ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εκκλησιαστικό Δίκαιο Ι (Μεταπτυχιακό) Ενότητα 7η: Παρουσίαση και σχολιασμός των Οδηγιών (2004) Κυριάκος Κυριαζόπουλος
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παρουσίαση και σχολιασμός των Οδηγιών (2004)
Περιεχόμενα ενότητας 1. Παρουσίαση και σχολιασμός των Οδηγιών (2004) 5
Σκοποί ενότητας Κατανόηση των Οδηγιών για την εξέταση των νομοθεσιών των κρατών, οι οποίες ετοιμάστηκαν από τις δύο Επιστημονικές Επιτροπές και αφορούν στη θρησκεία και την κοσμοθεωρία. 6
Γενική Θεματική Η γενική θεματική του μαθήματος είναι οι Οδηγίες για την εξέταση των νομοθεσιών των κρατών που αφορούν τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία, τις οποίες κατέστρωσαν από κοινού δύο επιστημονικά συλλογικά όργανα, ήτοι το Συμβουλευτικό Πάνελ Ειδικών για την ελευθερία της θρησκείας και της κοσμοθεωρίας του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου (άλλως Επιτροπή Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης). 7
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Παρουσίαση και σχολιασμός των Οδηγιών (2004)
Εισαγωγικά για τις Οδηγίες (1/2) Οι Οδηγίες για την εξέταση των νομοθεσιών των κρατών που αφορούν τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία και ετοιμάστηκαν από τις δύο επιστημονικές επιτροπές πρωτογράφηκαν το 2004, ενώ κατόπιν το 2014 αναθεωρήθηκαν και επικαιροποιήθηκαν ως προς το μέρος τους που αφορά στη νομική προσωπικότητα των θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών κοινοτήτων. 9
Εισαγωγικά για τις Οδηγίες (2/2) Πηγές διεθνών κανόνων, τις οποίες χρησιμοποίησαν οι Οδηγίες για την εξέταση των νομοθεσιών των κρατών που αφορούν τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία (διεθνείς συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΑΣΕ κ.ά.). 10
Β Κεφάλαιο Τμήμα 1 ο Τίτλος Κεφαλαίου: «Ουσιαστικά ζητήματα που τυπικά ανακύπτουν στη νομοθεσία» Τμήμα 1 ο : Προκαταρκτικά ζητήματα εξέτασης 1. Αν η νομοθεσία είναι αναγκαία 2. Ο ορισμός της θρησκείας 3. Θρησκεία ή πεποίθηση (σύγκριση όρων) 4. Ο θρησκευτικός εξτρεμισμός 5. Η διασύνδεση των κανόνων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων 6. Το περιθώριο εκτιμήσεως 11
Β Κεφάλαιο Τμήμα 2 ο (1/2) Τμήμα 2 ο : Βασικές αξίες που είναι στο υπόβαθρο των διεθνών κανόνων για την ελευθερία της θρησκείας ή της κοσμοθεωρίας 1. Εσωτερική ελευθερία 2. Εξωτερική ελευθερία 3. Ισότητα και απαγόρευση των διακρίσεων 4. Ουδετερότητα και αμεροληψία του κράτους 12
Β Κεφάλαιο Τμήμα 2 ο (2/2) 5. Μη καταναγκασμός 6. Τα δικαιώματα των γονέων ή κηδεμόνων 7. Ανοχή και σεβασμός 8. Δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι 9. Δικαίωμα σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα 13
Άλλα ουσιαστικά ζητήματα (1/4) Άλλα ουσιαστικά ζητήματα που μπορεί να ανακύπτουν τυπικά κατά την εξέταση των νομοθεσιών των κρατών: Θρησκεία και εκπαίδευση Αυτονομία ή αυτοκαθορισμός των θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών οργανισμών Κληρικοί ή θρησκευτικοί ηγέτες 14
Άλλα ουσιαστικά ζητήματα (2/4) Οι νόμοι που διέπουν την καταχώρηση των θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών οργανισμών, δηλαδή την απόκτηση νομικής προσωπικότητας (με αυτό θα ασχοληθούμε ειδικότερα σε επόμενη διάλεξη με βάση την αναθεώρηση του 2014) Ζητήματα «αλλοδαπά» (Visa μεταφορά κεφαλαίων) Προσηλυτισμός και ιεραποστολική δραστηριότητα Χρηματοδότηση θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών οργανισμών (οικονομική δραστηριότητα) Κρατική χρηματοδότηση 15
Άλλα ουσιαστικά ζητήματα (3/4) Ειδικά ζητήματα φυλακών, στρατού, νοσοκομείων κοκ. Απαλλαγές από νόμους γενικής εφαρμογής Άλλα ζητήματα που μπορούν να ανακύψουν από μια ευρεία ποικιλία νόμων Εθνική ασφάλεια και τρομοκρατία (Ισλάμ τζιχαντισμός) Χρήση ζωνών γης * Η απόκτηση νομικής προσωπικότητας εκ μέρους των θρησκευμάτων είναι προαιρετική. 16
Άλλα ουσιαστικά ζητήματα (4/4) Διαφορές που προκύπτουν από την θρησκευτική περιουσία Οι πολιτικές δραστηριότητες των θρησκευτικών οργανισμών Θέματα οικογενειακού δικαίου Μέσα μαζικής ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.) Εργαζόμενοι σε θρησκευτικούς οργανισμούς Κοιμητήρια 17
Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Κυριάκος Κυριαζόπουλος «. Ενότητα 7 η : Παρουσίαση και σχολιασμός των Οδηγιών (2004)». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://opencourses.auth.gr/courses/ocrs356/.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: Μαριάνθη-Ελένη Διαμαντοπούλου Θεσσαλονίκη, 18-04-2015
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σημειώματα
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.