληρή)
που δεν χρειαζόταν ιδιαίτερο χειρισμό από πλευράς κατασκευαστών στο θέμα του πλυσίματος ή κολλήματος των υαλοπινάκων αυτών. Για να φτάσουμε πλέον στους ενεργειακούς υαλοπίνακες τρίτης γενεάς, μαλακής επίστρωσης (Low-E) με την χρήση αερίου argon στο μέσο των υαλοπινάκων που έδωσαν μεγάλη βελτίωση στον δείκτη θερμοπερατότητας. Στο σημείο αυτό ας δούμε τι κατάφεραν να επιτύχουν οι ενεργειακοί υαλοπίνακες: Ο δείκτης που εκφράζει την θερμοπερατότητα μιας επιφάνειας ονομάζεται Ug και εκφράζει το ποσό της ενέργειας που καταφέρνει να περάσει από 1 m2 επιφανείας μέσα σε μια ώρα έκθεσης της επιφανείας αυτής σε διαφορετικές θερμοκρασίες μεταξύ των πλευρών της. Ug = W/(m2.K) Όσο μικρότερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο λιγότερη η ενέργεια που καταφέρνει να περάσει από την επιφάνεια την οποία εξετάζουμε και ως εκ τούτου τόσο καλύτερο θερμομονωτικά είναι το υλικό μας. Τώρα μπορούμε να δούμε την εξέλιξη της θερμοπερατότητας με την χρήση του ανάλογου υαλοπίνακα: Είδος Υαλοπίνακα Ug = W/(m2.K) Μονός Υαλοπίνακας 5,8 Διπλός Υαλοπίνακας (απλός) 2,7 Διπλός Υαλοπίνακας σκληρής επίστρωσης (Sunergy) 2,0 Διπλός Υαλοπίνακας3 ης γενιάς μαλακής επίστρωσης (Low-E) με χρήση argon στο μέσο 1,1 Είναι προφανής η βελτίωση που έχει επιτευχθεί πλέον, αρχής γενομένης από την μονή υάλωση που κάποτε χρησιμοποιούνταν (Ug= 5,8 W/(m2.K)) στους ενεργειακούς υαλοπίνακες τρίτης γενεάς, μαλακής επίστρωσης Low-E (Ug= 1,1 W/(m2.K))
Ας δούμε την δομή των υαλοπινάκων τρίτης γενιάς προκειμένου να καταλάβουμε πλήρως την λειτουργία τους: Ενεργειακή υάλωση με Επίστρωση Αέριο ARGON Απλός υαλοπίνακας Αυτό που παίζει σημαντικότατο και μοναδικό ρόλο στην ενεργειακή απόδοση ενός υαλοπίνακα 3 ης γενιάς, είναι δύο πράγματα: Α) Η επίστρωση Β) το διάκενο μεταξύ των δύο υαλοπινάκων. Η επίστρωση αποτελείτε από μεταλλικά στοιχεία και είναι εφαρμοσμένη στην εσωτερική πλευρά του υαλοπίνακα κατά την φάση της κατασκευής του. Αυτό σημαίνει πως: Το τζάμι εξωτερικά μπορούμε να το χειριστούμε όπως ένα κοινό τζάμι (πχ καθαριότητα με τις γνωστές μεθόδους κλπ Για την ενεργειακή απόδοση, ΔΕΝ παίζει ρόλο το πάχος του τζαμιού αλλά η επίστρωση. Έτσι είτε το εξωτερικό μας ενεργειακό τζάμι είναι 4mm είτε είναι 6mm είτε 8mm, έχει την ίδια ενεργειακή απόδοση καθώς η επίστρωσή του κάθε φορά είναι αυτή που διαδραματίζει το ρόλο της ενεργειακής θωράκισης, και όχι το πάχος του τζαμιού. Το διάκενο επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της απόδοσης του Ug = 1,1. Η μέγιστη ωφελιμότητα παρουσιάζεται όταν το διάκενο μεταξύ των δύο υαλοπινάκων είναι 16mm, χωρίς να παρουσιάζονται ιδιαίτερες αποκλίσεις στο Ug, στα +/- 2mm (14mm-18mm) Πέρα όμως από την θερμοπερατότητα των υαλοπινάκων υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να προσέξουμε στην επιλογή των υαλοπινάκων:
Ο δείκτης μετάδοσης φωτός (Lt) οποίος μας δείχνει πόσο από το φως που βρίσκεται στην μία πλευρά (εξωτερική) καταφέρνει να περάσει μέσα από τον υαλοπίνακα: Είδος Υαλοπίνακα Light Transmittance (%) Διπλός Υαλοπίνακας (απλός) 82 % Διπλός Υαλοπίνακας σκληρής επίστρωσης (Sunergy) 54 % Διπλός Υαλοπίνακας 3 ης γενιάς μαλακής επίστρωσης (Low-E) με χρήση argon στο μέσο ( 2 εποχών») 80% Διπλός Υαλοπίνακας 3 ης γενιάς μαλακής επίστρωσης (Low-E) με χρήση argon στο μέσο ( 4 εποχών») 65% Βλέπουμε στον πίνακα αυτό, άλλη μια σαφής βελτίωση των ενεργειακών υαλοπινάκων 3 ης γενιάς (Low-E), που αφορά την μετάδοση φωτός. Ενώ οι υαλοπίνακες 2 ης γενιάς (Sunergy) σκληρής επίστρωσης καταφέρανε μεν να κατεβάσουν το Ug, εντούτοις για αυτό θυσιάστηκε η φωτοπερατότητα του υαλοπίνακα, με αποτέλεσμα εμφανώς σκούρα τζάμια, μεγαλύτερη κατανάλωση για φωτισμό κλπ. Οι ενεργειακοί υαλοπίνακες 3 ης γενιάς καταφέρνουν να δώσουν ποσοστό μετάδοσης φωτεινότητας ακόμη και κοντά στον απλό διάφανο υαλοπίνακα, 80% καθιστώντας τους οπτικά ίδιους. Στον πίνακα αυτό κάνουν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους οι έννοιες «2 εποχών» και «4 εποχών». Έννοιες που περισσότερο προέκυψαν από την ίδια την αγορά, παρά από τις κατασκευάστριες εταιρείες των υαλοπινάκων. Μία οικία δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο το κρύο ή μόνο τη ζέστη. Οι εναλλαγές των εποχών οδηγούν και σε άλλες ανάγκες, πχ το καλοκαίρι θέλω να κρατήσω έξω την ζέστη του ήλιου, όμως το χειμώνα θέλω την ζέση του ήλιου να εισέλθει και να βοηθήσει στην άνοδο της θερμοκρασίας. Ένα κρύο πρωινό στην Β. Ελλάδα η θερμοκρασία πριν βγει ο ήλιος μπορεί να είναι κάτω από 0 ο C, με την ανατολή του ηλίου και προς το μεσημέρι η θερμοκρασία ανεβαίνει. Αυτή την ενέργεια, την θέλουμε να βοηθήσει στην θέρμανση του σπιτιού και όχι να την κρατήσουμε από έξω. Έτσι με βάση τον δείκτη solar g που εκφράζεται σε %, μπορούμε να έχουμε εικόνα του πόσο από το ποσοστό της θερμικής ηλιακής ακτινοβολίας που προσπίπτει επάνω στον υαλοπίνακα καταφέρνει να περάσει μέσα:
Είδος Υαλοπίνακα Solar g factor (%) Μονός Υαλοπίνακας 87 % Διπλός Υαλοπίνακας (απλός) 78 % Διπλός Υαλοπίνακας σκληρής επίστρωσης (Sunergy) 41 % Διπλός Υαλοπίνακας 3 ης γενιάς μαλακής επίστρωσης με χρήση argon στο μέσο ( 2 εποχών») 58 % Διπλός Υαλοπίνακας 3 ης γενιάς μαλακής επίστρωσης με χρήση argon στο μέσο ( 4 εποχών») 42 % Έτσι λοιπόν ένας υαλοπίνακας 2 εποχών θα αφήσει μεγαλύτερο ποσοστό θερμικής ηλιακής ακτινοβολίας να περάσει μέσα(58%), σε σχέση με έναν ενεργειακό υαλοπίνακα 4 εποχών που θα αφήσει πολύ λιγότερη από αυτή την ενέργεια να περάσει (42%). Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω αυτά χαρακτηριστικά, έχουμε τον παρακάτω πίνακα: Είδος Υαλοπίνακα Ug = W/(m2.K) Light Transmittanc e (%) Solar g factor (%) Μονός Υαλοπίνακας 5,8 90% 87 % Διπλός Υαλοπίνακας (απλός) 2,7 82 % 78 % Διπλός Υαλοπίνακας σκληρής επίστρωσης (Sunergy) 2,0 54 % 41 % Διπλός Υαλοπίνακας 3 ης γενιάς μαλακής επίστρωσης (Low-E) με χρήση argon στο μέσο ( 2 εποχών») Διπλός Υαλοπίνακας 3 ης γενιάς μαλακής επίστρωσης (Low-E) με χρήση argon στο μέσο ( 4 εποχών») 1,1 80% 58 % 1,1 65% 42 %
Από τον παραπάνω πίνακα πλέον προκύπτει ότι η επιλογή ενεργειακών υαλοπινάκων 3 ης γενιάς μαλακής επίστρωσης (Low-E) είναι πλέον μονόδρομος, ενώ από εκεί και πέρα ο διαχωρισμός των 2 και 4 εποχών έχει να κάνει με την περιοχή στην οποία βρίσκεται η οικία την οποία θέλουμε να θωρακίσουμε ενεργειακά: Σε περιοχές λοιπόν όπου οι ανάγκες είναι περισσότερο για θέρμανση και όχι τόσο για δροσισμό (πχ Β. Ελλάδα, ορεινές περιοχές κλπ) είναι προτιμότερη η χρήση των ενεργειακών υαλώσεων 3 ης γενιάς 2 εποχών. Ενώ για περιοχές με μεγαλύτερες ανάγκες δροσισμού (Ν. Ελλάδα, νησιά κλπ) ενδείκνυται σαφώς η χρήση των ενεργειακών υαλοπινάκων 4 εποχών. Οι υαλοπίνακες 3 ης γενιάς δεν χρειάζονται κανέναν επιπλέον χειρισμό τόσο από πλευράς του κατασκευαστή κουφωμάτων αλλά και από πλευράς καταναλωτή. Δεν απαιτούν καμία επιπλέον συντήρηση ή ιδιαίτερη προσοχή στο καθάρισμα κλπ. Σε αυτό που θα πρέπει όμως να δοθεί έμφαση είναι στην ποιότητα του κατασκευαστή υαλοπινάκων. Η μαλακή επίστρωση(low-e) που βρίσκεται εσωτερικά στον υαλοπίνακα, απαιτεί την απομάκρυνσή της σε απόσταση 7mm από την άκρη του υαλοπίνακα, πριν αυτός σφραγιστεί. Αυτό γίνεται για να γίνει σωστά η σφράγιση του υαλοπίνακα (botyl) επάνω στο γυαλί και όχι στην επίστρωση. Κατά το πλύσιμο του υαλοπίνακα, απαιτούνται ειδικές (μαλακές) βούρτσες προκειμένου να γίνει σωστά το καθάρισμα του γυαλιού χωρίς όμως να πληγωθεί η μαλακή επίστρωση. Ενώ τέλος είναι άκρως απαραίτητη η χρήση ειδικής κόλλας θειόκολλας στην σφράγιση (κρύα κόλλα) η οποία είναι απαραίτητη για το χειρισμό θερμοκρασιών που μπορεί να αναπτυχθούν από την εξωτερική πλευρά λόγω της ανάκλασης της θερμοκρασίας που επιτυγχάνεται με την επίστρωση. Όλα αυτά μπορούν πολύ εύκολα και απλά να ελεγχθούν ακόμη κι από τον απλό καταναλωτή. Ας δούμε μερικούς μύθους που κακώς έχουν ερμηνευτεί:
H μαλακή επίστρωση έχει ημερομηνία λήξης. Κάτι που αποτελεί λάθος. Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι να ξεκινήσει οξείδωση στην επίστρωση των μεταλλικών στοιχείων πριν αυτός σφραγιστεί σε 2πλή υάλωση. Από την ώρα που θα σφραγιστεί τότε πλέον είναι αδύνατη η οξείδωση του υαλοπίνακα. Έτσι αν την ώρα που παραλάβουμε τους υαλοπίνακες δεν δούμε στίγματα ή κηλίδες στην επιφάνεια του, τότε είμαστε σίγουροι ότι έχουμε παραλάβει ένα σωστό προϊόν. Το αέριο argon χάνεται μετά από μερικά χρόνια. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι απλή: Αν χαθεί το αέριο σημαίνει ότι ο υαλοπίνακας δεν είναι ορθά σφραγισμένος. Αυτό θα σημάνει ταυτόχρονα τόσο την απώλεια του argon, αλλά και την αντικατάσταση του εσωτερικά με αέρα φρέσκο από την διαρροή που θα υπάρχει, κάτι που με την σειρά του θα οδηγήσει πολύ γρήγορα στον κορεσμό των πυριτικών αλάτων εντός και κατ επέκταση το θόλωμα των τζαμιών από υγρασία. Έτσι αν απολεσθεί το αέριο, σύντομα θα έχουμε και θόλωμα από υγρασία μεταξύ των τζαμιών, όποτε και υποχρεούται πλέον ο κατασκευαστής τους στην άμεση αντικατάστασή τους. Είναι ενεργειακά τα τζάμια που αγόρασα; Πέρα από τις ειδικές συσκευές που κυκλοφορούν και δείχνουν αν ένα τζάμι έχει επίστρωση ή όχι υπάρχει ένας απλούστερος τρόπος για να διαπιστώσουμε αν οι υαλοπίνακές μας έχουν επίστρωση ή όχι. Ένας τρόπος είναι με θερμαντική λάμπα. Βάζουμε την θερμαντική λάμπα μπροστά από έναν υαλοπίνακα ενεργειακό και νιώθουμε αν διαπερνά η θερμότητά της από το τζάμι. Ταυτόχρονα αν μπορούμε να κάνουμε την δοκιμή αυτή και σε έναν υαλοπίνακα που ξέρουμε ότι είναι απλός θα αισθανθούμε κυριολεκτικά σε δευτερόλεπτα την διαφορά. Οι παραπάνω τρόποι είναι πρακτικοί τρόποι που μπορεί να εφαρμόσει ή να επιθεωρήσει ο καθένας μας. Σαφέστατα η συνοδεία σχετικού πιστοποιητικού από τον κατασκευαστή (CE) αποτελεί την δήλωση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του προϊόντος το οποίο παραδίδει στον καταναλωτή.