Οι νζοι κανόνεσ τθσ Φερεγγυότθτασ ΙΙ ςτθν ανάκεςθ ςθμαντικϊν λειτουργιϊν ι εργαςιϊν τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ ςε τρίτο πάροχο Athens Ledra Hotel 26 Μαΐου 2016 Κζλλυ Χατηθδθμθτρίου Νομικόσ Σφμβουλοσ Ζνωςθ Αςφαλιςτικϊν Εταιριϊν Ελλάδοσ
Ειςαγωγι H οδθγία 2009/138/ΕΚ και ακολοφκωσ ο εκνικόσ νόμοσ ενςωμάτωςισ τθσ (ν. 4364/2016) κζτουν νζουσ κανόνεσ ρφκμιςθσ τθσ εξωτερικισ ανάκεςθσ λειτουργίασ ι εργαςίασ τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ ςε τρίτο πάροχο, άλλωσ ςε πρόςωπο φυςικό ι νομικό μθ ςυνδεόμενο με αυτιν. Ειδικότερα, ςε εκνικό επίπεδο ο ν. 4364/2016 αφιερϊνει δφο άρκρα (27 και 37) που διαμορφϊνουν το γενικό πλαίςιο, ενϊ περαιτζρω εξειδικεφςεισ εντοπίηονται ςτο άρκρο 274 του κατ εξουςιοδότθςθ κανονιςμοφ (ΕΕ) 2015/35 κακϊσ και ςε διατάξεισ τθσ υπ αρικμ. 60/12.2.2016 απόφαςθσ τθσ Εκτελεςτικισ Επιτροπισ τθσ ΤτΕ για τθν υιοκζτθςθ των Κατευκυντιριων Γραμμϊν τθσ ΕΙΟΡΑ ςχετικά με το ςφςτθμα διακυβζρνθςθσ. Οι ωσ άνω κανόνεσ εςτιάηουν, κατά το μεγαλφτερο μζροσ τουσ, ςτισ εξωτερικζσ ανακζςεισ κρίςιμων ι ςθμαντικϊν λειτουργιϊν / εργαςιϊν τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ. 2
Γιατί μια επιχείρθςθ επιλζγει να ανακζςει μια λειτουργία/ δραςτθριότθτά τθσ ςε ζναν τρίτο πάροχο; Η εξωτερικι ανάκεςθ ςυνιςτά πλζον μια ςυνικθ πρακτικι εντόσ τθσ ςφγχρονθσ επιχειρθματικισ πραγματικότθτασ με τθν ζννοια ότι ςυμβάλλει (κατά κανόνα) ςε οικονομίεσ κλίμακοσ ςε επενδφςεισ και ανκρϊπινο δυναμικό, αποςκοπϊντασ ςε ποιοτικζσ και υψθλοφ ςε τεχνογνωςία επιπζδου υπθρεςίεσ. Η χριςθ τθσ δθμιουργεί περαιτζρω δυνατότθτα διοχζτευςθσ των εξοικονομοφμενων πόρων ςε άλλεσ παραγωγικζσ δραςτθριότθτεσ. Η εξωτερικι ανάκεςθ ζχει νόθμα εφόςον το κόςτοσ τθσ είναι μικρότερο ςυγκριτικά με το κόςτοσ που κα προζκυπτε εάν θ ίδια θ επιχείρθςθ εκτελοφςε με ίδιουσ πόρουσ τθν ίδια εργαςία. Σε επίπεδο ομίλου αποτελεί μια πραγματικότθτα επιβαλλόμενθ per se. 3
Γιατί ο Ευρωπαίοσ νομοκζτθσ κζλθςε να ρυκμίςει ειδικά τισ εξωτερικζσ ανακζςεισ; Στόχοσ των παρεμβάςεων των ευρωπαϊκϊν οργάνων ιταν θ κατάςτρωςθ του πλζγματοσ εκείνου προχποκζςεων που κα διαςφάλιηε ότι θ παρεμβολι ενόσ τρίτου προςϊπου ςτθν άςκθςθ μιασ λειτουργίασ/δραςτθριότθτασ τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ : δεν κα διατάραςςε τθ ςυνζχεια και κανονικότθτα τθσ λειτουργίασ τθσ δεν κα κατζλθγε ςε παράκαμψθ υποχρεϊςεων και ευκυνϊν τθσ που απορρζουν από το ιςχφον πλαίςιο τθσ Φερεγγυότθτασ ΙΙ Υπό το πρίςμα ότι θ Φερεγγυότθτα ΙΙ ςτθρίηεται ςε μια προςζγγιςθ προλθπτικισ εποπτείασ προςθλωμζνθσ ςτον (ολιςτικό) κίνδυνο, ωσ γενικό ςυμπζραςμα ςυνάγεται ότι το ςφνολο των ςχετικϊν με τισ εξωτερικζσ ανακζςεισ ρυκμίςεων, ςτο μζτρο κατά το οποίο οδθγοφν ςε υποχρεϊςεισ διακυβζρνθςθσ εισ βάροσ τθσ επιχείρθςθσ κατατείνει ςτθν ελαχιςτοποίθςθ των πάςθσ φφςεωσ κινδφνων (π.χ. νομικοφ, λειτουργικοφ κινδφνου) που ενζχει μια ςφμβαςθ εξωτερικισ ανάκεςθσ, ςτθν κεφαλαιακι κωράκιςθ τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ και ςε τελικι ανάλυςθ ςτθν προςταςία των αςφαλιηομζνων. 4
Ζννοια εξωτερικισ ανάκεςθσ Ο ν. 4364/2016 (άρκρο 3 περ.28) δίδει τθν ζννοια τθσ εξωτερικισ ανάκεςθσ (ι κατά τθν εναλλακτικι ορολογία του νόμου, τθν ζννοια του εξωποριςμοφ). Γενικζσ προχποκζςεισ για τθ ςφναψθ ςυμβάςεων εξωποριςμοφ Στο πλαίςιο τθσ ελευκερίασ των ςυμβάςεων ο νομοκζτθσ δεν κζτει εν αμφιβόλω το δικαίωμα τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ να προβαίνει ςε εξωτερικζσ ανακζςεισ, αρκεί να τθροφνται οι οριηόμενεσ από το νόμο προχποκζςεισ. Ο ν. 4364/2016 (αρκ. 27) κεςπίηει τισ γενικζσ προχποκζςεισ που πρζπει να ςυντρζχουν κατά τθν ανάκεςθ οποιαςδιποτε λειτουργίασ/ εργαςίασ ςε τρίτο, οι οποίεσ αφοροφν ςτθ διαςφάλιςθ: ςυνεργαςίασ με τθν εποπτικι αρχι, ουςιαςτικισ πρόςβαςθσ τθσ ίδιασ τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ, των ελεγκτϊν τθσ και τθσ ΤτΕ ςτα τθροφμενα από τον πάροχο δεδομζνα κακϊσ και πρόςβαςθσ τθσ ΤτΕ ςτισ εγκαταςτάςεισ αυτοφ, μζςω ακόμθ και επιτόπιων ελζγχων εντόσ και εκτόσ Ελλάδοσ. 5
Ειδικζσ προχποκζςεισ ανάκεςθσ κρίςιμων ι ςθμαντικϊν λειτουργιϊν/ εργαςιϊν ουςιϊδθ μείωςθ ι υποβάκμιςθ τθσ ποιότθτασ του ςυςτιματοσ διακυβζρνθςθσ αδικαιολόγθτθ αφξθςθ λειτουργικοφ κινδφνου Το άρκρο 37 παρ. 2 του ν. 4364/2016, ρυκμίηοντασ ειδικά τισ εξωτερικζσ ανακζςεισ κρίςιμων ι ςθμαντικϊν λειτουργιϊν/ εργαςιϊν, προβλζπει τθν απαγόρευςι τουσ εφόςον προκαλοφν ι μπορεί να προκαλζςουν: μείωςθ ικανότθτασ ΤτΕ να παρακολουκεί τθν εκπλιρωςθ των υποχρεϊςεων τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ υπονόμευςθ τθσ αδιάλειπτθσ και πλιρουσ εξυπθρζτθςθσ των αςφαλιςμζνων. 6
Οργανωτικζσ υποχρεϊςεισ o Ο ν. 4364/2016 (άρκρο 30 παρ. 3) κεςπίηει υποχρζωςθ τθσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ να διακζτει (όπου υπάρχει) ζγγραφθ πολιτικι για τθν εξωτερικι ανάκεςθ. Το άρκρο 64 τθσ πράξθσ 60/ 2016 τθσ ΤτΕ (63 ΚΓ ΕΙΟΡΑ) κακορίηει τα ελάχιςτα ςυςτατικά ςτοιχεία τθσ πολιτικισ αυτισ (π.χ. περιγραφι τρόπου επιλογισ παρόχου και τρόπου και ςυχνότθτασ αξιολόγθςθσ τθσ επίδοςισ του, επιμζρουσ λεπτομζρειεσ τθσ ςφμβαςθσ). o Το άρκρο 274 του κατϋ εξουςιοδότθςθ κανονιςμοφ (ΕΕ) 2015/35 για τθν ανάκεςθ κρίςιμων ι ςθμαντικϊν λειτουργιϊν/ εργαςιϊν (inter alia): επιβάλλει τον ζγγραφο τφπο ςτισ ςχετικζσ ςυμβάςεισ επιβάλλει τθ διεξαγωγι αναλυτικισ εξζταςθσ ότι πράγματι ο υποψιφιοσ πάροχοσ ζχει τθν ικανότθτα, τα προςόντα και τθν τυχόν απαιτοφμενθ άδεια για τθν άςκθςθ τθσ προσ ανάκεςθ εργαςίασ κακορίηει τισ ελάχιςτεσ (όμωσ εκτενζςτατεσ) απαιτιςεισ που πρζπει να πλθροί το περιεχόμενο εκάςτθσ ςφμβαςθσ 7
Οργανωτικζσ υποχρεϊςεισ (ςυνζχεια) ελάχιςτεσ απαιτιςεισ ςφμβαςθσ 1. δζςμευςθ του παρόχου να ςυμμορφϊνεται με το ιςχφον πλαίςιο και πολιτικζσ τθσ επιχείρθςθσ και να ςυνεργάηεται με τθν ΤτΕ 2. τθν υποχρζωςθ του παρόχου να γνωςτοποιιςει κάκε εξζλιξθ που ενδζχεται να ζχει ςθμαντικι επίπτωςθ ςτθν ικανότθτά του να αςκιςει αποτελεςματικά να ανατικζμενα κακικοντά του 3. διαςφάλιςθ δυνατότθτασ τθσ επιχείρθςθσ για ενθμζρωςθ και ζκδοςθ οδθγιϊν προσ τον πάροχο κακϊσ και για καταγγελία τθσ ςφμβαςθσ, χωρίσ να κίγεται θ ςυνζχεια των υπθρεςιϊν τθσ προσ τουσ αςφαλιςμζνουσ τθσ 4. διαςφάλιςθ πραγματικισ πρόςβαςθσ ςε όλεσ τισ πλθροφορίεσ ςτθν επιχείρθςθ/ ελεγκτζσ/ ΤτΕ 5. τθν πρόβλεψθ ικανισ προκεςμίασ προειδοποίθςθσ για καταγγελία τθσ ςφμβαςθσ, οφτωσ ϊςτε να δίδεται ο απαραίτθτοσ χρόνοσ ςτθν επιχείρθςθ για εξεφρεςθ εναλλακτικισ λφςθσ 6. τθ διαςφάλιςθ δυνατότθτασ τθσ ΤτΕ (όπου ενδείκνυται) να υποβάλει απευκείασ ερωτιςεισ ςτον πάροχο ςτισ οποίεσ ο τελευταίοσ να απαντά 7. τουσ όρουσ υπό τουσ οποίουσ κακίςταται επιτρεπτι θ υπεργολαβία 8
Οργανωτικζσ υποχρεϊςεισ (ςυνζχεια) Το άρκρο 274 του κατϋ εξουςιοδότθςθ κανονιςμοφ (ΕΕ) 2015/35 επιπρόςκετα απαιτεί: διαςφάλιςθ ότι ο πάροχοσ διακζτει επαρκι ςχζδια ζκτακτθσ ανάγκθσ, ότι κατά περιόδουσ πραγματοποιεί δοκιμζσ εφεδρικϊν ςυςτθμάτων και ότι πτυχζσ των ςυςτθμάτων διαχείριςθσ κινδφνου και εςωτερικοφ ελζγχου του παρόχου είναι επαρκι επαλικευςθ από πλευράσ αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ ότι ο πάροχοσ διακζτει τουσ αναγκαίουσ πόρουσ για τθν εκτζλεςθ τυχόν πρόςκετων κακθκόντων και ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι ςτθν ανατεκείςα εργαςία υπάλλθλοι διακζτουν τθν προβλεπόμενθ ικανότθτα και αξιοπιςτία. 9
Οργανωτικζσ υποχρεϊςεισ (ςυνζχεια) Όςον αφορά ειδικά τθν ανάκεςθ βαςικισ λειτουργίασ, θ πράξθ 60/2016 τθσ ΤτΕ (άρκρο 16) κεςπίηει υποχρζωςθ τθσ επιχείρθςθσ: να αξιολογεί ξεχωριςτά κάκε απαςχολοφμενο είτε από τον πάροχο είτε από τον υπεργολάβο αυτοφ πρόςωπο για τθν εκτζλεςθ αυτισ να ορίηει πρόςωπο εντόσ τθσ επιχείρθςθσ, το οποίο πλθροί τα απαιτοφμενα για τθ βαςικι αυτι λειτουργία κριτιρια καταλλθλότθτασ και αξιοπιςτίασ, ωσ υπεφκυνο για τθν παρακολοφκθςθ των επιδόςεων του παρόχου. Το πρόςωπο αυτό κα πρζπει να είναι ο Υπεφκυνοσ για τθν προσ ανάκεςθ λειτουργία, ο οποίοσ και κοινοποιείται ςτθν ΤτΕ ςφμφωνα με τθν παρ. 2 του άρκρου 31 του ν. 4364/2016. 10
Διαδικαςτικζσ προχποκζςεισ ανάκεςθσ κρίςιμων/ςθμαντικϊν λειτουργιϊν/εργαςιϊν o Σφμφωνα με το ν. 4364/2016 (άρκρο 37 παρ. 3) θ επιχείρθςθ υποχρεοφται να ενθμερϊνει εγκαίρωσ τθν ΤτΕ : πριν από τθν εξωτερικι ανάκεςθ κρίςιμων ι ςθμαντικϊν εργαςιϊν για τισ μεταγενζςτερεσ ςθμαντικζσ αλλαγζσ ςε ςχζςθ με τισ εργαςίεσ αυτζσ. o Η κοινοποίθςθ αυτι ςυμπεριλαμβάνει (άρκρο 65 τθσ πράξθσ 60/12.2.2016): περιγραφι του πεδίου εφαρμογισ και του ςκεπτικοφ τθσ εξωτερικισ ανάκεςθσ το όνομα του προςϊπου εντόσ τθσ επιχείρθςθσ που κα είναι υπεφκυνο για τθ (βαςικι) λειτουργία που είναι προσ ανάκεςθ. 11
Διαδικαςτικζσ προχποκζςεισ ανάκεςθσ κρίςιμων/ςθμαντικϊν λειτουργιϊν/εργαςιϊν (ςυνζχεια) o Ωςτόςο, εκ του αποτελζςματοσ επιφυλάςςει για τον επόπτθ εξουςίεσ επζμβαςθσ αναγνωρίηοντασ ακόμθ και εξουςία να κατονομάηει αυτοβοφλωσ μια λειτουργία ωσ ςθμαντικι ι κρίςιμθ με ςυνεπακόλουκο τθν ανάλθψθ ενεργειϊν εκ μζρουσ τθσ επιχείρθςθσ (άρκρο 30 παρ. 5 ν. 4364/2016). o Ο ν. 4364/2016 δεν εξειδικεφει τθ χριςθ τθσ φράςθσ «εγκαίρωσ». Η πρόβλεψθ για ζγκαιρθ ενθμζρωςθ ζχει το νόθμα διαςφάλιςθσ ενόσ επαρκοφσ χρόνου διαβοφλευςθσ μεταξφ επόπτθ και αςφαλιςτικισ επιχείρθςθσ. Η παλαιότερθ εκδοχι των Κατευκυντιριων Γραμμϊν τθσ CEIOPS (νυν ΕΙΟΡΑ) (βλ. παρ. 3.354 CP 33 System of Governance /October 2009) ζκανε λόγο για ζξι εβδομάδεσ. 12
Εξωτερικζσ ανακζςεισ εντόσ ομίλου Η φπαρξθ ομιλικισ ςχζςθσ δεν ςυνεπάγεται ότι οι εξωτερικζσ ανακζςεισ εντόσ ομίλου απαλλάςςονται από τισ απαιτιςεισ που ιςχφουν γενικά για τισ περιπτϊςεισ αυτζσ. Τόςο οι Κατευκυντιριεσ Γραμμζσ τθσ ΕΙΟΡΑ για το ςφςτθμα διακυβζρνθςθσ (βλ. ΚΓ 62) όςο και ο κατϋ εξουςιοδότθςθ Κανονιςμόσ (βλ. άρκρο 274 παρ. 2) αναφζρονται ρθτά ςτθν περίπτωςθ των ενδοομιλικϊν ανακζςεων και ςτισ απαιτιςεισ επί του προκειμζνου. 13
Ευχαριςτώ για την προςοχή ςασ! 14