ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ» Ένα ερωτηµατολόγια σχετικό µε την ασφάλεια των τροφίµων (οι σωστές απαντήσεις θα δοθούν µε άλλο έντυπο). Διαλέξτε την απάντηση που περιγράφει καλύτερα την πρακτική στο σπίτι σας είτε είστε, είτε όχι αυτός/αυτή που χειρίζεται τα τρόφιµα. Ονοµατεπώνυµο:... 1). Η θερµοκρασία του ψυγείου µου στο σπίτι είναι: A). 10 οc B). 5 οc C). Δεν ξέρω, δεν την έχω µετρήσει ποτέ. 2). Την τελευταία φορά που είχαµε υπολείµµατα µαγειρεµένου φαγητού µε κρέας, πουλερικά ή ψάρι, το φαγητό: A). Είχε κρυώσει σε θερµοκρασία δωµατίου και µετά µπήκε στο ψυγείο. B). Μπήκε στο ψυγείο αµέσως µόλις σερβιρίστηκε το φαγητό. C). Έµεινε σε θερµοκρασία δωµατίου για όλο το βράδυ ή περισσότερο. 3). Η τελευταία φορά που το σιφόνι του νεροχύτη καθαρίστηκε µε ζεστό (π.χ. από το ηλιόθερµο) ή βραστό νερό, ήταν: A). Χτες βράδυ. B). Πολλές εβδοµάδες πριν. C). Δεν µπορώ να θυµηθώ. 4). Αν ένας δίσκος κοψίµατος χρησιµοποιηθεί στο σπίτι µου για να κόψω φρέσκο κρέας, πουλερικά ή ψάρι και πρόκειται να το χρησιµοποιήσω για να κόψω άλλο φαγητό, θα: A). Χρησιµοποιηθεί όπως είναι. B). Καθαριστεί προσεκτικά µε ένα βρεγµένο πανί. C). Πλυθεί αρχικά µε σαπούνι και ζεστό νερό και να καθαριστεί µε ένα αραιό διάλυµα χλωρίνης.
5). Η τελευταία φορά που είχαµε «µπιφτέκια στη σχάρα» στο σπίτι έφαγα το δικό µου: A). Λίγο ψηµένο - σχεδόν ωµό. B). Μισοψηµένο. C). Καλοψηµένο. 6). Η τελευταία φορά που υπήρξαν τηγανίτες στο σπίτι µου, το ζυµάρι ήταν: A). Φτιαγµένο µε ωµά αυγά, και δοκίµασα λίγο. B). Αγορασµένο από κατάστηµα και δοκίµασα λίγο. C). Δεν δοκίµασα µέχρι που ψήθηκε. 7). Καθαρίζω όλες τις επιφάνειες στην κουζίνα µου που έρχονται σε επαφή µε τρόφιµα µε: A). Καθαρό νερό B). Ζεστό νερό και σαπούνι. C). Ζεστό νερό και σαπούνι, και µετά αραιό διάλυµα χλωρίνης. D). Ζεστό νερό και σαπούνι, και µετά κάποιο προϊόν «καθαριστικό», του εµπορίου. 8). Όταν τα πιάτα πλένονται: A). Καθαρίζονται σε πλυντήριο πιάτων και µετά στεγνώνουν µόνα τους. B). Μουλιάζουν στο νεροχύτη για ώρες και πλένονται µε σαπούνι στο ίδιο νερό. C). Πλένονται αµέσως µε ζεστό νερό και σαπούνι στο νεροχύτη και στεγνώνουν µόνα τους. D). Πλένονται αµέσως µε ζεστό νερό και σαπούνι στο νεροχύτη και αµέσως σκουπίζονται.. 9). Την τελευταία φορά που έπιασα ωµό κρέας, πουλερικά, ή ψάρια, καθάρισα τα χέρια µου µετά: A). Σκουπίζοντας τα σε µια πετσέτα. B). Ξεπλένοντας τα µε ζεστό, κρύο ή καυτό νερό. C). Πλένοντας τα µε σαπούνι και ζεστό νερό. 10). Το κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια ξεπαγώνουν A). Τοποθετώντας τα πάνω στον πάγκο. B). Τοποθετώντας τα στο ψυγείο. C). Τοποθετώντας τα στο φούρνο µικροκυµάτων.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ» Ένα ερωτηµατολόγια σχετικό µε την ασφάλεια των τροφίµων ΚΛΕΙΔΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ EΠIMEΛEIA ΣYNTAΞHΣ ΔP. MANOΛHΣ KOKKINAKHΣ 1). Τα ψυγεία πρέπει να µένουν στους 5 οc ή λιγότερο, έτσι αν διαλέξεις την απάντηση Β δώσε στον εαυτό σου 2 βαθµούς. Αν όχι, δεν είσαι µόνος. Πολλοί άνθρωποι παραβλέπουν τη σηµασία που έχει η διατήρηση µιας κατάλληλης θερµοκρασίας στο ψυγείο. Το σωστό είναι να µετράµε τη θερµοκρασία µε ένα θερµόµετρο και αν χρειάζεται να ρυθµίζουµε τον ελεγκτή της θερµοκρασίας του ψυγείου. Η θερµοκρασία των 5 οc ή λιγότερο είναι σηµαντική γιατί καθυστερεί την ανάπτυξη των βακτηριδίων. Η θερµοκρασία δεν θα σκοτώσει τα βακτηρίδια, αλλά θα εµποδίσει την εξάπλωση τους (πολλαπλασιασµό), και όσο πιο λίγα είναι, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να πάθεις κάτι από αυτά. Η ψύξη στους -18 οc ή λιγότερο, σταµατάει την ανάπτυξη βακτηριδίων (αν και δεν θα σκοτώσει όλα τα βακτηρίδια που υπάρχουν ήδη). 2). Η απάντηση Β είναι η καλύτερη, δώστε στον εαυτό σας 2 βαθµούς αν διαλέξατε αυτή. Τα ζεστά φαγητά πρέπει να µπαίνουν στο ψυγείο όσο γίνεται πιο γρήγορα, µέσα σε ένα διάστηµα 2 ωρών από την ώρα που θα µαγειρευτούν. Αλλά δεν πρέπει να κρατάµε το φαγητό αν έχει µείνει έξω για περισσότερο από δυο ώρες. Δεν πρέπει να το δοκιµάζουµε επίσης. Ακόµα και ένα µικρό κοµµάτι µπορεί να προκαλέσει αρρώστια αν έχει µολυνθεί. Κάποια υπολείµµατα της ίδιας ηµέρας µπορούν να χρησιµοποιηθούν µέχρι κάποια ασφαλή ώρα. Γενικά, παραµένουν ασφαλή αν έχουν διατηρηθεί στο ψυγείο για 3-5 ηµέρες. Αν υπάρχει αµφιβολία, πετάξετε τα. 3). Αν η απάντηση Α περιγράφει καλύτερα το νοικοκυριό σας δώστε στον εαυτό σας 2 βαθµούς, και 1 αν διαλέξατε την απάντηση Β. Το σιφόνι και οι σωλήνες της κουζίνας θα πρέπει να ελέγχονται συχνά, και να καθαρίζονται κατά διαστήµατα ρίχνοντας µέσα στη σωλήνα ένα κουταλάκι χλώριο σε _ του λίτρου νερό ή ένα διάλυµα του εµπορίου κατάλληλο, ακολουθώντας τις οδηγίες χρήσεως. Τα κοµµάτια φαγητού που µαζεύονται µέσα στο σιφόνι και κατά µήκος των σωλήνων, µαζί µε την υγρασία δηµιουργούν ένα περιβάλλον ιδανικό για την ανάπτυξη βακτηριδίων. 4). Αν διαλέξατε την απάντηση C δώστε στον εαυτό σας 2 βαθµούς. Το πλύσιµο µε σαπούνι και καυτό νερό, και στη συνέχεια καθαρισµός µε ένα µαλακό χλωριούχο διάλυµα είναι το πιο ασφαλές. Αν διαλέξατε την απάντηση Α παραβαίνετε ένα σηµαντικό κανόνα ασφάλειας των τροφίµων, ποτέ να µην αφήνετε το φρέσκο κρέας, τα πουλερικά, ή το ψάρι να έρθει σε επαφή µε αλλά µαγειρεµένα τρόφιµα. Η απάντηση Β δεν είναι καλή επίσης. Το πρόχειρο πλύσιµο δεν αφαιρεί τα βακτηρίδια.
5). Δώστε στον εαυτό σας 2 βαθµούς αν διαλέξατε την απάντηση C. Ο πιο ασφαλής τρόπος για να φάτε είναι να τα ψήσετε τόσο ώστε να µην είναι πια κόκκινα στη µέση και να µην τρέχει αίµα. Αυτό δεν συµβαίνει µε τα λίγο ψηµένα κρέατα, και µπορεί να µη συµβεί και µε τα µισοψηµένα. Μαγειρεύουµε τα φαγητά συµπεριλαµβανόµενα µπουρεκάκια κρέατος, σε µια εσωτερική θερµοκρασία των 75 0C που συνήθως προστατεύει από πρόκληση τροφοδηλητηριάσεων. Τα καλοψηµένα κρέατα φτάνουν αυτή τη θερµοκρασία. Πρέπει να ελέγχουµε το κρέας, τα πουλερικά, ή το ψάρι µε ένα θερµόµετρο ειδικό για να βεβαιωθούµε ότι η εσωτερική θερµοκρασία είναι ασφαλής. Για φαγητά σε φούρνο µικροκυµάτων, πρέπει να ακολουθούµε τις οδηγίες χρήσεως, συµπεριλαµβανοµένης της ώρας που πρέπει να το αφήσουµε µέσα ή έξω από το φούρνο µετά το ψήσιµο. Αυτοί οι φούρνοι δηµιουργούν θέρµανση σε κάποια µέρη µόνο, αλλά αφήνοντας το όσο χρειάζεται επιτρέπουµε στη θερµότητα να πάει παντού στο φαγητό. 6). Αν απάντησες Α µπορεί να βάζεις τον εαυτό σου σε κίνδυνο να πάθεις σαλµονέλωση που προκαλείται από ένα βακτηρίδιο που µπορεί να βρεθεί στα τσόφλια των αυγών ή µέσα στον κρόκο. Μαγειρεύοντας τα αυγά ή φαγητά που περιέχουν αυγά σε λιγότερο των 60 οc τα βακτηρίδια σκοτώνονται. Έτσι αν διαλέξεις την τρίτη απάντηση, δώσε στον εαυτό σου 2 βαθµούς. Και για την απάντηση Β παίρνεις 2 βαθµούς. Τα φαγητά που περιέχουν φρέσκα αυγά, όπως είναι το σπιτικό παγωτό, η µαγιονέζα, έχουν ένα κίνδυνο σαλµονέλας, αλλά τα εµπορικά όχι. Τα εµπορικά προϊόντα είναι φτιαγµένα µε παστεριωµένα αυγά, που είναι αυγά που έχουν ψηθεί κατάλληλα για να σκοτωθούν τα βακτηρίδια. Οι εµπορικές ετοιµασίες ζυµαριού δεν έχουν κάποιο κίνδυνο. 7). Οι δυο τελευταίες απαντήσεις παίρνουν από 2 βαθµούς. Το χλώριο και τα καθαριστικά εµπορίου είναι τα καλύτερα καθαριστικά- πάντα βέβαια χρησιµοποιούνται και διαλύονται µε βάση τις οδηγίες. Δεν είναι όµως τα πιο αποτελεσµατικά στη καταπολέµηση των βακτηριδίων. Το καυτό νερό και το σαπούνι κάνουν καλή δουλειά, αλλά µπορεί να µη σκοτώσουν όλα τα βακτηρίδια. Το νερό µπορεί να διώξει την επιφανειακή βρωµά, όχι όµως και τα βακτηρίδια. Πλένετε τακτικά τα καθαριστικά πανιά, γιατί όταν είναι βρεγµένα βοηθούν την εξάπλωση βακτηριδίων. 8). Οι απαντήσεις Α και C παίρνουν 2 βαθµούς. Με τις δυο άλλες απαντήσεις υπάρχουν κάποια προβλήµατα. Όταν αφήσεις τα πιάτα για πολύ χρόνο µέσα σε νερό, γίνεται µια σούπα. Το φαγητό που µένει στα πιάτα βοηθάει στη δηµιουργία και εξάπλωση βακτηριδίων. Όταν τα πιάτα πλένονται στο χέρι, είναι καλύτερο να πλένονται µέσα σε 2 ώρες. Επίσης είναι καλύτερο να τα αφήνουµε να στεγνώνουν µόνα τους και να µην τα πιάνουµε όταν είναι βρεγµένα. 9). Η µόνη σωστή απάντηση είναι η C. Παίρνετε 2 βαθµούς αν τη διαλέξατε. Το πλύσιµο των χεριών µε ζεστό νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 1 λεπτό πριν και µετά το πιάσιµο τροφίµων, ειδικά αν πρόκειται για ωµό κρέας, πουλερικά ή ψάρι. Αν έχετε κάποιο κόψιµο στο χέρι, φορέστε γάντια πλαστικά. Πλύνετε τα γάντια τόσο συχνά όσο τα χέρια σας γιατί και αυτά µαζεύουν βακτηρίδια. (όταν πλένετε τα γάντια δεν χρειάζεται να βγάλετε τα γάντια και να πλύνετε τα χέρια σας).
10). Δώστε στον εαυτό σας 2 βαθµούς αν διαλέξατε Β ή C. Οι ειδικοί της ασφάλειας τροφίµων συνιστούν το ξεπάγωµα των φαγητών στο ψυγείο, στον φούρνο µικροκυµάτων ή να βάζουµε το πακέτο σε µια σακούλα κλειστή µε νερό και να αλλάζουµε το νερό κάθε 30 λεπτά. Η αλλαγή του νερού κρατάει το φαγητό κρύο, κάτι πολύ σηµαντικό για να µην αναπτυχθούν βακτηρίδια στις εξωτερικές ξεπαγωµένες περιοχές ενώ οι εσωτερικές ακόµα ξεπαγώνουν. Όταν χρησιµοποιούµε το φούρνο µικροκυµάτων, πρέπει να ακολουθούµε τις οδηγίες πάνω στο πακέτο. Πρέπει να αφήνουµε περίπου 5 εκατοστά ανάµεσα στο φαγητό και την εσωτερική επιφάνεια για να επιτρέπουµε την ικανοποιητική µεταφορά της θερµότητας. Τα µικρότερα κοµµάτια θα ξεπαγώσουν πιο εύκολα και καλύτερα από τα µεγάλα. Τα τρόφιµα που ξεπαγώνουν µε αυτό τον τρόπο θα πρέπει να ψήνονται αµέσως µετά. Δεν πρέπει να ξεπαγώνουµε κρέας, πουλερικά ή ψάρι στον πάγκο ή στο νεροχύτη χωρίς κρύο νερό αφού αµέσως τα βακτηρίδια θα αναπτυχθούν σε θερµοκρασία δωµατίου. ΣΚΟΡ - 20 Βαθµοί: αισθάνεσαι σίγουρος για την ασφάλεια τροφίµων που υπάρχει στο σπίτι σου - 12 ως 19 βαθµοί: επανεξέτασε την ασφάλεια τροφίµων στο σπίτι σου. Μερικοί κανόνες παραβαίνοντα. - 11 βαθµοί ή λιγότερο: πρέπει να ακολουθήσεις κάποια βήµατα για να διορθώσεις το πως πιάνεις τα τρόφιµα, την αποθήκευση τους, και τις τεχνικές µαγειρέµατος στο σπίτι σου. Οι τωρινές συνθήκες βάζουν εσένα και τα αλλά µέλη της οικογένειας σου σε κίνδυνο κάποιας τροφολοίµωξης.