ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΧΗΜΙΚΗ-ΓΕΩΧΗΜΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ GEOCHEMISTRY OF MAJOR AND MINOR ELEMENTS FROM SURFACE SEDIMENTS OF LAKONIKOS GULF, GREECE Karageorgis, A.P., Kanellopoulos, Th.D., Papageorgiou, A., Taxiarchi, M., Kambouri, M.
Ο νομός Λακωνίας
Ο νομός Λακωνίας & ο ποταμός Ευρώτας Ν. Λακωνίας έκταση 3.620 km 2 μέσο υψόμετρο 460 m μέγιστο υψόμετρο 2.400 m μέση τιμή κλίσης 12% μέγιστη τιμή 59%. Π. Ευρώτας πηγάζει από τον Ταΰγετο και χύνεται στο Λακωνικό κόλπο μήκος κύριου κλάδου 82 km έκταση λεκάνης απορροής 2.825 km 2
Λακωνικός κόλπος-περιοχή μελέτης
Σημερινή βαθυμετρία? 50 10 100 200 500 20 2 nm
Σκοπός της εργασίας Στα πλαίσια της ολοκληρωμένης μελέτης της λεκάνης απορροής περιλαμβάνεται και η αλληλεπίδρασή της με την παράκτια ζώνη Στην περίπτωση που η παράκτια ζώνη επηρεάζεται από ποτάμια είναι πιθανό να μεταφέρονται ανθρωπογενείς πιέσεις στην παράκτια ζώνη Στη λεκάνη απορροής δεν υπάρχουν σημαντικές βιομηχανικές δραστηριότητες, όμως γίνεται εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων Τα βαρέα μέταλλα στα ιζήματα είναι ένας διαχρονικός δείκτης ρύπανσης και η μελέτη τους μπορεί να δείξει πιθανή ανθρωπογενή επιβάρυνση
Μέθοδοι Τον Ιούνιο του 2008 συλλέχθηκαν 29 επιφανειακά δείγματα ιζημάτων με δειγματολήπτη Smith-McIntyre Αναλύθηκαν για το μέγεθος των κόκκων (υγρό κοσκίνισμα και Sedigraph 5100) και τη γεωχημική τους σύσταση σε κύρια στοιχεία και ιχνοστοιχεία (βαρέα μέταλλα) με σύστημα φθορισμού ακτίνων-χ Philips PW-2400 wavelength spectrometer
Μέθοδοι
Δίκτυο σταθμών
Κατανομή της άμμου (%)
Si/Al
PCA (ln normalized) 1.0.5 sr as ca pb mn cu co mg vkfe zn al p ni na clay cr Component 2-32% 0.0 -.5-1.0-1.0 sand si -.5 zr 0.0.5 silt ti 1.0 Component Πάτρα, 1-56% 13-16 Μαΐου 2009
Ομαδοποίηση χημικών στοιχείων Si, Zr στην αμμώδη φάση Ca, Sr, και As στη βιογενή φάση Al και όλα τα άλλα κύρια στοιχεία και ιχνοστοιχεία στη λεπτόκοκκη ιλυοαργιλώδη φάση χερσογενή αργιλοπυριτικά ορυκτά
Al
Συντελεστές εμπλουτισμού Για την καλύτερη εκτίμηση της πιθανότητας επιβάρυνσης ιζημάτων από βαρέα μέταλλα είναι πολύ διαδεδομένη η χρήση των συντελεστών εμπλουτισμού (enrichment factors, EFs): EF = (element/al) sample /(element/al) ref. sed. Στο Λακωνικό κόλπο δεν είχαμε δείγμα από βαθύ πυρήνα, οπότε χρησιμοποιήσαμε ως δείγμα αναφοράς ένα προβιομηχανικό ίζημα από το γειτονικό Μεσσηνιακό κόλπο Οι συντελεστές εμπλουτισμού δεν έδειξαν καμία ένδειξη επιβάρυνσης των ιζημάτων σε βαρέα μέταλλα.
Συμπεράσματα Ο Λακωνικός κόλπος είναι μια περιοχή που φαίνεται να μην έχει επηρεαστεί από τον άνθρωπο, σε ότι αφορά τουλάχιστον τα βαρέα μέταλλα. Ακόμα και μέσα στο λιμάνι του Γυθείου, που δεν διαθέτει βιολογικό καθαρισμό, τα ιζήματα είναι απαλλαγμένα από βαρέα μέταλλα Αντίστοιχη συμπεριφορά παρατηρείται στο λιμανάκι του Αη-Γιαννάκη που εκβάλλει ο Βασιλοπόταμος και στο λιμανάκι της Ελιάς
Συμπεράσματα Τα συμπεράσματά μας συμφωνούν με τις αντίστοιχες αναλύσεις που έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 από ομάδα του ΕΛΚΕΘΕ Καλό θα ήταν να επιβεβαιωθούν περαιτέρω τα στοιχεία μας σε σύγκριση με τοπικό προβιομηχανικό ίζημα του κόλπου
Προτάσεις για το μέλλον Αντίστοιχες μετρήσεις θα πρέπει να γίνουν και για οργανικές ενώσεις, όπως είναι ο οργανικός άνθρακας, τα φυτοφάρμακα, οι φαινόλες και οι πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες Το δίκτυο δειγματοληψιών πρέπει να επεκταθεί προς τα βαθύτερα τμήματα, ώστε να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της γεωχημείας του κόλπου Τέλος, είναι εντυπωσιακή η άγνοια της υποθαλάσσιας τοπογραφίας του κόλπου που φαίνεται ότι παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και σπάνια πολυπλοκότητα.