Πειραιώς 132, 118 54 Αθήνα Τηλ.: 210-3727400 Fax: 210-3255460 E-mail: inf@rae.gr Web: www.rae.gr ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 840/2012 Τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα ιαχείρισης του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ Β 103/31-1- 2012) Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Κατά την τακτική συνεδρίασή της, στην έδρα της, την 17 η Οκτωβρίου 2012 και Λαµβάνοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του ν. 4001/2011 (ΦΕΚ Α 179/22.08.2011), όπως ισχύουν, και ειδικότερα τις διατάξεις των Άρθρων 15, 94, 96, 140 και 196. 2. Τις διατάξεις του άρθρου 16 του Καν. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και το Παράρτηµα µε τις Κατευθυντήριες Γραµµές για τη ιαχείριση της Συµφόρησης των ιασυνδέσεων. 3. Τις διατάξεις του Κώδικα ιαχείρισης του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ Β 103/31.01.2012), όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν και ειδικότερα τις διατάξεις των Άρθρων 178, 237, 238 και 274 έως 277. 4. Το γεγονός ότι η ΡΑΕ, στο πλαίσιο διαµόρφωσης της απόφασής της για την τροποποίηση της µεθοδολογίας καθορισµού του Ετήσιου Κόστους του ΕΣΜΗΕ και του Ε ΗΕ, διεξήγαγε ηµόσια ιαβούλευση µε καταληκτική ηµεροµηνία την Παρασκευή 1 Ιουνίου 2012, η οποία µετά από αίτηµα συµµετέχοντος στη ηµόσια ιαβούλευση (αρ.πρωτ. ΡΑΕ Ι- 156996/28.05.2012) παρατάθηκε έως την Παρασκευή 15 Ιουνίου 2012. 5. Τις επιστολές που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της ηµόσιας ιαβούλευσης, ήτοι τα µε αρ. πρωτ. ΡΑΕ έγγραφα: α) Ι-157878 από την ΕΒΙΚΕΝ, β) Ι-158009 από την Α ΜΗΕ Α,Ε, γ) Ι- 158083 από τη ΕΗ Α.Ε και δ) Ι-158084 από την ELPEDISON POWER A.E, όπως δηµοσιεύονται στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ µε το περιεχόµενο τους και το σχολιασµό επί αυτών. 6. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις τις παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισµού. 1
σκέφθηκε ως εξής: Επειδή η ΡΑΕ, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα κατά τις διατάξεις του Άρθρου 22 παράγραφος (1) του Ν.4001/2011, παρακολουθεί και εποπτεύει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας και αποφασίζει τη λήψη αναγκαίων µέτρων, συµπεριλαµβανοµένης της έκδοσης κανονιστικών πράξεων, ιδίως ως προς την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισµού, των ρυθµιστικών υποχρεώσεων που τίθενται µε το Ν.4001/2011 και την προστασία των καταναλωτών. Επειδή σύµφωνα µε τις διατάξεις του Άρθρου 15 του N.4001/2011, η µεθοδολογία υπολογισµού των τιµολογίων των µη ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων, εποµένως και η µεθοδολογία υπολογισµού των τιµολογίων χρήσης των ηλεκτρικών δικτύων, καθορίζεται µε απόφαση της ΡΑΕ. Επειδή σύµφωνα µε τη µεθοδολογία καθορισµού του Ετήσιου Κόστους που περιγράφεται στον Κώδικα ιαχείρισης του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργεια (Άρθρο 275), η οποία είναι Ρυθµιζόµενης Απόδοσης, η ΡΑΕ εγκρίνει σε ετήσια βάση το επιτρεπόµενο έσοδο που δικαιούται ο ιαχειριστής του Συστήµατος για το επόµενο έτος βάσει εκτιµήσεων επί των λειτουργικών εξόδων, των απασχολούµενων κεφαλαίων (Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση) και των αποσβέσεων. Επειδή η ΡΑΕ, στο πλαίσιο της ηµόσιας ιαβούλευσης που διεξήγαγε για την τροποποίηση της µεθοδολογίας καθορισµού του Ετήσιου Κόστους του ΕΣΜΗΕ (σχετικά 4 και 5), εξέτασε το ζήτηµα προσδιορισµού των απασχολούµενων κεφαλαίων και αποσβέσεων καθώς και του µηχανισµού εκκαθάρισης του επιτρεπόµενου εσόδου, µε στόχο το Ετήσιο Κόστος να συνυπολογίζει αφενός ένα εύλογο και επαρκώς τεκµηριωµένο κέρδος για το ιαχειριστή και αφετέρου τις δαπάνες εκείνες που υλοποιούνται σε σχέση µε τις αρχικά προβλεπόµενες κατά τη διαδικασία έγκρισης των τιµολογίων. Επειδή η ΡΑΕ προγραµµατίζει ενέργειες για τη συνολική επανεξέταση της µεθοδολογίας καθορισµού του επιτρεπόµενου εσόδου για τα ίκτυα, συµπεριλαµβανοµένης της µεθοδολογίας προσδιορισµού της αξίας της Ρυθµιζόµενης Περιουσιακής Βάσης και του ποσοστού απόδοσης επί αυτής. Επειδή, βάσει του Καν. 714/2009 (άρθρο 16 ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: Τυχόν έσοδα από τον επιµερισµό διασύνδεσης χρησιµοποιούνται για τους ακόλουθους σκοπούς: i. για να εξασφαλίζεται η πραγµατική διαθεσιµότητα της κατανεµηµένης δυναµικότητας ή/και ii. για να διατηρούνται ή να αυξάνονται οι δυνατότητες διασύνδεσης µέσω επενδύσεων στο δίκτυο, ιδίως µε νέες γραµµές διασύνδεσης, Εάν τα έσοδα δεν µπορούν να χρησιµοποιηθούν αποτελεσµατικά για τους ανωτέρω σκοπούς, µπορούν να χρησιµοποιούνται, υπό την επιφύλαξη έγκρισης από τη ΡΑΕ, µέχρις ανωτάτου ποσού που καθορίζεται από τη ΡΑΕ, ως έσοδα τα οποία πρέπει να λαµβάνει υπόψη της η ΡΑΕ όταν εγκρίνει τη µεθοδολογία για τον υπολογισµό των τιµολογίων για το δίκτυο ή/και τον καθορισµό τιµολογίων δικτύου. Επειδή ο Κ Σ (άρθρο 178) προβλέπει ότι: Ο Λογαριασµός Λ-ΙΓ για την Κατανοµή της Ικανότητας Μεταφοράς των ιασυνδέσεων εγγράφει ως έσοδα το τίµηµα που καταβάλλουν Συµµετέχοντες για την δέσµευση ικανότητας µεταφοράς για τις διασυνδέσεις, Μετά το τέλος κάθε ηµερολογιακού έτους, το ποσό που έχει συγκεντρωθεί στο Λογαριασµό Λ-ΙΓ για την Κατανοµή της Ικανότητας Μεταφοράς των ιασυνδέσεων κατά 2
το υπόψη ηµερολογιακό έτος µεταφέρεται ως έσοδο σε Λογαριασµό Ειδικού Αποθεµατικού το οποίο διατίθεται αποκλειστικά για τους σκοπούς που καθορίζονται στις διατάξεις του Κανονισµού (ΕΚ) σχετικά µε τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενεργείας, όπως αυτές εκάστοτε ισχύου. Αναφορικά µε τα απασχολούµενα κεφάλαια και την τήρηση Μητρώου Παγίων για ρυθµιστικούς σκοπούς Επειδή σύµφωνα µε τον ισχύοντα Κώδικα ιαχείρισης του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Άρθρο 275) ο υπολογισµός των απασχολούµενων κεφαλαίων προκύπτει βάσει των οικονοµικών καταστάσεων και σύµφωνα µε αποδεκτές µεθόδους και αρχές που ακολουθούνται για την κατάρτιση αυτών. Επειδή στις οικονοµικές καταστάσεις των ιαχειριστών του ΕΣΜΗΕ και του Ε ΗΕ, έχουν ενσωµατωθεί υπεραξίες και υποαξίες, λόγω επανεκτίµησης της αξίας των ενσώµατων ιδιοχρησιµοποιούµενων παγίων, σύµφωνα µε τα όσα ορίζονται από τα ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα ( ΛΠ) και τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ), µε σκοπό τα πάγια αυτά να απεικονίζονται σε εύλογες αξίες. Επειδή η αποδοχή των οικονοµικών στοιχείων που απεικονίζονται στις δηµοσιευµένες οικονοµικές καταστάσεις και συνεπώς και των σχετικών υπεραξιών από τις περιοδικές επανεκτιµήσεις στην αξία των παγίων, θα είχε ως αποτέλεσµα σηµαντικές, µη γραµµικές, αυξήσεις στην αξία των απασχολούµενων κεφαλαίων και κατ επέκταση των τελικών χρεώσεων των χρηστών Συστήµατος Μεταφοράς, χωρίς αυτό να συνδέεται µε αναβαθµισµένη ποιότητα παροχής υπηρεσιών ή όποιο άλλο όφελος προς τους καταναλωτές, οι οποίοι θα συνεχίζουν να εξυπηρετούνται από τα υφιστάµενα πάγια. Επειδή από µελέτες στις οποίες προέβη η ΡΑΕ αναφορικά µε την αναπροσαρµογή της αξίας των στοιχείων του πάγιου ενεργητικού του ΕΣΜΗΕ, που κατά βάση προσδιορίζει τα απασχολούµενα κεφάλαια της δραστηριότητας Μεταφοράς, προέκυψαν ζητήµατα ως προς την καταλληλότητα χρήσης των στοιχείων που απεικονίζονται στις οικονοµικές καταστάσεις για σκοπούς ρυθµιστικής πολιτικής και καθορισµού του επιτρεπόµενου εσόδου για τις δραστηριότητες Μεταφοράς και ιανοµής. Αναφορικά µε την εκκαθάριση αποσβέσεων και απόδοσης απασχολούµενων κεφαλαίων επενδύσεων Επειδή η µεθοδολογία για τον καθορισµό του Ετήσιου Κόστους του Συστήµατος που περιγράφεται στον Κώδικα ιαχείρισης του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργεια (Άρθρο 275) είναι κοστοστρεφής και θα πρέπει να προβλέπεται δυνατότητα εκκαθάρισης του Ετήσιου Κόστους µεταξύ απολογιστικών και προϋπολογιστικών λειτουργικών δαπανών και επενδύσεων, υπό την προϋπόθεση της παροχής κινήτρου για βελτίωση της αποτελεσµατικότητας στη λειτουργία του ιαχειριστή, η οποία διασφαλίζεται µε τη θέσπιση ορίων απόκλισης εντός των οποίων δεν διενεργείται εκκαθάριση. Επειδή τα προγράµµατα ανάπτυξης, επέκτασης και συντήρησης του ΕΣΜΗΕ υπόκεινται σε έλεγχο από τη ΡΑΕ ως προς την σκοπιµότητα και οικονοµική αποτελεσµατικότητά τους, παρέχοντας τη δυνατότητα της κατά περίπτωση αξιολόγησης και έγκρισης τυχόν αποκλίσεων από αυτό κατά τη διαδικασία εκκαθάρισης του επιτρεπόµενου εσόδου. 3
Επειδή αναφορικά µε την εκκαθάριση του λειτουργικού κόστους, σύµφωνα µε τις προτάσεις της ΡΑΕ που τέθηκαν σε ηµόσια ιαβούλευση και διαµορφώθηκαν περαιτέρω µετά την ολοκλήρωση αυτής (σχετικά 4 και 5), κρίνεται σκόπιµο να προβλεφθεί δυνατότητα εκκαθάρισης λόγω αποκλίσεων που αποδίδονται τόσο σε εξωγενείς παράγοντες, µη δυνάµενους να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση του προϋπολογισµού του ετήσιου κόστους, όσο και λόγω αποκλίσεων που αποδίδονται σε στοχευµένες δράσεις και ενέργειες του ιαχειριστή, καθόσον δεν υφίσταται σύνδεση µεταξύ ποιότητας υπηρεσιών και κόστους της δραστηριότητας.. Ως εκ τούτου, κρίνεται αναγκαίο η διενέργεια εκκαθάρισης και το ύψος του σχετικού ποσού να εξετάζονται κατά περίπτωση τόσο για αποκλίσεις λόγω στοχευµένων δράσεων όσο και για αποκλίσεις που αποδίδονται σε εξωγενείς παράγοντες, συνεκτιµώντας τις επιπτώσεις στο κόστος της δραστηριότητας και στην ποιότητα των παρεχόµενων υπηρεσιών. Αποφασίζει: Στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της κατά τα Άρθρα 15, 96, 140 και 196 του Ν.4001/2011, για την τροποποίηση και συµπλήρωση των διατάξεων του Κώδικα ιαχείρισης του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ Β 103/31.01.2012) ως ακολούθως: 1. Την τροποποίηση των διατάξεων του Άρθρου 275 ώστε να αντικασταθεί ως εξής: «1. Το Απαιτούµενο Έσοδο του Συστήµατος για το έτος t, ΑΕΣ t, το οποίο επιµερίζεται στο σύνολο των Πελατών κατά το άρθρο 276, καθορίζεται µε απόφαση ΡΑΕ και υπολογίζεται µε βάση την εξής σχέση: ΑΕΣ t = ΕΚ1 ± ΕΚ2 ± Π1± Π2 ± Π3 ± Π4 - Π5 Όπου ΕΚ1 το ετήσιο κόστος του ΕΣΜΗΕ, το οποίο υπολογίζεται σύµφωνα µε το παρόν άρθρο, ΕΚ2 το ετήσιο κόστος έργων του ΕΣΜΗΕ που υλοποιούνται µε χρηµατοδότηση τρίτων, κατά τα προβλεπόµενα στο άρθρο 108, παράγραφοι 7 & 8 του ν.4001/2011,, Π1 Π2 το µη ανακτηθέν από µονάδες παραγωγής κόστος (θετικό πρόσηµο) ή πλεόνασµα (αρνητικό πρόσηµο) από προηγούµενα έτη όπως υπολογίζεται κατά το Άρθρο 277 παράγραφος (1.Γ), το µη ανακτηθέν από πελάτες κόστος (θετικό πρόσηµο) ή πλεόνασµα (αρνητικό πρόσηµο) από προηγούµενα έτη όπως υπολογίζεται κατά το κατά το Άρθρο 277 παράγραφος (1.Γ), Π3 το ποσό που προκύπτει από την εκκαθάριση του Απαιτούµενου Εσόδου για το κόστος Συστήµατος προηγούµενων ετών ως προς τις αποσβέσεις και την απόδοση επί απασχολούµενων κεφαλαίων λόγω απόκλισης, υπερεπένδυσης (θετικό πρόσηµο) ή υποεπένδυσης (αρνητικό πρόσηµο) των δαπανών επενδύσεων από τον προϋπολογισµό, όπως καθορίζεται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο παρόν άρθρο µετά από εισήγηση του ιαχειριστή κατά το Άρθρο 277, Π4 το ποσό που προκύπτει από την εκκαθάριση του Απαιτούµενου Εσόδου για το κόστος Συστήµατος προηγούµενων ετών ως προς τις λειτουργικές 4
Π5 δαπάνες, λόγω απόκλισης του κόστους λειτουργίας από τον προϋπολογισµό, όπως καθορίζεται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο παρόν άρθρο µετά από εισήγηση του ιαχειριστή κατά το Άρθρο 277 και, το ποσό από τα ιασυνδετικά ικαιώµατα που περιλαµβάνονται στον Λογαριασµό Ειδικού Αποθεµατικού (Άρθρο 178 παράγραφος 2 και 4 του παρόντος Κώδικα) και αποφασίζεται να διατεθεί για τη µείωση του Ετήσιου Κόστους Συστήµατος, σύµφωνα µε τα όσα ορίζονται στην παρ. 6 του Άρθρου 16 του Κανονισµού 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 2. Το ετήσιο κόστος του ΕΣΜΗΕ, Ε1, υπολογίζεται µε βάση την εξής σχέση: ΕΚ1 = Ο + D + RAV r Όπου Ο D οι προϋπολογιζόµενες ετήσιες λειτουργικές δαπάνες έτους t που θεωρούνται εύλογες για τη λειτουργία και συντήρηση του ΕΣΜΗΕ. Οι δαπάνες αυτές περιλαµβάνουν και τις δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης των παγίων σύνδεσης Χρηστών. οι ετήσιες αποσβέσεις των στοιχείων του παγίου ενεργητικού του ΕΣΜΗΕ, όπως προϋπολογίζονται βάσει του Μητρώου Παγίων που τηρείται για ρυθµιστικούς σκοπούς και των προγραµµατιζόµενων επενδύσεων που πρόκειται να παγιοποιηθούν εντός του έτους t. RAV η αξία της Ρυθµιζόµενης Περιουσιακής Βάσης, που προκύπτει ως το άθροισµα: r i. της µέσης αναπόσβεστης αξίας του πάγιου ενεργητικού του ΕΣΜΗΕ, βάσει του Μητρώου Παγίων που τηρείται για ρυθµιστικούς σκοπούς κατά την αρχή και το τέλος του έτους t, και των υπό εκτέλεση επενδύσεων, εξαιρουµένων των συµµετοχών πελατών και των επιχορηγήσεων επενδύσεων, και ii. του κεφαλαίου κίνησης το ονοµαστικό προ φόρων επιτόκιο (ποσοστό απόδοσης) επί της µέσης τιµής της Ρυθµιζόµενης Περιουσιακής Βάσης (RAV), το οποίο εγκρίνεται σε ετήσια βάση από τη ΡΑΕ σύµφωνα µε την εφαρµοζόµενη ρυθµιστική πολιτική και τη διεθνή πρακτική και εµπειρία. 3. Για τον καθορισµό του ποσού εκκαθάρισης του Απαιτούµενου Εσόδου για το κόστος του Συστήµατος προηγούµενων ετών λόγω απόκλισης των δαπανών επενδύσεων από τον προϋπολογισµό, Π3, λαµβάνονται υπόψη ο εγκεκριµένος προγραµµατισµός ανάπτυξης του Συστήµατος και τα αίτια της απόκλισης από το οικονοµικό ή/και το φυσικό αντικείµενο αυτού. 4. Για τον καθορισµό του ποσού εκκαθάρισης του Απαιτούµενου Εσόδου για το κόστος του Συστήµατος προηγούµενων ετών λόγω απόκλισης των λειτουργικών δαπανών από τον προϋπολογισµό, Π4, εφαρµόζονται οι ακόλουθες γενικές αρχές: 5
Α) Απόκλιση έως και 3% του προϋπολογισµού δεν υπόκειται σε εκκαθάριση. Η εκκαθάριση απόκλισης άνω του 3% δύναται να αφορά όλο το τµήµα της υπερβάλλουσας απόκλισης ή µέρος του τµήµατος αυτού. Β) Αποκλίσεις που αποδίδονται σε εξωγενείς παράγοντες, µη δυνάµενους να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση του προϋπολογισµού, εκκαθαρίζονται ανεξαρτήτως προσήµου. Γ) Λοιπές αποκλίσεις εκκαθαρίζονται κατά κανόνα µόνο όταν αφορούν σε µείωση του κόστους λειτουργίας σε σχέση µε τον προϋπολογισµό. ) Σε κάθε περίπτωση, δηλαδή τόσο για αποκλίσεις που οφείλονται σε στοχευµένες δράσεις όσο και για αποκλίσεις που αποδίδονται σε εξωγενείς παράγοντες, για τη λήψη απόφασης σχετικά µε την εκκαθάριση και το ύψος αυτής συνεκτιµώνται οι ενέργειες του ιαχειριστή, καθώς και οι βραχυχρόνιες και µακροχρόνιες συνέπειες στο κόστος της δραστηριότητας, στα παρεχόµενα προϊόντα και τις υπηρεσίες.» 2. Την τροποποίηση των διατάξεων του Άρθρου 276 και του Άρθρου 277 ώστε κάθε αναφορά στο «ετήσιο κόστος» να αντικατασταθεί µε αναφορά σε «απαιτούµενο έσοδο». 3. Την τροποποίηση των διατάξεων του Άρθρου 277 παράγραφος 1, ώστε να διαγραφεί το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου, να αναριθµηθεί η υποπαράγραφος ( ) σε (Ζ) και να προστεθούν νέοι υποπαράγραφοι ( ), (Ε) και (ΣΤ) ως ακολούθως: «) Πλήρη και αναλυτικά στοιχεία για τον υπολογισµό της απόκλισης του ετήσιου κόστους του Συστήµατος προηγούµενων ετών λόγω απόκλισης από τις προϋπολογιζόµενες επενδύσεις και τεκµηριωµένη εισήγηση για τον καθορισµό του σχετικού ποσού εκκαθάρισης (Π3) του απαιτούµενου εσόδου, Ε) Πλήρη και αναλυτικά στοιχεία για τον υπολογισµό της απόκλισης του ετήσιου κόστους του Συστήµατος προηγούµενων ετών λόγω απόκλισης των λειτουργικών δαπανών από τον προϋπολογισµό και τεκµηριωµένη εισήγηση για τον καθορισµό του σχετικού ποσού εκκαθάρισης (Π4) του απαιτούµενου εσόδου, ΣΤ) Αποτελέσµατα από τη διαχείριση συµφόρησης στις διεθνείς διασυνδέσεις και τεκµηριωµένη εισήγηση για τον καθορισµό του ποσού Π5 από τα ιασυνδετικά ικαιώµατα που περιλαµβάνονται στον Λογαριασµό Ειδικού Αποθεµατικού (Άρθρο 178 παράγραφος 2 και 4 του παρόντος Κώδικα) που µπορεί να διατεθεί για τη µείωση του Απαιτούµενου Εσόδου του Συστήµατος, σύµφωνα µε τα όσα ορίζονται στην παρ. 6 του Άρθρου 16 του Κανονισµού 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 4. Τη δηµοσίευση της παρούσας στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Αθήνα, 17-10- 2012 Ο Πρόεδρος της ΡΑΕ ρ. Νίκος Βασιλάκος 6