ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Δραστηριότητες και επιδόσεις του ΕΣΥΠ/ΕΙΜ Δρ. Διονύσιος Γ.Κυριακίδης Δ/ντής Ποιότητας & Επιστ. Υποστήριξης ΕΣΥΠ/ΕΙΜ
ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ - ΣΚΟΠΟΙ Το ΕΙΜ ως ΝΠΙΔ ιδρύθηκε με το ν.2231/1994. Δημιουργήθηκε μετά από επενδύσεις άνω των 30.000 k. Άρχισε να λειτουργεί από το 2000 στη ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης. Σήμερα το ΕΙΜ αποτελεί Αυτοτελή Λειτουργική Μονάδα του Εθνικού Συστήματος Υποδομών Ποιότητας (ΕΣΥΠ) ως ΕΣΥΠ/ΕΙΜ. Σκοποί του ΕΣΥΠ/ΕΙΜ: 1. Τήρηση εθνικών προτύπων - υλοποίηση μονάδων μέτρησης SI, 2. Ανάπτυξη μεθόδων τεχνικών μετρήσεων, 3. Υποστήριξη του Μετρολογικού Συστήματος της χώρας, 4. Διάδοση της μετρολογίας, 5. Διεθνής εκπροσώπηση της χώρας, 6. Ανάπτυξη και διάθεση υλικών αναφοράς.
ΠΟΡΕΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ ΕΙΜ 1994 ίδρυση με το Ν.2231/94 1994 έναρξη υλοποίησης έργου στο PRISMA/Α ΚΠΣ 1995 έναρξη υλοποίησης έργου στο ΕΠΒ/Β ΚΠΣ (έως 2000) 1997 έναρξη στελέχωσης 2000 έναρξη δραστηριοτήτων και υπηρεσιών 2001 υπογραφή και συμμετοχή στη διαδικασία MRA 2001 υπογραφή της Σύμβασης του Μέτρου 2002 έναρξη υλοποίησης έργου στο ΕΠΑΝ/Γ ΚΠΣ Έως σήμερα, υλοποίηση έργων ανάπτυξης των υποδομών του ΕΙΜ ύψους > 30.000.000.
ΔΟΜΗ & ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΣΥΠ/ΕΙΜ Στο ΕΣΥΠ/ΕΙΜ λειτουργούν τα Εθνικά Εργαστήρια στα πεδία: 1. Μηχανικών Μετρήσεων (Μάζα, Δύναμη, Ροή, Όγκος, Πίεση) 2. Φυσικών Μετρήσεων (Θερμοκρασία, Υγρασία, Διαστατικών, Ακουστικής, Δονήσεων) 3. Ηλεκτρικών Μετρήσεων (Χαμηλών Συχνοτήτων, Υψηλών Συχνοτήτων, Χρόνου-Συχνότητας) Υπό το ΕΣΥΠ/ΕΙΜ λειτουργούν εθνικά περιφερειακά εργαστήρια: 1. Στη Χημική Μετρολογία σε συνεργασία με το ΓΧΚ στην Αθήνα. 2. Στην Πυρηνική Μετρολογία σε συνεργασία με την ΕΕΑΕ. Στο ΕΣΥΠ/ΕΙΜ εφαρμόζεται ΣΔΠ ISO 17025 (εργαστήρια) και ISO 9001 (άλλες υπηρεσίες). Το ΕΣΥΠ/ΕΙΜ αποτελεί μέλος της EURAMET. Αξιολογείται διεθνώς για την τεχνική του επάρκεια (MRA).
ΤΟ ΜΕΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΙΜ 1. Σύμβουλος της Πολιτείας: Συμμετοχή σε Όργανα της Πολιτείας Παροχή εξειδικευμένων συμβουλών σε φορείς της * Συμβολή του ΕΙΜ στο σύστημα ελέγχου εισροών εκροών δεξαμενών πρατηρίων 2. Τήρηση των Εθνικών Προτύπων της χώρας 3. Υποστήριξη του Μετρολογικού Συστήματος, περιλαμβάνει: Ιχνηλασιμότητα μετρήσεων στα εθνικά πρότυπα Έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών, ενημέρωση και συμβουλές Διοργάνωση διεργαστηριακών μετρήσεων 4. Διάδοση της μετρολογίας, περιλαμβάνει: Διοργάνωση σεμιναρίων Έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών και δημοσιεύσεων Διοργάνωση συνεδρίων και συμμετοχή σε συνέδρια - ημερίδες
5. Υπηρεσίες: Διακρίβωσης (σκοπός: ιχνηλασιμότητα στα εθνικά πρότυπα) - Περίπου 600 πιστοποιητικά ανά έτος και πάνω από 7.000 έως σήμερα Μετρολογικής υποστήριξης - Πάνω από 2.500 Α/Η συμμετεχόντων σε εκπ/σεις του ΕΙΜ έως σήμερα - Περισσότερα από 60 διεργαστηριακά σχήματα μετρήσεων Αποδέκτες υπηρεσιών > 100 φορείς της χώρας και του εξωτερικού (Αλβανία, FYROM, Σερβία, Βουλγαρία, Βοσνία, Γεωργία, Τουρκία, Κύπρο, Abu Dhabi) 6. Διεθνείς δραστηριότητες: Συμμετοχή στη διαδικασία Αμοιβαίας Αναγνώρισης (MRA) Mέλος και Συμμετοχή στην EURΑMET Διμερείς/πολυμερείς συνεργασίες στην ευρύτερη περιοχή 7. Λοιπές Δραστηριότητες: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΙΜ Συνεργασίες με ΑΕΙ, ΤΕΙ Συμμετοχή σε ερευνητικά έργα
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΙΣΡΟΩΝ - ΕΚΡΟΩΝ Σκοπός: Ο ακριβής συνεχής έλεγχος των δεξαμενών πρατηρίων με προϋπόθεση την αξιόπιστη βαθμονόμηση των δεξαμενών. Ρόλος του ΕΣΥΠ/ΕΙΜ: Υποστήριξη της Πολιτείας για την επιτυχή εγκατάσταση και εφαρμογή των συστημάτων εισροών εκροών: 1. Συμμετοχή από την αρχή στην Επιτροπή για το σχεδιασμό του συστήματος. 2. Διοργάνωση διεργαστηριακών σχημάτων για την υποστήριξη των Εργαστηρίων Φορέων που αναλαμβάνουν βαθμονομήσεις δεξαμενών. 3. Εκπαίδευση και μεταφορά τεχνογνωσίας στα Εργαστήρια Βαθμονόμησης Δεξαμενών. 4. Ανάπτυξη και διάθεση δύο web-εφαρμογών για την επεξεργασία και την εξαγωγή των αποτελεσμάτων βαθμονόμησης, όπως απαιτείται (έως σήμερα >2000 δεξαμενές έχουν βαθμονομηθεί με τις εφαρμογές αυτές). Σήμερα > 20 φορείς που διενεργούν βαθμονομήσεις δεξαμενών βασίζονται και υποστηρίζονται τεχνικά από το ΕΣΥΠ/ΕΙΜ.
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ Το ΕΙΜ έχει αναπτύξει συνεργασίες προσφέροντας υπηρεσίες και μεταφορά τεχνογνωσίας σε αντίστοιχους φορείς άλλων χωρών: Μάλτα (2003) FYROM, Αλβανία, Κύπρος (συνεχώς) Σερβία (2009, 2010, 2011) Γεωργία (2011) Τουρκία (2011, 2012) Λίβανος (2013, 2014) Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (2013, 2014) Επίσης, το ΕΣΥΠ/ΕΙΜ υλοποιεί έργα με χρηματοδότηση από το PTB της Γερμανίας βάσει συμφωνητικού συνεργασίας. Τέλος, το ΕΣΥΠ/ΕΙΜ συμμετέχει ενεργά σε πολυμερείς συνεργασίες της EURAMET.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΤΟΥ ΕΣΥΠ/ΕΙΜ Το ΕΣΥΠ/ΕΙΜ λειτουργεί στη ΒΙΠΕ Θεσσαλονίκης σε δύο κτήρια: 1. 4500 τμ με υπόγειες εγκαταστάσεις για καλύτερη ρύθμιση συνθηκών (θερμοκρασίας, υγρασίας, δονήσεων, κλπ.). 2. 1500 τμ κατάλληλα διαμορφωμένο. Τα Εργαστήρια του ΕΣΥΠ/ΕΙΜ διαθέτουν εξοπλισμό τεχνολογίας αιχμής με προτεύοντα πρότυπα. Ο παραπάνω συνδυασμός έχει καταστήσει το ΕΣΥΠ/ΕΙΜ σημαντικό μετρολογικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων. Δυνατό σημείο του ΕΣΥΠ/ΕΙΜ: εξειδικευμένο προσωπικό με αντίστοιχη εμπειρία στην ανάπτυξη και λειτουργία εθνικών μετρολογικών υποδομών και αντίληψη, αφενός των τεχνικών/ επιστημονικών δεδομένων και αφετέρου των κοινωνικοοικονομικών απαιτήσεων.
ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Εργαστήρια ΔΗΜ: 1. Χαμηλών Συχνοτήτων 2. Υψηλών Συχνοτήτων 3. Χρόνου Συχνότητας
ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Μεγέθη Χαμηλών Συχνοτήτων: DC Τάση & Ρεύμα Λόγος DC Τάση & Ρεύματος Λόγος AC Τάσης DC Αντίσταση Χωρητικότητα Επαγωγή AC Ισχύς και Ενέργεια
ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Μεγέθη Υψηλών Συχνοτήτων: Ενεργός απόδοση & Συντελεστής Διακρίβωσης (Effective efficiency and calibration factor) Εξασθένηση S Παράμετροι Μεγέθη Χρόνου Συχνότητας: Συχνότητα Χρονικό διάστημα
ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Εργαστήρια ΔΦΜ: 1. Θερμοκρασίας - Υγρασίας 2. Διαστατικών Μετρήσεων 3. Ακουστικής - Δονήσεων 4. Οπτικής - Φωτομετρίας
ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ 1. Εργαστήριο Θερμοκρασίας - Υγρασίας Υλοποίηση μονάδων: - θερμοκρασίας ( Κ ) - σχετικής υγρασίας r.h. % και σημείου δρόσου ( o C ) Εξοπλισμός σε πρωτεύον επίπεδο Διακρίβωση αισθητήρων θερμοκρασίας και υγρασίας 2. Εργαστήριο Διαστατικών Υλοποίηση μονάδων: - Μήκους ( m ) - Γωνίας ( radian / degree ) Εξοπλισμός σε πρωτεύον επίπεδο Διακρίβωση πηγών λέιζερ, προτύπων μήκους και γωνίας, προσδιορισμός γεωμετρίας αντικειμένων
ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ 3. Εργαστήριο Ακουστικής - Δονήσεων Υλοποίηση μονάδων: - πίεσης ήχου ( db ) - επιτάχυνσης ( m/s 2 ) Εξοπλισμός σε πρωτεύον επίπεδο Διακρίβωση προτύπων και συσκευών μέτρησης ήχου και δονήσεων 4. Εργαστήριο Οπτικής - Φωτομετρίας Υλοποίηση μονάδων: - ένταση φωτεινής ακτινοβολίας πηγής (cd 1/683*(Watt/sterad) - φωτεινής ροής πηγής ( Lm [1/683]*Watt ) - φωτισμός επιφάνειας ( Lux [1/683]*Watt/m 2 ) Εξοπλισμός σε πρωτεύον επίπεδο Διακρίβωση ανιχνευτών φωτός, φωτομέτρων, φωτεινών πηγών
ΤΟΜΕΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Εργαστήρια ΔΜΜ: 1. Μάζας 2. Πυκνότητας 3. Πίεσης 4. Δύναμης 5. Ροής 6. Όγκου
ΤΟΜΕΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ 1. Εργαστήρια Μάζας 2 εργαστήρια μικρών και μεγάλων μαζών (πρωτεύον πρότυπο*) Διάδοση κλίμακας μάζας ( 1 mg 500 kg ) 2. Εργαστήριο Πυκνότητας Πυκνότητα υγρών και στερεών (πρωτεύον επίπεδο) Εύρος μέτρησης 600 8400 kg/m3 Προσδιορισμός και διακρίβωση οργάνων πυκνότητας 3. Εργαστήριο Πίεσης Υλοποίηση μονάδας (δευτερεύον επίπεδο) Εύρος: έως 70 bar πνευματικά και έως 1200 bar υδραυλικά Διακρίβωση προτύπων και αισθητήρων πίεσης
ΤΟΜΕΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ 4. Εργαστήριο Δύναμης Υλοποίηση μονάδας με νεκρό φορτίο (πρωτεύον επίπεδο) Εύρος 50 Ν έως 5 ΜΝ σε θλίψη και εφελκυσμό Διακρίβωση δυναμοκυψελών (προτύπων αναφοράς) 5. Εργαστήρια Ροής 2 Εργαστήρια: Ροής Αερίων και Υγρών (πρωτεύον επίπεδο) Διακρίβωση προτύπων ροής και ροομέτρων έως 130 m3/h 6. Εργαστήριο Όγκου Διακρίβωση προτύπων όγκου (βαρυμετρικά/ογκομετρικά)
ΕΘΝΙΚΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Λειτουργούν 2 εθνικά περιφερειακά εργαστήρια του ΕΙΜ που επιβλέπονται από τη Δ/νση Διασφ. Ποιότητας & Επιστ. Υποστ.: Το Εργαστήριο Χημικής Μετρολογίας, ΕΧΗΜ/ΓΧΚ-ΕΙΜ στις εγκαταστάσεις του Γενικού Χημείο στην Αθήνα για την υλοποίηση του mol. Το Εργαστήριο Ιονιζουσών Ακτινοβολιών, ΕΒΟΙΑ/ΕΕΑΕ-ΕΙΜ στις εγκαταστάσεις της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας για την υλοποίηση παράγωγων μονάδων του SI (Sv, Bq, κλπ.).
ΣΥΝΟΨΗ Το ΕΣΥΠ/ΕΙΜ: Αποτελεί υποστηρικτική υποδομή του Μετρολογικού Συστήματος και του Συστήματος Ποιότητας της χώρας Συμβάλλει και εξασφαλίζει την ορθή εφαρμογή των διεθνών μετρολογικών απαιτήσεων Διαθέτει και παρέχει τεχνογνωσία σε όλους τους εμπλεκόμενους Παρέχει συμβουλές και κατευθύνσεις Παρέχει λύσεις στα πεδία μετρολογίας, διακρίβωσης, διασφάλισης ποιότητας & αξιοπιστίας μετρήσεων Παρακολουθεί συνεχώς και συμβάλλει στις μετρολογικές εξελίξεις Αναπτύσσει συνεχώς τις υποδομές, την τεχνογνωσία του και τις οργανωτικές του δομές για να συμβάλλει στην ποιότητα και στην ανταγωνιστικότητα