ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2011 Α1. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο συγγραφέας του κειμένου διατυπώνει τις επιφυλάξεις του όσον αφορά τη χρήση του διαδικτύου στον τομέα της γνώσης και της πληροφορίας. Επισημαίνει κάποιες ενστάσεις σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την κακή χρήση του διαδικτύου, την προτεραιότητα που δίνεται σε αυτό έναντι της αντιμετώπισης των προβλημάτων των χωρών του Τρίτου κόσμου και την ανισότητα στην πρόσβαση των πληροφοριών. Επίσης υποστηρίζει πως αν και στο διαδίκτυο υπάρχει ισότιμη δυνατότητα στην εύρεση δεδομένων, καταργείται η συλλογικότητα και δημιουργείται άγχος για τη διαχείριση του μεγάλου όγκου πληροφοριών. Όλα τα παραπάνω δεν είναι πρωτόγνωρα και υφίστανται επειδή η επανάσταση στο χώρο της τηλεόρασης δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Β1. Είναι γεγονός ότι η κοινότητα που αποτελεί ένα οργανωμένο σύνολο υπηρετεί κοινούς στόχους. Μάλιστα τα μέλη της κοινότητας στο πλαίσιο της συλλογικής δράσης διαμορφώνουν κοινές εμπειρίες, οι οποίες προέρχονται από προκλήσεις που αναφύονται σε ποικίλα επίπεδα. Η ανταπόκριση του ατόμου στις προκλήσεις αυτές συμβάλλει στην ενίσχυση του συλλογικού πνεύματος και καλλιεργεί το αίσθημα ευθύνης απέναντι στο συνάνθρωπο. Επομένως, η κοινή στοχοθεσία και οι κοινές εμπειρίες συνιστούν το έρεισμα για την οικοδόμηση μιας υγιούς κοινωνίας. Β2α) Ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου είναι συνδυασμός μεθόδων. Συγκεκριμένα παρατηρείται διαίρεση καθώς ο συγγραφέας παραθέτει τις «γκρίνιες που ορθώνονται στον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας» και τις αναλύει. Επίσης υπάρχουν οι λέξεις- φράσεις «η μία, η δεύτερη, η τρίτη» που δηλώνουν απαρίθμηση απόψεων. Η διαιρετέα έννοια είναι ο «εκδημοκρατισμός της γνώσης», η διαιρετική βάση «ο τρόπος θέασης όσων βλέπουν με σκεπτικισμό την τεχνολογία» και τα σκέλη της διαίρεσης «Η μία είναι η άρνηση της τεχνολογίας εξαιτίας των πιθανών κινδύνων που έχει η ανάπτυξή της- η δεύτερη γκρίνια έχει να κάνει με τα παιδάκια της Αφρικής- η τρίτη γκρίνια έχει να κάνει με το ψηφιακό χάσμα.» Επιπρόσθετα χρησιμοποιούνται παραδείγματα με τα οποία ο συγγραφέας ενισχύει τη θέση του. Άλλωστε υπάρχει η φράση «για παράδειγμα» καθώς και η χρήση τεκμηρίων που αποδεικνύουν ότι πρόκειται για παραδείγματα. β) Θεματική πρόταση: «Σ αυτόν τον υπαρκτό τρεις γκρίνιες.» γιατί ο συγγραφέας παραθέτει το θέμα της παραγράφου. Σχόλια- Λεπτομέρειες: «Η μία είναι με την Αφρική.» γιατί ο συγγραφέας αναλύει το περιεχόμενο της θεματικής πρότασης. Κατακλείδα: δεν υπάρχει.
Β3α) «Πληροφοριακή Βόμβα»- τίτλος βιβλίου και ποιητική χρήση της γλώσσας. «Τι να το κάνω για τον πυρετό.»- μεταφορά των λόγων της κοινής γνώμης σε ευθύ λόγο και ταυτόχρονα χρωματίζεται ο λόγος ειρωνικά. «Πληροφοριακό άγχος»- ειδική ορολογία. β) «κύμα εκδημοκρατισμού της γνώσης» «το τυπογραφικό χάσμα» «κτήμα του ελληνικού λαού» «κατακερματισμός της εμπειρίας» «πλημμύρα αιρετικών κειμένων» Β4α) πιθανών- ενδεχόμενων ξεχνάς- λησμονείς κατακερματισμός- κατάτμηση μετατρέπεται- μεταβάλλεται διασπείρει- διαδίδει β) υπαρκτό- ανύπαρκτο άρνηση- αποδοχή σίγουρος-αβέβαιος προσβάσιμο- απροσπέλαστο λογικό- παράλογο Γ1. Κυρίες και κύριοι, Αγαπητοί συμμαθητές, Αποτελεί κοινή διαπίστωση το γεγονός ότι ο σύγχρονος τεχνοκρατικός τρόπος σκέψης έχει αποτελέσει καθοριστικό συντελεστή στη διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων του ανθρώπου. Ο διαδικτυακός τρόπος μετάδοσης της γνώσης αποτέλεσε το εφαλτήριο για την αναμόρφωση των μεθόδων διδασκαλίας στο σχολικό περιβάλλον. Η ποιότητα ζωής, λοιπόν, επιβάλλει την αξιοποίηση του διαδικτύου στη διδακτική πράξη. Τι προσφέρει το Διαδίκτυο στη διάδοση της γνώσης Πραγματώνεται η ευρεία διάδοση των επιτευγμάτων του πνευματικού πολιτισμού, η ανάπτυξη της παιδείας και η κοινωνικοποίηση της γνώσης. Περιορίζεται η άγνοια, η αμάθεια, οι δεισιδαιμονίες, οι προλήψεις και αναπτύσσεται η ορθολογική σκέψη.
Το μάθημα με τη χρήση του Διαδικτύου γίνεται κατανοητό και ευχάριστο και δίνει ερεθίσματα για περισσότερη εμβάθυνση. Η μάθηση μπορεί ν αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο από τα παιδιά σαν μια διαδικασία ευχάριστη και ενδιαφέρουσα καθεαυτή και όχι για κάποια μελλοντική χρησιμότητα. Πληροφορίες με την περιήγηση στον παγκόσμιο ιστό. Εκπαίδευση εξ αποστάσεως. Διάνοιξη οριζόντων επικοινωνία λαών- απαλλαγή από στερεότυπα, προκαταλήψεις. Πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες στο σχολείο( νέα οπτικοακουστικά συστήματα και εποπτικά μέσα). Οι ερευνητές- επιστήμονες χρησιμοποιούν τους Η/Υ, για να θεμελιώνουν και να τεκμηριώνουν τα επιστημονικά τους συμπεράσματα. Η πρόσβαση στα τηλεοπτικά δίκτυα ευνοεί την επικοινωνία και ανταλλαγή πληροφοριών. Μέσω του διαδικτύου διευκολύνεται η επικοινωνία του ατόμου με άλλους λαούς και πολιτισμούς. Ενημέρωση για την τέχνη. Διεύρυνση γνώσεων πληροφόρηση για οτιδήποτε συμβαίνει σε εθνική και παγκόσμια κλίμακα, συγκροτημένη εικόνα του κόσμου- οργανωμένη αντίληψη των πραγμάτων. Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Συνομιλία. Τηλεδιάσκεψη(διάσκεψη προσώπων που δε βρίσκονται στον ίδιο χώρο). Εύκολη πρόσβαση στη γνώση ολόκληρες εγκυκλοπαίδειες με τη μορφή CD-ROM που συνδυάζουν εικόνα, ήχο, γνώση- αναζήτηση βιβλιογραφίας. Επιτρέπει στο μαθητή να προχωρήσει στην εργασία του με ρυθμό ανάλογο με τις δικές του δυνάμεις. Ευνοείται η εξατομικευμένη διδασκαλία και μειώνεται έτσι η ισοπέδωση του τρόπου μάθησης των μαθητών. Οργάνωση, ταξινόμηση, αρχειοθέτηση γνώσης. Ο υπολογιστής παρέχει ανάδραση στο μαθητή σχετικά με την ορθότητα των απαντήσεών του, καθώς αξιολογεί τις γνώσεις και τις δεξιότητές του. Συγκρατεί επίσης την πορεία επίδοσης του μαθητή σε έναν τομέα και είναι δυνατό να ενημερώνει το μαθητή σχετικά. Εξαιτίας αυτής της βαθμιαίας πορείας, ο μαθητής ελέγχει την πρόοδο του και φτάνει σε σημείο να απαντά σχεδόν σωστά, τουλάχιστο σε θέματα στα οποία προσδοκούνται ορισμένες σωστές απαντήσεις. Η ενίσχυση που δίνεται στο μαθητή από τη σωστή απάντηση είναι άμεση και αυτό δυναμώνει και το κίνητρο για μάθηση. Δίνεται η δυνατότητα στο μαθητή να αναπτύξει μεθοδικό και επιστημονικό τρόπο σκέψης. Οι Η/Υ μειώνουν την προσπάθεια για αποστήθιση και μπορούν να συμβάλουν στην οργάνωση του γνωστικού υλικού.
Η πρωτοβουλία για προγραμματισμό, για ερωτήματα και διερεύνηση των προβλημάτων ανήκει αποκλειστικά στο μαθητή. Το παιδί μπορεί να κατανοεί έννοιες της αφαιρετικής λογικής και να αποκτά συνείδηση των νοητικών του λειτουργιών στη λύση ενός προβλήματος. Επιτυγχάνεται μία χωρίς προηγούμενο δυνατότητα διάδοσης των πληροφοριών και των γνώσεων, καθώς και επικοινωνίας των ανθρώπων μεταξύ τους για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι νέες διδακτικές μέθοδοι μπορούν τώρα να διαδίδονται πιο εύκολα, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα σημεία της Γης. Εκπαιδευτικά προγράμματα δεν κατασκευάζονται μόνο για τους μαθητές, αλλά και για τους δασκάλους, γι αυτό υπάρχει και η δυνατότητα συνεχούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, καθώς και της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης τους μέσω των νέων τεχνολογιών και της συνεργασίας τους με τις τηλεπικοινωνίες. Πολλοί δάσκαλοι μπορούν επίσης να μάθουν να κατασκευάζουν δικό τους λογισμικό συμβάλλοντας έτσι στη διάδοση των διδακτικών προτάσεων και ιδεών. Μέσω του διαδικτύου ο μαθητής μπορεί να εισχωρήσει σε μεγάλες βιβλιοθήκες, να αντλήσει πληροφορίες, να μελετήσει άρθρα, να έχει πρόσβαση στη διεθνή βιβλιογραφία. Συμπερασματικά, ένα πρόγραμμα διδακτικό με συνδυασμό Η/Υ και διαδικτύου καθιστά τη διδασκαλία περισσότερο ευέλικτη και δημιουργική, είναι εκείνο που έχει τις περισσότερες πιθανότητες να πετύχει τους στόχους του. Τρόποι αξιοποίησης του διαδικτύου στο σχολείο: Ο δάσκαλος μπορεί να ανατρέξει σε ξένη βιβλιογραφία ώστε να επιφέρει όλες εκείνες τις τροποποιήσεις στη διδακτική του μέθοδο για να επιτευχθεί η κατάκτηση της γνώσης. Θα πρέπει ο Η/Υ μέσω του διαδικτύου να προγραμματίζεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να ανταποκρίνεται όσο γίνεται στις ανάγκες και τις αδυναμίες κάθε μαθητή. Έτσι ενδεικτικά κάθε πρόγραμμα μπορεί να είναι αρκετά ευέλικτο και να προσφέρει την ευκαιρία στο μαθητή να προχωρεί με το δικό του τρόπο και να κάνει τις δικές του τροποποιήσεις στη ροή του προγράμματος. Τα προγράμματα των Η/Υ που προσφέρει το διαδίκτυο επιβάλλεται: Να είναι ελκυστικά ως προς το θέμα, Να έχουν σαφήνεια και να ανταποκρίνονται στα παιδικά ενδιαφέροντα. Ως προς τα θέματα και την τεχνική, μάλιστα, να είναι συνδεδεμένα με την πραγματική ζωή. Να έχουν στοιχεία του νέου, του απροσδόκητου. Να προάγουν τη δημιουργικότητα του παιδιού, επιτρέποντας του να δοκιμάζει, να πειραματίζεται. Να προσφέρουν ξεκάθαρες απαντήσεις στους μαθητές. Να περιλαμβάνουν όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος του ψυχισμού του.
Το κράτος οφείλει να χρηματοδοτεί τα σχολεία για τον εξοπλισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών. Χρειάζεται μέτρο, σωστή καθοδήγηση και συνετή χρήση των Η/Υ και στροφή και σε άλλα ενδιαφέροντα, ποικίλες μορφές ψυχαγωγίας ώστε ο νέος να μην είναι μονοδιάστατος. Ο ρόλος του δασκάλου της τάξης είναι σύνθετος και καθοριστικός. Ασφαλώς εκείνος εποπτεύει τη μαθησιακή διαδικασία, αφού χρησιμοποιεί τον Η/Υ και το διαδίκτυο ως μέσο για να διδάξει κάτι στους μαθητές. Οφείλει, λοιπόν, να παρακολουθεί την πορεία και πρόοδο του κάθε μαθητή, είτε δουλεύει μόνος του με τον Η/Υ είτε μέσα σε ομάδα, ώστε να επεμβαίνει εξισορροπητικά- διορθωτικά, όταν και όπου υπάρχει ανάγκη, για να καλυφθούν τα κενά της μαθησιακής διαδικασίας. Η χρήση των υπολογιστών επιβάλλεται να είναι προσεκτική, ώστε να αποφεύγονται όσο γίνεται τα προβλήματα. Να λαμβάνονται κυρίως υπόψη οι ατομικές διαφορές του παιδιού, δηλαδή η ηλικία κατά την οποία θα αρχίσει η ενασχόληση του με τον υπολογιστή, η ιδιοσυγκρασία του και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, το γνωστικό του αντικείμενο. Ο δάσκαλος είναι αναγκαίο να παράσχει τις εγκυρότερες πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του σχολικού προγράμματος ανά μάθημα και για τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τη ροή των μαθημάτων στην παραδοσιακή διδασκαλία, θα καθορίσει τις ερωτήσεις που συνήθως κατανοούνται δύσκολα από την τάξη. Επομένως, καθίσταται πρόδηλο το γεγονός ότι το διαδίκτυο συνιστά ένα από τα προσφορότερα μέσα διάδοσης της γνώσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Βέβαια, επειδή η επικοινωνία ανθρώπου υπολογιστή δεν μπορεί παρά να είναι ανθρωποκεντρική. Ο άνθρωπος0 μαθητής είναι αναγκαίο να αποτελεί τόσο την αφετηρία όσο και τον τελικό αποδέκτη. Για να επιτευχθεί αυτό επιβάλλεται η δημιουργική αξιοποίηση του στη σχολική κοινότητα. Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Φιλολογική ομάδα «ΑΛΜΑ»