Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονοµίας & Πολιτικής (ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Π.) Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.) Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΠΑ 2000-2006 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ INNACT RWG 2002-2003 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ
Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ (% επί αριθµού εκµεταλλεύσεων) Ευρώπη 44,10% Ωκεανία 0,60% Λατινική Αµερική 19,00% Αφρική 9,90% Ασία 15,10% Βόρεια Αµερική 11,30%
Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: (% επί της έκτασης) Ευρ ώ π η 22,6% Ωκεανία 46,3% Αφρική 1,0% Ασία 2,6% Βόρεια Α µ ερική 6,7% Λ α τινική Α µ ερική 20,8%
Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Αριθµός εκµεταλλεύσεων Σ ο υ η δ ία α ν ία Ηνωµ ένο Βασίλειο Φινλανδία Ελ λ άδα Γαλλία Γερµ ανία Ισ π α ν ία Α υ σ τ ρ ία Ιτ α λ ία 0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 Thousands
Βέλγιο Ιρ λ α ν δ ία Ελλάδα Ολλανδία Πορτογαλ Φινλανδία ανία Σουηδία Αυστρία Γαλλία Ισ π α ν ία Γερµ ανία Ηνωµ ένο Ιτ α λ ία Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Καλλιεργούµενες εκτάσεις 0 5.000 10.000 Thousands
Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: ιαχρονική εξέλιξη καλλιεργούµενων εκτάσεων Thousands 350 300 250 200 150 100 50 0 1993 1995 1997 1999 2001
Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: Κύριες βιολογικές καλλιέργειες Σιτηρά 13% ιάφορα 13% Οιν άµ πελοι- Σταφίδα 8% Ζωοτροφές 9% Εσ π εριδο ειδή 7% Ελ ιές - Λάδι 50%
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: % βιολογικών εκτάσεων στοσύνολοτωνκαλλιεργούµενων Νότιο Αιγαίο Ανατ. Μακεδονία Ηπειρος Ιόνιοι Νήσοι Θεσσαλία Αττική Βόρειο Αιγαίο υτική Μακεδονία Στερεά Ελλάδα Κρήτη Κεντρική Μακεδονία υτική Ελλάδα Πελοπόννησος 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Λίγα Λόγια για την Έρευνα
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΑΝΑ ΚΥΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Βιο-καλλιεργητές Συµβατικοί Παραγωγοί Αριθµός % Αριθµός % Ελαιοκαλλιέργεια 52 27,6 37 20,8 Σταφίδα 30 15,9 49 27,5 Λεµόνια 41 21,7 28 15,7 Εσπεριδοειδή 40 21,1 30 16,9 ιάφορα 26 13,7 34 19,1 Σύνολο 189 100,0 178 100,0
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ Φύλο Αρχηγού Εκµετάλλευσης Απασχόληση στην Εκµετάλλευση 100 80 Φύλλο 80 60 40 20 Συµβατικοί Βιολογικοί % 60 40 20 Συµβατικοί Βιολογικοί 0 Άντρες Γυναίκες 0 Κύρια ευτερεύουσα
50 45 ΗΛΙΚΙΑ ΑΡΧΗΓΟΥ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Μ.Ο. ηλικίας βιολογικών = 51 έτη Μ.Ο. ηλικίας συµβατικών = 43 έτη Ηλικία Αρχηγού Εκµετάλλευσης 40 35 30 % 25 Συµβατικοί Βιολογικοί 20 15 10 5 0 20-35 36-50 >50
45 ΕΠΙΠΕ Ο ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Επίπεδο Εκπαίδευσης Αρχηγού Εκµετάλλευσης ΑΡΧΗΓΟΥ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ 40 35 30 % 25 20 Συµβατικοί Βιολογικοί 15 10 5 0 ηµοτικό Γυµνάσιο Λύκειο ΤΕΙ ΑΕΙ
ΠΡΟΦΙΛ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ
ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΩΝ Μέσος Αριθµός Ετών Απασχόλησης στη Γεωργία για Παραγωγούς Συµβατικών και Βιολογικών Προϊόντων ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ 30 25 23,83 20 19,34 Έτη 15 10 5 0 Βιολογικοί Συµβατικοί
50 45 ΥΠΑΡΞΗ ΙΑ ΟΧΟΥ Ύπαρξη ιαδόχου στην Εκµετάλλευση ΣΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ 45,9 40 35 30 % 25 24,29 20 15 10 5 0 Βιολογικοί Συµβατικοί
120 ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ Συνεργαζόµενος Οργανισµός Πιστοποίησης ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ 100 20,43 80 % 60 ΒΙΟΕΛΛΑΣ 100 ΗΩ 40 79,57 20 0 Βιολογικοί 0 Συµβατικοί
ΠΡΩΤΗ ΠΗΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Πρώτη Πηγή Πληροφόρησης για Βιολογική Γεωργία-Παραγωγοί Βιολογικών ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ % 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Γεωπόνος ΕΑΣ 33,88 Γεωπόνος /νσης Γεωργίας 8,6 Βιοκαλλιεργητής 29,03 Μέλος Οικογένειας 4,3 Οµάδα Παραγωγών 10,57 Τοπικός Γεωπόνος 9,14 Άλλος 4,3
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ ΠΗΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Σηµαντικότερη Πηγή Πληροφόρησης για Βιολογική Γεωργία-Παραγωγοί Βιολογικών ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ % ΓΕΩΡΓΙΑ 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Γεωπόνοι 13,69 Γεωπόνοι ΕΑΣ 23,81 Εµπειρία 14,29 Άλλος Γεωπόνος 2,98 Γεωπόνοι/Εµπειρία 2,38 Γεωπόνοι ΗΩ 4,17 Γεωπόνοι ΕΑΣ/ ΗΩ 2,98 Άλλες Πηγές 35,7
100 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΕ Ποσοστό Ένταξης σε Προγράµµατα Επιδότησης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΠΙ ΟΤΗΣΗΣ 93,05 90 80 70 60 % 50 47,4 40 30 20 10 0 Βιολογικοί Συµβατικοί
25,00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ ΣΧΕ ΙΑΖΟΥΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ Ποσοστό Παραγωγών οι Οποίοι Σχεδιάζουν Επέκταση της Εκµετάλλευσής τους ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥΣ 20,00% 19,25% 15,00% 13,71% 10,00% 5,00% 0,00% Βιολογικοί Συµβατικοί
49,00% 48,00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΜΕ Ποσοστό Παραγωγών µε Εξωγεωργική Απασχόληση ΕΞΩΓΕΩΡΓΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 48,13% 47,00% 46,00% 45,00% 44,00% 43,00% 43,18% 42,00% 41,00% 40,00% Βιολογικοί Συµβατικοί
100% 90% ΓΝΩΜΗΓΙΑΤΗΒΙΟΛΟΓΙΚΗΓΕΩΡΓΙΑ: Γνώµη για Βιολογική: Συνέχεια Παραδοσιακής Συνέχιση της παραδοσιακής 90% 80% 72,79% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Βιολογικοί Συµβατικοί
ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ποσοστό Παραγωγών οι Οποίοι Πιστεύουν Ότι Υπάρχει Ανάγκη για Τυποποίηση των Βιολογικών Προϊόντων Συµβατικοί 78,24% Βιολογικοί 89,84% 72,00% 74,00% 76,00% 78,00% 80,00% 82,00% 84,00% 86,00% 88,00% 90,00% 92,00%
ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ποσοστό Παραγωγών οι Οποίοι Πιστεύουν Ότι Υπάρχει Ανάγκη για Επεξεργασία των Βιολογικών Προϊόντων Συµβατικοί 73,10% Βιολογικοί 84,62% 66,00% 68,00% 70,00% 72,00% 74,00% 76,00% 78,00% 80,00% 82,00% 84,00% 86,00%
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ
Ποσοστό Παραγωγών οι Οποίοι Συµµετέχουν σε Οµάδα Παραγωγών ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΕ ΟΜΑ Α ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ 25,00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ 20,00% 19,05% 15,00% 10,00% 7,77% 5,00% 0,00% Βιολογικοί Συµβατικοί
ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ Ποσοστό Συµµετοχής σε Συνεταιρισµό ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΕ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ Συµβατικοί 77,25% Βιολογικοί 66,08% 60,00% 62,00% 64,00% 66,00% 68,00% 70,00% 72,00% 74,00% 76,00% 78,00% 80,00%
80,00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ ΠΟΥ Ποσοστό Συνεταιρισµών οι Οποίοι Επεξεργάζονται και Μετά ιαθέτουν τα Προϊόντα τους ΕΠΕΞΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ 79,03% 78,00% 76,00% 74,00% 72,00% 70,00% 70,20% 68,00% 66,00% 64,00% Βιολογικοί Συµβατικοί
ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ποσοστό Παραγωγών Ικανοποιηµένων µε το Συνεταιρισµό τους ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ Συµβατικοί 67,74% Βιολογικοί 55,26% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00%
ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΤΑ ΙΩΝ ΙΑΚΙΝΗΣΗΣ Μέσος Αριθµός Σταδίων ιακίνησης Προϊόντων µέχρι τον Τελικό Καταναλωτή ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ 3 2,79 2,5 2 # 1,5 1,58 1 0,5 0 Βιολογικοί Συµβατικοί
ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ: Παραγωγοί Βιολογικών Προϊόντων: Στάδια Μέχρι Τελικό Καταναλωτή ΣΤΑ ΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ 4 Στάδια 27% 1 Στάδιο 10% 3 Στάδια 13% 2 Στάδια 50%
ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ: Παραγωγοί Συµβατικών Προϊόντων: Στάδια Μέχρι Τελικό Καταναλωτή ΣΤΑ ΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ 1 Στάδιο 0% 4 Στάδια 31% 2 Στάδια 52% 3 Στάδια 17%
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Μεγαλύτερο ποσοστό των παραγωγών βιολογικών έχει εξασφαλίσει διάδοχη κατάσταση στην εκµετάλλευσή τους Η Ένωση Συνεταιρισµών και η Οµάδα Παραγωγών συνέβαλαν ουσιαστικά στη διάδοση της βιολογικής γεωργίας στη υτική Ελλάδα. Υπάρχει έντονη ανάγκη για βελτίωση της µεταποίησης και τυποποίησης των βιολογικών προϊόντων Στη υτικήελλάδα, η βιολογική γεωργία προϋποθέτει συλλογική επιχειρηµατικότητα (συνεταιρισµοί, οµάδες παραγωγών)
Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονοµίας & Πολιτικής (ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Π.) «ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΣΕΩΝ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ» ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΠΑ 2000-2006 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ INNACT RWG 2002-2003 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ
ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΝΤΑΞΗΣ Τα κύρια κίνητρα ενασχόλησης των παραγωγών µετη βιολογική γεωργία αφορούν οικονοµικούς παράγοντες (καλύτερη τιµή [75%] και εξασφάλιση διάθεσης των προϊόντων στην αγορά [62,8%]). Σε δεύτερη µοίρα τίθεται η προστασία του περιβάλλοντος [44.1%]. Μια µικρή µειοψηφία [23-25%] εµφανίζονται ως περισσότερο συνειδητοποιηµένοι βιοκαλλιεργητές, καθώς περιλαµβάνουν και λόγους υγείας ως αιτία ενασχόλησής τους µε τη βιολογική γεωργία
ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΙΑΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ 22% των βιοκαλλιεργητών εκδήλωσε πρόθεση εγκατάλειψης της βιολογικής καλλιέργειας. Οι περισσότεροι απ αυτούς τους «δυσαρεστηµένους» παραγωγούς [85%] ανέφεραν ως κύριες αιτίες εγκατάλειψης των σχετικών προγραµµάτων τη λήξη των επιδοτήσεων, τη µείωση του εισοδήµατός τους, την έλλειψη οργάνωσης αγοράς και τη δυσκολία να βρουν διαθέσιµη εργατική δύναµη.
ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΙΑΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Άλλοι δευτερεύοντες λόγοι εγκατάλειψης της βιολογικής γεωργίας ήταν : ηυπέρµετρη γραφειοκρατία, η έλλειψη εµπιστοσύνης στις προοπτικές της βιολογικής καλλιέργειας, η έλλειψη ενηµέρωσης του καταναλωτή για την ποιότητα των βιολογικών προϊόντων, η έλλειψη πληροφόρησης για τις αντίστοιχες τάσεις στην αγορά η απουσία χρόνου για την ενασχόληση µε τη
ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΙΑΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Ελάχιστοι εκ των δυσαρεστηµένων παραγωγών [12%] αναφέρουν την έλλειψη σήµανσης των βιολογικών προϊόντων ως αιτία εγκατάλειψης της βιολογικής καλλιέργειας.
ΟΙ ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΘΕΣΗ ΧΡΗΣΗΣ
Υπάρχουν προοπτικές για τη βιολογική γεωργία στη χώρα µας 2 1,12 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0-0,67 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
Προτίθεµαι να χρησιµοποιήσω τεχνικές βιολογικής γεωργίας στο άµεσο µέλλον 2 1,68 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0-0,87 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
ΤΑ ΑΜΕΣΑ ΟΦΕΛΗ
Τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας έχουν µεγαλύτερη ζήτηση από τους καταναλωτές 2 1 1,05 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0-0,64 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
Τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας επιτυγχάνουν καλύτερες τιµές από τα συµβατικά 2 1 1,32 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 0,33 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
Τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας έχουν εξασφαλισµένη τη διάθεσή τους 2 1,09 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1-0,41 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ Η ΥΓΕΙΑ
Θεωρώ ότι οι γεωργικές εκµεταλλεύσεις µε εντατικό χαρακτήρα προκαλούν σοβαρά προβλήµατα στο περιβάλλον I believe that conventional farming causes serious problems to environment 2 1,52 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα strongly agree 1 0,67 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει partly agree 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ neither-nor -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει partly disagree -2 Organic farmers Βιοκαλλιεργητές Conventional farmers Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα strongly disagree
ΟΙ ΥΣΚΟΛΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ
Οι τεχνικές βιολογικής καλλιέργειας είναι πιο δύσκολες από τις συµβατικές 2 1 0,91 1,38 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
Η βιολογική καλλιέργεια απαιτεί µεγαλύτερες δαπάνες παραγωγής 2 1,27 1,38 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
Η βιολογική καλλιέργεια απαιτεί περισσότερη απασχόληση 2 1,47 1,65 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
εν υπάρχει επαρκής πληροφόρηση για τις τεχνικές βιολογικής καλλιέργειας στην περιοχή 2 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0-0,63 0,24 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
ΟΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ
Με προβληµατίζει η περίπτωση να µην µπορεί να αντιµετωπισθεί η ασθένεια των καλλιεργειών µου µε τη χρήση των τεχνικών βιολογικής γεωργίας 2 1,34 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 0 0,14 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
Με προβληµατίζει τυχόν αλλαγή στο καθεστώς των επιδοτήσεων 2 1,71 1,63 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
Με προβληµατίζει η ανεπαρκής πληροφόρησή µου γιατιςτάσειςτηςαγοράςκαιτιςεξελίξειςστον τοµέα της γεωργίας 2 1,23 1,38 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα κύρια κίνητρα ενασχόλησης των παραγωγών µε τη βιολογική γεωργία αφορούν οικονοµικούς παράγοντες (τιµή - διάθεση προϊόντων). Οι βιοκαλλιεργητές εµφανίζονται, εν γένει, περισσότερο αισιόδοξοι, σε σχέση µε τους συµβατικούς παραγωγούς, για τις προοπτικές της βιολογικής γεωργίας, αναγνωρίζοντας, παράλληλα, συγκεκριµένα προβλήµατα (π.χ. αυξηµένο κόστος παραγωγής, έλλειψη εργατικής δύναµης). Για τους συµβατικούς αυτά τα προβλήµατα φαντάζουν δυσθεώρητα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι βιολογικοί παραγωγοί δείχνουν να πατούν «σε δυο βάρκες»: απ τη µια, εξακολουθούν να στηρίζονται σε µεγάλο βαθµό στις επιδοτήσεις, και απ την άλλη, προσεγγίζουν τις νέες αγορές βιολογικών προϊόντων. Σηµειώνεται αξιοσηµείωτο έλλειµµατεχνικής υποστήριξης των βιοκαλλιεργητών, και υπογραµµίζεται η ανάγκη ενηµέρωσης όλων (βιοκαλλιεργητών - συµβατικών) για τις τάσεις της αγοράς.
Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονοµίας & Πολιτικής (ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Π.) «ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ» ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΠΑ 2000-2006 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ INNACT RWG 2002-2003 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ
ΒΙΟΛΟΓΙKΟ ΕΛΑΙΟΛΑ Ο
ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Χαµηλότερη ακαθάριστη πρόσοδος Εισοδηµατικές Ενισχύσεις /στρέµµα 500 400 300 200 100 0 315,61 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις 392,54 Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις Ακαθάριστη Πρόσοδος Συνολικές Ενισχύσεις
ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΑΠΟ ΟΣΗ ΤΙΜΗ 120 120 3 100 100 κιλά κιλά / / στρέµµα 80 80 60 60 40 40 20 20 0 80,53 80,53 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις 110,97 Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις /κιλό /κιλό 2,8 2,8 2,6 2,6 2,4 2,4 2,2 2,2 2 2,88 2,88 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις 2,4 2,4 Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ /στρέµµα /στρέµµα 400 400 300 300 200 200 100 100 0 366 366 356 356 129 110 129 110 72 72 49 49 Συνολικές απ απάνες απ απάνες απ απάνες εργασ εργασίας ίας Αναλωσίµ ου ου Βιολογικές Εκ Εκ µ εταλλεύσ εις εις Συµ Συµ βατικές βατικές Εκ Εκ µ εταλλεύσ εις εις
ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 500 404,55 400 /στρέµµα 300 200 100 78,32 240,07 80,82 178,37 0-100 -39,09 Κέρδος ή ζηµιά Ακαθάριστο Κέρδος Καθαρά Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα 350 300 250 200 150 100 50 190,86 307,33 150,45 261,65 70,94 207,26 20,9 138,31 0 Γεωργικό εισόδηµα Γεωργικό Οικογενειακό εισόδηµα Εισόδηµα εργασίας Έγγειος Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1,2 CV 0,8 0,4 0,39 0,85 0,5 0,75 0,49 1,04 0,59 0 0,18 Τιµή Απόδοση Ακαθάριστο κέρδος Γεωργικό εισόδηµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Αλλοι 6,78 10,7 Καταναλωτές 21,43 32,59 Συµβατικό Προϊόν 20,62 Συνεταιριστικές οργανώσεις 15,09 33,96 Έµποροι 13,29 45,55 0 10 20 30 40 50 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΒΙΟΛΟΓΙKΗ ΣΤΑΦΙ Α
ΣΤΑΦΙ Α ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Υψηλότερη ακαθάριστη πρόσοδος Αυξηµένες εισοδηµατικές ενισχύσεις /στρέµµα 800 600 400 200 0 743,31 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις 619,6 Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις Ακαθάριστη Πρόσοδος Συνολικές Ενισχύσεις
ΣΤΑΦΙ Α ΑΠΟ ΟΣΗ ΤΙΜΗ 288 283 270 275 280 285 290 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις κιλά / στρέµµα 288 283 270 275 280 285 290 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις κιλά / στρέµµα 0,74 0,92 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις /κιλό 0,74 0,92 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις /κιλό
ΣΤΑΦΙ Α ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ /στρέµµα 700 600 500 400 300 200 100 605 504 248 195 88 53 0 Συνολικές απάνες απάνες εργασίας απάνες Αναλωσίµου Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΣΤΑΦΙ Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 600 500 553 506 /στρέµµα 400 300 200 138 116 297 274 100 0 Κέρδος ή ζηµιά Ακαθάριστο Κέρδος Καθαρά Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΣΤΑΦΙ Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα 600 500 400 300 200 526 458 484 422 375 343 206 219 100 0 Γεωργικό εισόδηµα 1 Γεωργικό Οικογενειακό εισόδηµα Εισόδηµα εργασίας Έγγειος Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΣΤΑΦΙ Α ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1 0,6 CV 0,2 0,14 0,1 0,44 0,39 0,19 0,19 0,22 0,21-0,2 Τιµή Απόδοση Ακαθάριστο κέρδος Γεωργικό εισόδηµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΣΤΑΦΙ Α ΙΑΘΕΣΗ ΣΤΑΦΙ ΑΣ Συνεταιριστικές οργανώσεις 77 100 Έµποροι 23 0 20 40 60 80 100 120 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΒΙΟΛΟΓΙKΑ ΛΕΜΟΝΙΑ
ΛΕΜΟΝΙΑ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ - ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Υψηλότερη ακαθάριστη πρόσοδος Εισοδηµατικές ενισχύσεις /στρέµµα 600 400 200 0 527,37 463,18 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις Ακαθάριστη Πρόσοδος Συνολικές Ενισχύσεις
ΛΕΜΟΝΙΑ ΑΠΟ ΟΣΗ ΤΙΜΗ 2500 2500 0,3 0,3 κιλά κιλά / / στρέµµα 2000 2000 1500 1500 1000 1000 500 500 1641 1641 2006 2006 /κιλό /κιλό 0,2 0,2 0,1 0,1 0,22 0,22 0,18 0,18 0 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις 0 Βιολογικές Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΛΕΜΟΝΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ 500 400 /στρέµµα 300 200 100 0 Συνολικές απάνες απάνες εργασίας Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις απάνες Αναλωσίµου
ΛΕΜΟΝΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 500 449 400 323 /στρέµµα 300 200 146 100 72 50 109 0 Κέρδος ή ζηµιά Ακαθάριστο Κέρδος Καθαρά Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΛΕΜΟΝΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 350 345 305 300 260 236 271 246 /στρέµµα 250 200 150 100 112 90 50 0 Γεωργικό εισόδηµα Γεωργικό Οικογενειακό εισόδηµα Εισόδηµα εργασίας Έγγειος Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΛΕΜΟΝΙΑ ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1 0,88 0,6 0,72 CV 0,2 0,2 0,15 0,55 0,32 0,37 0,4-0,2 Τιµή Απόδοση Ακαθάριστο κέρδος Γεωργικό εισόδηµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΛΕΜΟΝΙΑ ΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Άλλοι 6,3 Συµβατικό προϊόν 9,56 Συνεταιριστικές οργανώσεις 74,82 Έµποροι 9,32 100 0 20 40 60 80 100 120 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΒΙΟΛΟΓΙKΑ ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η
ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ - ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Υψηλότερη Ακαθάριστη πρόσοδος Εισοδηµατικές ενισχύσεις /στρέµµα 600 400 200 0 541,65 467,3 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις Ακαθάριστη Πρόσοδος Συνολικές Ενισχύσεις
ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ /στρέµµα 700 600 500 400 300 200 100 0 Συνολικές απάνες απάνες εργασίας Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις απάνες Αναλωσίµου
ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 500 400 446 362 /στρέµµα 300 200 153 105 230 176 100 0 Κέρδος ή ζηµιά Ακαθάριστο Κέρδος Καθαρά Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 409 Γεωργικό εισόδηµα 329 326 264 Γεωργικό Οικογενειακό εισόδηµα 333 258 Εισόδηµα εργασίας 193 145 Έγγειος Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1 CV 0,6 0,68 0,59 0,73 0,71 0,2-0,2 Ακαθάριστο κέρδος Γεωργικό εισόδηµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΙΑΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Λιανική Πώληση & Αλλα 11,1 Συµβατικό Προϊόν 61,3 Συνεταιριστικές οργανώσεις 19,2 Έµποροι 8,4 100 0 20 40 60 80 100 120 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα ακαθάριστα έσοδα είναι υψηλότερα στις βιολογικές καλλιέργειες σε σχέση µε τις συµβατικές (µε εξαίρεση το ελαιόλαδο) Οι παραγωγικές δαπάνες είναι αυξηµένες στις βιολογικές καλλιέργειες σε σχέση µε τις συµβατικές (κυρίως στις δαπάνες εργασίας και στις δαπάνες λιπασµάτων) Οι τιµές που απολαµβάνουν οι βιο-καλλιεργητές είναι υψηλότερες σε σχέση µε τους παραγωγούς συµβατικών προϊόντων
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η απόδοση στις βιολογικές καλλιέργειες είναι χαµηλότερη σε σχέση µε τιςσυµβατικές Τα οικονοµικά αποτελέσµατα διαφοροποιούνται ανάλογα µε τηνκαλλιέργεια Οι κίνδυνοι που αντιµετωπίζουν οι βιοκαλλιεργητές είναι συνήθως αυξηµένοι ιάθεση βιολογικών προϊόντων ως συµβατικά;