ΘΕΜΑ Α. Στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής να σημειώσετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Είναι μονοκύτταρος ευκαρυωτικός οργανισμός : α. Το βακτήριο β. Το πρωτόζωο γ. Ο ρετροϊός δ. Ο DNA-ιός Α2. Οι ιντερφερόνες ενεργοποιούνται στην περίπτωση : α. Λοίμωξης από ιό β. Λοίμωξης από βακτήριο γ. Λοίμωξη από ευκαρυωτικό παθογόνο μικροοργανισμό. δ. Λοίμωξη από έναν οποιοδήποτε παθογόνο μικροοργανισμό. Α3. Σε μία τροφική πυραμίδα ενέργειας το ορθογώνιο με το μεγαλύτερο εμβαδόν είναι πάντα : α. το τροφικό επίπεδο των παραγωγών. β. το τροφικό επίπεδο των ανώτερων καταναλωτών. γ. το τροφικό επίπεδο των φυτοφάγων ζώων. δ. δεν μπορούμε να γνωρίζουμε. Α4. Ανήκει στους δευτερογενείς ρύπους του φωτοχημικού νέφους : α. Οι χλωροφθοράνθρακες. β. Το βενζοπυρένιο. γ. Το όζον. δ. Το διοξείδιο του άνθρακα. Α5. Ποια βαθμίδα ταξινόμησης περιλαμβάνει περισσότερα είδη; α. Η τάξη β. Η οικογένεια γ. Η κλάση δ. Το φύλο Χ.Κ.ΦΙΡΦΙΡΗΣ Σελίδα 1
ΘΕΜΑ Β. Β1. Να αντιστοιχίσετε τους παθογόνους μικροοργανισμούς της στήλης-ι με τις παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν, γράφοντας δίπλα από τον αριθμό του μικροοργανισμού το γράμμα της αντίστοιχης παθολογικής κατάστασης της στήλης-ιι Στήλη-Ι Στήλη-ΙΙ (1)-πλασμώδιο. (2)-τρυπανόσωμα (3)-Vibrio cholera (4)-Treponema pallidum (5)-Candida albicans (6)-Ιός HIV (7)-Δερματόφυτα (8)-Ιστολυτική αμοιβάδα (9)-Τοξόπλασμα (10)-Ιός της γρίπης α. AIDS β. χολέρα γ. λοίμωξη από κάντινα δ. Προσβολή δέρματος ε. Δυσεντερία στ. Ελονοσία ζ. Προσβολή αναπνευστικής οδού η. Ασθένεια του ύπνου θ. Σύφιλη ι. Αποβολές στις εγκύους Β2. Πως παρεμβαίνει ο άνθρωπος στον κύκλο του άνθρακα ; (μονάδες 8) Να αναφέρετε το περιβαλλοντικό πρόβλημα που προκαλεί καθώς και τις επιπτώσεις του στα οικοσυστήματα (μονάδες 3). Ποιος ο ρόλος του διοξειδίου του άνθρακα στη διατήρηση της ζωής στη Γη. (μονάδες 4) Μονάδες 15 ΘΕΜΑ Γ. Το αίμα αποτελεί το βασικότερο παράγοντα άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού έναντι των παθογόνων μικροοργανισμών που απειλούν την υγεία του. Ειδικά μία κατηγορία κυττάρων του «συνεργάζεται» για απόκτηση ανοσίας έναντι οποιουδήποτε ξένου παθογόνου παράγοντα. Γ1. Ο ιός Η1Ν1-(ιός της γρίπης) εισβάλλει για 1 η φορά στο εσωτερικό ενός ανθρωπίνου οργανισμού. Χ.Κ.ΦΙΡΦΙΡΗΣ Σελίδα 2
Να αναφέρετε ( απλή αναφορά ) τα κύτταρα του αίματος που θα ενεργοποιηθούν για την αντιμετώπιση του.(μονάδες 6) Ποιον μηχανισμό μη ειδικής άμυνας παρέκαμψε ο συγκεκριμένος ιός ; (μονάδες 2) Ποια μέτρα προσωπικής υγιεινής πρέπει να λαμβάνουμε για να αποφύγουμε τη μόλυνση από το συγκεκριμένο ιό; (μονάδες 2). Γ2. Ο ιός της λύσσας προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα και μεταδίδεται από το δάγκωμα μολυσμένων ζώων.η μη σωστή αντιμετώπιση του οδηγεί στο θάνατο. Τρία άτομα ( άτομο-α, άτομο-β και άτομο-γ ) δέχονται επίθεση από μολυσμένο σκύλο, με αποτέλεσμα να μολυνθούν τα άτομα Β και Γ. Το άτομο Β είχε εμβολιαστεί έναντι του ιού της λύσσας. Και τα τρία άτομα επισκέπτονται το κοντινό κέντρο Υγείας όπου γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες. Σε ποιο άτομο χορηγήθηκε ορός αντισωμάτων και γιατί ; Τι είδος ανοσίας ( ενεργητική ή παθητική, φυσική ή τεχνητή) είχαμε στην περίπτωση του.(μονάδες 4) Σε ποιο άτομο χορηγήθηκε εμβόλιο, τι περιείχε αυτό και τι είδος ανοσίας είχαμε στην περίπτωση αυτή; (ενεργητική ή παθητική, φυσική ή τεχνητή). Τι είδος ανοσοβιολογικής απόκρισης είχαμε στη συγκεκριμένη περίπτωση. (μονάδες 3) Σε ποιο άτομο καμία ενέργεια δεν ήταν απαραίτητο να γίνει και γιατί ; (μονάδες 3) Γ3. Να αναφέρετε τα κύτταρα του αίματος ( ανοσοβιολογικού συστήματος) που προσβάλλει ο ιός HIV και να γράψετε τον ρόλο των κυττάρων αυτών στην ανοσοβιολογική απόκριση. Χ.Κ.ΦΙΡΦΙΡΗΣ Σελίδα 3
ΘΕΜΑ Δ. Σας δίνεται παρακάτω μία εικόνα του οικοσυστήματος μίας λίμνης. Αρπακτικά πτηνά Μικρό πτηνό-α Ψαροσπούλια Μικρό πτηνό-β Κάμπιες Μικρά τρωκτικά Μεγάλα ψάρια Ποώδη φστά Πεταλούδες Καρποφόρα Γέντρα Φίδι Μικρά ψάρια Εωοπλαγκτόν Φστοπλαγκτόν (ΛΗΜΝΖ) Δ1. Να γράψετε τις τροφικές αλυσίδες του οικοσυστήματος που σας δίνεται. Να αναφέρετε τους παραγωγούς και τους καταναλωτές 1 ης τάξης του οικοσυστήματος Ποιος οργανισμός ανήκει ταυτόχρονα σε παραπάνω από ένα τροφικά επίπεδα και ποια είναι αυτά ; Μονάδες 7 Δ2. Ποιος είναι ο ρόλος των αποικοδομητών (συγκεκριμένα) στους βιογεωχημικούς κύκλους του άνθρακα και του αζώτου ; Να αναφέρετε το περιβαλλοντικό πρόβλημα που αφορά την παρέμβαση του ανθρώπου στον κύκλο του αζώτου που προκαλεί μεγάλη αύξηση στον αριθμό των αποικοδομητών. Ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες το προκαλούν και ποιες είναι οι δυσάρεστες επιπτώσεις του στο οικοσύστημα της λίμνης. Μονάδες 8 Χ.Κ.ΦΙΡΦΙΡΗΣ Σελίδα 4
Δ3. Στο οικοσύστημα υπάρχουν δύο είδη μικρών πτηνών ( μικρό πτηνό-α και μικρό πτηνό-β ). Παλαιότερα στον πληθυσμό των μικρών πτηνών-α υπήρχαν πτηνά με δύο είδη ράμφους. Ένα είδος ράμφους σκληρό που έδινε την δυνατότητα να βγάζουν τις κάμπιες από το εσωτερικό των κορμών των καρποφόρων δέντρων και ένα δεύτερο είδος ράμφους που τους έδινε τη δυνατότητα ενός χαρακτηριστικού κελαηδίσματος που προσέλκυε τις πεταλούδες. Ομοίως παλαιότερα στον πληθυσμό των μικρών πτηνών-β υπήρχαν μέλη που είχαν το σκληρό ράμφος, ενώ άλλα μέλη είχαν ράμφος που τους έδινε τη δυνατότητα του χαρακτηριστικού κελαηδίσματος. Σήμερα τόσο στον πληθυσμό των μικρών πτηνών Α, όσο και στον πληθυσμό των μικρών πτηνών-β υπάρχουν μόνο μέλη με ένα είδος ράμφους. Να εξηγήσετε με βάση τη θεωρία της φυσικής επιλογής,ποιο είδος ράμφος έχουν αποκλειστικά τα μέλη των μικρών πτηνών- Α και ποιο τα μέλη των μικρών πτηνών-β Χ.Κ.ΦΙΡΦΙΡΗΣ Σελίδα 5